JHHTT
Ons Indisch hoekje
MadinieuuLó
Evacué
YlituwJ uit Ua&
Xe^cehcA
OPROEP!
Betrekkingen
Betrekkingen
Te koop
Diversen
Maandag 7 April 1941
Tweede Blad
Weer schoolruimte tekort
te Julianadorp!
Plaatselijke commissie
Ned* Unie
Aanrijding in de Spoorstraat
Inbraak in de Middenstraat
Grondruil tc Huisduinen
Een advertentie
in de Heldersche Courant
Kindertoelage-regeling
Overplaatsing onderwijzer
ZIEKTEKOSTEN-
lOVERTEEREN DOEItERKOOPEl
JUTTERTJES
worden alleen geplaatst
bij vooruitbetaling
aangeboden
gevraagd
aangeboden
Het karakter van Urk
IJmuiden 209 gestrand
Meisje valt uit dakkapel
Opnieuw uitbreiding,
sen school!
Op 5 plaat-
Reecis bij voorstel van 18 October 1940
waarbij een crediet werd gevraagd voor de
inrichting van de bollenschuur van de N.V.
Belle en Teeuwen te Lisse tot schoolgebouw
vestigden wij er de aandacht op, zoo schrij
ven B. en W. aan den raad, dat, indien zou
blijken, dat nog voor een aantal leerlingen,
welke tijdelijk te Julianadorp of omgeving
waren gehuisvest, onderdak zou moeten wor
den gezocht, wellicht gebruik zou kunnen
worden gemaakt van het kerkgebouw en van
een gedeelte van het café Doorn. Toen in
de maand November 1940 het onderwijs te
Julianadorp weder voortgang kon vinden,
bleek, dat niet minder dan 245 leerlingen al
daar onderwijs verlangden, waarvan er 88
behoorden tot de tijdelijke leerlingen. In ver
band met dezen grooten toeloop waren wij
genoodzaakt onderhandelingen te openen over
het huren zoowel van het kerkgebouw als
van het café Doorn. Deze onderhandelingen
slaagden naar wensch. Het kerkbestuur was
bereid het kerkgebouw af te staan tegen een
huurprijs van 8,per week, terwijl het
café Doorn in huur kon worden verkregen
tegen 10,— per week. Daar het huren van
deze gebouwen een gevolg was van de zeer
bijzondere omstandigheden, waarin onze ge
meente verkeert, hebben wij aan den Secre
taris-Generaal van het departement van op
voeding, wetenschap en cultuurbescherming
verzocht de daaraan verbonden kosten voor
rekening van het Rijk te nemen.
Bij den aanvang van' den nieuwen cursus
op 1 April j.1. bleek het aantal leerlingen aan
de school te Julianadorp zóódanig te zijn ge
stegen (197 vaste en 92 tijdelijke leerlingen),
dat het niet mogelijk was dit in de reeds in
gebruik zijnde gebouwen onder te brengen.
Wij waren daarom genoodzaakt op zeer kor
ten termijn om te zien naar nog een gebouw,
waarin wij naar wensch zijn geslaagd. Wij
hebben n.1. tegen 7,per week in huur
kunnen verkrijgen het gebouwtje aan de
Langevliet no. 36, gelegen te Julianadorp en
toebehoorende aan het eerste Hollandsche
comité van de „Star of Hope Mission, a Cor
poration of the State of Nejv Yersey in the
United States of America".
Op grond van een en ander stellen B. en
W. den raad voor tot het aangaan van de
noódige huurovereenkomsten.
Hjj is hier vreemd, en in de donk're
straten
Weerklinkt de echo van z'n zware stap,
Zijn oog is somber, en z'n houding slap,
Hij denkt terug, aan wat hij moest
verlaten.
Het vale licht door warme raam-
gordijnen
Straalt dromen uit van nauwbesloten
vreê,
Hjj denkt weemoedig aan zijn eigen stee
En ver geluk temidden van de zynen.
En met de nacht komen gedachten
samen
Aan donk're machten om z'n eenzaam
hart,
Dat hulploos vecht met doffe, vreemde
smart,
Verbonden aan zó veel geliefde namen.
Nog onheilspellend jaagt de verse krater
van d'oorlog gassen uit in rode walm,
„Aan beide fronten was het heden kalm,
Een meeuw in 't land strijkt moede
neer op 't water.
