VAN DE AS
Dr. Matsjek
Mobilisatie voltooid
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
nieuwe
regeering
Verduisteren
8.18 uur
Spanning tusschen
V.S. en de Spil
Hongaarsche premier
plotseling overleden
Dc Icvcnsmiddc'cn-
voorzienkg in Frankrijk
CTIsis nadert
GEEN KOLEN
V R IJ D A G
Nieuwe protesten overhandigd
De schepen tot Amerikaansch
bezit verklaard?
Ontvoerd meisje teruggevonden
VON BARDOSSY
Hoojaarsch premier
Meeningsverschil tusschen Eden
en de Grieksche staf
Joego-SIavië
Vanavond gaat de
verduistering in om
en duurt tot morgenochtend
7 07 uur
voor verwarming
meer
HELDERSCHE COURANT
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
Uitgave der Uitg.-Mi|. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
4 APRIL 1941
69e JAARG.No. 9199
Di in beslag genomen schepen
NOTA'S AAN DE V.S.
EN MEXICO.
Italiaansche en Duitsche schepen
mogen geen vlaggen meer hijschen.
De Italiaansche gezant heeft gisteren den
onderstaatssecretaris van buitenlandsche za
ken der V.S. een aan den minister van bui
tenlandsche zaken gerichte voorloopige pro
testnota overhandigd wegens deb ezetting
van tien Italiaansche schepen door Mexi-
caansche troepen.
De Duitsche gezant eischte in een nota
aan het ministerie van buitenlandsche za
ken, dat de verwijdering van de bemanning
der Duitsche schepen Orinocö en Hameln
ongedaan wordt gemaakt, vooral omdat
geen enkele aanleiding tot verdenking van
sabotage bestaat en de Duitsche scheeps
kapiteins veeleer de strengste orders gekr#
gen hebben in het geheel geen sabotage te
plegen.
Nieuw Duitsch protest te Washing
ton.
De Duitsche ambassade heeft medegedeeld
dat zij op het departement van buitenland
sche zaken der V. S. een tweede nota heeft
overhandigd, waarin vooral wordt gepro
testeerd tegen de behandeling van de be
manningen der in beslag genomen schepen.
De nota wijst er in de eerste plaats op,
dat de Duitsche zeelieden te Boston allen
zijn gehuisvest in een groote zaal tezamen
met kleurlingen. Even onvoldoende is de
huisvesting der Duitsche zeelieden te Fort
Lauderdale in Florida, waar zij zijn opge
sloten in twee cellen der gevangenis. De
nota eischt de onmiddellijke vrijlating der
bemanningen.
De schepen voor Amerikaansch
bezit verklaard?
Volgens een" bericht van Associa
ted Press uit Washington heeft de
minister van financiën, Morgenthau,
verklaard, dat zoowel hij als zijn
collega van Justitie, Jackson, thans
een onderzoek instellen naar de mo
gelijkheid van stappen om de dertig
schepen van de as, waarop in Ameri-
kaansche havens beslag gelegd is, in
het bezit van de Vereenigde Staten
te brengen.
Voor de technische bijzonderheden van
dit optreden, waarbij de schepen aan de
Ver. Staten vervallen verklaard zouden wor
den, verwees hij naar Jackson. Op de vraag
of ook beslag op schepen van andere landen
wordt overwogen antwoordde Morgenthau
dat van te voren geen mededeelingen hier
omtrent gedaan konden worden, zoo dit al
in het voornemen mocht liggen.
Geen vlag meer op de schepen.
Volgens Associated Press heeft de kust
wacht bepaald, dat de Duitsche en Italiaan
sche schepen geen enkele vlag mogen hij
schen, terwijl van de Deensche schepen de
Deensche vlag mag waaien, wanneer er
Deensche officieren ter koopvaardij aan
boord zijn.
In regeeringskringen verklaart men, aldus
Associated Press, dat de schepen nog aan
de buitenlandsche eigenaars behooren, zoo
lang door de procedure voortvloeiende uit de
beslaglegging, geen andere toestand ont
slaan is.
