Zondagsschool of
opdreuninstituut
Luchtaanvallen van
beide zijden
Ernstig verkeersongeluk
te Den Haag
Twintigjarig meisje
vermist
Britsche aanval ter
zee afgeslagen
Joodsche synagogen in
Roemenië blijven
BOMMENREGEN
Marktberichten
Grafische arbeiders
vereenigen zich
In Spanje weer priesters
op school
Postzegels met beeltenis van
maarschalk Pétain
Dtiitsch weermachtbericht
Italiaansch weermachtbericht
Oftioieele Publicatie
van het Departement
van Landbouw en
Visscherij
d" Pthïn,eHfc(nwiZ(e? .2ijnL Donderdagmorsen de ring-schoonrijderij.n"
gehouden. Het West-Friesche paar Houter uit Wognum in actie
(Foto Pax-Holland)
De „vragenleerderij" van vroeger
vormt thans de geestelijke schat
kamer van velen!
Tijdens de te Hoorn gehouden landbouw-
jongerendag, laakte mej. van der Heyden,
een der vooraanstaande menschen van het
Volkshoogeschoolwerk het ziellooze buiten
leeren, dat nog al te vaak op onze scholen
wordt beoefend. Niet alleen op de scholen!
Ook bij het godsdienstonderwijs wordt vol
gens velen te weinig rekening gehouden met
de eischen der moderne opvoedkunde, en ve
len zien in de Zondagsschool slechts een op
dreuninstituut. Een medewerker van de N.
H.C. denkt er anders over. Want zegt hij,
toch zal menigeen afgezien nog van het
feit, dat de jeugdige geest geschapen is om
„van buiten te leeren" thans erkentelijk
zijn voor hetgeen hij onder de abnormale
omstandigheden van het oogenblik aan het
zoo gesmade „vraagleeren" te danken heeft.
Het is geenszins toevallig, dat men vroe
ger zoo aan deze methode gehecht is ge
weest, en dat men in den modernen tijd
Laar heeft laten varen. Vroeger was hetgeen
men van buiten geleerd had, het eenige
geestelijke bezit. De analfabeet uit vorige
eeuwen kon niet lezen; bovendien waren
boeken schaarsch en kostbaar. Doch al werd
Let oog hierdoor op de letters weinig ge
oefend, één orgaan functionneerde vrij wat
beter dan nu: het geheugen, dat spoediger
opnam en minder snel weer vergat. Men had
geen gedrukten Bijbel noodig, want men liep
met don Bijbel in zijn hoofd. De term „Bij
belvast" zou men tegenwoordig niet heb
ben uitgevonden. En gelijk het met den Bij
bel ging het met de kerkliederen en ook
met stichtelijke lectuur buiten Schrift en
Belijdenis. De vroegere vromen kenden tal-
looze spreuken, verzen, verhalen en aanha
lingen uit het hoofd, dank zij de methode
van het van buiten leeren. Ook wanneer
zij als kinderen, bij wie het geheugen het
ontvankelijkst is. van het van buiten ge
leerde weinig hadden begrepen, vormde dit
onbegrepen materiaal een kostelijke geeste
lijke voorraadschuur voor de dagen der vol
wassenheid. Dan eerst kwam het geleerde
tot zijn recht.
Waarom blijft de kerk „ouder-
wetsch"?
Waarom de kerk deze ouderwetsche me
thode gehandhaafd heeft, ook nadat de mo
derne paedagogiek had uiteengezet, dat
men kinderen alleen datgene mag toedie
nen, wat zij kunnen bevatten? Uit louter con
servatisme alleen? Of ligt er de waarheid
ten grondslag aan de opvatting, dat er ach
ter het conservatisme der kerk een door de
eeuwen bevestigde ervaringswijsheid ver
scholen is?
Het laatste zou men gaan denken, nu haar
onderwijsmethode de juiste blijkt ten over
staan van anders niet op te lossen moeilijk-
Leden. Men kan het gezichtsvermogen verlie
zen en hierdoor van zijn boekon als geeste
lijke bron verstoken raken. De boeken kun
nen ook om de een of andere reden aan de
circulatie worden onttrokken. Onze tijd le
vert een ander voorbeeld van dergelijk on
gemak. De verduistering moge gelegenheid
genoeg laten om in de huiskamer een boek
ter hand te nemen, in menig gezin zal men
toch de schemer wat rekken. Ook zal het
kerkelijk leven en inzonderheid ook het
godsdienstonderwijs wat worden belemmerd.