Maar lachend spreekt de Hope in z'n
dromen
Van morgen, en van Pieter, nu op zee,
Van schepen, die weer vlaggen op de
rêe,
Omdat de Vrede is teruggekomen.
W.
Men schrijft ons:
De „Ned. Unie" heeft nu ook in Den Hel
der vasten voet gezet. Zaterdag j.1. heeft hier
de installatie plaats gehad van de voorl.
plaatselijke commissie.
Deze is als volgt samengesteld:
J. Bosch, Timorlaan 21, voorzitter.
Mev. Schreuder, Julianapark en Ch. J. Li-
monard Jr., Kerkgracht 60, administratieve
gedeelte.
J. Boon, propagandaleider.
In verband met het colportageverbod van
het Wfeekblad „De Unie" is deze courant
voorloopig te bekomen bij:
Ch. J. Limonard Jr., Kerkgracht 60 en bij
den heer Terra, Huisduinen en wel op Zater
dag van 13.30—16.30 uur en doorloopend bij
de Restauratie der Ned. Spoorwegen.
Dezer dagen vond op de hoek Spoorstraat
Palmstraat een aanrijding plaats tusschen een
auto en een wielrijder. De auto reed in de
Spoorstraat en wilde de Palmstraat inrijden.
Op hetzelfde moment kwam uit de Palmstraat
een wielrijder gereden, die de auto te laat ont
waarde. Het gevolg was, dat de man van zijn
rijwiel geworpen werd en op straat terecht
kwam. Bij onderzoek bleek dat hij er nog be
trekkelijk goed was afgekomen, namelijk met
een schaafwond aan het hoofd.
De fiets had enkele leelijke opstoppers te
incasseeren gekregen en was onberijdbaar.
Zeep en zeeppoeder als buit mee
genomen.
Hoewel de „zware jongens" van Den Helder
veilig achter slot en grendel zitten, blijkt dat
daarmede het gilde der inbrekers nog niet ge
heel uitgestorven is.
Aan het einde van de vorige week namelijk
kwam een bewoner, die tijdelijk elders woon
achtig is, tot de minder prettige ontdekking,
dat men van zijn afwezigheid gebruik ge
maakt had in te breken en de boel overhoop
te halen. Vermist werd een hoeveelheid zeep
en zeeppoeder.
De politie heeft de zaak in handen. Laat
ons hopen, dat ook deze dader door de mand
valt. Dergelijke „stadgenooten" kunnen we
nu waarlijk wel missen.
Bij den aanleg van de H. W. Mesdag
straat is o.m. een strook grond, ter opper
vlakte van 42 m2 en behoorende tot het voor
malige perceel sectie B, no. 547, in gebruik
genomen. De eigenaar van dit perceel, de
heer J. Hoogerwerf, hetwelk thans het num
mer B 807 draagt, vraagt daarvoor een even
groot stuk grond van gelijken vorm als het
in gebruik genomene van het aan de ge
meente toebehoorende perceel B no. 915 te
mogen terug ontvangen.
Onder mededeeling, dat zoowel de direc
teur van gemeentewerken als de commissie
van bijstand voor het grondbedrijf zich met
komt onder duizenden oogen
Ook Uw advertentie
de door verzoeker voorgestelde ruiling kun
nen vereenigen, stellen B. en W. den raad
voor daartoe te besluiten.
Voor burgemeesters, secretarissen
en ontvangers.
B. en W. schrijven aan den Raad:
Gedeputeerde Staten dezer provincie hebbgn
ons bij schrijven van 12 Maart j.1. medege
deeld, dat zij voornemens zijn voor de burge
meesters, secretarissen en ontvangers der
gemeenten in dit gewest een kindertoelage
regeling in te voeren, overeenkomstig het
daai in opgenomen ontwerp.
Daar -de door Gedeputeerde Staten ont
worpen regeling geheel in den geest van de
voor het overige personeel dezer gemeente
geldende regeling, stellen wij U voor ons te
machtigen aan dit College mede te deelen,
dat U zich met die regeling kunt vereenigen.
