In de „bollensafevan Prof. VAN SLOCHTEREN [wee Iritschs toroedojagers tot z nken gebracht Dc Blauwe zeeridders ook nu paraat Lukrake Britsche bombardementen Het verlagen van loonen en salarissen Duitsch weermachtSericht Italiaansch weermachtbericht Moord tc Roden SAMENWERKING TUSSCHEN GELEER DEN EN KWEEKERS. Van temperatuurkamers, luis- vrije kassen en konijnen. (Van onzen eigen verslaggever.) L i s s e. De hoogtijd der bolbloe- men is lang voorbij. Beroofd van hun kleurigen en geurigen luister liggen ze in de schuren: dorbruine bollen... Maar de dorheid is slechts schijn... Onder'de sehrompele huid leeft de plant haar wonder verborgen leven. Als wij tegen den tijd dat de bol in den grond moet, hem door een mi croscoop bekijken, ontdekken we den volledigen bloemaanleg: stamper meeldreden, bladeren, alles ligt in het speldeknop-groote lichaampje be sloten. De bol lééft: in hem zijn ont staan de schoone vormen der bloem... Geheimen worden ontsluierd. De geheimen van hyacinth en tulp, narcis en crocus zijn véle... Zij worden overpeinsd door geleerden in witte jassen, zij worden ontsluierd door vernuft en intuïtie en door de krachten van kennis en techniek... Dat besef fen we, als wij een rondgang maken door het Laboratorium voor Bloembollenonderzoek te Lisse en van de ingewikkelde installaties uitleg vragen aan den directeur, prof. dr. E. yan Slochteren. Een bolbloem haalt adem, zij neemt voed sel tot zich, zij vermenigvuldigt zich, zij is gevoelig voor warmte en kou, zij kan ziek worden en moet soms verre reizen maken om den roem van haar geslacht overal in de we reld uit te dragen. Al die levensbewegingen te controleeren, is het werk van den professor en zijn staf. Professor houdt niet van jour nalisten. Men moet zich niet verbazen, als de in richting van het Laboratorium zich van kostbare apparaten en fraaie kassen uitstrekt tot eenvoudige bol lenschuren en een konijnenfami lie voor het winnen van serum. Het is eigenlijk een bijzondere gunst van den professor, dat wij zoo maar in zijn hei ligdom mogen rondneuzen en alles zeggen wat wij op het hart hebben. Want de profes sor houdt niet van journalisten. „Zij heme len alles te veel op." zegt hij. „en dat schaadt de wetenschap. Gelukkig heb ik er in geen tijd een op visite gehad. Ik hoorde nog, dat u het vergeten zou, maar nu er eenmaal bent... vraagt u maar Waar is de grens tusschen gezond en ziek? Op onze vraag vernemen wij dan, dat de taak van het Lamoratorium niet is experi menteeren teneinde nieuwe variëteiten te yrkrijgen, doch gericht is op verbetering van de bollencultuur in het algemeen, resp. ver hooging der gebruikswaarde in het buiten land. „Daarvoor moeten wij alle levensver schijnselen van den bol leeren kennen", zegt prof. van Slochteren, „want waar is de grens tusschen een zieken en een gezonden bol? Wij zijn begonnen met de bestrijding van het aaltjesziek bij de narcissen. Al spoedig bleek ons, dat de ziekteproblemen zoo onafschei delijk zijn verbonden met alle andere cul- tuui-problemen, dat het geheel onmogelijk is een scheidslijn te trekken. Bij onze onderzoekingen moeten de kweekers ons helpen. Wij moe ten van hen leeren vóór wij hun kunnen leeren. Weet u dat de kwee kers van variëteiten geweldig knap zijn? De geleerde proefnemers krui sen op goed geluk, de kweekers heb ben intuitie! En daarom moeten wij samenwerken!" Prof. prijst het dan ook, dat het Labora torium midden in de bollenstreek ligt, en men over uitgebreide proefvelden kan be schikken. Men moet met de bollen mééle ven, zegt hijw In de bollen-safe. Waar gaat het nu om bij de verbetering der cultuur? Dat de bollen in het buiten land een goede bloem geven! Ze moeten te gen het klimaat bestand zijn en de ver moeienissen van de scheepsreis kunnen doorstaan! Daarvoor is een speciale behan deling noodig, welke neerkomt op het bloot stellen der bollen aan bepaalde tempera turen. Hiervoor bezit het Laboratorium een installatie welke eenig is op de geheele wereld: zestien kamers voor constante temperatuur, waarin