Spanning in Irak
neemt toe
Vasteland van firiekfnland
geheel in handen
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER ZATERDAG
Verduisteren
9.08 uur
Gedenkplaat voor
ENKHUIZEN
EVEN VOOR
ATHENE VIEL...
Botsing tusschen
Engelsche en Itaksche
troepenaf deelingen
Duitsch weermachlbericht
Schulte mag een
jaar niet rijden
Stadskinderen gaan
de boeren helpen
EXTRA RIJST OP
BON 21
3 M E I 1941
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
69e JAARG.No. 9223
Iraksche leger bezet
alle strategische
puntende regeering
protesteert tegen de
verdragsschennis
Vanavond gaat de
verduistering in om
en duurt tot morgenochtend
6.05 uur
EIE LDERSCHE COURANT
Uitgave der Uttg.-MiJ. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Heldor
Bekendmaking
DRAGEN AFBEELDINGEN LEVENDE
LEDEN HUIS VAN ORANJE VERBO
DEN.
's-Gravenhage, 2 Mei:
Het Rijkscommissariaat maakt het volgen
de bekend:
Op grond van par. 5 van het besluit van
den Führer over de uitoefening van de re-
geeringsbevoegdheden in Nederland van 18
Mei 1940 (Reichsgesetzblatt I, bladzijde 778)
en in aannjerking nemend par. 1 van ver
ordening 20 van 7 Februari 1941, vaardigt
de hoogere S.S. en Polizeiführer de volgende
bekendmaking uit:
1. Het openbare dragen en toonen van af
beeldingen van levende leden van het Huis
Oranje-Nassau, op welke wijze en in welken
vorm dan ook, alsook het demonstratieve dra
gen en toonen van de kleuren van 't Oranje
huis, wordt hierbij verboden.
Ditzelfde geldt van het al of niet tegen be
taling verder verspreiden 'van dergelijke
.voorwerpen.
2. Handelingen in strijd hiermee worden
voor zoover niet strengere straffen be
paald zijn ingevolge par. 1 der verordening
nr. 20 1941 van 7 Februari 1941 gestraft.
o
De volgende officieele commentaar werd
bij deze bekendmaking gegeven:
Verschillende incidenten van den laatsten
tijd brachten het bewijs, dat afbeeldingen van
levende leden van het huis van Oranje-Nas
sau, alsook de kleuren van dit huis, tot een
demonstratie tegen de bezettingsmacht mis
bruikt werden, en wel zeer opmerkelijk het
meest door kleine groepen uit het sociaal
democratische en roomsch-katholieke kamp,
die voorheen slechts in zeer bijzondere ge
vallen bereid waren, om de zaak van het huis
van Oranje-Nassau tot de hunne te maken.
Daarbij werd geenszins aan een erkenning
van de verdiensten van vroegere leden van
het huis van Oranje-Nassau gedacht, een er
kenning, voor welke een algemeene waardee
ring aangenomen kan worden, aan welke
deze bekendmaking geenszins te kort doen
wil. Het geval ligt bij het publiek toonen
van afbeeldingen van levende leden van huis
Oranje-Nasau echter geheel anders. Reeds op
grond van het feit, dat deze leden van ge
noemd huis, nadat zij haar land en volk ver
lieten, zonder uitzondering geheel naar de
zijde der Engelschen zijn overgegaan, moet
dit als demonstratie %worden opgevat. Dit
demonstratieve toonen heeft dan ook tot ver
storingen der orde geleid, die tot het boven
weergegeven verbod leiden moesten. De be
kendmaking der politie heeft in het bijzon
der ook betrekking op het dragen van uitge
zaagde geldstukken (van 10 en 25 cents) en
het neerzetten van afbeeldingen in étalages.
Niet door de bekendmaking getroffen wor
den de ook als „Prinsenvlag" bekende oranje-
blanje-bleu-vlaggen, daar deze heden als een
uitdrukking van den volkschen wil kunnen
worden beschouwd.
Conflicten tusschen Engelschen
en Grieken ln de laatste uren
Aan het D.N.B. wordt het volgende ge
meld over de laatste uren voor de bezet
ting van Athene door de Duitsche troepen:
Athene bracht voor den intocht der Duit
sceh troepen een dramatischen nacht door.
