De Wierintjermeer
in 1939
Gewestelijke bureaux
Ook
ttVernielers van het
vertrouwen"
Marktberichten
wierinces
Hoog percentage ongeva len
Werklóosheidsverzekerinq
cn arbeidsbemiddeling
Wie kleioe reizen maakt kan
tegenwoordig veel verbalea
Dc concentratie der
inning waterschapslasten
Door va'sche romant-ek
tot misdaad
De geboorte.
Wat de geboorte betreft, is op te merken,
dat het groote meis.jesoverschot van 1938 (75
meisjes tegen 52 jongens) plaats heeft ge
maakt voor een jongensoverschot (69 meisjes
tegen 78 jongens), dat is oen overschot van
11.3 (normaal 5 a 6
Naar den godsdienst nam het aantal her
vormden toe met 166, clat der gereformeerden
met 65, dat der katholieken met 123 en dat
der personen zonder kerkgenootschap met 40-
Naar het beroep gesplitst, bleek de muta
tie het grootst te zijn bij de landarbeiders en
bij de dienstboden.
Beide verschijnselen spreken voor
zich zelf. Ook de bouwvakarbeiders spelen
een rol, zij liet dan een veel geringere, bij de
mutatie.
Noordholland leverde de meeste
nieuwe bewoners.
Nagegaan is verder de hei-komst van de
gevesiigden. Evenals in vorige jaren levérde
Noord-Holland weder het grootste aantal
(232), daarna volgde Friesland met 174, Gro
ningen met 85, Zeeland met 76 en Gelderland
6G.
Van de 746 gevestigden kwamen 325 uit de
groep gemeenten met 500020.000 inwoners
en 316 uit de plattelandsgemeenten (beneden
500!) inwoners).
Bij het vertrek zien wij dezelfde verhou
ding: ook hier genoot Noordholland (134)
sterk de vorkour. evenals de gemeenten met
500020.000 inwoners (151 van de 332).
In voel sterkere mate dan in 1938 keeren
zij, die dén polder verlaten, terug naar hun.
vroegere woonplaats en wel 48% van de ver
(rokken mannen én 31% van de vrouwen.
Vooral zij, die het slechts kort in de nieuwe
omgeving hebben uitgehouden, zoeken hun
vorige woonplaats weer op.
Ténslolte nog iets over het verhuizen bin
nen den polder.
In 1939 zochten 39 gezinnen, bestaande uit
180 personen, of 5 van het totaal der aan
wezige gezinnen een andere woning. Van de
op zichzelf wonenden verhuisden er 55 (51
mannen en 4 vrouwen) of 17% der aanwezi
ge op zichzelf wonen don.
DE ARBEIDSBEURS VOOR WIERINGEN
BEHOUDEN.
Tn verhand mot het feit dat de arbeids
bemiddeling in den lande za) worden ge
centraliseerd en m i v 5 Octuner 1940 Rijks
zaak is geworden waardoor de z.g. arbeids
beurzen zullen kntnen te vervallen, doet
liet ons genoegen te kunnen rnededeelen,
dat de arbeidsbeurs te Wieringon vermoe
delijk voorlooprg voor deze gemeente, zij
het dan als bijkantoor, behouden za) blij
ven.
Natuurlijk gaat de overgang van de oude
naar de nieuwe toestand geleidelijk en
blijven de arbeidsbeurzen voorloopig hun
taak nog vervullen, doch het ligt in de be
doeling gewestelijke arbeidsbeurzen op te
richten
(Zie ook het bericht elders in dit nummer.
Red.)
Het laat zich wel raden dat het steeds groo
te aantal werkloozen in deze gemeente,
doel) niet minder de excentrische ligging
van Wieringen heeft geleid tot het besluit om
ook Wieringen straks aan te wijzen als bij
kantoor
Nader zal de datum worden bepaald waar
op voor dit gewest de gemeentelijke bemoei
ingen, in die gemeenten die niet als bijkan
toor zijn aangewezen, met de arbeidsbemid
deling en jeugdregistraiie geheet ophouden
en de taak der gemeente in dit opzicht door
het Rijk is overgenomen.
