Geruchten
De Heldersche
brandweer paraat!
Vijf lange jaren
DE WEEK.
BREGMAN
Gezwellen
in Anna Paulowna
Zaterdag 5 April 1941
Tweede Blad
Dag en nacht staan 5 brandweerploegen
gereed om bij het eerste signaal op te treden.
Irt enkele minuten bedrijfsklaar
Heeft U Uw
melk- en cacaokaarten
al afgehaald
Gooi de ongeldige brand
stofbonnen niet weg!
Herinneringen
op wandborden
h
voor stadgenooten
Laat een goede pasfoto
van U maken
Werner Crone - Koningstraat 29
Op 2en Paaschdag groot
wandelfestijn in Schagen
in Feiten en Fantasieën
Mededeeling
voor bezitters van
boter- of vetkaarten
De machinisten-avondcursus
Er is een tijd geweest, en die tyd ligt nog
niet zoo heel ver achter ons, dat het geen
zeldzaamheid was, dat een kwartier of
langer na een brandmelding; de spuit aan
kwam rijden, getrokken door een aantal
mannen en dat men na een half uur de
eerste straal water op het brandende per
ceel wierp. De brand was dan meestal
beslecht, men was te laat om nog iets te
redden.
Deze gang van zaken was burgemeester
Ritmeester in het geheel niet naar den zin.
Hij vond het noodig, voor een stad als Den
Helder, een parate brandweerploeg te hebben
en goed materieel. Het was onder zijn leiding,
dat we de brandweer uit zagen groeien tot een
politie7zorg. Agenten met helmen en water
dichte kleeding, een auto-spuit, een magyrus-
ladder, het waren allemaal verbeteringen, die
noodig waren. Die vernieuwing kostte geld
en er werd in den raad wel eens over ge
mopperd, maarburgemeester Ritmeester
zette door. Hij is van het hout gesneden, dat
taai en onverzettelijk is. Hij behoort tot de
groep menschen, die weten wat ze willen en
die recht op hun doel afgaan, zonder telkens
op zijpaden af te dwalen. Voor den oorlog be
schikte Den Helder over een vrij behoorlijke,
vrij goed georganiseerde brandweer.
Een nieuwe organisatie.
Toen kwamen de „donkere dagen van
Mei" en alle narigheid over onze stad
daarna. Onder den drang van de omstan
digheden moest de organisatie van de
brandweer opnieuw ter hand worden ge
nomen. Den Helder, als eerste gevaren-
stad, had een brandploeg noodig, die dag
en nacht klaar zou staan om de gevaren
te bezweren, die haar boven het hoofd
hingen. Met het bombardement en de
branden van den 24en Juni, ging in het
Hoofdbureau van politie veel materieel
verloren. Dat diende te worden aangevuld,
terwijl tevens het materieel niet op één
plaats, doch op verschillende plaatsen in
onze stad moest worden ondergebracht,
om het gevaar van vernietiging zoo ge
ring mogelijk te maken.
Sedert eenige maanden doet de nieuwe
brandweer dienst. 16 December kwam het
nieuwe hoofd, de heer L. Kuyper, in dienst en
Wj vond de organisatie vrijwel voltooid.
Een beroepsbrandweer.
Den Helder had nu een zuivere beroeps
brandweer. Een brandweer, die dag en nacht
gereed staat om bij eerste alarm op te treden.
Ongeveer tachtig man is bij de beroepsbrand
weer ingedeeld. Mannen, practisch allen men
schen uit Den Helder, die in twee ploegen
dienst doen. Een dagploeg van 's morgens 8 u.
tot 's avonds 8 u. en een nachtploeg, van
's avonds 8 u. tot 's morgens 8 u. De menschen
doen dus 12 uur dienst. Deze lange diensttijd
is mogelijk, omdat de menschen geen zwaren
lichamelijken arbeid verrichten, doch in hoofd
zaak wachtdienst hebben. Zij oefenen veel,
zoowel overdag als 's nachts en .hebben het
onderhoud van het vrij uitgebreide materieel.
In geval van ernstigen brand of van bom
aanvallen komen alle leden van de brand
weer op.
