Nieuwediepers
Ons Indisch Hoekje
Het drukwerk
drukkerij De Boer
üan de tippel!
Ponderdag 19 Juni 1941
Tweede Blad
Praktisch géén uitvallers
Hedenavond de zwaarste avond
Dc herinenting te
Kleine Sluis
PietKöhler's jubileumfeest
dus:
LBD te sterk voor
Walbedrijf
H*H J* - Watervogels
Sommige adverteerders
Texelsche boot verloor
haar schroef
SEMARANG VOOR 40 JAAR
MtadónLeutuió
De Avond-Vier daagsche
Wederom' hadden de wandelaars de
volle medewerking van Pluvius; een heer
lijk zonnetje deed zijn stralen op het
groene tapijt van het Helder-terrein neer
vallen. Het geheel maakte daardoor een
nog gezelliger indruk. Het was overigens
een bijzonder aardig gezicht toen wij
gisteravond eens een kijkje namen bij den
start.
Reeds om even over 6 kwamen er al wan
delaars op het Hélder-terrein aan. De meisjes
Uilen keurig opgemaakt, een schoon shirtje
of blouse aan en daarbij elegante sokjes over
de schoenen.
Ook de heeren vertoonden zich op hun
voordeeligst, we zagen o.a. piekfijne kapsels,
plat achterover met een lijn welke maar een
maal zoo lukt. De meeste hadden „kistjes"
aan, die nu wel niet zoo mooi zijn, doch deze
hebben dusdanige voordeelen, dat ze toch de
voorkeur genieten. Voor het loket van den
heer Wiersma is het bij momenten een drukte
van belang, maar deze handige organisator
weet er wel raad mee en al gauw kunnen
de eerste groepen starten.
De officieele wandelploegen loopen vanzelf
perfect en hoewel we de ploegen buiten de
kom nog niet hebben gadegeslagen, iets wat
we vanavond hopen te doen, haalt men deze
clubs er toch zoo uit.
Toch kan een woord van sportiviteit
aan het adres van de P.T.T. niet achter
wege blijven, want ook deze heeren, onder
de deskundige leiding van vader Heijblok
slaan zich er goed door heen. De ploeg
van de Roode Haan, waar tusschen haak
jes een paar aardige „witte kippen" tus
schen zitten, kenmerkte zich al reeds
den eersten avond, door een buitenge
wone sportieve geest, een voorbeeld dat
de wandelsport juist zoo populair maakt.
Vroolijk zingend ging men er op af en
ook kwam men in dezelfde gepaste vroo-
lijkheid weer terug. Trouwens deze
tweede dag deed de vriendschapssfeer toch
erg naar voren komen, want we zagen, op
den Jan Verfailleweg, dus kort na de
start, een zwart gekleede wandelnimph
met spierwit haar gearmd haar 20 km
aanvangen, wat ondertusschen met die
warmte voor den sécondant nu niet zoo
leuk leek...
Toen Wij weer naar het Helder-terrein
terugkeerden was het daar nog steeds
een gaan en komen van wandelaars en
eerst tegen 7 uur was de drukte eenigs-
zins geluwd.
Nog meer wandelaars.
Er waren nu nog meer tippelaars dan
gisteren.en vooral van de zijde van de Rijks
werf hadden nog een flinke aantal de stoute
schoenen aangetrokken. Deze laatste zullen
echter de laatste 20 km in Anna Paulowna
loopen, evenals de Roode Haan, die morgen
de wacht heeft en dus één dag uitvalt.
Slechts één niet verschenen.
Gisterenavond was er slechts één persoon
niet aan den start verschenen en dat was
nog een bijzonder geval, zoodat dus tot heden
van een nagenoeg volledige bezetting kan
worden gesproken, een bezetting die dus on
geveer 120 man telt.
Ook nu weer was het meerendeel weer
om ongeveer half tien binnen en hoewel
er zich zoo hier en daar wel pijnlijke ge
zichten voordeden, mag ook deze tweede
dag als bijzonder geslaagd heeten.
