BONNEN
RUGZAK
geïmporteerde katoen
in den
Het eigen vlas
Een radio-inrichting
zonder vergunning
f 6000 - boete
Het onderhoud tusschen
Stalin en Matsoeoka
Dnitsch weermachtbericht
c*e
Scherpe acties tegen
scheepvaart
Italiaansch weermachtbericht
486ste STAATSLOTERIJ
inplaats van
voor prijsopdrijving
van krenten
JEUGDHERBERGEN OPENEN HARE
POORTEN!
Van gediplomeerde Jeagdherberg-
ouders en een dlner-ln-ëén-gang.
(Van onzen Amsterdamschen correspondent.)
Jeugdherbergmoeders, op Uw schou
ders rust dit jaar een extra zware
taak! Want de jeugd is niet van plan,
thuis te blijven, omdat het eten ge
distribueerd is of omdat de fietsban
den op den bon zijn en een enkele
hoek van het land is afgesloten
De jongens en meisjes in hun fleu
rige kampkleeren, met de gebruin
de gezichten en zongele haren komen
tóch!
Ze moeten alleen dit jaar ook bónnetjes
meenemen! Vorig jaar kon je nog „voor
niets" (d.w.z. slechts voor geld) bij de jeugd
herbergen terecht, want het bonnenstelsel
voor hotels deed na het seizoen zijn intrede,
maar nu zullen de trekkers zich als volleer
de restaurantbezoekers dienen te gedragen...
Ze moeten zich vertrouwd maken met de
rantsoenen voor de diverse maaltijden, het
wisselbonrrens.vsteem, enz. en Moeder voor ie
der weekend één of ander bonnetje afbede
len, 't zij voor boter, vet of vleesch. Koffie en
thee zijn vrij, dat is de eenige bof....
Jeugdherbergmoeders studeeren
op vitaminen.
Maar terwijl de trekkers en treksters zor
gen dat de bonnen in den rugzak gaan, zit
de jeugdherbergmoeder ook niet stil! Zij weet
dat er aan haar kookkunst straks bijzondere
eischen gesteld worden, en er ongetwijfeld
van het gebruikelijke menu zal worden afge
weken. Want de leiding der Ned. Jeugdher
berg Centrale stelt zich op het standpunt,
dat logies en voeding liefst niet duurder mo
gen worden, dus: de tering naar de nering
gezet!
En opdat onze jeugdige vacantie-
gangers geen gebrek aan vitaminen
zullen krijgen, gaan de jeugdher
bergmoeders gezamenlijk een studie
week bijwonen in Amsterdam, waar
vitaminen-bolleboozen les zullen ge
ven in „groepsvoeding in dezen tijd."
Een aantal bezorgde mama's heeft zich
reeds voor dezen cursus opgegeven en het is
het bestuur van de Ned. Jeugdherberg Cen
trale, dat, in samenwerking met de Stichting
voor Huishoudelijke Voorlichting ten Platte-
lande, deze week organiseert. We zijn dit te
weten gekomen van den secretaris, den heer
L. Meilink, dien we meteen maar naar het
nieuwe menu gevraagd hebben. Alle dagen
soep, aardappelen, vleesch en groenten zal
wel niet meer gaan, maar andere schotels
zooals stamppotten kunnen de diners best
vervangen. Wie gebruikt er trouwens tegen
woordig eiken dag nog een maaltijd van zoo
veel gangen? De heer Meilink confereert
druk met den Centralen Distributiedienst om
vooral ook een hoogere broodtoe wij zing te
verkrijgen, want al worden de jeugdherber
gen in dit opzicht bedeeld zooals de hotels,
de maag van een gezonden trekker is iets ge
weldigs.
Veel animo om er op uit te gaan,
Vol vreugde vertelt ons de heer Meilink,
dat de behoefte om er op uit te gaan, dit jaar
TREKKERSMAAL.
Foto-archief Ned. Jeugdherberg Centrale.
(Jan W. Kesler).
grooter is dan andere jaren. Na den begrij-
pelijken achteruitgang omstreeks eind 1939
begin 1940, toen immers de mobilisatie en de
pas uitgebroken oorlog de menschen huive
rig maakten om vacantie-voorbereidingen te
treffen, blijkt dat er weer ouderwetsche vaart
zit in de ledenadministratie van de N.J.C.
Op deze ervaring grondt de secretaris de
verwachting, dat er dezen zomer een grooten
„trek" zal komen door ons land. Tal van
jeugdherbergen zijn reeds geopend en andere
staan op het punt hare poorten te openen....
