Brabantsche
Hondenhaar,
't HOEKJE
OUDERS
De
van Dré Brief
Zafr (taait!
Radioprogra mma
wol zonder punten
VOOR DE
niJTTERTJEÜA
Ulvenhout, 28 Deo. 1940.
Amico,
Hah, we hebben de lichtjes aangestoken! En
ze branden nog. Ze blijven branden, tot Drie
koningen toe. De vereering veur 't Kindeke,
dét gaat nou 'ns nie op de bon! Dét gaat
royaal. „Sjuust nou", had Trui gezeed: ,,heb
ik gelijk of nie?" Heur stopwoordeke, veural
als ze hoopt teugengesproken te worden. Ja,
hóópt! Lijk nou! Dan kan ze 'r gelijk 'ns effen
bewijzen! Maar Dré III knipte 'ns 'n oogske
naar me, dieën gladjanus heeft Trui in
zijnen zak dat 't 'n lust is, en den Eeker
wreef 'ns in zijn witte handjes, keek uit den
stoel met kussels naar 't Stalleke, mee 'n
plazier, dat er veur 't eerst weer 'ns wat kleur
op 't ratterig smartekopke kwam.
De kleine Trui, ja, zoo wijd kost ik ver-
lejen week nie komen mee m'nen brief, maar
Kiske-van-den-smid brocht nog 'nen brief uit
Amsterdam, dat Truike, Dré III z'n zuske, den
kerstvacantie hier kwam deurbrengen. „Dat
klopte als 'n bus", vond m'n baaske: „want
nu kost da Amsterdamsche nest 'n fijn zijnen
Eeker verplegen!" Trui zee niks, keek be
dachtzaam mèe veul studie naar haren klein-
zeunHij had vroeger ommers al 'ns be
weerd, dat er bjj zijn wéten maar één meske
op de waereld was, dat den Eeker 't vuur aan
de schenen kost leggen en dat was z'n zus en
die zou hij
Afijn. Ik vlieg alles veurbij. 't Zou alles
tegelijk willen vertellen. Ochja, als ge weer
'n efkes gelukkig zijt, amico, dandan
vallen de jaren van oe af, dan stampt ge als
'n jonk perdje, dat alles in de wei, ja z'n eigen
voorbij wil loopen!
De kleine Trui mocht de kèèrskens aansteken.
Echt 'n karweike veur zoo'n gracielijk dingske,
dat mee heur slank figuurke, de lenige armen,
de'vè^rdige handen overal bij kan komen. En
den Eeker wreef in z'n witte handjes, daar
kwam glans in de vlugge eekhoornoogskes,
waarop alle kèèrskens, waarop heel 't Stalleke
al rap te spiegelen stond.
En Hanneke nog! Met haren van Dalen. Ook
deus aanstaande Moederke was present op
't uur na 't Lof, waarop wij, ze wéét 't ommers
van andere jaren, als den Vic dan vedelen
kwam, op 't uur van den schemer, dat wij
't Staalleke in zijnen vollen glorie zetten dan!
't Was wel 'n zwaar uur, veur Hanne-van-
den-Vic, maar een dat ze sjuust nie missen
wou.
En als de kèèrskes brandden, den gouden
lichtwemel om 't Stalleke beefde, in de stilte
van deus schoonste uur van heel 't jaar 't God
delijk Kindeke geboren wierd in onze harten,
dandan zag ik weer den grijzen Vic daar
staan, de viool onder den witten kop, vedelend
bidden, vedelend danken, vedelend gloriëeren
bij 't Kribbeke en 't wierd koud in m'nen nek.
Waar zou ie zijn, deuzen zwerver? Misschien,
ziek van eenzaamheid, in 'n leege kroeg, daar
ieverans in 'n Amerikaansche stad, peinzend,
mee de troebele, rooie oogen naar Herman,
den gebrilden boxer, die daar aan z'n voeten
lag
Of zou ie niet weten dat 't Kerstmis is en
op 'nen atelier staan te zwoegen aan 'n schil
derij, dat de aders langs z'n slapen zwollen,
dik dein: de huid?
Neeë,dit zou ie weten: Kerst! Ulvenhout!
