BONNEN die
leze week geiden
Het natuurmest=
vraagstuk
LOCOMOTIEF OP
EEN SCHIP GEVALLEN
Verblijf in de open lucht
tnsschen 24 en 4 uur
Jk kom Uw koperwerk
controleeren"
De Berezina
overgetrokken
De macht van den
president der Ver. Staten
Zaterdag 5 Juli 1941
Derde b1ad
Engelsche luchtaanvallen
op ons land
Intrekking beperkingen van
toelating tot de werkverruiming
Daitsch weermachtbericht
Luchtaanval op Bremen
verijdeld
Meer. maar ook minder, dan
een koning of
minister-president
Groningen, 4 Juli. Gistermiddag
om vier uur. toen het vrachtschip van
^chipper J. van der Boom, komende van
Zevenhuizen, in de sluis van de Jonker
vaart te de Leek geschut was en door de
brug voer. welke door den brugwachter ge
opend was. naderde uit de richting Gro
ningen een goederen tram van de Neder-
landsche Tramweg Maatschappij Drachten,
bestaande uit vijf wagons, die over deze
brug moest
De seinen stonden normaal op onveilig,
'doch toen de machinist van de locomotief,
de heer S. Haveman, uit Drachten, wiide
remmen, bemerkte hii tot zijn ontsteltenis,
dat de reminstallatie niet in orde was. Hij
gaf onmiddellijk tegenstoom en maakte
door luid geschreeuw het publiek en de
opvarenden aan boord van het vrachtschip
op het gevaar opmerkzaam.
De machinist sprong op het laatste mo
ment van de locomotief en bleef gelukkig
ongedeerd. Het ontzettend lawaai kwam de
zware machine van de Drachtertram boven
op het schip terecht. Schip en locomotief
verdwenen in de diepte, waardo:r alle ver
keer. zoowel te water als over de brug en
dus ook het spoorwegverkeer, geruimen tijd
volledig gestremd zal zijn. Wonder boven
wonder deden zich geen persoonlijke onge
lukken voor. daar de opvarenden van het
schip, dank zij het geschreeuw van den
machinist, nog juist bijtijds het veege lijf
konden bergen.
De locomotief is door het gebeurde van
de overige wagons losgeraakt. De eerste
drie wagons zijn ontspoord en kwamen
dwars over de spoorbaan te staan. De brug
zelf is onbeschadigd gebleven. De aange
richte ravage is zeer groot.
In den vorigen nacht was de Engelsche
luchtmacht hier tamelijk actief. Op ver
schillende plaatsen van ons land werden
brisant, en brandbommen neergeworpen.
Meerendeels vielen deze in het water of op
het vrije veld en deden derhalve geen
schade van eenige beteekenis. Ten deele
werd echter ook meer of minder ernstige
schade teweeggebracht. Zoo werd in een
stad in het Westen des lands door een
tweetal brandbommen een garagebedrijf
in brand gezet en sterk beschadigd. De
brand werd betrekkelijk spoedig gebluscht.
Persoonlijke ongelukken kwamen er niet.
bij voor. In een dorp, eveneens in het Wes
ten des lands werd door brisantbommen de
kerk zwaar beschadigd, zoo ook een drietal
woonhuizen in de nabijheid. Van de bewo
ners dezer huizen werden er vier gekwetst.
Voorts kregen hier een 20-tal andere
woonhuizen glasschade. Verder werd een
tiorp in het Oosten des lands zwaar door
een aanval geteisterd. Daar werden drie
boerderijen, het ziekenhuis en verschillende
arbeiderswoningen getroffen en in brand
gezet. Eén dezer boerderijen brandde ge
heel af. De overige branden werden spoe
dig bedwongen. Persoonlijke ongelukken
waren hier niet te betreuren. Dan nog zijn
hier en daar in het land boerderijen of
woonhuizen geraakt en beschadigd. In een
dezer gevallen werden van de bewoners
een man en een vrouw zwaar gewond.
Tenslotte moet vermeld worden, dat door
onvoorzichtigheid wederom een ongeuk
plaats vond. Aan de kust van de provincie
Groningen kwam een daar aangespoelde
mijn door het toedoen van twee knapen
tot ontploffing. Beide knapen werden daar
bij gedood. Een in de nabijheid aangespoel
de tweede mijn kon tijdig door de politie
geïsoleerd worden.
