Wijdvertakte ketting- handel ontdekt Boer en knecht Ondeugende TUINDERS BENOEMINGEN Burgemeester van Emmen bij de N.S.B- GROOTSTE CLANDESTIENE HANDEL OOIT IN ONS LAND ONTMASKERD. De holle steen, het nieuwste vervangmidrie heeft de onverdeelde belangstelling van d 1 van de Nederlandsche bouwnijverheid, e deskundigen op de Utrechtsche Jaarbeurs (Foto Pax-Holland) IN DE WIERINGERMEER IS DE VERHOUDING ZAKELIJKER DAN IN HET OUDE LAND. De verhouding tusschen boer en knecht draagt in de Wieringer- meer een geheel eigen karakter, afwijkend van de eeuwenoude tra dities op het oude land. Wij vinden hierover interessante beschouwin gen in het boek van drs. J. Gode- froy „Enkele arbeidsproblemen in de Wieringermeer" „Er zijn" aldus drs. Godefroy „in de Wieringermeer boeren, die een patriar chale (letterlijk- aartsvaderlijke, red.) ver houding tusschen boer en arbeider een noodzakelijke voorwaarde achten voor een gezond landbouwbedrijf. Een patriarchale verhouding veronderstelt niet alleen een goede samenwerking tusschen boer en ar beider, zij kenmerkt zich ook door een zeer nauw contact na den arbeid. De ar beiders beschouwen hun positie als nor maal, zij weten niet anders of er zijn altijd boeren en arbeiders geweest en dat zal wel altijd zoo blijven. Ieder streven naar verbetering van hun sociale positie is hun vreemd, de wil om te stijgen op de maat schappelijke ladder ontbreekt In streken waar de boeren en de land arbeiders reeds eeuwen door elkaar ver spreid wonen, zou concentratie der land arbeiders in de dorpen, zooals dat in de Wieringermeer heeft plaatsgevonden, voor de verhoudingen tusschen werkgevers en werknemers groote gevolgen kunnen heb ben en oorzaak kunnen zijn voor het ont staan eener zakelijke mentaliteit. De ar beiders in de droogmakerij geven ontegen zeggelijk blijk van rationeele opvattingen t.a.v. het vraagstuk der arbeidsvoorwaar den en alles wat daarmee samenhangt. De oorzaken daarvan moeten on- zes inziens niet gezocht worden in het feit, dat de arbeiders geconcen treerd wonen; er zijn andere en sterkere krachten die het verschijn sel hebben te voorschijn geroepen. Kolonisatiegebieden vormen voor de verbreking der patriarchale verhoudingen en voor het ontstaan eener zakelijke mentaliteit een uiterst geschikten bodem, daar de kolonisten reeds met zoovele an dere tradities hebben moeten bre ken. Ook in de Wieringermeer is dat het geval. De arbeiders zijn hier jaren lang in dienst geweest van de Cultuurmaatschap- Rij, een groote instelling, waar van patriar chale verhoudingen natuurlijk geen spra ke kon zijn. Zij werden, hoewel het geheele jaar in dienst, in uurloon betaald en helv ben „op de klok leeren kijken". In de droogmakerij komen zakelijke arbeiders, die bereid zijn iedere kans hun positie te verbeteren aan te grijpen door hun aan wezigheid in de droogmakerij geven zij hiervan reeds blijk te staan tegenover al even zakelijke jonge boeren, die in de meeste gevallen veel later in de Wieringer meer zijn gekomen dan de arbeiders zelf. Voor patriarchale verhoudingen is, al dus de schrijver, op de moderne landbouw bedrijven geen plaats en zeker niet op die in onze eerste Zuiderzeedroogmakerij. Wanneer de boer het oude land verlaat om zich in de nieuwe gebieden te vestigen, zal hij hier rekening mee moeten houden. Landarbeiders als forensen. De schrijver meent, dat onder deze zake lijke verstandhouding de uitkomsten van het bedrijf geenszins behoeven te lijden. Zijn breedvoerig gemotiveerde conclusie luidt, dat voor de in de toekomst nog droog te leggen gebieden bevolkingsconcentratie veel heeft boven een verspreide woning der landarbeiders. Hiermede stelt schrijver zich lijn recht tegenover het overgroote deel der pachters dat zich blijkens de bekende enquête in 1937 vóór het wonen der arbeiders in de onmid dellijke nabijheid van het bedrijf heeft uitgesproken. Drs. Godefroy schaart zich aan de zijde der landarbeiders, die liever in de dorpen wonen („forensendom") en na de dagtaak hun vrijheid willen hebben. Veel aandacht schenkt schr. nog aan het emolumenten- stelsel (uitgifte van tuingrond aan den ar beider ter aanvulling van het loon, hetgeen natuurlijk