De verslagen Engelsche troepen vertoon
den de neiging, Athene te bezetten en het
op een straatgevecht te laten aankomen,
waarbij voor Athene 't gevaar bestaan zou
hebben, verwoest te worden. De Engelschen
bezetten de heuvels in de omgeving van
Athene met stukken geschut. In de buurt
van het Duitsche gezantschap en ook voor
de woning van den Duitschen gezant wer
den kanonnen opgesteld. In de voorsteden
van Athene bevond zich een sterke afdee-
ling Engelsche artillerie. De terreur bereik
te haar hoogtepunt, toen Engelsche gemo
toriseerde troepen, die op de vlucht gesla
gen waren, over den straat\ye£ van Eleusis
en door het centrum van Athene trokken.
De toenmalige Grieksche minister van Oor
log dreigde daarop de Engelsche officieren
dat, indien de kanonnen en machinegewe
ren niet uit de straten van Athene, uit de
voorsteden en voor het Duitsche gezant
schap werden weggehaald, hij den Griek-
schen militairen het bevel zou geven de
stad van Engelschen te zuiveren.
De Atheensche bevolking legde de laat
ste dagen jegèns de Engelschen een vij
andige houding aan den dag. Toen bekend
werd, dat een Engelschman een Griekschen
oorlogsgewonde had doodgeschoten, kende
de verontwaardiging van de bevolking geen
grenzen meer. Het volk probeerde de En
gelschen te lynchen en alleen door het op
treden Van dé brandweer kon dit voorne
men verhinderd worden.
ENGELSCHE KRUISER BESCHADIGD.
Uit Gibraltar wordt vernomen, dat de
kruiser Sheffield die had moeten deelne
men aan een missie op de Middellandsche
zee, welke de Italiaansch-Dtiitsche 'uent'
macht heeft doen mislukken, het dok bm-
nengeloopen voor herstel van de schade, die
door bommen is veroorzaakt.
ENGELAND EISCHT TERUGTREK
KEN DER IRAKSCHE TROEPEN.
1QO 2Oó JOO yoe som
Naar de Londensche correspon
dent van het Zweedsche blad So-
cial-Demokraten meldt, is de crisis
tusschen Engeland en Irak plotse
ling acuut geworden.
Er Is een incident geweest tus
schen Iraksche troepen en Britsche
afdeelingen. De Engelsche berich
tendienst deelt volgens het D.N.B.
mede, dat gisteren de strijd den ge-
heelen dag heeft geduurd en aan
genomen kan worden, dat nog door
gevochten wordt. Voorts meldt So-
cial Demokraten nog,dat de regee
ring van Irak een nota aan Enge
land gestuurd heeft, waarin ver
langd wordt, dat alle Engelsche
schepen terstond uit de wateren
van Irak zullen vertrekken en dat
de gelande Engelsche troepen het
land in twee weken zullen verla
ten. Worden deze wenschen niet in
gewilligd, aldus luidt de nota ver
der, dan zal het leger van Irak in
grijpen. Dit schijnt dus plaatselijk
reeds gebeurd te zijn.
Doelbewust verscherping van het
conflict?
Het heeft er allen schijn van, zegt het
D.N.B., dat men van Engelsche zijde streeft
naar verscherping van het conflict met Irak.
Zoo heeft de Londensche radio gisteravond
in het Arabisch een oproep gericht tot het
Iraksche volk, waarin gezegd wordt, dat En
geland nooit vertrouwen gesteld heeft in
Kailani, die illegaal aan de macht gekomen
is, maar hem tijd wil laten om te toonen,
wie hij was.
Naar Reuter meldt, heeft de Britsche re
gering aan de regeering van Irak den eisch
gesteld, de troepen rondom het vliegveld van
Habbaniyah terug te trekken.
Iraksche maatregelen tegen
vreemdelingen.
Volgens een bericht van het Irak
sche blad Ahwal, heeft de regee
ring van Irak scherpe maatregelen
genomen om de vreemdelingen, die
Ln Iraksche bedrijven werkzaam
zijn. daaruit te doen verwijderen.
De financieele regeeringscommissie
heeft de aandacht gevestigd op de
talrijke vreemdelingen die in het
haven- en scheepvaartbedrijf van
Basra werkaam zijn.
Verdier heeft de Iraksche politie
lijsten opgemaakt van talrijke
vreemdelingen, die uit het land
moeten worden gezet.