Nogmaals wordt er ernstig op gewezen,
<Iat de bevolking en met name de jeugd,
met bommen en mijnen de grootste voor
zichtigheid in acht moet nemen. Men blij-
ve zoo ver mogelijk uit de buurt en waar
schuwe de. plaatselijke politie of de
dichtstbijzijnde commandopost van de
Duitsche weermacht.
's-Gravenhage. 4 Juli De persdienst van
het N.A.F. schrijft:
Het is geen toevalligheid, dat het produc
tieslagmanifest, uitgaande van de commis
sie Posthuma, binnen het kader van den
productieslag 1941, „Nederland voedt zich
zelf", deze week een beschouwing wijdt aan
het mestvraagstuk in ons land. Van de zij
de van het Nederlandsch agrarisch front
werd hierop al verschillende malen de aan
dacht gevestigd, omdat eèn juiste mestbe-
waring zoo uiterst belangrijk is en juist dit
punt in de achter ons liggende jaren zoo
zeer werd verwaarloosd.
„Bouwt, vergroot en verbetert zoo veel
als mogelijk de gierkelders", ried ir. G.
Veenstra in een radiotoespraak de Neder-
landsche boeren aan. Deze woorden geven
uitdrukking aan de groote beteekenis, wel
ke vooral nu aan het zorgvuldig verzame
len en bewaren van de natuurlijke mest
toegekend moet worden.
Door onze koeien en paarden worden al
leen" gedurende het winterhalfjaar 10.000
ton zuivere stikstof, 85.000 ton kali en 37.000
ton fosforzuur voortgebracht.
Dat is een hoeveelheid zuivere stikstof,
welke ongeveer even groot is, als die van
de stikstof-kunstmest, welke direct voor
den oorlog jaarlijks werd gebruikt.
Iedere boer weet, dat het geheel van de
deugdelijkheid van de mest- en gierbewa-
ring ervan afhangt, in welke mate de stik
stof uit stalmest en gier aan den bodem ten
goede komt. Is die bewaring slecht, dan
gaat het allergrootste deel van de stikstof
's-Gravenhage, 4 Juli. De inspec
teur der marechaussee vestigt er de aan
dacht op. dat in verband met de reorgani
satie van het hem onderhavige wapen is
bepaald, dat de behandeling der aanvragen
tot afgifte van een speciaal bewijs om zich
tusschen 24 en 4 uur in de openlucht op te
houden, als bedoeld in art. 4 der verorde
ning 188/1940 van den rijkscommissaris voor
het bezette Nederlandsche gebied, met in
gang van 1 Juli 1941 door de districtscom
mandanten voor zooveel dit niet reeds
eerder is geschied van de hoofden van
de regelingsbureux der voormalige rijks-
vel dwacht zal worden overgenomen.
Aanvragen als bovenbedoeld richte men
derhalve in den vervolge tot den districts
commandant der marechaussee van het
district, waarin men woont, met uitzonde
ring van de gemeenten Amsterdam, Rot
terdam. 's Gravenhage, Utrecht en Gronin
gen, waar. de aanvragen moeten worden
gericht aan den hoofdcommissaris van po
litie.
Deze aanvragen dienen vergezeld te gaan
van 2 (pas)-foto's.
De waarnemend secretaris-generaal van het
departement van Sociale Zaken, heeft een
cirèulaire tot de gemeentebesturen gericht,
waarin de verruiming van de toelating tot
de werkverruiming nader wordt omschre
ven. In beginsel kan voortaan iedere werk-
looze mannelijke Nederlander boven de 18
jaar, doch jonger dan 66 jaar, worden ge
plaatst. Een aantal uitzonderingsgevallen
worden genoemd, o.a. voor hen, die werk
hebben geweigerd of zonder geldige reden
uit Duitschland zijn teruggekeerd. Wel zal
rekening gehouden moeten worden met
een bepaalde volgorde van tewerkstelling
en zullen bijv. gesteunden en kastrekkers
de voorrang hebben.
