in Amerika DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER Verduisteren Kroatië wordt koninkrijk Haarden van onrust breiden zich uit schoot N.S.B.er neer 9.31 uur Pawelitsj naar Rome Amerika over HESS Naspel uit de £cservekapitein Meidagen TSJOENKING GEBOMBAREERD Tc dure schoenreparaties De textielkaart Meer vleesch Irao en Irak ZATERDAG 17 M E I 1941 ROOSEVELT HOUDT ZICH SLECHTS AAN FEITEN Duidelijke Egyptische uitspraak PALESTINA Vanavond gaat de verduistering in om en duurt tot morgenochtend 5.40 uur HELDERSCHE COURANT KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN) UITGAVE DER UITG.-MIJ. HOLLANDS NOORDERKWARTIER N.V. TE DEN HELDER 69e JAARG. N O. 9235 Verbittering Bericht, dat Frankrijk aan Duitschiand toestemming heeft gegeven om Syrische vliegvel den te gebruiken, wekt veront waardiging. FRANSCHE SCHEPEN ONDER BEWAKING. Dé rede van maarschalk Pétain en het bericht dat Frankrijk aan Duitschiand toestemming heeft ver leend om gebruik te maken van de Syrische vliegvleden heeft in de Vereenigde Staten een verbitterde stemming verwekt. De reactie op deze berichten is dan ook uitermate scherp geweest. Reeds eenige uren nadat de senaat het voorstel tot in beslagneming van buitenlandsche schepen had aangenomen, heeft de Amerikaan- sche kustwacht, alle Fransche sche pen door gewapende manschappen laten bezetten en de Fransche drie kleur neergehaald. Onder deze sche pen bevindt zich 's werelds groot ste schip de „Normandië." Toen de besluiten van de Fran sche regeering te Washington be kend werden, heeft president Roo- sevelt een officieels verklaring afge legd. Het is ondenkbaar, aldus de president, volgens U. P„ dat het Fransche volk de sa menwerking en een overeenkomst met Dulischland zou accepteeren. omdat deze in feite zouden neerkomen op een bond genootschap met een macht, die de verst- strekkende verwoesting der vrijheid en der burgerlijke instellingen, waar deze zich ook bevinden, tot doel heeft. De politiek der Vereenigde Staten ten op zichte van Frankrijk berust op de oorspron kelijke eischen van den DuitschFranschen wapenstilstand en erkent de door dezen wapenstilstand aan de Fransche regeering opgelegde beperkingen. Pétain heeft, naar Roosevelt verklaarde, zich destijds bereid verklaard buiten de wapenstilstandsvoor waarden om niet met Duitschiand te onder handelen. „Dit was het minste, dat men van Frank rijk kon verwachten. n.I. dat het de respec teering van zijn integriteit verlangde". Het volk der Vereenigde- Staten zal nau welijks kunnen ge-looven. dat Frankrijk vrijwillig in dit bondgenootschap zou treden waarbij het blijkbaar zijn koloniale rijk op geeft, met inbegrip van de Afrikaansche ko loniën en de Atlantische kusten daarvan, „hetgeen een bedreiging voor den vrede en de veiligheid van het Westelijk Halfrond beteekemt". Roosevelt wil zich houden. aan feiten President Roosevelt heeft gisteren na een lichte ongesteldheid van verscheidene dagen weer een persconferentie gehouden. Hij wei gerde antwoord te geven op alle vragen be treffende zijn „beroep op het Fransche volk, evenals op de vraag of hij ambassadeur Leahy uit Vichy zou terugroepep of Marti- niqué zou doen bezetten. Toen men hem er op wees, dat zijn buiten de Fransche regee- xing om tot het Fransche volk gerichte op- Portret voor Persoonsbewijs txtrtw*. dat* W». Hebt ge uw foto voor het persoons bewijs reeds laten maken? In vele plaatsen is de uitreiking begonnen. Toch zijn er nog tragen, die vergeten hebben naar den fotograaf te stappen. Verschillende gemeentebesturen heb ben daarom een wijzen maatregel getrolfen, door de ingezetenen door middel van .sprekende biljetten aan hun