De meeste wandelaars keerden met
roode, frissche gezichten naar huis en
zullen vanavond voor den derden dag
starten, de zwaarste dag volgens de
experts. Wij voor ons zullen afwachten
en vanavond het parcours eens nader
onder het oog nemen, hopende dat ook
dan het aantal uitvallers tot een mini
mum beperkt blijft.
Slechts één uitvaller.
Er werd tijdens den tweeden dag slecht één
Uitvaller genoteerd, terwijl in Anna Paulowna
wel veel blaren, doch geen enkele uitvaller
zich heeft gemeld.
Rehabilitatie van burgemeester
Manlief.
Het is ons gebleken, dat ons aanvul
lend bericht over de herinenting te KI.
Sluis, opgenomen in ons nr. van Zaterdag,
tot misverstand aanleiding heeft gegeven.
Wij hebben hierin geschreven, dat de
mededeeling over deze herinenting (be
doeld wordt de officieele mededeeling
van het gemeentebestuur) op verkeerd
begrijpen berustte. Ons bericht in de
Heldersche Crt. van 10 Juni, gebaseerd
op deze mededeeling, was dus onjuist en
de critiek, daarin uitgeoefend op den
burgemeester van Anna Paulowna, Mr.
Mljnlief herroepen we.
Het Is ons bij nader onderzoek ge
bleken, dat het hier een misverstand be
trof ten aanzien van de door het ge
meentebestuur bedoelde lokaliteiten. Het
doet ons genoegen, dat de blaam op
Burgemeester Mljnlief geworpen, dat hij
de belangen van de Heldersche geëvacu-
eerden niet voldoende zou hebben behar
tigd, dus ten onrechte was.
Zooals onze lezers weten zal de herin
enting op nader te bepalen datum ge
schieden in de O.L.-school te KI. Sluis.
moet een aanbeveling
en een Introductie voor
Uw zaak zijn
Laat het daarom
vervaardigen in
een bedrijf dat
technisch „bij" is
Ook Frans Nienhuys, Martha Posno,
Cor Smit, Frans Bogaerd en „Tante
Cor en Oom Kokkie" komen.
Zooals men reeds gelezen heeft vindt er
a.s. Zondagmiddag in het Casino een bijzon
dere uitvoering plaats. Dien middag zal na
melijk een van de populairste Nederlandsche
humoristen (zoo niet de populairste!) het
feit herdenken, dat hij sedert een halve eeuw
op de planken staat.
Men heeft kunnen lezen, dat er voor deze
uitvoering meer dan gewone belangstelling
bestaat. Niet alleen bleek dit uit het feit, dat
een huldigingscomité spontaan opgericht
werd, doch daarnaast werd geconstateerd
dat er onder het publiek eveneens drang
bleek te bestaan den vermaarden Piet Kohier
eens terdege te laten zien dat men in Den
Helder, ondanks evacuatie en andere misère
goed tooneel nog steeds weet te waardeeren.
Men zal Piet Kohier zien in de rol, die hem
carrière bezorgde, namelijk in die van den
„Boemelbaron". Velen zullen hem ongetwijfeld
wel eens eerder in deze creatie gezien
hebben, doch dat zal dan alleen maar een
stimulans zijn hem ook thans te aanschou
wen.
Piet Kohier komt niet alleen. Hij is in goed
gezelschap, en wel in gezelschap van artis-
ten van naam. Daar zijn de bekende radiq-
artisten „Tante Cor en Oom Kokkie", die
men reeds zoo vaak via den aether heeft
kunnen beluisteren, daar is Frans Nienhuys,
de man van „U vraagt en wij draaien",
daar is de talentvolle actrice Martha Posno,
daar is de cabarettière Cor Smit en tenslotte
zijn er Kees van Dam en Frans Bogaerd.
Al met al belooft deze jubileumsmiddag
een bijzondere te worden. Het zou ons
verwonderen, als het Casino niet
volbezet zou zijn. In dit verband is het
aan te bevelen dat men zich vroegtijdig
van plaatsbewijzen voorziet. Bijzonder
heden daaromtrent leest men in ons
nummer van gisteren.