't Was stil in onzen huis. Ik hóórde de
keerskes branden, 't Was weer net als alle
jaren, dan toch. De stèèrtklok tikte deur den
gouwen wemel de leste uren van 't kwaje jaar
tot stukskes. Maar ik miste den Vic zijnen
schoonen, fcijnen gesourdineerden muziek,
waarvan de toontjes hipten, glejen, zweefden,
gesponnen om 't Stalleke tusschen de kèèrs
kes en ons zielement. Wel zag ik de gouwen
draden, veul! 't Wierd 'nen gouwen mist
En 'k loerde 'ns naar Hanneke. Zachtekes zat
't wijfke te simmen, 'k Gong 'ns naar haar
tóe. Klopte ze op den schouder.
„Dré, waarzou ie nounou zijn...?
Den Vic!"
„Hier, Hanneke, bij ons! Ik zag 'm
sjuussstaan vedelen."
Hanneke knikte. Heur schouwers snokten.
„Dré, waarom is Vader toch wegge
gaan
Kon ik zeggen „om jou"?.Kon ik haar ver
tellen, dat ie bijna alles opgemaakt had aan
z'n Lien?.'t Ouwe mevrouwke,ge wit! En de
rest aan z'n Hanneke toen? Die trouwen zou
mee 'nen bruidschat, 'n dochter van Vic Zon
neveld wèèrdig?
De woorden lagen op m'n tong. Toen keek
Trui me aan. En weer. verzweeg ik, hoe ie
alles, Alles weggegeven had, deuzen vedelèêr
bij 't arme Koningske; weggeschonken als 'nen
Vorst, om dan te verdwijnen, mee zijnen hond
en de schilderskist, wijd weg, over oceanen,
die nou nie meer te bevaren zijn......!
„Maar vrouw", zee van Dalen: „denk toch
om ons
Ochja, dieën van Dalen, goeien kearel, hij
weet 't zoo nie. Daar is zooveul gebeurd. Maar
Hanneke lachte weemoedig deur haar tranen
om dat „ons
Ons Kindeke, dat. allen dag komen kan.
Toen kwam Trui in 't geweer. DAt verstade!
„Allee, Hanneke, den oorlog zal nie eeuwig
duren. Als den Vic dan weer 'lis hier komt,
dan mot 't kleine Vicske steuvig en gezond zijn
ee...? Hou-d-oe taai, meske! Nog 'n bakske
koffie? DaAs goed teugen de zenuws, wa gij,
meneer van Dalen!"
„Zou... zou 't ooit nog 'ns waar zijn, Truike
vroeg Hanheke blij, met oogen die blonken van
tranen: „Zou Vader ons Kindeke...?" Wijer kost
ze weer nie komen.
't Was toen even heel stil. En den Eeker
daar in zijnen stoel mee kussels, zee bekanst
fluisterend, maar daarom zoo goed te verstaan
op deuzen moment: „Juffrouw Hanneke, verle
ien jaar, as meneer Zonneveld zo 'nen schoo-
nen muziek had gemok bij 't Kribbeke, dan ben
'k naar bóven gegaan, naar 't woonwageltje.
En toen is den baas bij me gekomen. Die zee
toen: efkes keek ie me aan: „Eeker, alles wa
ge geren wenscht, bij 't Kindeke Gods, wordt
verhoord. Enne.... juffrouw Hanneke, vader en
moeder zijn nou uit den woonwagel. En ze
kómen nou dalijk hier...! Ee? Baas?"
't Was nou nóg stiller. Deus diep vertrouwen
van zoo'n keareltje, hier bij 't lichte Stalleke,
't Stalleke wierd er deur gewijd.
't Zweet stond op den Eeker z'n veurhoofd,
't daauwde in den kèèrsenglans langs z'n in
gevallen slapen. Dan zeet ie weer: „daarom
ben ik ziek geworden, juffrouw lianneke. Ik
was vergeten, da 'k vandaag hier moest zijn,
maare... hihi... 't Kerstkindeke nie!"
Hanneke stond op. Gong naar den Eeker.
Depte z'n natte veurhoofd droog. Dan... dan
kuste ze 'm en zee: „bedankt Eeker, bedankt.
