Heemkunde
N1PPER EN PELLE
ONTBINDING
unn HBT moeRflS
$pterpütt
AKKESWéS
Nederlandschen
opbouwdienst
Radioprogramma
Cu, HijOOt i\0\uLc\ FCKSauJL
upion
BOND VAN HEEMKUNDE DRINGT
AAN OP EENHEID IN DE BE
OEFENING ERVAN.
De Bond van Heemkunde heeft dezer da
gen een circulaire doen uitgaan, waaraan
het volgende is ontleend:
De vele vereendgingen, die zich op heem
kundig terrein bewegen, moeten gaan in-
zien-, dat alleen dan iets te bereiken zal
zijn wanneer de handen ineengeslagen wor
den en op die wijze vele krachten en mid
delen beschikbaar komen voor de bescher
ming, bestudeering en verzorging van ons
heem. Dan alleen is veel te bereiken op het
gebied van de streektaal en streekgeschie
denis. oudheidkunde en praehistorie, na
tuur- en landschapbescherming, volkskunst,
folklore, zeden en gewoonten, kortom alles,
■wat met de heemkunde samenhangt
Wat liggen daar prachtige vooruitzichten
wat betreft de verfraaiing van ons land
schap, van onze dorpen en kleine en groote
steden. Wat is in dit opzicht in de laatste
eeuwen al niet bedorven; welk een oneindig
groot arbeidsterrein ligt hier voor ons.
En denk eens aan het oude handwerk.
Hebben onze echte smeden, timmerlieden
en meubelmakers hun scheppingsdrang niet
moeten wegdrukken onder de allerbanaal
ste serie-artikelen in. een warenhuisaflerlei,
alleen omdat wij ons gevoel voor het volks-
schoone hadden verloren of het hadden op
geborgen op onzen muffen spinragzolder
van gemakzucht en oppervlakkigheid.
Wat weten wij werkelijk nog van de ze
den en gewoonten van onze voorouders? Is
het niet plicht, dat wii ons veel en veel
meer verdiepen in de geschiedenis van ons
eigen volk. zooals het is gegroeid en ge
worden vanaf de allervroegste tijden, die
grijze oudheid, waarover geleerd werd en
nog wordt, dat onze voorvaderen gekleed
waren in dierenvellen en waarbij we uit
ons hoofd leerden, dat hun voornaamste
bezigheid was drinken en dobbelen en dat
zii zedelijk niet hoog stonden?
Wat ligt er nog veel arbeid te doen op
het gebied van natuur- en Iandschapsibe-
scherming. Al is er veel gedaan, dit ge-
heele werk moet op andere wijze worden
aangevat om het te doen groeien als on
ontbeerlijk onderdeel van de gansche ge-
meenschapszorg. v
En wat is er voor de ouderen schooner
taak dan de liefde en de belangstelling voor
het heem te wekken en in te prenten bij
de jeugd. Welk een schoone taak ligt hier
voor allen, die de jeugd op eenigerlei wij
ze hebben te vormen. De school, de jeugd-
vereenigingen, de arbeidsdienst, zij alie
zijn gemeenschappen, bij uitstek geschiKt
om het zaad te zaaien
Zoo blijft dan het eerste groote doel van
'den bond: allen die op dit gebied werkzaam
zijn bijeen te brengen. Alle krachten, die
zich op het gebied der heemkunde' bewe
gen zoowel landelijke, streeks- of plaats-
gewijze vereenigingen, moeten door den
hond voor heemkunde worden samenge
voegd met waardeering en zooveel mogelijk
met inschakeling van al deze organisaties.
Waar verschillende organisaties hetzelfde
werk doen, of waar een betere taakverdee-
ling mogelijk is, zullen we de gewenschte
verbeteringen in overleg met de oude ver
eenigingen tot stand trachten te brengen.
Alle partieele acties' willen wij samenvoe
gen, omdat wii de dingen nu anders willen
en kunnen zien dan voorheen en omdat door
een grooter» samenwerking veel meer mid
delen en krachten beschikbaar kunnen ko
men voor de bescherming, de verzorging en
de verdere ontwikkeling van wat wij onder
•heem willen verstaan.