Uaeifat
Na nog geen wedstrijd verloren of geljjk
gespeeld te hebben, kwam gisteravond
L.B.D. I in het veld tegen het Walbedrijf, die
evenals Debo tot nog toe geen één winst
punt uit deze competitie heeft weten te halen
De verwachting was dan ook, dat L.B.D. een
„makkie" zou hebben. Doch zoo gemakkelijk
ging het ook weer niet. Het eerste begin
was zelfs voor het Walbedrijf en met wat
meer geluk hadden zij reeds in de eerste 10
minuten kunnen doelpunten. Rensmaag was
op een .gegeven moment handig langs Selder
beek geglipt en zette keurig voor. Doch de
voorhoede wist dezen uitgezochten kans niet
te benutten. Trouwens de voorhoede was wel
het zwakste deel van het elftal, al viel het
dan ook niet mee om door de backs van
L.B.D., Selderbeek en Jongman, heen te
breken. Het beste in de voorhoede vonden wij
nog Hoek en Feekman, l.g. was de „clou"
van den avond en tevens maker van het
mooiste doelpunt van dezen wedstrijd.
Zoo zwak als de halflinie (uitgezonderd
Rensmaag) en voorhoede was, zoo hecht was
de verdediging van het Walbedrijf, met
Wijker als uitblinker. Aan de verdediging is
het dan ook te danken, dat L.B.D. slechts
eenmaal voor de rust kon scoren. Dit doel
punt kwam nog vrij onverwachts.
Na een half-uur spelen vergat keeper
Worst, die overigens goed voldeed, in te
grijpen. Dijkshoorn maakte daar goed ge
bruik van en scoorde van dichtbij 01.
In de tweede helft was L.B.D. aanmerkelijk
sterker. Bregman en de Boer in de halflinie
lieten nu van zich spreken en schepte goede
kansen voor hun voorhoede. Doelpunten
bleven d&n ook niet uit. Hoogvorst opende de
score na de rust even later gevolgd door een
goal van v. d. Hert en Dijkshoorn. Zoo was de
stand na een half uur spelen 40 in het
voordeel van L.B.D.
Voor dat het spel dreigde te verflauwen
bemoeide het publiek er zich mee en moedig
de, nog meer dan voor de rust, de spelers
van het Walbedrijf aan. En met succes. Er
kwam weer leven in de brouwerij, soms wel
eens wat te veel en het Walbedrijf zette
alles op alles om alsnog de eer te redden.
Wat hun dan ook in de laatste minuten ge
lukte.
Rensmaag, die naar voren was verhuisd,
wist zich door de verdediging heen te werken
en gaf den bal afgemeten aan Feekman. Deze
keer vergastte „de zwarte" ons niet op zijn
vermaarde goocheltrucjes en knalde meteen
hard langs den verbaasden L.B.D,-keepèr
Blokker.
Aanvang 7.80 Helder-terrein.
Hedenavond zullen onze plaatselijke junio
ren van Racing en Helder, onder den naam
van H.H.J., een wedstrijd spelen tegen de
Watervogels. Onze 4e klassers komen dus na
langen tijd weer in eigen stad in het veld en
vooral de bewoners van den Ouden Helder
zullen dit treffen' ten zeerste op prijs stellen.
Het elftal van de junioren in volledig, ter
wijl de Stormpieten er als volgt uitzien:
Kubbe
v. Velzen Schotting
S. Been
Beekhoven
d. Hert
K. Been
Hoogvorst
Wessel
H. Been
Rensmaag
Hft ket
WIENS EIGENDOM IS DAT?
Op het Hoofdbureau van politie worden
inlichtingen verstrekt inzake een gevonden
heerenfiets en een defecte handwagen. Wie
mist deze apparaten?
FIETS VERDWENEN.
Een bewoner van de Javastraat deed aan
gifte dat hg zijn fiets, die hg even voor de
woning liet staan, verimst.
Een onderzoek wordt ingesteld.
LINKS RIJDEN MAG NIET.
Jemand werd bekeurd in verband met het
feit, dat hij in de Spoorstraat links aanhield,
terwijl hij op de fiets zat.
NOG ZOOIETS.
