Vaste brandstoffen
NIPPER EN PELLE
„Vaderland
tegen N.S.B.
Het lokkende
Radioprogramma
FEUILLETON
Naar het Engelsch van:
OTTWELL DAVIS
Slecht verduisterde fietsen
De regeling betreffende ver
koop en aflevering van vaste
brandstoffen, welke geldigheid
heeft tot 1 October 1910.
Naar aanleiding van de vele tot het
rijkskolenbureau gerichte vragen met be
trekking tot den verkoop en aflevering van
vaste brandstoffen, volgt hieronder een na
dere uiteenzetting aangaande de getroffen
regeling.
Vaste brandstoffen voor kook-
en verwarmingsdoeleinden.
1. Zonder vergunning mogen brandstof
handelaren voor kook- en verwarmings
doeleinden in de periode 1 Mei t/m 30 Sep
tember 1940 afleveren:
a. aan oude afnemers 20% van de hoe
veelheid, die van April tot 'en met Maart
1940 door hen werd afgenomen.
b. Aan nieuwe afnemers, zooals nieuw
gevestigden en in het algemeen zij, die een
grooter geschat verbruik in de periode
1940/41 zullen hebben dan in de periode
1939/40 werd aangeschaft, 20 van het ge
schatte jaarverbruik, welke schatting door
de handelaren dient te geschieden, die
hiervoor verantwoordelijk zijn. Aan den
handel worden hiervoor echter geen extra
hoeveelheden ter beschikking gesteld.
2. Onder de categorie lb vallen ook zij,
die in andere jaren voor kooken en/of ver
warming andere dan vaste brandstoffen ge
bruikten, b.v. olie, petroleum* en nu genood
zaakt zijn om thans tot het gebruik van
vaste brandstoffen over te gaan.
3. De verbruikers, die voor hun centrale
verwarming van olie op vaste brandstoffen
overgaan, worden gerangschikt in twee ca
tegorieën, nl.:
a. verbruikers met een geschat jaarver
bruik van minder dan 10 ton cokes.
b. verbruikers met een geschat jaarver
bruik van 10 ton en meer cokes.
Voor de categorie a. worden aan den han
del geen extra hoeveelheden beschikbaar
gesteld. De handelaar dient deze afnemers
uit de hem ter beschikking staande hoe
veelheden te bedienen.
Voor de categorie b. zullen zoo mogelijk
extra hoeveelheden aan den handel of
groothandel worden toegewezen.
Te dien einde dient de verbruiker
van categorie b. zich schriftelijk tot
het rijkskolenbureau te wenden onder op
gave van:
1. het olieverbruik in de periode 1 April
1939—31 Maart 1940.
2. de gewenschte afmeting van de brand
stof (nl. cokes 1, 2 of 3).
3. den groothandelaar of handelaar, van
wien hij de brandstof wenscht te betrek
ken.
Na beoordeeling van deze aanvraag kan
het rijkskolenbureau eventueel een toewij
zing aan de betrokken groothandelaar of
handelaar verstrekken.
Als basis wordt hierbij aangenomen, dat
1000 1. olie gelijk te stellen zijn met 1500 kg.
cokes.
4. Indien een verbruiker zijn met olie ge
stookte centrale verwarmingsketel niet voor
het gebruik van vaste brandstoffen laat om
bouwen en overgaat tot het stoken van haar
den of kachels,' bestaat er geen bezwaar te
gen, dat de handelaar, wanneer deze uit de
hem ter beschikking staande hoeveelheden
er toe in staat is, aan dezen verbruiker an
dere vaste brandstoffen dan cokes levert.
5. Indien een verbruiker, die normaal des
zomers petroleum gebruikte voor kookdoel
einden, dit jaar is overgegaan tot het ver
bruiken van vaste brandstoffen voor dit doel
omdat hem geen petroleumdistributiezegels
hiervoor ter beschikking konden wórden ge
steld, kan de handelaar hem zonder speciale
vergunning voor dit extra verbruik van vas
te brandstoffen beschouwen als nieuwen ver
bruiker en dus boven de reeds toegestane
De hulp ls nabfl.
