Het journalistenbesluit
neien
unn H8T moenns
N1PPER EN PEELE
'AKKERTJES
Radioprogramma
Het beroep beschermd,
beunhazerij afgeloopen
'n Zwaar hoofd?
Er komt schot ia de
u>theta>ing van oorlogsschade
DE VOORNAAMSTE BEPALINGEN
WLV HET BESLUIT.
Zooals wij gisteren reeds in het kort meld
den, is door den secretaris-generaal van het
departement van Volksvoorlichting, het z.g.
Journalistenbesluit uitgevaardigd, waarin
de rechten van den journalist en zijn plich
ten tegenover de volksgemeenschap nauw
keurig zijn bepaald.
Uit het desbetreffende besluit nemen wij
het volgende over:
Art. 1. Het bij wijze van hoofdberoep of
op grond van een benoeming tot hoofdredac
teur medewerken aan de vorming van den
redactioneel en inhoud van in 't bezette Neder-
landsche gebied uitgegeven nieuwsbladen of
van aldaar uitgegeven tijdschriften, welke
voorlichting geven op het gebied van het
volksleven is, onverschillig of zulks geschiedt
door artikelen, berichten of illustraties, een
Dr T. Goedewaagen, secretaris-gene
raal van het Departement van Volks
voorlichting en Kunsten
Fotpdienst der N.S.B.
openbare taak, welke, voor wat betreft de
daaraan verbonden beroepsplichten- en rech
ten bij dit besluit van staatswege wordt ge
regeld. Zij op wie deze taak rust, worden
journalisten genoemd. Niemand is gerech
tigd zich journalist te noemen, die niet over
eenkomstig artikel 7 in het beroepsregister is
-ingeschreven. Alle journalisten zijn 'in het
verbond van Nederlandsehe journalisten ver-
eenigd. Het verbond van Nederlandsehe jour
nalisten waakt er over, dat de beroepsgenoo-
ten elk voor zich hun plichten vervullen en
zorgt i*oor hun rechten en welzijn.
Art. 3. De in" dit besluit omtrent nieuws
bladen gegeven bepalingen zijn eveneons van
toepassing ten aanzien van tijdschriften, wel
ke voorlichting geven op het gebied van het
volksleven.
Art.4. Onder medewerken aan de vorming
van den redactioneelen inhoud van in het
bezette Nederlandsehe gebied uitgegeven
nieuwsbladen of van aldaar uitgegeven tijd
schriften, welke voorlichting geven op het
gebied van het volksleven, wordt mede ver
staan: het verrichten van zoodanigen arbèid
indien deze niet in het bedrijf, van èen
nieuwsblad of van zoodanig tijdschrift plaats
vindt, doch bij een 'onderneming, welke be-
Feuilleton
Door Monica Hart
De vingers van een spook kunnen dat
niet doen! bedacht hij.
Wilt u dat wij u volgen? vroeg hij luid.
Opnieuw geen antwoord, alleen een toestem
mend knikken van het warrige hoofd. De
vrouw had hem begrepen, hoewel ze zelf stom
scheen te zijn. Harry keerde zich naar zijn
vriend, die eenige passen was achtergebleven.
Ze wil, dat we haar volgen, Phil.
Philip kwam voorzichtig en aarzelend naar
hem toe. Hij was een zware jonge man en zijn
voeten zonken diep in het slijk.
Haar volgen? herhaalde hij, midden in het
moeras? Dat is je reinste krankzinnigheid.
Toch moet het vaste bodem zijn. Zij weet
waarschijnlijk een weg door het moeras en wil
ons dien wijzen.
Waarom spreekt ze dan niet?
Philips vrees keerde in verdubbelde mate
terug, toen hij de geheimzinnige gestalte van
dichtbij kon zien.
Wie weet, waarheen dat wezen ons
brengt? Misschien naar ons graf!
