Rembrandt
COR BREGMAN
Marktberichten
koopt alleen bij
CENTRUMS HAL
Dnitsche soldaten bevrijden
Poolsch violist
Dc IJssel meer visscherij
Fragment uit het leven van
Officieele Publicatie
van het Departement
van Landbouw en
Visscherij
C. BREGMAN
Laatste telexbericht
De bezetting van IJsland
Uit onze Omgeving
De opmarsch van de Duitsche troepen in het Oosten.
dorpen
Op den achtergrond een der brandende
Terwijl de opmarsch der Duitsche troepen in het Oosten onweerstaanbaar
voortgaat, zorgen speciale afdeelingen der weermacht voor het onderzoekingswerk
der gehuchten, die van verscholen Sovjets gezuiverd worden (Scherl-Holland)
Onstuimig geluk en verplette
rend leed.
Gelijk bekend gemaakt is, ligt het
in het voornemen van het Departe
ment van Volksvoorlichting en
Kunsten, den geboortedag van Rem
brandt op 15 Juli voortaan jaarlijks
op een passende wijze te herdenken.
In verband hiermede wekt onder
staand artikel herinneringen op aan
het felbewogen leven van Neêrlands
grootsten schilder.
Op 15 Juli 1606 werd Rembrandt geboren
en bij voortduring wordt de wereld, door
vondsten, verkoopingen of ontdekte hand
schriften aan het leven van den grooten
kunstenaar, wiens geboortedag straks her
dacht wordt, herinnerd. Zoo kwam het Ber-
lijnsche prentenkabinet eenige jaren geleden
in het bezit van een teekening, een vrouwen
kop, die afkomstig bleek van den meester.
Het was een teekening van zijn bruid Sas-
kia en enkele jaren later ontdekte men
een document van onschatbare waarden, dat
betrekking had op de beeltenis. Het bevat
te namelijk de waardevolle regels: „Dit is
naer mvn huysfrou geconterfeyt do sy 21
jaer oud was, den derden dagh als wij ge-
trouwt waeren" Een herinnering dus
aan het begin van Rembrandts gelukkigsten
tijd, die ons tezelfdertijd doet terugdenken
aan het zware lot. dat het leven van den
meester verduisterde en dat hem tenslotte
brak.
Reeds lang had de schilder door zijn van
het „normale schema" afwijkende kunst de
opmerkzaamheid getrokken van een beschei
den kring van kunstcritici en kunstvrien
den. Hoe scherper zijn collega's en met hen
het groote publiek hem veroordeelden, hoe
levendiger werd de bewondering van dezen
kiemen kring van kunstcritici en vrienden,
die zich trouw om Rembrandt beleven scha
ren. Uit bewondering putte de destijds nog
ozo jonge, even twintig jarige schilder, de
kracht zichzelf trouw te blijven en geen
concessies te doen.
„De anatomische les", het doek, dat zoo
wel door het ongewone van het onderwerp
als door de meesterlijke beheersching van
het halfdonker Rembrandts naam ver bui
ten den vriendenkring bracht, maakte hem
beroemd. De rijkste burgers verdrongen zich
dag in dag uit voor zijn atelier, om door
hem geschilderd te worden. Zoo ook leerde
hij Saskia van Uilenburgh- kennen. Zij was
destijds 20 jaar oud en vervuld van denzelf
den levensmoed, die ook Rembrandts geluk
kig deel was. Ofschoon de rijke en trotsche
bloedverwanten van Saskia geen middel on
beproefd lieten om te trachten de liefde
tusschen haar en den schilder te verstoren,
verloofde deze' zich toch met haar en trouw
de haar een goed jaar later. Haar huis was
eens het meest gastvrije, haar huwelijk een
der meest gelukkige. Rembrandt zelf zeide,
dat hij met Saskia de tien gelukkigste jaren
van zijn leven gesleten had.
Op tal van doeken en teekeningen ver
eeuwigde hij haar: als jong meisje, als
vrouw en de duidelijkste en kunstzinnig
meest volmaakte uitdrukking van zijn ge
luk. dat hij bij haar vond, is wel het beken
de schilderij, dat, meenen wij. nog immer
hangt in de Desdener Galerij. Saskia zit
op de knieën van haar echtgenoot, hij heft
overstelpt door innerlijke vreugde, het ge
vulde glas omhoog. Een portret, dat tot een
der beroemdste en volmaakste behoort, dat
hij schilderde al gaf het den kleingeesti-
gen tijdgenooten volop gelegenheid hun ja-
loersche en hatelijke aanvallen op hem te
spuien. Zij beweerden o.m., dat het portret
het beste bewijs was van Rembrandts nei
ging tot een losbandig leven
Alle portretten die Rembrandt van zijn
vrouw schilderde ademde een zachte veree-
rende atmosfeer en vertellen van het groote
geluk van een kunstenaarsleven, dat op het
toppunt van den roem een heerlijk einde in
de liefde vond.