Nou... nou weet ik zeker! Vader kómt terug."
„Ojeeja," antwoordde den Eeker, den kus
verlegen wegveegde mee den mouw van z'nen
hansop.
't Wierd Dré III, dieën gezonden goffert, te
bar, dunkt me. „Hoor 'ns hier, Eeker, allen
eerbied veur 't Kindeke, almaarre... as gij oew
eigen nie uit den naad gewerkt had en toen
heel oewen spaarpot omgekeerd, dan zaten ze
bij jouw thuis nóg in dieën wagel mee de tocht-
spleten op da stinkend pleintje!"
Maar den Eeker schudde z'n kopke. En wijs,
of 't van ons pastoorke kwam, wat was den
Sproetenkoning ineens weer „oud", zee-t-ie:
„gin maar, Dré,... wij zijn, wij doen niks uit
ons eigen. Alleenalleen 't kwaje. DA......"
toen wees ie naar 't Stalleke: „da kén ons
toch gin enkel kwaai gedacht geven, Dré?" En
lachend bleven z'n oogskes haken aan 't poover
Stalleke, dat daar zachtekes gloorde deur den
donkeren huis, tot diep in oew zielement.
„Knoop dat in oew ooren, protsmakert," zee
Trui teugen den Dré, maar hij had al gin oog
meer veur z'n grootmoeder, want den Eeker
viel in slaap en z'n kopke glee machteloos van
de kussels. „Sodetjuu," siste m'n baaske ver
schrikt: „dalijk valt ie teugen de platte buis
en mijnen Eeker is te goed veur 't vagevuur."
En bezurgd zette 'n-ie 't kopke schoor tusschen
de kussels, pakte mee z'n vingers den Eeker
z'n pólskes vast, den Dré z'n klavieren zijn
te pootig veur 't broze kwiebuske, dan nam iq
stoel met kussels, Eeker en al op en zette dien
'n meter achteruit. „Zou 't zoo goed zijn,
Opa?"
„Trui!" aan z'n zuske: „kom hier zitten,
naast 'm en zet oew broek maar strak as-t-'r
ziedatte aan m'n Eekerske komt, horre,
Sprenkel nog 'ns dat eaudeclogne dien ik oe
veur 'm gegeven heb, offe
„Wat offe?" snibte Truike.
„Of hebt ge 'm op oew eigen leeggemorst?"
,,'n Halve liter zeker?"
„Hah, ge bent er toch aan gewist!"
„Van jou niets noodig, groote broer! Mis
punt!"
„Is 't goeie?"
„Wot?"
„Wot?" Wij zeggen watte! Of dieën eaude
clogne goed is, vraag ik."
„Truike zweeg. Gerokt.
„Offie...... goed.isss!" siste den Dré on
verwacht in heur blanke oorke, schoon als
'nen schelp van albast. Wat schrok ze. Ze
wierd er kwaad van. Gaf den Dré 'nen stomp,
maar ze riep eigens „auw!"
„Die fent is van beton," zee ze woeiend:
„oow, me pols. Mispunt toch! Gawèg famme,
zekje!"
„Ge zult me zeggen of dieën clonje goed is,
andersss1"
„Anders?"
„Dan motte me wéér slaan, horre!"
Ja, Hijsgoed, ellendelaar!" Wit zag ze.
„Dan krijgde gij van fnij mergen ook zoo n
flesch. Da's nou alles, nest!"
't „Nest" wou eerst zeggen dat ze van hum
niks noodig had. 't Schoone kopke mee de
blonde krullen, nèt ons Wieske, wou
kwaad lijken en moest lachen. De lipkes tril
den. Danjaja'n echt wefke in den
dop, dan koos ze eiers' veur d'r geld en lachte
ze broerlief zuurzoet toe.
Man, da'k oe dit bróer-en-zusruzieke even
schrijf, 'k heb er ergens zou'n leut in g'had!
't Was zoo, zoo echt! Zoo „groot" ze al zijn, die
jonk, tóch, tóch „vechten", al zien ze malkaar
soms maar ééns per jaar!
