N1PPER EN PELLE Het granaatappelsap De schedel van Mozart DE PERS Veel geld voor diamanten Radioprogramma BRIEF UIT WEENRN FEUILLETON HEEFT DE SCHEDEL, DIEN MEN TE SALZBURG TOONT, AAN MO ZART BEHOORD? - OPGRAVIN GEN OP HET KERKHOF NA 150 JAAR. WEEX'EN, Januari 1941. Het is zeker «een gewoon feit, dat men anderhalve eeuw, nadat iemand goed en wel is begraven, er over «raat redetwisten of een bepaalde schedel die van den betreffende is. dan wel die van een ander. Dit nu is het ge- val met den schedel van den grooten componist. Mozart. Zooals bekend mag worden verondersteld ■werd Mozart op 8 December 1791 in alle stil te met nog lo armen en onbekenden in een gemeenschappelijk graf begraven. Tien jaar daarna werd deze rustplaats op last van de bevoegde overheid ontruimd en bij deze ge- gelegenheid werd het gebeente van den groo- ten componist met dat van anderen zonder Verderen omslag op een hoop geworpen. Er verliepen zeven jaar, voordat zijn we duwe op het denkbeeld kwam, een onder zoek te laten instellen naar de laatste rust plaats van haar echtgenoot. Doch toen was men niet meer in staat om met zekerheid de plaats aan te wijzen, waar zich het ge meenschappelijke graf had bevonden. Een later ingesteld onderzoek leidde evenmin tot een bevredigend resultaat. Dit neemt piet weg. dat men op 5 December 1850 op het Sint Marcus-kerkhof een standbeeld heeft geplaatst ter herinnering aan den compo nist, dat later naar het centrale kerkhof van Weenen is overgebracht. Desniettemin weet men nog steeds niet met zekerheid, waar Mozart begraven werd en waar de rest van zijn stoffelijk overschot is gebleven. r Is het Mozarts schedel wel? i In de Getreidegasse te Salzburg, in het geboortehuis van den compo nist ingericht tot museum, dat geheel aan Mozart is gewijd wordt den bezoeker met piëteit een schedel getoond, waarvan men be weert, dat het 't schedeldak van den componist is. Deze schedel is op merkwaardige wijze in het mu seum terecht gekomen. In het jaar 1796 hield de beroemde Weensche geneesheer Dr. Franz Joseph Gall voor de eerste maal een voordracht over de schedelleer of phrenologie. Volgens deze leer nu bestaat er een ze ker verband tusschen den vorm van den menschelijken schedel en het menschelijk karakter. Goethe, die later in persoonlijke aanraking kwam met dr. Gall, beschreef deze wetenschappelijke ontdekking als, het toppunt van vergelijkende anatomie. Door deze uitlating van Goethe werd dr. Gall er toe gebracht, om zijn wetenschappelijk on derzoek op dit gebied voort te zetten. Na verloop van tijd beschikte hij over de eigenaardige verzameling van niet minder dan 345 schedels, waaronder die van be roemde Weensche dichters, componisten, schilders en geleerden. Zelfs den schedel van Haydn wist hij in zijn bezit te krijgen, hetgeen een waar schandaal ontketende. daal ethel ÏÏL. VAL 6. Mr. Kelso antwoordde weifelend, dat hij dit eigenlijk had behooren te doen, maar, daar nij gehoord had dat Mr. Weston niet op bezoek gesteld was, had hij er tot nu toe nog steeds niet toe kunnen komen. Ik heb vandaag op de golflinks gehoord dat hij Indertijd uit het leger verwijderd is, zei Sir John. Sindsdien schijnt hij te leven onder een aangenomen naam; als ik jou was zou ik me maar heelemaal niet met den vent Inlaten. Lady Carvis keek eens naar haar dochter. Van dien man kan ik veel gelooven, zei het meisje, zoo iemand acht ik tot alles In staat. Het is meer dan schande dat hij rondom zijn terreinen overal hekken plaatst en ik hoop. dat U hem zult vertellen, Mr. Kelso, wanneer U hem eens ziet. Niemand wordt genoodzaakt over die hekken te springen, bromde Sir .lohn. Maar Diana zoekt altijd overal moeilijkheden. Dat is ook het eenige vertier in dit oord, gaf Diana uitdagend ten antwoord. Zou je graag willen reizen, Diana? vroeg Mrs. Kelso. Ik zou willen leeren vliegen, maar lk mag niet. Dus zal ik thuis moeten blijven en met iedereen ruzie