Een andere stadgenoot verzuimde in de
Keizerstraat in de goede richting te rgden.
Ook voor dat feit ging de man „op de bon".
BEZOEK IN DE OOSTSLOOTSTRAAT.
Een bewoonster van de Oostslootstraat
deed bij de politie aangifte, dat er tijdens
haar afwezigheid bezoek in het huis was
geweest. Een onderzoek werd ingesteld, maar
tot nu toe werd niets vermist. Was hier een
„eerlijke dief" aan het werk...?
TWEEMAAL BEKEURD.
Sommige menschen loopt niets mee. Dat
ondervond eergisteren een ijscoman, die niet
in het bezit was van een bewijs, dat hg de
door hem ingenomen standplaats mocht be
zetten. Deshalve kwam hij op de bon. Het
bleek eveneens,, dat de man geen identiteits
kaart bij zich droeg. Ook voor die overtreding
werd hij bekeurd.
FIETSEN VERDWENEN.
Een bewoner van de Koningstraat en een
bewoner van Julianadorp deden aangifte, dat
hun fietsen verdwenen zijn. Ook naar deze
karretjes wordt een onderzoek ingesteld.
VANDALISME.
Een bewoonster van de Hoogstraat kwam
aangifte doen dat de deur en de luiken van
haar woning beschadigd waren. Kennelijk met
opzet. Een laffe streek.
NOG ZOOIETS.
Een bewoner van de Piet Heynstraat gaf
aan, dat jeugdigen van jaren bij hem een ruit
ingegooid hadden. Wanneer zal dat eens in
Den Helder ophouden?
BOTSING.
Op het Helden der Zeeplein botsten twee
wielrijdende dames tegen elkander aan, tenge
volge waarvan een der dames een beschadigd
rijwiel te incasseeren kreeg, hetgeen weer
aanleiding was dat er klacht gedaan werd.
GEEN TEEKEN.
Iemand werd bekeurd terzake het feit, dat
hij verzuimde een teeken te geven bij het ver
anderen van richting, terwijl hij fietste langs
's heeren wegen.
DIEFSTAL UIT OFFERBLOK.
Bij de politie werd aangifte gedaan, dat
4oor een 3-tal zeer jonge knaapjes eenig geld
was ontvreemd uit een offerblok in de Katho
lieke Kerk aan de Kerkgracht.
Bedrijfscom petitie
Uitslagen.
Woensdag: WalbedrijfL.B.D.
Programma.
Heden: WillemsoordW.T.B., aanvang 19
uur, terrein H.R.C.; scheidsrechter G. v. d.
Kooi.
zitten uren op een
pakkende tekst te „broeden"
Verspil geen tijd!
U voorlichten
Laat
ons
Het kost niets extra!
Op slechts enkele meters van stei
ger in Nieuwediep.
Latertje voor de passagiers.
Zoo er een dienst met de regelmaat van
een klok verloopt, dan is dat de dienst,
die sedert jaar en dag onderhouden wordt
door de TESO. Maar gisteren is deze
regelmaat verstoord door een incident,
waarvan het derde en laatste aange
schafte schip der TESO-vloot, de „Voor
waarts", het slachtoffer geworden is.
Toen gisteravond de „Voorwaarts"
voor de laatste maal van Nieuwediep naar
Texel vertrok, dat is te ongeveer 7 uur,
werd plotseling, toen men zich op enkele
meters van den steiger af bevond, gecon
stateerd, dat er iets verkeerd ging. Wie be
schrijft de verbazing van de equipage toen
men bermerkte, dat de „Voorwaarts" haar
schroef verloren had.
Terstond werden maatregelen genomen
om passagiers, post en schip naar den
overkant te brengen. De „Dokter Wage-
maker" arriveerde spoedig en deze was
het, die de vracht en passagiers naar
Texel bracht. Hg maakte tegelijkertijd
verbinding met de „Voorwaarts", en met
deze op sleeptouw ging het naar het
eiland.
Normaal is de tijd van aankomst aldaar
kwart voor acht. Door de gebeurtenissen
werd dit thans... half 11. Een latertje dus.