Godsdienstoefeningen, bijeenkomsten, catë-
chisatiën geven thans minder gelegenheid
dan gewoonlijk tot geestelijk verkeer: ook
het uitleenen en koopen van boeken lijdt on
der de tijdsomstandigheden.
Geesteljlke provisiekamer thans
een mooi bezit.
Gelukkig hij, die er in zijn geheugen een
geesteijlke provisiekamer op nahoudt, met
voldoende voorraden om tijdens de schrale
jaren op te kunnen teren! Gelukkig hij, die
ook zonder boeken, zonder Bijbelclub of ca
techisatie in het verduisterde vertrek zijn
huisgenooten een opbeurend vers, een t.i oost-
rijke spreuk of een zinriik verhaal ten gc-
lioore kan geven, dat in zijn geheugen 15
blijven hangen van die ouderwetsche bijeen
komsten in het catechisatielokaal, waar hu
als kind tegen zijn zin werd gedwongen din
gen van buiten te leeren, welke hij toen
niet begreep.
Nu op velerlei gebied de moderne tech
niek, welke het den mensch zoo gerieflijk
maakte, en waardoor hij meer en meer zon
der eigen krachtsinspanning kon leven, ons
wat in den steek laat, komen de ouderwet
sche methoden opnieuw in gebruik.
Zoo zal de kerkelijke, gemeente zich mogen
Verheugen, omdat men bij alle andere ouder
wetsche dingen, die men bewaard heeft, aan
gezien zij misschien nog wel eens te pas kon
den komen, ook de ouderwetsche „vraagleer"
methode thans opnieuw uit de stoffige kast
Van het verleden te voorschijn kan halen.
Na het besluit tot fusie tusschen het Ne-
derlandsch Verbond van Vakvereenigiggen
en de Nederlandsche Vakcentrale is men ijve
lig begonnen met de verdere voorbereiding
van de versterking van de algemeene positie
der vakarbeiders. Naar buiten werd de een
heid, waarnaar thans gestreefd wordt en die
na jaren nu ook bereikt zal worden, reeds
gedemonstreerd door bovengenoemde fusi",
terwijl thans ook naai binnen aan de een
heidsgedachte, aan de vorming van sterke
vakgroepen gearbeid is door vereenigingen
of bonden, waarvan de leden in één bedrijfs
groep werkzaam waren, samen te doen smel
ten.
In vele oragnisaties, welke tot hef Ncder-
landsch Verbond van Vakvereenigingen be-
hooren of vroeger in de Nederlandsche Vak
centrale vereenigd waren, werd dit punt zeer
actueel.
Zoo bleken door de fusie tusschen N.V.V.
en N.V.C. samengebracht te zijn de Alge
meene Nederlandsche Typografenbond, de
Nederlandsche Litho-, Foto- en Chemigra-
fenbond ep de Nederlandsche Grafische Bond
Dit heeft ertoe geleid, dat de Algemeene Ne
derlandsche Typografenbond, als grootste
der drie organisaties, de opdracht van Com
missaris Woudenberg ontving, deze groepen
tot één vakgroep te vereenigen. Terstond zijn
besprekingen gehouden tusschen de drie ge
noemde organisaties, met het gevolg, dat
thans algeheele overeenstemming is bereikt.
Door de fusie tusschen N.V.V. en N.V.C. en
door de samensmelting van de drie organi
saties in het grafische bedrijf zullen de wer
kers in dit bedrjjf sterker dan ooit als geor
ganiseerde vakgroep naar voren treden.
Eén slachtoffer aan de bekomen
verwondingen overleden.
Op het kruispunt Rijswijkscheenweg Wal
dorpstraat te Den Haag, sloeg Woensdag
middag een paard, dat voor een wagen was
gespannen, op hol. Na eerst een benzine
pomp omver te hebben gereden, botste de
wagen tegen den 54-jarigen J. L. F. uit de
Falckstraat, die ter plaatse op een rijwiel
reed. De man werd tegen den grond gesla
gen en brak een rechterbeen. De voerman
was intusschen van den wagen gevallen en
ernstig gewond.
Beide slachtoffers werden naar het zie
kenhuis gebracht, waar de voerman kort
11a aankomst is overleden.
Sedert Maandag j.1. wordt te Amsterdam
vermist de 20-jarige Elisabeth Johanna
Tenge, van beroep dienstbode in de hoofd
stad. Het signalement van de vermiste luidt:
Lang circa 1.00 meter, gezet postuur, blee-
ke gelaatskleur, lichtblauwe oogen, breede
neus, gekruld lichtblond haar, eenigszins
scheeve mond.