Natuurlijk oefenen de tijdsomstandigheden
wel degelijk hun invloed uit op de exploitatie
doch de jeugdherbergen in het Noorden,
Oosten en Centrum des lands staan bijna alle
ter beschikking, het Zuidwesten en Brabant
leveren moeilijkheden, niettemin zal het mo
gelijk zijn, tochten te ondernemen door Bra
bant. Limburg geeft volledig logies!
Het secretariaat werkt met 14 man perso
neel nog steeds zomer en winter door aan
de ontzaglijke administratie, welke een be-
heér van 65 gebouwen en de logies-aangele-
genheden van eenige tienduizenden leden
vergen. Het is een verfrisschende gedachte,
dat deze heele staf ook in dezen moeilijken
tijd de handen vol heeft aan het voorberei
den van de vacantie der trekkersjeugd. De
strak-blauwe Maarthemel en 't lange licht
avonds moeten een mensch ook wel vervul
len met het verlangen, eens alle narigheid
van zich af te schudden en met volle teugen
de schoonheid der natuur in te drinken.
„Pluk er den dag tot de laatste minuten.
Weee zonder zorg voor den vallenden nacht.
Omdat je weet dat aan 't eind van je
zwerven,
'n Veilig tehuis op je tochten je wacht".
Getuigschrift voor jeugdherbergouders.
Een extra veilig tehuis. Want en dat
is een nieuwtje binnen afzienbaren tijd
krijgen we gediplomeerde jeugdherberg ou
ders.
De eerste cursus voor de ouders welke op
de School voor Maatschappelijk Werk te Am
sterdam gegeven wordt, telt thans zestien
leerlingen. Zij leeren peadagogie, psychologie,
spel- en zangleiding, heemkunde, natuurlijke
historie, kortom alles wat een ouder van
zoo n groot gezin als het Trekkersgezin
vormt, behoort te weten. Na vlijt en goed ge
drag vormt prompt een getuigschrift
't Wordt nog een geleerde boel daar bij die
jeugdherbergen Zoo'n puik stel oudelui,
gediplomeerd, alle oorlogs-kokskunsten
machtig, met een lach in het oog en een lied
op de lippen, wie zou daar zijn leven niet
een poosje aan willen toevertrouwen?
Kom, trek er op uit!
Maar ook zonder lampen.
Voor de strafkamer van het Haagsche ge
rechtshof had zich in hooger beroep te ver
antwoorden de jeugdige radio-amateur W.
B. te 's-Gravenhage, die in eerste instantie
door den politierechter is veroordeeld tot
een geldboete wegens het gebruiken van
een radio-zendinrichting zonder vergunning
daartoe te hebben.
Met het oog op den gespannen toestand in
de wereld, moet het onderhoud van Stalin
en Molotof met Matsoeoka van groot belang
sreacht worden, schrijft het Japansche blad
Asahi Sjimboen. De aanwezigheid van Sta
lin moet als uitdrukking der vriendschap
pelijke betrekkingen tusschen beide landen
worden opgevat, nu die betrekkingen zich
onlangs gunstig ontwikkeld hebben. Met
het sluiten van het voorloopige visscherij-
verdrag en de voortdurende handelsbespre
kingen zijn aanwijzingen ontstaan voor de
mogelijkheid om de hangende kwesties te
regelen. Het blad zegt ten slotte te hopen,
dat het onderhoud tusschen genoemde
staatslieden den weg zal banen naar een
snelle en algemeene opheldering van den
toestand.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend;
Het luchtwapen vernietigde op 25 Maart
in het zeegebied om Engeland 5000 b.r.t. en
beschadigde 15.000 b.r.t vijandelijke koop-
vaardijscheepsruimte. Er werden tot zinken
gebracht een koopvaardijschip van 2000 b.r.t.
ten oosten van Clacton on Sea door bomvol-
treffers en een tweede van 3000 b.r.t aan
den ingang van het Kanaal van Bristol.
Een schip van 8000 b.r.t. werd voor Great-
Yarmouth in brand gebombardeerd. Een
schip van 4000 b.r.t. bleef ten noorden van
Newquay met slagzij liggen na een aanval
in scheervlucht. Ten zuiden van de Faroer-
eilanden werd een ander koopvaardijschip
van ongeveer 3000 b.r.t. getroffen. In Zuid-
Engeland bombardeerde een gevechtsvlieg
tuig met goed resultaat de gasfabriek van
een industriestad. Bij luchtgevechten boven
de Engelsche zuidkust verloor de vijand een
jachtvliegtuig van het type Spitfire. Op de
Noordzee schoot een patrouillevartuig een
aanvallend vijandelijk torpedovliegtuig neer.