Omtrent de oorzaak van het verliezen
van de schroef tast men nog in het
duister. Of het hier een montagefout be
treft of iets anders, is nog niet vastge
steld.
Hieuwt uil lIhJk
Visscherij
Urk, 17 Juni.
Door 50 vaartuigen werd heden aan den
vischafslag alhier aangevoerd: 2500 kg aal
en paling, van 23—140 kg per vaartuig, prgs
0.621.54; 60 kg voorn, 1420 ct. per kg;
40 manden possen, prijs 2.20 en 110 manden
nest, 34 ct. per mand.
De possen waren weer hooger in prgs.
DRINKWATERVOORZIENING.
Op Urk begint een nijpend gebrek aan
drinkwater te komen. Het weinige drink
water, dat er nog is, wordt door het groot®
aantal muggen niet meer bruikbaar. Naar
ons werd medegedeeld hebben nu eenige
raadsleden aan B. en W. gevraagd om hierin
verandering te brengen door een der booten
der Eerste Urker Stoombootmaatschappij
eiken dag drinkwater van Kampen en Enk
huizen te halen. Of dit verzoek door kan
gaan zal zeer zeker door B. en W. nader wor
den beslist.
Toen ik in 1896 te Semarang
kwam, was Java een land, uit
sluitend door ambtenaren, hoo-
ge en lagere, bestuurd. Ge
meenteraden kende men niet.
Aan politiek deed men niet;
partijen waren er niet; voor
godsdienstige zaken maakte
niemand zich warm, kortom 't
leven van den Europeaan „rolde
vredig als dat des tevreden
landmans heenen". Om de 5 4
6 jaar werd de rust zeer ern
stig gestoord. Dan trad er een
cholera-epidemie op, die weinig
spaarde, waaraan in de groo-
tere en kleinere centra eerst
en vervolgens op het platte
land honderdduizenden stier
ven: Javanen, Chineezen, Eu
ropeanen. De laatste meenden
goed te doen de cholerabacillen
met een flinken borrel of een
stevig glas wijn „onder den
pekel" te zetten. In de apotheek kocht men
allerlei „onfeilbare" cholera-dranken!
Het was een somber bestaan, want niemand
voelde zich veilig! De prac.tgk had geleerd,
dat de ware ziekte verdween, zoodra de regen
tijd aangebroken was. Maar dat duurde vaak
weken, maanden zelfs! Eindelijk, eindelijk viel
er een zware regenbui. Na een paar dagen
weer een en nog weer een: de regens waren
doorgekomen! Ons blad „De Locomotief" ver
meldde geen „gevallen" meer: de cholera was
„weggespoeld". Wij leefden weer op, kregen
weer schik in ons bestaan. Men sprak er dan
wel over, hoe noodig het was om een stede
lijke waterleiding aan te leggen, maar dat was
gouvernementszorg, wij, de stedelijke bewo-^
ners, konden nergens invloed op uitoefenen.
Dus zweeg men.
De tijden veranderen, ook In ons Indië. In
1903 nam de Tweede Kamer een wet aan, die
het mogelijk maakte gemeenteraden in de
groote steden te stichten. De leden werden op
advies van den resident benoemd. Veel kracht
ging er niet van uit: men moest den „Toewan
besaar" te veel naar de oogen kijken, men was
niet vrij. De bevoegdheden waren zeer beperkt.
Voor personen met daadkracht en die wa
ren er in een handelsstad genoeg zat er in
het raadslidmaatschap geen voldoende „mu
ziek". Men hield zich dus afzijdig. Een paar
jaar later mocht een deel der leden door de
burgerij worden verkozen. Het plaatselijk „pa
triottisme" is in Indische steden in tegenstel
ling met hier, niet sterk ontwikkeld. Dat is
een gevolg van de omstandigheid, dat de Eu
ropeaan maar een paar jaar in een stad woont
om dan weer te worden verplaatst. Men kent
de stad dus niet. (Ik merk op, dat de raden
wel oudere inwoners, Javaansche en Chinee-
sche leden telde, maar die waren in dien tgd
nog niet voldoende ontwikkeld om leiding te
geven). Van toestanden in de stad had feiteljjk
niemand eenige notie. Tot dr. de Vogel sterfte-
statistieken opmaakte, waaruit bleek, dat er
op sanitair gebied toestanden heerschten, die
ondraaglijk waren! (Net als in alle andere
grootere plaatsen!). „Men", d.w.z. de Euro-
peesche burgerg, werd klaar wakker geschud.
