Ons Indisch hoekje
BRAND-
futtertjes
De „Voorwaarts"
in dienst
WINTERHUIP»NEDERLAND
Vandaag
het brengt méér geld in!
Advertentiën
AOVfRTEERfNBOfl VERK90FEI
MAANDAGI K£7,uANs
1U »ilfl ART o LOTISICO AGENTSCHAPPEN
Maandag 3 Maart 1941
Tweede Blad
MadóriLeuiuL'v
Opbrengst collecte "Winterhulp
Nederland"
Rijcke Trek loten
Burgerlijke Stand van Den Helder
Morgenstond
36310
is de girorekening van den
Gemeente-ontvanger,
Stort hierop Uw gavenvoor
tfWinterhulp".
KeJi#c exi ZejridUiq,
voor 50 jaar
Uond&itn uil hel Ulieqend Blaadje
Dorus Rijkers klimt in de pen
Adverteer en kost geldy
Rijcke Trek Loten 60 ct.
21 F«br. 1 Pr. Zw««fvl. 81042 w. i 6000.*
26 F*br. 1m Pr. Lot H. 57831 w. f 6000-
Min. v. Ju.t, 6 Fnbr. 1940 2* «M. 1101
Naar wij vernemen heeft de collecte ten
bate van „Winterhulp Nederland" in onze
gemeente opgebracht 310.88Va.
Toen Donderdag n.m. de Dokter Wage-
maker niet kon varen wegens de lage water
stand, maakte het motorschip „Voorwaarts"
haar eerste reis in de dienst tussclPfc- Texel en
Den Helder. sP*
Het trof wel toevallig, dat het weer vrij
ruw was, doch dit was geen bezwaar om de
reis met die kleinere schip te maken. Tegen
de vloed liep het schip in 48 minuten naar Den
Helder, terwijl het op de terugreis (voor de
stroom) slechts 25 minuten noodig had, van
Den Helder tot het baken voor de haven
van Texel.
Van Texel .gaande, waren slechts weinig
passagiers aan boord; 90 passagiers maakten
te terugreis mede, terwijl er bovendien nog
vier automobielen aan dek vervoerd werden.
Voor hen, die wellicht aangaande de zee
waardigheid van dit kleinere schip eenige
twijfel gekoesterd hebben, is het van belang
te melden, dat de Voorwaarts zoowel wat zee
waardigheid als vaart aangaat, ten volle heeft
beantwoord aan de verwachtingen van be
stuur en directie.
Donderdagmiddag was het water zoo laag,
dat de schuiten in de haven zelfs aan den
grond kwamen te zitten (2.04 M. beneden
N.A.P.). Ook de Voorwaarts ontkwam hier
niet aan. Er moest gewacht worden tot het
vloed was. De dienst ondervond onderwijl
groote vertraging; om ruim half acht pas
was de boot weer in de haven.
(Tex. Courant).
Een advertentie in dit nummer vermeldt
nadere bijzonderheden omtrent de gehouden
beide trekkingen van de Rijcke Trek Verloting.
In vele plaatsen waren de loten sedert be
gin Februari al uitverkocht, hetgeen mede een
reden voor het Comité der Verloting heeft ge
vormd een derde serie ook op korten termijn
te doen trekken en wel op 21 Maart. Deze
verloting biedt eveneens een hoofdprijs t.w.v.
6000,en een serie mooie prijzen.
De loten zijn inmiddels verkrijgbaar bij de
bekende adressen in de plaats en omgeving.
van 1 Maart 1941.
BEVALLEN: L. J. Bootsman-Westdorp, z.
Gevonden en Verloren voorwerpen
Gevonden; 2 petroleumbonnen; een paar
handschoenen; een paar kinderhandschoenen;
een bontmuts; een Duitsch cahier.
