Het groote probleem voor de 1500 vluchtelingen Huizen te koop gevraagd Een Zaterdag 17 Augustus 1940 Tweede Blad De komende winter: MadénLeuwJ Bij onze geëvacueerden in Heerhugowaard Toestand zal binnenkort onhoudbaar worden Het groote appèl Ned. ver. tot besch. van dieren De bommenschade aan eigendommen Achterstallige huurschuld Ook katholiekonderwijs begint 2 September de ideale verkooper! -mmmmmm. (Van onzen eigen verslaggever). Het zomert in Heerhugowaard nog. Dof glanzend liggen de landen onder de zon, oogstklaar zijn de velden en overal ziet men het zwartbonte vee liggen te herkauwen: dichtbij aan de slootkanten en veraf, waar de horizon wazig blauwt. Het doet feestelijk aan, dat polderland schap, met zijn onverwoestbare groeikracht. En men kan begrijpen dat daar langs de wegen van het dorp Heerhugowaard de boe ren tevreden staan te kijken naar dezen was dom. Er loopen ook andere menschen dan de boeren: dat zijn de vreemdelingen die een paar maanden geleden gekomen zijn. 1500 inwoners van Den Helder, die het land op zochten omdat zij vreesden voor de stad. Maar nu ze er zijn, ook thans worden hen de zorgen niet bespaard. Want nu de zomer zijn hoogtepunt bereikt heeft en de herfst al bijna weer voor de deur staat, nu nadert ook de winter. En waar het gerucht liep dat de toestand, zooals deze momenteel nog in Heer hugowaard is, niet bestendigd kan blijven in de nabije toekomst, daar begaven wij ons naar het vriendelijke dorp Heerhugowaard, teneinde te vernemen wat er van al deze geruchten waar was. De heer Van den Wildenberg. Den eersten, tot wien wij ons wenden was, bij afwezigheid van den burge meester van Heerhugowaard, de heer B. J. F. Sutman Meyer, de gemeente secretaris, de heer Van den Wildenberg. Nadat deze als vermoedelijk getal van het aantal in Heerhugowaard aanwezige Heldersche vluchtelingen het cijfer 1500 genoemd had, wees hij er op dat men inderdaad ernstig met het feit rekening moet houden, dat een groot deel der evacué's niet zal kunnen overwinteren. En wel ddt deel, wat slecht behuisd is- Om voorbeelden te noemen: tal van personen zijn ondergebracht in de thans nog ledige kool-boeten. Binnenkort evenwel zal de kool- oogst in die boeten moeten worden opge slagen en zijn diegenen, die in deze schuren thans huisvesting vinden, verplicht te ver trekken. Hieraan valt op geen enkele wijze een mouw aan te passen. Daar zijn weer andere schuren, waarin zich geen stook- gelegenheid bevindt, terwijl in weer andere woningen eveneens geen accomodatie is voor de komende wintermaanden. Voor al diegenen, die zich hier thans hebben gevestigd geldt het parool: tracht een ander onderkomen te vinden en keer zoo spoedig mogelyk naar Den Helder terug. Gezien het feit, dat de drang tot terugkeer naar de stad steeds grooter wordt (er zyn reeds tal van personen heengegaan) mag worden aangenomen, dat deze vrijwillige terugkeer inderdaad binnen enkele weken van beteekenls zal worden. Op onze vraag hoe zich de bevolking aan haar tijdelijke woonplaats had aangepast, zeide de heer v. d. Wildenberg, dat dit niets te wenschen overlaat. Van incidenten of last is volstrekt geen sprake. Integendel, men gaat kalm en rustig zijn gang. Gaarne zou den wij zien, aldus onze zegsman, dat U er nog eens bij de bevolking op aandrong dat zjj inzake de registratie wat meerdere mede werking betoonde. Ook inzake de distributie slabakt men nog al eens, en dat doorgaans ten eigen nadeele. Teleurstellend was het volgende: enkele weken geleden nam het gemeentebestuur het besluit de Heldersche bevolking gratis te laten profiteeren van het uitstekend geoutil leerde sportterrein. Een oproep werd geplaatst, maar de belangstelling bleek onder het 0-punt te zijn. Slechts 2 dames meldden zich... Zijn het by U in Den