Naar Associated Press uit Boston meldt
zijn kapitein Heitzmann. vier officieren en
vijf leden der bemanning van het Duitsche
tankschip „Pauüne Friederich".. tegen wie
eergisteren 't federale gerechtshof een aan
klacht had ingediend, gisteren door justitiee-
le ambtenaren onder zware bewaking van
het immigratieburcau naar de gevangenis
overgebracht. De gearresteerden, die jl. Zon
dag bij de bezetting van het tankschip door
de Amerikaansche kustwacht zijn gearres-
teerd, worden er van beschuldigd. de machi
ne-installaties van het schip door sabotage
onbruikbaar te hebben gemaakt.
Persstemmen.
Het Japansche blad de Hotsii Siimboen
noemt de beslagleging op Duitsche en Ita
liaansche schepen in de Amerikaansche
havens een grove schending van de eerste
beginselen van volkenrecht De Vereenigde
Staten aldus het blad. schijnen den Duit-
schen economischen invloed in Zuid-Ameri-
ka te willen vernietigen. De hoofdzaak zal
echter wel zijn, dat men de schepen wil ge
bruiken voor het vervoer van oorlogstuig
naar Engeland.
De in berichten uit Washington voorko
mende bewering, dat de Duitsche en Italiaan
sche schepen, die zich in Amerikaansche ha
vens bevinden, in beslag" zijn genomen om
daden van sabotage te voorkomen, werd gis
teren in politieke kringen der rijkshoofdstad
„volmaakte onzin" genoemd, zoo vernemen
wij van welingelichte kringen uit Berlijn.
Zooals bekend kan een kapitein resp. de
eigenaar van een schip niet zijn eigendom
doen wat hij wil. voor zoover hij daarmede
niet andere schepen of de haven beschadigd.
Wanneer een kapitein bovendien nog de
vrees koestert, dat het schip, dat onder zijn
bevel is geplaatst, in handen van den vij
and zou kunnen vallen, is het zijn erkend
en goed recht, zijn schip onbruikbaar te ma
ken. Echter, de jongste uitlatingen van den
Amerikaanschen minister van justitie, Jack
son, wijzen er duidelijk genoeg op, dat men
zich in de Vereenigde Staten ver boven het
volkenrecht verheven voelt, ja, de rechtsba
sis van de betrekkingen, die tusschen staten
bestaan, als van nul en geener waarde be
schouwt.
Columbia doet niet mee.
De regeering van Columbia is niet van
plan buitenlandsche schepen in beslag te ne
men, aldus verklaarde de perschef van het
Coiumbiaansche ministerie van buitenland
sche zaken. De Coiumbiaansche regeering
heeft in tegenstelling tot andere Amerikaan
sche landen na bestudeering van den toe
stand besloten aan alle buitenlandsche sche
pen iedere bescherming te verleenen.
Graat Teleki pleegt zeltmoord.
De Hongaarsche minister-president Graaf
Paul Teleki is gisternacht plotseling overle
den. Zijn bediende vond hem dood in bed.
Graaf Teleki.
(Foto archief)
Over den tragischen dood van minister
president, graaf Paul Teleki, wordt door
de regeering het volgende communiqué ge
publiceerd:
De geheele Hongaarsche natie en alle
buitenlandsche vrienden van Hongarije
hebben met ontsteltenis kennis genqmen
van het tragische overlijden van minister
president Paul Teleki., De dood is des
nachts ingetreden en werd eerst des och
tends ontdekt. In de eerste morgenuren
verspreidde zich het bericht, dat de mi
nister-president door een beroerte was
overleden. Later werd echter algemeen
hekend, dat zelfmoord de doodsoorzaak
was.
Graaf Paul Teleki was behalve politicus
een geleerd aardrijkskundig?.
Teleki, die in 1879 was geboren, werd in
1920 minister van buitenlandsche zaken. Het
zelfde jaar werd hij minister-president, wel
ke functie hij tot 1921 bekleedde. In 1925 was
hij lid van de Mossoel commissie van den
Volkenbond. De laatste jaren heeft hij de po
litiek van Hongarije geleid. Onder zijn lei
ding trad Hongarije toe tot 't driemogend-
hedenpact.
MOEDER WEER OP VRIJE
VOETEN.
Het 5-jarige meisje Wietske Piersma. uit
Groningen, dat Dinsdag door haar moeder
en haar grootmoeder werd ontvoerd, is terug
gevonden bij familie te Zuid-I-aren.
