N1PPER EN PELLE
HET RAADSEL
AAN BOORD
Mn J* Schokking
Het
„Vrijwilligerslegioen
NEDERLAND''
Radioprogramma
Oud-minister
overleden
Volksduitschcrs bevrijd
uit de gevangenis
Feuilletor
E. Philips Oppenheim
Dinsdagavond is te 's-Gravenhage onver
wacht op 77-jarigen leeftijd overleden mr.
J. Schokking, oud-minister van Justitie en
oud-lid van den Raad van State.
De begrafenis is vastgesteld op Vrijdag
18 Juli om half drie op de algemeene be
graafplaats aldaar.
J59.
Een vreemde optocht.
1. „Heb je nou ooit van zoiets
geks gehoord, dat een dood
gewone kip de weg naar
een meteoorsteen moet wij
zen
I. „Be moei je met je eigen
zaken, Lange, we kunnen
het in elk geval eens probe-
re. We moeten die meteoor
steen hebben!!"
3. „Omdat we altijd goede
vrienden zijn geweest, gaan
we met jullie mee, ook al
lopen we gevaar, dat we ons
belachelijk maken!"
260.
Mr. J. SCHOKKING.
(Foto Pax).
Mr. J. Schokking heeft een rol van betee-
kenis vervuld in het politieke en staatkun
dige leven hier te lande. Te Amsterdam is
hij geboren op 10 Mei 1864. In de hoofdstad
heeft hij gestudeerd zoowel aan de gemeen
telijke als aan de vrije universiteit en wel
tegelijkertijd in de theologie en in de rech
ten. In 1894 promoveerde hij in de rechten
op een proefschrift over de wet tot regeling
van het toezicht op de kerkgenootschappen.
In September van dat jaar werd hij candi-
daat tot den Heiligen Dienst bij het provin
ciaal kerkbestuur van Zuid-Holland, om in
1895 zijn intrede te doen als predikant bij
de Ned. Herv. gemeente te Wezep in Gel
derland. Achtereenvolgens diende hij de
gemeenten van Koudum (Friesland), Dord
recht en Leiden. In laatstgenoemde gemeen
te was hij tevens godsdienstleeraar in het
rijksopvoedingsgesticht.
Reeds in 1901, toen hij predikant te Kou
dum was, deed hij zijn intrede in de Twee
de Kamer. Het toenmalige kiesdistrict Har-
lingen vaardigde hem af naar ons parle
ment. dat toen. gedurende de regeering-
Kuyper. uiterst bewogen dagen beleefde. In
1905 werd Schokking's mandaat vernieuwd.
Hij was in de Kamer een eenling. Hij ver
tegenwoordigde toen namelijk de Friesch
Christelijk Historischen, de zoogenaamde
„Hoedemakerianen". Toen waren de recht-
sche protestanten namelijk nog verdeeld in
de anti-revolutionnairen (dr. Kuyper), de
vrij-antirevolutionnairen (Lobman), de
christelijk-historischen (dr. de Visser) en
de Friesch-christelijk historischen (Schok
king). Tusschen de groepen Lohman en de
Visser ontstond weldra een fusie, maar mr.
Schokking en de zijnen traden eerst in 1908
toe tot de Chr. Hist. Unie. Tusschen 1909 en
1918 maakte mr. Schokking geen deel der
volksvertegenwoordiging uit. In laatstge
noemd1 jaar deed hij zijn wederintreden. Hij
bleef toen Kamerlid tot 1925, toen hij geroe
pen werd. als minister van Justitie op te
treden in het ministerie-Colijn. Gedurende
laatstgenoemde parlementaire periode was
de heer Schokking tevens eerst lid van
Provinciale Staten van Zuid-Holland, waar
na hij zitting kreeg in het college van Ge
deputeerde Staten.
Zijn ministerschap duurde tot 8 Maart
1926. In dat jaar begon zijn derde parle
mentaire periode. Na het aftreden van dr.
de Viser in 1929 werd mr. Schokking voor
zitter der chr. hist. kamergroep. In 1927
Vond zijn benoeming plaats tot burgemeester
van Katwijk aan Zee. Zijn Kamerlidmaat
schap duurde tot 1932. in welk jaar mr.
Schokking benoemd werd tot lid van den
Raad van State, bij welk college hij zitting
nam in de afdeeling voor de geschillen van
bestuur. Hier volgde hij mr. Fabius op.
In 1923 maakte de heer Schokking deel
uit van de toen ingestelde staatscommissie
in zake regeling der verhouding tusschen
het openbaar en bijzonder onderwijs. Voorts
was hij lid van het algemeen college van
toezicht, bijstand en advies voor het rijks
tucht. en opvoedingswezen en het college
voor de visscherijen. Hij is ook voorzitter
geweest van het hoofdbestuur der Chr. His
torische Unie. Mr. Schokking was ridder in
lire Orde van den Nederlandschen Leeuw.