In vele gevallen werden in die gemeenten
aan de arb.eidsbeursen ook andere werk
zaamheden opgedragen, zooals met betrek
king tot de werkloosheidsverzekering, steun
verlening en werkverschaffing, en deze blij
ven voorloopig tot de bemoeiingen van de
gemeenten behooren.
Opgemerkt wordt nog dat het in de bedoe
ling ligt bij de gewestelijke arbeidsbeurzen
een bureau voor beroepskeuze op te richten.
Bestaande bureaux blijven voorloopig nog
gehandhaafd.
HET GEBRUIK VAN STAMKAARTEN
ALS LEGITIMATIEBEWIJS.
Het gebruik van de distributiestamkaart
als indentiteitsbewijs, hoe eenvoudig dit
op ziclizelve ook moge zijn, kan in vele ge
vallen tot moeilijkheden aanleiding geven.
Men moet de kaart immers steeds bij zich
dragen om deze als indentiteitsbewijs te
kunnen toonen.
Van bevoegde zijde wordt er thans de
aandacht op gevestigd, dat deze houders
niet kunnen worden ontheven van de ver
plichting een identiteitsbewijs bij zich te
dragen wanneer op hun kaart gestempeld
„Hoofd" zoogenaamde extra-verstrekkingen,
zijn te bekomen. Evenmin mogen-bon kaarten
op een andere distributiestamkaart van het
gezin worden uitgereikt indien daarvoor; de
stamkaart „Hoofd" moet worden gebruikt.
Geruchten als zou men op tijdstippen,
waarop men distributiebescheiden moet af
halen, zou zijn vrijgesteld van de legitima
tieplicht, zijn hiermede dus weerlegd Zij,
die hun foto op de stamkaart hebben mo
gen dit bewijs in geen geval thuislaten om
huisgenoten daarop tijdens hun afwezig
heid distributiebescheiden te doen afhalen.
PURMEREND. 8 Oct.
Gementel. Kaasbeurs. Verhandeld 15 par
tijen, wegende 51000 Kg., handel matig,
hoogste prijs f 33.913 Kg. boter f 1.62
1.70 per kilo.
Runderen, totaal 1013 stuks: 652 Vette
koeien voor de levering; 257 gelde koeien
f 160—230 per stuk, matig', 80 melkkoeien
f 240340 per stuk, matig: .24 stieren voor
de levering: 25 paarden f 250500 P. stuk,
stug; 76 vette kalveren voor de levering;
nuchtere kalveren: voor de slecht v. d.
levering, voor de fokkerij f 1624 per st„
matig; 60 vette varkens voor de slacht 60
—64 ct. per kilo. mntjg; 45 magere var
kens f 25—45 per stuk, matig; 144 biggen
f 8—11 per stuk. matig; 3134 schapen,'han
del f 3040. slacht f 40—65 ner stuk. ma
tig; 93 hokken f 48 per stuk .matig; kip-
eieren f 7—7.50 per 100 stuks, Noordhol-
landsrhe blauwen (kuikens) f 0.951 per
kilo, (100 stuks); 4RO0 oude kinnen en ha
nen: wit en rood 52Ve60 ct.. idem blauw
571405 ct. per kilo. kommen f 0.503 ner
stuk. 1100 eenden: oude 4055 ct., jong" 80
—85 ct. per sluk. duiven 40 ct. per p""t\
000 jonge banen (wit en rood) 0.05C.72
per kilo.
Coöp. Centrale Eierveiüng. Aanvoer
40.000 kipeieren 7.10—7.40. kleine 4.756.
RROEK OP LANGENDIJK, 9 Oct.
27400 kg. uien 430—560; drielingen 4420;
grove 410—490; gele nep 4; stek 230340;
13800 kg. peen 216—310; 700 kg. sperribooncn
930—10.70; 10.000 kg. kroten 160—320; roodo
kool 270—11.40.