Nieuwe truc van gauwdieven.
Amsterdam, 4 Juli „Ik kom het nikkel
en koper bij u controleeren en noteeren was
de boodschap waarmede gisteren een onbe
kende zich vervoegde bij een bewoner van
den Amstelveenscheweg.
Maar de vlieger ging niet op, want de
bewoner was zoo verstandig den man naar
zijn legitimatie-bewijs te vragen, waarop
het antwoord kwam, dat zulks niet noodig
was en het „wel in orde" zou zijn.
Juist dat antwoord gaf den bewoner de
overtuiging dat het niet in orde was en
dies toog hij, nadat de bezoeker vertrok
ken was, naar de politie om zijn ervaring
mede te deelen. Men zij voor dergelijke lie
den op zijn hoede.
Hoofdkwartier van den Fuehrer, 4 Juli (D.
N.B.). Het opperbevel der weermacht deelt
mede:
„In weerwil van den slechten toestand der
wegen duurt de achtervolging der Sovjet
weermacht over het geheele front onweer
staanbaar voort. De in aftocht zijnde vijand
lijdt de zwaarste verliezen door de meedoo-
genlooze operaties onzer luchtmacht, die
zich tot diep in het achterland uitstrekken.
In het centrum van het aanvalsfront zijn
de Duitsche troepen op verscheidene plaat
sen over de Berezina getrokken. Ten Noor
den daarvan is de grens tusschen Letland
en de Sovjetunie bereikt.
Onder den buit, die gisteren geregistreerd
is, bevinden zich ook kaarten van de gene-
ralen staf, die het sluitstuk der bewijzen
voor de offensieve bedoelingen der Sovjet
weermacht leveren. Die offensieve bedoelin
gen worden ook bewezen, doordat men
thans een nauwkeurig overzicht heeft over
de geweldige uitbreiding van het aantal
Sovjetvliegvelden aan onze oostelijke grens
in den laatsten tijd. Terwij! er voor de Sov
jetbezetting in Bessarabië, Polen, Littauen,
Letland en Estland in totaal slechts 90
vliegvelden waren, is dat aantal in den kor
ten tusschtijd gestegen tot 814 vliegvelden,
waarvaan een deel zeer goed is. Uit een on
derzoek der veroverde Sovjetvliegvelden, in
gesteld door officieren, die daartoe een bij
zondere opdracht hadden is gebleken, dat 't
aantal vliegtuigen, dat op 22 Juni op den
grond vernietigd is. 20 tot 25 procent groo-
ter is dan aanvankelijk door waarneming
uit de lucht werd geconstateerd en gemeld.
In den strijd tegen Engeland heeft de
luchtmacht voor de Engelsche oostkust twee
bewakingsvaartuigen met een gezamenlij-
ken inhoud van duizend ton tot zinken ge
bracht en bij Landsend een grooten koop
vaarder door bomtreffers beschadigd. Des
daags en des nachts waren aanvallen van
gevechtsvliegtuigen gericht op havenwerken
in het zuidwesten en zuidoosten van Enge
land:
Bij aanvalspogingen van Britsche vlieg
tuigen op de Kanaalkust hebben jagers en
luchtafweergeschut gisteren elf vijandelijke
vliegtuigen neergeschoten.
Twee Duitsche vliegtuigen worden vermist.
De vijand heeft in den afgeloopen nacht
op verschillende plaatsen in het westen ep
noordwesten van Duitschland brisant- en
brandbommen laten vallen. De burgerbevol
king leed geringe verliezen. In Bremen werd
onbeteekenende schade aan de oorlogsecono
mie veroorzaakt. Zolderbranden, vooral in
Dortmund, konden spoedig gebluscht wor
den, tien der aanvallende Britsche gevechts
vliegtuigen werden door jagers en luchtaf
weergeschut neergeschoten.
De commandant van een regiment infan
terie, kolonel Hipp, eh de commandant van
een regiment artillerie, Walcker, alsmede de
eerste luitenant Hackenschmitt, de „Ober-
feldwebel" Petermann en de infanterist An
sinu van een bataljon tirailleurs op motor
rijwielen hebben zich door buitengewone
dapperheid onderscheiden. Bij de luchtge
vechten der laatste dagen heeft kapitein
Oesau zijn vijf en veertigste en de eerste
luitenant Franziskat zijn een en twintigste
overwinning in de lucht behaald.