Een complot.
1. „Nipper en zijn troep heb
ben iets in den zin! Maak je
klaar, Gorilla! Wanneer zij
die meteoorsteen gevonden
hebben, kapen wjj die voor
hun neus weg!"
„Alleen, pas goed op en kjjk
uit je doppen, want met
Nipper Valt niet te spotten,
dat weet ik uit ondervin
ding!"
2. „Het is zo klaar als een
klontje, dat Gorilla en
Schorpioen iets van plan
zijn. We zullen voor die kna
pen een beetje uit moeten
kijken!"
32 MAN IN EEN 6-MANS CEL.
Berlijn, 16 Juli (D.N.B.):
Het bolsjewisme doet zich aan de in het
binnenland der Sowjet-Unie oprukkende
Duitsche troepen en de troepen van de bond-
genooten voor zooals het werkelijk is, waar
in alle volken der Sowjet-Unie door de dub
bele bolsjewistische bovenlaag in hetzelfde
dwangbuis worden geperst. Wie zich hierin
niet wil schikken, wordt meedoogenloos op
gesloten.
Bij hun opmarsch komen de Duitsche troe
pen overal voor gevangenissen ie staan, die
vol zitten met politieke arrestanten en waar
de terugtrekkende bolsjewistische troepen
van tevoren niet iedereen hebben doodge
schoten, kunnen de gevangenen door de
Duitsche troepen worden bevrijd.
Bij de verovering van Brcst-Litowsk, vlak
bij de Duitsch-Bolspewistische grens gelegen
ontdekten de Duitsche troepen in een ge
vangenis 5000 politieke arrestanten, waaron
der talrijke volks-Duitschers, die nog des
tijds door de Polen waren gedwongen dienst
te doen in het Poolsche leger en die toen
vervolgens nadat zij door de bolsjewisten ge
vangen waren genomen, wegens hun onbe
trouwbare gezindheid in de gevangenis wer
den geworpen.
BrestLitowsk heeft een groote moderne
gevangenis van baksteen, doch voor de door
de bolsjewisten gevangen gezette personen
was zelfs deze groote gevangenis te klein.
De gevangenen, die na den aftocht van de
verslagen bolsjewisten, waren uitgebroken
en juist bezig waren de laatste gevangenis
deur te rammeien, vertelden verschrikke
lijke dingen over hun belevenissen onder de
bolsjewistische machthebbers.
32 man in een 6-mans cel.
Omdat zij Duitschers waren, waren zij,
omdat zij van anti-bolsjewisme werden ver
dacht, reeds sinds vele maanden in deze ge
vangenis opgesloten. Iedere afzonderlijke cel
bevatte 32 man, hoewel er slechts voor zes
man plaats was. In al deze maanden hadden
zij onbeschrijfelijke mishandelingen te ver
duren. De gevangenis was vuil en verwaar
loosd. Het eten zeer onvoldoende en de be
handeling zeer slecht. Daarbij kwamen nog
de andere kwellingen die de gevangenen
hadden te doorstaan. Ieder oogenblik er op
bedacht doodgeschoten te worden, hoorden de
gevangenen het bericht over het uitbreken
van een oorlog tusschen Duitschland en de
Sowjet-Unie. Het waren vreeselijke uren, die
de gevangenen tot hun bevrijding moesten
doormaken.
Nog tijdens de beschieting van de vesting
BrestLitowsk en tijdens het begin van
den Duitschen stormloop op de stad, deden
de Sowjet-cipiers onder wilde bedreigingen
de ronde door de gevangenis. Plotseling wa
ren zij verdwenen, de gevangenen waren aan
hun lot overgelaten. Onmiddellijk begonnen
zij zich te bevrijden en waren bijna uitge
broken, toen zij door de Duitsche troepen
werden ontdekt en bevrijd. Zij hadden allen
het gevoel op het nippertje aan den dood te
zijn ontsnapt.
DOOR TRAM GEGREPEN.
Eergisteravond is aan de van Zuylen van
Nijenveltstraat te Wassenaar de heer E„ toen
hij de trambaan overstak, door een juist
passeerende tram gegrepen. Hij bekwam een
gecompliceerde beenbreuk, een hoofdwonde
en een gebroken rib. Nadat hem de eerste
hulp was verleend, is hij overgebracht naar
het academisch ziekenhuis te Leiden, waar
hij in den afgeloopen nacht aan de bekomen
verwondingen is overleden.