De eenige hinderpaal in die geluksroes
was het onvermogen van beiden opi met
geld om te gaan. Rembrandt verdiende voor
de verhoudingen van zijn tijd vorstelijk en
vorstelijk verstond hij de kunst zijn geld
uit te geven. Daardoor geraakte hij al tij
dens Saskia's leven nu en dan in financieele
moeilijkheden. Nieuwe groote opdrachten
vulden het tekort evenwel dan weer aan.
Drie kinderen werden hem terstond na de
geboorte weer ontnomen: een vierde, een
jongen, dien zij Titus noemden, bleef in
leven. Saskia evenwel, begon na diens ge
boorte te sukkelen; haar toestand vererger
de zichtbaar en zij stierf in 1642. precies 30
jaar oud.'
Ten tijde van haar dood had de openbare
tentoonstelling plaats van het beroemde
schilderij van den meester, de onvergankelij
ke en onnavolgbare „Nachtwacht"
Saskia's dood verscheurde hem innerlijk:
hij vereenzaamde. De zorgen van den dag
sloegen hem neer; hij werd weinig kieseu-
rig in de keuze zijner vrienden, hij werd
..bohémien" en met tegenzin werkte hij af
en toe. De grootste schilder van alle tijden
stond voor een volledige ineenstorting.
Hendrikje Stoffels.
Het lot erbarmde zich over hem in de fi
guur van de boerendochter Hendrikje Stof
fels; een kennismaking die voor den mensch
Rembrandt bevrijdend en verheffend zou
worden. Zeker was zij van gansch anderen
aard dan Saskia. Misschien was zij gemoe
delijker, eenvoudiger ook. Maar zij begreep
zijn innerlijke'en uiterlijke nood. Bijna 13
jaar woonde zij bij hem, was zijn model, zijn
geliefde, zijn moeder, zijn huishoudster, zijn
kameraad zij was alles voor hem. De
wereld rond hen sprak er schande van,
schande van Hendrikje, schande van Rem
brandt.
BINDTOUW VOOR HET BIN
DEN VAN STROO BIJ HET
DORSCHEN VAN GRAAN.
Het Rijksbureau voor de Voed
selvoorziening in oorlogstijd
brengt het volgende ter kennis
van belanghebbenden.
Zooals destijds bekend ge
maakt, is vezelbindtouw uit
sluitend ter beschikking gesteld
voor het binden van graan, in
dien dit gemaaid wordt met
graanmaaiers/zelfbinders.
De distributie hiervan is in
vollen gang en voorzoover men
nog geen machtiging verkre
gen heeft, zal deze binnen kor
ten tijd aan aanvragers kun
nen worden toegezonden.
Voor het binden van stroo
achter de dorschmachine is
geen vezelbindtouw beschik
baar, doch uitsluitend
papier-bindtouw. Dit pa
pier-bindtouw wordt niet ge
distribueerd, doch kan op de ge
wone wijze via den gewonen
handelaar/leverancier worden
betrokken.
Belanghebbenden wordt aan
geraden hun bestellingen dien
aangaande zoo spoedig mogelijk
bij hun gewonen leverancier
te plaatsen, opdat deze tijdig
bij de touwfabrieken de benoo-
digde hoéveelheden papiertouw
kan bestellen.
Nadrukkelijk zij nogmaals ge
wezen op de bepaling van het
bindtouwbeslüit, waarbij het
verboden is om vezelbindtouw
voor het binden van stroo te
gebruiken.
GROOTE VOORRAAD. CONCURREERENDE PRIJZBN
Alleen: EERSTE VROONSTRAAT - TEL. 212. Geen filialen.
Beleefd aanbevelend,
Hendrikje nam het kind van Saskia als
een eigen kind aan. won zijn geheele hart
en zocht ook den vader terug te winnen
voor de kunst. Zij beiden droegen de kerke
lijke en maatschappelijke verbanning held
haftig. Zij streden schouder aan schouder,
jaar in, jaar uit, een strijd tegen de gansche
wereld. Rembrandt werkte dien tijd koorts
achtig. Hendrikje spaarde, waar zij slechts
kon. De huishouding werd beperkt tot het
noodzakelijkste van het verdiende geld
werd zoo weinig mogelijk uitgegeven. Des
ondanks bleek de „krach" onvermijdelijk.