door afzonderlijk wonen van den arbeider bemoeilijkt zou worden); hij acht aan dit stelsel „verschillende sociale nadeelen verbonden, die de Staat zeker niet in de hand mag werken". Zoo ziet men hoe allerlei factoren de ver houding tusschen boer en knecht beïnvloe den! Overal in den lande schijnt een ken tering plaats te vinden en in de Wierin germeer is de zaak nog lang niet gestabi liseerd. Want daar staat nog steeds de hoogst moderne, doch op het punt van zijn knechts nog ouderwetsche, pachter te genover den door de Cultuurmaatschappij gevormden landarbeider, wiens opvattin gen uiteraard niet kunnen worden vergele ken met die zijner collega's in 't oude land. Het geldt hier van weerszijden een natuurlijk gegroeide levensverhouding. Van Overheidswege kan men het echter de ééne of de andere richting uitsturen. Men kan, voor wat de nieuwe polders betreft, de woorden van den man-der-wetenschap ter harte nemen en de „patriarchale ver houding" bewust tegenwerken door huis vesting der landarbeiders in de dorpen, of door verbod van het emolumenten-stelsel. Men zal o i echter ook wel degelijk reke ning hebben te houden met de meening der pachters, die uiteindelijk de verant woording dragen voor den gang van zaken op hun bedrijf. (Nadruk verboden). De N.S.B.-persdienst meldt: Naar wij van den Beauftragte van den Rijkscommissaris voor de provincie Drenthe te Assen vernemen, is de burgemeester van Emmen, Mr. J. L. Bourna, tot de N.S.B. toe getreden. De Hilversumsche recherche heeft in sa menwerking met den algemeenen opsporings dienst van het Departement van Landbouw en Visscherij, opheldering gebracht in een wijdvertakten kettinghandel. welke in het centrum les lands welig tierde en uitloopers had in alle richtingen. Na een onderzoek, dat vijf weken duurde, zijn 55 verdachten gearresteerd waarvan 30 Hilversummers terwijl voor een waar de van vele tienduizenden guldens aan alle mogelijke levensmiddelen, benevens f 1100. aan baar geld en een vrachtauto, in beslag zijn genomen. Veel interessants uit den ket tinghandel, prijsopdrijving tot enorme hoogte, diefstal en heling, zijn daarbij ontdekt Het drong begin Februari tot den opspo ringsdienst van voornoemd departement door, dat in de omgeving van Hilversum een zeer omvangrijke kettinghandel in verboden eri gedistribueerde artikelen bestond. Een ambtenaar van dit departement werd naar Hilversum gezonden, die tezamen met den Hilversumschen recheurcheur D. van den Broek na vijf weken van arbeid gedurende dag en nacht uit een lawine van misdrij ven een groot dossier van verbalen en ver- hooren wist te vervaardigen. De eerste onderzoekingen vonden te Hilver sum plaats, waar op 7 Februari vijf verdach ten werden aangehouden, waardoor zooals later bleek onmiddellijk twee hoofddaders van het complot waren gegrepen, n.1. een fi nancier en een organisator. Te Nieuw Loosdrecht werd een vrachtauto vol met hammen van clandestien geslachte varkens in beslag genomen: dit was de eer ste stoot. Direct daarop was de slag nog grooter: in pakhuizen aan den ouden Amers- foortschenweg en den Zeedijk te Hilversum, werden enorme voorraaden clandestiene waar in beslag genomen, o.m. duizenden blikjes gecondenseerde melk, kisten met fles- schen slaolie, chocolade, jam, tomatenpuree, honderden kilogrammen kaneel en peper die reeds voor f 15.per kilo werden ver handeld! duizenden stuks zeep, groote par tijen kazen, blikken melkpoeder, blikken ge hakt, roomboter, partijen whisftey, rum. je never en cognac, tallooze worsten, schoen smeer en enorme partijen gebanderolleerd en ongebanderolleerd vet. Bij een der verdachten aan huis werd een complete slagerij aangetroffen in een slaap kamer op de bovenverdieping. De gearresteerde deelde mede, dat hij die slagerij eens had geinstalleerd om ander half jaar geleden een half varken schoon te maken! Dat aan dat verhaal niet veel geloof werd gehecht is begrijpelijk. Behoudens de voornoemde artikelen wist men enkele dagen later nog beslag te leggen op duizenden sigaren en honderden ponden thee. Door deze arrestatie was het hek van den dam en naar vele richtingen leidden spo ren, welke naar gelang den omvang succes