Het materieel, dat bestaat uit een auto
spuit, 3 motorspuiten, die getrokken wor
den achter een vrachtwagen, waarop
tevens het materieel en de manschappen
vervoerd worden, twee baby-spuiten, die
met de hand getrokken worden, een
magyrusladder een een aantal slangen
wagens, voorzien van standpijpen etc., is
gedecentraliseerd over de stad geplaatst.
Aan den afhaaldatum wordt streng
de hand gehouden.
Momenteel vindt, zooais bekend, de uit
reiking van de melk- en cacaokaarten in
het Distributiekantoor plaats.
Voor Maandag komen de letters M, N,
O, P en Q aan de beurt. Dinsdag de let
ters R, S, T en U, terwijl Woensdag ten
slotte uitgereikt wordt aan hen, wier ge
slachtsnamen beginnen met de letter V,
W, X, IJ of Z.
Aangezien het voorheen meermalen is
voorgekomen, dat men verzuimde tijdig
de kaarten af te halen, vestigen wij er
met nadruk de aandacht op, dat daaraan
thans streng de hand gehouden wordt.
Men beloopt de kans geen kaarten te krij
gen indien men zich niet voor a.s. Don
derdag, 10 April aan het Distributiekan
toor vervoegt.
VÜf brandweerposten.
Momenteel zijn er vijf brandweerposten, die
alle met een speciale telefoonlijn zijn ver
bonden met de Centraalpost aan de Kerk-
gracht. Deze posten bevinden zich aan de van
Galenstraat, 2e Vroonstraat, Brouwerstraat,
Gasfabriek en Middenweg. Men ziet, dat vrij
wel in ieder stadsdeel een brandweerpost is.
Het materieel is in hoofdzaak ondergebracht
in garages, het personeel heeft daarnaast
woonruimte. In iedere post is zeven man, die
klaar staan om op het eerste sein uit te
rukken. Zij hebben de beschikking over water
dichte kleeding, over een helm en laarzen. Het
geheele personeel is uitstekend geoefend, niet
alleen theoretisch, maar vooral ook practisch.
De menschen zijn behoorlijk gesalarieerd. Zij
hebben de verplichting, zooals vanzelf spreekt,
om dag en nacht in de stad te zijn en om hier
te wonen.
In enkele minuten
Er wordt dus gewaakt over onze be
zittingen. Het is een kwestie van eenige
minuten en de brandweer is ter plaatse
en bedrijfsklaar. Een regelmatige con
trole van de brandputten, het voorzien
van deze met witte banden, zoodat ze in
de meest donkere nachten toch opvallen,
is oorzaak, dat van stagnatie practisch
geen sprake is, terwijl een uitkijkpost op
de B.L.O.-schooi, die 's nachts altijd bezet
is instaat voor oogenbllkkeiyke melding
by brand.
Julianadorp heeft een afzonderlijke spuit,
ook een z.g. baby-spuit met een dag en nacht
bezetting.
Kans blijft bestaan dat ze inwissel
baar worden.
Zooals men -..-eet zijn de brandstoffen-
bonnen die men nog in bezit heeft deze
week ongeldig verklaard.
Er zjjn nu misschien huismoeders die
van meening zjjn dat deze bonnen, omdat
ze tóch momenteel geen waarde hebben,
rustig vernietigd kunnen worden.
De I.eider van den Distributiedienst, de
heer Everards, verzocht ons echter de be
volking er op attent te willen maken,
dat men verkeerd doet de bonnen weg te
gooien. De mogelijkheid is namelijk niet
uitgesloten te achten dat deze bonnen later
alsnog inwisselbaar zullen zijn.
Uiteraard is dit niet zeker, maar men
houde met de mogelijkheid rekening.
Wordt in contanten uitbetaald.
Naar w\j vernemen zal de oorlogs
schade, aan onroerend- en roerend
goed, die het bedrag van honderd gulden
niet te boven gaat, door de schade-
enquete-commissie, contant worden uit
betaald.
