gen mensch leeft niet
van brood alleen
GOUD
NIPPER EN PELLE
Het lokkende
Conflict in het
Radioprogramma
Welkome Hollandsche groente in
Duitschland - Moeders lieveling
in een Berlijnsche etalage
FEUILLETON
Naar hei Engelsch van:
OT1WELL DAVIS
Bntsche opperbevel?
Een correspondent van het Vad. te Berlijn
Inschrijft hoe het leven in Duitschland lang
zaam terug (raat naar vroegere toestanden,
roede dank zij de artikelen uit de bezette
gebieden.
De sympathie met Nederland tijdens de
donkere dagen na 10 Mei (tin* zegt hij in
vele gevallen gepaard met de verwachting,
dat het gebrek aan groente en fruit, dat
toen in verband met den feilen winter zeer
groot geworden was, nu wel spoedig tot het
verleden behooren.
Het geduld^ der Berlijnsche huisvrouw
werd nogal op de proef gesteld, maar een
dag of tien, twaalf na het einde van den
Duitsch-Nederiandschen oorlog verschenen
dan toch vrachtauto's vol met de welbeken
de platte kistjes, die de namen van zoovele
dorpen en vlekken in het Westland dragen.
Den eersten dag was er bij onzen groen
teman een groote consternatie, omdat een
juffrouw, die blijkbaar als dienstmeisje in
Nederland gewerkt had, en die dus als des
kundige beschouwd werd, alle illusies i'.cn
bodem ingeslagen had door te beweren, dat
die overdaad aan groente alleen maar vol
gens de propaganda uit Nederland kwam.
Er stond namelijk op een groot deel der
bovenvermelde 'kistjes met dikke letters
„Grown in the N'etherlands" (geteclt in Ne
derland) en in heel Nederland bestond er
beslist geen plaatsje, dat Grown heette!
Schrijver dezes, aldus de corr., werd als ex
pert naar zijn meening gevraagd en toen
hij dat geheimzinnige opschrift vertaald had
was de vreugde groot en algemeen.
Nu kon je immers zien, wat de
Duitsche legers presteerden. Versche
groente, die kennelijk, blijkens het
Engelsche opschrift, voor Engeland
bestemd was, werd verkocht te Ber
lijn!
Sindsdien worden wij overstroomd met
versche groenten en nieuwe aardappelen.
De winkelier verkoopt alles voor echt Hol
landsche waar en het stoort hem daarbij
niet het minst, dat zijn kistjes kersen uit
Bulgarije en zijn pruimen uit Hongarije of
Italië komen. Dat Duitschland ook in dc
laatste jaren nog millioenen kilo's Holland
sche nieuwe aardappelen importeerde en dat
de groentenhandel in het Westland en in de
Streek, in Friesland en in Limburg stonden
viel met de kooplust van Duitsche zijde, om
dat F.ngeland, België en Frankrijk niet ge
noeg konden afnemen om de prijzen op peil
te houden, heeft de man van de straat ver
geten.
Een baconprobleem
Een ontegenzeglijk overwinningsproduct is
daarentegen het bacon, het „magere" spek.
In Duitschland was deze lekkernij vrijwel
onbekend. Intusschen heeft het feit. dat men
in Duitschland tegenwoordig bij wijze van
spreken zooveel bacon kan krijgen als men
wil, ertoe geleid, dat er thans een bacon
probleem bestaat. De bevolking weet er
namelijk evenmin raad mee als de slager.
De kranten bevelen aan om het te gebrui
ken voor de zoogenaamde lepelkost, een
specialiteit van de Duitsche keuken, welke
het midden houdt tusschen groentensoep en
hutspot. Aardappelen, vleesch en groente
worden daarbij door elkaar gekookt. De sla
gers gebruiken hun vleeschsnijmachines,
voorzoover ze daar tenminste over oeschik-
ken, voor het bacon niet. Ze snijden lange
dikke plakken af, die behept zijn met de on
hebbelijke gewoonte om zooveel te wegen,
dat men er tenminste zijn vleeschbonnetjes
voor twee volle weken tegelijk aan kwijt
raakt.
