staat aan een keerpunt der historie" Vergeefsche aanval op Amsterdam Onze Oost in de branding der wereldpolitiek DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER Engeland stookt! Onrust in dc Fransche koloniën Verduisteren Wedergeboorte 8.26 uur BONNEN Rijksminister Funk: het avondland Vannacht luchtalarm in BERLIJN Amerikaansche journalisten naar Ned, Indië Singapore en Honkong ook vlootbasis voor Amerika 1 die deze week gelden KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN) van „De Rijksmark lost het Pond Sterling af" Schoolbibliotheken stopgezet Alleen verpakte boter Japansche wenschcn ten aanzien van onze olie HELDERSCHE COURANT Uitgave der Ultg.-Ml). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder MAANDAG 2 SEPTEMBER 1940 68e JAARG. No. 9018 „EUROPA De Duitsche rijksminister van eco nomische zaken, Funk, heelt in zijn rede bij de opening der Herbstmesse onder meer gezegd: „Het verloop van den oorlog heeft aangetoond, dat de berekening der Engelschen ditmaal geheel en al on juist was. Reeds de blokkade bracht geen resultaten. Over de grenzen in 't noorden, oosten en zuiden stroom den, sterker dan ooit, de goederen naar Duitschland. Zij vervingen voor een aanzienlijk deel den overzee- schen aanvoer. Bovendien heeft men in Engeland onze deviezenmoeilijk- hen en de daarmede samenhangende schaarschteverschijnselen zeer over- schat en in dezelfde mate de voorra den aan belangrijke grondstoffen en levensmiddelen onderschat. Dat de Duitsche weermacht thans met de beste wapenen en de grootste lucht vloot ter wereld aan het Kanaal en den Atlantischen Oceaan staat, dat Duitschland „met zijn gebrek aan grondstoffen" de grootsche mogelijk heden van den gemotoriseerden oor log, ongeacht de geweldige slijtage, tot de laatste consequentie kon uit putten, is de verdienste van het vier jarenplan. Ons economisch leven is onder de eischen van den oorlog: niet ineengestort, maar in tegendeel geweldig versterkt. Het was zelfs niet noodig, het laatste uit het Duitsche be drijfsleven te halen. Verschillende bijzonder ingrijpende maatregelen, die deel van het plan der bedrijfsmoiulisatie uitmaakten, be hoefden niet te worden toegepast. De rijksmark is de meest stabiele en veilige valuta geworden en een goed eind op weg om het kwijnende pond sterling in Europa af te lossen. De Sterlingstandaard, tot stand gekomen door manipulaties in de Londen- sche city, bestaat niet meer. Op 21 Augustus heeft de Britsche regeering den invoer van Engelsche bankbiljetten verboden. Deze maat regel heeft voor Duitschland met zijn mini maal bezit aan Engelsch bankpapier geen enkele beteekenis. Voor Italië zal hetzelfde gelden. Grooter zijn de gevolgen voor Noor wegen, Denemarken, Nederland en België en vooral voor Frankrijk. Het meest echter zal Engeland zelf de gevolgen óndervinden. Met het terzijdestellen van het Engelsch bank biljet als internationaal betalingsmiddel heeft Engeland, nadat 't reeds zeer kort gele den had door 't uiteenvallen van 't Sterling- blok en door de deviezenmaatregelen, zich zelf een nieuw en beslissend prestigeverlies toegebracht. Een invoerverbod voor bankpapier in het uiterste middel bij het nemen van deviezen- maatregelen. Heeft het geen resultaat, dan moet het moreele verlies van de valuta in kwestie reusachtig zijn. De Duitsche oorlogs- valutapolitiek heeft de vraagstukken in vol len omvang onder de knie gekregen. Het kwam haar ten goede, dat de reeds in vredes tijd bestaande valutapolitiek een bruikbare basis ook voor oorlog bood en slochts behoef- de te worden