In 1656 werd de meester failliet verklaard.
En weer was het Hendrikje, die moedig een
eigen kunstzaak opende. Maar de vele zor
gen waren ook voor haar te veel. Zij stierf
korten tijd daarna. Haar dood was de
zwaarste slag, dien Rembrandt ooit trof.
Hij bezat niet eens meer de middelen om
zich het meêst benoodigde materiaal aan
te schaffen. Eenzaam ging hij, als een ver
doolden door de straten. Hij stierf (op 4 Oc-
tober 1669) in de grootste armoede. Zijn na
latenschap bestond uit dertien gulden, een
schilderskiel en een aantal in die dagen on
verkoopbare stukken
Scherpe Duitsche
Roosevelt.
critiek op
B e r 1 ij n, 13 Juli (D.N.B.)
De diplomatieke medewerker van de Ber-
liner Boersenzeitung, Megerle, noemt de be
zetting van IJsland een der belangrijkste pre
cedenten, die Roosevelt heeft geschapen bij
het najagen van zijn imperialistisch doel.
Dit blijkt, alus Megerle, het duide
lijkst uit Roosevelts nieuwe formule,
volgens welke de verdediging der
Vereenigde Staten door geen enkele
grens van het westelijk halfrond be
perkt kan worden.
Volgens deze formule wordt iedere staat
bedreigd, die het ongeluk heeft een gebied te
bezitten, dat Roosevelt als steunpunt ge
schikt acht. Dit geldt vooral voor Ierland. Al
leen omdat hij rekening houdt met het Ier-
sche volksdeel in Amerika, heeft Roosevelt
tot dusverre nog niet het afstaan van vloot-
en luchtbases van Ierland afgedwongen.
Ook Portugal, Spanje en Frankrijk (Da
kar) staan bloot aan Amerikaansche bedrei
ging. Men ziet dus, aldus Megerle, dat de ge
heele Europeesche zone, van Noord tot Zuid
bedreigd wordt door de begeerigheid van
Roosevelt. Dit geldt echter ook voor Mid
den- en Zuid-A-merika en voor het verre Oos
ten. Roosevelt schijnt de veiligheid van het
westelijk halfrond pas gewaarborgd te ach
ten, wanneer hij de geheele wereld bij de
Amerikaansche machtssfeer heeft ingelijfd.
De wereld weet nu voorgoed, wat zij heeft te
verwachten. Hoe meer Roosevelt optreedt
als aanvaller en onrustzaaier, des te een-
drachtiger zal de wereld verzet bieden om
paal en perk te stellen aan het aggressieve
imperialisme van dezen man.
HET BRITSCHE ACCOORD MET MOSKOU
Washington, 14 Juli (DNB). In diploma
tieke kringen alhier wordt de overeenkomst
van Engeland met Moskou slechts be
schouwd als formaliseering van oen reeds
kort na het uitbreken van de vijandelijk
heden tusschen Duitsohland en de Sowjet-
Unie aangegane overeenkomst. Men heeft in
deze kringen de Ineening uitgesproken, dat
de overeenkomst niets belangrijk nieuws
brengt en slechts een gebaar vormt.
DE STRIJD TEGEN DE CONVOOIEN.
Barcelona, 14 Juli (DNB). Een Fran-
sche, die met een convooi van Liverpool naar
Gibraltar is gevaren, heeft den correspon
dent te Lissabon van de Barcelona verteld,
dat het door torpedobootjagers zwaar be
schermde convooi in de eerste tien dagen
van zijn reis vier maal fel is aangevallen,
waarbij 17 schepen ondergingen. De duur
van den reis van Liverpool naar Gibraltar
bedroeg 3 weken. De Fransche herinnerde
aan de uitspraak van den Amerikaanschen
minister van Marine, dat voor ieder voor
7Engeland gebouwd nieuw schip drie andere
schepen in den grond worden geboord.
AMERIKAANSCHE DESKUNDIGEN IN
TSJOENKING.
Sjanghai, 14 Juli (DNB). Met een uit Hong
kong komend vliegtuig zijn in Tsjoengking
drie Amerikaansche deskundigen- op het ge
bied van transport en verkeer aangekomen.
