Maatschappelijke nood in onze stad
s-5 rrs rjcv
NEyT/'RECLAHE
Kantongerecht
WINTERHULP#^ EDERLAND
36310
Den Helder
Slaapplaatsen
Om 9 uur binnen
ïlieuwJ uit U\&
Woensdag 26 Maart 1941
tftaxLiniewM
Heldersche cijfers over 1940
zijn nog betrekkelijk gunstig
Mooi succefc voor
Koperen Knoopen Band
is de girorekening van den
Gemeente-ontvanger»
Stort hierop Uw gavenvoor
„Winterhulp".
Na verboden tijd
op straat
wordt zwaar beboet
't Is beter benijd
Rustig wonen
Opbrensgt collecte
„Winterhulp Nederland"
.VERHOOCTUW OMZET.
Drie personen gearresteerd
Burgerlijke Stand van Den Helder
voor stadgenooten
Verdachte gearresteerd
Jjtocetich tvuuuU
Hoe kunt U economisch
zijn met electriciteit 1
Armenzorg-uitgaven 16.000
lager dan vorig jaar.
Nu door tal van omstandigheden en be
paalde overheidsmaatregelen de werk
loosheid van valide arbeiders gelukkig
voor een groot deel terug gedrongen kon
worden, is de maatschappelijke nood on
der andere bevolkingsgroepen een der
meest klemmende vraagstukken gewor
den, dat aan actueele beteekenis nog niets
heeft ingeboet.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek
heeft dezer dagen officieele gegevens gepu
bliceerd over den omvang van deze maat
schappelijke nood in het vierde kwartaal van
1940. Gecombineerd met de cijfers uit vroe
gere publicaties van hetzelfde Rijksbureau
stellen deze nieuwe gegevens in staat, zich
een beeld te vormen van het verloop der arm
lastigheid in ons land als geheel, maar tevens
van den gang van zaken in dit opzicht in elke
Stad afzonderlijk.
Wat dit laatste betreft, blijken uit de offi
cieele cijfers opvallend groote verschillen tus-
schen diverse steden onderling. Bij het trek
ken van conclusies uit deze verschillen is in-
tusschen groote voorzichtigheid geboden, daar
uitéénloopende plaatselijke omstandigheden
de individuéele steunbedragen zoowel als de
totale armenzorglasten sterk kunnen be
ïnvloeden. Zoo genieten in gemeenten met een
groot aantal z.g. hofjes, als Amsterdam,
Haarlem, Leiden e.d. veel oude lieden huis
vesting met geheele of gedeeltelijke verzor
ging in natura en deze behoeven dus geen of
slechts zeer geringe ondersteuning in geld. In
andere gemeenten; zooals Zaandam, Hilver
sum, Schiedam, Eindhoven, Tilburg e.a. is
veel werkgelegenheid voor inwonende kinde
ren in fabrieken, waardoor tal van onder
steunden gezinsinkomsten hebben, en ook in
deze gevallen kan dus met een lagere gelde
lijke ondersteuning volstaan worden.
Over het geheele jaar 1940 werd in de
gezamenlijke gemeenten met meer dan
20.000 inwoners bij elkaar hebben deze
ruim 4.500.000 ingezetenen en zij huis
vesten dus iets meer dan de helft van het
geheele Nederlandsche volk aan pu
blieke armenzorg uitgekeerd 42.810.000.
Per duizend inwoners komt dat neer op
9.500. In 1939 beliep dit laatste bedrag
9.400 en in 1938 9.300. Van jaar tot
jaar ondergaat het bedrag der armen
zorg-uitgaven derhalve een verdere stij
ging!
Neemt men daarbij dan nog in aanmerking,
de' over 1940 deze bijna drie-en-veertig mil-
1k n gulden voor ondersteuning noodzake
lijk waren buiten hetgeen werd uitgekeerd
aan valide werkloozen en buiten den onder
stand van diaconale of parochiale armbestu
ren en neutrale instellingen van weldadigheid,
terwijl er toch ook in de andere helft van het
volk, d.w.z. onder de inwoners van de kleinere
steden en dorpen nog heel wat steunbehoe-
venden gevonden worden, dan geeft dit alles
een beklemmenden indruk van den omvang
der armlastigheid in ons land.