Zij was gekleed met donkerblauwe pluche
mantel, blauwe klokrok, lichtblauwe ge
streepte blouse, lage zwarte peau de peche
schoenen, blootshoofd. Zij draagt een rood
handtaschje bij zich. Opsporing en aanhou
ding van deze minderjarige wordt verzocht.
Een oud gebruik hersteld.
In Spanje worden de wettelijke bepalinjzen
van de vroegere republikeinsche regeering
opgeheven, die den priesters het geven van
onderwijs aan middelbare en kweekscholen
verboden.
In Spanje zal voorts de katholieke bijbel
verspreiding met nieuwe kracht worden ter
hand genomen. De vereeniging tot bevorde
ring der bijbelstudie is voornemens een
nieuwe kastiliaansche bijbelvertaling in liet
licht te geven en het wetenschappelijke tijd
schrift „Estudios Biblicos" uit te breiden,
terwijl zij er zich voorts op zal toeleggen den
bijbel zoowel in de kringen der ontwikkel
den als bij de groote schare des volks in
gang te doen vinden.
Het ministerie van financiën in Frankrijk
deelt mede, zoo wordt uit Vichy gemeld, dat
binnenkort een nieuwe postzegel met de beel
tenis van maarschalk Pétain zal worden uit
gegeven. Tevens zullen de muntstukken van
vijf francs, die tijdens den oorlog werden in
getrokken, met den beeldenaar van het Iran
sche staatshoofd weer in omloop komen.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht deelt mede:
Het luchtwapen viel ook gisteren ondanks
de slechte weersomstandigheden verschil
lende voor den oorlog belangrijke doelen
in de omgeving van Londen aan. De haven
complexen en haveninstallaties in Tilbury,
de staatswerf in Chatham en de groote
olieopslagplaatsen vaa Port Victoria wer
den doeltreffend met bommen bestookt. Ver
scheidene olietanks en een tankschip gin
gen in vlammen op.
In den nacht werden de vergeldingsvluch-
ten tegen Londen in versterkte mate voortge
zet. Vooral de Silvertown- en Royal Albert-
docks, alsmede andere belangrijke doelen
kregen onophoudelijk talrijke bomtreffers
van het zwaarste kaliber. In vele stadsdee-
len van Londen ontstonden uitgebreide bran
den. Ook in andere deelen van Engeland
werden voor den oorlog belangrijke doelen,
zooals de haveninstallaties in Liverpool, de
chemische fabrieken in Billingham, de Tyne-
docks in Newcastle, alsmede vliegvelden in
Midden-Engeland met succes aangevallen.
Vijandelijke vliegtuigen wierpen in Noord-
Frankrijk en België op verscheidene plaat
sen bommen, zonder noemenswaardige mi
litaire schade aan te richten.
Het versperren van Zuid-Engelsche ha
vens door mijnen werd voortgezet.
In den nacht van 18 op 19 September wer
den Britsche vliegtuigen, die West-Duitsch-
land binnenvlogen door den Duitschen af
weer tot terugkeeren gedwongen. Zij wier
pen hun bommen op niet-militaire doelen
en vielen daarbij bef herstellingsoord van
Bethel aan. Drie ziekenhuizen werden ver
nield, hoewel zij door het Roode Kruis
duidelijk als zoodanig gekenmerkt waren.
Hierbij werden negen kinderen gedood,
en twaalf gewond.
Tijdens den nacht werden negen vijande
lijke vliegtuigen door luchtdoelartillerie en
twee door nachtjagers, overdag
vlieg
tuigen in luchtgevechten neergeschoten.
Aan de Noordzeekust schoot de marine-
artillerie een vijandelijk vliegtuig neer. Twee
andere vliegtuigen werden zoo zwaar be
schadigd, dat zij als verloren beschouwd
kunnen worden.
De gisteren door den vijand geleden totale
verliezen bedragen dientengevolge 38 vlieg
tuigen. 13 eigen vliegtuigen worden ver
mist.
Het 104de Italiaansche weermaohtsbericht
luidt:
Eenheden van de vijandelijke marine heb
ben langs de kust tusschen Bardia en Sidi
el Barrani een actie tegen onze troepen ge
voerd. Onze luchtmacht kwam tusschen-
beide, bombardeerde den vijand en noopte
hem zijn actie te staken en te vluchten.
Een kruiser van 10.000 ton werd getroffen
door een torpedo, uitgeworpen door een
onzer torpedovliegtuigen, en zwaar bescha
digd. Onze luchtmacht wierp bommen van
klein kaliber en gaf machinegeweervuur,
waardoor overal vijandelijke kolonnes en
gemotoriseerde strijdmiddelen op de vlucht
getroffen werden, alsmede versterkingen te
Mersa Matroeh en andere militaire doelen.