uitgebreid. De Duitsche politiek op het gebied van den buitenlandschcn handel heeft in den oorlog verwonderlijke successen behaald. Het weg vallen, of beter gezegd het sterke inkrimpen van het oyerzeesche verkeer kon goeddeels worden gecompenseerd door de toeneming van het goederenverkeer met de neutrale Eu- ropeesche landen. Dé cijfers der laatste maanden liggen niet ver onder het maand- gemiddelde van het laatste volle vredesjaar, 1938. Voor den uitvoer hebben de laatste oor logsmaanden zelfs een onverwacht gunstig resultaat afgeworpen. Buitengewoon gunstig is de ontwikkeling van den handel met het verbonden Italië. Daarbij komen de aanzien lijke uitbreiding van den handel met Rus land en de voortdurende ontwikkeling der handelsbetrekkingen me't Zuidoost-Europa. Terwijl in Engeland het invoeroverschot Rijksminister FUNK. steeg, werd bij ons het uitvoeroverschot groo ter. Bovendien hebben de Engelschen ter be taling van den verhoogden invoer hun goud voorraden en hun buitenlandsch tegoed moe ten afstaan. Ook Engelsche kunstschatten zijn over den Oceaan gegaan voor de beta ling van oorlogstuig uit de Vereenigde Sta ten. Ook op het gebied van den buitenland- schen handel is het verloop van den oorlog voor Engeland heel wat ongunstiger geweest dan voor Duitschland, hetgeen te opmerke lijker is, daar juist de Duitsche handel door de blokkade het zwaarst getroffen had moe ten worden. Ook van dezen kant kon de Duit sche productiekracht dus, niet gebroken wor den. Het geheeie Europeesche vasteland bevindt zich reeds weer in een toe stand, waarin aan opbouw gedacht en begonnen kan worden. In de lan den, waarover zich de oorlog heeft uitgestort, wordt het productie-appa raat hersteld. Voor het grootste deel kan deze opbouw beschouwd worden als aanvulling op de wapeningscapa citeit van Duitschland. Waar deze oorlog nu eenmaal een strijd tusschen de productie-apparaten is, ziet En geland thans in de mogendheden van de spil het wapeningspotentieel van vrijwel geheel Europa tegenover zich.- Maar ook de resulta ten der Britsche luchtaanvallen maken de verwachtingen van Churchill, die op een be slissende verzwakking der Duitsche produc tie gehoopt had, tot de illusie van een wan hopige. Duitschland was reeds voor den oor log, als leverancier zoowel als afnemer, de beste klant van Zuidoost-Europa. De weste lijke mogendheden konden altijd slechts wei nig van de productie van Zuid-Oost-Europa afnemen. Duitschland was hier steeds de groote afnemer. Dat verkeer werd gedurende den oorlog zelfs aanzienlijk drukker dan in vredes tijd, nadat de verkeersmoeilijkheden waren opgelost. Het is een duidelijk bewijs voor de leveringscapaciteit van Duitschland, dat in vollen oorlog de uitvoer, die ook vele goederen, welke van belang voor den oor log zijn, omvat, belangrijk meer is geste gen dan de invoer. De verheugende uitbrei ding van den handel met Zuidoost-Europa zal geen kortstondige oorlogsconjunctuur blijken te zijn. De rijke ervaringen, die Duitschland in eigen land heeft opgedaan, de geperfectioneerde werkwijzen en de technische installaties staan het bedrijfs leven van Zuidoost-Europa ter beschikking, als het zijn landbouw, zijn mijnbouw, zijn verkeersnet en zijn inheemsche industrie nog productiever wil maken. Veel, wat vroeger utopie scheen, zal zonder moeilijkheden bereikt kunnen worden, wanneer de over winning der spilmogendheden een blijvende politieke pacificatie van Europa gewaarborgd heeft. De gebeurtenissen van historische betee kenis duren nog voort. Maar de overwin ningen der Duitsche en