Telegrammen van loyauteit
De regeering van Irak. zoo wordt
uit Bagdad vernomen, ontvangt
uit het geheele land telegrammen,
waarin de vaste houding der re
geering wordt toegejuicht. De Be-
douinenstammen bereiden zich er
op voor, de weerbare mannen ter beschik
king van de regeering te stellen. De Irak
sche radio geeft sinds gisteren nog uitslui
tend militaire muziek, onderbroken door
oproepen aan 't volk en berichten ovér het
verloop der gebeurtenissen.
Donderdagmiddag is een deel van de
Britsch-Indische troepen, die in Basra aan
land gebracht zouden worden, gedeserteerd
en met volle wapenrusting naar het Iraksche
leger overgeloopen.
Iraksche leger bereidt zich voor.
De Messaggero meldt omtrent den toestand
in Irak, dat de Iraksche regeering de lichting
1916 en alle klassen der specialistentroepen
heeft opgeroepen. Sedert Woensdag zoo
meldt Stefani uit Bagdad bezetten de Irak
sche strijdkrachten systematisch alle strate
gische punten van het land, met inbegrip
van de haven Basra. De olievelden van
Mossoel staan eveneens onder controle van
de Iraksche specialisten troepen.
Verklaringen van de regeering.
Naar de Tevere meldt, zijn voor de ambts
woning van den Irakseheri minister-president
Kailani, sympathiebetoogingen gehouden
door de Iraksche jeugdorganisaties. De mi
nister-president zoo schrijft het blad verder,
heeft in een toespraak den nadruk gelegd op
het feit, dat de Iraksche regeering alles ge
daan heeft om den vrede te bewaren. Wan
neer men echter, zoo verklaarde hij, aan den
anderen kant niet wil begrijpen, zal Irak
een duidelijker taal moeten spreken.
Naar de Tevere meldt, heeft de regeering
een algemeene amnestie voor politieke ver
grijpen afgekondigd.
SUCCESSEN DER LUCHTMACHT.
In Griekenland hebben de afdeelin
gen van het Duitsche leger de bezet
ting van den Peloponnesus voltooid,
Op het Grieksche vasteland bevindt
zich geen vechtende Brit meer. In
de zuidelijke havens van den Pelo
ponnesus werden de overblijfselen
van de vluchtende Britten achter
haald, voordat zij op de schpen kon
den gaan en gevangen genomen. Het
aantal Britsche gevangenen steeg
hierdoor tot 8200 man. Pantserwa
gens brachten op 30 April in de
Golf van Corinthe een vijandelijk
transportschip tot zinken en dwon
gen een ander schip zich over te
geven.
De luchtactie.
In bloord-Afrika hebben sterke Duitsche
en ltaliaanscha afdeelingen gevechtsvlieg
tuigen herhaalde malen doeltreffend de ver
dedigingsinstallaties van den vijand bil To-
broek gebombardeerd. Bomvoltreffers stel
den batterijen buiten gevecht en veroor
zaakten hevige ontploffingen in het fort Fi-
lastrino en in munitieopslagplaatsen. For
maties torpedovliegtuigen grepen succesvol
in den strijd te land in en schoten in lucht
gevechten vier jachtvliegtuigen van het type
Hurricane neer en vernielden een ander
vliegtuig op den grond.
Marine-artillerie schoot in de Middelland
sche zee vier Britsche torpedovliegtuigen
neer.
Vliegtuigen der gewapende verkenning
bombardeerden met bijzonder succes een wa
penfabriek aan de Engelsche zuidkust en
brachten ten zuiden van Plymouth een koop
vaarder tot zinken. Verdragend geschut
van de marine nam scheepsdoelen voor Do
ver doeltreffend onder vuur.
In den afgelopen nacht bestookten forma
ties gevechtsvliegers de ravitailleeringsha-
ven Liverpool opnieuw met brisant- en
brandbommen. Er ontstonden uitgestrekte
branden en verscheidene ontploffingen in
voor dèn oorlog belangrijke doelen van het
haven- en stadsgebied. Andere luchtaanval
len waren gericht op havens, industrieele
installaties en vliegvelden in Zuid- en
Zuidvvest-Engeland. Boven het vlootsteun-
punt Scapa Flow werden twee versper
ringsballons neergeschoten.
Boven het Duitsche Rijksgebied vonden
overdag, noch des nachts vijandelijke ge
vechtshandelingen plaats.