De vijand voerde luchtacties uit in de
omgeving van Tobroek. Bomba en Beng-
hazi, waardoor beperkte verliecen en scha
de veroorzaakt werden. Twee vijandelijke
vliegtuigen werden neergeschoten door on
ze jagers, drie werden waarschijnlijk neer
geschoten en een ander werd neergescho
ten door het luchtafweergeschut van de
marine. Al onze vliegtuigen keerden terug.
Vijandelijke vliegtuigen vielen de eilan
den Rhodos en Laos aan, waarbij lukraak
bommen uitgeworpen werden. Een deel
daarvan viel in zee of veroorzaakte kleine
branden en zeer geringe schade aan een
huis, doch geen slachtoffers. Een vijande
lijk vliegtuig werd door het luchtafweerge
schut neergeschoten.
In Oost-Afrika deed de vijand luchtaan
vallen op Kassala, Assab. Djavelle, Moga-
disco, Diredaoea, eZila, Mersa. Teclai en
de Roode Zee, waarbij in totaal aan Italia
nen en inheemschen zeven personen gedood
werden en onbeteekenende schade werd
aangericht.
Onze luchtmacht bombardeerde te Aden
mailbooten, die voor anker lagen.
Vele andere religieuze secten
verboden.
De Roemeensche minister voor kerkelijke
aangelegenheden, Büdistiani, gaf een reeks
verordeningen met betrekking tot de rechts
positie van de kerken en religieuze gemeen
schappen uit. Daaruit blijkt, dat de staat de
volgende gemeenschappen erkent: de
Gricksch-Katholieke, de Roomsch-Katholieke.
de Hervormde (Gereformeerde), de Luther-
sche, de Armeensche en de Mohammedaan-
sche. De Joodsche religieuze gemeenschap
is niet van Staatswege erkend, doch wordt
geduld. Voor het gebruiken van de synago
gen is een door de regeering afgegeven
toestemming noodig: in de steden wordt
voor iedere 400 gezinnen en in de dorpen
voor iedere 200 gezinnen een synagoge toe
gestaan. Alle andere religieuze gemeen
schappen en secten zijn verboden, zij moe
ten oogenblikkelijk hun actie stopzetten en
hun kerken, gebouwen en andere bezittin
gen ter beschikking van den staat stellen,
in wiens bezit ook de synagogen overgaan,
voor welker gebruik geen toestemming
wordt verleend. Onder de als verboden „sec
ten" genoemde religieuze gemeenschappen
zijn ook gerekend: de Baptisten, aan wie de
laatste jaren reeds sterke beperkende bepa
lingen waren opgelegd. Hun aantal bedroeg
on het oude Roemeensche gebied ongeveer
200.000. Reeds in 1938 werd een reeks sec
ten verboden, welker leer en ritueele ge
bruiken tegen het belang van den staat en
de staatsinstellingen en tegen de goede ze
den en de openbare orde waren. Hun aantal
liep in de tientallen.
MOTORBRANDSTOF VOOR
SPECIALE LAND. EN
TUINBOUWDOELEINDEN.
Het Rijksbureau voor de Voed
selvoorziening in oorlogstijd
maakt bekend, dat aanvragen
voor vergunning tot het koo
pen en verbruiken van benzine
of benzol als motorbrandstof
voor tractoren en stationnaire
motoren ten behoeve van land
en tuinbouw voor de maand
October 1940. uiterlijk op 23
September a.s. moeten zijn
binnengekomen bij het Rijks
bureau voor de Voedselvoor
ziening in Oorlogstijd, afdee-
ling 2d, Alexanderstraat 19 te
's Gravenhage.
De aanvragen moeten wor
den ingediend op de bekende
rose b 1-formulieren. welke bij
de plaatselijke distributiedien
sten verkrijgbaar zijn.
Aanvragen voor de maand
October voor motorbrandstof
tot het drijven van petroleum-
motoren in het land. en tuin
bouwbedrijf moeten eveneens
uiterlijk op 23 September op
de daarvoor dienende P-for
mulieren bij den betreffenden
Provincialen Voedselcommis-
saris zijn ingediend.
Nadrukkelijk wordt er op
gewezen, dat voor één en de
zelfde distributiemaand slechts
één aanvrage mag worden in
gediend. Het dubbel inzenden
van een aanvrage kan ertoe
leiden, dat de aanvrager van
verdere distributie der betref
fende motorbrandstof wordt
uitgesloten.