Maak je maar niet druk, zei Harry
luchtig. Ik verzeker je, dat dit niets spook
achtigs is, hoewel ik moet toegeven, dat het
in het begin een beetje vreemd aandoet,
geloof, dat zij ons door het moeras wil bren
gen; in ieder geval ga ik het probeeren. Ver
roer je niet, totdat je ziet. dat ik naast haar
sta; als ik er ben, kom me dan zoo gauw mo
gelijk achterna.
Hfl wachtte niet op antwoord, doch haastte
zich naar de gestalte toe. Het was maar een
pas of tien en hoewel hij bij iederen stap to
zijn enkels in den modder zakte, bereikte hg
veilig de plaats, waar de vrouw op hem
wachtte. Het was zooals hij gedacht had.
stond op vasten grond. Het eerste, wa ij
deed, toen hij bij haar was, was Philip te roe
pen; toen draaide hij zich om ten einde
geheimzinnige geleidster te danken.
Zeg, zei hij met jongensachtig enthou-
157.
L „Ziet u wel, vader, dat er
wel dwergen zijn?"
2. „Pas op, mijn zoon, pak ze
heel voorzichtig aan, want
het zyn uiterst tere wezen-
tjes!"
158.
Nipper is de uitverkorene.
1. Wat ben jij voor een aar
dig dwergje?"
„Daar begrijp jij met je
reuzenverstand toch niets
van, monster, uit de oer
tijd!!"
2. „Hij wil vast en zeker
Nipper aan zijn vrienden
laten zien. Laten wij dan
inmiddels hier blijven, en
proberen, de tijdmachine
te repareren!"
3. „Kijk eens, oom Sam, wat
een aardig stuk speelgoed
*ik hier heb. Is hij niet
lief!"
stemd is, artikelen, berichten of illustraties
aan nieuwsbladen of tijdschriften als voren
bedoeld te leveren.
Art. 5. Journalist kan slechts zijn hij die:
Nederlander is. den leeftijd van 21 jaar heeft'
bereikt, vakopleiding heeft genoten, de eigen
schappen bezit, welke noodig zijn om de
taak van het voorlichten der openbare mee
ning te vervullen.
Arti. 6. Vakopleiding hoeft genoten hij,
die gedurende minstens een jaar bij de redac
tie van een nieuwsblad of bij onderneming
als bedoeld in art. 4 is opgeleid en daardoor
de voor een journalist vereischte kennis heeft
verworven (leerling-journalist) en dit kan
aantoonen door een getuigschrift der redac
tie. De opleiding bij een in het buitenland
uitgegeven nieuwsblad kan door het verbond
van Nederlandsehe journalisten gelijk ge
steld worden met de opleiding bij een in het
bezette Nederlandsehe gebied uitgegeven
nieuwsblad.
Art. 7. De toelating van het beroep van
journalist geschiedt 'op gedaan verzoek door
de inschrijving in het beroepsregister van
journalisten. Dit beroepsregister wordt ten
kantore van het verbond van Nederlandsehe
journalisten bijgehouden.
De plichten van den journalist.
Art. 12. Journalisten zijn verplicht hun be
roep naar eer en geweten uit te oefenen en
zich door hun gedrag zoowel in als buiten
hun beroep de achting Waardig te toonen
welke het vereischt. Het is de taak der jour
nalisten de stof welke zij behandelen, waar
heidsgetrouw weer te geven en naar hun
beste weten te beoordeelen.
Art. 13. Meer in het bijzonder zijn jour
nalisten verplicht al datgene uit de nieuws
bladen te weren, wat persoonlijke of groeps
belangen op een de openbare meening mislei
dende wijze met gemeenschapsbelangen ver
wart, wat er toe leiden kan de belangen of
het streven naar gemeenschap van het Ne-
Waarschijnlijk kou gevat. Neem
een "AKKERTJE" het uitmun
tende middel bij verkoudheid,
griep, influenza, kou in't hoofd.
helpen direct
JF
derlandsche volk zijn cultuur of economisch
leven te verzwakken of de godsdienstige ge
voelens van andere te kwetsen, wat de eer of
het welzijn van een ander wederrechtelijk
aantast of-zijn goeden naam schaadt, wat om
andere redenen in strijd is met de openbare
orde en goede zeden.