Waar wij mogelijkheden zien, aldus be
sluit de circulaire van den Bond van
Heemkunde, richten wij streeksgewijze af-
deelinge op waarvan de leden dit streven
ondersteunen.
Wat betreft onze schriftelijke uitjngen
moge worden opgemerkt, dat binnen den
209. Op de bodem der kloof.
1. „Nu zijn we toch hoop ik
gauw benedenaan. Het zal
niet lang meer duren, of
onze machine staat stil,
dat kan ik je wel zeggen!"
2. „En er ts nog niets van
onze vriendente beken-
3. „Hoera! Daar heb je Nip-
per en Wawhoo! Ze man-
keeren blijkbaar niets!"
210. Tot ziens en welbedankt.
1. Op het allerlaatste oogen-
blik kan Nipper het veren
pakje aan zijn eigenaar te
ruggeven. Moeder is er
lang iet over te spreken,
dat hij zijn nieuwe pakje
zoomaar aan een vreemde
ling heeft uitgeleend!
2. „Hallo, Wawhoo, daar zijn
we al. We moeten gauw
maken, dat we verder ko
men, war.t we hebben nog
een lange weg af te leg
gen, eer we thuis zijn!"
kortst mogelijken tijd eenige kleine
schriften zullen verschijnen.
Het secretariaat van den Bond
Heemkunde is gevestigd bij G. A.
Schaik, Haarlem. Verspronckweg 100.
ge-
voor
van
zenuwpijn? Neem direct een
"AKKERTJE"! Een beter en
vlugger middel is er niet, want
v pijn en oorzaak verdwijnen 1
's-Gravenhage, 12 Juni. In de staats
courant is heden opgenomen het volgende
uitvoeringsbesluit van den secretaris-gene
raal van het departement van algemeerie
zaken betreffende de ontbinding van den
Nederlandschen opbouwdienst.
Artikel 1.
Het op 21 Maart 1941 bij den Nederland
schen opbouwdienst ingedeelde personeel
wordt geacht op dien datum den dienst te
hebben verlaten.
Artikel 2.
De werkzaamheden vaij het afwikkelings
bureau van den Nederlandschen opbouw
dienst moeten uiterlijk op 30 September 41
zijn beëindigd.
Artikel 3.
Het bij het afwikkelingsbureau van den Ne
derlandschen opbouwdienst ingedeelde per
soneel wordt, zoolang het als zoodanig dienst
doet, bezoldigd naar de regelen, welke op
21 Maart 1941 bij den Nederlandschen op
bouwdienst golden.
Artikel 4.
(1). Aan het personeel van den Nederland
schen opbouwdienst, het in artikel 3 bedoel
de personeel daaronder begrepen, worden
bezoldiging en toelagen uitbetaald tot en
met den dag van vertrek,
(2), Bovendien ontvangt het kader een
uitkeering ten bedrage van:
a. twee maanden bezoldiging, c.q. ver
meerderd met toelagen, indien het vier
maanden of langer bij den opbouwdienst is
werkzaam geweest,
b. een maand bezoldiging, c.q. vermeer
derd met toelagen, indien het korter' dan
vier maanden bij den opbouwdienst is werk
zaam geweest.
Artikel 5.
(1) Aan liet gezin en de verwanten van het
personeel, dat niet overgaat naar den Ne
derlandschen arbeidsdienst, die in het genot
waren van kostwinnersvergoeding, wordt de
laatstelijk aan hen toegékende kostwinners
vergoeding, uitbetaald tot en met het einde
van de kalenderweek, volgende op die, waar
in het vertrek plaats had.