Ook Hanneke, heelegaar opgefleurd deur den
Eeker z'n brave troostwoordeke, hoe is 't
toch meugelijk? Vroeger dorst ie hoogstens te
zeggen „kweetnie", ook Hanneke, die eigens
'n „groote 'n „groote broer" heeft, ge wit
wel, Willem den ingenieur, in de West, ook
Hanneke had zoo'n plazier in deus moelenge-
vecht van Dré en Trui Juniores.
„Van beton...! schaterde Hanneke. „Hé. man
ik hoop dat 't 'n jongen zal zijn! Waartegen z'n
zusje eenmaal 't zelfde kan zeggen...!"
„Toemaar," lachte van Dalen.
„Eén is géén," zee Trui: „Hanneke hee gelijk!
Amico, ik most oe nog schrijven den entree
van de Hoppenbrouwersen en 'k had zoo
geren geschreven de thuiskomst van onzen
Eeker, maar ik kan toch nie aan den gank
blijven man!
Maar de kèèrsekens branden nog. Den Eeker
houdt ze mee z'n lachende oogskes bij en Truike
ververscht ze telkens. Ze zullen blijven branden
van 't jaar tot. Driekoningen toe. Tot en met
den dag, dat de drie Wijzen kwamen in 't Stal
leke van de Waarheid en 't Licht. De beelde
kens staan nog in 't donker, „we zetten ze
iederen dag 'n paske dichter bij", hee den
Eeker gevraagd. Tot ze op 6 Januari 't Stalleke
genaderd zijn. De drie Wijzen, 't Waren weinige
Maar 't Kindeke Gods schenke de weareld dé
drie Wijzen die de weareld brengen tot den
Vrede. De 'drie Wijzen, die deus dagen van
Kerst, 't Hoogtij van de Waarheid en 't Licht,
de genade mdugen ontvangen, om aan 't Krik-
beke den kleinen Christus in huilie hart geboren
te voelen worden, om dan de arme Herders,
waaruit wij Menschdom bestaan, den Vrede
verom te geven.
Want 't is toch, wat den Eeker in zijnen bra
ven eenvoud zee: „w\j doen 't kwaje uit ons
eigen, maar dit, 't Goddelijk borenlingske in
die dierenruif, kAn ons toch gin enkel slecht
gedacht ingeven...!"
In deus gedacht, amico, bij ons Stalleke en
den Eeker in z'n witte kussels, wensch ik oe
harteljjk 'n Zalig Kerstfeest! Nie minder aan
al de lezers en lezereskes! Die allen gestaan
hebben bjj 't Kribbe, waar den Verlosser Aller
menschen geboren is. Nie den Verlosser van
vrinden. Nie den Verlosser van vijanden, 't
Kindeke is geboren veur ons allemaal, veur
Alle menschen van Goeien Wil; veur den Vrede
op aarde!
Zalig Kerstfeest, aaij allemaal, waarover
de klokken 't hebben uitgeluid: „Christus is ons
geboren; komt, laten wij hem aanbidden!
De drie Wijzen. Hier gaan ze eiken dag 'n
stapke nader. Daar let ons, brave Eekerske
op, die bidt mee z'n lachend' oogskes, bidt
mee z'n' jagende hart, bidt mee z'n heele ziele-
mentje, dat opbrandt als 'n kèèrske, om den
Vrede, om 't Geluk veur al zijn evennaasten.
Ja, eiken dag laat ie de kleine Trui de beelde-
,kes der drie Wijzen wat dichter naderen tot
't Goddelijk Bloeike; zoo viert ons Eekerske
Kerstmis 1940.
Vol.
Veul groeten van Trui, Dré III, den Eeker
en als altjj gin horke minder van oewen t.a.v.
DRÉ.
ZONDAG 29 DECEMBER 1940.
Hilversum I, 415 m.
Nederlandsch Programma. 8.00 VARA,
10.00 VPRO, 12.00 VARA, 2.00—7.15 KRO.
8.00 Nieuwsberichten ANP, gramofoonmuziek
(pl.m. 8.30 VARA-Almanak).
