MxuUnieuw-ó
Duizenden leege huizen
in Den Helder?
tvj&zk in Xdien en JxmtabL&ën
t
prebthhfurten
Feiten, die de fantasieën daaromtrent
weerspreken
Puzzelaars voor
Voor de kinderen
Zaterdag 7 September 1940
Tweede Blad
Woningstichting verhuurde reeds tachtig procent van haar woningen
Zeep-voorschotten voor
winkeliers
De openingsuren van onze
middenstandszaken
Bonnenbeurs
Hoe bestaat hetI
Krijgen wij voldoende
brandstof?
De uitreiking van de
extra rantsoenen zeep
Verbod
zich op de straat te begeven
B*Ati jongend en meibjeA,!
Er is gewoon Krentenbrood
en er is Krentenbrood van Krigee
Onze stadgenoot G. de Boer
voor de radio
Over het aantal woningen, dat in Den
Helder leeg staat en leeg zal blijven staan
loopen de meest fantastische verhalen. Er
zijn er, die meenen, dat minstens de helft
van de woningen voorloopig niet verhuurd
zal worden, en er zijn er, die in dat op
zicht optimistischer gestemd zijn.
Hoe zijn nu de feiten?
We hebben daartoe ons licht opgestoken bij
het bestuur van „Woningstichting", dat bijna
duizend womngen in exploitatie heeft en bij
enkele van de voornaamste woningbureaux
ter plaatse.
Uit onze inlichtingen blijkt, dat naar de
middenstandswoning op het oogenblik
vrij veel vraag is. De duurdere huizen
worden nog niet verhuurd, de kleinste
woningen, z.g. krotwoningen in stegen en
achterbuurten, zullen wel onbewoond
bleven.
Op het oogenblik worden nog heel veel wo
ningen tegen den hal ven huurprijs verhuurd.
Dat zal van korten duur zijn. Woningstichting
zal zoo spoedig mogelijk tot den normalen
prijs terugkeeren, beheerders van woning
bureaux verzekerden ons, dat binnen eenige
weken het aanbieden tegen hal ven huurprijs
afgeloopen zou zijn en dat de woningen, die
tegen dezen abnormalen prijs verhuurd waren,
opgeslagen zouden worden. Men heeft aanvan
kelijk maar genomen, wat men krijgen kon,
nu het leven zich echter begint te herstellen,
moet ook de huurprijs worden opgevoerd. Niet
één verhuurder kan zijn woning rendabel
maken met haar tegen halven huurprijs te
verhuren. De exploitatiekosten liggen ver
daarboven en het is dus redelijk, dat men een
prijs betaalt, die een loonende exploitatie
mogelijk maakt.
Wij vernamen in dat opzicht reeds van
gunstige uitzonderingen. Menschen, die
een woning kwamen huren, doch niet in
gingen op het aanbod tegen halven prijs.
Zij beseften, dat dit hun binnenkort een
teleurstelling zou bereiden en hadden dus
liever vastheid voor langeren tijd, voor
het huis waarin zij zin hadden.
Men moet voorzichtig zijn met het huren
van een woning. Wie een te dure woning
neemt, omdat hij meent, dat hij toch voor
halven prijs huurt, komt bedrogen uit. Straks
zal hij voor het feit geplaatst worden, dat hij
zijn huurprijs belangrijk moet verhoogen, of
zijn pas betrokken woning zal moeten ver
laten. Men houde, bij het huren van woningen
ook rekening met de personeele belasting.
Wat is een normale huurprijs?
Wat kan nu als normalen huurprijs
worden aangenomen? Wij hebben deze
vraag voorgelegd aan de houders van
woningbureaux, menschen, dié eenige dui
zenden woningen in onze gemeente in ex
ploitatie hebben. Hun meening was, dat
de nieuwe situatie van onze stad, over de
geheele linie, de huurprijzen met ongeveer
10 procent zou verlagen. Een huis, dat
vóór den oorlog dus veertig gulden per
maand opbracht, zal nu ongeveer 35 gul
den opbrengen. Een huis van dertig, 26
27 gulden. Dit was de meening van men
schen, die kennis van zaken hebben en die
nu reeds woningen tegen die prijzen, op
contract verhuren.