De vijand is vannacht noch naar het Duit
sche rijksgebied, noch naar de bezette ge
bieden gevlogen.
In zijn weermachtsbericht no. 298 maakt
het Italiaansche opperbevel het volgende
bekend:
Grieksche front: normale activiteit van ar
tillerie. Italiaansche luchtformaties bombar
deerden herhaalde malen aan den rechter
oever van de rivier Devoli vijandelijke steun
punten. opslagplaatsen en kampen.
Noord-Afrika: Italiaansche en Duitsche
vliegtuigen bestookten met bommen en ma
chinegeweervuur vijandelijke concentraties
van gemechaniseerde strijdmiddelen. In
den nacht van 24 op 25 Maart ondernam
de vijand een luchtaanval op Tripolis. Onze
jachtvliegtuigen hebben nog eens de lucht
basis Iraklion op het eiland Kreta met mi
trailleurs beschoten. Een vijandelijk vlieg
tuig werd op den beganen grond in brand
geschoten. Vijandelijke vliegtuigen deden
aanvallen op eenige van onze steunpunten
in de Egeïsche Zee. waarbij eenige perso
nen gewond werden.
Oost-Afrika: De hardnekkige strijd om
Keren duurt voort. Aan beide zijden zijn de
verliezen aanzienlijk.
In het Galla-Sidamo gebied is opnieuw
een poging van den vijand om een over
tocht over de Daboes te forceeren afgesla
gen. Tijdens luchtgevechten bij Keren heb
ben onze jachtvliegtuigen een toestel van
het type Hurricane neergeschoten. Onze
luchtformaties bombardeerden een der vijan
delijke luchtbasis en troffen talrijke op den
beganen grond staande vliegtuigen.
(Niet officieel)
Trekking van Woensdag 26 Maart 1941
lste klasse, 3de lijst
Hooge Prjjwn
f 1000.— 4968
f 400 2609 20189
f 100.— 2071 7667 10608 16798 19602
Prijzen Tan f 20.
1464
1607
1686
1967
2241
2391
2458
3571
3596
369S
4015
4510
4944
5146
5418
5543
5622
5742
5797
5836
6131
6221
6280
6325
6566
6803
7355
7849
7932
8207
8853
9078
9230
9306
9519
9717
10388
10481
10737
11029
11057
11370
11437
11712
12089
12120
12452
12692
12780
12843
13103
13165
13533
13699
14072
14197
14375
14727
15418
15498
15849
16293
16425
16661
16704
16804
16923
16929
16991
17062
17082
17242
17643
18120
18154
18897
18905
18918
19122
19271
19902
20475
20883
21083
21100 21149
21391
21431
21501
21693
21779
21958
Op een middag werd de radiocontróle-
dienst opgebeld door iemand in de Daguer-
restraat met de boodschap, dat diens radio
gestoord werd door een zender, welke zich
noemde O.N. 4 A. B. Er ging een opsporings
ambtenaar op af, die spoedig den schuldige
te pakken had.
De verdediging van den verdachte was,
dat hij wel proefzendingen deed, maar niet
langs draadloozen weg. Hij had zijn zender
geschakeld op de aardleiding van het licht-
net en zoo hoogfrequente energie op het
lichtnet gedrukt. Zoo was het z.i. mogelijk,
dat iemand bij hem in de buurt dezen zen
der gehoord had. De opsporingsambtenaar,
als getuige gehoord, achtte hetgeen verd
vertelde, onwaarschijnlijk.
Als deskundige werd nog gehoord een
ingenieur der telegrafie, die het toestel on
derzocht heeft. Inderdaad mankeerden
daaraan de zendlampen.
De advocaat-generaal vroeg bevestiging
van het vonnis. Het Hof zal uitspraak doen
op 9 April.