Italiaansche wape nen hebben twee factoren van historische grootte geschapen, die een nieuw Euro- peesch tijdperk inluiden, in de eerste plaats, dat het testament van Richelieu, sedert den vrede van Westfalen het dog ma der Fransche politiek, niet ten uitvoer gelegd kan worden, namelijk dat Duitsch land als het eeuwige gevaar voor Frank rijk steeds en tot iederen prijs bestreden moet worden. In de tweede plaats dat de eeuwige spelbre ker bij het tot stand brengen van een ver standige en rechtvaardige orde in Europa, het Britsche eilandenrijk, thans van het vasteland wegestuurd is. Daarmede zijn de beide belangrijkste voorwaarden ontstaan voor den vrede in ons werelddeel en voor een blijvende reorganisatie van Europa, die veiligheid en vrijheid en socialen vooruit gang waarborgen. Daarmede is echter ook den grondslag voor een Europeesche econo mische solidariteit geschapen. Het Fransche imperialisme en de anti-Europeesche politiek van Engeland hebben de Europeesche volken belet een politieke, cultureele en maatschap pelijke levensgemeenschap te vormen. Na het zegevierende einde van dezen oorlog zal de weg vrij zijn voor de reorganisatie van Buropa volgens nationale en continentale be hoeften, waarnaar men zoo lang vergeefs gestreefd heeft. Europa staat aan een keer punt der historie, dat echter neit leidt naar den ondergang, doch naar de wedergeboorte van het avondland. De beide groote men- schen,' die het lot van het vasteland in hun handen houden, de Fuehrer Adolf Hitier en de Duce Benito Musolini zullen de vraag stukken oplossen in den geest van de poli tieke en maatschappelijke reorganisatie, die door de nationaal-socialistische en fascisti sche revoluties bevochten zijn. Zij zullen den volken van Europa vrede, geluk en welvaart geven". Omtrent de gebeurtenissen in equatoriaal Afrika en de afzetting van den Franschen gouverneur Ebone en van den militairen bevelhebber van het Tsjaad-gebied meldt de Stampa, dat de Fransche regeering te Vichy den toestand aldaar, die door Engelsche in triges zeer moeilijk is geworden, nader be studeert. Het heet, dat Engelsche agenten in den Franschen en den Belgischen Congo, in Dohoma en in Kameroen, o.a. onder de ko lonisten en ambtenaren, een groote activiteit ontplooien. Engeland verhindert den uitvoer Van koloniale producten naar Frankrijk, treedt zelf als kooper tegen liooge prijzen op en bereikt daarmede, dat het de nationa le discipline der Fransche kolonisten onder graaft. Ook op het eiland Reunion is het on rustig. GEEN BOMMEN GEWORPEN. Hedennacht is van kwart voor een tot 2 uur 32 luchtalarm gemaakt. Eenige vijan delijke vliegtuigen probeerden een aanval op Berlijn te doen, maar werden door de luchtdoelartillerie genoodzaakt terug te kee- ren. In het gebied van Groot Berlijn werden geen bommen geworpen. Alle boeken inleveren. V.olgens het Vad. moeten de schoolbilio- theken de uitleening van boeken tijdelijk stopzetten. Alle boeken, die uitgeleend zijn, moeten onmiddellijk ingeleverd worden. ZATERDAGAVOND EN NACHT VIER MAAL LUCHTALARM. Zaterdagavond en in den loop van den nacht is vier maal luchtalarm gemaakt. Omstreeks kwart over tien kwam plotse ling het luchtafweergeschut in werking, dat met ongekende hevigheid het vuur op vijandelijke toestellen opende. Het zware gedreun der kanonnen en het ontploffen der granaten van groot kaliber, in de lucht, deed den wandelaar ijlings schuilplaatsen tegen neerkomende scherven opzoeken. Even later klonk voor het eerst sedert 15 Mei het luchtalarm Vele menschen, voor al in de buitenwijken, waren echter