Om zelf te maken
Kobalt en nikkel
Op bezoek bij een zwarten Vorst
Op de uitkijk - Zou vader nog niet komen?
KSjcaIi ionqzru en nteiljel!
KituUïaAiend
Oplossing raadsel vorige week
Nieuw Raadsel
Wasdag
Nu ik hier achter m'n machine ga zitten,
op een uur, dat de meesten van jullie nog
wel rustig zullen slapen, zijn de Ker.nciagen
voorbij, 't Is Vrijdagmorgen, Kerstfeest 1940
ligt achter ons. Het waren wel prettige,
maar toch vreemde dagen. Het was anders
dan anders. Voor velen van jullie zullen de
dagen niet zoo prettig en feestelijk geweest
zijn als andere jaren. Dan zjjn het hoogtij
dagen van licht en blijdschap, nu lag er iets
droevigs over het feest. We waren van huis,
we vierden het in den vreemde, velen in
moeilijke omstandigheden. Dat komt door
die ellendige oorlog.
De stad zag er ook weinig feestelijk uit.
Vooral onze stad, Den Helder', met haar
uitgestorven straten, haar gesloten winkels,
haar dichte huizen. Aan een uiterlijke viering
van het Kerstfeest heeft het dit jaarvoor
alle Helderschen veel Ontbroken, maar toch,
wie zich nog rustig bezinnen kon op wat
het Kerstfeest eigenlijk betekent, voor die
kunnen het toch wel dagen van innerlijke
blijdschap zijn geweest. Ik hoop maar, dat
jullie daar ook iets van ervaren hebt, maar
toch hopen we, dat we het grote feest, onder
deze omstandigheden nimmer meer hebben
te vieren. Wat was alles verleden jaar heel,
heel anders voor ons.
En nu nog een paar dagen, dan hebben we
Nieuwjaar. Gelukkig, een nieuw jaar brengt
wellicht nieuwe verrassingen. Eén ding ho
pen we: de vrede. Wat een vreugde zal dat
zijn.
Jongens en meisjes, deze keer zou ik jullie
niet schrijven. Deze week was te kort. Vol
gende week sturen jullie je briefjes maar
weer, dan gaan we met nieuwe moed be
ginnen.
Het boek is gewonnen door:
WILKO J. NEEHUIS,
Krugerstraat 103.
Tot mijn spijt was er door deze wonder
lijk korte week geen tijd om alle namen
van de goede oplossers te vermelden. Vol
gende week beter, hoor.
Van mijn reis door Abessinië.
door Eiko Kappas.
Nadat we onze tent hadden opgezet,
stuurde ik Ephraim, mijn zwarte knecht
naar het „paleis", om te vragen of Ras
(vorst) Ailu mij kon ontvangen.
In had de tijd om een paar voorbereidin
gen te treffen. Ik had mijn tropenhelm en
mijn laarzén al gepoetst. Ik moest me al
leen nog maar verkleden. Plotseling hoor
de ik een dof gerommel in de verte. Ver
schrikt sprong ik op: daar kwam een troep
2warte soldaten aan gemarcheerd, Ephraim
aan 't hoofd. Ik haastte me om klaar te
komen en ging de stoet tegemoet. Het wa
ren misschien een honderd man met kha-
kiuniformen en lange broeken. Ze liepen
op blote voeten. Iedereen had zijn geweer
geschouderd, de officier ook. Voor mijn
tent bleven ze staan en Ephraim vertelde
me, grinnikend, sin 't Italiaans, dat Kas
Ailu graag kennis met me wilde maken en
daarom zijn lijfgarde ter ontvangst had ge
stuurd. De zwartjes namen me in hun
midden en samen marcheerden we de heu
vel op, naar het paleis, een lelijk, kazer
neachtig gebouw met een puntig strodak.
Twee soldaten leidden mij ,en Ephraim,
die als tolk dienen moest, door een lange,
witte gang. Aan het eind van de gang hing
een bontgekleurd kleed. Plotseling werd
dat kleed opgetrokken en bevonden we
ons in de ontvangzaal van Ras Ailu. Het
leek wel een rommelwinkel. Op een ouder
wetse tandartsenstoel troonde Ras Ailu die
zijn mooie, met edelstenen behangen hand
naar mij uitstrekte. Hij was helemaal in 't
zij gehuld, een wit hémd, waarover hij een
prachtige zwarte „oyergooier" droeg en een
witte lange broek. Verder droeg hij don
kerrode sandalen. Op zijn ovaal donker,
knap gezicht lag een uitdrukking van waar
digheid en welwillendheid. En zijn ogen.,
trotse, raadselachtige ogen.