10.00 Gramofoonmuziek.
10.30 Remonstrantsche Kerkdienst.
12.00 Esmeralda en solisten (In de pauze:
V ARA-Almanak
12.45 Nieuws- en economische berichten 9NP.
1.00 VARA-orkest.
I.45 Nederlandsch Verbond voor Sibbekunde:
„Wie en wat waren onze voorouders?",
lezing.
2.00 De Meesterzangers, KRO-Kamerorkest
en solist.
2.30 „Wij leven in een grooten tjjd", toe
spraak.
2.45 KRO-symphonie-orkest.
3.00 Interview.
3.30 Uit Berlijn: 54e verzoekconcert voor de
Duitsche Weermacht.
6.00 „Land en volk van West-Afrika", -lezing.
6.15 Gramofoonmuziek.
6.45 Actueele reportage of gramofoonmuziek.
7.00 Nieuwsberichten ANP.
Hilversum n, 301 m.
8.00 AVRO, 8.30 'KKO, 9:30 AVRO, 2.00
VARA, 4.00 NCRV, 5.15—7.15 VARA.
8.00 Nieuwsberichten ANP, gramofoonmuziek.
8.30 Morgenwijding.
9.30 Gramofoonmuziek.
10.00 Morgenwijding.
10.25 Nieuw Nederlandsch strijkkwartet.
II.00 Declamatie.
11.05 Concertgebouw-orkest en soliste.
12.00 Cyclus „Nederlandsche prozaschrijvers
en dichters uit vroeger eeuwen en wij".
12.20 Gramofoonmuziek.
12.40 „Wij sluiten-toespraak.
12.45 Nieuws- en economische berichten ANP.
1.00 AVRO-Amusementsorkest, solisten en de
AVRO-Girls.
I.45 „Rapporten", causerie.
2.00 Orgelspel.
2.30 Gramofoonmuziek.
3.00 Declamatie.
3.20 Gooisch Kamermuziekgezelschap.
4.00 Gereformeerde Kerkdienst.
5.15 Wekelijkschè gedachtenwisseling ANP.
5.30 Voor de kinderen.
6.00 Gramofonmuziek.
6.40 VARA-Almanak.
6.45 Actueele reportage of gramofoonmuziek.
7.00 Nieuwberichten ANP.
MAANDAG 30 DECEMBER 1940.
Hilversum I, 415 m.
Nederlandsch Programma. NCRV.
8.00 Nieuwsberichten ANP.
8.10 Schriftlezing en; Meditatie.
8.25 Gewijde muziek (gr.pl.).
8.35 Gramofoonmuziek.
10.30 Morgendienst.
II.00 Christelijke lectuur.
11.30 Viool, piano en gramofoonmuziek.
12.15 Reportage of muziek?
12.45 Nieuws- en economische berichten ANP.
I.00 Bel Canto en gramofoonmuziek.
2.00 Gramofoonmuziek.
3.00 Voor tuinliefhcbbers.
3.30 Klarinet, altviool, piano en gramofoon
muziek.
4.30 Voor de kinderen.
5.00 Gramofoonmuziek.
5.15 Nieuws-, economische- en beursberichten
ANP.
5.30 Berichten.
5.35 Orgelspel.
6.10 Gramofoonmuziek.
6.45 Actueele reportage of gramofoonmuziek
7.00 Economische vragen van den dag ANP.
Hilversum II, 801.5 m.
Uitzending.
8.00 Nieuwsberichten ANP, gramofoonmuziek
(pl.m. 8.30 VARA-Almanak).
10.00 VPRÓ: Morgenwijding.
10.20 Declamatie.
10.40 Pianovoordracht.
II.10 Orgelspel.
11.45 VARA-orkest.
12.00 Berichten.
12.15 VARA-orkest (In de pauze: VARA-
Almanak).
12.45 Nieuws- en economische berichten ANP.
1.00 Esmeralda en soliste.
1.45 feramofoonmuziek.
2.00 Voor de vrouwen.
3.00 Vocaal en instrumentaal programma.
4.00 Gramofoonmuziek met toelichting.
4.30 Voor de kinderen.
5.00 VPRO: „Kinderen in de vacantie", cau
serie.
5.15 Nieuws-, economische-en beursberichten
ANP.