1. ,,'t Ia te hopen, dat ze zich
rustig houden, wanneer ze
ons in de gaten krijgen!"
2. „Och, lieve kinderen, dus
jullie zijn toch gekomen! Ik
dacht wel, dat jullie ons
niet ln de steek zouji
laten!"
3. „Psst! We hebben de buk
sen tussen de bamboesten
gels verstopt; nu snijden
we jullie boeien door, maar
denkt er om: niet weglopen
voordat wij de benen geno
men hebben!"
Het „feestmaal" van de
kannibalen op de vlucht.
1. „Nu er van door! Het
braadspit of het leven!"
2. „Door deze kleine afscheids
groet zullen ze de eetlust
misschien wel kwijt raken!"
30.
Dan hebben deze lui inmiddels succes ge
had. We moeten zonder uitstel naar Maldon
Grange, voor er erger dingen gebeuren.
Russell zei, dat hij de eerstvolgende uren
nog belangrijke dingen in Londen te doen
had.
Ik wilde dat u Goatley ontmoette, dat
zou heel goed zijn, eindigde hij.
Uzali stemde toe. Het liep tegen twaalven
toen zij den tocht aanvaardden naar de Wan-
derer's Club. Van den portier hoorden zij, dat
nog iemand gevraagd had naar Russel zoo
dat zij gedwongen waren in de rookkamer te
wachten. Na een half uur kwam een be
diende Russel zéggen, dat er iemand voor
hem buiten stond. Hij stond op en gaf Uzali
een teeken hem te volgen.
Goatley wachtte op het trottoir.
Heb je nog nieuws voor ons?
Buitengewoon belangrijk nieuws, ant
woordde Goatley. Ik bleef buiten zgn
kamers wachten, tot mijn geduld haast uit
geput was. Hij is nu naar een variété ge
gaan, over de rivier. Ik ben den naam ver
geten, maar ik kan er u wel brengen.
Een taxi werd aangeroepen en spoedig
hadden ze het variété bereikt, een schunnige
gelegenheid in een van de zijstraten van
Waterloo Road. Ondanks het late uur was
de zaal nog tamelijk vol jnet rumoerige man
nen en vrouwen. Het kostte hen niet veel
moeite om Jansen te ontdekken. Hij zat aan
een klein tafeltje, in ernstig gesprek met
iemand wiens gezicht niet te zien was. want
het was verborgen in den opgeslagen kraag
van een dikke jas en zijn hoed was diep in
dr oogen gedrukt
Je hebt je werk uitstekend gedaan, zei
20 van het verbruik in de perioden April
1939 tot en met Maart 1940 nog 20% leveren
van het geschatte jaarverbruik voor kook-
doeleinden.
6. Verbruikers, die voor einde September
1940 de hoeveelheid van 20% van hun jaar
verbruik niet hebben afgenomen, hebben na
dien datum geen recht meer op levering
van deze hoeveelheid of het resteerende ge-
dpelte hiervan.
De betekenis, die hieraan moet wor-
gehecht, is slechts deze, dat op 1 Oc
tober a.s. de huidige regeling wordt
vervangen door een nieuwe regeling.
Degenen, die de hoeveelheid van 20% van
hun jaarverbruik niet voor 1 October a.s.
hebben ontvangen, behoeven zich echter
niet ongerust te maken, daar rekening zal
worden gehouden met den dan aanwezigen
voorraad bij de verbruikers.
7. Levering bij toerbeurt (d.i. wanneer de
leverantie van brandstoffen het eene jaar
aan dezen, het andere jaar aan genen leve
rancier wordt gegund) .dient door de betrok
ken handelaren, in onderling overleg gere
geld te worden, 'daar in deze gevallen geen
extra hoeveelheden aan den handel ter be
schikking gesteld kunnen worden.
Itt
DE VUILNISBAK DICHT!