Art. 14. De uitgever van een nieuwsblad
kan een journalist bij overeenkomst verplich
ten tot het in acht nemen van richtlijnen ten
aanzien van het principieele karakter van
het nieuwsblad. De openbare plichten en
rechten van een journalist, welke voort
vloeien uit de artikelen 12 en 13 kunnen door
deze richtlijnen in geen geval worden aange
tast.
Art. 17. De hoofdredacteur is verplicht in
overeenstemming met den inhoud van zijn
arbeidsovereenkomst en met eventueele aan
vullende instructies van den uitgever, een
schrifteli|k plan van werkverdeeling op te
stellen, waaruit moet blijken welk gedeelte
van den redactioneelen arbeid elke journalist
moet verrichten en in hoeverre deze tegen
over andere journalisten de bevoegdheid be
zit hun aanwijzingen te geven.
Persoonlijk verantwoordelijk.
Arti. 18. De journalisten van een nieuws
blad dragen voor den redactioneelen iphoud
daarvan in zooverre bei oeps-, straf- en civiel
rechtelijke verantwoordelijkheid als zij de bij
dragen daartoe hebben geleverd of deze tot
opneming 'hebben aangewezen. De straf- of
civielrechtelijke verantwoordelijkheid van
andere personen blijft desniettegenstaande
ojiverminderd beslaan.
Elk journalist is krachtens zijn inschrijving*
in het beroepsregister lid tan liet verbond
van Nederlandsehe journalisten. Het verbond
van Nederlandsehe ournalisten is een rechts
persoonlijkheid bezittend publiekrechtelijk
ncnaain. Zijn zetel is eevestigd te s-Graven-
hage.
Art. 26. De secretarisgeneraal van het de
partement van volksvoorlichting en kunsten
kan een jou nialist bestraffen met waarschu
wing, geldboete en door doorhaling van de
inschrijving in het beroepsregister.
Schade-enquetecommissies wer
ken bard.
(Van onzen Haagschen correspondent.)
Kr begint nu toch schot te komen in de
vaststelling en de uitbetaling van de oor
logsschade. De Schade Enquêtecommissies
hebben hard gewerkt en bijvoorbeeld voor
hét rayon Den Haag wordt de volgende week
Donderdag begonnen mot de uitbetaling van
de eerste bedragen. Ongeveer 89 posten
zijn thans afgehandeld, schade betreffende
aan huisraad. Alleen bedragen beneden
f 100.worden direct volledig uitbetaald en
meestal geheel in contanten. Voor Den
Haag en omgeving heeft men dus tuist bin
nen 't jaar iets van zich kunnen laten hoo
ien aan degenen, die door het oorlogsgeweld
materieel getroffen zijn. Er wordt ais gezegd
alles opgezet om nu in niet te langen tijd
alle slachtoffers te kunnen helpen, maar een
voudig is het niet, aangezien zeer veel ge
gevens moeten worden verwerkt. Alleen voor
het rayon Den Haag, dat is de Residentie
met omliggende gemeenten en ook Gouda
en Woerden, zijn' 1050 schadedossiers aan
gelegd. Elk dossier heeft betrekking op meer
dan één geval; er zijn zelfs dossiers bij met
80 namen. Totdusver zijn reeds gedeeltelijk
doorgewerkt 1509 gevallen van schade aan
onroerend qoed, 750 gevallen van schade aan
huisraad, 250 van schade aan bedrijfsvoorra
den en -uitrusting, 300 van schade aan han
delsvoorraad en 15 van schade aan schepen.
WOENSDAG 7 MEI 1941.
Npderlandsch Programma.
Hilversum I. 415.5 m.
