ONS INDISCH HOEKJE
H.W.ZEGEL
HELDERS WARENHUIS
SINT NICOLAAS
NICO GRAAFF
JUTTERTIES
Abonneert U op dit blad
:iss
fyu-Uehiieó100 fxOt. v^ko&pAwacVvcU! Brieven op advertentiën
Te huur
Te huur
Te koop
Te koop
Diversen
voor 50 jaar
YILwjuM uit ÜA&
Muzikale illustratie
Jje^ieJUch nieuw*
De strandvonderij voorheen en thans
NU
Vandaag
Rechten en bevoegdheden van Duitsche grenswacht
en Marinehavencommandant
FA. ZOETELIEF TEL. 403 KEIZERSTR. 75
Vonditen uit he.i Vliegend Blaadje
De garde rukt uit
Tijdschriften
Automobilisten en bestuurders van vlieg
tuigen nemen als beschermingsmiddel tegen
ongelukken z.g. mascottes mee. De bewoners
van den grooten Indonesischen archipel dragen
om dezelfde redenen talismans. Wij wichelen
door het tellen der knoopen van onze jas of
wij een besluit kunnen nemen ja of neen. De
Dajakker raadpleegt zijn voorteekendieren, de
bemiddelaars of afgezanten van zyn goden of
geesten. Verliefden hier wichelen door het tel
len der bloemblaadjes.
Het gebruik van dergelijke magische midde
len is sterk verspreid, vooral onder de volken
der vele, Indische eilanden. Bij elke eenigszins
belangrijke gebeurtenis maken ze er gebruik
van. -Een der aardigste beeld ik hier af. Zij zijn
gefotografeerd van een Dajaksch wichel-
platakje, aan beide kanten van een teekening
voorzien. (Ter verduidelijking ingewreven met
wit zinkwit).
Foto I dient om bij reisplannen te zien of
het tijdstip van vertrek juist is gekozen. De
dagen van de week staan er op aangegeven
in een loodrechte rij. Rechts er van staan
teekens, die betrekking hebben op tijdstippen
van den dag, beïnvloed door Hindoesche goden
of de Mohammedaansche proieten: 6 uur, 9,
3 en 5 uur. Ze zijn öf goed öf slecht bij vertrek.
Een heel goed tijdstip wordt voorgesteld door
een harpoenpunt. Een ander, ook goed, door
twee halve manen. Stel nu, dat het vandaag de
dag is, die ,,Tato" heet en dat men over 4
dagen wil vertrekken, dan telt men naar
beneden gaande tot vier en komt uit by
„Talosa". Nu kijkt men naar de teekens rechts
Het eerste punt is een speerpunt. Dit is een
heel goed teeken. Men vertrekt om 6 uur des
ochtends.
No. II heeft betrekking op jacht en visch-
vangst: om een cirkel staan namen van die
ren. De Dajak wil b.v. over 5 dagen op jacht
gaan. Hij begint te tellen links, bij iwak, telt
dan van links naar rechts en komt uit bij
bahaja. Nu ziet hij welke naam tegenover dit
woordje staat. Dit is iwak. De bahaja (kaai
man eet de iwak (visch) op. Die dag is onge
schikt. Een ander geval. Hij stelt zich voor
over 4 dagen te gaan jagen. Hij telt weer en
komt uit bij ti.kes. Er tegenover staat Kotjing
De tikes (muis) kan geen Kotjing (poes) op
eten. Die dag is geschikt, belooft goede buit.
Deze verklaringen kreeg ik van een Dajak, ik
vertrouw, dat ze juist zijn.
H. F. TILLEMA,
(Namens het Koloniaal Instituut te A'da-n.)
De bewoner onzer strandgemeenten is jut
ter van geboorte en van nature. De strooper
zal nog eenigermate beseffen, dat hetgeen hij
bedrijft niet door den beugel kan; de strand
jutter vindt, dat wat de vrije zee, die immers
hiemands eigendom is, aanspoelt, toch bepaald
Voor den eerlijken vinder behoorde te zijn.
Maar hij weet niettemin wel beter. Hoe 'n
«chrijnend onrecht 't ook in des jutters ge-
Hoed moge zijn, hij wéét toch ook zeer wel
dat de wet omstandige en strenge maatregelen
ter zake heeft gesteld. Strandjutter-ij is. voor
de wet, een doodgewoon soort diefstal en
anders niet!