Het „Vaderland", trekt fel van leer tegen
de journalistieke methoden van Volk en Va
derland, welk N.S.B.-blad allerlei knipsels
uit oude socialistische geschriften heeft» ge
publiceerd, om te laten zien, wat voor ver
schrikkelijke vijanden van Duitschland de
„verjoodschte" sociaal-democratie hier te
lande is geweest.
Over de vraag, waarom dit requisitoir
juist nu verschijnt en in hoever het ook ge
richt is tegen het werk van Host van Ton
ningen als curator van het Nederlandsche
socialisme, zullen, aldus het blad, verder
maar niets zeggen. De interne tegenstellingen
in de N.S.B. interesseeren ons niet al te zeer.
Een woord van protest tegen een politieke
strijdmethode, waardoor men voordeel zoekt
door een handeltje met de oude plunje van
den tegenstander, mag echter niet achterwe
ge blijven. De Arbeidspcrs heeft trouwens
zelf ook al van antwoord gediend.
Wat Volk en Vaderland nu doet is nog
veel erger dan wat de Arbeidspers tóén deed.
Tegen de herinnering aan vroegeren tijd is
natuurlijk geen bezwaar. Maar als een fat
soenlijk Nederlander, die werkelijk zijn hee-
le volk liefheeft en het dienen wil, nu nog
over die domheid van den socialistischen
boycot tegen Duitschland spreekt, dan doet
hij dat niet zonder er tevens aan te herinne
ren, dat de beste leiders van de sociaal-de
mocratie zelf er al spoedig tegen op kwa
men en dat een man als dr. Wiardi Beek
man, (een uitstekend man, maar helaas te
veel gemarineerd in Hollandsch ethicisme,
om nu nog een rol te kunnen spelen), als
voorzitter van een partijcongres verklaard-
de: laat ons dat lijk van den zoogenaamden
boycot toch zoo snel mogelijk begraven.
En als een fatsoenlijk Nederlander thans
nog herinnert aan de afschuwelijke haat-
propaganda tegen Duitschland, die door som
mige medewerkers van de Arbeidspers ge
voerd werd, dan doet hij dat alweer niet
zonder tevens te wijzen op de reactie uit ei
gen socialistischen kring, die daartegen op
kwam. Hij zal dan b.v. tevens verwijzen naar
de moedige artikelen, die een Winkler in de
Septembermaand schreef.
Maar de heeren van Volk en Vaderland
willen den concurrent in den strijd om
den invloed treffen; daarom grabbelen ze in
den vuilnisbak der, oude partijpolitiek (aan
dit soort politiek hebben ze aardig meege
werkt: eenig opportunisme was hun nooit
vreemd) om erqrapiertjes uit te halen en die
dan, al of niet vervalscht, den Duitschen
heerschers voor te leggen.
Wij zijn er, aldus het Vad., echter
vast van overtuigd, dat de Duitsche
heeren, die zich hier in ons land en
in Europa, ja in de wereld tegenover
een enorme taak gesteld zien, bij een
dergelijke manoeuvre eenigszins ver
baasd moeten opkijken en zich af
vragen: wat wil die man met zijn
kromme vuilnisbak vingers?
Wij voor ons willen liever, vervolgt het Va
derland, aan andere dingen denken. Op den
ochtend van 15 Mei kwamen wij langs het
nieuwe K.L.M.-gebouw. Er stonden daar een
paar honderd menschen te wachten: pas vrij
gelaten geïnterneerden, waaronder vele
N.S.B.-ers. Met velen van hen hebben wij
dien ochtend gesproken. Veel bittere klach
ten over de behandeling moesten wij hooren:
gaarne willen wij bekennen, dat we ons een
beetje beschaamd voelden. Maar telkens op
nieuw mochten wij ook vernemen: nu ja,
dat is voorbij, het is nu geen tijd voor kla
gen of fvoor wraak nemen, wij gaan aan
't werk. Het waren eenvoudige menschen,
die zoo spraken. Telkens wanneer wij schre
ven: de N.S.B. alléén kan het niet, maar zón
der de N.S.B. gaat het niet, hebben wij aan
die mannen gedacht. Wij zullen er aan blij
ven denken. Maar juist daarom hebben wij
hier eens zeer duidelijk willen zeggen, hoe
vies wij dat oudeplunjebedrijf vinden van
zekere kleine burgermannetjes van de
N.S.B.-Leiding.