Helder zulke slechte sport - menschen...?? Het was jammer, want het plan bestond hier diverse sporten te laten beoefenen. Een deel der bevolking is, zooftls reeds gezegd, al weer naar Den Helder vertrok ken. Voor sommigen daarvan was de reden dat de vergoeding stopgezet werd. Weer anderen begrepen dat het beter was zoo spoedig mogelyk iets aan te pakken, aangezien alle gelden die men thans toe gewezen krygt onder beding van verhaal verstrekt worden. Nadat de heer v. d. Wildenberg er nog op had aangedrongen te willen bevorderen, dat men bij aankomst of vertrek terstond daar van melding doet bij het evacuatie-bureau zoo wel in Heerhugowaard als in Den Helder, be sloot hij met er op te wijzen dat het zoowel voor de Helderschen als de Heerhugowaarders het meest wenschelijk is dat de eersten zoo spoedig mogelijk weer naar hun bakermat kunnen terugkeeren. Dit heeft uitetaard niets te maken met gastvrijheid. Men heeft gedaan wat men kon en geen enkele Nieuwedieper was onwelkom. Integendeel. Weliswaar zijn er in dit verband berichten gelanceerd, doch deze berusten op klinkklare fantasie en tendens. Is er echter even gelegenheid voor de evacué's te vertrekken, dan is dat ook in hun belang van die gelegenheid ook terstond gebruik te maken. Opdat men thuis is, alvorens de herfst en de winter hun intrede doen. Op het evacuatie-bureau. Od het evacuatie-bureau, ondergebracht ir het voormalige raadhuis, treffen wij 2 Hel dersche ambtenaren van het Bureau voor Sociale Zaken aan. Gedurende den korten tijd dat wij aldaar aanwezig waren bleek voor welke moeilijkheden en puzzle's men hier ge steld wordt. Puzzle's, wier oplossing veelal verre van eenvoudig is... Men had hier een ernstige klacht: ondanks het feit dat er 1500 circulaire's in zee gegaan zijn, blijft de aanmelding haperen. Weliswaar staat thans het meerendeel ingeschreven, maar er is nog een ander deel, dat meent dat het niet noodig is dat men zich opgeeft. De gevolgen zijn dat deze lieden administratief niet bestaan met alle misère daaraan verbon den voor henzelf. De post voor hen blijft lig gen enz. Ook hier vestigde men er onze aandacht op, dat men zich zoowèl in Den Helder als in Heerhugowaard dient op te geven bij aan komst en vertrek. Hier, in den tijdelijken „burgerlijke stand" van Den Helder lossen de ambtenaren de raadselen op: de een heeft een schuur waarin geen water meer aanwezig is, de ander wil verhuizen, naar een andere woning en nummer drie heeft voorkeur voor andere menschen. Ook hier blykt overduide lijk .dat de meesten tegen den komenden win ter opzien. Men hoopt dat men voor dien tyd weer veilig en wel in Den Helder aanwezig zal zijn. Er komen hfer natuurlijk klachten binnen over de behuizing en gezien de werkelijkheid kan dat ook niet anders. Het is niet ideaal en er blijft dikwijls veel te wenschen over. Om een voorbeeld te geven: in totaal telt Heerhugowaard 1200 woongelegen- heden. Hiervan valt de helft af, die niet voor op name van vluchtelingen in aanmerking komt. Resteeren 800 woningen. De bevol king van Heerhugowaard telt 5317 per sonen, waarby thans komen 1500 vluchte lingen. Een eenvoudig rekensommetje, hoe men dus thans in de huizen opgepropt zit. Er is veel werk op het evacuatie-bureau: de een gaat en de ander komt. Het is ver bijsterend als men merkt wat er alzoo niet door vluchtelinge^ gevraagd wordt. En even verbijsterend is het. dat de ambtenaren op praktisch iedere vraag een antwoord weten. Veldwachter Bleyendaal Wij spreken hierna veldwachter Bleyendaal die sedert den tyd dat de 1500 Nieuwediepers hier arriveerden, min of meer als vader van allen is opgetreden. Vertel hem geen kwaad van de evacué's. want zy hebben hem hoe genaamd geen last bezorgd. Een enkele maal was het noodig dat men wat meer