6.45 Gramofoonmuziek.
6.50 Ochtendgymnastiek.
7.00 Gramofoonmuziek.
7.45 Ochtendgymnastiek.
8.00 BNO: Nieuwsberichten.
8.15 Gewijde muziek (gr.pl).
8.45 Gramofoonmuziek.
10.00 Ensemble Jack der Kinderen en solist.
10.20 Declamatie.
10.40 Ensesmble Jack der Kinderen en solist.
11.15 Zang met pianobegeleiding en gramo
foonmuziek.
12.00 Gramofoonmuziek.
12.25 Voor den boor.
12.42 Almanak.
12.45 BNO: Nieuws- en economische berichten.
1.00 Orkest Eloward en piano-intermezzi.
2.15 Voor de vrouw.
2.30 Pianovoordracht en gramofoonmuziek.
3.15 De Ramblers.
3.45 Gramofoonmuziek.
4.00 Bijbellezing (uitzending voorbereid door
de Christelijke Radio Stichting).
4.20 Voor de jeugd.
5.00 Gramofoonmuziek.
5.11 BNO: Nieuws-, economische en, beursbe
richten.
5.30 'Gramofoonmuziek.
5.45 Ensemble Bart Ekkers.
6.15 Voor de binnenschippers.
6.30 Omroeporkest.
7.00 BNO: Economische vragen van den dag.
7.15 Volkszangkoor met pianobegeleiding.
7.40 Reportage.
8.00 BNO: Nieuwsberichten.
8.15 Spiegel van den dag.
siasme, dat hem ook bij zijn vrienden zoo po
pulair maakte, erg aardig van u ons te komen
helpen! U hebt zeker mijn vriend hooren roe
pen. In ieder geval maakte hij genoeg lawaai.
De vrouw had zich een paar stappen ver
wijderd en gaf geen antwoord, doch ze wees
met een beenigen vinger naar haar mondZe
was stom!
Ze volgden hun geleidster over een smal
pad, midden door het moeras. Zonder haar
hulp hadden ze nooit den weg gevonden; nu
nog slipte van tijd tot tijd een van hen en zonk
dan tot aan zijn knieën in den modder.
Ten slotte, na een bijna eindeloozen tocht,
kwamen zij op vasteren grond en schenen ze
een helling te beklimmen.
Harry, die voorop liep, keerde zich om naar
zijn vriend.
Ik geloof, dat wij, dank zij onze geheim
zinnige gids, veilig door het moeras zjjn ge
komen.
Vóór hen doemden uit den mist vaag de
omtrekken van een steenen bouwwerk op Op
hetzelfde oogenblik struikelde Philip over een
lossen steen en viel. Harry schoot toe. om.hem
op te helpen, maar het was nauwelijks noo
dig, daar Philip even later weer op zijn beenen
stond. Toen de jongelieden zich omkeerden,
bleek de vrouw even geheimzinnig verdwenen,
als zij gekomen was. De mist lag dik en on
doordringbaar rond hen.
Vreemd! mompelde Philip, vreemd.
Inderdaad, constateerde Harry nuchter.
Maar, tusschen twee haakjes, ik geloof, dat
dit de muren van een huis zjjn.
Bij nadere beschouwing bleek het een neoli-
tisch bouwwerk te zijn, omringd door een
kring van dat soort steenen, bij een waarvan
zij zich te lang "hadden opgehouden.
Opgewonden riep Philip:
Harry, het is in orde, dit is Torren
Paund; we zullen den nacht niet in de open
lucht hoeven door te brengen! Het staat op
mijn kaart en de weg loopt er vlak^ langs.
Hallo, wat is dat?
Hij was stil blijven staan en raapte Iets op.
Harry kwam naderbfj en keek nieuwsgierig
over den schouder van zijn vriend.
Vermoedelijk iets dat onze gids verloren
heeft, opperde hg, toen Philip het voorwerp
uit zyn omhulsel had gehaaid. Wat is het?
In ieder geval niets van waarde, zei
Philip, die zijn vondst aandachtig beschouwde.