B. en W. schrijven aan den Raad:
Het gemiddelde aantal leerlingen van
School no. 14 over het afgeloooen jaar is
zoodanig, dat naar thans gebleken is
ten aanzien van die school voor het jaar
1941 recht bestaat op de rijksvergoeding van
de jaarwedden van 1 hoofd en 4 onderwijzers
van bijstand. Aan de school zijn echter 5
onderwijzers (essen) van bijstand verbonden.
Er bestaat een vacature van hoofd, welke
vacature voorloopig, in verband met het ge
ringe aantal leerlingen, niet dient te worden
aangevuld. Ook gedurende den tijd, dat be
doelde vacature aanwezig is, bestaat even
wel geen recht op de rijksvergoeding van de
jaarwedde van den vijfden onderwijzer van
bijstand, tenzij artikel 56, tweede lid, der la
ger onderwijswet 1920 toepassing zou kun
nen vinden. Een zoodanige toepassing is door
B. en W. verzocht over het tijdvak van 1 Ja
nuari tot uit. Maart 1941. B. en W. achten
het echter juister om den thans bestaanden
toestand niet te bestendigen, nu aan school
no. 10 een vacature bestaat. In overleg met
den inspecteur van het lager onderwijs stel
len B. en W. den raad daarom voor om den
den onderwijzer P. G. Jense met ingang van
1 April 1941 over te plaatsen van school 14
naar school 10.
CHR. GEM. ZANGVER. TE JULIANADORP
Blijkens een in dit nummer voorkomende
advertentie, worden in Julianadorp pogingen
in het werk gesteld om te komen tot de op
richting van een Chr. Zangvereeniging. In het
bovenzaaltje van de Ned. Herv. Kerk te
Julianadorp, zal morgenavond 8 uur een op
richtingsvergadering worden .gehouden.
Ook Helderschen zijn hier hartelijk welkom.
De nieuwe vereeniging zal onder leiding komen
van den heer J. Jongkees, dirigent van het
Geref. Evangelisatiekoor te Den Helder.
Eenige en algemeene
kennisgeving.
Heden overleed zacht en
kalm, na voorzien te zijn
van de H.H. Sacramenten
der Stervenden, onze lieve
Moeder, Behuwd-, Groot-
en Overgrootmoeder,
DOROTHEA VERBERNE,
Wed. van Petrus
Johannes van Os,
in den ouderdom van 78
jaar.
Den Helder, 5 April 1941.
Kerkgracht 55.
Tijdelijk adres:
Holle weg 137 G, Heiloo.
Sittard:
C. P. SNEL—VAN OS.
S. SNEL en Kinderen.
Amerika:
S. P. VAN OS.
Amsterdam
J. B. VAN OS.
Dedemsvaart:
B. M. PLATTEL
VAN OS.
J. H. PLATTEL
en Kinderen.
Paterson (U.S.A.):
J. PH. VAN OS.
G. KOPPENS en Kind.
Heiloo:
M. P. W. VAN OS.
W. J. DITO—VAN OS.
De gezongen Uitvaart
zal plaats hebben in de
Parochiekerk van de H.H.
Petrus en Paulus, op
Woensdag 9 April a.s., te
10 uur, waarna de begra
fenis te circa 12.30, op het
R.-K. Kerkhof „St. Jo-
seph" te Den Helder.
Vertrek begrafenis van
uit de Kerk.
Heden overleed zacht en
kalm, ten huize van D.
Hoornsman onze innig ge
liefde Vader, Behuwd-,
Groot- en Overgrootvader,
K. HOORNSMAN,
Weduwnaar van
Vrouwtje de Leeuw,
in den ouderdom van 84
jaar.
Zijn diepbedroefde Kin
deren, Behuwd- Klein
en Achterkleinkinderen.
Julianadorp, 6 April 1941.
Rijksweg 85.
De rouwdienst zal wor
den gehouden op Woens
dag 9 April a.s, des mid
dags 12 uur, in de Ned.
Herv. Kerk te Julianadorp.
De teraardebestelling
heeft plaats des namiddags
2 uur op de Alg. Begraaf
plaats te Huisduinen.
Eenige kennisgeving.
Verloofd:
FRANCIEN HEKELBEEKE
en
BRAM MEIJLL.
5 April 1941.
Tijd.: Valkoog C 13,
Gem. St. Maarten.
Voor de zeer vele blijken van
belangstelling op 1 April, be
tuig ik, ook namens, mijn vrouw
en kinderen, mijn hartel(jken
dank.