begrip voor de werkelijkheid toon de; zoo klagen velen nog steeds over de huns inziens te geringe vergoeding van 3.50 per week. Veel is het inderdaad niet, vooral niet als men eters in de kost heeft, die er niet tegen opzien 6 of 8 boterhammen te verwerken... Eenmaal is het zelfs voorgekomen, dat een vluchteling, die 18 a 19 boterhammen mee wilde hebben naar zijn werk, en hierover meeningsverschil kreeg met z'n hospita, zich officieel met een adres tot den burgemeester wendde teneinde bij deze zijn beklag te doen... Overigens betrof dit slechts een uitzondering. Aanpassen mekten allen zich nu eenmaal, aldus Bleyendaal, en ook moet men zich steeds voor oogen houden dat men gast is. Met alle verplichtingen daarvan, zoowel voor den gastheer als voor den gast zelf! Hoe gaat het met het Onderwijs? Tenslotte spraken wij het hoofd van de openbare lagere school te Heerhugowaard, den heer Post. Op onze, vraag of hem reeds iets bekend was omtrent den komenden cursus en of hij dezen cursus ook Heldersche kinderen zullen worden opgenomen, deelde deze ons mede dat de O.L. school 93 leerlingen telt. Max. 20 kinderen zou men boven dit aantal nog kunnen plaatsen. Evenwel, aldus de heer Post, alleen dè.n, indien men deze officieel toegewezen krijgt. Er zijn hier eventueel mogelijkheden:. 2 goede lagere scholen staan leeg; speciaal de mooie school aan Heerhugowaard-Noord leent zich uitstekend voor eventueele heropening. Beter is natuurlijk dat de kinderen met Sep tember naar Den Helder gaan. In Juli had men een aanvraag voor 40 kinderen gehad. Gezien het feit dat er door de onderwys-autoriteiten echter nog geen beslissing genomen was en dat de vacantie toch binnen enkele dagen te wach ten was, werden dezen niet meer aange nomen. Met belangstelling ziet men echtér in Heer hugowaard uit naar de besluiten van de onder- wijs-instanties. Hoe staat het met de huur prijzen??? ..Men moet het ijzer smeden als het heet is", zoo dacht die stadgenoot erover, die huizen te koop vroeg voor den prijs van 2000 gulden per stuk. Hij heeft natuurlijk een stille hoop gehad, dat vele huiseigenaars, door angst gedreven, hun bezittingen voor een appel en een ei zouden verkoopen en hij daardoor zijn momenteel vrij waardelooze geld voor een waardevol bezit zou inruilen. De speculant heeft één goede eigenschap, hy heeft vertrouwen in de toekomst van Den Helder en daarom durft hy zyn geld te steken in een bezit, dat op het oogen- blik vrij waardeloos lijkt. Vry waardeloos lijkt, zoo schrijven we met nadruk, maar dat niet waardeloos is. Men zij voorzichtig met het verkoopen van zijn woningen. Wie den toestand met rustig vertrouwen durft te bezien, die is niet pessi mistisch gestemd over de toekomst van Den Helder. Natuurlijk weet niemand wat er nog gebeuren kan, welke .vergissingen er nog ge maakt kunnen worden, hoe lang de oorlog zal duren, wanneer Den Helder weer tot bloei kan komen. Dit alles neemt echter niet weg, dat zonder eenig overdreven optimisme. Den Helder een normalen groei en ontwikkeling tegemoet mag zien, zoodra de oorlog voorbij is en wij blijven vertrouwen, vooral door de berichten, die den laatsten tjjd over het ver loop van den strijd gegeven worden, dat we aan den eindstrijd toe zijn. Zoodra het rustig is en het vertrouwen in de toekomst van onze stad een vastere basis heeft gekregen, stygen de huizen sterk in waarde en zou men er dus spyt van hebben, zyn bezittingen tegen een appel en een ei verkocht te hebben. Bovendien realiseere men zich, dat men op een bezit aan geld van een paar dui zend gulden, onder de huidige omstan- d.gheden en ook in de nabye toekomst, niet al te sterk moet bouwen. Wat we beweren ten opzichte van het ver koopen van woningen, moeten we ook zeg gen voor het verhuren van huizen. Er