sievelijk werden gevolgd. Zoo leidde het eerste spoor, dat men hier na opnam, naar Bussum, waar opnieuw twee verdachten werden gearresteerd. In een auto box aan den Huizerweg werden hier 480 flesschen vloeibare zeep en een partij van duizenden stukken harde zeep in beslag ge nomen. Nieuwe schakels werden in de ket ting van steeds verder doorverkochte waar ontdekt en opnieuw werden te Hilversum onderzoekingen verricht, welke zeven nieuwe verdachten in de cel brachten. Dit waren meest door- verkoopers, die met een hoogere of mindere winst aan dit proces van clandestienen handel hadden mede gewerkt. Een volgend spoor leidde naar de provin cies Utrecht en Zuidholland, waar arresta ties werden verricht in de volgende plaat sen: Woerden, Bodegraven, Alphen aan den Rijn, Woubrugge. Hoogmade en Koudekerk. Teruggekeerd in Woerden werd daar een partij kaas van meer dan 100 kg. in beslag genomen en in Woubrugge nog 300 kg. Al deze aanhoudingen stonden in verband met één kettinghandel in kaas, waarbij partijen soms drie of vier maal per dag tegen steeds - - - Vruchtbaarheid voor d.n akker. - Ook In Drent. z,,n de boeren na,r.tgaan den arbe.d getogen, om hun aandeel bij te dragen In het werk voor de voedi.lvOOrzi.ning Per wagen word» de stalmest op het land gebracht en op zgn. bulten uitgezet (Foto Pax-Holland) sterker stijgende prijzen waren verhandeld. Evenals in verschillende andere zaken was door de snelheid van handelen en de grootte van het aantal deelnemende koopers en ver- koopers het onderzoek dikwijls zeer moei lijk. Een nieuw spoor leidde naar Baarn, waar een kettinghandel in ham in blik werd op gehelderd en enkele arrestaties werden verricht. Bij één verdachte werd hier 500 kg. ham in blik in beslag genomen, benevens f'2500 baar geld, welke door een adspirant- koojjer, die den verkooper nog niet kende bij een tusschenhandelaar waren gedepo neerd. Andere zaken werden in Utrecht, Jutfaas en Amersfoort opgehelderd, waarbij, even als elders, de plaatselijke politie medewer king verleende. In Utrecht en Jutfaas wer den zes verdachten aangehouden, terwijl 400 kg. ham in hlik en f 1800 baar geld in beslag werd genomen. In Amersfoort legde men de hand op twee verdachten, een sport- leeraar en diens vader, die een comestibles- handei drijft, waarbij eveneens een groote partij hammen in beslag werd genomen. Al deze goederen zijn op de plaatsen van beslagneming veilig gedeponeerd en zullen t.z.t. ter beschikking worden gesteld van de distributiediensten, ziekenhuizen en sa natoria ter plaatse. Via den voedselcommissaris komen zij zoo ten -behoeve van de bevolking voor de normale prijzen en niet voor schreeuwen de fancy-prijzen, welke de kettinghandel te weeg brengt. Ham b.v. werd bij dit complot reeds verhandeld tegen f7.50 per kilo, pe per voor f 15 per kilo, slaolie voor f3 per flesch, thee voor f6 per pond, cognac voor f8.per flesch en vet voor f3 per pond waarbij de handel dikwijls nog niet ten einde was en de koopers nog duurdere prij zen wilden betalen!.... 'In Hilversum werden enkele dagen la ter \fceer zes verdachten gearresteerd, waar bij een groote partij huishoudzeep, toilet zeep, drums, zachte zeep en slaolie in be- hlag werd genomen. De aanhouding van een der verdachten, een expediteur, leidde tot de oplossing van een groot complot van diefstal en heling op de Hak a-fabrieken te Jutfaas. Er werd nl. zeep van deze fabrieken, welke niet in den vrijen handel is, in beslag genomen. Tezamen met de politie aldaar werd de ze zaak opgelost. De directie dezer fabrie ken vermiste reeds langen tijd telkens ar tikelen, doch het complot werkte zoo wijd vertakt en grondig, dat men de dieven niet ontdekken kon. Nu echter konden door het spoor uit Hilversum veertien verdachten in Jutfaas worden gearresteerd, nl. 9 man uit het personeel der fabriek, die de knoeie rijen uitvoerden en 5 expediteurs, wegens heling der gestolen goederen. Minstens 2000 stukken zeep, vele drums zachte zeep, bloem, slaolie, vet e.d. was in flinke hoe veelheden gestolen. Dat bracht tot nu toe het einde van de arrestatie-reeks, doch het onderzoek duurt in enkele richtingen nog voort. Inmiddels is dit echter