zoo onvoorzichtig buiten te gaan kijken, en moesten door den luchtbeschermingsdienst worden bevolen in de huizen te gaan. Voor twaalf uur is er nog twee maal luchtalarm geweest. Het bleef dien nacht echter niet rustig, want tegen half een werden de slapende hoofdstedelingen op nieuw door het luchtalarm gewekt. De luchtdoelartillerie vuurde zeer hevig, rond om de stad zag men op vele plaatsen het lichten der kanonnen. Om kwart over één probeerden Engelsche vliegtuigen, die zeer hoog vlogen en men nauwelijks kon hoo- ren, voor het laatst de hoofdstad te naderen. Drie kwartier lang dreun de en knalde het bijna onafgebro ken boven de huizen. De Engelsche vliegtuigen slaagden er echter niet in boven de stad te komen. Het ge schut dwong de toestellen op zeer groote hoogte te blijven en tenslotte om te keeren. Er zijn geen bommen op de stad uitge worpen. Door granaatscherven liepen echter drie personen lichte verwondingen op. Zij wer den door den G.G. en G.D. verbonden. De brandweer rukte eenmaal uit en wel naar de Jacob van Lennepkade tl>9, waar een vader en zijn zoon door granaatscher ven waren getroffen. Beiden waren licht gewond en werden ter plaatse verbonden. De winkelier mag niet meer „uitspitten". Het rijksbureau voor de voedselvoorziening in oorlogstijd vestigt er de aandacht op, dat, zooals reeds eerder bekend is gemaakt, het met ingang van 1 September 1940 aan detail listen verboden zal ziin, boter uit te spitten. Van dien datum af zullen detaillisten uit sluitend in het klein verpakte en gemerkte boter mogen verkoopen. Men wordt aangera den hiermede nauwlettend rekening te hou den, aangezien afwijking van dit verbod niet zal worden toegestaan. De betrekkingen tusschen Japan en de Ver eenigde Staten staan vooral op grond van de jongste ontwikkeling steeds meer op 4en voorgrond in de beschouwingen van de Ja pansche pers. Als aanleiding tot de deels uiterst scherpe houding van de pers worden de volgennde feiten genoemd: le. De anti-Japansche uitingen van voor aanstaande Amerikanen. 2e. Het groote bewapeningsprogram van de Vereenigde Staten, vooral van de vloot. 3e. De uitbreiding van het aantal Ameri- kaansche steunpunten in den Stillen Oce aan, benevens berichten over eischen van Amerika in zake het afstaan van vlootbases in Singapore en Hongkong. 4e De reis van een delegatie Amerikaan- sche journalisten naar Nederlandsch-Indië en Singapore. Over de aankomst van deze delegatie te Singapore schrijft de „Tokio Asahi Sjim- boen", dat de leider der delegatie Haward aan een feestmaaltijd verklaarde: Singapore is tot dusver uitsluitend door de Britsche vloot gebruikt, maar moet thans tevens als een steunpunt voor de Amerikaansche vloot bestemd worden beschouwd. Het blad .Hotsji Sjimboen" bespreekt uitla tingen onlangs van schout-bij-nacht Yar- nell en van schoutbij-nacht Sterling, den vroegeren commandant van de Amerikaan sche vloot op de .langste, die verklaarde dat het gemakkelijk zal vallen Japan te bedwin gen, wanneer Singapore en Honkong voor de Vereenigde Staten beschikbaar zijn. Daar deze verklaringen, aldus schrijft het blatl, een bedreiging voor Japan vormen, kunnen wij tegenover Amerikaansche oorlogsvoorbe reidingen zooals bet inrichten van nieuwe vlootbases op de Wake- en Midwav-eilanden, besprekingen met Costarica en Ecnador over het afstaan van des Cocos- en Galapagos- eilanden, niet onverschillig blijven. En wan neer ten slotte de Amerikaansche macht ook nog tot Singapore wordt uitgebreid, moet Ja pan zich rechtstreeks bedreigd gevoelen. Om de petroleum. U. P. seint