(2). Ten aanzien van de in het eerste lid
bedoelde personen, die op het einde van de
week, volgende op die, waarin het vertrek
plaats vond, nog geen inkomsten hebben ver
kregen of lo.ongevenden arbeid hebben kun
nen aanvaarden, wordt de kostwinnersver
goeding doorbetaald tot en met den dag
voor dien, waarop zij zoodanigen arbeid heb
ben kunnen aanvaarden, doch uiterlijk tot
en met het einde van de vierde kalender-
week, volgende op die, waarin het vertrek
plaats had.
(3.) Aan ongehuwden, wien een vergoe
ding voor ongehuwden is toegekend, kan
deze vergoeding wórden doorbetaald gedu
rende dezelfde termijnen en op dezelfde
voorwaarden, als in het eerste en tweede lid
Is bepaald ten aanzien van de doorbetaling
van kostwinnersvergoeding.
Artikel 6
Dit besluit wordt geacht in werking te
zijn getreden op 21 Maart 1941.
GESMOKKELDE TARWE IN BESLAG
GENOMEN.
Rijksambtenaren hebben Dinsdag in Epen
(gemeente Wittum) beslag kunnen leggen
op 500 kg. gesmokkelde tarwe. De smokke
laars wisten te ontkomen.
INSTORTING IN STAATSMIJN EMMA.
Vier ingesloten mijnwerkers na
5 uur hard werken bevrijd.
Woensdag had op de 400 meter:verdie-
ping van staatsmijn Emma te Heerlen een
instorting plaats, waardoor vier mijnwer
kers, die op tachtig meter van deze instor
ting werkten, werden ingesloten. Aanstonds
werd met het opruimingswerk begonnen.
Na vijf uur hard werken konden de
mijnwerkers uit hun benarde positie wor
den bevrijd. Zij hadden geen letsel opgeloo-
pen.
ZATERDAG 14 JUNI 1941.
Hilversum I. 415 m.
6.45 Gramofoonmuziek.
6.50 Ochtendgymnastiek.
7.00 Gramofoonmuziek.
7.45 Oehtendgymnastiek.
8.00 BNO: Nieuwsberichten.
8.15 Gramofoonmuziek.
9.15 Voor de huisvrouw.
9.25 Symphonisch strijkensemble (opn.).
10.00 Ernstige muziek (opn.).
12.00 Pianovoordracht.
12.40 Almanak.
12.45 BNO: Nieuws- en economische ber.
1.00 De Melodisten en gramofoonmuziek.
2.00 Voor het gezin.
2.20 Na gedane arbeid... muziek en vroolijk-
heid!
4.00 Bijbellezing (voorbereid door de Christ.
Radio-Stichting)
4.20 Zang en piano.
5.15 BNO: Nieuws-, economische en beurs
berichten..
5.30 Orgelspel.
6.00 Gramofoonmuziek.
6.15 Voor den binnenschipper.
(7.0O—7.15 BNO:
Productieslag
6.30 Het orkest Eloward
Vragen van den dag).
7.45 Nederland voedt zichzelf.
1941.
8.00 BNO: Nieuwsberichten.
8.15 Spiegel van den dag.
8.30 Zaterdagavondprogramma,
9.30 Berichten (Engelsch).
9.45 Gramofoonmuziek.
10.00—10.15 BNO: Engelsche uitzending:
„Dutch news reel".
Hilversum II. 301.5 m.
6.45 Gramofoonmuziek.
6.50 Ochtendgymnastiek.
7.00 Gramofoonmuziek.
7.45 Ochtendgymnastiek.
8.00 BNO: Nieuwsberichten.
8.15 Gramofoonmuziek.
10.00 Morgenwijding (voorbereid door het
Vrijz. Prot. Kerkcomité).
10.20 Fragmenten uit de operette „Frauen
im Metropol" (opn.). Gramofoonmuziek en
„Ons schemeruurtje" (opn.).
12.00 Berichten.
12.15 Gramofoonmuziek.
12.45 BNO: Nieuws- en economische ber.
1.00 Zang met pianobegeleiding. u
1.40 Voor de jeugd.
2.00 Het Rotterdamsch Philharmonisch Or
kest en soliste (2.453.00 „Stad en Land")
4.00 De Romancers en soliste.
4.45 Gramofoonmuziek.
5.00 Bijbelvertelling (voorbereid door het
Vrijz. Prot. Kerkcomité).