12
Mercer maakte een omweg door het veld en
wachtte af wat er gebeuren zou. Hij werd be
loond voor zijn moeite, want de neger bleef
achter een boom stilstaan en stak een cigaret
°P In den kleinen lichtkring van de brandende
lucifer zag Wilfrid een andere figuur in avond-
costuum met den overjas los. Een oogenblik
maar viel het flauwe licht op het gezicht van
den man, en Wilfrid herkende Samuel Flower.
Toen doofde het kleine vlammetje. Wilfrid wil
de naar den boom toesluipen, maar Flower en
zijn gezel waren verdwenen en welken weg zij
genomen hadden, of waar ze gebleven waren,
kon hij niet ontdekken.
Toch was deze ontdekking de moeite waard
en Wilfrid keerde diep in gedachten naar het
«reus terug. Toen hjj bij het kantoor kwam.
werd er een hand op zijn arm gelegd. Hu
draaide zich snel om.
Swan Russell! riep hjj uit. Allemacn-
t'g, kerel, hoe kom jjj hier verzeild? Ik dacht
dat jij aan den anderen kant van den aardbol
zat!
Hoofdstuk XIV.
RUSSELL AAN 'T WOORD.
Geheel het uiterljjk van den broodmageren
Weer kip.
Nadat gevogelte al maanden lang iets
was geweest, waarvoor we een groene kaart
bezaten, waarop tot nader order niets te
krijgen was, werden we nu plotseling met
een kippetje verblijd. In de restaurants kan
men thans betrekkelijk regelmatig kip of
eend krijgen. In het algemeen merkt men
er echter nog niets van, dat Nederland be
zig is, millioenen kippen af te slachten en
dat ook andere landen hun pluimveesta
pels drastisch moeten beperken. Het boter-
rantsoen is een kleinigheid grooter gewor
den, verder heeft de gang itn zaken nog
geen invloed gehad op de distributie van
zuivelproducten.
Rijksmaarschalk Göring heeft op
last van den Führer-de Duitsche oor
logseconomie zoo georganiseerd, dat
de beschikbare voorraden verdeeld
werden over een periode van vijf
jaar. Wanneer de voorteekenen niet
bedriegen, is de economische lei
ding van het Derde Rijk tot de over
tuiging gekomen, dat het huidige
conflict belangrijk minder dan vijf
jaar duren zal. We meencn dat te
kunnen afleiden uit het feit, dat de
grootste beperkingen van het ver
bruik geleidelijk soepeler worden.
Zoo neemt het autoverkeer zienderoogen
toe, ook al mogen de vrijgegeven luxe-auto's
niet voor pleiziertjes gebruikt worden en
heeft men ze te dien einde van het op
schrift „Beihelfslieferwagen" voorzien. Si
garetten zijn er over het algemeen weer vol
doende te krijgen, ook al blijven de betere
soorten tamelijk schaarsch. Sigaren kan
men, zij het nog steeds in kleine hoeveel-
Nlpper kalmeert de storm.
1. „Wat is toch stormolie,
Cooky
„Daarmee besprenkelen
we de golven, wanneer ze
al te roerig zijn!"
2. „Ik zal je
3. „Zeg, Nipper, de oude is
razend; wat moeten we nu
met hem beginnen?"
4. „Hier heb je een portie
stormolie, dan kun je hem
misschien kalmeren!"
Nipper en Pelle aan het
schommelen.
1. „Zeg eens, kapitein Knark,
mogen Pelle en ik van
nacht niet buiten op het
dek slapen?"
„Maar natuurlijk mag je
dat!"
2. „De kapitein heeft me vast
die kleine uitbrander van
gisteren vergeven. Heb je
gezien, dat hij zelf de hang
matten opgehangen heeft?