En daarmede doen wij den vuilnisbak
dicht en willen er niets meer mee te maken
hebben.
Er is waarachtig beter en mooier werk te
doen. Zooals de mannen zeiden op dien Mei
ochtend bij het K.L.M.-gebouw.
Het aantal processen-verbaal, dat de Haag-
sche politie dagelijks maakt ter zake van
onvoldoende verduistering, stijgt nog steeds.
Gisterennacht bedroeg het niet minder dan
100. Tlierbij waren slechts drie gevallen van
slecht verduisterde woningen en een van een
onverlichte auto, terwijl de overige 96 geval
len rijwielen betroffen. Door de politie zijn
27 fietsen in beslag genomen.
VRIJDAG 6 SEPTEMBER 1940.
Jaarsveld 414.4 m. KRO-Uitzending.
8.00 Berichten ANP.
8.15 Wjj beginnen de dag.
8.30 Gramofoonmuziek.
11.30 Godsdienstige causerie.
12.00 Berichten.
12.05 Gramofoonmuziek.
12.15 W. Eberle en zijn orkest en soliste
12.45—1.1Ó Berichten ANP en gramofoonmuz.
1.45 Gramofoomuziek.
2.00 Orgelconcert.
2.30 Gramofoonmuziek.
3.00 KRO-Operette-koor, GRO Groot Amuse
mentsorkest en solisten (opn.).
4.15 Gramofoonmuziek.
5.15 Berichten ANP.
5.30 Ziekenpraatje.
5.45 Gramofoonmuziek.
6.30 VPRO Lezing over J. P. Sweelinck
6.45 Gramofoonmuziek.
7.00 Vragen van de dag (ANP).
7.15 Berichten.
Russell op een toon van voldoening tegen
Goatley. Je kunt nu wel gaan. Kom mor
genochtend bij me, dan zal ik je verdere
instructies geven.
Goatley knikte en verdween. Uzali had zijn
oogen niet van het tweetal aan het tafeltje
af en na een poos zei hij:
Het is bijna één uur en straks gaan alle
menschen weg. Dan loopen we kans gezien
te worden. Laten we liever naar buiten gaan
en daar wachten. Ik heb een bepaalde reden
om dien rrfan, die bij Jansen is, eens goed op
te willen nemen.
Zij wachtten buiten op een donkere plek
tot de voorstelling was afgeloopen. Jansen
en de kleine man in de ulster behoorden tot
de laatsten die naar buiten kwamen. Russell
zag Uzali's oogen schitteren.
Laten we hen volgen, fluisterde de
Indiër. De man in de groote jas is een
van mijn stamgenooten.
HOOFDSTUK XXXVI.
Geheime conferentie.
De vogelkoopman in Gray's Inn Road was
een groote natuurliefhebber en teveel ver
diept in zijn studie om een goed zakenman
te kunnen zijn. Hij was een opgedroogde
kleine man, die achter zijn winkel leefde en
zijn poovere huishouding alleen deed, want
hij had een ziekelijke afkeer van alles wat
vrouw was. En treed had hg het allerminst.
Het was daarom een gelukje voor Mr. Giles
toen op een middag een dikke vreemdeling
zijn winke' kwam .binnen stappen en hem
vroeg of hij niet een paar ongemeubileerde
kamers te huur had.
Op de bezwaren van den verschrompelden
vogelkoopman, vertelde dat hjj ontdekkings
reiziger was, een groot deel van de wereld
had gezien en altijd gewend was geweest
alles zelf te doen. Hij zou tien shillings in
de week betalen, zijn eigen meubels mee
brengen, zelf zijn eten koken of buiten de
deur eten en zijn eigen kamers schoon hou
den. Wat ik noodig heb is rust, eindigde
hij, want ik schrijf een boek over mijn rei
zen en wil niet gestoord worden.