In een hoek van de kamer stond een wit
gelakt tuinameublement. Overal verspreid
stonden ouderwetse klokken, die een hei
dens spektakel maakten. Verderop stond
een naaimachine. Op de grond lagen prach
tige tapijten. Aan het lage plafond hing een
petroleumlamp. Aan de muur hingen mooie
schilderijen van Abessijnse vorsten.
Ik zat tegenover den Ras. Achter mij
1. Kerk; 2. Eens; 3. Roepen; 4. Sparen;
5. Traag: 6. Feest; 7. Evert; 8. Eens; 9. Sla
10. T. Op de kruisjeslijn: Kerstfeest.
Een vogelnaam X X
Kinderen zoeken vaak X X
In onze krant staat dikwijls een X X
Een aapje op een X X
Getal van twee cgfers X X
Op de kruisjeslpn, links naar beneden en
rechts naar boven, komt iets wat jullie erg
fijn vinden.
GOEDE RAAD IS DUUR.
Kinderen die van planten houden en een
hele verzameling op hun kamertje hebben,
zullen deze raad graag ter harte nemen. Je
weet dat je de gaatjes in de bloempotten
meestal fnet een steentje of een scherf be
dekt. Inplaats van steentje of scherf kun je
echter stukjes turf gebruiken, die veel be
ter zijn, vooral voor planten, die veel wa
ter nodig hebben, zoals varens en palmen.
Turf droogt langzaam uit. De wortels van
de plant dringen in de turf, die ze lekker
schijnen te vinden.
Als je een mooi bouquet bloemen hebt,
zul je meestal zien, dat de bloemen' gauw
verwelken, al staan ze ook nog zo diep in
water. Weet je wat je moet doen om ze
langer goed te houden? Neem inplaats van
koud, warm water en zet daar de bouquet
in. Beginnen de bloemen aan weer te ver
welken, neem de bouquet dan uit de vaas
en houd hem tot op een derde van de
stengels in kokend v/ater, dat afgezet wordt,
zodra de bloemen er in komen. Is dat wa
ter koud geworden, dan snijd je dat deel
van de stengels dat in het kokend water
'gestaan heeft, eraf en zet de bouquet in de
vaas, die met lauw Water gevuld is. Je zult
zien dat je een hele tijd plezier van je bloe
men zult hebben.
stond Ephraim. In de loop van het gesprek
vroeg de Ras me of ik een van de prach
tige klokken voor hem kon repareren, want
het oude ding stond helemaal scheef.
Nadat ik hem recht getrokken en ontel
bare keren opgetrokken had, begon de klok
dankbaar en hard te tikken. Ras Ailu's ge
zicht klaarde op, hij vond me blijkbaar een
wondermens.
Plotseling hoorde ik een vreselijk la
waai, het kleed werd opgetrokken en bin
nen stormde het kleine Rasje, het zoontje
van Ras Ailu. Op 't zelfde ogenblik klonk
er een stevige oorvijg door de kamer,
die vader zijn zoon handig had toege
bracht., Z'n zoontje had niet zo onbeleefd
mogen zijn en binnenkomen als er bezoek
was. Hard brullend rende de kleine vorst
de kamer uit.
Nu gingen we aan het tuintafeltje zitten,"
waar intussen gedekt was. In 'het midden
stond een grote, houten schaal, waar zo
wat een heel kippenhok in de jus zwom.
Het was heerlijk. Alleen die bruine sap
kon me niet bekoren. Paprika was daarbij
vergeleken, melk! Ik moest voortdurend
een slok uit mijn glas, dat met een soort
bier gevuld was, drinken. Zo werd ik
langzamerhand vrolijk....
Na het maal bood ik mijn gastheer Ita
liaanse sigaretten aan. Ongelukkiger wijze
hadden ze een mondstuk, die de Ras nog
hooit gezien scheen te hebben. Hij stak ze
verkeerd in z'n mond, liet zich door een
bediende vuur geven, begon te grommen,
spuwde de tabak uit, trok een lelijk ge
zicht en gooide de sigaret tenslotte met
een grote boog van zich weg.