maken als tijdverdrijf. Dat lijkt me verspilling van energie, merkte de dominéé op. Beter dan heelemaal geen energie, zei Diana, bij welke woorden ze beteekenisvol naar haar stiefvader keek. Och, vind je? vroeg deze sarcastisch. Mr. Kelso, die een onaangename wending van het gesprek vreesde, begon gauw over een ander onderwerp en Diana wierp hem -en dankbare blik toe. Later, op weg naar huis, zei de oude heer tot zijn vrouw: Het is meer dan schande zooals dat meisje steeds door haar stiefvader behandeld wordt. Ze is jong en gezond,en het spreekt vanzelf dat ze er behoefte aan heeft 266. Weer thuis! 1. „Vaarwel! Onze hartelijke dank voer de hulp!" 2. Zoo, daar zijn we weer thuis Kijk eens, daar zyn ze alle maal in 't bad; laten we er heen gaan en ze goeden dag zeggen." 267. N pper en Pelle worden met wantrouwen ontvangen. 1. „Hallo, jongens, daar zyn we Wier! We zijn zoo juist uit Afrika teruggekeerd. Dat moet wel prettig zyn een bad te nemen, zonder dat krokodillen en slangen op je loeren". 2. „Ha! Ha! Die is goed! We geloven geen woord van jullie rooversgeschiedenlssen Jullie ilt ons zeker ook wjjs maken, dat jullie in de kralen van Kannibalen of zo iets bent geweest!" Voor de doodgravers beteekende dit wetenschappelijk onderzoek een aardig buitenkansje, want de lij ken moesten in alle stilte des nachts worden opgegraven, om den sche del te bemachtigen. Iedere schedel werd door dr. Gall zorgvuldig ge prepareerd «n kreeg een vaste plaats in zijn collectie. Wat zou Mozart er van zeggen? Op deze wijze schijnt hij ook kans te hebben gezien, om in het bezit te komen van den schedel van Mozart. Uit zijn nala tenschap ging deze reliquie over in het bezit van den bekenden Weenschen anatoom Hein rieh Gyrtl. Deze vermaakte ze op zijn beurt aan de stad Salzburg En zoo kreeg 'n sche del een eereplaats in het Mozartmuseum te Salzburg. Het kan echter niet worden ontkend, dat in den laatsten tijd weder sterk wordt ge twijfeld aan de echtheid. Het zou nog mo gelijk zijn geweest, bepaalde punten van overeenstemming met den schedel van Mo zart vast te stellen, indien het noodlot niet had gewild, dat Mozarts weduwe het eeni- ce doodenmasker, dat van den componist bestond, in duizend stukken had laten val len. Van eenigen tijd geleden in het Weensche staatsarchief aangetroffen documenten zal men thans op het Sint Marcuskerkhof nog maals een systematisch onderzoek instellen in de hoop, de gemeenschappelijke rustplaats alsnog te vinden en op deze wijze een be vredigende oplossing te verkrijgen voor dit Mozartprobleem. O dit echter tot het ge- wenschte resultaat zal leiden? (Van onzen Haagschen correspondent.) Gisteren is in de Haagsche Leen- en Voor schotbank, vroeger Bank van Leening gehee- ten, een veiling van gouden- en zilveren voorwerpen, diamanten en brillanten, welke daar verpand waren en niet tijdig ingelost. Er bleek enorme belangstelling te bestaan dit keer en de prijzen, welke vooral edel gesteenten opbrachten, waren fantastisch. Zoo bracht een paar diamanten hangertjes, met een geschatte waarde van ten hoogste f 100.niet minder dan f 720.op. Ook bij brillantringen, diamanten dasspel, den, oorbellen met diamanten en meer van dat fraais, joegen de biedende gegadigden el kaar soms wild op. Een brillanten ring, door deskundigen op den kijkdag „wel aardig" gevonden, werd voor f50.ingezet wat in normale tijden al aan den hoogen kant zou zijn geweest maar met f 10.tegelijk, na derhand bij f5.— en tenslotte in een hard nekkige race van telkens f2.—, klom dit ringetje tot niet minder dan f 170.