Verloren; een bruin gekleurd kussen; een
portemonnaie met inhoud; een stamkaart; een
bankbiljet van 10.een stamkaart; een
gouden gladde ring; een zilveren dames-hor
loge; twee zakjes met postzegels; een vleesch-
kaart; een portemonnaie met inhoud; een
belastingmerk; een brandweerhelm; een
nachtpon; twee guldens; een rijbewijs; een
fietstasch; een boekje met adressen van
klanten.
Blauw, wazige verten,
De dag is niet ver.
Zie ginds aan den hemel,
Glanst mat nog een ster.
Maar dra wordt het lichter
Zie 't Oosten is rood.
En aarzelend klimt
Uit des horizons schoot;
Een lichtende zonne,
Die ras ons beschijnt.
Terwijl in het zonlicht
De nevel verdwijnt.
Een dag brak weer aan.
Voor alles wat leeft,
Ach, dat zij ons spoedig,
De vrede weer geeft
K. Wouters.
Heemstede, 27 Febr. 1941.
(Erbij vermelden: „Voor Winterhulp
Nederland").
KERK EN VRIJHEID.
Dr. W. Banning schrijft in het (officieele)
weekblad der Nederlandsche Hervormde kerk,
de artikelenserie ter toelichting van de
kerkelijke boodschapover „de kerk en de vrij
heid". Wij nemen hier het slot van zijn betoog
over:
De kerk heeft eenerzijds haar woord te
spreken in de concrete nooden van den tijd;
anderzijds blijft haar boodschap voor alle
eeuwen dezelfde. Voor het bedreigde goed der
geestelijke vrijheid mag en moet zij het als
kerk opnemen. Zij moet uitspreken en
waarlijk naar meer dan één kant, óók naar
binnen: - dat voorwaarde voor alle geestes
vrijheid is het vinden van de rechte verhou
ding tot God, door het geloof; dat diepste vrij
heid groeit waar de heilige liefde Gods haar
genade werkt en de mensch deel heeft aan het
onwankelbaar koninkrijk; dat „heilig" is het
werk Gods in een menschenziel, en dat in din
gen van deze sfeer en orde elke dwang uit
den booze is (dit vooral gelde voor de kerk
óók naar binnen!).
Maar daaruit volgt tevens, dat de kerk het
opneemt voor de gewetensvrijheid van hen,
wier geweten niet door het geloof in het evan
gelie wordt bepaald. Voor haar zelve eischt
zij, niet uit machtsbegeerte of uit politieke
motieven, maar eenvoudig omdat het haar op
dracht is, de onbeperkte vrijheid der geloofs
verkondiging. De eerbied voor het heilige, die
zij aan de burgerlijke overheid heeft voor te
houden als grens waar menschelijk en aardsch
recht ophoudt, en Gods recht inzet, voert er
haar toe om eiken gewetensdwang te veroor-
deelen. Wij kunnen en mogen niet vergeten,
hoe zeer de geschiedenis van dit volk der lage
landen gestempeld is door den strijd om evan
gelisch, protestantsch geloof en vrijheid (na
tionale en burgelijke). De kerk als geheel kan
en mag niet vergeten, dat zij is gegroeid uit
het zaad der martelaren, die de trouw aan
Gods evangelie bewezen met hun leven. Zou
het „Te deum" geen leeg versiersel worden als
de geestelijke vrijheid en de evangelische
liefde stierven f
WAT 18 EEN KETTERT
Ds. P. van Dijk schrijft in het Noordhol-
landsch kerkblad: Eigenaardig is de beschrg-
ving, die Dr. W. Leendertz in zijn boek Rang
orde van geestelijke waarden geeft van een
ketter.
Eerst wordt in het algemeen gesproken over
de mogelijkheid dat bij de veelheid van waar
denzooals die in Gods Openbaring met ge
zag tot ons komen er sommige in 't gedrang
komen.
Daar tegenover moet als ideaal staan,.dat
iedere waarde haar eigen plaats inneemt
ook de lagere daarmee bedoelt Dr. Leen
dertz de niet centrale waarden mogen niet
verdrongen, nog minder doodgedrukt worden.
