ïiet zwaard
omgesmeed tot ploeg
Misdrijf ter zitting
ontdekt?
Zondag as. een voiledig
programma
TE LAAT OP STRAAT
Huiszoekingen te Boekarest
De nieuwe ordening
in Noorwegen
Uoei&at
Meisje ernstig gewond
Bemanning van Engelsch
vliegtuig aangehouden
De verjaardag van
Koning Christiaan
kunstmeststrooiers, enz.) «n voor den tuin
bouw, dit alles weer voorzoover ze in ons
land niet gemaakt worden, in ons productie
programma op te nemen. Ook hiervoor staan
de plannen op de teekentafels en worden
prototypes ontworpen.
Dat is wel heel belangrijk, want op dat
gebied komt er nog ontzaglijk veel uit het
buitenland.
Het staatsbedrijf der artillerie
inrichtingen gaat landbouw
werktuigen fabriceeren.
In het tijdschrift Nederlandsch Fabrikaat
treffen wij een gesprek aan met ir. F. Q.
den Hollander, directeur-voorzitter van het
Staatsbedrijf der Artillerie Inrichtingen over
de wijze, waarop dit bedrijf zich aan de
nieuwe omstandigheden heeft aangepast.
Het volgende is er aan ontleend:
Op 15 Mei, na de capitulatie, aldus begon
de heer den Hollander zijn betoog, zaten we
met onze groote fabriekscomplexen en on
ze G430 menschen zonder werk. Alle op
drachten kwamen te vervallen en wij wa
ren plotseling zonder, maar ook heelemaal
zonder werk. Dit in tegenstelling met 1918,
toen er een zekere uitlooptijd was, doordat
hetgeen onder handen was, kon worden
afgemaakt.
Het duurde eenige weken voordat onze
positie, o.a. ten opzichte van de bezettende
autoriteiten, bepaald was. En pas toen kon
een helder begrip ontstaan omtrent de re
organisatie waarmee wij nu bezig zijn en
waarover u meer wilt hooren.
Sluiting van het bedrijf zou niet alleen
het geheele personeel werkloos hebben ge
maakt, maar zou ook voor het economische
leven van ons land en voor den staat, een
buitengewoon groot nadeel beteekenen.
Hoe wilt u het bedrijf aan den gang hou
den?
Door overschakeling op vredesproduc-
ten; producten, waarvoor ongeveer dezelfde
.vakbekwaamheid en dezelfde uitrusting noo-
dig zijn als die, waarover wij beschikken. Ik
kom daarop nog terug, maar ik wil er al nu
op wijzen, dat deze overschakeling op zooda
nige wijze moest gebeuren, dat de bestaande
Nederlandsche industrie daarvan geen scha
de, geen concurrentie zou ondervinden. Wij
zoeken het dan ook in de richting van arti
kelen, die tot nu toe nog niet in Nederland
'zelf gemaakt werden, doch uit het buiten
land moesten worden ingevoerd, zoodat wij
de Nederlandsche industrie hopen aan te
[vullen in plaats van haar te beconcurreeren.
Juist op het terrein, dat onze specialiteit
ïs, zijn er heel wat producten, die nog niet
hier te lande worden gemaakt. Wij zijn n.1.
ingesteld op metaalbewerking met hoogen
nauwkeurigheidsgraad en aan dit soort werk
willen wij ons houden, om te voorkomen, dat
de deskundigheid der arbeiders achteruit
loopt. In de eerste plaats omvat het ontwor
pen productieprogramma gereedschappen en
werktuigen: wij denken vooral aan span-
snij en meetgcreedschap en daarnaast aan
lichte gereedschappen en werktuigen. Na
tuurlijk kunnen wij nooit dit geheele gebied
omvatten.
Wij moeten daaruit slechts een klein ge
deelte kiezen, maar dat doen wij zoo,
dat wij met onze ervaring en gespeciali
seerde kennis de Nederlandsche metaal
industrie zoo goed mogelijk van dienst
kunnen zijn. Want juist op dit gebied hangt
(van de deskundigheid alles af: goede mate
riaalkeuze en goede meetinrichtingen zijn
naast volkomen vakmanschap van het per
soneel absoluut onmisbare factoren.