Een bericht uit Tsjoenking spreekt van de
ze Amerikanen als „voorhoede" van den
Amerikaansche staf van technische advi
seurs voor de Tsjoengkingregeering.
HET NEDERLANDSCHE LEGIOEN.
Amsterdammers melden
als vrijwilligers.
zich
De oproepen van den rijkscommissaris en
van generaal Seijffardt tot vorming van
een „vrijwilligerslegioen Nederland" heb
ben in de hoofdstad weerklank gevonden.
Talrijke Amsterdammers van allen rang
en stand hebben zich spontaan fgemeld en
in het inschrijvingslokaal heeft 'men voort
durend druk werk.
Het bleek, dat de belangstelling voor het
vrijwilligerslegioen verheugend groot is.
Ook nu kwamen weer regelmatig jonge en
oude menschen zich aanbieden om onder
leiding van N'ederlandsche officieren en
onder de Nederlandsche vlag te strijden te
gen het barbaarsche en cultuur-verwoes
tende bolsjewisme, dat in de Sovjet-repu
bliek thans de genadeslag wordt toege
bracht.
Duitsche soldaten bevrijden Poolsch
violist.
B e r 1 ij n, 13 Juli (D.N.B.)
Duitsche soldaten hebben Donderdag 26
Juni den grooten Poolschen violist Heinrich
Schablinsky na een lijden van twee jaar in
de gevangenissen van de Gepeoe uit de han
den der Bolsjewiki bevr.,'', naar het D.N.B.
thans verneemt.
Schablinsky, die in 1890 is geboren, is ja
renlang eerste concertmeester van het Phil-
harmonisch orkest van Philadelphia onder
Leopold Stokowski geweest. Bovendien be
kleedde hij het hoogleeraarsambt aan de
Princetown-universiteit. In 1939 werd hij te
Lemberg door de Gepeoe gearresteerd, nadat
deze stad door de bolsjewiki was bezet. Hij
heeft bijna twee jaar doorgebracht in de ge
vangenissen van Bialystok en Minsk, alvo
rens hij door de Duitsche troepen werd be
vrijd.
WIEMNGEN
binnen te komen. In den schemeravond en
den nacht worden dan de besite vangsten ge
maakt. De aal moet trekken „loopen" noemt
de visscherman dat, om ze te vangen, en op
klaarlichten dag doet zij dat bij voorkeur
niet. Ook niet wanneer felle bliksemschich
ten het hemelruim doorklieve® en voorts is
de trek afhankelijk van allerlei atmosferi-
sche omstandigheden. Bij de herfstpaling.
visscherij ondervindt men dat wel heel
sterk.
Bij heldere maan zijn de vangsten vrij.
wel nihil. Men wacht eind September be,
gin October dan ook op de maanlooze nach
ten en spreekt dan van „het eerste don-
ker", „het tweede donker" enz. Dan worden
de vangsten gemaakt. Men vischt dan met
fuiken. Thans wordt dit ook wel geprobeerd
maar het wil nog niet erg.
De kribbenvisscherfl,
Betere resultaten werpt het visschen met
kribben af. De bekende van teen gevlochten
vischkorven worden met aas hier en daar in
het water neergelaten. Wanneer de aal
„loopt", komt het voor dat zij in dekribbe te
hoop loopt en daarin in al zijn glibberigheid
genoegelijk dooreen blijft kronkelen.
In de aalpsychologie is de wetenschap nog
niet ver gevorderd, doch wel kan worden
geconstateerd, dat deze visch van de gezellig
heid houdt. Een familietrek blijkbaar, want
ook paling (aal en paling zijn zooveel als
broer en zus) heeft deze eigenschap, hetgeen
ieder die wel eens een oude emmer, ketel of
soortgelijk voorwerp verdekt opgesteld in een
of andere palingrijke moddersloot, heeft op
gehaald, zal kunnen getuigen.
De kribbevisscherij is dus niets nieuws on»
de zon. De kribbe kan bij het lichten wel
eenige'tientallen ponden aal bevatten, zoo
dat deze visscherij momenteel vrij populair
is.
KuilaaL
De kuilaal is meestal soort van 31 cent
per pond, doch er sluipt ook nog wel eens
wat zwaarder soort door, dat de hoogere prijs
van 51, 62 of 77 cent per pond opbrengt De
meeste aal gaat naar de rookerij.
