Duitsche slagkruisers
Amerikaansche kust
Oorlogsproductie
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER WOENSDAG
Verduisteren
7.50 uur
Nieuws vleeschbonnen
De confereotie
le BATAVIA
Tarwe naar
onbezet Frankrijk
Secrefaris-Generaal van
Justitie afgetreden
De politiek van
TURKIJE
Mijnontploffing
in Japan
der V.S.
wordt opgevoerd
19 M A A R 1 1941
69e JAARG.No. 918S
OUITSCHLAND
wil aan de sla
Dc Fransche moeilijkheden
in Syrië
bij dc
Geen Britsche troepen
in Griekenland?
0
heldersche courant
Per schuit over straat Wanneer in verschillende Noord HoUandsche dorpen de tuinbouwproducten van den polder naar de ringvaart
aebracht moeten worden, maakt men gebruik van een zgn. overhaal, die den verkeersweg kruist en waarbij de schuiten per lorrie
op rails worden overgezet (Foto Pax-Holland)
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
Uitga*» der Uttg Mfl Hofland» Noorderkwartier N.V. te Den Helder
Met Rijkscommissariaat maakt bekend:
De Rijkscommissaris voor het bezette Ne-
derlandsche gebied heeit op grond van ar
tikel 1 van zijn verordening no. 3 40 betref
lende de uitoefening van de regeeringsbe-
voegdheden in Nederland in samenhang met
artikel 99 van de Ambtenarenwet den Secre
taris-Generaal van het Departement van
Justitie mr. J. C. Tenkink op zijn verzoek
met ingang van 18 Maart eervol uit zijn func
tie ontheven en gepensionneerd. De zaken
van het Departement worden voorloopig
waargenomen door den raadsadviseur mr. I.
P. Hooykaas.
leening aan Engeland, zijn thans pas de ver-
klarigen gepubliceerd, welke Huil, Knud-
sen en andere vertegenwoordigers van re
geering en weermacht verleden week heb
ben afgelegd in een geheime zitting van
de financieele commissie van het Huis van
Afgevaardigden.
William S. Knudsen, de leider van den
productieraad voor de bewapening, deelde
toen mede. dat den Vereenigden Staten in
totaal 784 fabrieken voor de vervaardiging
en het herstel van wapentuig ter beschik
king staan.
De regeering heeft reeds 1.574 millioen dol
lar uitgegeven voor het bouwen van 302
fabrieken, welke wapentuig ter waarde van
12.6 milliard dollar, zullen moeten vervaar
digen. Engeland heeft daarvan 61 fabrie
ken gefinancierd. Verder worden uit par
ticuliere middelen 421 in aanbouw zijnde
fabrieken gefinancierd, waarvan de kosten
393 millioen dollar bedragen.
Tot de door de Amerikaansche regeering
gefinancierde 302 fabrieken behooren: 14
munitiefabrieken, één vliegtuigmotorenfa-
briek. 20 vliegtuigfabrieken. 66 fabrieken
voor het vervaardigen van vliegtuigonder-
deelen. 18 voor het vervaardigen van gra
naten. bommen en torpedo's, 9 kruitfabrie
ken. 5 mitrailleurfabrieken. 27 geschutfa-
brieken. 2 fabrieken voor het vervaardigen
van geweren en revolvers. 40 voor het ver
vaardigen van scheppsonderdeelen. 5 voor
het vervaardigen van tanks. 12 voor de
vervaardiging van stalpn platen. 20 werk-
tuigmaehinefabrieken 9 fabrieken voor het
vervaardigen van optische instrumenten.
7 metaalfabrieken. 5 fabrieken voor het
vervaardigen van scheepsmotoren. 10 voor
het vervaardigen van algemeen wapenma-
terieel 19 als uitbreiding voor de bestaan
de arsenalen.
Verder gaf Huil toen een aansporing met
alle middelen de landen, die zich tegen
een aanval der „veroveraars" verzetten,
te steunen. Hii drong aan op goedkeuring
van het door Roosevelt verlangde crediet
van 7 milliard dollar, waarbij hij er op
wees. dat de gevaren op de zeeën zijn ge
stegen en Amerika zich omtrent den om
vang dezer gevaren niet langer illusies
kan maken s
De chef van den generalen staf. generaal
Marshall, verklaarde bij dezelfde gelegen
heid, dat het toestaan van 7 milliard dol
lar een bewijs zou zijn van den ernstigen
wil der Vereenigde Staten. De minister van
oorlog Stimson bracht het argument naar
voren, dat vertraging der financiering de
verdediging van Zuid-Amerika kostbaarder
zou maken.
