't Is geen kwaad leven
in Berlijn
NIPPER EN PELLE
Ons nieuwe
kinderverhaal
Groote Clown?
INLEIDING
Engelsch burger...
of soldaat?
Radioprogramma
4
4
4
4
4
4
4
FEUILLETON
WAAROM TREUR JE,
het grote avontuur
van nipper en pelle
begint.
nipper en pelle aan
't rekenen.
nog steeds warmte in de ver-
eenigde staten.
Ook Eayeland moet
keukenafval verzamelen
De dag der marine in
Sowjet-Rusland
het godsdienstonderwijs in
duitschland
Fransche regeering roept
ter verantwoording
Door den oorlog is er geen nieuw
Tarzanverhaal aangekomen. Wij
zullen deze serie dus moeten onder
breken.
Erg is dit helemaal niet, want wij
hebben de hand kunnen leggen op
een bijzonder spannend verhaal „De
avonturen van Nipper en Pelle",
dat niet minder boeit en onze jeug-
dige lezers zeker evenveel, zoo niet
f meer genoegen zal schenken.
Vandaag starten Kipper en zijn
r vriend. Wie vaart er mee?
4
4
4
4
4
4
4
4
4
Nederlandsche arbeiders over
hun indrukken.
Het Nederlandsche perskantoor meldt:
Zestig Nederlandsche arbeiders zijn de
vorige week te Berlijn-Reinickendorf aan
gekomen. Zij waren allen afkomstig uit de
provincie Groningen. Na een langen tijd
van werkloosheid konden zij te Berlijn da
delijk aan den slag gaan. Zij zijn te werk
gesteld in een metaalfabriek, waar onder
deden van auto's vervaardigd worden.
„Het bevalt ons hier uitstekend", zoo zei-
de ons hun voorman. „Wij verdienen voor-
loopig 85 pf. per uur. Wij verrichten echter
nog maar weinig nuttig werk. Wij zijn nog
echte prutsers, eigenlijk nog leerlingen,
straks, wanneer wij het vak verstaan, zul
len wij veel meer verdienen, minstens 1.10
mark per uur of, wanneer wij „op accoord"
werken, wel 1.50 tot 2.mark, al naar wij
opschieten. 80 procent van ons loon mogen
wij naar huis sturen. De gezinnen der ge
huwde arbeiders krijgen overigens voor-
loopig in Nederland nog een toeslag. Ja, dat
is toch heel iets anders dan stempelen".
„Wat zijn uw eerste indrukken van Ber
lijn?" vroegen wij. „Wat valt u het meeste
op?"
„De prettige verhouding tusschen baas en
werkman, tusschen bedrijfsleider en perso
neel. Wij. zijn door onzen patroon voorloo-
pjg in een hotel ondergebracht, waar uit
stekend voor ons gezorgd wordt. Wij kun
nen op ons gemak naar een geschikte ka
mer uitzien. Wij hadden verwacht, dat wij
den eersten tijd in een barak zouden moe
ten vertoeven, dan is een hotel toch heel
iets anders".
„En het eten?"
„De kost is anders dan in Nederland. Je
moet er aan wennen. Voorloopig smaakt je
een Nederlandsche pot natuurlijk beter,
maar als schraalhans keukenmeester is, is
het eten in Nederland niet bepaald smake
lijk, al is honger een uitstekende saus. Doch
de kost is voor ons niet hoofdzaak. Het be
langrijkste is, dat de behandeling zoo uit
stekend is, de werkgever ziet werkelijk
vrienden in ons'en slooft zich uit, om ons
het leven te veraangenamen".
„Dus u hebt geen spijt, dat u naar
Duitschland gekomen bent?"
„Integendeel, het spijt ons slechts, dat wij
nu pas gekomen zijn en niet al een jaar
geleden getracht hebben hier werk te vin
den, wat ons ook toen stellig gelukt zou
zijn".
„En wat zijn nu uw wenschen?"
„Dat wij zoo spoedig mogelijk andere
Nederlanders, die reeds langer in Berlijn
DOOR A. H KOBER
41.
Vlak bij de plaats, waar Nipper en Pelle aan
het spelen zijn, strandt een oud woonschip. De
jongens gaan natuurlijk op onderzoek uit en
vinden dan onder de planken vloer van de kajuit
een waardevol testament en bovendien nog
200 gulden.
Het testament is van een oude dame. die zo blij
is, het weer terug te hebben, dat ze den jongens
als beloning zowel het schip als het gevonden geld
geeft.