Er zijn momenteel nog tal van geschikte
huizen in Den Helder te huren. Men meene
echter niet, dat dit nog lang zoo zal blijven.
Wie van plan is binnen afzienbaren tijd terug
te keeren, houde daar rekening mee.
„Woningstichting" heeft 945 huizen in ex
ploitatie en had daarvan Donderdagmiddag
reeds 750 woningen verhuurd, terwijl er dien
middag nog een zestal verhuurd werden en
nog een tiental menschen sleutels mee hadden
om een huis te zoeken.
Dagelijks melden zich menschen aan. Van
de 190 nog vrij zijnde woningen staan er ruim
tachtig in de nieuwe Dahliastraat. Deze straat
loopt evenwijdig aan Dirksz Admiraal en daar
dit als een gevaarlijke zóne wordt beschouwd,
zullen deze woningen voorloopig niet verhuurd
worden. Het komt er dus practisch op neer,
dat van de bijna duizend woningen van „Wo
ningstichting" er geen honderd meer te huur
zijn.
In de Balistraat is b.v. geen huis meer
leeg. Alle huizen werden daar verhuurd.
In de Cronjéstraat en de De Wetstraat
staan nog slechts enkele woningen leeg.
Alle woningen van „Woningstichting in
de Van Galenstraat werden verhuurd: Zoo
gaat het met tal van woningen achter
het spoor, een buurt, die schijnt te trek
ken. In Emmastraat en Wilhelminastraat
zien we weer woningen betrekken. In
P. Heinstraat en Corn. Ditostraat komen
de menschen terug. In de Krugerstraat
zijn verschillende huizen, die te huur
stonden, weer verhuurd en telkens ziet
men ook daar het aantal ledige woningen
verminderen:
Zoo gaat het in de binnenstad, in oud Den
Helder, in de buurt achter de gasfabriek.
Dank zij de rust van de laatste weken, slechts
een enkelen keer werd het afweergeschut
kort gehoord, keert het vertrouwen terug.
Een prettig verschijnsel is, zooals ons door
Woningstichting, zoowel als door de woning
bureaux werd meegedeeld, dat verschillende
oud-gedienden van de Marine Nieuwediep
weer opzoeken en dat ook vrouwen, wier
mannen in Engeland verkeeren, Den Helder
weer als woonplaats kiezen.
Het ziet er voor Den Helder nog geens
zins troosteloos uit, want, zooals we
hierboven reeds schreven, niet alleen
„Woningstichting" verhuurde reeds vele
woningen. Een woningbureau, dat we be
zochten, had reeds tachtig procent van
zijn woningen verhuurd, een ander, dat
een zeer groot aantal woningen in de
stad beheerde, sprak van zestig procent.
Het sprookje, dat duizenden woningen leeg
zouden blijven, kan dus gevoegelijk naar het
rijk der fabelen verwezen worden. De toestand
is zelfs zóó, dat wie een geschikte woning
tegen niet te hoogen huurprijs wil, hebben,
zich wel haasten mag, omdat zijn keuze anders
vrij gering wordt. Alleen de heerenhuizen en
de kleinste woningen zullen voorloopig niet
van de hand gaan.
Uiterlijk Maandag dienen zij
zich aan het Distributiekan
toor te melden.
De leider van den Distributiedienst
verzoekt ons er de aandacht op te ves
tigen, dat winkeliers, die behoefte heb
ben aan voorschotten voor zeep, zich
uiterljjk a.s. Maandag dienen te ver
voegen aan het Distributiebureau.
Hebben z(j zich Maandag niet ge
meld, dan is voor hen de kans uitge
sloten, dat zij nog in aanmerking komen
voor deze voorschotten.
Het is een gelukkig verschijnsel, dat ver
schillende winkeliers ertoe overgegaan zijn,
nu de bevolking weer naar Den Helder terug
keert, hun zaken langer open te houden. Niet
voor alle middenstandszaken stoot men om
vijf uur zijn neus.