Broodbonnen 25: geldig van 7 Juli
t.m. 13 Juli. Elke bon geeft recht
op het koopen van 100 gram brood,
of één rantsoen gebak. Bon .25 4
rantsoenen" geeft recht op het
koopen van 400 gram brood of 4
rantsoenen gebak.
Bloembonnen 09: geldig van 16 Ju
ni tm. 13 Juli. Elke bon geeft recht
op het koopen van naar keuze. 35
gram tarwebloem, tarwemeel, rog
gebloem. roggemeel of zelfrijzend
bakmeel of 50 gram brood of een
half rantsoen gebak.
Eén rantsoen gebak is: (beschuit,
wafels, biscuits en andere koekjes)
75 gram. speculaas 140 gram. koek
140 gram. cake 300 gram, gevuld
klein korstgebak (b.v. amandel
broodjes) 400 gram, gevuld groot
korstgebak (b.v. boterletter) 500
gram, taart en gebakjes 600 gram.
Voor geheel of ten deele uit meel
of bloem gebakken producten,
welke hierboven niet genoemd zijn,
geldt dat een rantsoen een hoe
veelheid omvat, waarin 70 gram
meel of bloem is verwerkt.
Boter- en vetbonnen 22 en 23: gel
dig van 30 Juni t.m. 16 Juli. Elke
bon geeft recht op het koopen van
250 gram boter. De bonnen van de
vetkaart geven recht op 15 cent re
ductie per 250 gram boter.
Kaas: bonnen 69 en 79. geldig van
30 Juni t.m. 13 Juli (niet gebruikte
tot en met 27 Juli). Elke bon geeft
recht op het koopen van 100 gram
kaas.
Eierenbon 25: geldig van 7 Julit.m.
13 Juli. geeft recht op het koopen
van één ei.
Melkbon 24: geldig van 7 Juli t.m.
13 Juli. geeft recht op het koopen
van 1% Liter melk.
Aardappelen: Bon „25 reserve"
geldig van 7 Juli t.m. 13 Juli, geeft
recht on het koopen van 2 Kg.
aardappelen.
Beroepstelers van aardappelen,
hun gezinsleden en hun inwonend
personeel mogen ln geen geval
van dezen bon gebruik maken. Na
dere mededeelingen omtrent ver
plichte Inlevering van de voor
aardappelen bestemde bonnen zul
len in een afzonderlijk persbericht
bekend worden aemaakL
Vleeschbonnen 21: geldig van 2
Juli t.m. 9 Juli. Elke bon geeft
recht op het koopen van 50 gram
vleesch of een half rantsoen
vleeschwaren.
Worst- en vleesehwarenbon 21:
geldig van 2 Juli t.m. 9 Juli, geeft
recht op het koopen van een half
rantsoen vleeschwaren.
Het rantsoen vleeschwaren, dat
per 2 bonnen van de vleeschkaart
OM DIT TE KNIPPEN.
Eon 45: geldig van 16 Juni t.m. 10
Aug.. geeft recht op het koopen
van 250 gram gort. gortmout, of
grutten.
Bon 46: geldig van 23 Juni t.m. 20
Juli. geeft recht op het koopen van
250 gram koffiesurrogaat of 40
gram thee.
Bon 54: geldig van 16 Juni tm. 10
Aug. geeft recht op het koopen
van 100 gram vermicelli, spaghetti
of macaroni.
Bon 55: geldig van 16 Juni t.m. 10
Aug. geeft recht op het koopen van
100 gram maizena. sago of aardap
pelmeel. of een hoeveelheid pud
dingpoeder of puddingsauspoeder.
ten hoogste bevattende 100 gram
zetmeel.
Suiker: bon 101 geldig van 7 Juli
t.m. 3 Aug. geeft recht op het koo
pen van 1 Kg. suiker.