Hoe het tot dusverre was.
Heel het Nederlandsche kustgebied, van den
Dollart tot het Zwin, met en benevens de
Zeeuwsche en Zuidhollandsche stroomen en
®ok het geheele IJselmeer, is verdeeld in
strandvonderijen, waarover op enkele uit
zonderingen na de burgemeesters der ge
meenten, waarbinnen deze gebieden vallen,
Van Rijkswege (beter gezegd: ambtshalve)
tot strandvonder zijn aangesteld.
Volgens de Wet op de Strandvonderij
(27—VII—1931); het K.B. van 18—XII—1933
en de instructie A.M. 22II1934) oefénen
deze overheidsdienaren, desnoodig door hulp-
Strandvonders daarin bijgestaan, het beheer
der strandvonderij uit over de zeestranden on
der hun ambtsgebied. Wat daar, 't zij los uit
zee, 't zij van gestrande schepen, aanspoelt,
moeten zij onder hun beheer nemen (en wie
tets vindt, moet het derhalve den strandvon
der brengen, of zeggen); zij inventariseeren
het, verkoopen het meteen als 't bederfelijke
*a!<en betreft; plaatsen, wanneer dat niet het
geval is, de onzen lezers welbekende oproe-
Pmgsadvertenties in de dagbladen (8 dagen
hadien ec nog eens, een maand later); geven
de zaken, zoo de eigenaar zich meldt, dezen
°Ver, en gaan in het andere geval, tot verkoop
over. De opbrengst, verminderd met de kos-
w°rdt den rechthebbenden ter hand ge-
gaat anders naar de consignatiekas;
tien jaren worden de duiten daar zorgvuldig
bewaard en wanneer er in al die jaren geen
rechthebbende opduikt, dan vervallen deze
gelden aan den Staat. De bergers dat zijn
de eerlijke en plichtsgetrouwe jutters
hebben recht op bergloon; de strandvonder
nimmer. Laatstgenoemde krijgt echter wel
een beheerloon, en dat is soms, by waarde
volle ladingen, niet weinig!
Wat er veranderde onder de bezetting.
In groote trekken is deze regeling van
kracht gebleven, maar op enkele zeer be
langrijke punten is er, by Verordening d.d.
31x1940 van den Rijkscommissaris, tha"s
wijziging in aangebracht.
Moest men vroeger, juttende, alle gevonden
goederen bij den burgemeester-strandvonder
brengen of aangeven,
thans gaat hieraan vooraf de verplichting
BINNEN ZES UUR kennis te geven aan
den bevoegden Duitschen grenswachtpost
van den grensbewakingsdienst der Duit
sche douane, of wel, zoo deze ontbreekt,
aan den bevoegden Ortskommandant.
De Duitsche overheid, te dezen belichaamd
In den bevoegden districtsdouanecommissaris
(Bezirkszollcommissar), of, op diens order, de
grenswachtpost, kan, Indien hem dit in het
belang der Duitsche weermacht noodig voor
komt, dit strandgoed in beslag nemen. Heeft
de (burgemeester-) strandvonder het reeds
onder zyn beheer, dan is een simpele kennis
geving van inbeslagname aan dezen voldoende
om haar tot een feit te maken.
Aldus in beslag genomen strandgoed wordt
ter beschikking gesteld van den dichtsbijzijn-
den Duitschen marinehavencommandant, en
deze beslist over de uiteindelijk aan het
strandgoed te geven bestemming. Geeft hij
het vrij, dan wordt dit dén strandvonder me
degedeeld, en de >"ederlandsche wet kan ver
der weer haar beloop hebben. Ook de Orts-
BRILLEN naar leder voorschrift
worden terstond vervaardigd
Barometers „ZEISS" Priama-
ktjkers, „ZEISS" Punktal glazen
gediplomeerd Opticien
KONINGSTRAAT 73
TELEFOON 279
Electrische Brillen-Slypery
en Reparatie-Inrichting
Leverancier aan de meeste
Ziekenfondsen
Pracht Serviezen, geweldige sorteering
Crème Theeserviezen, 12 p.,
vanaf 3.95
Complete Keukenuitrustingen in alle
kleuren 1 5.95 - 23.75 - 29.75
Lepels, vorken en messen
in roestvrij stael
Complete Cassettes in alle uitvoeringen
Electrische Kookplaten - Water
ketels - Snelkokers - Fornuizen
SPEELGOED TEGEN ZEER LAGE
Een prima Gascomfoor, thans onmis
baar, 1-, 2-, 3-, 5-vlams, in alle kleuren
Sudder comforen vanaf 95 ct.