5.30 „Het landbouwvraagstuk", lezing.
5.45 Vlaamsche uitzending.
6.25 Orgelspel en tang.
6.42 VARA-Almanak.
6.45 Actueele reportage of gramofoonmuziek.
7.00 Friesch praatje ANP,
Dames trimmen honden om de
ijTJJOl
„HOHA"-CENTRALE OPGERICHT.
In China zou het slachten van Chow-chows
of keezen om hun vacht geschieden en hun
vacht geschieden en hun vleesch slechts een
bijproduct zijn, dat de mindere man eet.
Hoe het zij, het was juist de eigenares
eencr sterk bevölkte kennel van Chows, die
in den vorigen oorlog in Engeland mon
sters van haar „hondenwol" naar de wol-
beurs in Londen ter keuring zond. Het oor
deel luidde zóó gunstig, dat tal van kennels
het afgeworpen haar begonnen te verzame
len. Meestal werden er kleedingstukken
van vervaardigd, de opbrengst kwam ten
bate van het Roode Kruis.
In den tegenwoordigen oorlog begon
Duitschland met het verwerken van honden
haar en „De Hondenwereld" vestigde de
belangstelling op de mogelijkheid uit dit
afval goedé wol te vervaardigen. Tegenwoor
dig toch heeft een zeer groot aantal der
honden ruw haar, dat geplukt wordt, dus
in eens, tegelijk, verwijderd. Vele andere
hebben lar.g haar, dat bij het ruien, wan
neer men goed borstelt, vrij snel na elkaar
loslaat.
Twee Nederlandsche dames zijn nu
op de gedachte gekomen eens een
proef te nemen met het spinnen, ja
daarna ook met het weven van dit
„afval". Haar Verwachting werd
niet beschaamd en zij sichtten de
Eerste Nederlandsche Hondenhaar
Centrale „Hoba".
Wij hebben de Hoha bezocht, aldus het
I-Isb., om te zien wat er van'waar was. We
hebben, eerst héél voorzichtig om de dames
niet te beschamen, getracht de draden stuk
te trekken, daarna héél hard, daar haar
lachen ons als hoon klonk. Maar het bleek
te taai! Meestal wordt tot nu toe haar van
ruwharige- Belgische herdershonden, van
Chow-chows- en van Poedels gebruikt. Van
het eerste toonde men ons een door zijn tin
ten en stof antrekkelijk tafelkleed. Vooral
gebruikt men de wol voor truien en andere
kleedingstukken, doch men gaat er ook
vloerkleedcn van maken.
Wat de „opbrengst" van een hond betreft'
het plukken van drie Belgische herdershon
den levert gemiddeld samen 500 gram zui
vere wol op.
We bewonderden zijdeachtige wol van Pe
kipgeezenhaar, even voornaam als die Chi-
neesche iemandjes zelf. Dat van den Schot-
schen terriër valt wel mooi uit, doch bleek
niet zoo sterk. De hoogste waarde heeft tot
nu toe, dat van den Maltezer, hier ook Las
Palmas, Ténériffe. Leeuwhondje en wat niet
al genoemd. Het komt overeen met de zoo
begeerde Angorawol, thans zoo zeldzaam.
GEZOND DENKEN.
Zijn onze gedachten aan onzen wil onder-
Ja en neen. Wij kunnen er niet voor z(jn, dat
een onzuivere, onlogische of onredelijke ge
dachte op een oogenblik in ons hoofd op
komt ,maar wij kunnen haar wel dadel uk
energiek verjagen en zoodoende voorkomen,
dat wij erop gaan voortborduren.
Zooals wij er niet vóór kunnen zijn, dat een
landlooper, die niets goeds in den zin heeft aan
onze bel trekt, maar wij er wel degelijk zorg
voor dragen dat zijn verblijf op onze stoep, -
nadat wij hem eenmaal ontdekt hebben,
buitengewoon kort is.
Over het algemeen echter waken wp heel
wat minder scherp tegen ongewenschte en
onvruchtbare gedachten dan tegen land-
loopers.
•Een beetje meer kieskeurigheid tegenover de
gedachten die wij voor noemenswaardigen tijd
toelaten, zou bij de meesten van ons heelemaal
niet misplaatst zijn.