Vandaag keeren weer honderden geëvacu
eerde gezinnen in onze veste terug en ook
zij zullen de middenstandszaken weer bezoe
ken. Laat de middenstand er voor zorgen, dat
de menschen een open deur vinden. Het is
in de eerste plaats ook een middensta^dsbe-
lang! We vernamen van een van de leden
van ons personeel, dat hij, met nog vijf men
schen dezer dagen om vijf uur voor een
bekende zaak kwam, die gesloten was. Dat
is niet verstandig.
De middenstand heeft in deze een
eerste taak. Den Helder wordt weer be
woond, de middenstandszaken hebben de
taak aan die bewoonbaarheid mee te
helpen en niet om vijf uur te sluiten,
vooral vandaag niet, op Zaterdag, waar
verwacht mag worden, dat veel gezin
nen niet vroeg in den middag in onze stad
zuilen terugkeeren.
De animo voor onze bonnenbeurs is nog
niet groot. Waarschijnlijk hebben de men
schen nog teveel zorgen waarmee ze zich
bezig houden. Straks zal dat beter gaan. Als
men niet meer het idee heeft op een vulkaan
te leven, komen de kleinere zorgen weer de
aandacht vragen.
Een onzer abonné's zond de eerste vraag
in. Wij laten die hieronder volgen.
Bewoner Laan 6 wil 4 bonnen rijst, meel
etc. ruilen tegen andere bonnen, liefst thee.
Het wordt hoog tijd, dat het gilde der
particuliere nachtwakers weer in al zijn
vroegere eer en glorie hersteld wordt, nu
blijkt dat een tè groot aantal Nieuwe-
liepsche langvingerigen hun booze drif
ten niet kunnen beteugelen en de nach
telijke uren gebruiken om zich te ver
grijpen aan andermans bullen.
Een misselijk bedrijf! Dat niets te
maken heeft met den normalen diefstal,
waarin een enkele maal nog wel
eens een zeker „sportief" element zit.
Maar dit stiekum in de duisternis wroe
ten en scharrelen voor een pond koffie,
voor een zinken emmer en een paar
doozen bruine boonen... dat is walgelijk,
en bedroevend van „durf".
Het ware het beste, dat iedere straat
een particulieren nachtwaker kreeg, die
door de bewoners gezamenlijk betaald
werd. Veel behoeft het niet te kosten,
aangezien er voldoende oud-gepension-
neerden zijn, die zich voor deze functie
gakrne beschikbaar zullen stellen.
Dat er in Den Helder inderdaad
lieden zijn, die erop uit zijn, hoe dan
ook, hun eigen brood te verdienen, en
dat zelfs aan de meest zonderlinge
baantjes en banen, wordt wel zeer
duidelijk gedemonstreerd door het na
volgende.
Wist U, lezer, dat er lieden zijn, die
voor een zeker honorarium een „lucht-
wachtje" kloppen? Een zeer bekend
Heldersch ingezetene we zullen discre
tie-halve z'n naam maar verzwijgen)
heeft er, naar hij ons dezer dagen mede
deelde, een aardig centje bijverdienste
aan. en bood aan een advertentie te
plaatsen teneinde zijn praktijk op deze
wijze meer in het brandpunt der alge-
heele belangstelling te plaatsen. In den
trein werd verteld, dat een bekend mid
denstander, die iederen avond om half
zes met den trein de stad verlaat (ja,
werkelijk, die middenstanders zijn er
nog....!) voor niet minder dan 10 gul
den zijn wacht overdeed.
Wij willen hier niet veel over zeg
gen; alleen dit: het getuigt niet van
gemeenschapszin als men tracht, kost
wat kost, van z'n wacht af te komen.
Dat er zijn, die zich hiervoor disponibel
stellen, in het geval ze zelf in finantieele
penarie zitten, is hun goed recht, waar
van men niets mag zeggen. Het lijkt ons
alleen, dat de Overheid er geen vrede
mee zal hebben en spoedig een stokje
voor deze vriendelijk aangeboden en
goed betaalde remplacant-wachtlooperij
zal steken. Tenzij het gerucht waarheid
bevat, dat volgende week de Opbouw-
dienst dit wachtloopen gaat overnemen.