Groot 2-vlams comfoor, 34 x 65,
met uitneembare regelbare spaarbrander,
10.75
Fornuis- en Haardkachels,
diverse modellen
GROOTE sorteering
Tasschen, Koffers, Theebeurzen,
Theelichtjes, Haardketels, Rooktafels
en Leeslampen
PRIJZEN. Aparte afdeeling I
VOOR
Ruime keus in Sjaals, Zelfbinders, Hand
schoenen, Overhemden, Petten, Hoeden,
Pochets, Dasspelden enz. enz.
N.B, U kunt ook 's avonds tot 7 uur in onze nor
maal verlichte zaak rustig koopen.
SPOORSTR.
50
SSKÜ
Meermalen komt het voor, dat
wU brieven ontvangen, geadres
seerd aan de „Heldersche Cou
rant", die by opening betrekking
blijken te hebben op een tn ons
blad geplaatste advertentie. Men
heeft er dan niet aan gedacht,
het nummer van de advertentie
op de envelop te vermelden.
Wjj verzoeken beleefd steeds
het nummer duideiyk op de
envelop te schryven in den
linkerbenedenhoek.
Adressen Bureau van dit blad
worden na 4 u. bekend gemaakt.
aangeboden
Te h ur het peiceel
KRUGERSTRAAT 12.
Te bevr.: H. C. de Stigter,
Krugerstraat 12.
gevraagd
SLAAPGELEGENHEID
gezocht door 4 volwaasenen, om
trek station Anna Paulowna.
Br. m. prijsopg. onder No. 150,
aan het Bureau van dit blad.
aangeboden
Te koop een 2e hands driewie
ler BAKFIETS. Prijs 55.—.
Adres: Jacob v. d. Veerstraat
2627, Julianadorp.
gevraagd
Te koop gevraagd goed onder
houden blauwe Kinderwagen.
Brieven onder No. 149, aan het
Bureau van dit blad.
Te koop gevraagd een 2e hands
Kleerenkas4-, half leg-, half
hangkast. Brieven met naasten,
prijs onder No. 151, aan het
Bureau van dit blad.
Belooning voor opsporing z. g.
a. n. HEERENFIETS, hoog mo
del, 12 volts lamp, Enschedé
fabrikaat.
Melding Hotel Den Burg, Den
Helder.
Omtrent de stranding van een visschervaar-
tuig op Vrijdag j.l. op de „Razende Bol" ver
nemen we nader, dat het was de botter UK
180.
De opvarenden, welke in een zeer hachelijke
positie verkeerden, werden gelukkig gered.
Het ongeval werd door schipper Kenninck van
den dijk opgemerkt, welke spoedig met eenige
mannen in een vlet zeekoos. Ze smaakten de
voldoening de visscherlieden behouden aan wal
te brengen. De namen der redders zijn: H. Ken
ninck, P. Ostenbrug, H. van Wijk, IV. Bakker,
J. Rui}nenburg, A. Runnenburg, G. Rensmaag.
T. Batenburg en J. Veenstra.
De reddingboot, welke ook zeegekozen had
kwam toen het pleit beslecht was, de mannen
verdienen daarom evenzeer de hulde van elk,
die zich herinnert welke koene waagstukken
op zee door hen werden gedaan. Het gestrande
vaartuig is door vletterlieden afgebracht en
heeft geen schade beloopen.
NIEUWEDIEP GAAT SPREKEN
LANGS DE LIJN.
Door den heer J. Pot, te Alkmaar, is bij den
Raad dezer gemeente concessie aangevraagd
voor het maken van telefonische verbindingen
alhier.
kommandant kan, waar de grenswachtpost
er niet in gekend v/erd, optreden als districts
commissaris.
Bergers, d.w.z. plichtsgetrouwe jutters,
konden volgens de Nederlandsche wet aan
spraak op bergloon doen gelden. Dat is thans
nog zoo: de Verordening bepaalt, dat de „Küs-
tenüberwachungsstelle'-Holland" ter zake van
strandgoedhulp een vergoeding kèn toestaan.
/ware straffen bedreigd!
