DE WEEK
Deze winter belangrijk minder
koud dan die van vorig jaar
De laatste maanden
niet de gemakkelijkste van zijn leven
Zaterdag 8 Februari 1941
Tweede Blad
Van jeugd en ouderdom I ïfl Feiten 6tl FUtltQSicëtl
McuUttieuu^ó
Teraardebestelling burg. Houwing
Man van groote rechtschapenheid
en doorzettingsvermogen
Denk aan Uw electriciteit
gas en water
Collectanten voor
„Winterhulp" verzocht
De leeszaal
De duur begon die van 1940 te naderen
1929 gaf veel lagere temperaturen
dan die van '40 en '41
Oud-burgemeester Houwing is heen
gegaan.
Men zou zeggen: deze man bereikte
een gezegenden leeftijd en kan op een
welbesteed leven terugzien. Het einde
van ieder menschleven op aarde is de
dood en er steekt niets vreemds in. dat
ook burgemeester Houwing thans heen
gegaan is.
En toch
En toch speelde heel de week de ge
dachte aan dit heengaan van dien
ouden, grijzen magistraat ons door het
hoofd. Iedere maal was het weer alsof
wij hem daar voor ons zagen zooals wij
hem zoo ontelbare malen gezien hebben:
langzaam van de Hoofdgracht af ko
men fietsend, gebogen over het lage
stuur en met de voeten kordaat vast-
geklamt op de trappers.
Wij zagen hem in de raadszaal: altijd
een markante figuur met z'n wit-grijze
snor, z'n kop. die een levend ..brons"
had kunnen zijn en zijn korte, gedron
gen gestalte.
Wij zagen hem', als hij uit jagen ging
in de duinen van zijn stad, die hem zeer
lief was, en die hij niet vreemd bleef.
Met het geweer schuin over den rug
en de pet in de oogen.
Deze man was. we herhalen het. een
persoonlijkheid. Hij bleef „meneer Hou
wing". Er was iets van adel, van natuur
lijk-aangeboren authoriteit in zijn wezen
en dat is er altijd in gebleven. Ook toen
hij zijn stad verliet en de residentie uit
koos om er z'n levensavond te slijten.
Hij was een merkwaardig man. En
behalve deze eigenschap kan men ook
zeggen dat hij een goed hart bezat. Nu
is, de mortibus non est disputandem
oftewel: van de dooden niets dan goed.
Neen lezer, deze gemeenplaats gaat
hier niet op. Burgemeester Houwing
was een goed mensch en vele monden
zouden dit, ook nu nog, kunnen getui
gen. Zijn heengaan valt te betreuren,
ook al omdat er weer een van die brok
ken .antiek" heengegaan is. Zoo sterft
het uit
Hij was een bekende verschijning in
de Haagsche „Witte", en dat omdat hij
een goed naam had als oud-zeeofficier.
Er werd wel eens beweerd, dat hij meer
zeeofficier dan burgemeester was, doch
dit is onjuist. Hij was een mensch met
vele goede eigenschappen en dit nog
eens te memoreeren (zelfs in deze
rubriek) geleek ons niet ongepast.
Rust zacht in Haagschen grond, bur
gemeester: verkrijg de rust die U na
een welbesteed leven gegund is door
menig Heldersman.
Er wordt wel eens den laatsten tijd
beweerd dat er in Nieuwediep geen fut
meer zit. De „geest" zou eruit zijn en
men zou bij de pakken neerzitten.
Wij hebben deze opmerkingen ver
scheidene malen, van diverse kanten,
vernomen en er geen geloof aan ge
schonken. Omdat we te veel vertrouwen
hadden in den goeden geest van deze
stad.
Dat het met de jeugd en de „gevor
derde" jeugd nog zoo slecht niet gesteld
is werd deze week bewezen door de
schaatsenrijderij. Eenige duizenden in-
wonenden klommen op de schaats ten
einde zich te meten voor het behalen
van prijzen.
Alsof er nooit geen oorlog geweest
is, alsof er geen vuiltje aan de lucht
was, zoo weerde jong-Nieuwediep zich.