De botvisscherij op het IJsselmëer is den
laatsten tijd ook vrij goed te noemen. Da
weinige visschers die zich daarmee thans
bezig houden, zij vissollen met netten, brem
gen tezamen regelmatig 200300 pond per
dag binnen. Afslagprijs 41 cent en voor
den consument 63 cent per pond. Nog
steeds ondervindt men in den kleinhandel
de moeilijkheid van het ontbreken eener
prijsregeling voor Waddenzeebot, welke 45—
60 cent p. p. besomt. Verkoopprijs pl.m. 60-»
80 cent.
Ook voor den visscher is het onaangenaam
te moeten ondervinden, dat hij ondanks be.
tere kwaliteit (IJsselmeerbot is beter), kwan
titatief ongeveer de helft meer moet aam
brengen om hetzelfde te besommen dan zijn'
collega die ter andere zijde van den Af.
sluitdijk ter botvangst is uitgevaren.
Uit het Amstelmeer wordt regelmatig eeö
kleine hoeveelheid zoetwatervisch aan deni
afslag gebracht, zooals snoekbaars, blei, e.d.
De aanvoer van karper is iets grooter.
ANNA PAULOWNA
Een algemeen overzicht.
GESLAAGD.
Bij het 1.1. gehouden examen voor Water,
bouwkundig opzichter P.B.N.A. slaagde de
heer C. J. Taillie van Anna Paulowna.
LANGEND IJK
GEEN OMZETBELASTING MEER VOOR1
AARDAPPELEN.
Met ingang van 1 Juli j.1. zal de V.B.N.A.
niet meer 1% van de veilingnota mogen
aftrekken wegens niet te betalen omzetbe
lasting.
Men ging daarbij voordien va® het stand
punt uit, dat de omzetbelasting was inbe
grepen in den veilingprijs, zoodat, toen da
aardappelen buiten de omzetbelasting vie
len, de V.B.N.A. 1% meende te mogen af
trekken.
Het Centr. Bureau v. d. Veilingen is daar-
tegen in beroep gegaan, met het gevolg,
dat thans geen aftrek meer is toegestaan,
Voor het Centr. Bureau een mooi succes.
ROODE EN WITTE BESSEN ALLEEN
VOOR BINNENLANDSCHE MARKT.
Roode en witte bessen mogen, blijkens eert
circulaire van de Ned. Groenten en Fruit-
Centrale alleen voor binnenlandscihe markt
worden verkocht.
Onder de binnenlandsche markt wordt in
dit verband verstaan de aankoop ten dien
ste van de versche consumptie en de sap-
en wijnfabricatie in Nederland.
Aan de sap- en wijnfabrikanten W8&
geleverd worden voor zoover zij ont
heffing tot verwerking en toewijzing tot aan
koop van de Centrale hebben ontvangen»
Zooara de bessen voor deze doeleinden te'
den prijs van f 0.15 per Kg. niet meer wor
den afgenomen, moet aan de jam- en pulp
industrie worden afgeleverd, volgens de aan
wijzingen der Centrales of die van de op
de veilingen aangestelde fabrikantenleiders.
De aalvangsten op het IJsselmeer blijven
inzonderheid voor de kuilvisschers, bevre
digend verloopen. Wel hebben verschillen
de kuilders zich thans toegelegd op de ma
kreelvangst op de Wadden, welke visscherij
bijzonder rendabel is, maar zij die voortgin
gen met de aalvisscherij vinden daarin een
goed loonend bestaan. De laatste weken ga
ven behoorlijke vangsten van een 250—300
pond per nacht. Het IJsselmeer mag, in te
genstelling met de Waddenzee, des nachts
bevaren worden, zoodat deze specifieke
naehtvisschrij normaal kan worden uitge
oefend. In den loop van den middag varen
de kuilders uit om des morgens vroeg weer
NOORDSCHARWöUDE. 14 Juli.
Aanvoer: 183600 Kg. aardappelen: Schot-
sche muizen f 6.50, kleine f 2.50. 1000 Kft
rabarber f 13
BROEK OP LANGENDIJK, 14 Juli.
Aangevoerd: 200000 Kg. aardappelen: Schot-
sche Muizen f 6.50, kleine f 2.50, .175 Kg-
i9^ertrep f,19'90' 9 Kg- spercieboonen f 34.90,
3250 Kg. rihabarber f 13.50—14.30 9200 Kg-
!^ode k°°! 6.60-9.40, 2400 Kg. tomaten A
f 28, o00 stuks komkommers f 612, 120 Kg-
mnboonen f 7.20. De eerste zilvernep aan"
brrck de Ver* "0ns Belan^" te HonS'
(Orbii-Holland)