Ik schrok toen de Ras me vertelde dat de
bediende champagne was gaan halen! Ik
had er niets op tegen gehad als ik van te
voren niets gedronken had, maar nu
Maar waar kwam de bediende mee binnen?
Met een reusachtige fles, waarin zeker wel
vijf liter zat, die het opschrift „Cognac"
droeg. Hij schonk m'n glas vol en ik had
moeite geen lelijk gezicht te trekken, toen
ik het eerste slokje nam. Het was rum,
vreselijk slechte rum! Ondanks deze tegen
slag, moest ik ineens vreselijk lachen en
gelukkig lachte de Ras trots mee.
Toen kwam er een bediende te voorschijn
die'een jonge leeuw in de ene hand en een
mandje in de andere had. Aan den leeuw
zat een gouden ketting.
Geruisloos liep de leeuw over de dikke
kleden naar den Ras toe. Het leek wel
alsof de Ras hem hypnotiseerde. Een paar
passen van hem af, dook het beest plotse
ling en sprong, wild brullend tegen zijn
meester op. De bediende, die daar blijk
baar op verdacht was, trok het beest te
rug, waar hij woedend bleef grommen. De
Ras amuseerde zich blijkbaar best. Toen
klapte hij in z'n handen en de baby moest
voorstellingen geven.
De bediende gaf mij het mandje, waar in
een gele stang, ongeveer een decimeter
lang en ter dikte van een potlood uithaal
de. Je kon de stang buigen alsof het was
was. Het was puur goud, 'een cadeautje
voor mij!
Daarmee was het bezoek afgelopen. De
Ras stond op, gaf me een hand en zei dat
hij hoopte dat ik nog lang zijn gast zou
blijven.
Achter het kleed stonden twee soldaten
die me naar huis brachten. Stel je m'n ver
bazing voor, toen ik naast mijn tent een
circusachtig „gebouw" ontdekte. Daarnaast
braadde een heel kalf aan het spit. In de
reuzentent stond een Europees bed met een
heerlijke matras.'Ik ging direct liggen.
Ras Ailu is een vorst, een vorst van z'n
kroeshaar tot aan zijn rode sandalen toe.
Kobalt en nikkel zijn twee metalen, die
nauw met elkaar verwand zijn en vaak sa
men voorkomen. In nikkelertsen zit veel of
weinig kobalt en omgekeerd. Daarom is de
verwerking van beide metalen in hoofd
zaak dezelfde. Ze zijn regelmatig aan arse
nicum en zwavel gebonden.
Toen ze kobalt en nikkel voor het eerst
vonden wisten ze niet wat ze er mee begin*
nen moesten. De naam „kobalt" komt van
„Kobold", de berggeest en zo noemden de
mijnwerkers alle ertsen, die geen metaal
opleverden en naar zwavel en arsenicum
roken. „Nickel" betekent in Silezië nog
Het kloppen van het erts in de zestiende
eeuw.
steeds een boosaardige kerel, die vol stre
ken zit. Maar nu hebben de namen hun
ongunstige, betekenis verloren en we zijn
wat blij met deze metalen.
Van kobalt weten meestal alleen che
mici iets af. Kobalt heeft de eigenschap een
mooie blauwe kleur te leveren, vandaar
dat het wordt gebruikt om glas te verven
of om blauw glazuur te maken.
In mooie, donkerblauwe oud-E?yptisehe
glazen hebben ze kobalt gevonden als*
hoofdbestandeel van de kleur en in Pom-
peji zijn hele vazen en potten opgegraven^.
die de typische kobaltkleur hebben. In die
tijd wisten ze dus al dat kobalt voor aller
lei doeleinden te gehruiken was. Zowel in
Byzantium, als in Arabië en Perzië werd
de kobaltkleur voor aardewerk gebruikt,
zodat we kunnen zeggen dat het kobalt in
de zestiende eeuw opnieuw is ontdekt,
maar niet „ontdekt".
Men zegt namelijk dat Christoph Schü-
rer, in 1550 het kobaltblauw door een toe-*
val gevonden heeft Hij gooide een paar
stukken kobalterts die om hem heen lagen,
in een pot smeltend glas, om te zien wat er
zou gebeuren. Hij zou zijn uitvinding aan
Engeland verkocht hebben, waar toen gro
te verffabrieken werden opgericht, waar
voor men het erts uit Saksen liet komen.