Is U van plan naast deze werktuigen nog
andere artikelen te gaan maken?
Ja er staan ook verschillende andere
artikelen, die nog niet in Nederland worden
vervaardigd, op ons lijstje. Bijv. onderdee-
len voor lichte transportmiddelen, zooals
transportkettingen, rijwielonderdeelen. En
misschien, dat wij er ook toe zullen komen
auto-onderdeelen te maken. Er zijn nu voort
durend reserveonderdeelen noodig; dat is
massa- en precisie-werk. Wellicht is dit werk
[van Voorbij gaanden aard; het is mogelijk,
dat wij later, onder gewijzigde omstandig
heden ,voor sommige artikelen de concur
rentie met het buitenland niet zullen kunnen
[volhouden. Dat neemt echter niet weg,, dat
wij meenen de fabrieken thans zoo veel moge
lijk gelijk op de nu bestaande behoeften te
moeten instellen.
Met dit alles zouden wij ons doel nóg niet
in voldoende male bereiken en toch nog ve
le der beste arbeiders moeten ontslaan.
Daarom hebben wij ook nog het plan opge-
(vat om werktuigen en gereedschappen voor
den landbouw (als ploegen, zaaimachines,
Ja, en wij, als Nederlandsch bedrijf
kunnen ook in sterker mate dan het bui
tenland ons instellen op de verlangens van
onzen tuinbouw.
Maar met dit alles zijn wij er nóg niet!
Tot nu toe sprak ik over het aandeel van
de Hembrug. Het complex van werkplaat
sen te Delft is er ook nog. Daarvoor zijn
twee speciale productiegroepen gedacht, Ten
eerste messingartikelen. Wij zijn in staat, en
ook dat geschiedde door niemand anders in
Nederland, messing in staaf- en profielvorm
en messingbuizen af te leveren in velschil
lende alliages al naar de verlangde eigen
schappen. Ten tweede zal de optische en in-
strunientenafdeeling zich nu gaan instellen
op vredeswerk en ook weer zoo, dat andere
Nederlandsche industrieën er niet in hun
belangen door worden geschaad.
President van het hof gelast na
der onderzoek.
Zes maanden gevangenisstraf had de recht
bank te Amsterdam een man opgelegd om
dat hij valschheid in geschrifte had gepleegd
Hij was steuntrekker en had niet opgegeven,
dat hij den nachtveiligheidsdienstje exploi
teerde, waaruit hij inkomsten genoot. Hij
was in hooger beroep gekomen, omdat hij
zich volmaakt onschuldig voelde. Want... zoo
verklaarde hij gisteren voor het Gerechtshof
die nachtveiligheidsdienst was niet van mij,
maar van mijn broer. Broerlief was er van
door met de kas en bovendien had hij nog
het een en ander met een fietsendiefstal te
maken.
„En trok u geen extra inkomsten?"
„Geen cent" beijverde verdachte zich naar
voren te brengen.
De hoofdzaak werd echter bijzaak, want
tijdens het getuigenverhoor ontdekte Mr. Jol
les, de president van het Hof, dat het heele
maal niet uitgesloten was, dat verdachte en
ook zijn broer betrokken waren bij een veel
ernstiger feit. Wat was er n.1. gebeurd?
Bij den nachtveiligheidsdienst was een
man in betrekking gekomen, die om dat
prachtbaantje te krijgen liefst een waar-
ixugsom van f 500 had moeten storten. Na
eenigen tijd had hij echter weer ontslag ge
kregen, maar naar zijn f 500.— had hij kun
nen fluiten.
„Wij kennen die zaken, waar zgn. waar
borgsommen worden gevraagd, we hebben al
dikwijls gezien, dat dat niets dan oplichte
rij was" voegde de President den verdachte
toe.
Het bleek, dat de goedgeloovige man, die
zoo bereidwillig de f 500.had gestort, geen
moeite had gedaan om later het geld tedug
te krijgen. „Er was van die menschen toch
niets te halen", vond hij.