be halve de temperatuur, ook de voch tigheidsgraad voor de lucht en de ventilatie automatisch kunnen wor den geregeld en geregistreerd. Dit is a.h.w. de „safe" van het Labora torium; als de zware groene deur van zoo'n cel openvalt, ligt daar de levende schat van Hollands velden opgetast Elke cel heeft een eigen tank, een meng kamer, waarin de lucht op het juiste vocht gehalte wordt gebracht en dan via een buis de cel bereikt. In de diverse cellen heer- schen temperaturen van 5 tot 50 gr., onze gewassen gaan immers in vredestijd! zoowel naar New York als Boekarest, naar Parijs als naar Australië. Vooral de ver schepingen naar het zuidelijk halfrond stel len speciale eischen. Export op gunstigste tijdstip. Op deze manier worden de verschillende klimaatsinvloeden gedurende het geheele exportseizoen nauwkeurig onderzocht en voor vele variëteiten kon de meest gevoeli ge periode worden vastgestèld, maa" ook is het mogelijk gebleken die periode belangrijk (4 a 5 weken) te verschuiven en wel naar een tijdstip, waarop het klimaat in het betreffen de afzetgebied of in de landen, welke ze op weg hierheen moeten passeeren, zeer veel gunstiger is geworden. Wat dit beteekent voor onzen export, laat zich aanzien! Een groot voordeel voor den afzet vormt verder het verbeteren van den vroegbloei van hyacinthen en narcissen. Bloeiden dezen vroeger eerst einde Januari, thans komen ze reeds in December tot bloei. Het was Nicolaas Damen, die den grondslag voor de ze cultures legde. Luisvrije kas. Voor het aaltjeziek, het oud- of ringziek en het geelziek bij de hyacinthen werden afdoende bestrijdingsmiddelen gevonden. De laatste jaren houdt men zich vooral met de virusziekten bezig. In het privé-labora- torium van prof. van Slochteren staat een ijskast welke de sera bevat. De besmette stengels worden geperst en het virus vindt zijn weg naar het konijnenlichaam. Anti stoffen vormen zich, zoodat het winnen van serum poortgang kan hebben. Men moge bezwaren opperen tegen de vivisectie, doch hierdoor kunnen de geleerden reeds bin nen twee dagen de reacties vaststellen, ter wijl ze anders een jaar op de gedragingen der plant zouden moeten wachten. Een rem op het onderzoek. Een eindje buiten het gebouw ligt een groote, geheel luisvrije kas voor virus-on derzoek. De ventilatie geschiedt door brons- gaas, luchtsluizen scheiden de diverse af- deelingen, terwijl alles geregeld met nico- tinedamp wordt gesteriliseerd. Een eindje verder heeft men het isoleeren van be paalde gewassen verkregen door deze te planten in een soort betonnen putten, zoo dat de grond geen kans loopt op besmet ting. Hoe haalt een plant adem? We passeeren de konijnenhokken (logies voor 80 stuks) met bijbehoorende slaveldjes DE BOL LEEFT. Veertig maal vergroot schema van den bloemaanleg in een tulpen bol vóór hij in den grond gaat. en keeren terug naar het Laboratorium. De geheele staf is druk aan den arbeid. Hier registreert een assistent de ademhaling der planten door mid del van fijne glazen buisjes, adem- vaten en manometers daar is een doctor bezig het kaligehalte van den bol te peiien, waartoe deze ge droogd en in een oventje verascht wordt, „au bain marie"... Elders controleeren twee vrouwelijke ana- lysten de chemische samenstelling van een tulp, een narcis, en het we melt ons van de potten en flesschen, buizen en kranen Vooral de studie van de ademhaling is interessant. De planten of bollen worden in koperen cylinders, de zgn. ademvaten, ge plaatst, welke op hun beurt in een op con stante temperatuur gehouden bassin komen te staan. Door een fijn buizen-systeem wordt de door de plant verbruikte lucht, die vooraf koolzuurvrij is gemaakt, in één richting doorgeblazen en slaat tenslotte neer in een flesch. Gemakkelijk valt nu te controleeren hoeveel zuurstof verbruikt en hoeveel koolzuur gevormd werd. De roode lamp. Dag en nacht is het Laboratorium in be drijf, d.w.z. als de staf zijn welverdiende nachtrust geniet, blijven de temperatuurka mers ingeschakeld, opdat de bollen onafge