BIJ HET VISCHJES SCHEPPEN
VERDRONKEN.
Dinsdagmiddag is uit den Nieuwen Rijn
te Leiden het stoffelijk overschot opgehaald
van een tienjarigen C. van G., wonende aan
de Waargracht, die bij het vischjes schep
pen te water was gevallen, zonder dat hot
door iemand was opgemerkt. Eerst drie uur
later werd de jongen vermist en ging men
op onderzoek uit, met het bovenstaande
resultaat
's-Gravenhage, 14 Juli. Voor het „Vrij
willigerslegioen Nederland" worden keu
ringen verricht op de volgende data en
plaatsen:
18 Juli van 10-18 uur in Groningen Concert
huis, Poelestraat 30.
9-13 uur in 's-Hertogenbesch,
Prins Hendrikkazerne.
15-19 uur, in Eindhoven, huize
Maria, Kruisstraat 53.
1! >n 10-13 uur in Meppel, hotel Wes
terbeek, Woldstraat.
15-19 uur in Coevorden, café
Abel, markt.
10-13 uur in Roermond, Swal-
merstraat 61.
15-19 uur in Maastricht, hotel
Momus, Vrijthof.
20 Juli van 10-18 uur in Zwolle, school aan
de Turfmarkt,
10-13 uur in Tilburg, werklie
denver. Tuinstraat 68.
15-19 uur in Breda, restaurant
Modern.
21 Juli van 9-13 uur in Deventer, Parkw. 2.
15-19 uur in Hengelo, Deutsches
Haus
10-19 uur in Rotterdam, Deut
sches Haus, Volkspark.
22 Juli van 10-18 uur in Amsterdam, school
Iepenweg 13.
10-19 uur in Den Haag, Koning
innegracht 22.
Aangenomen worden Nederlandsche on
derdanen van 17 tot 40 jaar, die wel of geen
militairen dienst hebben verricht, met een
minimum lengte van 1.65 meter. Voor offi
cieren bestaat geen leeftijdsgrens.
Voor de gezinsleden van de aangenomene
wordt gezorgd, voor zoover het kostwinners
betreft.
Behalve bij deze bureaux kunnen aanmel
dingen geschieden op de volgende adressen:
Amsterdam, hotel van Gelder, Damrak 34;
Heerlen, Hotel du Nord, J. Pommé, Sta
tionsstraat 17;
Groningen, Rademarkt 23a;
Arnhem, hotel Keizerskroon, Markt 32;
Breda, Boschstraat 67;
Deventer, ho.tel van Wely, Keizerstraat 1;
Utrecht, hotel Thalia, Stationsplein 9;
Den Haag, Koninginnegracht 22.
Een vrij biljet voor de reis van de woon
plaats naar het keuringsbureau kan afge
haald of aangevraagd worden bij het „vrij
willigerslegioen Nederland" Den Haag, Ko
ninginnegracht 22, resp. bij de hierboven ge
noemde bureaux. Een vrijbiljet voor de te
rugreis wordt bij de keuring onverschil
lig of de candidaat wordt aangenomen of
niet uitgereikt.
VRIJDAG 18 JULI 1941.
Hilversum I, 415,5 m.
6.45 Gramofoonmuziek.
6.50 Ochtendgymnastiek.
7.00 Gramofoonmuziek.
7.45 Ochtendgymnastiek.
8.00 B.N.O.:Nieuwsberichten.
8.15 Schriftlezing en meditatie (voorbereid
door de Christ. Radio-stichting).
8.25 Gewijde muziek (gr.pl,).
8.45 Gramofoonmuziek.
9.15 Voor de huisvrouw.
9.20 Gramofoonmuziek.
11.00 Amabile-sextet.
11.20 Declamatie.
11.40 Amabile-sextet.
12.00 Omroeporkest.
12.40 Almanak.
12.45 B.N.O.: Nieuws- en econ. berichten.
1.00 Orgelconcert.
I.30 Musette-orkest „Les gars de Paris" en
gramofoonmuziek.
2.00 Arnhemsche orkestvereeniging en soliste
en gramofoonmuziek.
4.00 Cursus: „Een dominéé over de kerk"
(voorbereid dooor het Vrijz. Prot. Kerk-
comité).
4.20 Gramofoonmuziek.
5.15 B.N.O.: Nieuws-, economische- en beurs
berichten.
5.30 Voor de jeugd.
5.45 Nieuw Hongaarsch Strijkkwartet.
6.30 Sportwetenswaardigheden.
6.40 Orgelconcert.
7.00 B.N.O.: Vragen van den dag.
7.15 Voor de kleuters.
7.25 Gramofoonmuziek.
7.30 Onze cursus fotografie.
7.50 Gramofoonmuziek.
8.00 B.N.O.: Nieuwsberichten.
8.15 Spiegel van den dag.
8.30 Amusementsorkest, Omroeporkest ea
solist.