—. En nóg werd dit drie maal de normale verkoop waarde een koopje genoemd! Een voordeeltje voor den oorspronkelijken eigenaar-beleener, zulk een opbrengst! Want de Bank houdt alleen 10 procent voor vei- lings- en administratiekosten af. Wanneer dus b.v. deze ring voor f 50 beleend was, kan de vroegere eigenaar nog f 103 komen halen. En de dame van de bovenvermelde hanger tjes, die nu f720.opbrachten en waarop zij indertijd f 80 ter leen had ontvangen kan nu nog eens f648 in ontvangst nemen. Wonderlijke geruchten Ons volk, schrijft „De Standaard", is blijkbaar meer vatbaar voor allerlei won derlijke geruchten, dan wij ons hadden voorgesteld. Zoo dwaas kan een gerucht niet zijn, of er zijn er altijd toch nog, die er geloof aanhechten. Enkele weken geleden was men onder den indruk van een fantastisch verhaal, dat de Overheid en dat zou dan de Buitsche bezettende macht moeten zijn, immers de eenige macht, die zulks zou kunnen eischen van alle ambtenaren toetreding tot de N. S. B. zou verlangen. Niet lang daarna kwam het verhaal, ietwat gevarieerd dus, terug in ciezcn vorm, dat men schriftelijk zou moeten verklaren, hoe men tegenover de N. S. B. gezind is: vijandig, neutraal of welwil lend. Ook dit gerucht hebben we als on zin beschouwd. De vorige week werd er druk gefluis terd over een z.g. „Putsch" van de N. S. Bmet het doel zich meester te maken van belangrijke regeeringsfuncties. Dit verhaal is nog zotter dun de andere twee, omdat het aan de bezettende macht een houding toedicht, die tot de volstrekte onmogelijkheden moet worden gerekend. Men denke zich maar eens een oogen- blik in, wat het beteckenen zou, incTien de Duitsche macht op een gegeven mor gen, zonder haar goedkeuring, op be paalde posten eens mannen aantrof, die er den avond te voren nog niet waren. We herhalen nog eens, wat we reeds herhaaldelijk gezegd hebben: er is maar één feitelijke regeermacht in Nederland, dat is de Duitsche. Wat zij wil, gebeurt; wat ze niet wil, gebeurt niet. Als de be zetter behoefte gevoelt aan wisseling van pérsonen bij eenigen tak van dienst, dan wordt, de ervaring leerde het reeds her haalde malen, Zulks op een geruischlooze wijze tot uitvoering gebracht. Daarvoor is de hulp der N.S.B. overbodig. Wij bevelen onzen lezers dus nog eens aan, aan deze soort geruchten géén aan dacht te schenken. Ze worden waar schijnlijk verbreid door leden der N. S. B., die er behoefte aan gevoelen zich gewich tig voor te doen en den indruk willen vestigen, dat men maar goed doet, zich zoo snel mogelijk als lid aan te melden. Al zullen het er niet velen zijn, die daar door worden bewogen tot den verlang den stap, bij enkelen heeft dit soort pro paganda allicht de gewenschte uitwer king. DINSDAG 21 JANUARI 1941. Hilversum I. 415 m. Nederlandsch programma. AVRO. 8.00 Gramofoonmuziek. 8.30 Nieuwsberichten ANP. 8.45 Gramofoonmuziek. 10.00 Morgenwijding. 10.15 Gramofoonmuziek. 10.30 Voor de vrouw. 10.35 Orgelspel. 11.00 Wenken voor de huishouding, 11.20 Arnhemsch strijkkwartet. 12.05 AVRO-Amusementsorkest. 12.45 Nieuws- en economische berichten ANP. 1.00 Omroeporkest. (Ca. 1.25 Declamatie). haar vleugels uit te slaan dat behoort zoo bij de jeugd. Dat is wel zoo, antwoordde Mrs. Kelso. Maar ik moet je eerlek bekennen dat ik me toch wel een beetje ongerust over haar maak ze zit altijd vol streken. Ze moest er eens uit; een andere omgeving zou uitstekend voor haar zyn. Nu, de volgende week gaat ze naar Lon den, zei de dominéé geruststellend. Daar heeft ze allicht afleiding genoeg. Mr. Kelso was erg op Diana gesteld en hy vond het jammer dat het meisje het thuis niet prettiger had. Maar al gauw dwaalden zijn gedachten af naar den nieuwen bewoner van Crackmaed Grange. Zijn geweten begon hem een beetje te plagen en hjj vroeg zich af of het toch eigenlijk niet zijn plicht was als predikant den man een bezoek te brengen. Mogelijk was hy niet zoo zwart als hij werd afgeschilderd. Ik geloof toch dat ik naar dien Weston toe moet gaan, zei hy met een zucht tegen zyn vrouw. Ik vind dat het je plicht is. lieve, ant woordde deze, Als je dat liever hebt gaan we samen, maar beter lijkt het me dat je er alleen heen gaat. Ik geloof dat je gelijk hebt, zooals ge woonlijk, antwoordde de dominéé glimlachend. En zoo ging hij