Nog enkele opmerkingen over het
onderwijs, dat wel een zeer onbeschei
den plaats gedurende de laatste dagen
in de krant ingenomen heeft. Het was
alles onderwijl wat de klok sloeg. Een
der dankbaarste onderdeelen van al dat
schoolnieuws was echter wel de mede-
deeling van meneer Feringa, dat er nog
meesters zijn, die zelf hun kinderen
naar scholen buiten de plaats gezonden
hebben.
Men wrijft zich de oogen tweemaal
uit bij het lezen van dergelijke regelen.
En men zou met Buziau kunnen vragen:
„Hoe bestaat het!" Maar men went
in deze tijden aan alles, ook aan derge
lijke paedagogen, of wat zich zoo durft
noemen. Wij schrokken niet eens meer,
om een voorbeeld te geven, toen wij uit
den meest betrouwbaren bron vernamen,
dat de kinderen van een zéér vooraan
staand gemeenteambtenaar, een der
leiders van de stad, zijn kinderen in
Alkmaar een middelbare school laat be
zoeken. Van wijs inzicht en gemeen
schapszin gesproken....
En tenslotte iets van vroolijker kali
ber: gisteren vervoegde mijn vrouw zich
bij haar schoenmaker, die, na 3 maan
den geëvacueerd geweest te zijn, thans
weer teruggekeerd was. Wie schetst
haar verbazing toen zij op het raam van
het armetierige huisje aan de Gasstraat
een vodje papier vond hangen, waarop
geschreven stond: boodschappen aan
Erasmusstraat 168. Aangekomen op ge
noemd nummer in de Erasmusstraat
bleek, dat de schoenmaker reeds alweer
verhuisd was en wel naar een der meest
prominente buurten van de stad, en
waar vóór 3 maanden nog uitsluitend
hoogen en hoogeren plachten te huizen.
En daar woonde de schoenmaker met
zijn gezin van 7 minderjarige kinderen,
die tot voor kort slechts met „pijn" het
kleinste Gasstraatsche woninkje kon
huren.
Mijn vrouw heeft gevraagd waarom
men zoo spoedig uit de Erasmusstraat
verdwenen was. Nooit raadt U het ant
woord lieve lezer. Nooit.
Hier is het:
„Omdat daar geen badkamer was"....
Gedenken wij, en nu in vollen ernst,
de woorden eens Breero's:
„Het kan verkeeren
Voor onze puzzle-rubriek heeft steeds,
ook gedurende de eerste zomermaanden
van 1940, veel belangstelling bestaan.
Ondanks de misère (of juist daardoor...?)
zetten velen zich aan het puzzelen, wel
licht teneinde ook hierdoor eens in een
andere gedachten-wereld te komen.
In Augustus bleek het interesse te
tanen, zoodat wij besloten de rubriek
voor 4 v eken op te schorten.
Nu echter September in het land is,
stellen wij ons voor iedere week "weer de
puzzle in het Zaterdag-nummer op te ne
men, en iedere week een rijksdaalder
voor den gelukkigen winnaar beschik
baar te stellen.
Aldus puzzelaars-legioen... aan den
slag!
ZONDAG 8 SEPTEMBER.
Naar alle waarschijnlijkheid wel.
De brandstofdistributie, die per 1 October
a.s. zal ingaan, zal geschieden met behulp van
uit te geven zegels.
Naar wij vernemen zal ieder geval apart
onderzocht worden, zoodat een zoo eerlijk
mogelijke verdeeling mogelijk zal worden.
Voorts vernemen wij dat het kwantum, het
welk toegewezen zal worden, hoogstens 90
van het kwantum van den winter 1939-'40 zal
bedragen. Gezien het feit, dat deze winter als
abnormaal koud gold mag worden aangeno
men, dat er in de komende maanden voldoen
de brandstof aanwezig zal zijn.
Heden begonnen.
Zooals men in de advertentie, opgenomen
in ons nummer van gisteren, heeft gelezen,
is heden een aanvang gemaakt met het ver
strekken van de extra rantsoenen zeep.