Er werd aangepakt! Flink! Onze gemeente
raad was eerst in het z.g. residentiekantoor
een machtig gebouw gehuisvest. Maar
de verschillende gemeentelijke diensten namen
snel in omvang toe, ze „puilden" er uit! De
gemeente kocht een mooi, ruim, oud-Indisch
huis en richtte dit in voor gemeentehuis.
Bij groote, feestelijke gebeurtenissen baadde
het groote witte huis in een zee van licht.
Tegen den donkeren achtergrond geeft dit een
feëriek effect.
Als echt oud-Indisch huis houdt het de her
innering aan het „tempo doeloeh", (het ver
leden, dat niet meer terug keert) levendig.
(Zie foto, mjj toegezonden door „De Loco
motief").
Dr. H. F. TILLEMA.
KeH& en Zending.
JEUGDRAAD TE GRONINGEN.
De kerkeraad der Nederlandsche Hervormde
gemeente te Groningen heeft het reglement
voor den onlangs gestichten jeugdraad vastge
steld. Het hoofddoel van dezen raad is den
band tusschen kerk en jeugd nauwer aan te
halen.
HET RELIGIEU8E LEVEN IN
DUITBCHLAND.
De jongste publicaties van het Duitsche
Rijksbureau voor de statistiek geven een dui
delijk beeld over het religieuse leven in het
tegenwoordige Duitschland. In 1989 had de
volkstelling plaats en in de vragenlijst, welke
werd uitgereiktstonden ook vragen omtrent
den godsdienst. Uit de beantwoording bleek
dat van de totale bevolking van 79.4 millioen
niet minder dan 75.1, millioen of 95 pet. tot
een kerkgenootschap behoorden of bij een
godsdienstige vereeniging waren aangesloten,
of lid waren van een religieus gezelschap. Van
de andere vijf millioen gaven 2.75 millioen
menschen, of 3.5 pet. op dat ze wel in God
geloofden maar niet tot een kerkgenootschap
of iets van dien aard behoorden. Hieruit blijkt
dus dat slechts 1]/^ pet. zich als geheel onker
kelijk te boek liet stellen.
Tot de Evangelische Christenen behooren
1,9.6 millioen of 53.7 pet. Dit is dus nog de
sterkste groep, hoewel deze sedert 1938 pro
centueel beduidend achteruit ging. Dit vindt
zijn oorzaak in den terugkeer van verschillen
de gebiedsdeelen waarvan de bevolking over
wegend Roomsch-Katholiek is. De percentages
van het Roomsch-Katholieke deel der Duitsche
bevolking z\jn voor 1933 en 1939 resp. 33.5 pet.
en 1,0.3 pet. De cijfers van 1939 betreffen den
toestand na de aansluiting van Oostenrijk doch
vóór de toevoeging van de vroegere Poolsche
gebieden, Eupen-Malmedy en Moresnet, Bohe-
men en Moravië. Door deze gebiedswijzigingen
is de verhouding opnieuw ten nadcele van de
Duitsch-Evangelische gewijzigd. Van deze
totale bevolking van rond 97 millioen is 1,5.3
pet. Evangelisch en 1,7.8 pet. Roomsch-Katho
liek.
DE JAPANSCHE KERK
De niet lang geleden besloten vereenigingen
van alle Protestantsche kerken in Japan tot
één groote Japansche Evangelische kerk, wordt
thans tot uitvoering gebracht. Een grondwet
regelt dit. Deze deelt de gemeenten in 30 sy
noden (districten) in en stelt een jaarlijksche
generale conferentie vast. Eerste bisschop der
kerk werd bisschop Abe, totdusver hoofd der
1' Methodistische kerk in Japan. Hij krijgt het
recht, de predikanten te benoemen en te ver
plaatsen.