3. De golven gaan steeds ho
ger, steeds hoger
4. Pats! „Nou heb ik het door
met die oude Knark! Hjj
wil ons goed onder den
duim houden!"
vreemdeling wees op een reusachtig uithou
dingsvermogen. Zijn gezicht was bruin en tanig
en zijn scherpe, grijze oogen keken onder dikke
wenkbrauwen uit. Hij was een avonturier tot
in zijn vingertoppen, altijd gereed tot onder
nemingen waar gevaar aan verbonden was. Hij
was de eerste geweest bij menig „gold rush",
hjj voelde waar geld te maken was en toch
ondanks dat en ondanks al zijn energie was hjj
arm gebleven. Misschien kwam dat wel door
zjjn rusteloosheid, zijn niet-in-staat-zijn om het
op een plaats lang uit te houden.
Wat vreemd toch om jou op een avond
hier tegen het lijf te loopen. zei Wilfrid.
In het geheel niet; ik kwam hier om jou
te zoeken. In Oldborough hoorde ik dat jij en
Mr. Vardon hier naar toe waren, en ik ver
moedde toen dat je naar 't circus was gegaan
Het is veel dwEizer om jou te vinden op 'n
steenworps afstand van Flower's huis Ik ben
de muiterij op da „Guelder Rose" niet vergeten.
Flower is er niet de man naar om iets te ver
geven en als hjj nog geen gelegenheid gehad
heeft om je kwaad te doen, zal hij zijn kans
waarnemen als hij die schoon ziet. Was het
onder die omstandigheden niet heel gevaarlijk
je in Oldborough te vestigen?
Ik had er geen vermoeden van dat Flower
hier een buiten had. Bovendien dacht ik dat de
heele zaak vergeten was. Want zoover ik kan
nagaan heeft Flower geen moeite gedaan om
mij op te sporen. Wat zeg je wel als ik je zeg
dat hij een patiënt van mij is
O, daar had ik al van gehoord, zei Russell
nuchter, Ik heb de laatste drie, vier dagen
zoo'n beetje in de buurt rondgehangen. Her
kende hij je, ik bedoel, herkende hij je aan je
naam? Hij had je tevoren toch nooit ontmoet?
Eerst herkende hij me niet, maar ik liet
uit mijn mond vallen dat ik scheepsdokter
geweest wels. Toen Jieek hij me even aan,
maar hij zei niets. En vanavond kwam ik
tot de ontdekking dat hij pogingen doet om
me onmogelijk te maken. En Wilfrid aeed
zijn ouden vriend het verhEial van het accept.
Zoo, zoo, is dit zijn wraak, zei Russell.
Laat 'hem maar zijn best doen. Jij bent
heden, vrijwel overal koopen zonder een
half uur in de rij te staan. Leeren voor
werpen als damestaschjes e.d., die men ge-
ruimen tijd ten hoogste als curiosa en
dan nog voorzien van een kaartje „ver
kocht" in de étalage zag liggen, zijn thans
weer verkrijgbaar.
Tot op zekere hoogte hebben natuurlijk
de voorraden in de bezette gebieden er toe
hijgedragen om het straffe regime binnen
de Duitsche grenzen wat milder te maken.
Dit blijkt b.v. aan Enter den Lin
den, waar men in de étalage van
een zeer deftigen winkel slabbetjes
kan bewonderen met de niet be
paald Duitsche ingeweven woorden
„Moeders lieveling".
Maar aan den anderen kant duiken er
overal weer flesschen „Deutscher Wein-
brand" de befaamde „Kognak" op. die
toch moeilijk van elders geïmporteerd kun
nen zijn en dus alleen maar tijdelijk uit
den handel gehouden werden.