Inzonderheid aan de Directie
en het personeel van de N.V.
Drukkerij en Uitgeverij v/h C. de
Boer Jr.
A. SNEL.
Den Helder, 7 April 1941.
Dinsdag 8 April a.s. vergadering
om te komen tot oprichting
eener Chr. Gem. Zangvereen.
te JULIANADORP.
Deze wordt gehouden D. V. in
het bovenzaaltje der Ned. Herv.
Kerk te Julianadorp.
ledereen is welkom Ook Helderschen
Aanvang 8 uur (nieuwe tijd)
Operaties, Specialistenhulp,
Liggeld enz.
Assurantiekantoor Koningstraat 90
Telefoon 984
1.
Handelskantoor hier ter
plaatse vraagt
Manlijke Kantoorbediende
voor directe indiensttreding.
Brieven met voll. inl. betreff.
genoten onderwijs onder No.
500, Bureau van dit blad.
Net Meisje, 17 jaar, kunnende
koken, zoekt betr. v. d. en n.,
v. g. g. v. Brieven onder No.
501, Bureau van dit blad.
Te koop:
EEN GROOTE WOONARK.
Te bevr. K. TOT, woonark,
Van Ewijcksluis, gem. Anna
Paulowna.
Te koop:
EEN RADIOTOESTEL
Telefunken.
Adres: Bureau van dit blad.
Te koop:
Een kist met gereedschap.
(timmerman).
Adres: Bureau van dit blad.
Voor goed tehuis tegen spot
prijs aangeboden een pracht
Sloeki (Arab. Windhond).
Prima waakhond.
Adres: Julianapark 5.
Beschouwingen van geleerden.
De Nederlandsche Anthropoloog dr. H. Tj.
Piebenga heeft een buitengewoon belangwek
kende lezing in de Humboldtclub te Berli,n
gehouden.
Over zijn nieuwste onderzoekingen om
trent de bevolking van het eiland Urk.
De Urkers, aldus dr. Piebenga, hebben
vaak de aandacht van de wetenschap ge
trokken, die het eiland Urk soms als het
aardrijkskundige hart van Nederland be
schouwen. Zelfs de beroemde Rudolf Vir-
schow heeft Urk anthropologisch onder
zocht.
Thans nu Urk zijn karakter als eiland ver
liest door de inpoldering is het te verwachten
dat Urk uit zijn isolement, door betere ver
binding met de buitenwereld is verlost, het
zuivere Urker Ras na eenige geslachten zal
verdwijnen.
Dit is niet alleen een folkloristisch nadeel,
maar ook de antropologen zullen dit betreu
ren.
Daarom is Urk voor Anthropologen zoo
actueel.
Spreker wees er op, dat de taal van het
eiland een mengsel is van Friesch, Saksisch
en Frankisch. Virschow veronderstelt, dat de
Urkers afstammelingen van den Neandertha
ler zouden zijn.
Volgens spreker is dit niet het geval.
Eigenaardig is het, dat de bevolking sedert
de vorige eeuw van 500 tot 3500 steeg. (Thans
reeds meer als 4000. Corresp.).
In 1637 zou het eiland aldus de geschiedenis
slechts 300 inwoners hebben gehad, waarvan
er toen 149 aan een besmettelijke ziekte zijn
bezweken. De Urkers zijn groote menschen,
meest met donkere haren en blauwe oogen.
Spreker meent dat zij Nordisch en Falsch
(Faalsch) bloed in de aderen hebben. De ge
schiedenis bewijst het weerstand vermogen
van deze menschen die een groote werkkracht
aan den dag leggen.
Voor de gevaren van de huwelijken in zulk
een kleinen kring en de wijze waarop die ge
varen vermeden kunnen worden, is de ge
schiedenis van Urk en de Urkers, aldus be
sluit spreker, zeer leerzaam.
Uit deze lezing is op te merken ln welke
belangstelling Urk thans staat.
Visscherij
Urk, 4 April.
Door 15 vaartuigen werd heden aan den Ge
meentelijken Vischafslag alhier, aangevoerd:
180 pond voorn, prijs 2630 ct.200 pond
spiering. 2627 ct.15 pond karper, 29 y2
30 ct.; 180 manden nest, 3335 ct., alles per
pond en per mand.
Tengevolge van den mist.