Zooals men dezer dagen heeft ge
lezen, is men in Rotterdam reeds be
gonnen met de uitbetaling van de ge
leden schade. Verwacht mag dus wor
den, dat het niet lang meer zal duren,
voordat de eerste gedupeerde in onze
stad ook zijn geld of bonnen in ont
vangst kan nemen.
Met het opnemen van de mobilaire
schade is de commissie reeds druk
bezig. Wjj herinneren er nog eens aan,
dat men verstandig doet zijn tydeiyk
adres aan de Heldersche Commissie,
Konigsplein 5, op te geven, daar men
anders van een uitkeering zou uitge
sloten kunnen worden. De meeste ge
dupeerde stadgenooten hebben het
reeds gedaan. Er zyn er echter, die nog
verzuimden aan deze verplichting te
voldoen.
Frans Neyts levert ze U.
Het oog van tal van voorbijgangers zal de
laatste dagen getrokken zyn in de Spoor
straat door de étalage van het pand hoek
HoogstraatSpoorstraat (fa. Koppen) waar
in door den heer F. Neyts een aantal herinne
ringsborden uitgestald zyn.
Deze borden, uit de hand geschilderd door
den heer Neyts, vallen op door de sprekende
kleuren. Ze zijn frisch uitgevoerd en het kan
niet anders of tal van stadgenooten zullen een
dergelijk souvenir willen bezitten. Er zijn hu
welijks-borden, borden als herinnering aan
Den Helder, geboorte-borden enz. Apart mag
genoemd worden de collectie namaak Delftsch
blauw, waarin eveneens verscheidene borden
uitgevoerd zijn.
Men neme eens een kijkje.
A. Tuinman, B 24, Zuid Scharwoude, beschik
baar een ruime kamer met vrije slaapkamer
en gebruik van keuken.
loopt U met uw pasfoto op zak
dus ga naar
Georganiseerd door de Heldersche
vereenigingen.
Scheen het aanvankelijk, dat in de bewogen
dagen, die achter ons liggen, alle vereeni-
gingsleven in Den Helder verstard was, met
de wandelsport was dit zeer zeker niet het
geval. Reeds heel spoedig werden, mede met
steun van het Bestuur van den Noord Hol-
landschen Wandelsportbond, pogingen aange
wend het verloren contact tusschen de leden
der Heldersche wandelsportvereenigingen te
herstellen, enmet groot succes. Heinde
en verre waren onze wandelaars verspreid,
maar ook van heinde en verre gaven zij hun
tijdeiyke adressen op en lieten zij weten toch
trouw te blijven aan de wandelsport, die in
Den Helder honderden aanhangers telde.
Natuurlijk zijn de Heldersche vereenigingen
wel leden kwijtgeraakt, maar dat verlies zal,
als het rond onze stad weer rustiger gewór
den is, spoedig ingehaald worden. Immers 'n
groot deel van onze bevolking ondervindt in
deze dagen van fietsbanden-bonnen, de zege
ningen van een goed ontwikkeld stel onder
danen, die U vaak groote wandelingen naar
Uw evacuatie-oord, tot een waar genoegen
maken!
Zooals reeds eerder in deze courant ver
meld, hebben de drie Heldersche wandelsport
vereenigingen „De Duinkanters", „De Jutter"
en „De Zilvermeeuw", besloten op Maandag
14 April, 2en Paaschdag, in Schagen wandel
tochten uit te schrijven over afstanden van
20 en 35 Km. Dat Schagen hiervoor uitge
kozen werd, vindt wel haar oorzaak in het
feit, dat vooral Schagen een middelpunt is
van alle Helderschen uit Schagen en omge
ving, ook vele andere liefhebbers van de
wandelsport zullen deelnemen; o.a. ook zij
die bijv. om principieele redenen niet op Zon
dag zouden sporten.
De start zal plaats vinden vanuit Hotel
Igesz, tusschen 1012 uur; de deelname
voor 20 Km. staat open voor personen boven
de 16 jaar. Iedere deelnemer, die den tocht
volbrengt, ontvangt een speciaal voor dezen
bijzonderen tocht ontworpen medaille, terwijl
elke groep van minstens 12 personen zonder
uitvallers, voor een fraaien groepsprijs in
aanmerking komt.