De Groningsche recherche heeft het kind
naar den vader, wien het bij de rechterlijke
uitspraak in het echtscheidingsproces is toe
gewezen, teruggebracht. Moeder en eroot-
moeder zijn op vrije voeten gesteld.
Rcgeeiing afgetreden.
De Hongaarsche rijksregent heeft den mi
nister van buitenlandsche zaken, von Bar-
dossy, het premierschap toevertrouwd. Bar-
VON BARDOSSY.
(Archief.)
dossy heeft deze opdracht aanvaard, andere
personeele wijzigingen in het kabinet zijn
niet te verwachten, naar verluidt.
Hongaarsche regeering afgetreden.
De regeering heeft Donderdagochtend on
der voorzitterschap van den minister van
binnenla'ndsche zaken, KeresztesFischer,
als in rang oudste lid van het kabinet, ver
gaderd, en heeft besloten af te treden. In
bevoegde Hongaarsche politieke kringen ver
wacht men een spoedige oplossing van de re-
geeringscrisis. Men verklaart, dat de tot dus
ver gevolgde koers der regeering noch in bui-
tenlandsch, noch in binnenlandsch politiek
opzicht gewijzigd zal worden.
tenlandsche zaken, Cordell Huil, heeft dezen
Amerikaanschen eisch op de persconferentie
bekend gemaakt.
De New Yorksche bladen publiceeren sen-
sationeele berichten over de groeiende span
ning tusschen de Vereenigde Staten en de
As, naar aanleiding van het bericht, dat de
Italiaansche consulaire ambtenaren en jour
nalisten van Rome uit bevel hebben gekre
gen, onmiddellijk na het afbreken van de di
plomatieke betrekkingen uit de Vereenigde
Staten te vertrekken.
De oorzaak van deze spanning is, volgens
de bladen, de inbeslagneming van de Duit
sche,. Deensche en Italiaansche schepen.
Amerikaansche regeering eischt
de terugroeping van den Itali-
aanschen marineattaché.
In Amerikaansche kringen te Washington
verluidt, dat de Amerikaansche regeering de
terugroeping van den Italiaanschen marine
attaché admiraal Lais heet geëischt.
Van Amerikaansche zijde wordt beweerd,
dat Lais betrokken is bij „sabotagedaden" te
gen Italiaansche koopvaardijschepen in
Amerikaansche havens. De minister van bui-
EDEN WEER BIJ DEN
GRIEKSCHEN KONING.
De Grieksche koning heeft den
Britschen minister van buitenland
sche zaken. Eden en den chef van
den generalen staf, Sir John Dill,
opnieuw in audiëntie ontvangen.
Naar uit Athene wordt gemeld, moet het
tusschen den Britschen minister van buiten
landsche zaken. Eden. en den Griekschen
generalen staf tot verschil van meening
over de verdediging der „open flank", Zuid-
Slavië, zijn gekomen.
De Èngelschen zouden verlangen, dat alle
nog beschikbare Grieksche reserves in het
Zuid-Servische grensgebied geworpen zou
den worden. De Grieksche staf zou daarte
genover, met verwijzing naar de vroegere
Èngelschen toezeggingen, hebben geëischt,
dat tenminste drie Engelsche divisies aan
dit nieuwe front worden opgesteld. Men
meent te weten, dat het Grieksche kabinet
zich rechtstreeks met Londen in verbinding
heeft gesteld om het zenden van nieuwe
Britsche versterkingen uit Egypte te ver
krijgen.
Leahy op inspectietocht.
De Amerikaansche ambasasdeur te Vichy
admiraal Lehny. heeft gisteravond Vichy
per auto verlaten om naar reeds aange
kondigd een inspectiereis door Zuid-
Frankrijk te ondernemen. In verscheidene
steden aldaar zal hij de inrichtingen van
het Amerikaansche roode kruis en van de
Quakers bezichtigen en zich bovendien per
soonlijk op de hoogte stellen van de situa
tie der voedselvoorziening in een deel van
het onbezette gebied.
Leahy is voor zijn vertrek nog voor een
vrij uitvoerig onderhoud ontvangen door
het Staatshoofd, maarschalk Pétain. waarbij
naar van welingelichte zijde verluidt
het vraagstuk van de levensmiddelenvoor
ziening van Frankrijk door de Vereenigde
Staten opnieuw diepgaand is besproken.
in de
Matsjek gisteravond naar Bel
grado vertrokken.