Houdenbroodbon 23: geldig van T
Juli t.m. 31 Juli, geeft voor de
groepen 1. 2. 3. 4. 5 en 6 recht op
het koonen van resp. 10 Kg., 10
Kg., 8 Kg.. 5 Kg., 4 Kg. en 3 Kg.
hoivdenhroad.
Kattenbrondhon 23: geldig van
Juli t.m. 31 Juli. geeft recht op het
koopen van 11/, Kg. kattenbrood.
Zeen: hon 38. geldig van 30 Juni
t.m. 3 Aug., geeft recht op het
koopen van. naar keuze, 150 gram
toiletzeep (pieuwe samenstelling).
120 gram huishoudzeep. 200 gram
zachte zeep /oude samenstelling),
150 gram zachte zeep (nieuwe sa
menstelling. 300 gram zachte zeen-
pasta. 250 gram zeeppoeder of 660
gram waschpoeder. De wnstscheriion
moeten voor elke 20 Kg. .droog
waschgoed één bon 38 in ont
vangst nemen.
Textielbon „K" (alleen voor marue
liike personen, geboren vóér 2 Fe-
buari 1926): geldig van 1 Mei tot
en met 31 Aug.. reehtgevende op
het koopen van 50 gram scheerzeep
of één pot of één tnhe scheercrême.
Tevtfelbon „K" (alleen voor vrou
wen en meisjes van 15 jaar en
ouder): geeft recht op het koopen
van een zomerianon van bedrukte
kunstzijde of stof daarvoor.
Textielbon „A" (alle kaarten)' geeft
recht op het koopen van een bad-
costuum of zwembroek.
Brandstoffen: Bonnen 01 t.m. 0.3
bonkaart .T. 01 t.m. 04 bonkaart K.
01 t.m. 11 bonkaart L. veldig van
24 Juni t.m. 31 Dec. Elke hon
geeft recht op het koopen van één
eenheid brandstof. Bonnor 05 t.m.
07 bonkaart J. 05 t.m. 08 bonkaart
K. geldig van 24 Juni t.m. 31 Dec.
Elke bon treeft recht op het kooncr
van 195 Kg. persfrrf of 200 Kg.
haggorturf of 275 Kg. Peelturf of
200 Kg. andere turf.
Bon ..03 K.F.". geldig van T Juli
t.m. 31 Juli, geeft recht op het
koopen van één eenheid vasle
brandstof.
Bon ..generator-anthraciet', zesde
periode" geldig van 1 Juli t.m. 31
Juli. geeft recht op het koopen van
1 H.L. anthraciet of 50 Kg. turf-
rokes.
Bon „generator-turf zesde periode"
geldig van 1 Juli t.m. 31 Juli
geeft recht on het koopen van 50
Stuks haggerturf.
1 eenheid vaste brandstoffen is
1 hl (mav. 75 kg.) anthraciet. steen
kolen. industrie- of eierhriketfen.
of 2.5 hl. kolenslik. of 2 hl. (mar.
100 kg.) cokes (ook gascokes) of
110 kg hnn'nkoolhrikeften of 450
stuks (200 kg.) bagger- of 300 stuks
(195 kg.) persturf. of 175 kg. fa-
hrieksturf of 200 kg. overige soor
ten turf.
maken tot een schaduw van hetgeen het
eigenlijk is. Zoo is het feitelijk altijd ge
weest, doch deze stelling gaat vooral op,
wanneer het land en het congres het op de
meeste punten eens zijn.
De senaat moet wel is waar de verdra
gen met vreemde mogendheden ratificee-
ren de benoeming van buitenlandsche ver
tegenwoordigers goedkeuren, terwijl hij
ook over de bestemming van de staatsgel
den beschikt. Doch wat zijn verdragen? De
belangrijkste politieke overeenkomsten, in
de eerste plaats die met Japan, zijn niet
aan den Senaat voorgelegd, ofschoon zij om
zoo te zeggen gelijk stonden aan het sluiten
van een verdrag. De President voert onder
handelingen met de vertegenwoordigers
van vreemde mogendheden in Washington
en kan meer nog in zijn hoedanigheid
van opperbevelhebber dingen doen, die
onvermijdelijk moeten uitloopen op conflic
ten.