De uitreiking zal plaats hebben tegen over
legging van de distributiestamkaart van de be
langhebbende kinderen, wier geslachtsnaam
begint met de letter:
A B, C, D en E heden
F, G, H, I of J Maandag a.s.
K, L, M, N, O Dinsdag.
P, Q, R, S, T Woensdag
U, V, W, X, Y, Z Donderdag.
Voor Koegras en Julianadorp vindt de
uitreiking plaats Donderdag 12 September
a.s. in de politiepost te Julianadorp.
Voor arbeiders en bedrijven die in
aanmerking wenschen te komen voor
extra rantsoenen zeep zijn van heden af
invulformulieren te verkrijgen aan het
Distributiekantoor. Die formulieren die
nen uiterlijk 13 September zijn ingeleverd
bij den Distributiedienst.
Ned. Herv. Gem. (Nieuwe Kerk, Weststraat).
Geen dienst.
Westerkerk (Helden der Zeeplein)
's Morgens 10.30 uur: Ds. H. A. Enklaar.
Geref. Kerk.
Bethelkerk (Julianapark).
10 uur Ds. Tollenaar. Voorbereiding H.A,
17 uur: Ds. Veenhuizen.
Anna Paulownapolder: 10 uur Ds. Van Nieuw
koop. 14.30 uur: Ds. Tollenaar
Ewijcksluis: Geen dienst.
Hersteld Apostolische Gemeente,
Sumatrastraat.
's Morgens 9.30 uur.
N.m. 15.30 uu..
Woensdag 19.
fflvangelisatiegebouw (Vijzelstraat)
Zondagmorgen 10.30 uur Dienst.
Evangelisatie (Palmstraat)
's Morgens 10 uur: Ds. J. H. Jansen.
Chr. Geref. Kerk (Steengracht)
's Morgens 10 uur en 's avonds 5 uur:
de heer J. Rebel.
Oud-Gereformeerde Gemeente (Hoogstraat)',
's Morgens 10 uur: Leesdienst.
Herst. Ev. Luth. Gem. (Weezenstraat).
's Morgens 10.30 uur: Ds. W. J. F. Mei-
ners.
Leger des Heils.
Zaal Spoorgracht 35.
's Morgens 10 uur: Heiligingsdienst.
's Avonds 7.30 uur: Verlossingsmeeting.
Oud-Katholieke Kerk
i Lange straat
H. Dienst, Pastoor
Door de autoriteiten is het verboden zich
van des avonds half 12 tot 5.00 uur des
morgens op straat te begeven. Overtre
ding wordt gestraft. Uitzondering is ge
oorloofd b(j ernstige noodzaak (ziekte,
werk, enz.).
Daar was ik nu toch bijna vergeten, dat
het September was en dus niet alleen de
schoolvacanties voorbij zijn, maar ook de
raadselvacantie geëindigd is. Misschien zijn
verschillende van mijn vriendjes nog ergens
in de provincie. Zij zullen natuurlijk ook mee
doen met raadseloplossen en briefjes schrij
ven. Ik hoop, dat jullie weer heel gauw in
onze stad bent. Het is hier de laatste dagen
heerlijk rustig. Soms heb je het idee, dat er
geen oorlog meer is (hè,was dat maar waar)
en ook 's nachts hooren we hier heel weinig
vliegtuigen en door afweergeschut zijn we
's nachts nog heelemaal niet wakker ge
schrokken. M'n kinderen vinden het hier weer
fijn, vooral nu we van de week Duitsche offi
cieren als buren- heben gekregen. Ze spelen
met de soldaten, kleine Frans vecht met ze
en... overwint ze en Jaap en Tjib zijn al met
ze aan het voetballen geweest.
Toch hopen we, dat al die soldaten weer
gauw naar hun eigen stad en eigen huis gaan
en dat bij ons het rustige leven terugkeert
van voor 14 Mei. Wat zou dat fijn zijn.
In ieder geval, jongens en meisjes, wij
hopen weer wekelijks met elkaar te schrij
ven, raadsels óp te lossen, boeken en taarten
te winnen.
Hieronder volgt het raadsel voor de vol
gende week. Zorgt ervoor dat de oplossing en
jullie briefjes, voor Donderdagmorgen op
kantoor zijn.