De echte juttery, d.w.z. het zich toe
eigenen van strandgoederen, was immer
een strafbaar feit. Thans echter zijn op
het overtreden van hetgeen in deze Ver
ordening werd 'esteld, zeer zware straf
fen gesteld: boete tot 10.009, en/of
hechtenis of gevangenisstraf, naar Duitsch
recht.
De Nederlander-strandjutter bedwinge dus
thans zijn booze .usten geheel en al: het is
geen betrekkelijk onschuldige sport meer,
maar de Duitsche krijgsraad wacht den over
treder nu!
Urk, 25 November.
Door 10 vaartuigen werd heden aan den
gemeentelijken vischafslag alhier aangevoerd:
370 pond snoekbaars,' van 10—30 pond per
vaartuig, prijs 3040 cent; 180 pond baars,
20—21 cent en 285 poni voorn, 1415 cent,
alles per pond.
1
Nu is het herfst nu is ons land op
zijn mooist. Nii ziet ge dus juist de minste
wandelaars.
Dat is wel vreemd in ons brave land:
wanneer de zon genadeloos blakert, wanneer
de wegen als het ware hijgen onder de hitte,
dan -iet ge wandelaars en wandelaarsters,
vreemd Uitgedost en zich moeizaam amusee
rend.
Maar als de herfst is ingetreden, als de
stilte valt over dat wondermooie Holland...,
dan kunt ge de wandelaars tellen.
Dan is het stil geworden in dat Noord-
Holland boven het IJ. „Amsterdam heeft
geen omstreken", zegt de domme stedeling,
die niet verder komt dan zijn bioscoop of
zijn terras. En hij weet niet, welk een schat
van natuurschoon dat Noord-Holland boven
het IJ hem wil bieden. Hij kent niet de in
tieme sfeer van Ransdcrp, Zuiderdorp, Dur-
gerdam hij kent niet, althans niet vol
doende, de wijde verten van het Noord-Hol-
lanusche land.
En zoo kan de enkeling, die zijn hart ver
pandde aan dat prachtige land, wandelen en
dwalen zonder ook maar één wandelvereeni-
ging tegen te komen, o, schande.
Hij is met de N. Z. H. naar Volendam ge
reden. „O ja, Volendam" zoo hoont de
niet ingewijde, „dkt ken ik. Dan ga je met
de boot naar Marken en je eet bij terug
komst wat.in Spaanders..."
,,'t Is anders," om met onzen ouden dich-
ter-zanger Speenhoff te spreken.
't Is anders, als ge op zoo'n wonderlijk
stillen en Vredigen najaarszondag in Volen
dam komt. Nu is Volendam geen prentbrief
kaart voor buitenlanders meer, het is een
ter Zondagsrust nijgende Hollandsche vis-
schersplaata. De botters zijn thuisgevaren
de visschers ter kerke geweest, en toen ze
er uitkwariien, hebben zo al vanzelf den weg
gezocht naar de haven. Want in alle plaat
sen waar gevaren wordt, daar gaat men
naar de haven. Om uit te kijken over de
zee, om het weer te bespreken, om te praten
over den Maandag, die na den Zondag volgt.
Van Volendam kunt ge wandelen over
den zeedijk naar Edam. De Hollanders,
die deze wandeling maakten of maken, zijn
te tellen. Buitenlanders „doen" deze wan
deling zeker niet; er zijn toch „die grappige
kleederdrachten", er is toch Spaanders, er
is toch Van Diepen
Maar de enkeling, die zich verbonden voelt
aan dat wijde land, gaat den dijk langs.
Rechts is de zee, links óns land, ons Noord-
Holland, met zijn vee en zijn plassen, met
zijn wonderlijk verren horizont.
Niets dari de st;lte...
Maar plotseling wordt die stilte verscheurd
door een jubelkreet, omdat ergens op een
voetbalveld de thuisclub een doelpunt scoorde.
En, eerst heel in de verte, daarna duide
lijker, dreunt kanongebulder. „Het water
draagt," zegt ge, en met den metgezel be
spreekt ge zakelijk of dit. afweergeschut is,
dan wel bombardement, dan wel een zeege
vecht.
Ge vervolgt uw wandeling. Ergens klinken
de aanmoedigende kreten voor een voetbal
wedstrijd, ergens vinden jonge kerels hun
dood en dan ineens hoort ge het gebeier
van een kerkklok.