de groot ste zaak ln clandestienen handel, welke ooit in den lande is ontdekt. De waarde der in beslag genomen goederen bedraagt ln normalen prijs vele tienduizenden guldens en voor den clandestienen handel veel meer dan honderd duizend gulden. In vijf weken tijds is deze affaire voor zoover nog te achterhalen opgelost met de arrestatie van 55 verdachten, waarvan een klein aantal, die zich o.m. aan heling of diefstal heeft schuldig gemaakt, in voorarrest blijft ingesloten. De betrokkenen kwamen voort uit aller lei beroepen, velen zijn zakenlieden, die zeer gunstig bekend staan. In dit web van kettinghandelaren speelden enkele geld schieters de leidende rol. Sinds ongeveer October was deze handel gaande. Burgemeester van Assen gepen- sionneerd. Het rijkscommissariaat maakt bekend: De Rijkscommissaris voor het bezette Ne derlandsche gebied heeft op grond van zijn verordening, nr. 3/40 betreffende de uitoefe ning van de regeeringsbevoegdheden in Ne derland den burgemeester der gemeente As sen, Mr. J. Bothenius Lohman. eervol ont slag verleend en gepensionneerd. Tot zijn opvolger is benoemd de tegenwoorrdige burgemeester van de gemeente Rhoden, Mr. H. VV. Bloemers. De Rijkscommissaris voor het bezette Ne derlandsche gebied heeft op grond -van arti kel 1 van zijn verordening nr. 3/40 betreffen de de uitoefening van de regeeringsbevoegd heden in Nederland, Mevrouw H. A. van Riel—Smeënge te Assen eervol van haat functie van schoolinspectrice in de inspectie Assen- ontheven en gepensionneerd. In haar plaats benoemde de Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied krachtens artikel 3 van zijn vierde verordening, no. 108/40 betreffende bijzondere maatregelen op administi-atie-f-rechtelijk gebied den hoofd onderwijzer F. K. E. Veld, te Den Andel, tot inspecteur van het lager onderwijs in de in spectie Assen. Een smakelijk kopje. - De proefjes, welke ,p de talrijke stands van de Voorjaarsbeuri te Utrecht genoten kunrK.n worden, zijn legio (Fet0 p,vH0||and) INKOMSTEN VERZWEGEN. UIT- KEERING WEGENS INUNDATIE- SCHADE STOPGEZET. Sensatie in de Rijp en Graft. Ze liggen nog zoo versch in het geheu gen de bewogen Meidagen, toen ook de boeren en landbouwers uit De Rijp en omgeving langzaam maar zeker het water zagien stijgen. De inundatie voltrok zich onverbiddelijk, waardoor alles wat opge bouwd was door noesten arbeid en groote zorg, verloren gin. De oogst was gedoemd te mislukken, hetgeen velen broodeloos zou maken. Toen volgde de capitulatie. Sluizen wer den dichtgedraaid en weer bonden mensch en machine den strijd aan met den erfvij and, het water, dat echter ondubbelzinnig had getoond, waartoe het in staat was. In derdaad werden vele tuinders door het sjiook van den ondergang bedreigd toen de bedrijven weer droog vielen en alles vernietigd bleek. Echter werd onmiddellijk hulp geboden in allerlei vorm. Commissies werden in 't leven geroej>en om hulp en steun te ver- leenen aan de gedupeerden, terwijl de ak kers op de meest modei-ne wijze wederom vruchtbaar werden gemaakt Voorschotten werden uitbetaald, terwijl daarbij ook een steunuitkee- ring volgde. Daarbij werd echter uit drukkelijk deze conditie gemaakt, dat de opbrengst van den naoogst opgegeven moest woi-den, opdat dit bedrag in mindering zou kunnen worden verrekend. Aldus geschieddeechter niet. r </c'ï'e^en is namelijk, zegt de Prov. N.H. Grt., dat een overgroot deel der gesteunde tnumiatieslachtoffers de opbrengst van den na-oogst van hun akkers totaal verzwegen heeft. Een en ander is oorzaak geweest dat een uitgebreid onderzoek werd ingesteld. De Hegeenngscommissaris uit Alkmaar in sa menwerking met den heer Biihrman uit de schermer, die eveneens door de regeering was aangesteld om de voorschotten en steun- uitkeering alhier te regelen, stelde het ver zuim officieel vast.. Het gevolg is dat onmiddellijk uit H°n Haag bericht binnenkwam dat de uitkeerin- gen in welken vonn ook geheel stop moeten woi-den gezet voor de Rijp en Graft. In verband niet deze quaestie zullen de and- en tuinbouwvereenigingen spoedver gaderingen beleggen. r> -.rvvV"

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1941 | | pagina 8