Het Amerikaansche ministerie van Finan
ciën houdt zich reeds bezig met de nieuwe,
noodzakelijk geworden belastingen, waar
mede ten minste een gedeelte van de reus
achtige verdedigingsuitgaven moeten wor
den bestreden. Particuliere belastingdes
kundigen eelooven dat zoowel de directe
als de indirecte belastingen op z'n minst
zullen wordpn verdubbeld.
Tn politieke kringen verklaart men ver
der dat ook h'nnenkort zal worden begon
nen met een groot scheepshouwproeramma
On het oogenhlik ziin reeds 5000 groote
en kleine firma's met bewaneninesopdrarh-
ten met eer> ge-zamenliike waarde van 12.500
millioen dollar bezig. Er wordt daar dag en
neeht ononderbroken gewerkt.
Men verwacht dat Roosevelt. voordat bij
ziin vacantiereis begint, met het oog op
eventueele stakingen elf leden voor een ar
beidsgerecht zal benoemen. Vier leden zul
len arbeiders zijn en vier anderen zullen
werkgevers ziin. De overige drie leden zul
len uit het groote nnb'iek worden gekozen.
Tenslotte meldt United Press, dat de
rede van Hitier ter gelegenheid van den
..Heldengedenkdag" te Washington algemeen
wordt uitgelegd als een antwoord op Roo-
sevelts radiorede.
Goede markt voor vroege aard
appelen verwacht.
De Duitsche groentenhandélaren en het
Duitsche publiek zien op het oogenblik
reikhalzend naar Nederlandsche vroege
groenten uit. met name naar Nederlandsche
kropsla. Op het oogenblik zijn het hoofdza
kelijk uien, die Nederland in Duitschland
op de markt brengt. Sluitkool komt in de
tweede plaats. Men hoopt, dat Nederland
behalve kropsla ook weldra komkommers,
spinazie, rhabarber en radijsjes in groote
hoeveelheden zal leveren. Voor al die pro
ducten wordt een zeer goede markt ver
wacht.
Vanavond gaat de
verduistering in om
en duurt tot morgenochtend
7.44 uur
Ook paarden- en schapenvleesch
in de distributie.
Gedurende het tijdvak van Donderdag 20
Maart tot en met Zondag 30 Maart a.s. geeft
elk der vier met „08 vleesch" gemerkte bon
nen van de vleeschkaart recht op het koo-
pen van 100 gram vleesch. been inbegrepen,
of één rantsoen vleeschwaren. De met „08
worst, vleeschwaren" gemerkte bon geeft uit
sluitend recht op het koopen van een rant
soen vleeschwaren.
De bonnen, welke op 30 Maart a.s. nog niet
gebruikt zijn, blijven nog geldig tot en met
Woensdag 2 April a.s.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
thans ook paarden- en schapenvleesch onder
de distributie vallen, zoodat de rantsoenen
ook gelden voor deze vlceschsoorten.
Het rantsoen vleeschwaren, dat per bon
kan worden gekocht, bedraagt 75 gram voor
gerookt of gekookt varkens- rund-, kalfs-
paarden- en schapenvleesch en voor gerookte
worstsoorten. 100 gram voor gekookte worst
soorten. rolpens en knakworst, 125 gram
voor leverartikelen, tongenworst en nier
brood en 150 gram voor bloedworst.
Japansche oriëntatiereis door
Sumatra.
Van betrouwbare, niet officieele, zijde ver
neemt U. P„ dat de handelsbesprekingen tus-
schen Japan en Nederlandsch-Indië spoedig
afgesloten zullen worden. De leiders van de
Japansche en Nederlandsch-Indische missies,
Yosjizawa en Van Mook,- hebben een pro
gramma voor de slotbesprekingen opgesteld.
Deze slotbesprekingen zullen begonnen wor
den, zoodra Yosjizawa zijn oriëntatiereis door
Sumatra beëindigd heeft.
Verklaring van Summer Welles.
Volgens berichten In de Amerikaansche
ochtendbladen van gisteren, heeft de onder
staatssecretaris van buitenlandsche zaken,
Sumner Welles, die thans Cordell Huil ver
tegenwoordigt, bevestigd dat nu overwogen
wordt op verzoek van de regeering te Vichy
twee scheepsladingen tarwe naar het onbe
zette Frankrijk te sturen, indien behoorlijke
controle op de verdeeling ingesteld kan
worden.
Overigens polemiseeren de Amerikaansche
kranten en willen de gevolgen van de Brit-
sche hongerblokkade tegen het onbezette
Frankrijk op Duitschland afschuiven. Zoo
schrijft de New York Times, dat Amerika
alvorens te leveren stevige waarborgen moet
hebben.
Leahy bij Pétain.
De Amerikaansche ambassadeur, admiraai
Leahy, is gistermiddag door maarschalk
Pétain ontvangen, Naar men in welinge
lichte kringen verneemt, was de kwestie
van de levensmiddelen- en grondstoffen-
voorziening van het onbezette Frankrijk on
derwerp van bespreking.