Hoe het verloop der armlastigheid in Den
Helder in 1940 geweest is, blijkt uit onder
staande opgave, waarin wij de aantallen on
dersteunde gezinnen en ondersteunde alleen-
wonenden vermelden, die in elke maand voor
geregelde gemeentelijken onderstand in aan
merking kwamen.
Aan ondersteuning werd aan de bovenver
melde aantallen gezinnen en alleenwonenden
per kwartaal het volgende ten koste gelegd:
le kwartaal
2e
3e
4e
32.293.—
27.243.—
16.696.—
17.629.—
Totaal 93.861.—
In deze cijfers komt wel zeer duidelijk tot
uitdrukking, dat de last, die de publieke ar
menzorg op de stedelijke uitgaven legt, in den
loop van 1940 aanmerkelijk verlicht is, in die
mate zelfs dat ondanks de hooge uitgaven
van het eerste halfjaar, het totaalcijfer over
1940 beduidend lager is geweest dan in de
voorafgaande jaren. In 1939 werd in Den
Helder van gemeentewege n.L rond 110.000
aan armenzorg-ondersteuningen besteed en in
1938 zelfs bijna 140.000! Per duizend inwo
ners daalden dientengevolge deze uitgaven
van 3.700 in 1938 en 3.000 in 1939 tot
2.500 in 1940.
Op grond van de hierboven aangegeven
overwegingen zullen wij ons ervan onthou
den, dit bedrag te vergelijken met de uitga
ven, die in andere steden van overeenkomstige
grootte als Den Helder per duizend inwoners
moesten worden uitgekeerd. Maar een verge
lijking met het gemiddelde bedrag, dat in alle
steden tusschen twintigduizend en vijftigdui
zend inwoners noodig was, biedt uiteraard
minder bezwaren. Welnu, dit bedrag beliep
in 1938 4.500, in 1939 4.300 en in 1940
4.600. Het gemiddelde ligt dus niet alleen
belangrijk hooger dan het Heldersche cijfer,
maar evenals met het rijkstotaal het geval
was, vertoont het groepscijfer van 1940 een
stijging ten opzichte van dat van 1939, terwijl
zooals wij hierboven aangaven ons
stedelijk uitgavencijfer gedaald is.
1940
Gezinnen
Januari
Februari
Maart
April
Mei
Juni
Juli
Augustus
September
October
November
December
243
253
228
206
247
249
193
119
146
129
127
131
Alleen won.
138
133
105
95
108
10?
90
59
75
86
90
90
In het aantal steunbehoevende gezinnen
in onze stad trad in Maart en April een
duidelijk merkbare seizoendaling in, die
echter door de Mei-gebeurtenissen werd
onderbroken. In de tweede helft van het
jaar trad zbowel bjj de aantallen gesteun
de gezinnen als bjj de gesteunde alleenwo
nenden een scherpe daling in. Hierbij
dient in aanmerking genomen te worden,
dat de cijfers uitsluitend betrekking heb
ben op de gemeentelijke armenzorg, ter
wijl op verzoek van het Centraal Bureau
voor de Statistiek alles wat met evacua
tie verband hield, buiten deze gegevens
gehouden is.
(Erbü vermelden: „Voor Winterhulp
Nederland").
Evenals onvoldoende
verduisteren
Gistermiddag kwam het Kantongerecht van
Den Helder bijeen. Pl.verv. Kantonrechter was
Mr. Arn. Veldman, plaatsvervangend Ambte
naar burgemeester Lovink.
Onverlichte fiets.
De eerste zaak die voorkwam betrof den
heer W. R. alhier, die over de Kerkgracht
gefietst had zonder licht op de fiets. Ver
dachte vertelde, dat hij al eens een aanmaning
van 'n Duitschen soldaat gekregen had en dat
het vollemaan was. Hij had een goed afge
schermde lantaarn, dus daaraan was het zeker
niet te wijten. Hij leefde echter in de veron
derstelling, dat h(j beter de lantaarn niet kon
laten branden.
De Ambtenaar geeft toe, dat hier sprake
is van een abuis, doch dat neemt niet weg,
dat er een overtreding begaan is. Hij vordert
daarvoor 3.of 2 dagen.
De Kantonrechter maakte daarvan 2.
of 1 dag.
Verkeersovertreding.