„Komt tot my, allen, die belast en beladen
zyt..."
„Hoera, ik heb een doelpunt gemaakt..."
„Gelukkig, ik leef nog, maar heb mfn vijand
vermoord..."
Rustig ligt het wijde Noord-Hollandsche
land. Een kind loopt op den vlonder van boer
derij naar straatweg en zoekt zijn bal een
koe loeit ergens op een wei en wil gemolken
worden.
Ergens is een „goal" gemaakt, ergens roept
de kerk de geloovigen, ergens vallen dooden.
.(Uit „Weekrevue."i
TIENTALLEN „OP DE BON".
Tegen tal van wielrijders is Maandag
morgen te Dén Lurg proces-verbaal opge
maakt, wegens allerlei verkeersovertredingen,
zooals het verzuimen van richtingaangeven,
't naast elkander rijden vafl meer dan twee
personey, 't niet bij zich hebben van identi-
voornamelijk bij den ingang van Den Burg
op den Waalderweg.
Men zei gewaarschuwd, op een en ander
wordt nauwlettend toegezien.
Ook zijn Zondagavond personen, die hun
rij wielantaarn niet behoorlijk hadden afge
schermd, aangehouden.
MARLfOVERZICHT.
De Texelsche rl*t viel Maandag een
zeer druk bezoek ten deel. De vee-aanvoer
was wel niet zoo groot als we dat in de laat
ste weken gewoon waren, doch voor dezen
tijd van het jaar nog bert. Schapen werden
4 stuks verhandeld, prijzen hoog, 25.tot
40.Het rundvee was zeer duur; de han
del begon stug, 1 ter ging de verkoop beter.
Koeien golden 250.tot 315.—. Gras
kalveren waren er niet. Nuchtere kalveren
brachten gemidde'd 11.per stuk op.
Paarden werden 4 stuks aangevoerd, alle
van den heer Eelman, prijzen hoog, 400.—
tot 800.per stuk.
Dé biggen zijn niet duur, voor 15.—
kocht men een goede big. Schrammen 30.—
tot 40.—.
EIRENVEILING.
Aan de eierveiling stijgt de aanvoer thans
weder iets. De regeering heeft de prijs op
1.07 per kg gesteld.
De Kern. November-nummer. Uitgave Van
Holkema Warendorf te Amsterdam. Als
gewoonlijk vindt de lezer in De Kern weer
diverse zeer interessante bijdragen. Om een
greep te doen: het artikel over de schat
kamers der wereld, waarin men leest over
de wijze waarop men het goud pleegt te
bewaren. Voorts is daar de bijdrage over de
taal der reclame, een uiterst wetenswaar
dige over Shakespeare's Hamlet, en niet te
vergeten het gedocumenteerde artikel over
de Amerikaansche mustangs.
Schakeling. Najaarsnummer. Letterkundig
tijdschrift, bevattende nieüws en bijzonder
heden over boeken. Wagenstraat 70, Den
Haag.
Belangrijk nieuws vindt de lezer in dit
nummer van „Schakeling" over de prominente
uitgaven der Cultuur-serie werken. S. Vest
dijk schrijft over de triologie „De geschiede
nis van Robin Stewart", terwijl men ook over
belangrijke uitgaven van den laatsten tijd
interessante bijzonderheden verneemt.
„Natuur en Techniek". Het November-num
mer van „Natuur en Techniek' 'opent met een
artikel van S. L. den Honert, dat den in dezen
tijd geruststellenden titel draagt: „Er is ge
noeg voor allen". Het blijkt een beschouwing
te zijn over de wetenshcappelijke grondslagen
van de technocratie. Dr. W. J. A. Schouten
heeft een rijk geïllustreerd artikel met be
dragen over zonnewijzers. De luchtvaart
medewerker C. v. Steenderen Jr., heeft be
halve een duidelijke uiteenzetting over -de
problemen der luchtvaartnavigatie een kort
artikeltje bijgedragen over het beproeven
van vliegtuigschroeven in de windtunnel.
Een merkwaardig artikel is dat van Marius
Fortie, die persoonlijke herinneringen op
haalt aan het verblijf in Zuid-Oost-Afrika,
veertig jaar geleden. Met de vaste rubriek
„Uit alle gebieden" sluit dit overvloedig ge-
illustreerde nummer.