Waar dit de eerste maal is, dat te Schagen
wandeltochten gehouden worden, is voor een
aardig parcours zorg gedragen en zal onge
twijfeld geheel sportlievend Noordholland
Noord elkaar te Schagen ontmoeten op twee
den Paaschdag!
VERDACHT VAN DIEFSTAL.
Naar wjj vernemen werd gisteren een per
soon, die er van verdacht wordt debet te zyn
geweest bij een diefstal in de stad, aangehou
den door de politie en in arrest gesteld.
Open brief aan Burgemeester
Mjjnlieff van Anna Paulowna.
Den Helder, 5 April 1941.
Hooggeachte Heer Burgemeester,
Van bevriende zijde werd mij dezer
dagen de Schager Courant van Dinsdag
1 April toegezonden, waarin ik een
artikel lees over de zorgen, die Uwe
gemeente zich moet getroosten in ver
band met de 6000 Heldersche evacues,
die zijn neergestreken en volgens Uw
bewoordingen in genoemd blad „een
gezwel vormen, dat hoe eerder hoe beter
moet worden uitgesneden"
Ik heb het artikel gelezen, en het hèr-
lezen: ik las van Uwe burgers, die per
deurwaardersexploit den huur worden
opgezegdomdat Heldersche menschen
veel meer willen betalen, ik las van de
elkander tegensprekende autoriteiten,
die de zaken ingewikkelder maakten, ik
las van hopeloozetoestanden en van
vreeselijketoestanden. Ik las van de
publieke vrouwen, die in Uw gemeente
waren neergestreken als evenzoovele
aasgieren op Uw onschuldige dorpelin
gen. ik las dat er al in geen maanden
paartjes hebben kunnen huwen in ver
band met het niet meer voorhanden zijn
van woongelegenheid, en ik las, dat U
vreest, dat Uw gemeente straks met de
'gebakken peren zal blijven zitten.
't Spijt me, hooggeachte Heer Burge
meester, dat ge een verslaggever van
genoemd blad. deze woorden in den
mond gegeven hebt. 't Spijt me voor
mijn mede-bewoners, die zich er aan
geërgerd hebben en 't spijt mij voor
Uzelf, omdat U toch naast burge
meester ook „mensch" moet zijn.
't Is hard dit neer te moeten schrij
ven, maar dat moet nu eenmaal. Burge
meester, de 6000 menschen. die bij U
gevlucht zijn. vluchtten niet uit drang
naar afwisseling in hun bestaan. Zij
vertrokken niet, omdat zij de stad Den
Helder voor het dorp Anna Paulowna
wilden verwisselen. Zij vluchtten niet
om Uw paartjes te beletten in 't huwe
lijk te treden. Zij vluchtten uit angst.
Zij vluchtten voor den oorlog, die zij in
Den Helder op een der gevaarlijkste
voorposten van het front hebben leeren
kennen.
Ik geef U de verzekering, heer Bur
gemeester, dat zij gaarne teruggaan
naar Den Helder. Als het kan vandaag.
Maar zij kunnen nog niet, omdat zij
niet durven.
U hebt het niet begrepen, burge
meester Mijnlief. U hebt een kranten
man ontboden en U hebt Uw hart ge
lucht?
Waarom Met welk doel.7
Ik weet het niet. Maar het spijt mij,
méér dan ik zeggen kan, dat het ge
beurde.
Wat de feiten betreft? Och, heer
burgemeester, reeds 10 jaar en 5 jaar en
2 jaar geleden heerschte er 'in Uw ge
meente woningnood. Reeds toen kon
een vriend van mij aan den Nieuwen-
weg niet huwen, omdat hij eerst moest
wachten tot zijn ouders uit hun huis
vertrokken waren.
Er is al zóó lang woningnood in Uwe
gemeente, dat niemand feitelijk weet.
dat het ooit anders geweest is. .Wist U
dat niet?
Verreweg het leeuwendeel der
,,leden-van-het-gezwel wonen bij men
schen in, bezitten geen eigen huizen,
't Moet U bekend geweest zijn.