NOORDSCHARWOUDE, 9 Oct.
500. kg. aardappelen grooten 330; 39300 kg.
uien 450550; drielingen 4; grove 510—550
gele nep 4; 13800 kg. peen 290340; kleine
peen 2250; 2700 kg. sperciehoonen 815.90
350 kg. kroten 220290; 9300 kg. roodc
kool 44010.20; 116.000 kg. witte kool 2.50;
3000 kg. gele kool 4.S0; 5100 d. witte kool
3.20.
pen jaar.'
De bevolking bedroeg op 1 Januari 1940
2594 mannen' en 2018 vrouwen, toiaai 4012.
Onder die getallen zijn de bewoners van het
Joodsche werkkamp begrepen. Scheidt men
die twee bevolkingsgroepen van elkaar, dan
is liet resultaat,,dat er op dien datum waren:
2382 mannen en 1968 vrouwen, samen 4350
eigenlijke bewoners en 212 mannen en 50
vrouwen, samen 262 in het Joodsche wok-
kamp.
I11 1939 is de eigenlijke bevolking, wier be
weging alleen nagegaan is, toegenomen met
546 personen. Dit getal is verkregen door een
geboorte van 148, éen sterfte van 16. een ves
tiging van 746 en een vertrek van 332 per
sonen. Het geboortecijfer was 36.3 op 1000 in
woners, dat hooger is dan in 1938 (35.4), te-
gén 22.5 op het geheele platteland (de geza
menlijke gemeenten met minder dan 5000 in
woners). Het vruchtbaarheidscijfer, bere
kend op 1000 gehuwde vrouwen van 1550
jaar, bedroeg 196.0 (in 1938 199.4) wat even
zeer aanmerkelijk hooger is dan op het plat
teland in het algemeen.
Het sterftecijfer van 3.9 in 1938 1.7 is moei
lijk te vergelijken mét dat van liet platte
land (93), als -gevolg'van den afwijkenden
leeftijdsopbouw De Wieringermecrbovolking
bestaat n.1. hoofdzakelijk uit jonge mensehen.
Van de 16 overledenen waren 12 mannon en
4 vrouwen. Opmerkenswaard is echter het re
latie! groot aantal mannen beneden 50 laar,
dat overleden is en voorts dat van de 12
mannen 3 een gewelddadigcn dood stierven
(een ongeval kregen).
Mijnen aan de Noorsche kust. Een oorlogsmonster, dat tijdens de jongste
stormen was losgeslagen, wordt op de rotsen zorgvuldig gedemonteerd
(Foto Weltbild)
het ten laste gelegde. Hv gebruikte bv zvn
inbraken een revolver, waarmede hij ruiten
kapot sloeg. Op een vraag van den officier
zeide verdachte, dat hij het wapen alleen hij
zich droeg om in voorkoende gevallen schrik
aan te jagen. Hij gaf evenwel toe, dat het
altijd geladen was.
I>e officier mr. Reu.mer zeide, dat verd.
zich aan veertig inbraken heeft schuldig
gemaakt, waarvan er hem 22 zijn ten laste
gelegd, alle gepleegd in een tijdsbestek van
vijf maanden.
Verdachte zeide. dat hij geen beroepsin-
brekcr is, maar hij is reeds vier maal ver
oordeeld. Hij had geen compagnon, hetgeen
hem voor verraad vrijwaarde. Hij werd be-
hccrscht door een zucht naar valsche ro
mantiek, om steeds.in gevaar te verkeeren.
Verd. heeft een strenge straf verdiend. Spr.
eischte een gevangenisstraf van vier jaren
niet aftrek.
Mr. Zieieman pleitte clementie.
Uitspraak 22 Octobor a.s.
Duitsche critiek op Zweedsche
bladen.