De bespreking, welke dr. Matsjek
gisterochtend in het paleis van den
Banus met den Banus dr. Sjoebatitsj,
den vice-voorzitter der Kroatische
boerenpartij Kosjoetitsj, en den alge
meen secretaris der partij, dr. Krnje-
vitsj gevoerd heeit, heelt geduurd
tot half twee. Naar verluidt heeft dr.
Matsjek besloten, de hem aangebo
den functie van vice-president in de
regeering van generaal Simowitsj te
aanvaarden. Dr. Matsjek is gister
avond naar Belgrado vertrokken. Met
hem reizen de Banus en de partij
secretaris.
Stoutmoedige Engelsche manoeuvre.
De goed ingelichte schrijvers van commen
taar Alsop en Kitner deelen in de „Washing
ton Post" mede, dat Engelands militaire ac
tie in Griekenland door Eden tezamen met
de generaals Sir John Dill en Sir Archibald
Wavell is vastgelegd, nadat zij van den Ame
rikaan Donovan de verzekering hadden ge
kregen, dat Zuidslavië aan de Duitsche re
geering weerstand zou bieden. Donovan heeft
aan den toestand in Zuidslavië grootere aan
dacht geschonken als aan andere landen op
zijn reis door den Balkan. Hij heeft langdu
rige besprekingen gevoerd met den nieuwen
minister-president, Simowitsj, en met Servi
sche officieren. Zijn voorspelling, dat Zuid-
Slavië zou afspringen en dat Engeland der
halve in Griekenland kon optreden, is juist
gebleken. Donovan beschouwt echter Enge
lands manoeuvre op den Balkan als buiten
gewoon stoutmoedig, zij het ook misschien
als juist. Het risico is echter nog zeer groot.
Het zou derhalve dwaas zijn al te veel ver
trouwen te hebben.
Berlijn over de houding van
Joegoslavië.
Van welingelichte zijde te Berlijn wordt
vernomen:
De Joegoslavische regeering doet niets,
om de tot een crisis opgevoerde stemming
in Joegoslavië tegen te gaan, welke door
uitspattingen en terreur van de straat en
door de ontketende instincten van chauvi
nistische kringen de revolutionaire gevoe
lens van het volk opwekt.
Men merkt op, dat deze crisis-stemming
in Belgrado en in andere deelen van Joe
goslavië ook in de gevoelens doorwerkt.
Een officieel Duitsch standpunt ten aan
zien van de politieke kwesties in verband
met de Duitsch-Joegoslavische crisis werd
echter ook gisteren nog door de bevoegde
instanties afgewezen. Het meest opvallen
de verschijnsel na den staatsgreep te Bel
grado noemde men in politieke kringen het
feit. dat de tegenwoordige Joegoslavische
regeering het volk volkomen in het duis
ter laat over de problemen, waarin de re-
geeringswisseling de militaire putsch en
de uitspattingen tegen de Duitsrher het
gebrarht hebben. Het Joegoslavische Volk.
zoo zeide men van Duitsche zijde, wordt
kunstmatig in onwetendheid gelaten over
de crisis en haar prohlemen. Als tweede
opvallend punt noemt men in deze krin
gen de anti-Duitsche actie van Joegosla
vische diplomaten in het buitenland. Men
wees erop. dat lasthebbers van de Joego
slavische regeering overzee in het zuidoos
ten zich ondubbelzinnig anti-Duitsrh ge
dragen. Het derde punt. dat in Berlijnsche
politieke kringen opvalt, is het steeds meer
aan den dag tredende feit. dat vreemde in
mengingen geduld worden zoowel wat be
treft het geheele vraagstuk van hef zuid
oostelijk gebied alsook wat betreft de Joe
goslavische belangen zelf Deze inmengin
gen. zoo zeide men in de Wilhelmstrasse
worden door Belgrado niet alleen geduld
doch zelfs uitgelokt. Het innemen van een
standpunt ten aanzien van de kwestie, in
hoeverre een dergelijk dulden van vreem
de inmenging in overeenstemming ge-
Alleen nog voor kookdoeleinden,
DE BONNEN BEWAREN!
De secretaris-generaal van het departe
ment van handel, nijverheid en scheepvaart
deelt mede, dat de geldigheidsduur van de
bonnen no. 15, 16 en 17 van de „bonkaart
distributie vaste brandstoffen haarden en
kachels" en de bonnen no. 35 tot en met no.