Toen Boosevelt de overeenkomst met
Engeland afsloot betreffende het afstaan
van steunpunten, verhief zich in den Se
naat geen enkele stem, die aandrong op
ratificatie. Zonder morren werden reus
achtige bedragen toegestaan. Van de vor
ming van een gezamenlijke verdedigings
commissie tusschen de V.S., en Canada
werd (je Senaat niet eens verwittigd. Zoo
zijn er vele gevallen aan te toonen, waarin
president Boosevelt ongehinderd zijn gang
gaat. Hij is een goed kenner van de grond
wetten van ziin land en maakt gebruik van
de omstandigheden Vele Amerikanen ver
wijten hem zelfs, dat hij te schuchter is.
Doch hii weet. welke reacties een plotse
ling verklaren van den oorlog zou kunnert
veroorzaken. Hij wacht op een gunstige ge
legenheid doch velen meenen, dat hij die
reeds heeft laten voorbijgaan.
BERLIJN, 4 Juli (D.N.B.). In de vroege
ochtenduren van heden probeerden twaalf
Britsche gevechtsvliegtuigen een aanval op
Bremen te doen, waarbij vier Britsche bom-
menwerpers door de Duitsche luchtdoel ar
tillerie werden neergeschoten. Het gelukte
den Britten slechts enkele bommen te laten
vallen, die in de stad en de haven slechts
geringe schade veroorzaakten. Naar thans
bekend wordt, werden bij de Britsche aan
vallen op Duitsch rijksgebied in den nacht
van 3 op 4 Juli door luchtdoelartillerie en
nachtjagers bij elkaar zes vijandelijke ge
vechtsvliegtuigen neergeschoten. Da«r ko
men nog bij de vier neergeschoten machi
nes in de ochtenduren van heden boven
Bremen, zoodat de Britten bij elkaar tien
vliegtuigen verloren hebben.
verloren. Is daarentegen de bewaring goed,
dan vindt het allergrootste deel van de
stikstof als plantenvoedsel zijn bestemming
Daarom, Nederlandsche boeren: volgt
den raad van Ir. Veenstra op: bouwt, ver
groot en verbetert zooveel mogelijk de
gierkelders. Neemt daarbij de „tien ge
boden", die het instituut voor landbouw
werktuigen en gebouwen te Wageningen
hiervoor gaf, in acht. U kunt ze vinden in
Uw vakbladen, die het productieslag-ma
nifest in zijn geheel opnamen.
Omweiden een elsch van eerste
ordel
En dan is er nog iets, waarvoor het ma
nifest van deze week uw bijzondere aan
dacht vraagt U weet natuurlijk reeds, dat
er aanstaande winter zeer weinig kracht
voer beschikbaar zal zijn. Daarom geeft de
productieslagcommissie nogmaals den raad,
om tot omweiden over te gaan. Omweiden
immers verschaft aan de koeien in den zo
mer gras van betere kwaliteit waardoor de
melkproductie op beter peil blijft. Omwei
den geeft bovendien aanzienlijk meer gras
met als gevolg: aanzienlijk meer hooi
en/of kuilvoer voor den winter. Omweiden
is door den weideboer het middel om zijn
koeien zonder moeilijkheden door den win
ter te brengen.
Wij besluiten dit korte overzicht met te
wijzen op een belangrijke radio-uitzending:
Donderdag 10Juli spreekt over Hilversum I
van half tot kwart voor acht Ir. v. d. Meer
over, „scheuren en koolzaad". De koolzaad-
verbouw is belangrijk. Dat weten we uit
het manifest van vorige_week. Het gaat om
de vetvoorziening van óns land. Daarom
hoeren zet de radio aan en doet uw best
den productieslag te doen slagen!
Het is een volksbelang, dat uw volle
krachtsinspanning waard is.
Washington, Juli (V.P.B.) Velen
vragen zich af, wat eigenlijk de juist om
lijnde macht is van den president van de
Vereenigde Staten. Dikwijls vergelijkt men
hem het een „dictatorialen leider".