zijn helaas tal van stadgenooten, die misbruik maken van de omstandigheid, dat verschil lende woningen voorloopig geen huurder zul len vinden en daarom trachten tegen abnor maal lagen huurprijs een woning te huren. Uit dit alles blijkt wel overduidelijk dat, hoe men ook poogt het deri evacué's naar den zin te maken het 't beste is dat deze zoo spoedig mogelijk terugkeeren naar 'Den Helder. Hopen wü dat die «le^enheWjo^^i«S»kort^arJ~^^en'"hebb^," zyn °zêer Te" vërëÓr zijn. In ieder geval vóór den winter, welke voor verreweg hét meerendeel der vluchlèfiA- gen in Heerhugowaard aldaar bezwaarlijk door t§ komen zal zyn. Gaaf er in September iets in Den Helder gebeuren Men hoort in deze dagen vele din gen. Men hoort ervan dat het de be doeling van veelvuldige Nieuwediepers is. dat ze over 2 weken weer naar de stad aan het Marsdiep zullen terug keeren. Men hoort ervan dat de amb tenaren. en grand complet, terugkomen aanstaande Maandag als de week-kaar- ten verloopen zijn. en dat ze. het alle- maal niet even leuk vinden. We komen dus weer terug en dat is een prettig vooruitzicht. Dat betee- kent dat we elkaar 's-avonds in de Spoorstraat weer tegen komen, dat we elkaar weer betrappen bij den sigaren winkelier als we 2 pakjes piraatjes koopen, en dat we 's-avonds weer bij eenkomen in het Julianapark, om de dingen dezer dagen te bespreken. Wij hopen dat dan Den Helder weer bewoonbaar wordt, dat wil zeggen, dat er iets te doen zal zijn, waarbij wij de lange avonden, die gaan komen, kun nen doorbrengen. En zoo peinzende over concentratie onzer plaatselijke amusementsleveran ciers zouden wij wel eens willen weten waar die allemaal toch gebleven zijn. Waar zitten, om eens een voorbeeld te geven, toch alle muzikanten van het „Stedelijkwaar van „Winnubst" en waar van de andere kapellen? Dat zij spoedig verzamelen blazen! Waar zitten de amateurbands, van „The allround musicians" tot ..The M aster keys". en van „The Harlem Hoi Shot Five" tot „De Heesbenen"? Wij willen weer ten toonstellingen en dus' vragen we: waar zitten de konijnenfokkersvereenigingen. die van de marmotten, de hennen en de hanen? We willen meer: we willen weer een Openbare Leeszaal die dan haar (bouw vallige!) deuren weer opent, voetbal verenigingen die elkander op de groe ne velden bekampen, speeltuinclubs, die nu noodiger dan ooit zijn en hun pupil len gelegenheid geven onder de van ouds bekende leiding zich te amuseeren. We willen weer den man-met-de harmonica terughebben, en dien andere met de mandolien. We willen, weer dat de radio-winkels hun ramen openzetten, opdat wat muziek naar buiten klinkt. En we willen ook de markt, onze goeie ouwe markt, terughebben, omdat die nu eenmaal bij Nieuwediep hoort. Zal het zoo worden in September? Het kan! En dan kan het misschien ook, dat eindelijk weer de houten schotten voor de winkels weggeslagen worden en men weer eenig idee krijgt van een stad. die bewoonbaar is voor iedereen die tot haar terug wenscht te keeren. En dat zijn er, dat weten we. niet weinigen! Nog een enkel woord over de treinen. Sommige menschen beweren, dat schoolbanken de menschen automatisch tot den kinderleeftijd terugbrengen. Iemand van 30 jaar, die op de een of andere school den een of anderen cur sus volgt voelt zich veelal door een onbedwingbare lust aangegrepen tot het plegen van allerlei ongerechtigs. Het is een feit, waarover men dikke boeken vol zou kunnen schrijven. Het merkwaardige is nu, dat een trein de zelfde uitwerking op velen schijnt te hebben. Wat te denken van bejaarde lieden die malkanderen in de vroege ochtenduren op een der perrons tusschen Alkmaar en Den Helder stom pen. slaan en teenen verpletteren, om toch maar vooral in die êne coupé-te mogen zitten, hoewel er minstens hon derd van die