Dit is juist het typische bij alle ketterij.
Een ketter heeft altijd gelijk; zijn fout is,
dat hij te veel gelijk heeft, dus ongelijk. Hij
verabsoluteert één waarde ten koste van an
dere; hij doet dit, mogelijk onbewust, meestal
omdat een bepaalde zijde bij de christenheid
niet tot haar recht gekomen was, of een waar
de op den achtergrond was geraakt. Nu wordt
bij hem centraal, wat objectief niet centraal is.
Wat als correctief zin en beteekenis zou heb
ben, wordt normatief, hetgeen niet meer ge-
Ik zocht naar mijn zakmes om een touwtje
op lengte te snijden. Het mesje bewaarde ik
in een zeemleeren zakje met het oog op het
roesten, waardoor anders leelijke vlekken in
mijn jaszak zouden ontstaan. Maar toen ik
het mesje geopend had, had mijn Javaansche
chauffeur 't vraagstuk al zonder mes opge
lost n.1. met behulp van twee keien. De eene
diende tot aanbeeld, de andere tot hamer.
Hiermede had hij de vezels van het touwtje
op de juiste plaots verbrijzeld. Ik heb mij
heel vaak verbaasd over de groote handig
heid van de menschen in den grooten Oost!
Met welke geringe hulpmiddelen ze zich we
ten te behelpen om fraaie en of merkwaar
dige voorwerpen te maken. Met behulp van
steenen bijlen en vuur holden de Papoea's
boomstammen uit om er prauwen van te
maken, die ze voorzagen van kostelijk snij
werk. Een der merkwaardigste uitingen van
handigheid zag ik in de verre Tanimbar-
eilanden (in het Oosten der Molukken). Daar
maakten de vrouwen van schelpen heel mooie
armringen. Pater Geurtjens beschreef de
fabrikatie in „Het Indische Leven", terwijl
hij me ook met een foto vereerde. „De schelp-
ringen", vertelt Pater Geurtjens, „maken
den trots uit van de Tanimbareesche vrouw.
Ze worden gemaakt van het platronde onder
stuk van de marmerschelp. De vraag er naar
is zeer groot, het aanbod betrekkelijk zeer ge
ring, zoodat een rits schelpringen tot de
kostbaarste kleinodiën der vrouw gerekend
wordt. De waarde wordt vooral bepaald door
de wijdte van den ring, al weer vanwege de
zeldzaamheid; men vindt zoo maar geen
schelp, groot genoeg om er een ring uit te
slijpen, die vlot over een welgevulden boven
arm schuift. Voor het slijpen wordt een ge
duld vereischt zooals alleen een inheemsche
ter beschikking heeft. De schelp wordt langs
den bodem met een gloeiend stuk klapperdop
(kokosnoot) bros gebrand en afgeslagen. In
het bakje op den voorgrond der teekening lig
gen er een paar. Een lange staak hangt in
een lus. Hij is beneden verzwaard met een
zwaren steen, zoodat het stuk schelp, dat on
der de punt ligt, stevig op den steen wordt
gedruk. Nu schuurt de vrouw het heele geval
op en neer over den slijpteen. Is het stuk
schelp nu goed geslepen, wat heel lang duurt,
dan wordt er in die schijf heel voorzichtig een
gat geslagen, waarbij de fabrikante de kans
loopt, dat de rand breekt! Die opening maakt
men nu grooter, rond en glad Dit geschiedt
met een dun slijpsteentje, in een bamboe ge
klemd. Hiervoor is engelengeduld noodig!* De
helderwitte ringen om de bruine armen doen
buitengewoon frisch en vroolijk aan, ook de
kleine kleuters staan ze levendig en leuk."
Dr. H. F. TILLEMA.