41 van de „bonkaart distributie vaste brand
stoffen centrale verwarming", alsmede de
met „brandstoffen een eenheid vijfde perio
de" en de met „cokes een eenheid vijfde pe
riode" gemerkte bonnen wordt verlengd tot
en met Woensdag 30 April 1941.
De geldigheidsduur van de toewijzingen,
welke geldig waren verklaard tot 29 April
of een vroegeren, mits na 13 Maart gelegen
datum, wordt eveneens verlengd tot en met
Woensdag 30 April a s.
Aan degenen, die leden van de Duitsche
weennacht huisvesting verleenen, zal voor
April 1941 op vertoon van een bewijs van in
kwartiering door den plaatselijken distribu-
tiedienst per voor dit doel te verwarmen ver
trek van 1 eenheid brandstoffen worden be
schikbaar gesteld^
Voor verwarmingsdoeleinden zullen
voor het loopende stookseizoen geen
nieuwe bonnen of toewijzingen meer
worden aangewezen, of uitgereikt.
Met nadruk wordt er echter de aan
dacht op gevestigd, dat de oude bon
kaarten zorgvuldig dienen te worden
bewaard. Naar wij vernemen wordt
ook geen brandstof meer verstrekt
voor zieken en kraamvrouwen.
Uitsluitend voor hen, die niet op
petroleum of gas koken en niet be
schikken over een electrisch kookap-
paraat, zal een dezer dagen de gele
genheid bestaan op grond van een
daartoe afgelegde verklaring bij den
plaatselijken distribuiiedienst een
bon voor een eenheid brandstoffen
voor kookdoeleinden te verkrijgen.
Nadere mededeelingen dienaangaan
de zullen spoedig volgen.
Voorts wordt bekend gemaakt, dat gedu
rende het tijdvak van Dinsdag 1 April 1941
tot en met Woensdag 30 April 1941 de met
de woorden „generatoranthraciet derde pe
riode" gemerkte bonnen elk recht zullen ge
ven op het koopen van 1 hl. (max. 75 kg.)
anthracietnootjes V.
De met de woorden „generatorturf derde
periode" gemerkte bonnen zullen gedurende
bovengenoemd tijdvak recht geven op het
koopen van 50 stuks baggerturf.
bracht moet worden met de beginselen
van het driemogendhedenpact, wees men'
van Duitsche zijde af.
Op de vraag, of de naar Berlijn terug
gekeerde Joegoslavische gezant, Andritsj,
een speciale boodschap zal meebrengen of
meegebracht heeft. verklaard men
in de Wilhelmstrasse, dat hiervan niets
bekend is.
Mobilisatie voltooid.
Uit Belgrado wordt gemeld, dat de Zuid-
slavische mobilisatie Woensdag is voltooid,
Volgens de nauwkeurige schikkingen van
de centrale autoriteiten zijn de onder de
wapenen gerqepen soldaten verdeeld vol
gens hun ethnische afkomst. Zij, die tot het
Duitsche ras behooren. zijn in een concen
tratiekamp gesloten. De Hongaren werden
bestemd voor detachementen arbeiders der
militaire genie die bezig zijn met het
ijlings aanleggen van loopgraven of het
bouwen van onderkomens langs de Bul-
eaarsehe en Roemeensrhe grenzen. Men be
schikt, niet over berichten ten aanzien van
de Zuidslavisch" burgers van Roemeensehe
en Bulgaarsche herkomst, die onder de wa
pens zijn geroepen.
Theoretisch 2V2 millioen soldaten-
De Woensdagochfendbladen blijven de
-rootste aandacht aan de gebeurtenissen in
Toeeoslavië scheuken. De correspondent van
ie New York Times te Belgrado. Sulzher-
ter. meldt, dat Joegoslavië theoretisch 2.5
millioen man ter beschikking heeft. Het
ontbreekt evenwel aan het noodige wanen-
materiaal. Het hesrhikhare oorlogsmateriaal
is. in tegenstelling tot hetgeen den troenen
der groote mogendheden ter beschikking
staat, erharmeliik. De in Belgrado aanwe
zige. dip'omaten hehhpn hun documenten in
orde gebracht, ze deels n»a- verzon
den en deels verhca-H