Maar repliceerde de president derge
lijk soort oplichters hooren in de gevangenis
thuis. Zij zijn een gevaar voor de maatschap
pij. Wij zullen den Officier van Justitie ver
zoeken een onderzoek in te stellen om uitge
maakt te zien of hier wellicht sprake is van
verduistering van die f 500.
Mede omdat een der getuigen niet was ver
schenen werd de verdere behandeling ge
schorst tot 9 November a.s.
Gistermiddag omstreeks één uur is op den
hoek van den Linnaeusstraat en de Pretoria-
straat te Amsterdam een ernstig ongeluk ge
beurd, waarbij een 13-jarig meisje zulke
zware, inwendige kneuzingen heeft opgeloo-
pen, dat zij in hoogst zorgwekkenden toe
stand naar het Onze Lieve Vrouwen gast
huis moest worden overgebracht. Zij stak
met haar rijwiel den weg over zonder vol
doende op het verkeer te letten en is door
een vrachtauto aangereden.
In verband met den groentenexport naar Duitschland zijn talrijke bloemen-
kweekerijen zich gaan toeleggen op het telen van groente. In een der kassen
te Aalsmeer, waar vele bloemenkweekers zich in dienst hebben gesteld van de
voedselvoorziening (Foto Pax-Holland)
Drie leden van de bemanning van het
Engelsche vliegtuig, dat hij Leidschendam
is neergekomen, zijn Dinsdagavond in de
buitenplaats Duiven,oorde, bij Voorschoten,
aangehouden. Waarschijnlijk zijn het drie
Tsjechen.
De eerste slagen vallen.
Het kantongerecht te Rotterdam heeft gis
termorgen verschillende zaken behandeld te
gen personen, die artikel 1 van de verorde
ning van den Rijkscommissaris in het be
zette gebied betreffende de verkeersbeper-
kingen hadden overtreden. Dit artikel ver
biedt, zooals men weet, dat zij, die de Rijks-
Duitsche nationaliteit niet bezitten en in een
bepaald deel van het land verblijven, zich
tusschen 22 en 4 uur buitenshuis bevinden.
De Kantonrechter Mr. R. Rensma, legde
hen allen een geldboete van f 15.subs. 5
dagen hechtenis op, almede een voorwaar
delijke hcchtenisstraf van drie dagen met
een proeftijd van een jaar .De eiscli, die de
ambtenaar van bet O.M. stelde was in op een
na alle gevallen een geldboete van dertig
gulden te vervangen door twintig dagen
hechtenis en een voorwaardelijke hechtenis-
straf van zeven dagen met een jaar proeftijd.
Niet minder dan 28 bewoners van Ridder
kerk en acht van Rotterdam hadden zich te
verantwoorden. Een deel was echter niet ver
schenen.
In enkele gevallen, waarbij de verdach
ten mededeelden niet on tijd thuis te hebben
kunnen zijn, omdat zij dekking hadden moe
ten zoeken vanwege het vuren van het lucht
afweergeschut, werd de behandeling van de
zaak acht dagen aangehouden.
De redenen, die de overige verdachten aan
voerden, waren oa slechte weersgesteldheid
bandenpech, liet achterloopen van de klok,
enz.
Manschappen van den Roemeenschen legion-
nairen ordedienst hebben bij den Engelschen
ingenieur Treasy in Ploesti een huiszoeking
verricht en hebben uiterst bezwarende docu
menten, verdachte vloeistoffen en brandbom
men, die in eenvoudige reservoirs twee door
celluloid gescheiden vloeistoffen bevatten.
Na deze ontdekking zijn nog huiszoekingen
verricht bij een aantal andere Engelsche Ne
derlandsche en Roemeensche ingenieurs,
waarvan de 'resultaten nog niet bekend zijn.
Ingenieur Treasy is Canadees en was reeds
in 1916 als majoor en assistent van den En-
gelschman Masterson betrokken bij de sabo
tage in het Roemeensche petroleumgebied.