Bij de gevechten in Macedonië en Thracië
hebben zich majoor Esch. de kapiteins
Maverhofer en Pfeifer van een regiment
hergiagers, majoor van Viebahn en kapi
tein Nietzsche van een regiment infanterie,
alsmede majoor Girscher van een regiment
artillerie zich door bijzondere dapperheid
onderscheiden.
Luitenant Wolf van een afdeeling ver
kenners heeft in Afrika voor de zevende
maal een vijandelijken pantserwagen ka
pot geschoten.
SCHULTE.
(Foto Pax.)
Straf voor Schulte en Boeijen
verzwaard.
Naar wij vernemen heeft de U.C.I. de
straf, welke door den Belgischen wielerbond
werd uitgesproken over het Nederlandsche
koppel SchulteBoeijen naar aanleiding van
het incident in het sportpaleis te Antwer
pen tusschen dit Nederlandsche koppel en
den wedstrijdleider Ronsse nog aanmerke
lijk verzwaard. Schulte is thans als hoofd
schuldige door de U.C.T. voor den tijd van
een jaar geschorst, terwijl de traf van
Boeijen is verhoogd tot drie maanden. Oor
spronkelijk was Schulte slechts geschorst
voor den tijd van 3 maanden en Boeijen
voor een maand.
Alle krachten gemobiliseerd, om
den oogst binnen te halen.
OOK KINDEREN NAAR
DUITSCHLAND.
Op het Departement van Sociale Zaken is
de afdeeling Arbeidsbemiddeling op het
oogenblik druk bezig met de voorbereidende
werkzaamheden voor de uitzending van een
groot aantal jongens en meisjes naar de
landbouwbedrijven. Zooals men zich zal her
inneren, heeft het vorige jaar ook een derge
lijke uitzending plaats gehad, doch op be
trekkelijk kleine schaal, daar men te laat
met de voorbereidende werkzaamheden was
begonnen. Dit jaar zal dat anders zijn. Men
heeft volop d:e gelegenheid gehad de zaak
voor te bereiden en men verwacht dan ook,
dat dit seizoen duizenden kinderen uit de
stad naar het land zullen trekken, om daar
in hun vacantie nuttigen arbeid te verrich
ten.
Via de burgemeesters is actie gevoerd on
der de werkgevers, en deze actie is een groot
succes gebleken.
Geheel los hiervan staat de propaganda
onder de jeugd. Hiertoe heeft men o.m. recla
mebiljetten gebruikt, terwijl daarnaast de
Gewestelijke Arbeidshureaux (de vroegere
Arbeidsbeurzen) een intensieve propaganda
hebben gemaakt, vooral ook onder de jeugd
van de middelbare scholen. Ook hier zijn
reeds mooie resultaten hereikt en er komen
bij de Gewestelijke Arbeidsbureaux reeds ve
le aanmeldingen binnen.
De kinderen moeten, volgens het Vad., een
verklaring \an de ouders overleggen, dat
die er geen bezwaar tegen hebben; voorts
worden zij onderworpen aan een geneeskun
dig onderzoek, waaruit hun geschiktheid
moet blijken en waarvan de kosten door het
Rijk worden gedragen. Zij krijgen vrii reis
kosten naar de plafas waar zij te werk
worden gesteld en als zij hun diensttijd op
normale wijze vervullen, krijgen zij ook
een vrije terugreis. Voorts worden alle kin
deren gratis verzekerd tegen ziekten en
ongevallen, zoowel voor een eventueele gel
delijke uit.keering. als voor een eventueele
geneeskundige behandeling. Hiertoe heeft
het Rijk een collectief contract gesloten met
de Centrale Onderlinge. Natuurlijk heb
ben de kinderen tijdens hun verblijf op het
land kost en inwoning vrii en bovendien
krijgen zij nog zakgeld.
Niet voor plelzler!
Voor alles dienen zij zich echter
voor oogen te houden, dat zij wor
den uitgezonden om te werken en
niet voor een pretje, hoewel dit
werk voor vele stadskinderen een
genoegen zal beteekenen.
Men verwacht dat duizenden kinderen er
profijt, van zullen trekken, waardoor het
contact tusschen stad en platteland belang
rijk zal worden versterkt.
Ook kinderen naar Dultschland
Naast de actie om kinderen in den
landbouw hier te lande geplaatst te
Van de boter- of vetkaart.