Uit Beiroet wordt gemeld, dat de Fran
sche hooge Commissaris in Syrië, generaal
Dentz, zich opnieuw naar Damascus heeft
begeven, waar hij verscheidene dagen aal
blijven. Hij heeft de besprekingen met den
Syrischen oud-premier Ada Bei Ajoebi over
de vorming eener nieuwe regeering voort
gezet. De souks. de winkels der inheemsche
bevolking, zijn sedert de laatste incidenten
en betoogingen gesloten, doch tot nieuwe
botsingen is het niet gekomen.
Vandaag verklaring van den mi
nister-president.
Volgens berichten in de Turksche pers, zal
de minister-president vandaag in het parle
ment een verklaring over de binnen- en bui
tenlandsche politiek van Turkije afleggen.
Engelsche scheepsverliezen bij
terugtocht nit Duinkerken.
Nu Lloyds heeft bekend gemaakt, dat de
door haar vastgestelde Britsche scheeps
verliezen in de eerste 18 maanden van den
oorlog 1.245 eenheden hebben bedragen,
met een totalen inhoud van 4.96,.2ui ton,
meldt Associated Press hierover nog, dat
bij deze cijfers voor de eerste maal ook de
Engelsche verliezen bij den terugtocht ui
Duinkerken zijn inbegrepen. De EnS®ls£b(;"
hebben hierbij 73 schepen met een inhoud
van 280.556 ton verloren. Hun bon^®"°°"
ten verloren 39 schepen, met een inhoud
van 169.348 ton Hierbij zijn echter niet in
begrepen de jachten en visschershooten,
die op den terugtocht zelf nog verloren J
gegaan.
Verklaring van Lord Halifax
nopens munitietransporten over
den oceaan.
Eenige alleenvarende Engelsche
schepen in het Westen van den
Atlantischen Oceaan tot zinken
gebracht.
Churchill heeft gisteren aan een lunch
van de „Pilgrims Society", een organisatie
van in overzeesche gebieden wonende Ame
rikanen, een rede gehouden.
Bij deze gelegenheid hield de nieuwe am
bassadeur der Vereenigde Staten, Winant,
zijn eerste toespraak na de aanvaarding van
zijn functie.
Churchill verklaarde o.a. het volgende:
„Wij verwelkomen hier den heer Winant op
het oogenblik, waarop zich de groote slag
in den Atlantischen Oceaan in zijn vollen
omvang en hevigheid ontwikkelt.
Niet alleen Duitsche duikbooten,
ook Duitsche slagkruisers zijn reeds
over den Atlantischen Oceaan tot
aan de Amerikaansche kust gena
derd en hebben reeds eenige van on
ze schepen tot zinken gebracht, die
niet in convooien doch alleen op
zee voeren. Zij hebben reeds sche
pen, ver in het Westen op den 42en
lengtegraad tot zinken gebracht.
Aan deze kust en voor de westelijke toe
gangen tot ons eiland wordt thans een he
vige en onbarmhartigen strijd gevoerd, op
dat ons.de stroom van munitie- en levens
middelenleveranties kan bereiken, zonder
welken wij onze oorlogsinspanning zoowel
hier als in het Midden-Oosten niet zullen
kunnen volhouden, daar dit laatste oorlogs
front niet mag worden verzwakt.
Onze verliezen op dit oogenblik zijn ge
stegen en wij gebruiken onze geheele macht,
al onze hulpbronnen, al ons talent en onze
kennis om deze doodelijke beproeving te
kunnen doorstaan. Doch ook onze krachten
nemen iedere week toe. Ik heb er derhalve
recht op, dat men mij gelooft, wanneer ik
hier verkondig, dat wij het vertrouwen,
koesteren alles te kunnen doorstaan.
Winant wees, naar de Engelsche berich
tendienst meldt, op de beteekenis van de
Amerikaansche hulpverleening en verklaar
de, dat hii alles zal doen om deze politiek
te bevorderen. De Vereenigde Staten staan,
zooals president Roosevelt Zaterdag reeds te
kennen heeft gegeven, op het punt op te
treden. Zij mobiliseeren met toenemende
snelheid hun geweldige hulpbronnen om de
middelen voor oorlogvoering ter beschikking
.van Engeland te stellen.
aantal Britsche vrachtbooten, die de laat
ste maand op den Atlantischen Oceaan tot
zinken zijn gebracht, hebben den Engel-
schen ambassadeur te, Washington, lord
Halifax, aanleiding gegeven tot de volgen
de verklaring. „Duitschland is niet in staat
een voortdurenden stroom oorlogsmate
riaal, die uit de Vereenigde Staten naar
Engeland vloeit, te onderbreken. Slechts
een minimaal percentage van alle leveran
ties bereikt de Engelsche kust niet".