En dan begint voor de jongens een reeks avon
turen. waarvan we jullie nu wat zullen gaan ver
tellen.
Wat zullen onze jonge lezers en lezeressen ervan
genieten!
Daar gaan we dan!
1. We zijn nu rijk, hé Nipper,
met onze 200 gulden. Laten
we gauw naar huis gaan en
aan Vader en Moeder vra
gen, wat we nu met al dat
geld moeten beginnen."
2. Eerst hangen we een bord
op de boot, waarop ieder
een kan lezen, dat Nipper
en Pelle de eigenaars zijn.
Laten we eens een reisje
stroomafwaarts maken? Ik
weet op de rivier immers
net zo goed de weg als in
mijn broekzak!"
1. „Laten we eerst eens kijken
wat we nodig hebben om de
boot in orde te maken: 2
rol asfaltpapier, 12 ruitjes
van 18 bij 24 c.m„ een ka
chelpijp, 1 pak draadnagels,
1 pot verf ja, en we moe
ten ook nog 2 hengsels heb
ben.
2. ..Dan gaan ze met hun eerste
vracht bouwmaterialen
naar de boot."
Als franc tireurs moeten zij de
gevolgen dragen, zegt Duitsch
land.
De Duitsche waarschuwing, dat het zon
der onderscheid bewapenen der Engelsche
burgers hen volgens het oorlogsrecht tot
franctireurs maakt, heeft de Engelsche re
geering te denken gegeven, zoo meldt de
New York Times uit Londen. Het blad
schrijft: „Men vrtiagt zich in Londen af, of
insignes of armbanden voldoende zijn om
de „Homeguard" kenbaar te maken als een
organisatie van lieden, die geen burgers
zijn. De „Homeguard" draagt weliswaar een
„dienstuniform", het probleem echter is, of
men ze in hun „vrijen tijd" dit uniform ver
der zal laten dragen, dan wel of een andere
kleeding kan worden gevonden, die volgens
het volkenrecht als uniform kan worden aan
geduid.
Het was ,Gyp', een zingende humorist, die
razende bijval oogstte. Zijn meest beroemde
scène was de .dronkeman'. Hij verscheen in
een versleten Cutaway met een slip van een
roode zakdoek uit zijn zak, een bruine bol
hoed op, in de linkerhand een paraplu en in
de rechter een flesch, waaruit hij af en toe
een slokje nam. Met een dikke roode neus en
wankele dronkemanspassen zong Gyp de ver
schillende coupletten van zijn lied, die telkens
het refrein hadden:
„en dan haal ik met een lach
weer mijn flesch voor den dag
Hij zong langzaam en zijn hapdbewegingen
hadden het goedige pathos van een wijzen
leeraar, geheel in tegenstelling met de over
moedige dansbewegingen van zijn onzekere
beenen. De heele Gyp was van een uitgelaten,
meesleepende vroolijkheid, die een onbeschrijf
lijk succes had. De toeschouwers jubelden en
riepen telkens weer hun lieveling op het
podium terug en nog eens en nog eens zijn
.dronkeman' te hooren.
Joe Golden maakte achter de coulissen met
Gyp kennis. Het was een eenvoudige beschei
den man v»n een jaar of vijftig, e®n
meen. Maar hij kon ook in het Bulgaar ach,
het Servisch, het Grieksch, het Duitseh, En
gelsch en Firansch optreden.
„U kunt heel wat - u moest in de groote
Europeesch<e variété's optreden, zei Golden
vol eerlijke geestdrift.
Maar Gyp schudde met een weemoedig
lachje het hoofd:
„Ik kom nooit meer van de Balkan van
daan. Wie het leven hier eenmaal gewendis,
vergeet de rest van de wereld. De BalKan
heeft een qigenaardige, betooverende en
dwelmende lucht: men kan en wil hier niet
meer weg&aan. Lupu Popescu
„Lupu Popescu onderbrak Golden hem
biastig, „hoe gaat het met hem?"
wonen, zullen leeren kennen en dan wel
in dfe eerste plaats Groningers. Want hier
op vreemden bodem, ontdekt men toch, dat
de taal een band is, die je samenhoudt,
ook al zijn de bedrijfsleiders en de bazen
nog zoo vriendelijk tegen je en al is het
haast onmogelijk je voor te stellen, dat er
zoo iets als een oorlog tusschen Nederland
en Duitschland heeft bestaan
Nog steeds lijden de Vereenigde Staten
onder een hittegolf, die reeds tien dagen
duurt en in het noordoosten recordtempe
raturen van meer dan honderd graden Fah-
renheit heeft gebracht. Alleen in New York
zijn gisteren dertien menschen door de
warmte bevangen en overleden. Het aan
tal sterfgevallen, in het geheele land bedraagt
tot dusver 550, waarvan 280 door verdrinken.