BERLIJN, 8 Oct. (D.N.B.). In een stuk
getiteld „Vernielers van het vertrouwen"
keert de diplomatieke-medewerker van de
Bürsenzeitung" Karl Megerle zich tegen de
onverzoenlijke houding van verscheiden
leidende Zweedsche bladen. De bekende
Duitsche journalist.citeert als voorbeeld het
blad „Socialdemokraten" ;dat beweerde dat
liet bij de Zweedsche bevolking ongerust
heid zou hebben gewekt dat de bemanning
van een in een Zweedsche haven aan de
Sont liggend Duitsch schip zich vrij in het
havengebied beweegt. r
De Duitsche matrozen cleden dit, haar
„Socialdemokraten" zelf toegeeft, met uit
drukkelijk verlof van de Zweedsche marine-
autoriteiten. Dg matrozen zoowel als de
Zweedsche autoriteiten, zoo constateert Karl
Megerle, volgen daarbij, slechts, een van
zelfsprekend overal geldend gebruik. In
dien „Socialdïmokraten" daaruit een be
weerde verontrusting van de bevolking
construeert en den Duitschen matrozen
spiótinage-bedoelingen .toedicht,", dan is dat
een gewilde vijandigheid én een arrogante
opgeblazenheid van een blad, dat bij zijn
schrijverij iedere.il zin voor verhoudingen
en voor don omgang met groote naties
mist.
Uitvallen van dezen aard zijn niet meer
op zichzelf staande ontsporing maar symp
tomen van een bepaalde principieels hou
ding. In Duitsehiand heeft Zweden eens
een groot fonds van', vertrouwen 011 harte
lijke sympathie bezeten. Het moet in liet
Zweedsche belang zijn zulk een crediet te
bezitten bij de leidende mogendheid van
het nieuwe Europa en dit zooveel mogelijk
te verhoogen. Men zou kannen 'verwachten
dat het gezag van de regeering zoo groot is
dat zij althans de bladen van de grootste
regeeringspartij belet dit fonds moedwillig
,tc verslingeren en de positieve „belangstel
ling 'vè.fv het Duitsche vWR voor Zwédöns
lol te verminderen.
Het proces van de vefnieling van het
vertrouwen en van de vriendschappelijke
gevoelens' van Duitsehiand jegens Zweden
is aan het voortschrijden. De verantwoorde
lijkheid daarvoor, aidiis wordt in het stuk
ten slotte gezegd, treft niets slechts de
rechtstreeksche saboteurs zooals de „So
cialdemokraten" of „Göteborgs Handels och
Sjöfarts Tidning" maar ook degenen, die
dezen krachten in weerwil van alle waar
schuwingen steeds weer toestaan, de
Duitsch-Zweed^che vriendschap te compro-
•mitteeren.
EEN VRUCHTBAAR LAND, OOK UIT
BEVOLXINGSOOGPUNT.
NOORDHOLLAND LEVERDE EN TROK!
De statistische sectie van de stichting voor
het bevolkingsonderzoek in de drooggelegde
Zuiderzeepolders heeft, evenals verleden jaar,
een statistiek samengesteld, van de beweging
der Wieringermeerbev olking in het aigeloo-
HET AUTO-ONGEVAL TE BURGERBRUG
Zooals wij gisteren reeds mededeelden is
de heer G. Bras, aannemer te Schagen, met
zijn luxe auto op een stilstaande trailer
gereden en gedood. Van de ravage geeft
onze foto een beeld.
Foto Fred. Groot.
Naar wij vernemen zal het ge
westelijke bureau Alkmaar, voor
werkloosheidsverzekering en ar-
beidsbemidedling, een zevental bij
kantoren krijgen, nl. een in Den
Helder, Schagen, Wieringen, Me-
dembllk, Enkhuizen, Hoorn en
Texel.
Voorts znllen in onze provincie
nog gewestelijke bureaux, met bij
kantoren worden gevestigd te Am
sterdam, Zaandam, Haarlem en
Hilversum.