Uw gemeente vaart er finantieel wél
bij, heer burgemeester, vraag het Uw
middenstanders maar. Ge hebt er niet
van gerept in dat artikel.
Burgemeester, dit artikel was een on
gelukkig artikel en het was voor U beter
geweest, dat het ongeschreven gebleve
ware. Want, en hier raken we het kern
punt, een goed gastheer (en gastheer
z ij t ge!) zegt zooiets niet. Een goed
gastheer ontziet de gevoelens van zijn
gasten, ook al zijn dat door de omstan
digheden on-vrijwillige gasten. Voorts
hadden wij meer menschelijk inzicht en
humaan gevoel bij U verondersteld,
heer burgemeester. Al die 6000 men
schen hebben zware tijden achter den
rug. Waarom was het dan noodig hen
in 't huis van hun gastheer eens „de
waarheid" te zeggen zóó bout, zóó stug,
zóó plompverloren?
Dat was onvriendelijk, heer Mijnlieff
en 't heeft ons allen teleurgesteld. Wij
hadden in U een mensch verwacht,
maar nu toont ge U alleen maar den
kouden magistraat. Nietwaar, in den
nood leert men zijn vrienden kennen.
Dat spijt ons, in Den Helder, meer dan
wij zeggen kunnen.
Burgemeester, hebt gij al eens een
bombardement meegemaakt? Zoo niet,
bidt dan, dat U en de Uwen er voor
gespaard mogen blijven. Het is erger
dan ge U in Uw stoutste fantasieën
voor kunt stellen. Oprecht hoop ik. dat
U 't nimmer beleven zal.
Had ge het w l beleefd, ge hadt
anders gesproken. Wij vergeven U dit
echter, omdat ge nog een jong burge
meester zijt, die nog leering heeft te
trekken uit de school van het leven zelf.
Ge hebt hier, wellicht door een onbe
radenheid, gif gegoten in de harten van
hen, die Uw gasten zijn. Zij weten nu.
dat ze ongewenscht zijn en misschien
zal dat bij velen kwaad bloed zetten.
Dat komt de rust en orde in Uw aardige
gemeente niet ten goede, hoewel wij
zulks ten zeerste zouden betreuren.
't Ware beter geweest, verstandiger
en van meer wijs beleid en inzicht be
tuigend, indien ge U nooit had laten
verleiden tot het artikel over de „ge
zwellen Ge had dan de moeilijkheden
binnenshuis gehouden en getoond ook
een offer te willen brengen in een
tijd die zwanger van offers is en zeker
ten opzichte van Heldersche vluchte
lingen, die ALLES missen en inderdaad
op de gastvrijheid aangewezen zijn.
Burgemeester, wees naast magistraat
ook mensch en gastheer. Uw
eigen bevolking en die van Den Helder
(die elkaar goed verstaan) zullen U er
dankbaar om zijn.
In dezen niet wanhopend, en met op
rechte gevoelens van hoogachting, de
auteur van
F. en F.
Het blijkt telkenmale weer, dat Den Helder
een goeden voedingsbodem biedt voor de meest
fantastische geruchten, die zich denken laten.
Reeds eerder werd daarop de aandacht van
deze zgde gevestigd. Reeds eerder wezen wij
er op met welk een energie en voortvarend
heid zelfs de meest fantastische bedenksels
en sprookjes voor waarheid rondgebazuind
werden en voor zoete koek door de goege
meente aanvaard.
Men onderschatte de gevolgen van „het
gerucht" niet.
't Is ons bekend, dat -tal van personen, in
woners van Den Helder, thans tydelijk elders
in den lande verblijfhoudend, zich ernstige
zorgen maakten omtrent hun verwanten en
bezittingen in de stad aan het Marsdiep.
Nu eens was Den Helder „platgebombar
deerd", dan weer heette het, dat er andere
onheilen hadden plaatsgevonden. Niets was te
erg, niets te somber-afgeschilderd, als het
maar Den Helder gold.
Momenteel is er wederom sprake van een
dergelijke geruchten-golf. Wat men op straat,
thuis en in de treinen hoort grenst aan het
wonderbaarlijke en telkens vraagt men zich
af; ben ik zoo slecht ingelicht?