In tegenstelling tot deze verklaring van
den Engelschen ambassadeur staat de uit
lating van den Amerikaanschen schout-bij
nacht Stirling, die aan een vertegenwoor
diger van United Press heeft gezegd: „Om
streeks een kwart van alle Amerikaansche
transporten, die de laatste weken onder
weg waren naar Engeland, zijn het slacht
offer van de Duitsche strijdkrachten ge
worden".
Grieksche gezant te Vichy ont
kent.
Het Grieksche gezantschap te Vichy spreekt
de berichten tegen, dat er den laatsten tijd
nieuwe Britsche troepenlandingen op
Grieksch gebied zouden hebben plaats ge
had.
Bovenstaande mededeeling weerlegt de
gisteren gepubliceerde berichten, volgens
welke onlangs 150.000 a 200.000 man Brit
sche troepen in Griekenland geland zouden
zijn.
Het vredeskluwen.
Omtrent den tegenwoordigen toestand op
den Balkan schrijft de militaire medewer
ker van het Joego-Slavische blad de
„Hrvatski Dnevnik" o.m.: Alle draden eener
vreedzame oplossing in het Balkangebied
zijn nog niet kapot. Een nieuwe vredesklu-
wen schijnt te Belgrado gewonden te wor
den, die den geheelen Balkan opluchting
zou brengen en een vreedzame toekomst zou
doen verwachten.
Waarschijnlijk 20 mijnwerkers
omgekomen.
In een steenkolenmijn van een traaf Hok-
kaido heeft zich gisteren in de vroege och
tenduren een ernstige ontploffing voorge
daan. Ruim honderd mijnwerkers zijn be
dolven geraakt.
Na een reddingswerk van 10 uur slaagde
men er in 108 arbeiders te bevrijden. Men
vreest dat 20 mijnwerkers om het leven zijn
gekomen.
De ontploffing is ontstaan door uitstroo
mend gas.
RUIM 300 NIEUWE WAPENFABRIEKEN
DOOR DE REGEERING GEFINANCIERD
Knudsen, de leider van den productie-
raad voor de bewapening der V.S., heeft op
een conferentie van autoriteiten en indus-
strieelen, die belegd was met 't doel maat
regelen te treffen tot opheffing van het ge
brek aan geschoolde metaalbewerkers mede
gedeeld, dat de industrieele activiteit der
Vereenigde Staten met ruim 60 zal moe
ten worden uitgebreid om te kunnen voldoen
aan de eisehen van Jiet program van 7
milliard tot hulnverieening aan Engeland
en tevens aan de eisrhen van de bewape
ning der Vereenigde Staten.
Van begin Juni 1940 af, aldus Knudsen.
tot nu toe, hebben de arbeiders in de oor
logsindustrie ruim 18 milliard arbeidsuren
gewerkt. Ruim 5000 groote en kleine bedrij
ven zijn op het oogenhlik in de oorlogspro
ductie ingeschakeld, die in het totaal on
geveer 1,5 millioen arbeiders in dienst heb
ben.
Voorts meldt United Press, dat
Roosevelt op het oogenblik bezig is
een controle- en bemiddelingsinstan
tie te vormen om de Engelsche en
Amerikaansche behoeften aan oor-
logsmaterieel te regelen. Men neemt
aan, dat Bernard Baruch tot voor
zitter .hiervan zal worden benoemd.
Baruch was tijdens den Wereldoor
log voorzitter van de controle-in
stantie der geheele Amerikaansche
oorlogsindustrie.
Uit Londen wordt in dit verband gemeld,
dat de Amerikaansche „defense expeditor"
aldaar. Harriman, tegenover Amerikaansche
journalisten heeft verklaard, dat Roosevelt
binnenkort een controlelinstantie zal instel
len om op grond van de leen- en pachtwet
de behoeften aan oorlogsmaterieel van En
geland en de Vereenigde Staten met elkaar
in overeenstemming te brengen.
Later deelde Harriman aan Britsche jour
nalisten mede. dat het Amerikaansche volk.
indien noodzakelijk, bereid zal zijn Li
eigen voeding te beperken om Engeland de
levensmiddelen te kunnen zenden, welke het
noodig heeft.
Nieuwe wapenfabrieken.
Naar aanleiding van de Dinsdag begon
nen debatten in het Huis van Afgevaardig
den over de financiering van de hulpver-
De verliezen aan lc°0pvaardijscliepen iri
de v.eek eindigende op 9 Maart worden
door of' -ieele Engelsche kringen opgege
ven met twintig Britsche en vijf „geai
de" vaartuigen, met een gezamenlijk
Dage van 98.832 ton.
De sprongsgewijze toeneming va
Technici in den dop. Bulgaarsche scholieren toonen hun belangstelling voor de
pantserwagens van de Duitsche weermacht. (Foto Weltbilt)