„Lastig" voor de dames!
Jarenlang hebben de Engelschen den spot
gedreven met de Duitsche campagne tegen
de verspilling. Naar uit Londen wordt ge
meld, heeft de minister voor de ravitaillee
ring Morrison, thans een .beroep gedaan op
de Engelsche vrouwen om waardevollen af
val uit de keuken voor de regeering te ver
zamelen. Hij gaf de leus uit: „Aangepakt,
huisvrouwen, op den vijand af."
Neutrale waarnemers twijfelen er aan, of
deze oproep succes zal hebben. Zij wijzen er
op, dat deze nieuwigheid voor het „vrije En'
geland" veel te lastig is.
Overal betoogingen.
In de Sowjet-Unie zijn gisteren in verband
met de viering van den „dag der marine" tal
rijke betoogingen gehouden. In de oorlogs
havens Kronstadt, Wladiwostok, Sebastopol,
Moermansk, en Bakoe zijn vloot parades ge
houden, even als in de nieuwe Sowjet-Rus-
sische vlootbases aan de oostzee Libau en
Reval.
In Chaharowsk is een parade gehouden
van de Amoer-Flottille door kolonel gene
raal Stern.
Het Nederlandsche perskantoor meldt:
Met toestemming van de overheid worden
er in vele plaatsen van het Duitsche rijk fa
cultatieve leergangen voor Godsdienstonder
wijs bij de middelbare scholen ingericht.
Bijzondere rechtbank zal vonnissen
Naar aan de Fransche bladen ontleend
wordt, zou de Fransche regeering in de kwcs
tie van de verantwoording voor de cata-
strophe de komende dagen een beslissing ne
men, d.w.z. de lijst der personen bekend ma
ken, die voor een bijzondere rechtbank ge
dagvaard zullen worden.
WOENSDAG 31 JULI 1940.
Jaarsveld, 414,4 m.
KRO-uitzending.
8.00 Berichten ANP.
8.05 Wy beginnen den dag.
8.15 Gramofoonmuziek.
10.00 VPRO: Morgenwijding.
10.15 Gramofoonmuziek.
11.30 Godsdienstig halfuur.
12.00 Gramofoonmuziek.
12.15 Rococo-octet.
12.45 Berichten ANP en gramofoonmuziek.
1.15 KRO-Melodisten.
2.00 Vrouwenuur.
3.00 Gramofoonmuziek.
4.30 Kinderuurtje.
5.15 Berichten ANP.
5.30 Gramofoonmuziek.
5..45 KRO-Nachtegaaltjes.
6.05 Gramofoonmuziek.
6.15 KRO-orkest en solist.
7.00 Vragen van den dag (ANP).
7.15 Gramofoonmuziek.
7.30 Cyclus „Uitingen van nationale cultuur."
7.45 Reportage.
8.00 Berichten ANP.
8.15 Gevarieerd orkestconcert.
10.00 Gramofoonmuziek.
10.10 Wij sluiten den dag.
10.15—10.25 Berichten ANP.
„Kent u hem dan?" vroeg Gyp.
„Als het dezelfde man is, die vroeger met
„de wonderlijke hoedendoos" reisde
„Ja, zeker!"
„Die is jarenlang mijn partner geweest! Ik
was de komische figuur in dat nummer!"
„Dan zal hij blij zijn u weer terug te zien,"
ging Gyp voort. „Hij heeft een voortreffelijk
variété in Bukarest, „Moldavia"; hij heeft me
al dikwijls aangeboden, om mij naar Frank
rijk of Engeland te brengen. Maar wanneer
hij dan met een contract komt, ga ik er toch
weer niet op in, omdat ik van dit land niet
scheiden kan."
Toen Joe Goi len in Bukare.'t aankwam,
ging luj allereerst naar het variété Moldavia.