En dat deed het hart deugd. Dat sterk
te ons in het geloof dat we ons geen
zorgen behoeven te maken en dat er
heusch niets aan 't handje is inzake
defaitisme en andere zaken.
Heeft U de MULO zien rijden? En
de AmbachtsschoolMeneerde
stukken vlogen er af. Daar was elan,
daar was geestdrift, daar was voort
varendheid, daar was bruischende over
moed kortom, daar was alles wat er
in een gezond jong leven moet zijn
wil het een goed leven zijn.
En dan het personeel van de gemeen
telijke diensten. Die vochten waarlijk
als leeuwen en gaven elkaar geen duim
breed toe.
Het waren prettige middagen, daar
op die ijsbaan en ze hebben ons geloof
en vertrouwen in de jeugd geconsoli
deerd.
Een enkel woord tenslotte over
Henri ter Hall. Men heeft het gelezen
„Onze Henri is 75 jaar geworden en
dat feit was aanleiding dat heel schrij
vend Nederland over hem schreef. Wat
te begrijpen is, omdat Henri ter Hall
niet de eerste de beste is en zeker tot
de 25 populairste vaderlanders gerekend
mag worden.
Henri75 jaar. Ook daarover kan
men gaan denken. Over dezen onver-
woestbaren levensvierder, dezen beze
ten werker en eerste impressario van
de Lichte Muze in dit land.^dat dacht
dat alleen de Zwarte Kunst hier kon
slagen.
Henri... 75. Wij hopen dat hem
nog verscheidene jaren gegeven zijn.
Opdat hij .getuige moge zijn van de op
bloei van zijn vaderland dat hij zeer.
lief heeft. Met al z'n eigenschappen,
de vele goede en de weinige slechte.
Het zal z'n aangeboren ijdelheid. ook
dan nog, mildelijk streelen
i
Oude Xieuwediepers bij de uitvaart.
't Was een grauwe dag, waarop het stoffe
lijk overschot van oud-burgemeester Houwing
werd ten grave gedragen. Een vuil-grijze
lucht, waaruit naargeestig de, regen neer-
drenst, möddergrauwe straten in Den Haag.
Dooiende sneeuw, vertrapt. Een troosteloos
beeld biedt de residentie. Het ruime bovenhuis
aan het Copernicusplein ligt stil, temidden
van druk verkeer op dit kruispunt van zes
wegen.
Achter gesloten vensters rust burgemeester
Houwing. Dezelfde trekken van stoere wils
kracht op het ingevallen gelaat. De oogen
voor altijd gesloten. Hier heeft de dood het
laatste woord gesproken. Een leven, eens bla
kend van activiteit, is stilgelegd. De stem,
gewend aan commandeeren, zwijgt, het grim
mige gezicht lijkt ontspannen. Het groote
mysterie heeft zich voltrokken.
Om half drie rijdt de groote auto voor. De
Om half drie rijdt de zwarte auto voor. De
regen tikt tegen gesloten vensters.
Oude vrienden.
Op de begraafplaats „Oud Eik en Duinen"
zijn oude vrienden, die de laatste eer aan den
doode willen bewijzen.
Daar zijn de groote mannen uit den goeden
ouden tijd van onze Marine: We zien vice-
admiraal Fock, 't gelaat ernstig. De tijd is
niet aan hem voorbijgegaan. Diepe groeven
teekenen zich op het gezicht van den ouden
vlootvoogd af. Daar is de gep. kolonel Vos.
We merken er op den gep. kapt. ter zee Com-
mijs, den oud-zeeoff. A. Knottnerus, den over
ste Van Persijn. Daar is zelfs de oud-oppasser
van den kolonel Houwing, Crama en de oud-
onderofficier B. van Beckum.
Met den stoet komen nog mee generaal
Logger, majoor Schrassert Bert en kapt. ter
zee Putman Cramer.