Ook in Bohemen ontstonden zulke fabrie
ken, maar zoowel deze als die in Engeland
gingen over de kop, toen de keurvorst van
Saksen de uitvoer van kobaltertsen ver
bood en zelf blauweverffabrieken opricht
te. Van Saksen kwam nu een hele tijd al
het kobaltblauw en de manier van ver
vaardiging bleef een streng fabrieksgeheim
Pas in 't jaar 1733 werden de hoofdgrond
stoffen van het kobalterts door den Zweed-
sen chemicus Brandt, als metaal erkend.
Het nikkel is een voorbeeld van een stof
die eerst waardeloos scheen te zijn en door
de steeds verdergaande wetenschap, tot een
nuttige stof geworden is.
Het metaalachtige nikkel werd pas in
1751 door Cronstedt ontdekt. Het is bijna
even hard als ijzer, is zilverachtigwit en
glanst, als het gepolijst is, prachtig.
Dat zul je wel weten, denk maar eens
aan moeder's nikkelen theepot.
EEN GRAPJE VAN JOSEPH II.
Keizer Joseph II hield ervan om incog
nito te reizen (incognito betekent: onbe
kend, onder een andere naam of zo). Op
zekere dag kwam hij in Lemberg, ging in
een hotel en liet zich inschrijven als Graaf
Hochberg, lid van het gevolg van den kei
zer. i
Hij ging naar zijn kamer en begon zich te
scheren. Het kamermeisje sloop nieuwsgie
rig om hem heen, deed net of ze iets in
zijn kamer te doen had en vroeg: „Wat
doet u bij den keizer?"
„Och", antwoordde keizer Joseph gela
ten, „ik scheer hem van tijd tot tijd!"
WAT BETEKENT KANGEROE?
Verschillende keren hebben ze vroeger
al geprobeerd om de kangeroes een andere
naam te geven. Je kent deze dieren toch
wel? De naam kangeroe heeft anders niets
met hen te maken. In de taal van de in
boorlingen betekent het woord: „Ik kan
niet begrijpen." Toen de eerste blanken
namelijk in Australië kwamen, stelden ze
vee1 belang in de grappige dieren en vroe
gen de inboorlingen, hoe ze heetten. Maar
de inboorlingen antwoordden dat ze hun
vraag niet begrepen, waaruit de blanken
op hun beurt conclusie trokken dat dit
antwoord de naam van de dieren was. Zo
kreeg het dier bij ons de naam „kange-
r-na"
Als het Maandagmorgen Is
Heeft Miekelies het druk
Dan haalt ze uit de kast haar pop
En badje met een ruk.
Geduldig schrobt en boent ze maar
Ja mensen, pop is vuil
De hele week heeft ze gespeeld
Buiten in een kuil.
Het duurt wel eens een halve dag
Voordat het popje schoon is
Dan wordt het popje aangekleed
Nee maar, dat is niet mis.
Een heel rood jurkje krijgt ze aan
n witte kousjes kort
o loopt ze rond een hele week
H ze weer gewassen wordt
TINY.
Vroeger toen er nog geen „eetwagens" v
en dergelijke dingen bestonden, kookten
de soldaten hun potje zelf. Ze maakten een
vuur, zetten drie stokken tegen elkaar en
hingen daaronder een ketel. Ik wed dat
jullie zoiets best voor je tinnen soldaatjes
of andere popjes zoudt'willen hebben. Je
hoeft er helemaal geen geld voor uit te
geven, want je kunt het heel gemakkelijk
zelf maken.'
Ten eerste knip je een vierkant stuk
karton voor de ondergrond. Daarop plak je
drie houten stokjes, die je van boven met
een dun ijzerdraadje aan elkaar maakt. Het
ijzerdraadje laat je naar beneden hangen
en aan het eind ervan maak je een haak
(door het om te buigen). Aan die haak
komt de ketel te hangen. De ketel bestaat
uit een uitgeholde kastanje en om het ge
heel echter te doen lijken, maak je de on
derkant van de ketel zwart. Het stuk kar
ton verf je groen en daarop plak je hout
spaanders, die je met lak bestrijkt, zodat
het lijkt alsof ze gloeien.
Dat is alles. Je ziet wel wat een leuk en
gemakkelijk werkje het is. Het is n*ef al
J°"gens leuk, maar ook voc
meisjes, die hun poppeties uit Ho
kamer „isach.en «"2'^»