coupés zijn. En wat te denken van den meneer die in Den Helder altijd wacht totdat alles inge stapt is om zich dan lekker in de 2e klas coupé te kunnen neervleien. Meen niet dat die meneer een gewone Jan Pet is. Integendeel, het is een achtens waardig ambtenaar In den trein maakt men meer mee: wij reisden met lieden die aan rooken niets gelegen is, doch die expresselijk gaan zitten dampen, omdat er een bordje „niet rooken" opgehangen is. Wonderlijke zaken Het spreekt vanzelf dat de huren naar beneden gaan, maar dat wil niet zeggen, dat men nu voor veertig of vijftig procent minder een woning kan huren. De pogin- gen daartoe aangewend, door menschen, die zelf nog _geen„verlaging van salaris dealen an de verhuurders zullen verstan dig doen, op dergelijke huurprijzen niet in te gaan. Het zal waarlijk niet zoo lang duren of ook de woningen in Den Helder (waar altijd een groot gebrek aan wonin gen geweest is) zullen weer verhuurd kunnen worden tegen redelijke pryzen. Tengevolge van de huidige omstandig heden zullen tal van krotwoningen leeg komen te staan en dat is gelukkig. De mid denstandswoningen zullen gehuurd kunnen worden voor een normalen prijs. Men moet niet uit het oog verliezen, dat verhuren tegen prijzen waardoor exploitatie kosten niet gedekt kunnen worden, groote moeilijkheden met zich brengt voor de ver huurders enhuurders. Van onderhoud van die huizen zal immers geen sprake kunnen zijn, rente en aflossing van hypotheken wordt gestagneerd, kortom het geheele economische leven wordt in de war gestuurd en daaraan mag men niet mee werken. Wij raden de huiseigenaren dus aan, verhuur niet tegen abnormalen prys en de huurders adviseeren we, eisch geen huurprys, die den verhuurder in moeilyk- heden brengt. Als straks mocht blijken, dat velen toch misbruik van de omstandigheden hebben ge maakt, dan is het niet onwaarschijnlijk, dat de overheid ingrijpt en regelend optreedt. In dien geest liet wethouder v. d. Vaart zich van de week op een bijeenkomst ten Raad- huize uit. Dit alles kan men voorkomen, als men wederzijdsch begrip heeft van elkanders moei lijkheden. (Afd. Den Helder.) Het bestuur an bovengenoemde vereeni- ging verzoekt ons onderstaande te willen opnemen: Oproep aan vrienden van huisdieren om te komen tot same werking van eenige per sonen tot het op geregelde tijdstippen van den dag, voorloopig tot 1 September, ver strekken van voedsel aan katten, waarvan de eigenaren niet dagelijks in Den Helder komen. Personen, zoowel heeren als' dames, die dagelijks, of meerdere malen per week. in de stad komen en voor dit werk iets voelen, worden vriendelijk, doch met eenige drang uitgenoodigd, zich in verbinding te willen stellen met mej. S. van Es, Binnenhaven 152, die dagelijks thuis te spreken is tusschen 3 en 5 uur des namiddags of schriftelijk is te bereiken. Eenige spoed is zeker ge wenscht. Zij, die reeds zelfstandig op deze wijze werkzaam zyn, worden vriendelijk verzocht hiermede door te gaan. verre te boven gaat. Niet dat ik zelf ove: dergelijke krachteu beschik! Me ar u zul voldaan zyn. als ik u bewys, dat dit he ontbrekende gedeelte is van uw hanger. Mr Mercer zal scheidsrechter zijn; we zullen di beslissing aan hem overlaten. Misschien heb u er geen bezwaar tegen, uw hanger eer oogenblik af te doen. Beatrice had geen bezwaar. Ze was hee'. Het schijnt, dat sommige getroffen stad genooten nog niet goed begrypen welken weg men moet bewandelen tot het verkrijgen van schadevergoeding voor door bommen getrof fen perceelen. Men vraagt zich af, óf, nu de gemeente de zaak ter hand heeft genomen, men geen aanvrage meer heeft in te dienen by de schade-enquête-commissie, die ha' kantoor heeft op het Koningsplein. Inderdaad behoeft men dit persoonlyk niet meer te doen, althans