dan eenige dagen later op weg om zich van zijn taak te kwijten. Het was een zeldzaam stralende, zonnige dag in het midden van November. Mr. Kelso wandelde de oprijlaan van Crackmaed Grange op over een dik bladerentapijt. In de verte, door de bijna naakte takken der boomen. zag hij het huis liggen, dat er '.taal en afstootend uitzag. Hij stelde zich voor hoe het er wel zou uitzien op een sombere, stormachtige winter dag en was blij dat hij zulk prachtig weer trof. By de voordeur gekomen trok hij aan de bel en een hol geklingel klonk ergens in het ach terhuis. Terwijl hij stond te wachten, nam hij zijn omgeving eens wat beter op. Alles maakte een indruk van verval en op de deur was geen verf meer te bekennen. Hij kreeg geen antwoord op zijn schellen het huis scheen uitgestorven te zijn. Hij belde nog eens en toen dat ook nu weer zonder resultaat bleef, haalde btj zijn kaartje uit zijn portefeuille. Net was hij van plan het onder de deur te schuiven, toen een eigenaardig- gesnuif achter zich hem zich plotseling deed om draaien. Daar stond de buldog, waarover in Tarford zulke ijzingwekkende verhalen de ronde deden. Het dier gromde vervaarlijk en zag er verre van vredelievend uit. Mr. Kelso staarde den hond een oogenblik aan. Hallo! zei hij toen. Je ziet er uit als een menscheneter. Waar is je baas Zijn stem wist hij rustig te doen klinken, maar in wendig voelde hij zich verre van op zyn ge mak. De hond naderde langzaam, steeds grom mend. Mr. Kelso voelde zich belaagd, maar hjj riep al zyn moed bijeen en bevelend zei hij: Vooruit, zoek je baas! Bruno bleef staan, klaarblijkelijk geïmpo neerd door het gedrag van den vreemde, «lij gromde niet langer maar blafte luid en pro- terteerend. In ieder geval vond Mr. Kelso dit heel wat minder verontrustend dan dat drei gende gegrom. Er klonk een doordringend gefluit in de verte sn, verlicht ademhalend, zei de bezoeker nog eens: Vooruit, zoek je baas! En moedig liep hy in de richting vanwaar het fluiten ge komen was. De hond bleef vlak naast hem en hij had een gevoel of hij door een politieagent werd opgebracht. Hij begreep dat als hij zou pro- beeren er vandoor te gaan. hij onmiddellijk kennis zou maken met een paar scherpe tan den. Ze liepen de laan af, man en hond. tot aan een kreupelboschje, waardoorheen een pad leidde, dat dik onder de bladeren lag. Dit volgden ze en daar, op een heuvel links, stond een man van meer dan middelmatige lengte, die vanaf zijn hooge standplaats op den vreem deling neerzag. Hij floot kort en scherp en oogenblikkelijk kwam de hond naar hem toe. Den man kwam niet de heuvel af den bezoe ker tegemoet, doch wachtte totdat deze naar boven geklauterd was. Eindelijk stond Mr. Kelso voor hem, een beetje buiten adem. Hij voelde dat hy niet erg welkom was en begon met zyn excuses aan te bieden. Het was Uw hond, die mij hierheen bracht, zei hij. Ik had geen kans langs den gewonen weg terug te keeren. Weston keek den ander aan zonder een spier van zijn gelaat te vertrekken; hij zag er niet naar uit of hij blij was met dit bezoek. Maar Mr. Kelso deed alsof hy dit niet merkte en, hem zijn hand toestekend, zei hij: Hoe maakt U het? Ik kwam U eens een visite maken als een vredelievend burger, maar Uw hond... Bent U de predikant? vroeg Weston kortaf, terwijl hij de uitgestoken hand drukte. Die ben ik, klonk het antwoord. En U bent zeker Mr. Weston? De aangesprokene knikte. Iets dat ik voor U kan doen? vroeg hij. De woorden klonken niet erg bemoedigend, maar Mr. Kelso was niet van plan zich er door te laten intimideeren. Niets, antwoordde hij, behalve dat U Uw hond onder appèl houdt hij mocht anders eens gehakt van mij maken. Is hij bij geval een menscheneter? Nog niet. zei Weston. Maar dat komt misschien nog. Hier, Bruno! Hij boog zich over den hond en toonde de sterke tanden van het dier. Een goed beschermer en waarschijnlijk ook een goed vriend! merkte de predikant op. Er kwam geen antwoord op deze woorden en, om maar iets te zeggen, vervolgde de be zoeker: U hebt hier een prachtig terrein; jam mer dat het al die jaren zoo verwaarloosd Is. Het is zeker Uw plan alles weer in orde te maken Zoodra het mij gelukt is indringers bui ten mijn terrein te houden, zal ik daar mis schien toe overgaan. 