(Namens het Koloniaal
Instituut te Amsterdam.)
rechtvaardigd is. Men zegt: „iedere ketter
heeft zijn letter". Wi; zouden daarop kunnen
antwoorden: hij geeft dus maar een klein deel
en is daardoor verblind voor het grootere com
plex, dat daar boven uitgaat. Onbewust wor
den zoo bepaalde waarden door hem opge
schroefd"
Geheel en al past o.i. deze omschrijving niet.
Ketterij b.v. in de geschiedenis der kerk is ook
zaak dan verabsoluteering van een bepaalde
menigmaal voortgekomen uit een andere oor-
in die kerk gevonden waarde; en onbewust
waren de ketters in de verbreiding van hun
meeningen ook lang niet altijd: maar als ty
peering van vele goed-bedoelende mede-chris
tenen, die vinden dat de kerk deze of die waar
heid der Schrift te weinig laat hooren, lijkt ze
treffend juist.
De kerk poogt te leven uit het groote com
plex; de secte raakt door het staren op een
klein deel van dat complex der waarheden en
waarheid verblind.
De eeuwige wegen der liefde, door Ernst
Zahn. Uitgave A. J. G. Strengholt, Amster
dam. Prijs geb. 3.95, ingen. 3.40.
Deze roman, spannend van bladzijde tot
bladzijde, wordt beheerscht door de figuur
van Faustina Solari, dochter van een café
houder uit het Italiaansche Tessino. Deze
vrouw van groote bekoorlijkheid is als een
noodlot voor de menschen waarmee ze in
aanraking komt. Haar eerz icht en intelli
gentie, haar onbuigzaamheid maken dat ze
een noodlottigen invloed heeft op die men
schen, die zich aan haar binden, maar ook
op hen, die zich niet willen buigen voor haar
wil.
Jozef Walker, reserve-luitenant bij het
Zwitsersche leger, ontmoet Faustina in het
café van haar vader, waar zij de spil is waar
het bedrijf om draait. Ze windt de mannen
om haar vinger. Ze bekoort den jongen lui
tenant, die geen andere begeerte heeft, dan
Faustine tot de zijne te maken.
De vriend van Walker, Martin Reding,
komt eveneens in kennis met de schoone
Faustina. Hij doorvoelt haar duivelschen
invloed en weigert zich daaraan te onder
werpen. Hij waarschuwt zijn vriend voor
Faustina, maar die is doof en blind. Faustina
echter heeft haar zinnen gezet op den knap
pen Reding en zij poogt hem in haar strik
ken te vangen. Evenwel zonder resultaat.
Als de vrienden Walker en Reding demo-
biliseeren en naar huis terugkeeren, houdt
Jozef Walker het contact met Faustina aan
en uitsluitend om in de nabijheid van Reding
te verkeeren, trouwt zij Walker. Op den
trouwdag van Fautina en Jozef is Reding
van de partij, die in kennis komt met het
zusje van zijn vriend, Candida. Het meisje
oefent op Reding een grooten invloed uit.
Candida en Martin worden een paar, tot
diepe ergeruis van Faustina, die nu voor
goed den weg tot Reding ziet afgesloten. Een
stille en verbitterde strijd ontstaat, die later
tot een openlijken strijd komt op zakelijk ge
bied. Walker en Reding hebben zaken, die
naast elkaar een gezond en bloeiend bestaan
gewaarborgd hadden. Faustina stelt zich
echter ten doel de zaak van Reding te be-
concurreeren en ten gronde te richten. Tel
kens ontmoeten zij elkaar in verbitterden
kamp.
Een vreemde figuur in dit boek is Otwin
Dorta ,een oermensch en de drijvende kracht
van Walker's zaak. Hij staat in alles naast
Faustina, hij is de oorzaak van den dood van
Martin Reding. Een ongeluk op den weg is
het eind van Reding's leven.
Candida voelt, dat Faustina de schuld van
dezen tragischen dood is en een verbitterd en
tot wraakneming gezind mensch blijft een
zaam achter. De wraak van de zuster, die
met een groote liefde aan Reding verbonden
was, gaat zoover, dat ze de bronnen koopt,
die het bedrijf van haar broer voeden. Daar
door is de zaak van Walker ten doode opge
schreven.