Onder de aanwezigen op de begraafplaats
zijn voorts verschillende burger-autoriteiten,
o.w. wij in de eerste plaats opmerken burge
meester G. Ritmeester en wethouder L. F. van
Loo, als vertegenwoordigers van het Gem.-
Bestuur van Den Helder.
Daar is voorts de oud-commissaris van po
litie, de heer C. W. Gratama. Daar zijn de be
stuursleden van de Vereen. „Moed, Volharding
en Zelfopoffering", de heeren J. van Dok en
Roetman en die van het „Dorus Rijkersfonds"
Withlau, voorz., en P. J. Jager, administra
teur. Enkele oud-Nieuwediepers, onder wie het
voormalig raadslid, de heer J. Borkert; de
heer en mevr. R. Maas, de heer Hubbeling e.a.
In de aula.
In de aula verzamelden zich de aanwezigen.
Als de deuren naar de Chapelle ardente, waar
het stoffelijk overschot onder een schat van
bloemen staat opgebaard, opengaan, speelt het
orgel zacht en innig een prelude van Guilmont.
Sober woord ten afscheid.
Het is een neef van den oud-burgemeester,
Prof. Mr. P. H. A. N. Houwing, die schetst
burgemeester Ritmeester, namens het Ge
meentebestuur van Den Helder.
Bij het afscheid van burgemeester Houwing,
ruim 12 jaar geleden, is er op gewezen, dat hij
de gemeente Den Helder trouw heeft gediend.
Hem zijn daarvoor woorden van lof en hulde
gebracht, voor zijn beleid en besluitvaardig
heid. Herinneringen zijn toen opgehaald aan
zijn persoon, zijn goedhartigheid, waardoor hij
allen wist te winnen, van hoog tot laag.
Ook nu, na zijn heengaan, zijn weer ver
halen opgedoken. Verhalen hoe hij met
zijn zeilpet op, zijn trui aan, tusschen de
oude visschers aan den Buitenkant zat, zijn
beenen bungelend van den steiger, spre
kend met hen over de zee, die zij allen
liefhadden.
Men voelt uit deze verhalen, dat de men-
schen nog dankbaar zijn voor wat hij voor Den
Helder en haar gemeentenaren geweest is.
Het is mij een behoefte, namens het ge
meentebestuur van Den Helder, een woord
van diepgevoelden dank te spreken, voor
alles wat de heer Houwing voor de ge
meente deed.
Ook aan de familie, die hem voor dezen
arbeid in het belang van de gemeente Den
Helder afstond, brengt spr. een woord van
dank.
Burgemeester Houwing, zoo eindigt de heer
Ritmeester, hartelijk dank. Rust zacht.
Een vriend van oud-burgemeester Hou
wing spreekt hierna een persoonlijk woord.
In verband met prijsverhoo-
ging en lekkage.
De administrateur der Centrale Boek
houding van de Gemeentebedrijven ves
tigt er, middels een advertentie in dit
nummer, de aandacht op, dat het in het
belang van alle tijdelijk vertrokken in
woners van Den Helder te achten is,
dat zij er rekening mede houden, dat de
prijs voor het gas verhoogd is. In ver
ban daarmede, en mede in verband met
eventueele lekkages wordt men verzocht
aan de centrale Boekhouding mede-
deeling te doen van dag en uur, waarop
door hen gelegenheid gegeven zal wor
den tot het opnemen van de gas-, elec
triciteit- en/of watermeterstanden.
Dank van oud-redder.s
De heer J. van Dok, voorzitter van „Moed,
Volharding en Zelfopoffering", brengt namens
zijn vereeniging en alle oud-redders dank aan
dqp heer Houwing voor alles wat hij voor hen
gedaan heeft. De vereeniging „M. V. Z." heeft
haar opkomst aan hem te danken. Altijd stond
hij klaar om steun te verleenen. Nooit was
hem iets te veel.
Daarvoor brengt de heer Van Dok hun oud
eerelid dank.
Dan speelt het orgel „Ases Tod" van Grieg
en een andante van Schubert, terwijl de kist
met de dragers langzaam de begraafplaats op
gaan, gevolgd door familie en belangstel
lenden.