Terwijl Golden achter de coulissen naar den
directeur zocht, ging er een reeks soubrettes,
danseressen en komische zangers over het
tooneel en men hoorde onophoudelijk Fran
sche, Engelsche en Amerikaansche melo
dietjes. Achter een zijcoulisse stonden de
onderdeelen van turntoestellen; acrobaten
oefenden er om hun spieren „los te maken"
vóór hun optreden; in een garderobe blafte
een gedresseerd stel honden: een kunstfietser
schoof zijn rijwielen het tooneel op; de gra
naten en torpedo's van een krachtjongleur
werden aangesleeptEn toen zag Golden
achter de eerste zij-coulisse een raampje en
achter dat raampje zat directeur Lupu Po
pescu, die van hieruit het geheele voortooneel
overzien kon. Joe zag dadelijk, dat Lupu dik
was geworden en zijn elegantie verloren had.
Lupu herkende Joe Golden direct, en
wenkte hem binnen te komen. De begroeting
tusschen de oude partners was hartelijker dan
hun afscheid indertijd.
„Kom hier naast me zitten!" zei Lupu. „Ik
moet op mijn voorstelling letten! Dat wil zeg
gen: mijn menschen moeten weten, dat ik er
bij benNu, vertel eens op, hoe is het jou
gegaan?"
Golden vertelde in het kort wat er allemaal
gebeurd was, sedert zij van elkaar waren ge
gaan. Maar in die twintig jaren had hij toch
heel wat ondervonden.
„Wat mij betreft Ik maak het best," zei
Lupu, toen Golden emdelrjk zweeg. „Ik heb
dit theater nu al twaalf jaar en het is eigen
lijk altijd vol."
„Nu dat gun ik je van harte," antwoordde
Golden.
Daarna zwegen zij.
Want geen van de twee wilde het eerst den
naam uitspreken, die hen beiden op de lippen
lag.
Joe Golden, die zich zijn eens gegeven be
lofte nog goed herinnerde, keek Lupu vragend
aan en deze staarde door zijn ruitje alsof hij
de komieke kunstfietser daar op het tooneel
bijzonder scherp in het oog moest houden.
En Stassy is dood," zei hjj zachtjes
zonder zijn hoofd om te draaien, „al drie
jaar
Het woordje „dood" sloeg dooor Golden
heen als een bliksemflits. Instinctief greep hij
de zitting van zijn stoel vast om niet te
vallen; maar in de volgende seconde voelde
hij zich stijf worden, alsof er een golf van
starheid van uit zijn hersens door zijn geheele
lichaam liep. Ook luj staarde nu door het
venster op het tooneel waar juist dwaas ge-
costumeerde honden verschenen.
Stassy's huwelijk met Lord Lemaile is
wel gelukkig geweest," zei Lupu halfluid en
monotoon, alsof hij in zichzelf sprak. „Ik ben
er van overtuigd, dat menigeen haar benijd
heeft. Lemaille heeft haar zijn geheele rijk
dom ter beschikking gesteld. Hij zou indertijd
een groot vermogen erven, wanneer hij
trouwde. Toen heeft hij Stassy genomen. Hij
hield van haar, hij vond haar erg mooi. En
hij heeft haar nooit laten voelen, dat zij maar
een artistenkind was. Hij was werkelijk een
echt edelman. Stassy heeft hem steeds ver
eerd en geachtMaar gehouden heeft ze
van een anderHij heette Joe Golden..."
En nu wendde Lupu Popescu langzaam zijn
grijs hoofd naar den man toe, die roerloos
naast hem zat
Joe Golden hield dien blik niet meer
uit en stond met een ruk op, zoodat zijn stoel
omviel; hij kón die oogen, die stem niet lan
ger verdragen, zonder nog iets te zeggen,
vluchtte hij het theater uit
Koortsig en bezweet kwam hij in zijp hotel
terug waar Marfa al een tijd wachtte. „Heb
je je vroegere partner getroffen?" wilde zij
hem vragen. Maar hij was haar voor:
„Wij vertrekken! Dadelijk! Vannacht nog!
Pak direct de koffers!"
Zijn stem klonk zoo heesch als die van een
zieke. Terwijl Marfa de handkoffers pakte,
liep Joe naar beneden, betaalde in de hal de
rekening en vroeg:
„Waar gaat de volgende express heen?"
„Naar Weenen mijnheer, over een kwar
tier!"
„Een taxi! Naar het station! We moeten de
Weensche express halen!"
Eenmaal in den trein viel Joe Golden bijna
dadelijk in een diepen slaap, die uren lang
duurde en waaruit Marfa hem aan de grens
wekte.
Vanaf dat oogenblik bleef hij klaar wakker
en begon met Marfa te spreken over de toe
komst.