Het is een wonderlijk boek, scherp en met
groot talent geschreven. Typische karakters,
die wij, nuchtere Hollanders, moeilijk kunnen
begrijpen, karakters, die ons echter boeien en
meeslepen.
Uitgegeven door de N.V. Uitgevers Mij.
„Kosmos" te Amsterdam „De Omzetbelasting
in de praktijk". Prijs 1.60.
Er zullen weinig boekjes zijn uitgegeven,
waar in den handel meer vraag naar is, dan
juist naar een boekje over de omzetbelasting.
Door het bewijzigde besluit op de omzetbelas
ting, per 1 Jan. 1941, zien velen, die voor dien
tijd met omzetbelasting niets te maken hadden,
zich plotseling geplaatst voor problemen, die
zonder een juiste handleiding niet op te lossen
zijn.
„De omzetbelasting 1941 in de praktijk" is
Mijnheer de Redacteur,
Beleefd verzoek ik U voor het onderstaande
een kleine plaatsruimte in Uw veelgelezen en
geacht blad, waarvoor ik U bij voorbaat dank
zeg. In het Vliegend Blad van Zaterdag SI
dezer las ik een beoordeeling van een tooneel-
voorstelling, door den heer A. van Lier ge
houden op Woensdag 18 Februari in den Stads
schouwburg, voor een stampvolle zaal. Daarin
toch las ik, dat er eenige chansonnetten ten
beste zijn gegeven, onder andere een getiteld
„Waarom!" waarin het publiek gaarne een
couplet had gemist en wel het couplet het
welk betrekking had op de instappers van de
reddingsboot. Aangezien ik de voorstelling niet
heb bijgewoond. Verneem ik eerst nu, dat de
tooneelisten van den heer Van Lier het hebben
willen doen voorkomen als zouden de instap
pers der reddingsbooten hunne menschlievende
pogingen aanwezen om hunne natuurgenooten
uit doodsgevaar te redden. Waarom f Alleen
om daardoor geldelijke belooningen deelachtig
te worden en onderscheidingen te verkrijgen.
Ik protesteer ten zeerste daartegen, ook uit
naam van alle instappers, die nu en dan vrij
willig met de reddingsbooten alhier zijn mede-
gegaan, om schipbreukelingen het leven te
redden. Dat belooningen, hetzij geldelijke of in
den vorm van eereteekens, door ons worden
aangenomen, kan niemand ons ten kwade
duiden, daar het meerendeel onzer met een
talrijk huisgezin is gezegend en niet zoo ple
zierig en gemakkelijk zijn brood verdient als
tooneelisten. Of zouden tooneelisten ook geen
stoffelijke blijken of onderscheidingen voor
de erkenning hunner verdiensten aannemen,
indien dezelven worden aangebodenHet is
in mijn oog zeer onbeleefd en ondankbaar ge
handeld door personen, die van Amsterdam
naar Den Helder komen, teneinde dubbeltjes
te verdienen, om een gedeelte der inwoners en
mogelijk ook begunstigers in een minachtend
en belachelijk daglicht te plaatsen voor een
stampvolle zaal.
Namens alle instappers van de Reddings
booten der
Noord- en Zuidhollandsche Reddingsmij.,
gestationneerd te Den Helder,
T. RIJKERS,
Br. der Orde v. d. Ned. Leeuw,
Schipper der Reddingsboot
een werkje geworden, dat werd samengesteld
door een tweetal zeer bevoegde auteurs, n.1.
twee inspecteurs der directe Belastingen, die
een voor ieder begrijpelijke uiteenzetting van
deze nieuwe omzetbelasting geven.
Inderdaad een werkje waardoor een ieder,
die met omzetbelasting iets te maken heeft,
een juist en goed inzicht krijgt. Door het lezen
ervan zullen vele fouten in de toekomst ver
meden kunnen worden en naheffingen met
boeten enz. voorkomen.