En dan ten slotte: van 12 Augustus af
krijgen we weer echt bier! Dit „echt" in
de gewone beteekenis en niét in overdrach-
telijkcn zin te verslaan. Zooals men weet,
geven ouderwetsche Duitschers de kwali
ficatie „Echt" alleen maar aan Beiersch
bier, wat het eenigszins zonderlinge op
schrift, hetwelk nog op sommige heel oude
bierhuizen wordt aangetroffen „Hiesigc
und echte Biere" verklaart. Sinds eenigen
tijd heeft men de ingrediënten, die noodig
zijn om water in „vloeibaar brood" te ver
anderen, met ongeveer vijftig procent ge
reduceerd. Dit heeft ten gevolge gehad, dat
het drinken van een glaasje bier geen on
verdeeld genoegen meer is en de vrees
wekt, dat men aan waterzucht zal gaan
lijden. Doch alles in dit ondermaansche is
vergankelijk, niet alleen de vreugd, maar
ook het leed. En gelukkig ook het dunne
bier!
Vechten of afwachten?
Het eerste politieke gevolg van de Duit
sche luchtaanvallen op Engeland is, naar
I uit Londen verluidt, een conflict in het
Britsche opperbevel, dat wellicht tot be
langrijke mutaties op de hoogere posten
niet geschikt voor plattelandsdokter en hoe
eerder je het opgeeft en naar Londen komt,
hoe beter. Ik heb iemand noodig op wien ik
vertrouwen kan, dat is ook de reden waarom
ik hier bjj je gekomen ben. Je zult in Old-
bourough nooit de kaas op je boterham ver
dienen. Als je met mij wilt samenwerken,
zal het me hard verwonderen als je niet in de
vijftigduizend pond kan verdienen.
En waar zijn die vijftigduizend pond?
vroeg Wilfrid sarcastisch. Het lijkt mij te
mooi om waar te kunnen zijn.
Die vijftigduizend pond, beste kerel,
zijn op het oogenblik in de zak van Samuel
Flower, plus nog veel meer, die volgens de
regelen van het spel, aan mij toebehooren.
Die schooier heeft me op een allergemeen
ste manier bestolen. Hij liet me achter zon
der een veertje om te vliegen, het was zelfs
een heele toer om mijn passage van Indië
hierheen bij elkaar te krijgen. Maar ik heb
hem al een schrik bezorgd, hij weet nu wat
hem te wachten staat.
Maar is er een kans om dat geld terug
te krijgen? vroeg Wilfrid.
Beate kerel, die is er zeker. Er is ge
vaar aan verbonden, maar dat heeft je
vroeger toch ook niet afgeschrikt. Je hoeft
je praktijk niet tp te doeken, je kunt heen
en weer reizen naar Londen als ik je noodig
heb, en je kunt de goede menschen in Old
borough laten gelooven dat je voor belang
rijke consulten weggeroepen wordt. Als je
met mijn waaghal.-erjj wilt meedoen, weet ik
een weg om je het geld te bezorgen om het
accept te betalen.
Wanneer moet ik beginnen? vroeg Wil
frid.
Vanavond. Je moet mee naar Londen
met den trein van half elf. We zullen enkele
minuten over elf in Londen zijn en als ik het
niet heel erg mis heb, is er dadelijk werk
voor je aan den vrnkel. Je kunt aan Vardon
viagen. of hij straks aan je moeder wil zeg
gen, dat je voor een heel ernstig geval bent
weggeroepen. Als er niet iets heel buiten
van het ministerie van luchtvaart tengevol
ge zal hebben.
Lord Gort en eenige andere leidende gene
raals van het leger vei-zetten zich krachtig
tegen het bekende bevel van lord Beaver-
brook aan de piloten der jachtvliegtuigen,
zich niet meer aan gevechten met de Duit
sche jachtvliegers te wagen. Beaverbrook
heeft in een Maandag onder voorzitterschap
van Churchill gehouden vergadering, waar
aan uitsluitend militairen van de drie dee-
len der weermacht deelnamen, het stand
punt verdedigd, dat Engelands jachtvloot
beslist gespaard moet worden, opdat zij op
het oogenblik van den Duitschen inval nog
ten volle strijdvaardig is. Lord Gort wees er
daarentegen op. dat uitbreiding van het
principe van de „Fleet in Being" tot de
luchtvloot, tot verderfelijke gevolgen voor
het land zou kunnen leiden. Het geeft niets
„wanneer de jachtvliegtuigen gespaard blij
ven. doch het geheele land intusschen ver
woest wordt. Beaverbi-ook zou zijn stand
punt echter hebben doorgezet. Daarom heb
ben de Britsche jachtvliegers ook daarna in
hoofdzaak slechts bommenwerpers aange
vallen. terwijl zij bij het verschijnen van
Duitsche jagers de wijk namen.