Het wordt gauw een gewoonte om op da
een of ander wijze verkeerd te denken, om b.v.
achter alles, wat iemand die wij niet mogen
lijden doet, een onaardig opzet te zoeken, om
afgunst te voelen wanneer aan anderen iets
prettigs of aardigs overkomt, of om te gaan
tobben over vage mogelijkheden.
Wij zijn veelal te toegevend tegenover onze
gedachten. Hoe dikwijls denken wij niet: „Ge
lukkig maar dat niemand onze gedachten kan
lezen". Dit kan tot oorzaak hebben, een tegen
zin om een ander te kwetsen, maar meestal is
het omdat wij beseffen, dat onze gedachte van
dat oogenblik ons niet tot eer strekt, dat deze
onrechtvaardig of kleinzielig of onlogisch is.
Wanneer U voelt dat Uw gedachten U prik
kelen of neerslachtig maken, dan kunt U het
beste een bezigheid ter hand nemen die Uw
geheele aandacht opeischt. Gezonde concentra
tie zal een onzuivere gedachte verdrijven, maar
laat men een onzuivere gedachte voortwoeke
ren, dan kan zij ontstellende proporties aan
nemen.
Denkt U b.v. eens in: U wordt op een morgen
wakker met een zweem van hoofdpijn. Wan
neer U gewoon aan Uw bezigheden gaat, is er
groote kans, dat de hoofdpijn met een uurtje
geheel verdwenen is. Heeft U daarentegen niets
te doen en neemt U ook niets ter hand, maar
denkt U voortdurend: hé wat heb ik toch een
hoofdpijn", dan zult U onherroepelijk heel gauw
werkelijk een barstende hoofdpijn hebbenfElke
daad heeft een gedachte tot grondslag gehad,
vermoedelijk dezelfde gedachtè meermalen
herhaald. Men begint met de gedachte: „Zou
ik dat doen?" Vervolgens: „ik moest dat maar
doen", tien misschien twintig maal. Einde
lijk doet men het. Zoo kan elke gedachte het
begin zijn van de gewoonte om in een bepaalde
lijn te denken en daardoor de grondslag wor
den voor een. daad.
En- daarom moeten wij niet maar lukraak
denken, maar onze gedachten wel degelijk cri-
tiseeren, controleerén en ziften.
Zoodra U voelt dat een gedachte U niet
waardig is om welke reden dan ook, zegt dan
direct tot Uzelf: „halt, zoo wil ik niet verder
denken." Wie komen wil tot een zuiver, doel
bewust leven moet beginnen met-zijn gedach
ten te beheerschen. Wie geen meester is over
hetgeen hij denkt, zal het ook niet kunnen zijn
over hetgeen hij doet.
In de maatschappij leeren wij vanzelf, om
niet alles uit te spreken wat ons voor den mond
komt; wij kunnen onszelf leeren, om maar geen
„gastvrijheid" in onzen geest te verleenen aan
elke opkomende gedachte. Wie beter denkt, die
wordt ook beter en die gaat het beter.
Nadruk verboden.
Dr. Jos de Cock.
Er is onlangs een heel mooi werk verschenen
van de bekende paedagoge Dr. Charlotte Biihler
Psychologie der pubertiteitsjaren". Dit werk Is
heiaas voor den doorsnee ouder te moeilijk. Het
bevat talrijke statistiekeh en grafische voorstellin
gen, welke laatste vooral voor velen weinig
sprekend zijn, daar ze zeer gecompliceerd samen
gesteld werden. Nochtans is het werk zelf on
danks de bezwaren, die ik tegen verschillende con
clusies heb wel van zoo groote beteekenis, dat
het m. i. van nut kan zijn er een paar „hoekjes
aan te wijden.
In deze eerste beschouwing wil ik iets vertellen
naar aanleiding van hetgeen de schrijfster in haar
inleiding opmerkt over pubertiteit en levensloop.
Zij vestigt er de aandacht op, dat zij in tegen
stelling met hetgeen in haar vroegere werken over
pubertiteit gezegd werd, thans de pubertiteit wil
bezien in her geheel van het menschelijk leven en
in verband met het geheele menschelijke leven.