5.15 BNO: Nieuws-, economische en beurs
berichten.
5.30 Viool en piano.
6.15 Amsterdamsch a cappella-koor „Bel
Canto" en gramofoonmuziek.
6.45 Reportage.
7.00 BNO: Groningsch praatje.
7.15 Gramofoonmuziek.
(Om 7.30 Werkers ontmoeten elkaar).
8.00 BNO: Nieuwsberichten.
8.15 Vroolijke voordracht met muzikale om
lijsting.
8.30 Torenmuziekopn.).
9.20 Het Concertgebouworkest, het Tpon-
kunstkoor Amsterdam en solisten (opn.).
9.40 Gramofoonmuziek.
9.55 Dagsluiting (voorbereid door de Christ.
Radio-Stichting)
10.00 BNO: Nieuwsberichten, sluiting.
DOOS 25 CT. - TUBE 35 CT.
Feuilleton
Door Monica Hart
33
Morley wil Helen in de stad houden?,'
vroeg Raynour.
Ja, hjj wil haar in huls doen bij twee lieve
oude dames, die ik hem heb aanbevolen. Het
zijn allerliefste menschen en ze zullen goed
voor Helen zorgen en haar verdere opvoeding
verzorgen. Mijn vader heb ik hier nog niets
van verteld, maar ik zal het direct doen zoodra
Morley mij hiervoor zijn toestemming geeft.
Zoowel Vaoer als Dora vreezen beiden nog,
dat Helen door haar pleegouders opgeëischt is.
En Morley verzocht mij niets te zeggen voor
hij er zeker van was, dat alles in orde zou
komen.
Philip dronk zijn glas leeg en ging met Lord
Raynour naar beneden, waar hjj tot zjjn ver
wondering de gasten al aanwezig vond.
Marion Kentrad zag er eenigszins rood en op
gewonden uit. Ze was druk in gesprek met
John Arkwright en Dora, toen ze Philip en
Lord Raynour in het oog kreeg. Ze scheen het
noodig te vinden hen direct op de hoogte te
brengen van wat besproken werd.
Wat zegt u ervan?, zei ze luid; dat
was wel het meest onverwachte wat had kun
nen gebeuren. Ik moest er eigenlijk teleurge
steld door zijn, maar ik geloof niet dat dit het
geval is. Het bewijst dat wat de detectives
van Staunton Heath hebben gedacht, waar
moet zijn; alleen zjjn de feiten nog érger dan
ze hebben kunnen vermoeden!
Dora keek haar broer aan en deze vond dat
ze er betiokken uitzag. Het deed ook hem on
aangenaam aan, dat juist een toespeling werd
gema«kt op dat ongelukkige incident met den
diamant.
Hij ging' naast haar staan alsof hjj haar als
steeds onder zijn hoede nam.
Wat is er dan gebeurd?, vroeg hjj.
JVel, verklaarde Lady Kentard, de
diamant, die in Dora's beurje gevonden werd,
is heelemaal geen diamant; het is niets anders
dan een knappe imitatie!
HOOFDSTUK XLVI.
Tpen ze aan tafel gingen, Dora aan den
arm van Graaf Bridgetown, vond het meisje"
een tuil Maréchal rozen naast haar bord lig
gen,' een attentie van den ouden edelman.
Dora bloosde en dankte den gever hartelijk.
Ze probeerde de rozen op de een of andere
manier aan haar japon te bevestigen. Ze was
eenvoudig ert zonder veel sieraad gekleed en
kon geen broche vinden, die voor dit doe) ge
schikt was. Ze kreeg evenwel een gelukkige
ingeving. Haar plaats aan tafel was vlak
naast den schoorsteenmantel. Zij duwde haar
stoel achteruit, stond op en liep op een oude
Chineesche vaas toe, een van de geliefkoosde
antiquiteiten van haar vader.