De bedrijfsleider S. L. uit de Wieringermeer
reed 25 September van het vorige jaar door
den Wieringermeer met een vrachtauto, waar
aan twee aanhangwagens gekoppeld waren.
D is verboden. Bij controle door de politie
bleek voorts, da t een dier aanhangwagens
niet voorzien was van deugdelijke remmen.
Verdachte erkende de beide 'eiten.
Er is nog een derde feit, maar hiervan
zegt verd. niets te weten. Dat betreft het
vervoeren van vracht in een vrachtauto,
waarvoor geen vergunning was en dat hij
niet begrijpt hoe hij hiervoor gedagvaard is
kunnen worden. Besloten wordt dat dit deel
van de zaak de volgende .maal weer voor zal
komen en dat dan de veldwachter, die het
proces-verbaal opmaakte, mede aanwezig
zal zijn.
Wat de beide eerste overtredingen betreft,
vraagt de Kantonrechter respectievelijk
io en 8.— of 5 en 4 dagen.
Ook dat wordt aangehouden.
De schoenmaker A. H. an W. uit Sloot-
dorp zou volgens de dagvaarding op 24 Octo
ber met een auto gereden hebben, waarin
zich vrachtgoederen bevonden, zonder dat
hiervoor een vergunning verleend was.
De man zegt er niets van te begrijpen. Hij
bezit een klein luxe autotje (630 kilo),
waarin hij inderdaad wel eens een koffer
meeneemt Toen hij echter op het Secretarie
kwam om een vergunning tot vervoer lachte
Hii weet ook niets van een
gemaakt proces-verbaal. Wel heeft eenmaal
Ie verwachter over een en ander gesprokem
Ook deze politieman zal naar Den Helder
geroepen worden om te verklaren. hoe lnj aan
het proces-verbaal gekomen is. Tot zoolang
wordt de zaak aangehouden.
Hij kapte zonder vergunning.
De kaDDer L v. M. kwam door de gebeur-
SPREUK VAN DEN DAG
dan beklaagd
En zal niet menig huisvriend U
benijden, als hij Uw volle kruik met
Hulstkarnp's oude klare ziet? Het is
niet netjes, maar hij smakt al met
de tong, als U hem 't glaasje voor
zet. Hij is een fijnproever.
cueerden uit Den Helder toch alleen niet
aan kon, begon ook v. M. een zaak. Helaas...
daardoor kwam hij in contact met de Vesti
gingswet en automatisch werd een proces
verbaal opgemaakt.
Wegens buitengewone .omstandigheden
vroeg de Ambtenaar een milde straf, name
lijk 3.of 2 dagen. De Kantonrechter was
dit nog te hoog en deze maakte er 2.
of 1 dag van.
Strop op strop.
De verdachte H. D. D. uit Den Helder
was niet verschenen, doch had zjjn belangen
toevertrouwd aan D. B. D. had met een
vrachtauto vracht vervoerd zonder in bezit
te zijn van een vergunning. Hjj had het niet
geweten. Daarvoor was reeds zijn paard
weggehaald en hij had de auto absoluut drin
gend noodig voor het werk. Er was echter
alleen maar sprake van een vergissing, niet
van opzet. Dat alles vertelt B. en het blijkt
dat het Kantongerecht meevoelt met den
man in kwestie, die inderdaad strop op strop
gehad heeft. Eisch: 5.of 3 dagen, uit
spraak 3.of 1 dag.
Slecht verduisterd.
De bloemist-arbeider J. 1. D. uit Breezand
had niet gezorgd dat zijn woning aan de
Zandvaart op 3 December van het vorige
jaar behoorlijk verduisterd was. Uit een bo
venkamertje en uit den zolder scheen het
licht en dat was aanleiding, dat er een
proces-verbaal opgemaakt werd. Nu blijkt,
dat de man zelf feitelijk niet de schuldige
is, doch een Heldersche familie, die zoo on
voorzichtig was niet acht te geven op het
niet-afgeschermde glas. Disch 8.of 5
dagen. Uitspraak 5.of 2 dagen (welk
bedrag de man kan verhalen op zijn logé's...).
Nog een slechte verdulsteraar.
Was het slecht verduisteren in het vorige
geval een ongeluk, in de zaak tegen B. de J.,
uit de Wieringermeer stond dit even anders.