plicht te herinneren (Het Zuiden) roep zou duiden op een mogelijk verbreken der diplomatieke betrekkingen met Frank rijk, zeide Roosevelt slechts: de toestand is te ernstig dan dat men behoorde te trach ten zijn verklaring op eenigerlei wijze te in terpreteeren. Aangezien de toestand van dag tot dag kan veranderen, is het hem onmo gelijk zich uit te laten in „hypothetische be grippen". Men moet integendeel zich houden aan „feiten". Op de opmerking, dat de afkon diging van een oorlogszone op de Roode Zee 'n feit vorm.t antwoordde Roosevelt, dat dit afhangt van bijzonderheden en vooral van de vraag, of het een „effectieve blokkade" be treft. Omtrent den eisch van den minister van oorlog, Stimson, dat het verkeer met En geland doeltreffend moet worden beschermd, verklaarde Roosevelt ontwijkend, dat het hier het bekende, „zeer gecompliceerde" pro bleem betrof. Fransche regeering gereserveerd. Ten aanzien van de inbeslagneming dér in Amerikaansche havens liggende Fransche schepen en het „beroep" van Roosevelt op het Fransche volk, neemt men in kringen der Fransche regeering een uiterst gereser veerde houding aan. Van bevoegde zijde is nog geen verklaring afgelegd, hetgeen men motiveerd door er op te wijzen, dat tot dus ver een officieel rapport van den Franschen ambassadeur in Washington nog niet is ont vangen. ITALLAANSCHE PRINS ZAL WORDEN AANGEZOCHT. Gisteren is te Agram officieel bekend ge maakt. dat de kroon van Zwodimir geres taureerd is, waarmede de monarchistische staatsvorm in Kroatië is hersteld. Morgenochtend zal te Rome een Kroatische delegatie onder leiding van den staatsleider Pawelitsj aankomen om dien koning-keizer te verzoeken een prins uit het Huis van Savoye aan te wijzen voor de Kroatische kroon. De delegatie zal te Rome belangrijke overeenkomsten van politiek, economisch en territoriaal karakter teekeneik AMERIKAANSCHE PERS GE LOOFT NIET AAN EEN BREUK TUSSCHEN HESS EN DE AN DERE LEIDERS. De New-Yorksche avondbladen, aldus het D.N.B., publiceeren onder groote dpschPiften een United Pressbericht uit Londen, geti teld: „De waarheid over Hess". De beschik bare inlichtingen hebben bewezen, dat. ge heel afgezien van de vraag of Hess als op rechte vredesapostel, of als agent eener nazi- intrige gekomen is, hij nog steeds een harts tochtelijk aanhanger van Hitier is. Hess ge loof. dat Duitschiand onoverwinnelijk is en dat, wanneer de oorlog voortduurt Engeland vernieigd zal worden Hij geloof dat Chur- chill en een kleine kliek rondom hem de eenige Engelschen zijn. die den oorlog wil len verlengen. Er bestaat totdusverre niet het geringste bewijs, dat Hess op grond van een kloof tusschen de nazileiders of als ver rader gekeftnen is, die bereid is belangrijke geheimen te verraden. Het heeft er ook niet den minsten schijn van, alsof Hess reeds der gelijke inlichtingen heeft gegeven of nog geven zal. Aangenomen wordt, dat Churchill spoedig de Britsche natie er voor zal waar schuwen een sentimenteele houding tegen over Hess aan te nemen. Geen oorlog, anders zal voorbeeld van Irak worden gevolgd. Egyptische kringen te Genève vestigen de aandacht op een verklaring, door oud pre mier Ismail Sidki Pasja in de Egyptische kamer afgelegd en door eenige Egyptische bladen gepubliceerd. Sidki Pasja verlang de de handhaving der neutraliteitspolitiek en zeide woordelijk: indien Engeland ons zou dwingen, aan zijn zijnde aan den oorlog deel te nemen, zouden wij precies doen als Irak en den Engelschen den oorlog ver klaren". ingelichte kringen verwacht men dit tegen begin volgende week en wel in een kader van officieele plechtigheden. Program der Oestadzji's. Het eerste nummer van het weekblad „De onafhankelijke Kroatische Staat'" pu bliceert het program van de beweging der Oestadzji's dat uit zeventien artikelen be staat, opgesteld door den poglafnik, dr. An te Pawelitsj. Omtrent de nationale rijkdom men wordt opgemerkt, dat deze en vooral bosschen en mijnen niet het voorwerp van handel zijn en de grond zal behooren aan hen, die hem bewerken. PAWELITSJ. (Foto P.I.R.) Uit Agram wordt vernomen, dat de dele gatie onder leiding van Pawelitsj heden ochtend te elf uur naar Rome zal vertrek ken. Wie zal de kroon dragen? Over den toekomstigen drager van de kroon van het Koninkrijk Kroatië "weigert men zich in officieele Italiaansche kringen uit te laten. Daar de monarchie en de mo narchistische instellingen onder het geheele volk de grootste achting en vereering ge nieten, spreekt het vanzelf, naar betoogd wordt, dat onder de tegenwoordige omstan digheden nog de grootste terughouding be tracht .wordt nopens den persoon van den toekomstigen monarch, totdat hieraan of ficieel bekendheid wordt gegeven. In wel- Guerillaoorlog door de heele be volking ondersteund, CORPS VRIJWILLIGERS GEVORMD. De haarden van onrust in Palestina brei den zich uit, naar uit Palestina gemeld wordt, ondanks de scherpste maatregelen der Engelsche om deze te onderdrukken. Van Engelsche zijde is allereerst getracht om de Arabieren met voorloopige belof ten in bedwang te houden. Toen dit systeem echter geen succes had, gingen de Engel schen tot arrestaties en ontvoeringen over. hetgeen tenslotte tot een algemeene opstan dige beweging en tot de vorming van tal rijke opstandige groepen leidde. Deze groe pen baren den Engelschen zeer veel zorg. De opstandige groepen onderscheiden ziel in het bijzonder door een buitengewone be weeglijkheid. Zij duiken plotseling in een plaatsje op, storten zich op de Britsche com mandopost en vernielen het voordat ver sterking is aangekomen. Wanneer nieuwe Engelsche troepen aankomen, zijn de aan vallers reeds kilometers ver weg en on dernemen een nieuwe aanval op. andere Britsche politiestations. De Britsche auto riteiten in Palestina tasten volkomen - in het duister wat betreft deze soort guerilla oorlog, die door de geheele bevolking wordt ondersteund. Vrijwilligerscorps. Opwinding onder de Arabieren. In verband met de oorlogsgebeurtenissen in het Midden-Oosten heeft, naar uit Jeru- salem gemeld 'wordt, de regeering van Pa lestina besloten om een wetsontwerp van kracht te doen worden, dat .voorziet in de voring van een „corps vrijwilligers voor de GROOTE SCHADE. Van een luchtbasis in Centraal China wordt gemeld, dat gisteren golven van Ja- pansche vliegtuigen tonnen bommen boven Tsjoengking hebben geworpen tijdens een verwoeden aanval, den derden van dit jaar. Ondanks het felle afweervuur konden de pi loten het inslaan hunner bommen waarne men voor zij veilig naar hun bases terug keerden. Prijzen mogen niet hooger zijn dan die op 9 Mei 1940 golden. Gebleken is. dat in den laatsten tijd door sommige schoenherstellers hoogere prijzen voor het herstellen van schoenen worden berekend, dan is toegelaten. In verband hiermede vestigt de gemach tigde voor de prijzen er de aandacht op, dat voor schoenherstellingen onder geen beding hooRere prijzen nioRen worden berekend, dan die, welke 'op 9 Mei 1940 golden. Alleen kan. tengevolge van de doorbere kening van de omzetbelasting, een verhoo- gin# van deze prijzen niet 2/2 als toelaat- baar worden beschouwd. TWEE JAAR GEVANGENISSTRAF GEËISCHT. Van de meer dan 2000 zaken, welke zijn aangebracht en welke bijna alle gaan over handelingen in de Meidagen tegenover le den der N.S.B. door militairen en burgers ge gaan, zullen er vijfhonderd