(Van onzen Haagschen correspondent).'
'Wat doet iemand, die 's avonds zóó laat
per trein terugkomt, dat het niet meer mo
gelijk is om uiterlijk 10 uur thuis te zijn?
Na dien tijd mogen wij in het kustgebied
irnemrs niet meer op straat zijn, tenzij men
behoort tot de kleine schare bevoorrechten,
voor wie het militaire klokje van gehoor
zaamheid niet klept. Dezer dagen kwam
een dame van meerd an middelbaron leef
tijd/ongeveer kwart voor 10 aan het Staats-
spabrstation aan en daar de Haagsche tram
Mo laat, niej meer rijdt en het naar haar
«uis zeker drie verrel uurs loopen is. be
sloot zij haar nachtbivak maar in de sta
tionswachtkamer op te slaan. Dat komt
tegenwoordig meer voor en zij was dan
ook niet de eonige. 's Morgens om half
7 besloot zij stijf, koud cn slaperig, de tocht
naar huis maar* te ondernemen. Beter had
zijn nog wat kunnen wachten, want, waar
het dan ook door kwam, doet er nu niet
toe. een kwartier later liep zij, door de duis
ternis misleid, te water en kwam eenigen
tijd/later in het Gem. Ziekenhuis aan den
Zuid wal weer bij kennis. Voorbijgangers,
weldra door een paar politic-agenten bij
gestaan, hadden haar nog juist op tijd uit
liet wèter gehaald. Blijvende nadeelige ge
volgen zal mevrouw waarschijnlijk niet
ondervinden van haar nachtelijk avontuur,
maar zij is er het levende bewijs voor, dat
man tegenwoordig niet eens meer verre rei
den behoeft te doen om veel te kunnen ver
halen!
Een motie aangenomen.
In de te Amsterdam gehouden buitenge
wone algemecne vergadering van leden der
Vcrecniging van Noord-Hol landsche Water
schappen, waaromtrent)wij gisteren den uit
slag reeds mededeelden, werd mot een over
weldigende meerderheid van stemmen onder
staande motie aangenomen.
De Vcrecniging van Noord-Hollandsche
Waterschappen,
Gezien het door het Bestuur dier vcrecni
ging gegeven advies aan Ged. Staten in
zake de voorgenomen concentratie inning
Waterschapslasten;
Gehoord de ter vergadering te dier zake ge
il 0u dpn hesp re k i n gen
OveWogendo, dat het bovengenoemd advies
is gegeven buiten voorkennis' der leden 011
naar nader is gebleken niet in overeen
stemming niet de meening dier leden te de
zer zake, zoowel wat betreft de wijze waar
op het advies is tot stand gekomen als wat
betreft den inhoud van liet advies
BESLUIT:
het Bestuur op te dragen Ged. 'Stalen/''té;
dóen weten dal dé Véreehiging van Noord-'
Hol'andsche Waterschappen geheel afwij
zend staat tegenover de door Ged. Staten
bij hun Circulaire van 17 Juli 1940 tor ken
nis gebracht voornemen tot wijziging van
het Algemeen-Waterschapsréglcnjênt.
Veertig inbraken op het straf
register.
Voor de Rotterdamsché rechtbank stond
terecht de '23-jarige de V.,wegens .22 inbra
ken niet diefstal, gepleegd in don afgelbopen
winter te Schiedam, te Hiljegèrsberg en te
's-Gravénhage. In bijna a|le gevallén geschied
den de inbraken in de avonduren tijdens af
wezigheid van de bewoners. De buit bestond
uit geldsbedragen en een zeer groot aantal
voorwerpen van waarde. Verdachte bekende
Aardbeien in October. Het lijkt vreemd,
doch het is zuivere waarheid. De vruchten ge
dijen goed in de kassen van het laboratorium
voor tuinbouwplanteteelt van de Landbouw-
hoogeschool te Wageningen, waar ze door
speciale lampen worden bestraald.
(Foto Fax-Holland.)