De secretaris-generaal van het de
partement van Landbouw en Vis-
scherii maakt bekend, dat voor het
tijdvak van Zaterdag 3 Mei tot en
met Zondag 25 Mei a.s. op bon .51"
van de boter- en vetkaart een extra
rantsoen rijst, rijstemeel. rijste
bloem riistgries of gruttemeel (ge
mengd meel) van 250 gram beschik
baar wordt gesteld. Voor zoover dit
extra rantsoen wordt betrokken te
gen inlevering van bonnen van de
v e t k a a rt zullen de winkeliers
aan het publiek een reductie van
f 0.03 per 250 gram op den norma
len prijs verleenen.
De winkeliers ontvangen het bedrag, waar
over zij reductie hebben verleend, door be
middeling van de plaatselijke distributie
diensten terug van de middenstandsbanken.
Nader zal worden bekend gemaakt op
welke wijze de detaillisten de bonnen „21"
van de boter- en vetkaart behooren in te
leveren.
Ten einde de bij het centraal distributie
kantoor ingeschreven detaillisten in de ge
legenheid te stellen aan de vergroote vraag
naar rijst te voldoen, worden zij in de ge
legenheid gesteld vanaf Maandag 5 Mei tot
en met Vrijdag 9 Mei a.s. tusschentijds de
met „23" genummerde bonnen van de „bon
kaart algemeen", welke thans recht geven
op 250 gram rijst, voor toewijzingen in te
wisselen. De vaste inleveringsdagen komen
daarbij te vervallen, zoodat de belangheb
benden onafhankelijk van hun codenummer
de bonnen kunnen inleveren.
De inlevering der bonnen dient te geschie
den in veelvouden van tien stuks, zoodat
het gebruikelijke minimum van 40 bonnen
hierbij niet behoeft te worden gehandhaafd.
De grossiers zullen tijdig door de Neder
landsche Meelcentrale worden bevoorraad.
Herinnering aan de Meidagen,
Vrijdag 9 Mej zal een bronzen bedankplaat
door de ingezetenen van Bunschoten als
herinnering aan de genoten gastvrijheid
tijdens de Mei-dagen van 1940 aan het ge
meentebestuur van Enkhuizen worden aan
geboden.
De gedenkplaat geeft een voorstelling
van een gedeelte van het IJsselmeer met
de Noordhollandsche kust en de stad Enk
huizen aan de linkerzijde, terwijl in den
benedenhoek de dorpen Spakenburg en
Bunschoten zichtbaar zijn. De woorden, die
in de gedenkplaat zijn gegraveer^, herin
neren aan de evacuatie. De plaat 'zal wor
den aangebracht in het raadhuis te Enk
huizen.
De reis naar Enkhuizen zal per boot ge-
'eden. Verwacht wordt, dat tal van vis-
schersvaartuigen de boot, waarop zich de
r.fficieele deputatie bevindt, zal vergezel
len.
krijgen, wordt er nog een afzonder
lijke actie gevoerd, om kinderen in
den landbouw in Duitschland te'la
ten werken. Dit zijn zuiver kinde
ren, die voor den landbouw worden
opgeleid. Zij blijven dan ook een vol
jaar in Duitschland werkzaam. Voe-
len zij er voor. ook daarna er te blij
ven werken, dan kan dit; blijken
zij ongeschikt voor het werk op
het land. dan wordt zooveel moge
lijk geprobeerd hen aan een andere
werkkring te helpen.
Gedurende het leerjaar krijgen zij twee
maal veertien dagen vacantie naar huis.
Zij hebben natuurlijk eveneens kost en in
woning vrij en krijgen 10 tot 15 Mark zak
geld per maand. Ook met deze actie heeft
men reeds aardige successen geboekt, al
schijnt deze mogelijkheid om aan den slag
te komen, nog niet overal genoegzaam door
gedrongen te zijn. Ook hier verwacht men
"chter in den 'nop van dit iaar een belang-
dijke stijging. De kinderen komen allemaal
in de buurt van de grens te zitten, in de
nrovincies Wesffalen, Rijnland en Neder-
aksen. Dit heeft het voordeel, dat zij dicht
hij huis zitten en in hun vacantie geen lan
ge reizen behoeven te maken. Uit Duitsch-
'and komen zeer vele aanvragen van werk
gevers naar jeugdige arbeidskrachten bin
nen, zoodat er plaatsingsmogelijkheid ger
noeg is.