broken in hetzelfde „klimaat" vertoeven. Mocht er iets haperen, dan begint er een roode lamp te branden en de nachtwaker trommelt een of anderen assistent uit zijn bed. Zóó wordt er uur-in, uur-uit, gewaakt over een onzer kostbaarste bezittingen: onze bloembollen. Moge spoedig in betere tijden een loonende export de kweekers ten volle doen profiteeren van Lisse's zorgen! Het opperbevel van de Duitsche weer macht deelt mede: Duitsche onderzeebooten hebben op de Noordzee twee Britsche torpedojagers tot zinken gebracht. Op den le September heb ben onze gevechts- en jachtvliegers de aan vallen op inrichtingen der Engelsche lucht macht in Z.O. Engeland voortgezet. Han gars en onderkomens der vliegvelden Abing- don, Kenley, Biggin-Hill, Detling, Haw- kings en Lympne kregen voltreffers en werden voor een deel in brand gestoken. In den loop der aanvallen ontstonden ver scheidene luchtgevechten, waarin onze vliegers opnieuw hun superioriteit bewe zen. In den nacht hebben afdeelingen van gevecbtsvliegers de zeehavens van Liver- pool, Swansea, Bristol en Chatham met goed gevolg met bommen bestookt. Het leggen van mijnen voor Britsche havens werd voortgezet. Vijandelijke vliegtuigen hebben in den afgeloopen nacht wederom getracht Ber lijn en andere steden aan te vallen. Dank zij den krachtigen afweer van het lucht doelgeschut slaagden zij er niet in, in het gebied van Groot-Berlijn bommen uit te werpen. Op andere plaatsen in het Duit sche rijksgebied werd slechts schade aan woonhuizen, nergens echter militaire ma- terieele schade aangericht. De totale verliezen van den vijand be droegen gisteren 62 vliegtuigen, waarvan er 52 in luchtgevechten neergehaald en 10 op den beganen grond vernield werden. Daarentegen worden slechts 9 eigen vlieg tuigen vermist. Activiteit der reddingbooten groo ter dan ooit. ZIJ KIEZEN ZEE ALS STEEDS! De zomermaanden Juni, Juli en Augustus zijn over het algemeen de rustigste voor de Noord Zuidhollandsche Reddingmaatschap pij. In de afgeloopen 10 jaar bedroeg b.v. het aantal diensten van reddingbooten geduren de deze drie maanden niet meer dan 68, d.i. nog geen 7 gemiddeld. 1940 vertoonde echter een geheel an der beeld. Ondanks het feit, dat er zeer weinig scheepvaart is langs on ze kust, voeren de reddingbooten der N.Z.H.R.M. in de drie zomermaan den niet minder dan 20 maal uit. Van deze 20 tochten werden er drie verricht door de motorreddingboot „Neeltje Jacoba" van IJmuiden, twee door elk der motorreddingbooten „Brandaris" (Terschelling), „Dorus Rijkers" (Den Helder), „President Steyn" (Egrnond aan Zee), „Abra ham Fook" (Ameland), en door de roeireddingboot van Katwijk aan Zee, terwijl de roeireddingboot van Noordwijk aan Zee de roeiredding- vlet van Petten en de motorredding booten „C. A. den Tex" (Harlingen) „Insulinde" (Oostmahorn) „Nicolaas Marius" (Terschelling), „Arthur" (Scheveningen) en „Joan Hodshon" (De Cocksdorp) eenmaal uitvoeren. In totaal werden in dit tijdvak 31 menscheti gered, zoodat het totaal aantal geredden se dert 1 Januari 1940 thans 85 bedraagt. Vele reddingtochten geschiedden des nachts of tijdens zwaar stormweer onder bijzonder moeilijke omstandigheden. Dat het risico voor de reddingbootbemanningen veel groo- ter is dan vroeger, behoeft geen betoog. Wel zijn thans de stalen motorreddingbooten voor zien van een z.g. Gausskabel ter beveiliging tegen magnetische mijnen, doch het gevaar van verankerde en drijvende mijnen is aller minst denkbeeldig, waarbij men tevens niet uit het oog moet verliezen, dat de zeegaten onverlicht zijn. De paraatheid der N.Z.H.R.M. is thans aan zienlijk opgevoerd. De in havens liggende motorreddingbooten zijn gereed om onmid dellijk uit te varen, waartoe op sommige sta tions enkele leden van de bemanning dag en nacht op of vlak bij de reddingboot aanwe zig zijn. Dat deze verhoogde paraatheid voor de N.Z.H.R.M. belangrijke extra-kosten met zich medebrengt, behoeft geen betoog, doch de N.Z.H.R.M. rekent het tot haar plicht het reddingwezen aan te passen aan de bijzon