Verborgen metalen:
Je bent ouder, dus moet je wijzer zijn.
Onze zangvereeniging voert ook operettes
Voormiddag 11.15 uur:
H. J. Verheij.
DIENSTEN IN DE OMGEVING.
Ned. Herv. Gemeente.
Schagen, v.m. 10 uur: Ds. P. H. Kapteyn.
Oosterland, v.m. 10.30 uur: Ds. Van Beek.
Westerland, n.m. 2.30 uur: Ds. Van Beek.
Anna Paulowna, v.m. 10.15 uur: de heer W.
de Mooij, Cand. H. D.
Barsingerhorn, v.m. 10.30 uur: Ds. Van Bie-
men.
Burgerbrug, zie St. Maartensbrug.
Eenigenburg, v.m. 10.30 uur Ds. Witkop.
St. Maartensbrug, v.m. 10.30 uur Ds. Vorst
man.
Kolhorn, n.m. 2.30 uur: Ds. Van Biemen.
Obdam, v.m. 10.30 uur: Ds. Rijkx.
Noord-Scharwoude, v.m. 10.30 uur: Ds. A. v.
Biemen.
Heer Hugowaard. n.m. 2.30 u.Ds. Bloemhoff.
Nieuwe Niedorp, v.m. 10.30 uur: Ds. De Leeuw.
Doopsgezinde Gemeente.
Hippolytushoef, v.m. 10.30 uur: Ds. H. J. de
Wilde.
Barsingerhorn, n.m. 2 uur: Ds. Mr. J. A. Oos-
terbaan. Intrée.
Geref. Kerk.
Schagen, v.m. 10 uur: Cand. Kamp van Am-
sierdam.
Nam. 6 uur: Cand. Kamp van Amsterdam.
Kolhorn, v.m. 10 uur: Ds. Visch.
Nam. 3 uur: Ds. Visch.
Evangelisatie.
Breezand, v.m. 10 uur: de heer Boo.n
Nam. 7 uur: de heer Boon.
Alkmaar (De Unie), v.m.. 10 u. en n.m 6.30 u.
Ds. Ruys. Onderw.: „Gevallen steenen".
Tijdrede.
Heiloo (Sportgebouw, Holle weg 21), n.m. 3 u.:
Ds. Ruys. Onderw.: ,,'t Gezicht der 4 paar
den en onze ernstige tijd".
Schagerbrug, v.m. 10.30 uur en n.m. 7.30 uur:
Ds. J. v. d. Does van Monnikendam.
E.V. „Maranatha".
Bergen (Dr. v. Peltlaan 1), v.m. 10.30 u.: de
heer Dun van Alkmaar.
Chr. Geref. Kerk.
Den Oever, in de Kapel: 's Morgens 10 uur en
'smiddag 6 uur: Ds. Kampman uit Opper-
op!
Kees en Tinus maken een
schaats.
tocht op de
Zooals je ziet is het, om te beginnen een
gemakkelijk raadsel.
Nu, tot volgende week hopen we,
v Galenstraat 71
Prijzen 60, 45 en 30 cent
Onze stadgenoot, de heer G. de Boer treedt
den laatsten tijd nogal eens voor de AVRO
op. Ook morgen, Zondag, zal de heer de Boer
zich voor de AVRO-microfoon doen hooren
en wel 's van morgens 1L45 tot 12.30 u. Hij
zingt daar, onder begeleiding van het amuse
mentsorkest, onder leiding van E. Koelman.
Onze stadgenoot, de heer Toon de Hoogh
is te Utrecht benoemd tot organist van
„Leeuwenbergh", Kerkgebouw van den Ne-
derlandsche Protestanten Bond.
Van de acht candidaten, die onder het ge
hoor van den bekenden Nederlandschen com
ponist-toonkunstenaar, Willem Petri, proeve
van bekwaamheid aflegden, mocht de heer
de Hoogh het genoegen smaken op het drietal
te worden geplaatst.
Naar wij vernemen, blijft de heer de Hoogh
zijn muziekpractijk in en om Den Helder
waarnemen.
Uw kapper
JAAP BAKKER
Geopend van 95 uur