Even zoovele malen blijkt dan echter, dat
het gerucht niets meer, maar ook niets minder,
dan een „gerucht" was. Ontbloot van iedere
waarheid, verzonnen door den een of anderen
fantast.
Men hoort verschrikkelijke dingen vertellen
over Den Helder enniet het minst in het
binnenland. Ouders en kennissen vragen in
brieven wat er allemaal niet gebeurd is in de
stad, vertrokken inwoners komen hals over
kop terug om te zien wat er van hun eigen
dommen nog over is, men spreekt van bombar
dementen, branden, enzoovoorts, enzoovoorts,
alsof de hel in den noordkop van Noord-Hol
land is losgebroken.
En van dat alles is niets waar.
Dat alles is het gevolg van zinlooze ge
ruchten, verzonnen bedenksels van onverant
woordelijke elementen, die niet begrijpen, dat
zij met dergelijke „grappen" een groot deel
der bevolking tot onrust brengen.
Het is rustig in Den Helder. Laat ons hopen,
dat het er zóó rustig blijft als juist nu het
geval is. En hopen wij mede, dat de geruchten-
verspreiders den mond gesnoerd Wordt, opdat
niet door hun toedoen angst en onzekerheid
gaan heerschen.
Accountantskantoor
Leeraar M.O.
Lid Ned. Gen. v. Acc. Lid N. I. v. B.
Loodsgracht 72 Tel. 650
Wat men moet doen indien het in
komen verlaagd is.
Zooals bekend, "ond destijds de uitreiking
van de boter- en vetkaarten plaats, waarbg
de Distributiewet bepaalde dat diegenen die
onder een zeker inkomen bleven, uitsluitend
vetkaarten uitgereikt kregen en zij' die boven
die weistandsgrens kwamen alleen voor boter
kaarten kregen. Dit bedrag varieerde al naar
het aantal kinderen dat men bezat. Het ge
zinsinkomen besliste dus welke kaarten men
ontving.
Nu zijn, voonal in Den Helder, tal van ge
zinsinkomens niet onbelangrijk gewijzigd.
Beroepsmilitairen werden wachtgelders en
ook op verschillende andere manieren kregen
stadgenooten een minder inkomen.
Uiteraard wijzigde zich dus, gelijk met
het inkomen, de norm voor welke kaarten
(vet of boter) zij in aanmerking kwamen.
Het Centraal Distributiebureau in Den
Haag voelde de billijkheid daarvan en
stelde de betreffende personen van 10—15
Februari j.1. in de gelegenheid de bonnen
indien bleek dat ze daarvoor in aanmer
king kwamen, te wisselen.
Slechts een gering aantal ingezetenen van
Den Helder heeft van die geboden gelegenheid
gebruik gemaakt, zoodat verondersteld wordt
dat nog een vrij groot aantal dit verzuimde,
door welke dorzaak ook.
De heer Everards, Leider van den Distri
butiedienst deelt thans mede, dat deze
personen alsnog in de gelegenheid gesteld
worden tot ruiling dezer bonnen. En wel
in de periode van 7 tot en met 12 April,
van 5 tot en met 10 Mei en van 2 tot en
met 7 Juni. Men noteere deze data, aan
gezien na deze perioden geen gelegenheid
meer .zal bestaan tot wisseling der bonnen.
1 April is de machinisten-avondcursus be
gonnen met13 leerlingen. Onder die vijf
tien waren er tien, die den cursus reeds volg
den. Vijf nieuwe cursisten gavèn zich op. Dit
resultaat mag, gezien de omstandigheden
waarin onze stad verkeert, niet onbevredigend
genoemd worden.
Nog bestaat de gelegenheid zich voor dezen
cursus aan te melden, hetzij aan de school of
ten hu;ze van den waarn. directeur, Timor-
laan 24.
Onlangs slaagden voor het diploma ma-
chineschrijven aan het Instituut „Mercurius",
Loodsgracht 72, alhier, de heeren J. P. van
Bommel en J. Pottinga, beiden leerlingen van
bovengenoemd Institunt.