Zij maakte bij haar studie gebruik van honderden
levensbeschrijvingen en talrijke dagboeken. Uit
deze en uit gesprekken opgenomen levensbeschrij
vingen ontdekte zij eeh wetmatige opeenvolging
van levenservaringen en levensopvattingen. Zij ver
deelde het leven in vijf opeenvolgende phasen:
N.l. allereerst die, welke zij de biologische phasen
noemde.
Stellen we den levensduur van een mensch op
zeventig, jaren, dan kunnen we opmerken, dat er
in ieder menschenleven een periode van opgang
en een van neergang is en daartusschen ligt een
periode van een zekere stabiliteit. Tot ongeveer
het vi,f en twintigste levensjaar groeit het lichaam
voortdurend. In deze periode is er vermeerdering
van de substantie, van de kracht en den omvang
Van het 25ste levensjaar tot het vijftigste blijft
het lichaam in normale gevallen stationnair, d w z
er wordt mets gewonnen, maar ook niets ver
loren Het leven vult de verliezen regelmatig aan
Na het vijftigste levensjaar begint het vervak Dan
reedt de neergang in. In nauw verband met het
bovenstaande staat de toename en de afname van
het voortplantingsvermogen. Nu moet men aan
deze mdechng natuurlijk niet een «hw j
hechten; gelijk bij alle 'indeel n ls onu kT't
duur der perioden niet overal even 1 00\,hlerLdc
ging is van de levensverschijnselen. Het komt er
niet zoo zeer op aan, hoe lang een periode wel
duurt, dan wel, dat de eene periode gevolgd wordt
door de andere. Bij den een begint het verval vroe
ger dan bij den ander. De hierboven genoemde
biologische phasen heeft de schrijfster vergeleken
met de psychologische phasen. En dit is voor ons
doel van het grootste gewicht. Bestaat er verband
tusschen beide phasen (biologische en psycholo
gische)? Zeer zeker. De eerste biologische phase
kenmerkt zich door een toename aan kracht, sub
stantie, leven. De eerste biologische pha'se ken
merkt zich door een toenemende levensdrift. In
deze eerste periode is de mensch zeer expansief. We
kennen dit: jonge menschen dringen zich naar
voren. Zij willen actief medewerken, zijn actief,
scheppen zich levensruimte, zoeken vrienden en
vriendinnen, stichten een gezin. Naarmate de
mensch ouder wordt, trekt hij zich meer en meer
uit het leven terug. Zijn lichaamskrachten nemen
af, maar ook zijn activiteit op geestelijk gebied.
Alweer: men neme dit niet te absoluut op. Ef
zijn genoeg gevallen bekend, dat menschen tot op
hoogen leeftijd hun activiteit behouden. Ja, men
kent zelfs wel menschen met een zwak lichaam
ën een zeer sterken geest. En dit wijst er dan ook
°P' óat nog andere factoren een rol spelen!
Wij krijgen nog wel gelegenheid op die factoren
te wijzen.
Op één ding moge hier reeds gewezen worden:
wanneer de mensch zijn einde voelt'naderen (licha
melijk dan) kan hij toch blijven vasthouden aan
een ideaal. Een dergelijk ideaal, het komt er nu
minder op aan, w a t voor ideaal het is, remt in
belangrijke mate het geestelijk verval. De licha
melijke neergang gaat door, de geestelijke frlsch-
heid houdt het nog lang uit. Dan krijgen we: Oud
na®jJ lichaam, maar jeugdig naar den geest.
Maar deze jeugdige geesteshouding wordt reeds
iong verkregen en dit maakt het ons duidelijk, dat
zij, die haar niet bezitten, jong van jaren en oud
van geest kunnnen zijn. Men kan op zijn dertigste
jaar al een afgeleefd mensch zijn, geestelijk be
schouwd.
Oppervlakkig lijkt dit alles niets te maken te
Hebben met de opvoeding, wie dieper over de
zaken nadenkt zal dra bemerken, dat juist hier
zeer veel opvoedkunde aan de orde komt. Maar
daarover later.
Oveeka.