Een gtoote toekomst
voor na den vrede
Aan een bdzonder interessante beschou
wing van ir. L. H. de Langen uit Gronin
gen in de Econ. Stat. Berichten over de
mogelijkheid van eigen productie der in
ons land benoodigde grondstoffen voor de
textielnijverheid, ontleent het Yad. het ge
deelte, dat over het vlas handelt. Vlas is
wel het allerbeste vervangingsmiddel voor
katoen. In zekeren zin zou men zelfs kun
nen zeggen, dat katoen slechts een vervan
gingsmiddel is van vlas. Men moet niet zoo
heel ver teruggaan om te constateeren, dat
zeer velen katoen slechts als een minder
waardig linnen beschouwden. Het was
trouwens een groot geluk, dat het katoen
geïmporteerd werd want vlas alleen
met wol zou de tegenwoordige mensch-
beid niet meer kunnen kleeden. Katoen
echter kan men onmogelijk in het eigen
land hier winnen. Vlas is er vrij veel, maar
toch nog te weinig. De moderne techniek
heeft ons echter geleerd garens te maken
uit stroo via den celvezel en het goedkoope
hennep zoo te behandelen, te cotoniseeren,
dat er een product uit gemaakt kon wor
den. dat het katoenen garen kan vervan
gen. Stroo is er gelukkig veel in ons land,
maar de cel wol die er uit Vervaardigd
wordt, zal wel hoofdzakelijk dienen ter
vervanging van. en ter vermenging met
wol. Hennep is er niet zooveel en het areaal
voor hennep kan in dezen tijd ten koste
van onze voedselvoorziening niet worden
uitgebreid, althans niet veel. Vlas echter
hebben wij vrij veel gehad, maar het ging
naar hét buitenland voor verdere bewerking
Dat zou in de toekomst anders kunnen
worden, zoodat er hier wellicht arbeiders
zullen kunnen te werk gesteld worden in
een nieuw op te richten vlasindustrie.
Ziehier de voornaamste passage uit de
studie van ir. de Langen:
„Nog 150 jaar geleden was vlas in West-
Europa vrijwel de eenige plantaardige ve
zel. waaruit kleederen en huishoudgoederen
werden gemaakt. De uitvinding van de cot-
tongin. een machine voor het mechanisch
scheiden van zaadpluis en katoenzaad, de
openlegging van Noord-Amerika, de goed
koope zwarte arbeidskrachten, en de ster
ke ontwikkeling van de machines voor het
spinnen van katoen, hebben er alle toe bij
gedragen, dat het linnen zoowel in absolu-
ten als in betrekkelijken zin plaats moest
inruimen voor de katoen. Volgens het In
ternational Cotton Bulletin van April 1937
maakte het vlas in 1936 nog slechts 6.3 pet.
uit van het totale verbruik van texticl-
vezels in de wereld, terwijl de katoen 53.7
van dit verbruik besloeg.
Ons land heeft ten aanzien van het vlas
een van de rest der wereld afwijkende ont
wikkeling te zien gegeven. Terwijl Neder
land als producent van vlasftroo een belang
rijke plaats is blijven innemen, telde het
voor de vervaardiging van linnen garens
bijna niet meer mee. Zelfs de ©enigermate
bij den landbouw aansluitende eerste be
werking, waarbij uit het stroo de vezelbun
dels worden vrijgemaakt door roten en
zwingelen, werd voor ongeveer de helft van
het vlasstroo in het buitenland uitgevoerd.
Wat de verhouding tusschen de hoeveel
heid verbouwd vlas en de in het land zelf
tot garen gesponnen hoeveelheden betreft,
neemt Nededland tusschen de omringende
staten een zeer eigenaardige positie in. Ter
wijj België, Frankrijk, Groot-Brittannië en
Noord-lerland alle meer. soms zelfs veel
meer verspinnen dan zij verbouwen zoo
als trouwens van dichtbevolkte West-Euro-
peesche landen verwacht kan worden
verspint Nederland nog geen tiende deel van
de eigên vlasproductie. Nederland, dat voor
de overige landbouwindustrie zulk een
unieke ontwikkeling te zien heeft gegeven,
blijft ten aanzien van deze verhouding ver
re in de achterhoede.
De totale oppervlakte met vlas beplante
bouwgrond lag in Nederland meestal in de
buurt van 1500 ha. Bij een gemiddeld® o>
brengst van 5000 kg per ha (gerepeld g*
wicht) komt men dan tot een normale
productie van 75.000 ton vlasstroo, waaruit
18 19.000 ton vezel wordt bereid, die ca,
14.000 ton linnen garen levert,
Nadat de vlasverbouw in de eerste crisis
jaren tot een heel klein areaal was ing©.
krompen, volgde sedert 1937 een periode
van iets meer dan normale aanplant Ook
de hoeveelheid in Nederland1 tot vlaslint
verwerkt vlasstroo is grooter geworden; do-
ze stijging houdt door de de oprichting van
nieuwe vlasfabrieken nog aan. De productie
van de Nederlandsche vlasspinnerijen, die
in de crisisjaren tot beneden de normale
capaciteit was teruggedrongen is eveneene
gestegen tot boven die van vóór de crisis
jaren. Toch is de totale capaciteit van de
Nederlandsche spinnerijen nog zoo klein,
dat slechts een klein deel der voorhanden
vlasvezel hier te lande kan worden ver
sponnen. De statistische positie van de
laatste jaren wordt aangegeven in onder-
taand' staatje.