Ik heb altijd een kleinen voorraad veilig-
heidspelden en dergelijke dingen in die vaas.
legde ze lachend uit. Vader kan er zich
heelemaal niet mee vereenigen en zegt, dat
ik een verschrikkelijk vandaal ben.
Terwijl ze sprak stak ze haar hand in de
vaas en bevestigde vervolgens de rozen op
zoo handige wjjze, dat de stelen en bladeren
de wijze van bevestiging totaal verborgen.
Men had de gasten aangevuld tot twaalf, door
zekeren heer en mevrouw Gilmor te vragen,
buren van de Arkwright's. Op Harry rustte
zeer tegen zjjn zin de verplichting vriendeljjk
te zjjn tegen mevrouw Gilmor, doch daar de
tafel door Dora gearrangeerd was, sprak het
vanzelf, dat hjj haar aan zjjn andere zijde
vond. Philip had Helen tot tafeldame. Het
meisje maakte snelle vorderingen en had veel
van haar schuwe onbeholpenheid afgelegd.
Aan haar andere zjjde zat Lord Kentard en
hoewel het meispe zooals gewoonlijk weinig
spraakzaam was, gaf ze toch niet den indruk
van geestelijke achterlijkheid.
Philip beschouwde dit als een zeer ver
blijdend teeken, maar lang stonden zjjn ge
dachten hierbij niet stil; er waren nog andere
problemen om over na te denken.
De diamant, die in Dora's beursje was ge
vonden, was een imitatie gebleken en de voor
de hand liggende verklaring was, dat deze
steen zorgvuldig naar den echten was ge-
copieëerd, met het doel den diefstal te beman
telen. Waarschijnlijk had de dief... zonder
twijfel Staunton Heath,... geen kans gezien
de imitatie onopgemerkt op de plaats van den
verdwenen en echten steen neer te leggen,
nadat hij den gestolen diamant in veiligheid
had gebracht. En toen hij op het bridge-
avondje den valschen steen bij zich had en er
geen raad mee wist had hjj er gebruik van
gemaakt voor een laaghartige wraakneming
op het jonge meisje, dat zijn huwelijksaanzoek
had afgewezen.
Dit was Lady Kentard's meening over de
toedracht, een meening, die door iedereen ge
deeld werd. Eén ding was zeker, namelijk, dat
nu vaststond dat de diamant werkeljjk ge
stolen was, Staunton Heath hieromtrent
moest ondervraagd worden en eventueel
wegens den diefstal vervolgd moest worden.
Het is mjj een raadsel, had Lady Ken
tard gezegd, dat wij niet eerder ontdekt
hebben, dat de steen valsch was. Maar om de
waarheid te zeggen, noch Hugh noch ik heb
ben er goed naar gekeken. Wij hebben hem
dadeljjk als den eersten steen geaccepteerd.
Ik heb hem direct in zijn étui gelegd en er
niet verder naar gekeken. Pas vanmiddag,
toen Grale kwam om mjj een paar vragen
te doen, haalde ik hem te voorschijn en hjj
zag dadeljjk, dat het een imitatie was.
De wending, die de historie met den dia
mant genomen had, stond Philip maar matig
aan. Juist nu de zaak weer in het vergeetboek
raakte, zou ze opnieuw opgerakeld worden.
Als Staunton Heath niet vrijwillig bekende
de dief te zijn. zou er ook hiervoor een ver
volging tegen hem moeten worden ingesteld
en zou de heele geschiedenis op de openbare
terechtziting komen. Dora zou als getuige
aan al de ellende van een kruisverhöor zjjn
blootgesteld. Weliswaar zou haar onschuld
dan voor verstandige menschen zonneklaar
blijken, maar er bleven toch altijd nog be
krompen en kwaaddenkende zielen over, die
nu eenmaal zweren bij het spreekwoord:
Er heet geen koe bont of er is een vlekje
aan!