Tien shilling in de week beteekende voor
den ouden man het verschil tusschen over
vloed en armoede. Hij zou zich boeken kun
nen aanschaffen, waarnaar zijn hart jaren
lang vergeeft was uitgegaan.
Binnen een week was Jansen geïnstalleerd
in zijn nieuw verblijf. Het uiterlgk van zijn
zitkamer bevestigde zijn verhaal dat hg een
boek schreef: Een paar tafels waren bedekt
met papieren, kaarten en vreemd uitziende
plattegronden!
He was op den avond dat Goatley Russell
was komen bezoeken. Nadat Jansen zijn een
voudig maal, dat hij op een spirituskoker ge
reed had gemaakt, voltooid had, stopte hij
dikke pijp en keek onrustig naar de klok op
den schoorteenmantel, alsof hij bang was een
bijzonder gewichtige afspraak te vergeten.
Hij haalde een pakje papieren uit zijn zak,
en spreidde die uit op zijn breeden knie. De
inhoud scheen hem bijzonder te voldoen, want
hij lachte telkens terwijl hij las.
Eigenaardig wat voor fouten knappe
menschen soms nog maken, mompelde hij.
Daar heb je nou zoo'n Flower, die nu
denkt, dat .Jj iedereen bedriegen kan, maar
mj, 1-an hg toch niet in de luren leggen.
Over een paar wet. en zullen noch Flower noch
Cotter mij meer in den weg staan. Alles wat
ik te doen heb is naar Maldon Grange te
gaan, mijzelf te helpen en mgn leven verder
in groot gemak en genoegen te slijten.
Jansen keek nog eens op dè klok, die nu
b.jna half tien wees.
Htj stond op en ging naar de deur. Ondanks
zijn gewicht maakte hij bij het loopen niet
meer geluid kan een kat. Hij hoorde zijn huis
baas rondscharrelen aan den achterkant van
den winkel, toen hij de trap afsloop en de
huisdeur opende. Hij stond daar enkele minu
ten met het licht achter zich en keek de
straat af, alsof hij iemand verwachtte.
Uit de schaduw dook een tengere figuur op
in een langen overjas en met een grooten hoed
op.
In orde, vriend, fluisterde de dokter.
Ik wacht al op je, '*omt dezen kant uit.
De gestalte volgde Jansen vlug de trap op
tot in de zitkamer, waarvan de deur heel
voorzichtig gesloten werd. Jansen vulde een
opiumpijp en overhandigde die aan den bezoe-
!.er. Deze laatste had zijn hoed en jas afge
daan en bood een vreemden aanblik in zijn
Europeesch costuum toen hij neerhurkte op
den grond met de pijp tusschen zijn lippen.
U weet waarom u hier is? vroeg Jansen.
Ik weet het, zei de Oosterling. Ik
kom hier omdat u bereid'is mij te helpen. U
zult mij de plaats wijzen, vanwaar ik alles
mee terug kan nemen naar mgri arm vader
land, vanwaar het gestolen is. Dat is het
waarom ik hier ben vanavond.
Volkomen juist, zei Jansen vriendelijk.
- Maar u loopt te hard van stapel. In dit
land gaan de dingen niet zoo vlug. Weet u
dat uw man weer weg is, dat hg Londen
weer verlaten heeft? Zonder twijfel is hg
nu buiten uw bereik.
Dat is hij niet, ze' de Maleier beslist.
Jansen's vraag negeerend. Al was hij aan
het einde der wereld, hij zal niet veilig zijn
voor ons.
7.20 Gramofoonmuziek.
7.45 Reportage.
8.00 Berichten ANP.
8.15 KRO-symphonie-orkest.
9,009.15 Cyclus „Uitingen van nationale cul
tuur".
9.45 Koorconcert (opn.).
10.10 Wij sluiten de dag.
10.15 Berichten ANP.
Kootwijk 1875 ra. AVRO-Uitzending.