worden berecht. Een der eerste zaken, gisteren be handeld door de militaire kamer van de Haagsche rechtbank, was die te gen den 39-jarigen reserve-kapitein der infanterie A. van den H., wien ten laste was gelegd, dat hij op oi om streeks 13 Mei 1940 te Wassenaar op zettelijk op korten afstand een schot uit een met scherpe patronen geladen pistool heeft afgevuurd op Carl Jo- seph Wiliam Noorderdorp, daarbij richtende pp diens hooid, althans lichaam, door welk schot Noorden dorp in het hoofd is getroffen en zoo danige verwondingen heeft bekomen, dat hij kort daarop is overleden. In deze zaak waren zes getuigen door het openbaar ministerie gedagvaard. Als verdediger trad op Mr. H. W. Wierda uit Utrecht. Verloop van het drama. Res.-kapitein van den H. had den 12en Mei des avonds de opdracht van zijn batal jonscommandant ontvangen, te Wassenaar alle N.S.B.-ers te arresteeren. Na een aan tal aanhoudingen den volgenden ochtend te hebben verricht, Kwam verdachte omstreeks elf uur ten huize van den hr. Noordendorp aan den Storm-van-'s-Gravensandeweg 53, wiens adres hij evenals van ruim dertig andere ingezetenen bij de politie had ont- vangenop zijn verzoek om adressen van N.S.B.-ers te vernemen en, nadat hij gebela had, stond hij tegenover den heer Noorden dorp, dien hij wilde aanhouden. Toen ver dachte hem had gesommeerd de handen om hoog te houden en de heer N. na herhaale waarschuwing de armen liet zakken, meen de verd., dat de heer N. zijn rechterhand naar den broekzak richtte om een revolver te grij pen en om nu zijn tegenstander voor te zijn schoot hij den heer N. neer. Verdachte zeide, de order tot het arres teeren der N.S.B.-ers den avond te voren mondeling te hebben ontvangen Toen hij den ochtend van 13 Mei tegen elf uur aan den 's-Gravensandeweg 53 aanbelde, deed iemand open wien hij vroeg: bent u de heer Noordendorp? De bewoner antwoordde: die ben ik. Vervolgens gelastte verd. hem de handen omhoog te houden, zeggend, dat hij arrestant was. De heer N. had toen geantwoord: „Waar om, ik heb nooit wat gedaan." Het viel verd. echter op, dat de rechter- broekzak van den heer N. bolstond en toen de heer N. ten derden male ondanks waar schuwing de hand in die richting bewoog en de heele houding van den heer N. wees op verzet, heeft verdachte gemeend niet te moeten afwachten en den heer N. neerge schoten. Later geen onderzoek. Op de vraag, waarom de kapitein zelfs na het doodend schot zich niet had overtuigd of een vuurwapen in den broekzak van het slachtoffer aanwezig was, antwoordde verdachte ,dat hij om moreele redenen het lijk niet heeft willen aanraken. Vroeger had hij na het vinden van een verongeluk te wel iets van dien aard gedaan, hetgeen hem toen zeer kwalijk werd genomen. Ook tegenover de jongens, die bij hem waren, achtte hij het beter, het lijk te laten rus ten, om hun moraal niet verder te schok ken. Bovendien noopte de tijd tot doorgaan, want zelfs voor huiszoekingen ontbrak de tijd. Van het geheele geval zeide verdachte buitengewoon veel spijt te hebben. In zijn requisitoir betoogde de officier van justitie, dat de verdachte zijn tegenstander wel onschadelijk had kunnen maken zonder hem te dooden. Men kan zeggep, dat verdachte een rustigen indruk maakt en er moge met waardeering over zijn militairen dienst zijn gesproken, dat neemt niet weg, dat verdachte een strafbare daad heeft gepleegd, waarvoor hij gestraft zal moeten worden. Spreker GERUCHTEN TEGENGESPROKEN. Naar men van bevoegde zijde van het A.N.P. mededeelt, zijn de geruch ten, welke zich thans hier en daar betreffende de textielkaart voordoen, van iederen grond ontbloot. De thans geldige textielkaart