Bij de geopende groeve dankt Prof. Houwing
voor de belangstelling, in het bizonder het ge
meentebestuur van Den Helder en oud-redders.
Een twintigtal bloemstukken worden op en
om het graf gelegd, waaronder een van het
„Gemeentebestuur van Den Helder" en een
van het „Dorus Rijkersfonds".
Voor Woensdag zich melden op
Bureau „Winterhulp".
Nu de volgende collecte voor „Winter
hulp Nederland" alweer cp het programma
staat, is het noodzakelijk, dat men weder
om over een behoorlijk aantal collectan
ten en collectrices beschikt. Wij doen dan
ook in dit verband wederom een beroep op
allen, die voor dezen arbeid hun arbeids
kracht willen geven. Ongetwijfeld zal men
aan dezen oproep gehoor willen geven.
Zij hierbij vermeld, dat men zich iederen
dag kan opgeven aan het Bureau „Winter
hulp", gebouw van „Sociale Zaken" aan
den Kanaalweg.
Men gelieve zich echter p&te geven vóór
a.s. Woensdag.
Dinsdags en Vrijdags tusschen den
middag open.
Het is bij velen nog niet bekend, dat de
Openbare Leeszaal en Bibliotheek, ook Dins
dags en Vrijdags, tusschen den middag open is.
(Foto Verbey).
HARDRIJDERS... VOOR!
Eergisteren werden op het Heldersche kanaal allerlei wedstrijden georganiseerd
voor het ge'eele gemeentelijke personeel en aan welke wedstrijden diverse
attracties verbonden waren. Hier een der vele „starten", die des
morgens gemaakt werden.
hoe de gebeurtenissen van de laatste maanden
een schaduw geworpen hebben over het gezin.
Van 2 zoons, 2 schoonzoons en een schoon
dochter is sinds den oorlog niets meer gehoord.
Zij konden biet aanwezig zijn bij het sterven
van hun vader en zijn daarvan zelfs nog niet
op de hoogte.
De overledene was met heel zijn hart aan
zijn gezin gebonden. Hij heeft er alles voor
over gehad en had groote belangstelling voor
zijn kinderen, ook toen zij reeds in het maat
schappelijk leven hun intrede hadden gedaan.
Het ouderlijk huis was altijd nog het middel
punt. Het was nog immer één groot gezin.
Het is geen frase, zegt spr., als ik hier be
weer, dat met dit heengaan voor ieder lid van
de familie een stuk van hun leven is heen
gegaan.
Verdriet en teleurstelling is den over
ledene niet bespaard, maar toch is dit
leven als geheel een mooi leven geweest,
mooi door zijn karaktereigenschappen.
Wat hij wilde, wilde hij met zijn heele
hart.
Hoewel zijn familie ver van de zee woonde,
had hij als kleine jongen al het ideaal om zee
officier te worden. En dat heeft hij doorgezet.
Men weet, hoe hij deze carrière eervol heeft
afgesloten. Met dezelfde energie en opgewekt
heid heeft hij zich gegeven aan het burge
meestersambt.
Zijn werk was zijn leven.
Het mag voor de familie een troost zijn, dat
men bij hem van een rijk en gelukkig leven
kan spreken. Ook de genegenheid en waardee
ring, die hij in en buiten zijn werk genoot, mag
hun tot een troost zijn.
De overledene had een rechtschapen
karakter, hij was eerlijk, rechtvaardig en
oprecht. En deze deugden gingen niet ge
paard met een zekere scherpte van ka
rakter, doch met gemoedelijkheid en op
gewektheid.
Spr. besluit met te zeggen, dat dit heengaan
een groot gemis voor de familie beteekent, dat
men straks wellicht nog scherper zal voelen,
als de kinderen zijn teruggekeerd.
Afscheidswoord van burgemeester
Ritmeester.
Na dit woord van Prof. Houwing spreekt
temperaturen genoteerd van 14 en 16 graden.