GEEN NEDERLANDSCH LANDHUIS
HOUDKUNDE CONGRES.
Het bestuur van liet Nederlandsch land-
huishoudkundig congres heeft besloten om
het dit jaar te houden 92ste congres niet te
laten doorgaan.
VRIJDAG 16 AUGUSTUS 1940.
Jaarsveld, 414,4 m.
VARA-uitzending.
8.00 Berichten ANP, gramofoonmuziek.
10.00 Pianovoordracht.
10.30 Declamatie.
10.50 Gramofoonmuziek.
11.00 Radio-revue (opn.).
12.00 Orgelspel en zang.
12.30 Gramofoonmuziek.
12.45 Berichten ANP.
1.00 VARA-orkest en solist.
1.45 Gramofoonmuziek.
2.00 Pianovoordracht.
2.30 Declamatie.
3.00 Gramofoonmuziek.
4.00 Gramofoonmuziek (met toelichting).
4.30 Voor de kinderen.
gewoons gebeurt, kun je bjj het ontbijt weer
terug zy'n.
Het buitensporige voorstel trok Wilfrid
aan. Er waren geen patiënten die hem noo
dig zouden kunnen hebben, dacht hij bitter,
i alles was beter dan stil thuis te blijven
zitten en werkeloos te wachten op het einde,
dat met fatale zekerheid komen moest.
Goed, zei hij, ik ga met je mee.
Op hetzelfde oogenblik kwam Vardon uit
het kantoor en Wilfrid legde hem de zaak
zoo kort mogelijk uit.
- Ik hoop niet, dat je het onbeleefd van
me zult vinden, zei hij, maar Swan Rus
sell is zoo'n oude vriend van me, dat het
mijn plicht is hem een dienst te oewijzen als
ik dat kan. Wil je mijn moeder even zeggen
dat ik niet terug kan zijn voor morgen? En
misschien kun je die cliënt van je nog even
opzoeken en zien of je wat kunt bereiken
voor mij. Mischien als ik uit Londen terug
kom, dat ik zelf in staat ben het geld te
fourneeren.
Best, zei Vardon, ik zal voor je doen
wat ik maar eenigszins kan. Maar als je den
trein nog halen wilt, mag je wel voort
maken!
Mercer en zijn metgezel wardelden vlug
naar het station. Wilfrid wilde op het per
ron wachten, maar Russell hield hem terug.
We moeten tot het laatste oogenblik in
de schaduw blijven, zei hij. Ik heb be
paalde redenen om niet gezien te willen
\rorden. men kan nooit te voorzichtig zijn.
Wilfrid vroeg niet verder. Maar al spoe
dig begreep hij de reden vtm Russell's voor
zichtigheid, want tusschen de menschen-
stroom herkende hij de figuur van Samuel
Flower.
Kijk, daar gaat dat mooie exemplaar,
mompelde Russell. Van al de schurken in
Londen is er geen die in zijn schaduw kan
staan. Ik zeg je dat als je den kerel de kans
gaf om eerlijk duizend pond te verdienen, of
een enkele souvereign voor het bedriegen
van een weduwe of wees, hij het laatste zou
5.00 Fluit en piano.
5.15 Berichten ANP.
5.30 Esmeralda en solist.
6.00 Zang met pianobegeleiding.
6.15 Causerie „Onze huisdieren ln moeilijk
heden".
6.30 VPRO: Cyclus „Groote mannen in be
wogen tijden".