De maaltijd liep ten einde; de heeren bleven
niet te lang bij hun .port en hun sigaren,
maar voegden zich spoedig bij de dames in
den salon. Men wilde het niet al te lang
maken, want het was nog een heele rit naar
Londen. Vooral Graaf Bridgetown hield niet
van nachtwerk, zooals hij het noemde. Trou
wens, hij zou wat eerder dan de anderen ver
trekken en hij had Lord Raynour een plaats
aangeboden in zijn wagen, die om tien uur
zou voorkomen. De Kentards, die hun kleine
auto buiten hadden laten staan, zouden wat
later wegrijden.
Dora en Marion hadden allebei een mooie
stem en Harry speelde goed piano, zoodat
het bijna vanzelf sprak, dat een deel van den
avond aan muziek en zang gewijd werd Phi
lip maakte van de gelegenheid gebruik om
met Helen een kleine wandeling in den tuin
te doen en toen Greta het tweetal langs het
open venster zag voorbijgaan, keek ze hen
met gefronst voorhoofd en trillende lippen na
Zoo kwam langzamerhand het einde van
den avond. De Graaf en Lord Raynour waren
al vertrokken en de Gilmor's hadden spoedie
hun voorbeeld gevolgd. Lord Kentard was
even naar buiten gegaan om den motor van
zijn kleinen wagen te inspecteeren. Dora zou
inmiddels nog een laatste lied zingen
Terwijl ze zong gebeurde er plotseling een
ongeluk. Zij stond vlakbij den muur onder
een zware, antiek console, waarop een Chi
neesche vaas stond. Eensklaps braken de
krammen en het zware stuk houtwerk met
de vaas kwam naar beneden.
Een schreeuw van schrik klonk door de
kamer en Harry, die voor de piano zat
trachtte mog Dora weg te trekken. Het was
evenwel te laat. De console raakte haar niet
maar in haar val raakte de vaas met een'
hevipen bons haar slaap. Zij zonk on den
grond en er vloeide bloed uit een wond aan
haar voorhoofd. langs haar gezicht? Met uit
roepen van schrik en ontsteltenis haastten
allen zich naar het gewonde meisje. Zij lag
met haar hoofd op Harry's knie en hij tracht
te met zijn zakdoek het bloed te stelpen.
Het is niet diep, zei hijde snee he-
teekent niets, maar zij is van den schrik
flauw gevallen.
Terwijl hjj sprak vloog Lady Kentard, dia
naast het meisje was neergeknield, met een
schreeuw van schrik overeind.
Zij staarde Dora aan, doodsbleek, en toen
keek ze met ontstelde oogen John Arkwright
en Greta aan.
Wat is er? vroeg Dora's vader adem
loos.
Marion wees naar Dora's borst. De groote
tuil Maréchal Niel-rozen was losgerukt, toen
Harry zijn meisje had willen terzijde trekken.
Stelen en bloemen lagen op den grond naast
haar en op haar borst, nu niet langer door de
bloemen verborgen schitterde, groen en drei
gend, een groote diamant.
HOOFDSTUK XLVII.
Philip was van zijn wandeling met Helen
niet in de kamer teruggekeerd, om van de
gasten van zijn vader afscheid te nemen. Hjj
was in de eetkamer geroepen omdat zich daar
fff"„ °ny.e)rwacht bezoeker bevond. Zjjn prettig
rii» iT WES Sestoord door een huisknecht,
o ™as komen zeggen, dat mjjnheer
spreken. wachtte en dadeljjk wilde
Philip fronste het voorhoofd; hü kreeg een
hoordeV°el Van onhell> toen hU den naam
^'.at kan Stevens van mjj willen? mom-
hani v''1' j moet wat bjjzonders aan de
ofL Jn' dat hiJ' °P dezen tijd nog nier komt.
kant V6nS Was de chef van het Londensche
tronwHe Va" Arkwright en Zoon, de ver-
fim f 6n betrouwbare rechterhand van de
ni, jn'en' Philip wendde zich tot Helen, die
aast hem was blijven staan en weinig aan-
schonk aan de oorzaak der stoornis.
Wordt vervolgd.