2.00 Gramofoonmuziek. 2.15 Omroeporkest. 3.00 Cyclus „In den schijnwerper". 3.15 Gabaretpro^ramma. 4.15 Dansmuziek (gr.pl.), 4.45 Ensemble Bandt Balogh. 5.15 Nieuws-, economische- en beursberichten ANP. 5.30 RVU: Cyclus „In vier Nederlandsche Musea op bezoek". 6.00 Gramofoonmuziek. 6.15 AVRO-Musette-ensemble en soliste. 6.45 Actueele reportage of gramofoonmuziek. 7.00 Vragen var, den dag (ANP). 7.15 Viole da gamba en clavecimbel. 7.30 Berichten (Engelsch). 7.45 Viola da gamba en piano, 8.00 Nieuwsberichten ANP. 8.15 Gramofoonmuziek. 8.30 Berichten (Engelsch). 8.4510.15 Derde acte /an de opera „Lohen« grin"; Sluiting. Hilversum H. 301 m. KRO. 8.00 W(j beginnen den dag. 8.30 Nieuwsberichten ANP. 8.45 Gramofoonmuziek. 11.30 Godsdienstig halfuurtje. 12.00 Berichten. 12.15 Gerard Lebon en zijn orkest. 12.45 Nieuws- en economische berichten ANP, 1.00 Gramofoonmuziek. 1.15 Gerard Lebon en z(jn orkest. 1.45 Gramofoonmuziek. 2.00 Vrouwenuurtje. 3.00 Zang met pianobegeleiding. 3.10 Gramofoonmuziek. 3.20 Zang met pianobegeleiding. 3.30 Gramofoonmuziek. 4.45 Cyclus „Wy en onze tyd". 5.00 VPRO: Jeugduitzending. 5.15 Nieuws-, economische- en beursberichten ANP. 5.30 Gramofoonmuziek. 6.00 KRO-Symphonie-orkest en solist. 6.45 Actueele reportage of gramofoonmuziek. 7.00—7.15 Vragen van den dag (ANP), sluiting Mr. Kelso keek den spreker eens aan. Was dit bedoeld als een wenk aan hem? Hij wacht te even en toen zei hy: Ik hoop dat U m(j niet beschouwt als behoorende tot die cate gorie, Mr. Weston. Het is niet mijn bedoeling mijzelf aan U op te dringen. Weston keek den ander recht aan. Nee, U bedoelde ik niet, zei hij. Maar er zijn menschen die meenen het recht te hebben mijn hekken te vernielen en over mijn gronden te loopen naar hun goeddunkt. Ik weet niet of U dergelijke lieden als indringers beschouwt; ik doe dat wel en ik ben dan ook van plan daar een eind aan te maken. De dominéé dacht aan de woorden van Diana en hij trachtte voorzichtig voor haar zaak te pleiten. Zooiets is natuurlijk ergerlijk, gaf hij toe. Maar U moet niet vergeten dat jarenlang deze terreinen door iedereen zyn he- tre<ïefti_tlie daar lust in had. zonder dat iemand daar kwaed in zag. En de jacht mag toch steeds overal door, is het niet? U kunt voor eventueele schade toch altijd vergoeding eischen. Ook voor schennis van anderman's rech ten? klonk het koel. Natuurlijk kan ik vergoeding eischen voor de (nateriëele schade, maar dan moet ik er eerst achter zien te komen wie die heeft veroorzaakt. U wilt daarmee toch niet zeggen dat men opzettelijk Uw hekken heeft beschadigd? vroeg de dominéé halfongeloovig. Zooiets kan ik me haast niet indenken. Misschien loopt U even mee, dan kunt U het zelf zien, zei Weston. Mr. Kelso stemde toe en Weston keerde zich om en ging den ander voor op een smal pad. Bruno liep naast zijn baas en de dominéé had moeite het tweetal bjj te houden. Nadat ze zoo een poos waren voortgegaan kwamen ze aan een open plek, waar een man bezig was met graven. Het was de bediende. Holland, die, naar het scheen, een diepe greppel aan het maken was. Weston stond stil en naast hem de dominéé. Ziet U het? vroeg de eerste. Mr. Kelso keek ln het licht van de onder gaande zon. dat hem verblindde en zag niets. Zonder plichtplegingen greep Weston den ander bij diens arm en duwde hem naar voren. Daar! wees hij. Ziet U het nu? Mr. Kelso keek neer op een massa vekoold bout en ijzerdraad. U wilt toch niet be weren dat dit een hek is geweest? vroeg lnj verbaasd. f Wordt vervolgd.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1941 | | pagina 3