Het is door de feiten bewezen, dat een
Amerikaansch president wel het initiatief
kan nemen tot het volgen van een bepaal
de politiek doch hij kan aan deze poli
tiek niet blijven vasthouden, behalve in
oorlogstijd. Daar het congres de noodige
gelden moet toestaan, wetten uitvaardigt,
al de handelingen van den president bij
voortduring kan controleeren en aan een
onderzoek onderwerpen, terwijl de presi
dent daarentegen het moet aanzien, dat zijn
plannen worden tegengewerkt of belem
merd, vertoonen alle congressen neiging
om over zichzelf tevreden te zijn, in tegen
stelling met den president, die alle reden
heeft om ontevreden te zijn.
Men heeft er vaak zijn verwondering
over uitgesproken, dat een dergelijk re-
geeringssysteem in Amerika 150 jaar heeft
kunnen stand houden. Doch dit land heeft
nauwelijks ooit een crisis, waarin zijn be
staan op het spel stond, medegemaakt. Een
ding staat echter vast: Elke bestaanscri
sis heeft het den President mogelijk ge-
maat, veel meer door te zetten dan onder
normale omstandigheden mogelijk zou zijn
geweest Als de crisis voorbij was, ging men
zijn macht evenwel beknotten. Zijn be
voegdheden blijken onder zulke omstandig
heden buitengewoon rekbaar te zijn. „Le
galisme" dat juist in Amerika een groote
rol vervult, Iaat genoeg ruimte voor het
toenemen van de presidentieele macht.
De noodtoestand breekt alle
wetten.
Bepaalde rechten van den president zijn
scherp omlijnd. Zoo bijvoorbeeld het veto
recht tegen het indienen van wetsontwer-
trekocht. bedraagt 75
gram 'voor gerookt of gekookt var
kens-, rund-, kalfs-. paarden- en
schapen vleesch en voor gerookte
worstsoorten. 100 gram voor ge
kookte worstsoorten, rolpens en
knakworst. 125 gram voor lever
artikelen, tongenworst of nier-
brood. 150 gram voor bloedworst,
100 gram verduurzaamde gans of
kalkoen of 150 gram verduur
zaamde kip of eend. been. inbegre
pen-
Bon 43: geldig van 16 Juni t.m. 13
Juli. geeft recht op het koopen
van 250 gram riist. rijstemeel. riis-
tebloem. rijstgries of gruttenmeel.
Bon 44: geldig van 16 Juni t.m. 10
Aug.. geeft recht op 't koopen van
250 gram havermout, havervlokken,
haverbloem. aardappelmeelvlok-
ken. gort, gortmout of grutten.
pen (een meerderheid van twee derden der
beide huizen van het congres kan het ve
to uitspreken) alsook het recht om ambte
naren te benoemen of te ontslaan. Wan
neer echter de president na den beperkten,
den onbeperkten noodtoestand afkondigt,
zijn deze beperkende bepalingen niet meer
van kracht. Presidefit Roosevelt heeft het
voorbeeld van zijn voorgangers gevolgd
en de gedragslijn gevolgd, welke zij bij vroe
gere crisis volgden.
Amerika speelt reeds geruimen tijd met
de gevaarlijke phrase, dat het land reeds
„in oorlog is". De president is dus, volgens
de bepalingen van de grondwet, opperbevel
hebber van leger en vloot, hoewel natuur
lijk niemand denkt aan de mogelijkheid,
dat hij de operaties tegen den vijand per
soonlijk zou kunnen leiden. Wel oefent hij
tegenwoordig een sterken invloed uit op de
organisatorische, tactische en strategische
toebereidselen van de ministeries van oor
log en marine.
Zijn positie als opperbevelhebber ver
leent hem verder ook zeer vergaande be
voegdheden, b.v. ten opzichte van de bin-
nenlandsche ordebewaring. Hij heeft het
recht, om met de sterke hand een eind te
maken aan werkstakingen, ten einde de
orde weder te herstellen. Hij kan ook Ame-
rikaansche troepen laten optreden buiten
de grenzen des lands, „ter bescherming van
Amerikaansche burgers."
De president beschikt feitelijk
over oorlog en vrede.
Met een zekere berusting moet men vaak
toegeven, dat de president feitelijk „den
oorlog onvermijdelijk kan maken voor de
V.S.", omdat de invloed van den president
op het congres zoo groot is, dat hij dit kan