dere omstandigheden, die snel handelen noodzakelijk maken. De reddingbootbemanningien trotseeren thans grooter gevaren dan ooit, doch allen zijn als vanouds bereid zee te kiezen, als de assistentie der reddingboot wordt ingeroe pen. Schip in nood.... de zeeridders komen! WEINIG SCHADE EN GEEN SLACHTOFFERS- Het Italiaansche hoofdkwartier meldt: Vijandelijke vliegtuigen hebben gister nacht boven Sardinië gevlogen en lukraak verscheidene bommen uitgeworpen, die in het open veld terecht kwamen. Drie vijande lijke toestellen werden door het luchtdoel geschut neergehaald. Er vielen geen slacht offers en er werd geen schade aangericht. Andere vliegtuigen, alle uit de richting van Zwitserland, hebben boven bepaalde gebie den van Piemont en Lombardie gevlogen, waar zij terstond tot voorwerp der reactie werden van vliegtuigen en afweergeschut. Aangezien zij de gestelde doelen niet konden bereiken, wierpen zij vier bommen op een dorp in het gebied van Varese, alsmede vuurpijlen op verscheidene plaatsen. Er wer den geen slachtoffers gemaakt en werd geen schade van beteekenis aangericht. Twee Italiaansche verkenningsvliegtuigen zijn niet op hun bases teruggekeerd. Tijdens een bombardement op Tobruk, waarvan melding gemaakt is in waar- machtbericht no. 86, heeft de vijand een veldhospitaal betroffen, waar een persoon ernstig gewond werd. Een der vijandelijke vliegtuigen werd door het afweergeschut van de marine neergehaald. In Oost Afrika hebben vijandelijke vliegtui gen gepoogd het eiland Harmil op 80 mijl van Massaoua, aan te vallen. Een vliegtuig werd neergehaald en drie leden der beman ning werden krijgsgevangen gemaakt. Een an der vijandelijk vliegtuig werd neergescho ten te Assab tijdens een vijandelijken aan val, welke lichte schade veroorzaakte en acht personen onder Italianen en Inlanders ver wondde.^ Onze vliegtuigen wierpen bommen van klein kaliber uit op een vijandelijk kamp ten zuiden van Maman voorbij Kas- sala, en beschoten het kamp met succes Volgens de jongste inlichtingen heeft de vijand in het treffen van Adarde, waarvan melding gemaakt is, in het weermachtsbe- richt no. 83, dooden op 't slagveld achter- f?el9.tcn. Bovendien bobben wij een CGPcint- serde auto buitgemaakt. Verschenen is het eerste uitvoeringsbe sluit van den waarnemenden secretaris-ge neraal van het departement van sociale za ken ingevolge de verordening van den rijks commissaris voor het bezette Nederlandsche gebied bereffende het verbod van verlaging van loonen en salarissen. Hierin wordt bepaald, dat het college van rijksbemiddelaars bevoegd is tot het verlee- nen van een vergunning tot verlaging van loonen en salarissen. Zelfs ook voor bij col lectieve arbeidsovereenkomst geregelde loo nen en salarissen. De vergunning wordt echter slechts ver leend, indien de economische omstandighe den dit noodzakelijk maken en de verlaging met het oog op de sociale positie van de be trokkenen toelaatbaar is. De werkgever is verplicht aan het college van rijksbemiddelaars op diens verlangen al le gegevens te verstrekken, welke noodig zijn voor de behandeling van het verzoek tot ver laging van loonen en salarissen. Dader pleegt zelfmoord- In een weiland achter een boscli nabij Roden heeft een voorbijganger gisteren ochtend vroeg een vreeselijke ontdekking gedaan. Hij vond daar het lijk van het 22- jarige meisje E. M. uit Rodelwoldc, dat het slachtoffer van een moordaanslag in gewor den. üe dader van den moordaanslag op het 22-jarige meisje E. Meyer is de 32-jarige verloofde van het slachtoffer, JI. B. Het meisje heeft gisteren de verloving uitge maakt, hetgeen B. zoo buiten zichzelve bracht, dat hij het meisje bij de keel greep en door wurging om het leven bracht. Na zijn daad heeft B de vlucht genomen. In den loop van den middag heeft men het lijk van den 32-jarige II. B. gevonden- De man had zich opgehangen aan een boom op ongeveer 1500 meter van de plaats, waar het lijk van het meisje was gevonden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1940 | | pagina 8