Op 27 en 28 Februari van dat jaar vroor het
zelfs nog 8 en 9 graden, terwijl de vorst tot
21 Maart duurde. In Maart werd zelfs nog een
temperatuur genoteerd van 5 graden beneden
nul. Dat is een weinig opwekkend voorbeeld.
De winter van het vorig jaar begon veel
vroeger, n.1. begin Januari, terwijl die van
1929 pas begin Februari doorzette, maar
die van vorig jaar was ook minder lang
van duur. Na 20 Februari vorig jaar was
het vrijwel gedaan met de kou. Half Maart
kwam nog wel een ongelooflijk dik pak
sneeuw, maar met de vorst was het afge-
loopen. We zullen er dus maar op ver
trouwen, dat onze winter, die vrijwel ge
lijk begon met zijn voorganger in 1940,
dit voorbeeld volgt.
't Kan ons niet gauw genoeg afloopen.
V I Vi- I
Hieronder geven we dan de laagste tempe
raturen, per dag, in 1929, 1940 en 1941. Men
ziet daar duidelijk uit, dat de daggemiddelden
van dit jaar nogal wat schelen bij die van het
vorig jaar. Sterker spreekt dit nog als men
alle cijfers bij elkaar optelt en deelt. Dan blijkt
b.v., dat 1940 over Januari een maandgemid-
delde had van pl.m. 3 graden beneden nul, ter
wijl het maandgemiddelde voor 1941 1 graad
onder nul was. We hebben dus geen reden tot-
klagen over den winter van '41, tenminste als
we hem vergelijken met die van vorig jaar.
1929
1940
1941
1 Januari
2
2
4
2
2
7
5
3
0
3
3
4
0
2
2
5
2
7
3
6
4
8
6
7
4
-1-
1
5
8
3
4
4
9
2
6
3
10
5
10
9
11
10
8
2
12
11
8
3
13
2
3
3
14
2
5
3
15
2
4
4
16
4
6
7
17
5
9
8
18
10
6
5
19
5
12
2
20
10
11
3
21
2
5
2
22"
0
11
4
23
0
2
2
24
1
2
0
25
3
1
0
26
4
8
4
27
4
4
8
28
6
5
4
29
4
5
9
30
1
6
8
31
1
11
5
1 Februari
2
11
5
2
2
11
5
3
3
11
4
4
7
9
3
5
9
8
3
6
9
2
9
7
2
2
7
8
7
1
9
5
5
10
6
9
11
15
5
12
15
10
13
14
11
14
14
7
15
16
4
16
16
0
17
12
PORTEMONNAEE VERLUST.
Een dame deed aangifte, dat zij uit haar
handtasch, welke zij in een winkel geopend
had, een beursje met inhoud van plm. 70 gld.
vermiste.
DIEFSTAL.
Uit een schuurtje, staande achter een wo
ning in de Florastraat werden verschillende
goederen ontvreemd.
We vo.J in de kou van dezen winter
waarschijnlijk feller dan die van het vorig
jaar. Dat komt niet omdat de temperatu
ren lager zijn, maar omdat we, door ge
brek aan brandstoffen en velen boven
dien nog door gebrek aan voldoende vet,
de kou intenser ervaren. Gaan we de tem
peraturen vergelijken, die we dit jaar in
onze stad noteerden met die van het vorig
jaar en die van den historischen winter
van 1929, dan blijkt, dat we dit jaar be
langrijk beneden het vorig jaar blijven en
dat er in 1929 temperaturen in onze stad
genoteerd zijn, die veel lager zijn dan die
in de strenge winters van 1940 en 1941.
Het is wel aardig om de cijfers eens naast
elkaar te zetten. We hebben daarvoor moeten
grasduinen in oude jaargangen en daaruit kan
men met cijfers en feiten zien, dat we den
duur van den winter van 1940 benaderde, maar
dat, over het geheel genomen, het minder koud
is dan toen en dat we slechts kunnen wen-
schen, dat we voor een herhaling van 1929 ge
spaard worden, toen half Februari eerst de
felste kou losbrak, die toen tot 21 Maart
aanhield. Half Februari werden er in 1929