Goedkoop imitatiewerk; de steen schijnt een
valsche turkoois te zijn, hoewel het lijkt, dat
hij in écht goud is gezet.
Arme vrouw, zei Harry; misschien stelt
ze er wel veel prijs op, als het ten minste van
haar is.
Toen bekeek hij het witte linnen, waarin de
broche gewikkeld was geweest. Het bleek een
zakdoek van fijn batist te zijn.
Het zal vermoedelijk wel nonsens zijn,
merkte hij op, r.adat hij het bekeken had, maar
het is toch eigenaardig, Phil...
Wat?
Je kan niets duidelijk zien in dien ellen-
digen mist. Maar wat denk jij van deze vlek
ken? Ik zou zeggen, het lijkt wel bloed.
HOOFDSTUK III.
Gelukkig, de herberg, riep Philip, toen
in den mist de omtrekken van een verlicht ge
bouw opdoemden. Nu is ons leed geleden.
Hoever zijn we eigenlijk van Lydford af?
viel Harry hem in de rede.
tk denk een mijl of vier. Den volgenden
keer aag ik het niet meer voor gids te
3peii
i el was jouw schuld niet, dat het miste,
lachte de airder, en alles bij elkaar genomen,
was het een interessante ervaring.
Hij haalde zijn horloge uit zijn zak. Het
is nu acht uur en ik denk er niet over nog vier
mijlen door dien mist te sjouwen. We gaan
eerst eten en dan naar bed! We hebben mor
gen nog tijd genoeg om in Lydford te komen.
Philip was het volmaakt met hem eens. En
zoo traden zij de herberg binnen, die den naam
van „The Running Horse" droeg. Ze kwamen
in een nauw gangetje; aan het einde was een
deur die naar de aangrenzende kamer leidde.
Vën binnen kwam het geluid van stemmen en
het vroolijk gerinkel van glazen.
Het schijnt wel, dat wij niet de eenige
verdwaalde reizigers zijn, merkte Philip op.
Het zou wat moois zijn, als we niet eens logies
konden krijgen! Heb je gezien, dat ze in t^n
stal ook druk bezig waren?
Harry knikte en klopte op de deur. Na een
oogenblik verscheen achter een luikje een
rood gezicht met een zwaren, donkeren baard.
De uitdrukking van dat gezicht was niet
bijster uitnoodigend.
Het spijt me, zei de man, nadat Philip
om onderdak had gevraagd, ik heb geen enkel
bed disponibel. We hebben toch al niet veel
ruimte, juist nu...
Maar u kunt ons toch wel een plaatsje be
zorgen, onderbrak Philip 'n beetje geprikkeld.
We zjjn door en door nat door een moeilijken
tocht over het moeras en we kunnen toch zóó
niet naar Lydford doorgaan, in dezen mist.
De man staarde hen van onder zijn zware
wenkbrauwen aan en zijn stem werd wat
vriendelijker. U schijnt het niet naar uw zin
gehad te hebben, merkte hij op. Verdwaald, is
het niet? Het is niet vertrouwd met dezen
mist in de buurt van Torren Mire, en dan in
liet donker.
We zijn dwars over Torren Mire geko-
S.30 Strijkorkest van het Utrechtsch Stede
lijk Orkest.
9.25 Dagsluiting (voorbereid door de Chr.
Radiostichting).
9.30 Berichten (Engelsch).
9.45 B.N.O.: Engelsche berichten.
10.00 B.N.O.; Nieuwsberichten, sluiting,
Nederlandsch 'Programma.
Hilversum II. 301.5 m.
6.45 Gramofoonmuziek.
6.50 Ochtendgymnastiek.
7.00 Gramofoonmuziek.
7.45 Ochtendgymnastiek.
8.00 BNO; Nieuwsberichten.
8.15 Gramofoonmuziek.
10.00 Morgenwijding (uitzending voorbereid
door het Vrijz. Protest. Kerkcomitè).
10.20 Gramofoonmluziek.
11.00,Voor de kleuters.