„Ik wil geen partner meer nemen. Ik zal
van nu af alleen optreden. Ik wil de groot
ste clown ter wereld worden of heelemaal
niets
„Wil je in Weenen gaan oefenen?"
Kootwijk, 1875 m.
AVRO-uitzending.
7.00 Berichten (Duitseh).
7.15 Berichten (Engelsch).
7.30 Gramofoonmuziek (Om 8.00 Ber. ANP).
10.00 Morgenwijding.
10.15 Gramofoonmuziek.
10.30 Solisten, koor en orkest (opn.).
11.15 Berichten Engelsch.
11.45 AVRO-Amusements-orkest.
12.30 Berichten Duitseh.
12.45 Berichten ANP, gramofoonmuziek.
1.00 Orgel, zang en viooL
2.00 Berichten Duitseh.
2.15 Omroeporkest en solist (opn.), en gra
mofoonmuziek.
3.15 Berichten Engelsch.
3.30 AVRO-Amusements-orkest, AVRO-Mu-
sette-ensemble en gramofoonmuziek.
5.00 Berichten Duitseh.
5.15 Berichten ANP.
5.45 AVRO-Dansorkest.
6.15 Berichten Engelsch.
6.30 Onderwijsf. Scheepv.: Technische causerie.
7.00 Vragen van den dag (ANP).
7.15 De Romancers en soliste.
8.00 Berichten Duitseh.
8.15 Berichten ANP.
8.30 Berichten Engelsch.
8.45 Gramofoonmuziek (9.159.30 Berichten
Engelsch.
10.00 .Jerichten Duitseh.
10.15—10.30 Berichten ANP.
10.30—10.45; 11.15—11.30; 0.15—0.30 en 1.15—
1.30 Berichten Engelsch.
Hjj antwoordde afwerend:
„Nee, niet oefenen! Vooral niet stilzitten en
In eenzelfde stad blijven! Wij zullen voort
durend reizen, zonder oponthoud, ik moet
steeds in beweging zijn. Ik heb groot verdriet,
Marfa .Als ik er aan denken kan, zal het al
mjjn levenskracht overwoekeren, verstikken
en voor altijd vernietigen. Ik moet trachten
om mij door voortdurende beweging te ver-
dooven. Ik ben een speler, die nog één aller
laatste kans heeft. Moet ik die kans niet
waarnemen? Wy zullen in Weenen, Berlijn,
Londen
Hij sprak niet verder, maar leunde op eens
terug in de kussen en sloot de oogen.
„Is het niet eigenaardig? Zou het werke
lijk alleen een toeval zijn, dat in hetzelfde
jaar, toen ik zoo ziek was in Londen, ergens
in Engeland misschien ook wel in Londen
Stassy gestorven is?" vroeg hy een oogenblik
later opeens.
„Inderdaad een interessant toeval," ant
woordde Marfa vlug en zonder veel deel
neming. „Dus je wil in alle groote steden de
beroemde clowns gaan zien om dan diegene
na te doen
„Nadoen? Ik een ander nadoen?" ant
woordde Golden gekrenkt, en vervloekte nog
eens alle dieven van andermans geestelijk
eigendom. Daarna verklaarde hij Marfa, dat
hy alle anderen enkel wilde zien om erachter
te komen, wat hij oorspronkelykei en beter zou
kunnen doen. Hij wilde nog niet gaan oefenen,
maar eerst nieuwe indrukken verzamelen. En
dan op zekeren dag zijn rijkdom aan ervaring
en ondervinding, aan weten en kunnen in een
enkel nieuw nummer samenvatten.
„Waar zit Joe Golden toch?" vroeg nog
dikwijls menig agent, menig directeur, en ook
vele artisten. Maar het antwoord was ge
woonlijk een schouderophalen, want Joe Gol
den kwam niet meer boven water.
In het parket der variétés en der circussen
kon men thans een paar zien zitten, dat met
de grootste aandacht, doch zonder een spier
te vertrekken elk komisch nummer gadesloeg:
een leelijke vrouw met een gezicht vol vouwen
en slecht geverfd haar naast een nauwelijks
middelgrooten, nogal gedrongen man met een
grijzenden baard. Niemand kon in hem Joe
Golden. Goldini of Caramelli herkennen.
Zij leerden zoo langzamerhand alle clowns
en komieken kennen, die tegenwoordig in
Europa optraden. Want zij hadden de varié
té's van alle groote steden bezocht en waren
de verschillende circussen nagereisd. Nu gin
gen zij naar Amerika.
Wordt ie.