De zuurkool-inmaak is in den Langendijk begonnen. Aan
voer langs den loopenden band (Foto Pax-Holland)
Het product is gereed, de zuurkool is ingemaakt, de vaatjes
zijn gevuld en worden gesloten (Foto Pax-Holland)
ANNA PAULOWNA
Gisternacht zijn op 't land van den heer A.
Meyer aan den Middenweg vijf explosieve
bommen geworpen, waarvan een in een Sloot
weggleed en niet ontplofte. Bovendien kwa
men er nog achttien brandbommen neer en
ook hiervan kwamen er twee niet tot ont
branding.
De schade aan te velde staande aardap
pelen en koolrapen is niet groot, die aan
bloembollen waarschijnlijk van iets meer
beteekenis. Ook de verdere schade is gering.
Tenhuizen van den heer D. Koning sloeg een
scherf door 'n asbestplaats en den hr. A.
v. Duin sneuvelde een ruitje. Persoonlijke
ongelukken kwamen niet voor. Met het oog
op de niet-ontplofie bommen zijn waarschu
wingsborden geplaatst.
DE EENZELVIGHEIDSKAARTEN.
De „eenzelvigheidskaarfen". zooals de Vla
ming zegt, die in z'n streven naar het ge
bruik van puur-Nederlandsch niets van ons
gebruikelijk „identiteitsbewijs'' wil weten,
kosten hier 25 cent. Men wete echter, dat ook
de distributie-stamkaart met behulp van een
goedgelijkende foto tot identiteitskaart „be
vorderd" kan worden en dat geschiedt koste
loos, door afstempeling ter secretarie.
PROMOTIE.
De heer J. A. Smit is aangesteld als onbe
zoldigd rijksveldwachter, speciaal belast met
de hoofdcontröle voor de luchtbescherming.
VOETBAL.
De R.K. voetbalvereeniging Z.A.P. heeft be
sloten, in het komend seizoen de sport weer
te beoefenen en zoo mogelijk ook tegen de
neutrale voetbalverenigingen in de omge
ving wedstrijden te spelen.
De heer Schlaman heeft om gezondheids
redenen voorloopig z'n voorzittersfunctie van
Z.A.P. neergelegd. Zijn plaats zal tijdelijk
door den heer J. v. d. Berg Azn. worden inge
nomen. De heer H. Elfering is tot nieuw be
stuurslid gekozen.
W1ER1NGEN
STOUTE MEISJES.
Gisteren zijn door den rijksveldwachter te
Wieringen twee minderjarige meisjes uit
Utrecht opgepakt en voorloopig in bewaring
gesteld, wegens door hun gepleegde straf
bare feiten.
HEERHUGOWAARD
GEËVACUEERDEN BLIJVEN.
Tal van geëvacueerden uit Den Helder die
te Heerhugowaard, Obdam, Hensbroek en
andere plaatsen tijdel lijk gehuisvest zijn, ge
ven er, voor zoover zij elders op eigen kosten
verblijven, en daarom niet verplicht kunnen
worden naar Den Helder terug te keeren, de
voorkeur aan in de gemeenten uit onze om
geving te blijven, natuurlijk alleen voor den
tijd welke gevaar voor hun eigenlijke woon
plaats Den Helder kan opleveren.
EIERVEILTNG SCHAGEN. 19 Sept.
Aanvoer: 25.000 kipeieren 6.40—6.90 per
100 stuks.
NOORDSCHARWOUDE, 20 Sept.
Bevel. 410; groolen 350; eigenheimers 440
490; {irielingen 190220; kleine 190; uien
430480; drielinggen 4; grove 410460: gele
Nep 4; peen 250270; kleine peen 130: sper
cieboonen 790—12.50; roode kool 3S0—10.30;
witte kool 2503.
BROEK OP LANGENDIJK. 20 Sept.
Aanvoer: 7700 Kg. aardappelen: Bevel.
4.204.30, eigenheimers 4.30—4.40. bl. dito
5.105.20, drielingen 2.40. 30300 Kg. uien
4.104.80, drielingen 4.—, grove 44.40 ge-
Ie nep 4.—, stek 1—1.30. peen 1.40—220.
3350 Kg. spercieboonen 9.80—12.80. 25 Kg.
snijboonen 10.80. kro'en 1.20—3.10. roode
kool 4.209.60. 3550 Kg. tomaten: A 11.
B 11.C 11.CC 8.1100 Kg. druiven
Alicant 2510. Frankenthalers 21.60
30.10.