7.00 Berichten (Duitsch).
7.15 Berichten (Engelsch).
7.30 Gramofoonmuziek.
8.00 Berichten ANP, hierna: Orgelspel.
8.30 Gramofoonmuziek.
10.00 Morgenwijding.
10.15 Gramofoonmuziek,
10.30 Ensemble Jonny Kroon.
11.15 Berichten (Engelsch).
11.30 Ensemble Jonny Kroon en gramofoonm,
12.30 Berichten (Duitsch).
12.45 Berichten ANP, gramofoonmuziek.
1.00 Omroeporkest.
1.45 Cyclus „In de schijnwerper".
2.00 Berichten (Duitsch).
2.15 Gramofoonmuziek.
2.30 AVRO-Amusementsorkest.
3.15 Berichten (Engelsch).
3.30 Concertgebouw-orkest (opn.).
4.00 Kinderkoof „Zanglust" (opn.).
4.20 AVRO-Aeolian-orkest.
5.00 Berichten (Duitsch).
5.15 Berichten ANP.
5.30 Het Philharmonisch kwartet.
6.15 Berichten (Engelsch).
6.30 AVRO-Amusementsorkest.
7.00 Vragen van de dag (ANP).
7.15 AVRO-Musette-ensemble en solist (opn.)
7.45 Gramofoonmuziek of reportage.
8.00 Berichten (Duitsch).
8.15 Berichten ANP.
8.30 Berichten (Engelsch).
8.45 Solistenconcert.
9.15 Berichten (Engelsch).
9.30 Gramofoonmuziek.
10.00 Berichten (Duitsch).
10.15 Berichten ANP.
10.30—10.45, 11.15—11.30, 0.15—0.30 en 1.15—
1.30 Berichten (Engelsch).
Maar vergeet niet, mijn vriend, zei Jan
sen, dat u hier in een geciviliseerd land
is, waar de politie er andere meeningen op
nahoudt dan u en uw stamgenooten. Als zjj
de hand op u zou kunnen leggen, zouden ze
zich niets van uw religieuze motieven aan
trekken. U zoudt de rest van uw leven in een
Engelsche gevangenis doorbrengen. En uw
prooi zou u ontsnappen, niemand meer te
vreezen hebben en onbezorgd van zijn gesto
len goed kunnen genieten. Veronderstel nu
dat ik u een anderen en veiliger weg kan
wijzen...
De oogen van den Oosterling schitterden.
U bent verplicht dat te doen, zei hg
met somberen ernst. U bent gebonden
door de heilige gelofte. Maar als u een valsch
spel met ons zoudt durven spelen... U kent
de straf.
Jansen wees deze veronderstelling met
verontwaardiging van de hand, en vervolgde
daarop:
Het zal onmogelijk zijn om mgn plan
uit te voeren als k u beiden niet tegeljjk
hier heb om alles met u te bespreken. Als
u mij niet vertrouwt, was het verstandiger
uw eigen weg te gaan en mij niet lastig te
vallen.
De kleine man, gehurkt op den grond,
"am Jansen aandachtig op. Langzaam legde
hi zijn pijp neer, haalde uit zijn zak een
voddig stukje papier te voorschijn, waarop
hg iets neerkrabbelde met een teekmpotlood
Hg aarzelde nog voor hij het Jansen ter
hand stelde.
Hier. zei de Maleier ten slotte, hier
is het waar u hem vinden kunt, vannacht
om twaalf uur. Ik heb nu alles in uw handen
gegeven, maar als i ons bedriegt... maar u
weet wat dat voor u zou beteekenen.
Jansen stopte het papier onverschillig in
zgn zak en sprak ovei andere dingen, die
zijn bezoeker interesseerden, over diens land
en over Indië, ten ijl de Oosterling genoot
van zgn opium-pijp. Tenslotte viel zijn hoofd
achterover en hij lag in een diepen slaap
-zonken. y
Prachtig, mompelde Jansen. Dat is
nog mooier dan ik gedacht had. Ik had niet
_urven hopen op twee vliegen in een klap
E nu zullen wij den andere maar eens gaan
vangen!
fWordt vervolqd.