Zaterdagmiddag is, tengevolge van den
mist, ter hoogte van paal 13 bij de Westen,
de IJmuider kotter 209 op het strand geloo-
pen. Gevaar voor de bemanning, bestaande
uit 5 personen, bestond er niet. Gisteren zijn
3 van hen aan den wal geweest. Het schip zal
waarschijnlijk heden worden vlot gesleept.
Zondagmiddag omstreeks half vier, vond
een droevig ongeval plaats, waardoor de fa
milie J. Penders, wonende in een der winkel
panden aan de Nieuwsteeg te Hoorn, ten
zeerste werd getroffen.
Het ruim vijfjarig dochtertje dezer familie
hfeft zich in een onbewaakt oogenblik, naar
de hooger gelegen dakkapel begeven, waar
van het venster open stond, met het noodlot
tig gevolg dat het door te veel overbuigen, op
straat Is gevallen.
De val werd vermoedelijk gestuit door het
voor het winkelraam uitgespannen scherm.
Het meisje kwam juist naast een kinder
wagen terecht, waarin zich een baby van vijf
maanden bevond, waarvan de moeder voor de
étalage stond te kijken. Deze moeder, een
vluchtelinge uit Den Helder, bood onmiddel
lijk hulp.
De inmiddels gewaarschuwde geneesheer, Dr.
Romeijn, was spoedig ter plaatse aanwezig,
Hij beval overbrenging naar het St. Jozef
Ziekenhuis.
Later in den avond werd ons bericht, dat de
toestand van het meisje niet hopeloos is.
EaeMelftAe&óty
Anne LIesje uit den Achterhoek, door J. Rie-
mens Reurslag, plaatjes van Rie Bottema.
De geschiedenis van Betsle, het paard, door
J. Riemens Reurslag, teekeningen van Johanna
Bottema.
Nederlandsche handenarbeid voor in 't huis
gezin en elders, naar oude vaderlandsche volks-
kunstmotieven, bewerkt door Rie Bottema.
Het was een goed idee van den uitgever
Strengholt om verschillende volksgebruiken
en oude volkskunst voor onze jeugd vast te
leggen in eenige boekjes, die de jeugd al
direct zullen boeien door de zeer smaakvolle
uitgave.
In het eerst aangekondigde boekje vinden
we op prettig-eenvoudige wijze verteld en
voorzien van uitnemende illustraties, de ver
schillende christelijke- en volksfeesten, die ons
volk jaarlijks viert.
Het tweede boekje, voor onze jongste kin-
U kunt den decoratieven Indischen klap
perboom vergelijken met een drinkfontein
hier ln Nederland met dit verschil, dat het
water er van bestemd is voor den reizenden
man in de rimboe, njet voor schoolkinderen,
strandbezoekers, e.d.
Opgewekt aanvaardt de reiziger, heel vroeg
in den ochtend, zijn tocht. Hij geniet van
den frisschen ochtend in
de tropen het mooiste deel
van den dag. Het wandelen
ln de heerlijke natuur, heu
vel op, heuvel af, is een ge
not. Maar na enkele uren
begint de warmte merk
baar te worden. Tegen een
uur of tien is ze al hinder
lijk. De dorst begint te
kwellen en de veldflesch is
bijna leeg. Maar hij weet,
dat tegen elf uur op een
rustplaats komt en daar ls
het leed geleden. Maar hij
vergist zich ook wel eens
in den afstand, zoodat hij
jm elf uur de pleisterplaats
nog niet heeft bereikt, of
de capaciteit der veldflescn
heeft overschat, omdat hij
door alang-alangvelden
heeft moeten loopen.
(Alang-alang is hoog gras,
soms zóó hoog, dat het
lichaam er geheel ln ver
dwijnt, het hoofd er niet
boven uitsteekt). De zon
staat hoog aan den hemel,
er is geen zuchtje te be
kennen de hitte is on
dragelijk. De veldflesch is
leeg. Nergens schaduw. De
kampong (dorpje) kan niet
ver meer af zijn, maar
waar is ze? Hij is de wan
hoop nabij, want de dorst
is vreeselijk! (Wie van de
lezers weet wat echte dorst
beteekent? Het zullen er
weinigen zijn!) Maar ein
delijk hoort hij hanenge
kraai. Waar hanen zijn, zijn menschen, waar
menschen zijn hebben ze klappers geplant en
waar klapperboomen staan, zijn vruchten met
heerlijk frisch en zuiver drinkwater!