Deze was in de stal bezig geweest en op
alleszins laakbare wijze scheen hier het licht
naar buiten, tot veraf zichtbaar. Terecht
kreeg de man hierover een berisping van den
Kantonrechter.
De heer Lovink vorderde 15.of 10 da
gen. De Kantonrechter nam genoegen met
15.of 1 week hechtenis.
Na 12 uur op straat.
Tusschen 12 en 4 uur mag men zich, zon
der speciaal bewijs, niet op de openbare straat
vertoonen. De juffrouw J. C. V., die op een
verjaarpartij was wist dat ook wel, maar
waagde het er op toen de gastheer het om
kwart over drie welletje vond en de visite de
deur uit bonjourde. Natuurlijk kwam de dame
een surveilleerend politie-agent tegen, die
haar meenam naar het bureau en proces ver
baal opmaakte.
Was maar drie kwartier langer gebleven,
raadde de Kantonrechter
De heer Lovink vorderde niet minder dan
12.of 8 dagen. De Kantonrechter nam
genoegen met 5.of 2 dagen.
Zonder licht op de fiets.
De bakker W. S. fietste over den Rijksweg
zonder licht. Dat mag weliswaar niet, maar
in verband met de verduistering had een
Duitsche soldaat geroepen, dat hij z'n licht
moest dooven. Hieraan had hij voldaan.
De Ambtenaar begreep, dat het in derge
lijke gevallen moeilijk is om een beslissing te
nemen en vroeg vrijspraak. Ook de Kanton
rechter kon zich daarmede vereenigen.
Vrool(jk en te Iaat...
C. V. wandelde 28 September, midden in
den nacht, door Den Helder. Hij was vroolijk
gestemd en dat was geen wonder als men
weet, dat hij een verjaarsdagsfuifje bij zijn
dochter had meegemaakt, die aan de bom
men in haar buurt was ontkomen. Dat moest
gevierd worden. Toen vader echter in het
hartje van den nacht over de Kerkgracht ijs
beerde, wilde een agent daar meer van weten
en zoodoende volgde het proces-verbaal. Toen
de Kantonrechter de woordenstroom van ver
dachte eindelijk ingedamd had kon meege
deeld worden, dat op dit vergrijp tegen de wet
5.of 1 dagen stond.
Onverlichte fiets.
De landarbeider B. B. uit Den Helder reed
des avonds in Anna Paulowna met een onver
lichte fiets, 5.of 2 dagen.
Contract van een half jaar in
de „Rlviera Hall".
M Eenigen t(jd geleden heeft men in ons m
J blad enkele artikelen kunnen lezen over
de „Koperen Knoopen Band", het en-
semble onder leiding van Louis van
Broekhoven, zakeljjke leiding Henk
Hoogervorst, en waarin ook geschreven
4 werd over een concert in een van Rot-
terdamsoh meest prominente amuse- i
J roentsgelegenheden, de bekende „Riviera J
v Hall".
Zoo juist vernemer, wjj dat de muzi-
kale prestaties van het orchest het crl-
tische publiek van de Maasstad blijkbaar
a zoo goed bevallen zjjn, dat de directie a
i van de „Riviera Hall" den „Koperen
Knoopen" een contract voor een half
jaar aangeboden heeft en welk uitzon-
9 derl(jk aanbod geaccepteerd werd.
Een bew\js, dat de vele opofferingen
en de onafgebroken voorbereidingen i
J inderdaad dat resultaat gesorteerd heb- -
ben, dat er van mocht worden verwacht.
Een geschikte gelegenheid te
De Koog (T.),
Rustig wonen, dat is wel het ideaal, dat
ieder Heldersche zich op het oogenblik stelt.
Men grijpt niet ver dei. n.en verlangt niet
meer, dan een rusU„ '-' je, waar men
's avonds zijn hoo.a neer kan leggen en
waar men overdag kan genieten, zonder
storing door oorlogsrumoer.
Ergens op Texel, dicht bij de duinen en
bij de dennenbosschen, wordt aan eenige be
jaarde stadgenooten een rustig plekje aan
geboden in een vriendelijk tehuis, dat staat
onder leiding van een dame, die haar sporen
op het gebied van verzorging, verdiend heeft.
Het huis is zonnig, is intiem, heeft een goede
keuken en bovendien de beschikking over
een verpleegster. De pensionprijs is billijk.