Amsterdam, 26 September. Voor
eerste maal in dit seizoen zal Zondag a.s. Ui
de oompetitie van den Nederlandschen voet
halbond een volledig programma worden ai-
gewerkt. Nu het bestuur van den N.V.B. be.
paald heeft, dat ook In afdeeling V een ge.
wone oompetitie zal worden gespeeld, zal ook
In het Noorden de voetbal kunnen gaan rol-
len. Voor de eerste klasse zijn de volgende
drie wedstrijden vastgesteld.
Veendam: VeendamBe Quick.
Winschoten: W.V.V.—Velocitas.
Heerenveen: HeerenveenLeeuwarden.
De door den Rijkscommissaries van Noor
wegen, Terboven, gehouden rede wordt door
de Noorsche bladen als het begin van een
nieuwe ordening in het leven van den Noor-
schen staat en van het Noorsche volk geken
merkt Aftenposten spreekt van een histo
risch oogenblik in het leven van het Noor
sche volk, dat met het Duitsche volk nauw
zal samenwerken. Het feit, dat op grond van
een besluit der oude partijen, de Koning en
de gevluchte regeering als afgezet te beschou
wen zijn, maakt het duidelijk, dat de weg
naar de vrijheid en zelfstandigheid van het
Noorsche volk enkel en alleen met behulp
der beweging „Nasjonal Samling" kan wor
den ingeslagen.
„Tidens Tegn" betoogt, dat de met span
ning verbeide rede van den Rijkscommissa
ris een eind gemaakt heeft aan den toestand
van onzekerheid. Het blad roept de Noren
op eensgezind te zijn en aan de toekomst
van het land eendrachtig mee te werken.
Het orgaan van Nasjonal Samling, „Fritt
Volk" constateert, de moreele en politieke in
eenstorting van het oude partijenstelsel. De
beweging zal thans, zoo vervolgt het blad, na
een strijdperiode van acht jaar gaan bouwen
aan een beter Noorwegen. Een tijdperk in
liet leven van den Noorschen staat welke
door verkeerde politieke maatregelen geken
merkt, werd, heeft zijn einde gevonden, een
tijdvak, dat Noorwegen in het verderf heeft
gestort omdat het gericht was naar het
Westen.
Heel Denemarken vierde gisteren den
TOston verjaardag van Koning Christiaan X,
De deelneming van het Deensche volk aan
deze gebeurtenis komt tot uitdrukking in de
feestelijke versiering, die in stad en op het
land is aangebracht met vlaggen, bloemen en
guirlandes groen. Kopenhagen, waar de Ko
ning verblijf houdt, is op bijzondere wijze ver
sierd. Vooral de straten, waardoor de Ko
ning met de Koningin des middags zijn rond
rit ondernam, waren representatief versierd.
De vaartuigen der Duitsche marine, en de
Duitsche koopvaardijschepen, die in Deen
sche havens liggen, laten de vlaggen wappe
ren.
Overal waar Koning Christiaan te het
openbaar verscheen, is hij hartelijk door de
bevolking gehuldigd.
Van het balkon van zijn paleis Meld de
Koning een korte toespraak, waarin hij
aanmaande tot. het bewaren van een waar
dige eenheid, omdat het land zich zóó het
beste kan handhaven. De regeering, verte
genwoordigers van de weermacht en het pre
sidium van liet parlement, kwamen den Ko
ning hun gelukwenschen aanbieden.
Een bedrag van 2.250.000 kroon, door het
volk bijeengebracht, zal volgens den wensoh
van clen Koning worden bestemd voor huma
nitaire en wetenschappelijke doeleinden^
Beukenootjes zoeken in het Haagsche Bosch. Up vrije middagen is de sshooljeugd ijverig in de weer, om de driekanten
vruchtjes te bemachtigen (Foto Schimmelpenning!»)
e eer Hornsveld te Baarn, vader der pioen-dahlia, die dezer
oagen zijn veertig jarig jubileum vierde, met een der vele soorten,
welke door hem in den loop der jaren werden gekweekt
(Foto PaxHollanr®