uit Manilla aan zijn bladen, dat het bespoedigde samentreffen van leidende persoonlijkheden van de Standard Oil Com- pany en Kon. Ned. Petr. Maatschappij in Ma nilla, vanwaar zij zich per vliegtuig naar Batavia willen begeven, om daar vóór de aankomst van den .Tapanschen minister van Handel Kobajashi te zijn. op het groote be lang wijst, dat de groote oliemaatschappijen aan de plannen van Japan hechten. Hoewel men te Manilla aanneemt, dat Ne derlandsch-Indië bereid zal zijn een grooter deel van de geraffineerde olieproducten naar Japan te zenden, is men van meening. dat de Japansche eisch om vergroote ruwe olie export grooteren tegenstand zal ondervinden daar hierdoor de Nederlandsch-Indische raf finaderijen getroffen zouden worden. Vanavond gaat de verduistering in om en duurt tot morgenochtend 6.54 uur OM UIT TE KNIPPEN. Broodbonnen nummers 4 (nieuw broodbonboekje)geldig van 2 Sep tember tot en met 8 September (niet gebruikte tot en met 12 September) rechtgevende op 2500 gram rogge brood of 2000 gram ander brood. Voorts zijn de bonnen van serie 3 nu nog geldig tot en met 5 Septem ber. Bon 05 t.m. 12 (boterkaart): gel dig van 24 Augustus tot en met 18 Otober. Elk der bonnen geeft recht op 1/2 pond boter. Bon 05 t.m. 07 (vetkaart): geldig van 24 Augustus tot en met 18 Oc- tober. Elk der bonnen geeft reeht op Vz pond margarine of Va pond boter. Bon 08 (vetkaart): geldig van 24 Augustus tot en met 18 October. De ze bon geeft recht op Va pond ge smolten spijsvet of V> pond boter. Bon 09 t.m. 12 (vetkaart): geldig van 24 Augustus tot en met 18 Oc tober. Elk der bonnen geeft recht op het koopen van Va pond boter met 10 cent reductie. Bon 14. Naar keuze te pond rijst, rijstemeel of rijstebloem tot en. met 6 Sept. Bon 27: Naar keuze te pond ha vermout. havervlokken, gort of grutten tot en met 6 Sept. Bon 40: Naar keuze te pond tar wemeel. tarwebloem, boekweitmeel roggebloem, roggemeel of zelfrij zend bakmeel tot en met 6 Sept. Bon 72: 1 kilo suiker tot en met 27 September. Bon 73: Vz pond koffie of V2 ohs thee tot en met 27 September. Bon 105: Naar keuze 1 ons mai- zena, griesmeel of puddingpoeder tot en met 11 September. Tegen afgifte van twee der boven genoemde bonnen kan men. zoo lang de voorraad strekt een pakje maizena. wegende 225 gram. ver krijgen. Tevens kan men voor bon „105" twee pakjes puddingpoeder verkrijgen. elk bevattende ten hoogste 50 gram zetmeel of wel drie pakjes, elk bevattende ten hoogste 33 gram zetmeel. Deze bon geeft ook recht op een nakie pudding- sauspoeder. ten hoogste bevattende 100 gram zetmeel. Bon 110: 1 ons macaroni of vermi rel li of spaghetti tot en met 11 September, Bon 115: Naar keuze 150 gram toi letzeep 120 gram huishoudzeep, 200 gram zachte zeep, 250 gram zeeppoe der,, indien voorradig, 125 gram zeepvlokken, 250 gram zelfwerkende wasmiddelen of 200 gram vloeibare zeep, geldig tot en met 24 Septem ber. Zij, die de gezinswasch naar een wasscherij sturen, zullen voor elke S kg. droog waschgoed één bon „115" aan de wasscherij moeten af staan. Scheerzeepbon 116: geldig van 31 Augustus tot en met 31 December, rechtgevende op 50 gram scheer zeep of één tube scheercrême of één not seheepzeep (alleen voor manne lijke personen boven 15 jaar). Petroleumzegel Periode 5: Geldig voor 2 liter petroleum tot eh met 8 September (alleen voor diegenen, die daartoe vergunning hebben.) Kolen, enz. Tot 30 September kan men bij handelaren kopen 20% van het verbruik van April 1939 tot en met Maart 1940.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1940 | | pagina 1