Wjj meenen goed te doen de aandacht van
oudere stadgenooten, die rust en goede ver
zorging zoeken, daarop te attendeeren.
Men vindt de advertentie elders in dit
nummer. Men -kan er op reflecteeren, door
een brief te schrijven onder nr. 478.
Naar men ons mededeelt is de opbrengst
van de laatste gehouden collecte ten bate van
„Winterhulp Nederland", de lijsten-collecte
dus, 512.87 V4 geweest.-
Inschrijving Handelsregister
van 17 Maart tot 24 Maart 1941.
Nieuwe zaken:
Den Helder: G. van der Zee, Badhuisstr. 21,
Bibliotheek- boekhandel.
Wijzigingen:
Den Helder: Naaimachinehandel P. Wal
recht, Keizerstraat 51, naaimachinehandel;
verplaatst naar Groningen,
Verdacht van verduistering en
valschheid in geschrifte.
Naar wjj vernemen zijn Maandag een drietal
personen, ingezetenen van Den Helder, door
de politie gearresteerd in verband met vlasch-
heid in geschrifte en verduistering.
FIETS GESTOLEN.
Voor de pui van een café in de Spoorstraat
stond een fiets. Toen de eigenaar zjjn karre
tje wilde medenemen, bleek een ander dat
reeds gedaan te hebben.
Aangifte bjj de politie volgde.
WEDEROM VANDALEN OP PAD.
O
Wederom heeft een aantal jeugdige van
dalen zich niet ontzien een hoeveelheid ruiten
van woningen in de Anemonenstraat tot mik
punt van hun vernielzucht te maken. Tal van
ruiten werden ingegooid, tot schade van de
eigenaars.
De strengste straf is hier gewenscht, aan
gezien het niet mogelijk bljjkt te zjjn dat
waarschuwingen hier effect hebben.
INGEBROKEN IN SCHUUR.
Dezer dagen werd ingebroken in een schuur,
behoorende bjj een woning op den Ruyghweg.
Diverse voorwerpen werden medegenomen. De
politie stelt een onderzoek in.
WEGGEWERKT
De politie werd verzocht assistentie te
willen verleenen in een café, waarin zich een
lastig heerschap bevond. Volgens de regelen
der kunst werd dit heerschap weggewerkt.
25 Maart 1941.
OVERLEDEND. J. Hendriks, 9 maan
den, m.
ONDERTROUWD: C. Loch en C. J. van
Nimwegen; J. de Wit en A. Wal boom.
Cafésluiting 8.30 uur.
De Commissaris van Politie te Den Helder
maakt bekend:
Dat met ingang van heden het sluitings
uur voor de café's en tapperjjen is vast
gesteld op des namiddags 8.30 uur.
Na des namiddags 9 uur mag niemand
zich meer op den openbaren weg bevin
den.
Het bovenstaande geldt alleen voor per
sonen van Nederlandsche nationaliteit en ia
uitsluitend bestemd voor de gemeente Den
Helder.
De politie heeft gisterenavond gearres
teerd een zekeren A. P. N., verdacht van
de beschildering van de binnenstad.
Slaapgelegenheid voor 6 of 8 personen;
kinderen geen bezwaar. Beddegoed meenemen.
In directe nabijheid Spoorhalte Oudesluis.
Adres: A. J. Hurkmans, Ruigeweg, Oude
sluis, H 105 A.
GEREFORMEERDE KERKEN IN
HERSTELD VERBAND.
Cand. D. van der Plas te Amsterdam heeft
het beroep naar Oosterend aangenomen.
De vraag, hoe U tot een economisch ge
bruik van electriciteit komt, kan niet worden
opgelost door U te bepalen tot het gebruik
van minder electriciteit.
De meest verbreide toepassing van electri
citeit is de electrische verlichting. Gaat men
hierop bezuinigen door bijv. in de huiskamer
een te kleine lamp te gebruiken, dan zal het
gevolg zijn, dat de oogen va„ de leden van
het gezin ernstig gevaar loopen.
Het is veel beter een korter gebruik van
licht te kiezen boven het gebruiken van
minder licht. Het zal beter zjjn van 8 tot 10
uur te lezen bjj goed licht (en vroeg naar bed
te gaan), dan van 8 tot 11 uur bjj onvoldoende
licht.