Jaar
1936 1937 1938 1939
Vlas-areaal, ha 13245 17.445 20.691 24.916
Geschatte prod.
per ha. kg (ge-
rep.) gew.) 5.510 5.081 5.740 5.219
Geschatt prod.
(gerepeld ge
wicht), ton 74.150 88.635 118.750 130.000
Uitvoer van on-
bew. vlas (zoo
wel gerepeld als
ongerepeld)
ton 40.105 54.559 74.053 75.338
Binnenl. vezel
productie (schat- ca. ca. ca. c.a.
ting). ton 6.400 6.400 8.400 10.500
De oogst van 1940 i9, behalve door in
krimping van het areaal, ook door slechtei
uitkomsten zeer veel kleiner dan d<ie van
1939. Hij werd1 eenigen tijd geleden geschat
op niet meer dan 75.000 ton (gerepeld ge
wicht).
Uit de gegeven cijfers is wel duidelijk
geworden, dat Nederland door zijn belang
rijke vlascultuur beschikt over een groote
hoeveelheid vezelmateriaal, waaruit in een
topjaar als b.v. 1938 wel c.a. 20.000 ton lin
nen garens gemaakt kunnen worden, d.i.
ongeveer een derde van het gewicht, dat
de Nederlandsche katoen- en linnenweve
rijen per jaar aan katoenen en linnen gar
rens noodig hebben om volop te kunnen
draaien.
Als er geen oorlogsomstandigheden waren,
waardoor aan de Nederlandsche vlaspro
ducten andere bestemmingen wordien gege
ven, zou voor het geheel op Nederlandschen
bodem tot garen verwerken van de Neder
landsche grondstof, de capaciteit der Ne
derlandsche vlasindustrie ongeveer moeten
worden verdubbeld, terwijl de capaciteit der
spinnerijen tot een veelvoud zou moeten
worden opgevoerd. Het zal goeddeels van
de toekomstige economische politiek af
hangen, of Nederland zijn achterstand op
het gebied der verwerking van zijn voor
naamste inheemsche vezelproduct zal in
halen."
Twee geveltjes van historische waarde zullen te Enkhuizen onder leiding
van de vereeniging Hendrick de K.yzer gerestaureerd worden. Het
z,Jn d® Per"Bl*n 76. waarvan de gothische gevel dateert
uit 1500 en Breedstraat 32, dat in 1623 werd gebouwd (Foto's Pax Holland)
Bij tuchtbeschikking van den inspecteur
voor de prijsbeheersching te 's Hertogen-
boch werd een groot bedrijf voor manufac
turen en levensmiddelen te 's-Hertogenbosch
een boete opgelegd van f6000 voor prijsop
drijving van levensmiddelen.
Deze firma, welke in Februari van dit
jaar krenten verkocht ad f0.90 per kilo
had dezen prijs verhoogd tot f 1.20 per kilo.
Ofschoon de winkelchef het bestaan van het
prijsbeheerschingsbesluit kende, was hij op
eigen gezag hiertoe overgegaan. Als verweer
rv,,-, ,e -1J aan' dat er een zekere eenheid
on Z'?n lVsschen de br'lzen van rozijnen
v an genten. De inspecteur voor de
P jsbeheersching besliste evenwel, dat deze
vei weging geen motiveering is voor prijs
verhoging.
Bij de bepaling der boete hield hij reke-
den ernst van het dat levens-
™flen v°°r een te hoogen prijs aan de
bevolking werden aangeboden.
Specerijen.
V ooral specerijen blijken onderwerp te
p-n aij ^geoorloofde prijsverhooging. Ver
schillende overtredingen op dit gebied wer-
aen berecht. Peper, welke voor 0.16 per
ousje was ingekocht, door J. F. S. te Tilburg,
werd verkocht voor f0.45 per busje. Hier*
voor werd hem een boete opgelegd van f50.
:leJ- J- fi .de L. te Tilburg berekende een
hoogen prijs voor busjes nootmuskaat. Zij
werd veroordeeld tot een boete van f5.