blijft van kracht tot 1 September a-s. In den loop van den zomer kan rantsoenverruiming worden ver wacht. »Naar het Rijksbureau voor de Voedsel voorziening meedeelt, kan worden verwacht, dat, behoudens onvoorziene omstandighe den, het mogelijk zal zijn, in den loop van dezen zomer tot een verruiming van het vleeschrantsoen over te gaan. Zooals reedis is meegedeeld, is een zeker© vermindering van den veestapel met het oog op de voederpositie noodzakelijk en be draagt het pércentage, waarmee de veesta pel extra moet worden gekort, twintig. Het vleesch, dat hierdoor beschikbaar komt, zal vermoedelijk niet slechts tot de vor ming van een reserve voor den winter 1941 —1942, maar ook, in den loop van dezen zomer, tot een vergrooting van het vleesch rantsoen in staat stellen. Intusschen is, voor de vleeschvoorziening in de allernaaste toekomst, de weersgesteld heid een tegenvaller! De hoop, dat de koeien in dezen tijd genoeg voeder in het weiland zouden hebben, om voldoende in gewicht toe te nemen, is tot nu toe niet verwezenlijkt. Is men echter den tegenwoor- digen, moeilijken tijd door, dan kan de ver wachting, dat een verruiming van het vleeschrantsoen in den loop van den zomer mogelijk zal zijn, gewettigd worden geacht. verdediging van Palestina binnen en bui ten de grenzen.", De publicatie van deze wet heeft onder de Arabische bevolking van Palestina een buitengewone opwinding veroorzaakt, daar men hierin een poging van de Britsche re geering ziet om de Palestijnsche Arabieren tegen hun rasgenooten in Irak en Syrië in het harnas te jagen. De Arabische leiders hebben het besluit genomen om de Arabi sche bevolking een toetreden tot dit vrijwil ligerscorps dringend af te raden en stellen de meest scherpe afweermaatregelen in het vooruitzicht, wanneer deBritsche autori teiten een druk trachten uit te oefenen op de Arabieren om hen tot toetreding tot dit corps te dwingen. Nauwer economische betrekkingen. Volgens een bericht uit Bagdad heeft de Iraaksche regeering een handelsdelegatie naar Bagdad gezonden om te onderhande len over een nauwer aanhalen der econo mische betrekkingen tusschen Iran en Irak. In verschillende steden van Syrië en den Libanon heeft de Mohammedaansche gees telijkheid na de godsdienstoefening van Vrijdag de geloovigen opgewekt tot deelne ming aan den Heiligen oorlog tegen Enge land onder het uitspreken van zegenwen- schen voor den jongen koning Feisal van Irak en den Iraakschen premier Kailani. De Iraaksche minister-president heeft de bevolking opgeroepen, geld te schenken aan de Iraaksche luchtvaart maatschappij, opdat de luchtmacht versterkt kan worden. eischte een gevangenisstraf voor den tijd van twee jaren. De verdediging. Mr. Wierda, ving zijn pleidooi aan met woorden- van deernis over het voorgevallene. Zelf reserve-officier zijnde, kan pleiter zich levendig voorstellen in welk een moeilijke positie de verdachte op het moment van de schietpartij heeft verkeerd. Men moet niet vergeten, in welke psychische gesteldheid dé militairen waren gebracht door allerlei geruchten en gefantaseerde verhalen over als boeren- en nonnen verkleede parachutis ten in die dagen en door dergelijke geruch ten was iedereen verdacht gemaakt. Poli tieke bedoelingen had verdachte zeker niet, want, hij heeft zich nimmer met de poli tiek bezig gehouden. Zijn opdracht was een voudig, het arresteeren van N.S.B.'ers, waar toe hij op het politiebureau een lijstje had ontvangen.. Naar pleiters opvatting heeft zijn cliënt uit noodweer gehandeld en dient hij te wor den vrijgesproken. De rechtbank zal 29 Mei uitspraak doen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1941 | | pagina 1