6.45 Cramofoonmuziek.
7.00 Vragen van den dag.
7.15 Berichten.
7.20 Voor de kinderen.
7.50 Felicitaties.
8.00 Berichten ANP.
8.15 Bravour en Charme.
8.45 Radiotooneel.
9.00 De Ramblers.
9.30 Zang met pianobegeleiding.
9.50 Gramofoonfnuziek.
10.00 Dansmuziek (gr.pl).
10.15 Berichten ANP, sluiting.
Kootwjjk, 1875 m.
NCRV-uitzending.
7.00 Berichten (Duitsch).
7.15 Berichten (Engelsch).
7.30 Gramofoonmuziek.
8.00 Berichten ANP.
8.10 Schriftlezing en meditatie.
8.25 Gewijde muziek (gr.pl.).
8.35 Gramofoonmuziek.
9.45 Canzonette-sextet en gramofoonmuziek.
11.15 Berichten (Fngelsch).
11.30 Gramofoonmuziek.
12.30 Berichten (Duitsch).
12.45 Berichten ANP.
1.00 Zang met pianobegeleiding en gramo
foonmuziek.
3.15 Berichten (Engelsch).
3.30 Gramofoonmuziek.
4.00 Hobo, piano en gramofoonmuziek.
4.30 Gramofoonmuziek.
5.00 Berichten (Duitsch).
5.15 Berichten ANP.
5.30 NCRV-orkest.
6.15 Berichten (Engelsch).
6.30 NCRV-orkest.
7.00 Vragen van den dag (ANP).
7.15 Berichten.
7.30 Reportage.
8.00 Berichten (Duitsch).
8.15 Berichten ANP.
8.30 Berichten (Engelsch).
8.45 Molto Cantabile.
9.15 Berichten (Engelsch).
9.30 Gramofoonmuziek.
10.00 Berichten (Duitsch).
10.15 Berichten ANP.
10.3010.4#; 11.15—11.30; 0.15—0.30 en 1.15—
1.30 Berichten (Engelsch).
kiezen, waar zou hjj nu zjjn als de heele ge
schiedenis van de „Guelder Rose" aan het
licht kwam Of als er 'n officier van 't wrak
van de „Japonica" was overgebleven? Maar
ik zal hem op de knieën brengen, dien roover.
Ik weet heel wat, maar ik moet mjjn ken
nis nog aanvullen. Mjjn eenige vrees is dat
de andere wraak hem eerder zal bereiken.
Je bedoelt de geschiedenis van den strik
met de vjjf knoopen?
Wat weet jij daarvan? vroeg Russell
verbaasd.
Je vergeet zeker dat ik ook in de Ma-
leische Archipel geweest ben, antwoordde
Wilfrid, en den tragischen dood avn den
blanken, waarvan ik je verteld heb. Boven
dien was ik bjj Flower in huis toen hjj een
aangeteekenden brief kreeg, met den strik
erin en die brief kwam uit Borneo. Russell
grinnikte.
Ga mee, zei hjj. Je kunt mj de rest
wel in den trein vertellen.
HOOFDSTUK XV.
Wilfrid was nog niet geheel klaar, toen de
trein reeds het Victoria station binnenreed.
Russell luisterde ernstig en nadenkend. Ze
bleven in hun coupé wachten tot iedereen den
trein verlaten had. Buiten het station riep
Russell een taxi aan.
We gaan naar mjjn kamers in Blooms-
bury, zei hij.
Daar verkleeden we ons en dan zullen we
voor een paar uur uitgaan.
Is het daar eigenljjk niet een beetje laat
voor? vroeg Wilfrid.
Voor een gewoon uitgangetje, ja! legde
Russell uit, maar dit is iets buitengewoons.
Het is een gecostumeerd feest ter eere van de
opening van het nieuwe Dominion Theatre.
Het is een mondaine gebeurtenis van den
eersten rang en het zal er stampvol zijn. Het
zal je interesseeren dat Flower en Miss Gallo-
way er ook zullen zjjn. Maar nu jouw verhaal
CWordt vervolgd.)