Hij versnelt den pas. De kampong^ tusschen
het groen van veraf nooit te zien, is dichtbij.
Plotseling staat hij voor een huis en voor dat
huis groeien klappers. Hij roept. Een man
komt te voorschijn, vraagt om een jonge klap-
pernoot. Een lenige jonge kerel klimt als een
eekhoorn zoo vlug in den hoogen (20 k 25
meter) boom, verdwijnt in de kruin tusschen
de pl.m. 8 meter lange blaren. Hij hoort een
doffe plof. Nog een en nog een: „daar liggen
er drie, denkt hij. Een der bewoners haalt ze,
kapt met zijn kapmes de dikke bolster los,
maakt een gaatje in den steenharden noot en
reikt den „beker" over. Hij drinkt en geniet,
zooals hij zelfs nog nooit in zijn leven van een
-koel, schuimend glas bier heeft genoten! Da
dorst is gelescht, de reiziger is weer opgewekt
en vroolijk, vindt den Oost toch maar een
prachtland! Een land, dat de in auto's voort
jagende stedeling niet kent!
Hierbij een landschapje met strand, zee,
klappers en een paar visschers. De kunstzin
nige fotograaf nam de foto op Bali. Of de
hengelaars er wel echt bij hooren, weet ik
niet. Ik vermoed half en half, dat den foto
graaf jeugdherinneringen door het hoofd
speelden, gedachten aan Robinson Crusoe en
Vrijdag op hun eenzaam eiland.
van het paard Betsie. Ook hier weer tal van
aantrekkelijke illustraties.
Het derde boekje vertelt onze jeugd op
pakkende wijze, zeer illustratief van oude
volkskunst en geeft ze goede voorbeelden van
oude motieven om zelf te maken, zoowel voor
de jongere als oudere kinderen.
Deze boekjes kunnen we rangschikken
onder de goede en nuttige geschenken voor
onze kinderen.
Redder der kinderen door Dr. Helmuth
Unger. Uitgave A. J. P. Strengholt'» Uitg.
Mij., A'dam,
Weinig weet het volk van den strijd, die
de mannen van de wetenschap voeren in hun
studeerkamers en laboratoria, de dagen en
weken en maanden en jaren soms die men
doorworstelt om achter de oorzaken van be
paalde ziektegevallen te komen en het mid
del tot genezing te ontdekken. Het is een
strijd van voortdurende teleurstelling vaak,
maar ook een, die soms bekroond wordt met
een resultaat, dat voor duizenden ten zegen is.
De massa weet weinig van die stille vech
ters. Namen als Hitier, Mussolinl, Churchil,
Stalin e.a. zijn meer bekend als die van Boer-
haave. Pasteur, Valerius, Curie, von Behring
en zoovelen, die hun leven in dienst van de
deren behandelt de geschiedenis en avonturen menschheid gaven.
Diphterie is een van de vele vijanden ge
weest, die in het bizonder onze jonge kin
deren besloop en in enkele dagen van smar
telijk lijden, het leven benam. Duizenden
jonge levens zijn er mee heengegaan. Het was
voor de ouders om radeloos te worden als een
epidemie woedde en de ziekte als een sluip
moordenaar rondging en jonge levens velde.
Voor de doktoren was het om hopeloos te
worden. Ze pijnigden hun hersens om achter
den verwekker van de ziekte te komen. Ze
stonden vrijwel machteloos tegenover den
gevaarlijken vijand.
Dit boek vertelt nu van den grooten strijd
voor de ontdekking van het serum tegen de
diphterie. Het verhaalt van de voorgangers
van von Behring, den grooten Duitscher, die
tot zeger van duizenden geweest is, van een
Koch, een Jener, Rouss, Pasteur e.a.
Het werk is eenvoudig en vlot geschreven,
zoodat ook leken zich een beeld kunnen vor
men van deze groote geesten, die men eer
biedig hulde kan brengen voor hun zegen
rijken arbeid.
Het is goed, dat men in dezen trjd van
massamoord zich eens verdiept in het leven
van hen, die hun taak anders zagen dan door
vernietiging te komen tot vernieuwing.