indien men het gemeentebestuur machtigt zyn beschadig de woning te doen repareeren. Het ge meentebestuur, of liever de door het ge meentebestuur ingestelde commissie voor den wederopbouw, treedt dan in de plaats van den gedupeerde en zorgt dus ook voor de indiening van het schadeformu lier bij de betrokken instanties. Men geeft nu dus aan de betrokken commissie zyn schade op en deze zorgt voor invul ling en doorzending van de vereischte for mulieren. Wy herhalen nog eens: die schade heeft tengevolge van bominslag ontvangt vandaag of morgen van het gemeentebestuur een cir culaire, met verzoek een vergadering ten Raadhuize by te wonen. Bij die circulaire is een machtiging ingesloten. Wanneer men deze machtiging teekent, geeft men daarmee te kennen, dat men het gemeentebestuur ver zoekt de aangerichte schade te herstellen, voor eigen rekening. Het gemeentebestuur neemt dan maatregelen, herstelt uw huis, betaalt tijdelijk daarvoor de kosten, die na tuurlijk zoo laag mogelyk gehouden worden en gaat nu probeeren, bij de bevoegde instan ties het gèld voor de schadevergoeding los te krijgen. Men begrijpt, (lat onder drang van het gemeentebestuur meer bereikt wordt, dan wanneer men dat persoonlyk moet doen. Ingeval het nu aan het gemeentebestuur niet gelukt om vergoeding los te krijgen, dan heeft men de kosten van de reparatie aan het gemeentebestuur te betalen. Betalen of... vervolgen. Het is te betreuren, we schreven dit reeds eerder, dat vele huurders, met het verlaten van Den Helder, een streep meenden te kunnen geven door alles wat ze achterlieten en voornamelijk door... hun schulden. Zoolang de schuldeischers nog op hun bee- nen stonden te trillen vanwege de doorge stane emoties, hadden de schuldenaren wei nig last van aanrrranrffgen1. Maar ook in dit opzicht herstelt de toestand zich en menige verhuurder heeft zich al afgevraagd, waar blijft mijn achterstallige huur van mijn wo ningen. In een advertentie van de huiseigena- renver. „Samenwerking" wordt een be roep gedaan op de huurders, die achter stallige huurschuld hebben, deze te vol doen. Er zijn ongetwijfeld velen, die aan dezen oproep gehoor zullen geven en hun verplichtingen tegenover hun verhuur ders, die het op het oogenblik ook verre van rooskleurig hebben, na zullen komen. Het is billijk. Meent men een regeling te moeten treffen', met zyn huiseigenaar, welnu, men stelt zich met hem in ver binding, maar laat de zaak maar niet op z'n beloop, dat is immoreel, vooral nu. Bovendien, wie niet betaalt, zal vervolgd worden. In dezelfde advertentie wordt advies aan huiseigenaren aangeboden voor den verkoop van woningen. Men ga niet op ieder aan bod in en denke eraan, dat er wellicht spoe dig een anderen tyd komt, waarop men heel wat meer voor zijn woningen ontvangt, dan door ze nu te verkoopen aan den eersten den besten speculant. Wy komen hierop in een ander artikel, elders op deze pagina opgenomen, nader terug. Naar men ons mededeelt hoopt ook de St. Mariaschool op Maandag 2 September haar lessen weder normaal aan te vangen. Alle onderwijs, het openbaar, zoowel als het b zonder begint dus de eerste week van September. APOTHEKEN. Op Zondag 18 Augustus is van 9 uur v.m. tot 5 uur n.m. geopend de apotheek van de firma SmeetsSnel, Sluisdijkstraat 135. AUTOBUSDIENST STATIONSPLEIN- HUISDUINEN—TEXELSCHE BOOT. De autobusdienst StationspleinHuisdui nen v.v. en Texelsche boot v.v. van den heer H. J. W. v. d. Wijst, ingaande 19 Augustus a.s. vindt men opgenomen onder de adver tenties in dit nummer. NOG EEN SLECHTE VERDUISTERAAR. Hedennnacht werd ook by' een bewoner van den Brakkeveldweg onverduisterd licht waargenomen. Terstond zorgde de politie voor de noodige maatregelen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1940 | | pagina 5