11.20 Gramofoonmuziek.
1 .30 Orgelconqert.
12.00 Berichtten.
12.15 Ensemble Bart Ekkers.
12.45 BNO: Nieuws- en economische berichten.
1.00 Omroeporkest.
1.45 Gramofoonmuziek.
2.00 Zangklasse „Noord", Amsterdam met
pianobegeleiding.
2.30 Cabaretprogramma.
3.15 Nederlandsch Symphonie-orkest ,,'s-Gra-
venhage" en soliste.
4.15 Gramofoonmuziek.
5.00 Cursus „Het geestelijk karakter van ons
volk" (uitzending voorbereid door het Vrijz.
Protest. Kerkcomitè).
5.15 BNO: Nieuws-, economische- en beursbe
richten.
5.30 Celesta-ensemble.
6.00 Gramofoonmuziek.
6.15 Celesta-ensemble.
6.45 Reportage.
7.00 BNO: Brabantsch praatje.
7.15 Orgelconcert.
7.30 Declamatie.
7.45 Orgelconcert.
8.00 BNO: Nieuwsberichten.
8.15 Spiegel van den dag of gramofoonmuziek.
8.30 Ons schemeruurtje.
9.30 Causerie „Bittervoorn en mossel".
9.45 Gramofoonmuziek.
10.00 BNO: Nieuwsberichten, sluiting.
men, viel Harry hem snel In de rede.
De herbergier liet een zacht gefluit hooren
om zijn ongeloof te kennen te geven. Dat
kunt u niet gedaan hebben, merkte hg laconiek
op. Er zijn hier maar enkelen uit den omtrek,
die den weg kennen, en één misstap beteekent
den dood. Het aantal boerenpaarden, dat Ik
zoo naar den kelder heb zien gaan... u hebt
er gewoon geen begrip van.
En toch zijn we dwars over de Mire ge
komen, hernam Harry. We werden geleid door
een vreemd uitziende vrouw, die doof scheen
te zijn of in ieder geval weigerde te spreken.
We hadden het natuurlijk niet alléén kunnen
doen. Kijk maar eens naar onze kleeren; we
zoeken een gelegenheid om ze te drogen en
bovendien om te eten en te slapen.
Kom in de gelagkamer, zei de man, met
opkomende belangstelling. Als het waar is,
wat u zegt, dan heeft uw leven aan een zijden
draad gehangen. U hebt „Wilde Barbara",
zooals wij haar noemen, ontmoet, maar die
wijst niet altijd den menschen den goeden
weg! Komt binnen; dan zal ik eens zien, wat
ik voor u kan doen.
Hij ging hen voor en een oogenblik later
bevonden ze zich in een laag, berookt vertrek
met een zandbestroolden vloer, waar een lange,
houten tafel tegen den verst verwijderden
muur was geplaatst. Aan deze tafel waren
vier mannen gezeten, die juist met hun een
voudig maal klaar waren. Twee van hen droe
gen de uniform van bewakers van de Prince-
town gevangenis; hun geweren stonden naast
hen tegen de bank. De andere twee yaren
burgers en schenen vrienden te zijn van den
herbergier. Deze stond nu achter het buffet en
zijn ellebogen rustten op de toonbank; hij
scheen met aandacht te luisteren naar het ge
sprek, dat de bezoekers voerden.
Er is oen gevangene ontsnapt, legde ht)
aan de twee reizigers uit. toen ze bij het buf
fet kwamen, en deze mannen zijn hem op het
spoor. Hij is twee dagen weg en ze denken,
dat hij daar ergens achter in het moeras zit.
Het verbaast me, dat u er niets van gehoord
hebt. Als u van Princetown komt, zouden ze
u wel gewaarschuwd hebben den rechten weg
te houden.
We komen van Princetown en we zijn
inderdaad gewaarschuwd, antwoordde Philip,
maar we zagen geen reden om ons plan te
veranderen.
Wordt vervolgd