Maar eerst dient te worden nagegaan, of
zelfs dit Wel noodig is. U kunt vaak nog op
vele andere manieren besparen, zonder dat U
er in Uw dagelijksch leven veel last van on
dervindt. De eenige moeite, die hiervoor noo
dig is, is te beginnen met er even over na
te denk, wat U thans verbruikt aan electri
citeit, wat U er voor krijgt en hoe hierin ver
andering te brengen is.
De verlichting.
De verlichting is de oudste toepassing van
electriciteit en men zou geneigd zijn aan te
nemen, dat in de electrische verlichting wei
nig meer te verbeteren is. Aan goede gloei
lampen alleen heeft U echter niets, als zij on
oordeelkundig worden gebruikt.
En dit gebeurt in veel woonhuizen nog maar
al te dikwjjls.
Een voorbeeld moge dit nog verder ver
duidelijken. Bij het lezen van een boek kan
met een kleinere lamp worden volstaan, in
dien het licht op het hoek valt en niet in Uw
oogen. Het blad is dan goed verlicht en U
wordt niet verblind. U leest indien U
het boek in de hand houdt dus het ge-
makkeljjkst en met het minste stroomver
bruik, indien een lamp schuin achter U wordt
geplaatst. Leest U, terwijl U aan tafel zit
en het boek op tafel ligt, dan zal er weer
voor gezorgd moeten worden, dat het licht
wèl op het boek, doch nie' in Uw oogen valt,
dus de lampekap moet zoodanig zijn. dat U
niet in het licht kan kijken in de houding,
waarin U leest.
Enkele algemeene raadgevingen mogen
hieronder nog volgen.
Koop goede en voor het doel geschikte
gloeilampen.
Let op de aanduidingen op de gloeilamp;
op een goede lamp moet staan:
1. hoeveel licht U ontvangt in dekalumen
(Dim);
2. voor welke spanning de lamp geschikt
is, uitgedrukt in volts (V);
3. hoeveel de lamp verbruikt, uitgedrukt in
watts (W).
Ter toelichting diene het volgende:
Hoe grooter het aantal dekalumen (Dim),
des te meer licht geeft de lamp.
De spanning, waarvoor de lamp geschikt
moet zijn hangt af van de plaats, waar U
woont. Meestal is dit voldoende bekend; het
electriciteitsbedrjjf verschaft gaarne Inlichtin
gen.
Het verbruik wordt uitgedrukt in watts.
Hoe grooter dit aantal, hoe meer stroom de
lamp verbruikt en dus moet steeds gelet
worden op de verhouding tusschen het aantal
dekalumen en het aantal watts.
VISSCHERIJ.
URK, 24 Maart.
Door 10 vaartuigen werd heden aan den
Gemeentelijken Vischafslag alhier aangevoerd
263 pond snoekbaars van 750 pond per
vaartuig, prijs 60—65 ct.; 90 pond baars,
20—21 ct.; 100 pond blei, 1418 ct.; 60 pond
voorn, 1012 ct. Alles per pond.
BURGERLIJKE STAND.
GEBOREN: Hendrik, z. van Rein Vos en
Jannetje de Boer.
ONDERTROUWD: Riekelt Korf en Bon
netje Oost.
EEN DAMESKAPPERSZAAK
Thans is door den coiffeur J. de Wit een
dameskapperszaak op Urk geopend. Voor
heen gingen al de Urker dames naar Enk
huizen of elders voor het haar te laten per
manenten. Dat voor deze zaak op Urk wel
plaats is bljjkt uit het feit, dat De Wit al
10 aanvragen voor behandeling had.
SPORTNIEUWS.
De sportvereenigingen, met name de voet-
balvereenigingen hebben de oefeningen te Urk
weer hervat. Binnen korten tjjd wordt weer
een elital uit Enkhuizen op Urk verwacht om
tegen het elftal op Urk te spel«n. Het elftal
van de Dir. der Zuiderzeewerken te Urk, was
onder leiding van Ir. Klasema, de voetbal
oefeningen ook begonnen. Daartoe wordt een
terrein pp het opslagterrein in gereedheid ge
bracht. Zoolang dit nog niet klaar is zal op
het terrein van de Urker elftallen achter dea
molen bjj het sluisje worden getraind.