Kaïn. Debuut van Roger van Aerde.
De jonge Nederlandsche schrijver Rogier
van Aerde zal binnenkort bij de uitgevers
maatschappij Urbi et Orbi debuteeren met een
opmerkelijk boek over de tragedie uit den oer
tijd van het menschdom: Kaïn.
Uitzicht. Onafhankelijk maandblad voor
geestelijke stroomingen. Febr.Maartnummer
'41. Uitgave N.V. Servire, Den Haag.
Dit nummer van „Uitzicht" opent met een
bijdrage van G. van Rijnberk, getiteld „Occul
tisme en matappsychologie in de 18e eeuw",
een artikel bijzonder interessant en van bij
zondere waarde tevens voor de bij uitstek kun
dige wijze waarop de schrijver deze materie
behandelt.
H. A. Naber schrijft over „Pythagoras"
(naar zijn beeld door Raphael), terwijl ten
slotte P. A. Dietz een bijdrage leverde over
„Angelus Silezius" en de „Cherubinische Wan-
dersman".
Als gewoonlijk een nummer van dit perio
diek dat boeit door de uiterst verzorgde wijze
waarop men de bijdragen redigeerde.
Wendt U tot ons bureau
en laat ons Uw adver
tentie opmaken
Wij garandeeren U, dat
zij het grootst mogelijke
eöect sorteert
Heden overleed in het
"ehuis voor Ouden van
Dagen der Geref. Kerk
te Schagen, onze geliefde
Zwager en Oom
PIETER DE HAAN,
in den ouderdom van 69
jaar.
Den Helder, 1 Maart 1941
Ceramstraat 40.
Uit aller naam;
I. DE HAAN.
De ter-aarde-bestelling zal
.ilaats hebben Woensdag 5
Maart a.s. des namiddags
12.45 uur, vanaf de Geref.
Kerk (Bethelkerk) Graven
straat 2, op de Algemeene
Begraafplaats te Huisdui-
Heden overleed plotseling,
door een noodlottig onge
val, onze innig geliefde
Man en Vader
LOUIS SMAK,
in den jeugdigen leeftijd
van 27 jaar. Zij die hein
hebben gekend kunnen het
zware verlies van ons be
seffen. Dat lüj moge rusten
in Vrede.
Den Helder, 28 Febr. 1941
Oude Kerkstraat 43.
Tijd: adres:
Middenweg 185.
Zijn diepbedroefde
Vrouw en kinderen:
E. W. SMAK—
v. EETEN.
JAN.
LOUIS.
De ter-aarde-bestelling
vindt plaats op Woensdag
5 Maart, 2 uur, op de Alge
meene Begraafplaats te
Huisduinen.
3 x Hoofdprijs u. f 6000.~
Derde en Laatste
Loting 21 Maart
I TREKLIJSTEN (10 ei) en LOTEN
b/d bekende adressen en K.L.M. H'g, K.LM. A'dm, krantkiosken,
en op Rijcke Trek Giro 241.000 Haag. De taaiste week waren
alle loien uitverkochtI Koopt bijtijds van deze Isatste Loting/
Nieuwe 1 e Pr. w. f 6000.- 480 Prijzen. Bontmantels f 350.-,f 800.»
Premies vanaf f 0.60 °/o
Assurantiekantoor Koningstraat 90
Telefoon 984
Eenvoudige huishoudster ge
vraagd, kind geen bezwaar, voor
dag en nacht bij gepensionneerd
persoon. Zich persoonlijk aan te
melden Wilhelminastraat 95.
Te huur of te koop groote
woonwagen.
Adres: John. Bennema,
Anna Paulowna.
Lotisico trekt
De trekking wordt gehouden in het openbaar onder notariaat toezicht Louise de Colignystraat 2 te's-Gravenhage
trt nn m a r,T B BIJ DE BEKENDE
Enkele dagen na de trekking wordt de uitslag in dit blad bekend gemaakt
H: -