9.30 Berichten (Engelsch).
9.45 B.N.O.: Nieuwsberichten.
10.00—10.15 BNO: Uitzending in de Engel-
sche taal.
Hilversum H. 301.5 m.
6.45 Gramofoonmuziek.
6.50 Ochtendgymnastiek.
7.00 Gramofoonmuziek.
7.45 Ochtendgymnastiek.
8.00 B.N.O.: Nieuwsberichten.
8.15 Gramofoonmuziek.
10.20 Pianovoordracht (er.pl.).
II.00 Voor de kleuters.
11.20 Zang met pianobegeleiding en gramo
foonmuziek.
12.00 Berichten.
12.15 Ensemble Bandi Balogh.
12.45 B.N.O.: Nieuws- en econ. berichten.
1.00 Gevarieerd middagprogramma.
3.00 Voor de vrouw.
3.45 Gramofoonmuziek.
4.30 Voor de jeugd.
5.00 Gramofoonmuziek.
5.15 B.N.O.: Nieuws-, economische- en beurs
berichten.
5.30 Orgelconcert en zang.
6.00 Causerie „Het heidendom als gods
dienst (voorbereid door de Christ. Radio
stichting).
6.15 Klaas van Beeck en zijn orkest.
6.45 Toeristische raadgevingen.
7.00 B.N.O.: Economische vragen van den
dag.
7.15 Fransch-Italiaansch muziekprogramma.
8.00 B.N.O.: Nieuwsberichten.
8.15 Utrechtsch Stedelijk orkest.
9 009.20 Boekbespreking.
9.45 B.N.O.: Nieuwsberichten.
10.00 Avondwijding (voorbereid door het
Vrijz Prot. Kerkcomité).
door
21
Hij liefkoosde haar vingers, wat zij lijdelijk
toeliet.
„Paul Chicotin, de massa-moordenaar voor
de Zaak, is dood," fluisterde hij, maa Paul
Chicotin, de minnaar van Tanya, leeft nog."
„De hartstocht in mijn hart is gestorven,"
zuchtte zij. „De man, die dien weer opwekt,
moet een der onzen zij,.. Zeg mij dus, mijn
vriend, als je mij nog begeert voor wie
werk je?"
Hij schudde het hoofd. „Ik beantwoord al
je vragen, Tanya," verdedigde hij zich. „Ik
vertel je alles. Van jou vertel je mij niets.
Waarom treed je op voor sous, indien je op
de planken van de Folies Bergères behoorde
te dansen? Ben jij hier in opdracht van den
kring?"
„De Kring is uit Parijs verdreven," ant
woordde zij. Hij .s in 't geheim en met de
angstvalligste voorzorgen in Marseille weer
opgericht. Ik vervul hier een zending, maar
't is zoo moeilijk om vorderingen te maken
zonder geld en zonder vrienden."
Hij nam een portemonnaie, die bol was van
het bankpapier, uit zijn zak en wierp die voor
haar op de tafel.
„Zeg nooit weer dat je zonder geld bent,"
berispte hij. „Chicotin is zijn liefdes althans
trouw. Je bent mijn goede vriendin geweest,
Tanya. Je hebt in mijn armen gelegen."
„Ik neem alleen geld aan van mijn min
naar."
„Kan ik dat niet weer worden?" vroeg Chi
cotin.
Zjj schudde bedroefd haar hoofd, hoewel
haar oogen een belofte spraken.
„Dat ben je geweest, Paul," zei zij, „en een
ideale ook. Je zoudt het weer kunnen wor
den, maar dan zou je moeten bedenken dat
de prijs van mijn liefde niet je geld, maar
je hulp moet zijn."
„Maar hoe kan ik helpen?" vroeg hij. „Ik
heb je al gezegd dat Paul de Massa-Moorde
naar dood is. Ik werk voor mij zelf. Ik sta
geen enkele zaak voor. Frankrijk, Italië,
Ru -land, 't is mij alles eender. Ik heb de
vaderlandsliefde overlee.'d. Ik heb den wijn
lief, een goed leven, de weelde, en jou."
„Bewijs het dan," zei zij en greep naar zijn
hand. „Ik vraag je niet om weer de Massa-
Moordenaar, de geesel op aarde, te worden,
zooals de burgerlijke Pers je noemde. Geef
mij een paar inlichtingen."
„En welke zijn die?"
Zij stond langzaam op en keek in 't rond.
Wat z(j zag, scheen haar te voldoen. Zij ging
weer zitten en plantte haar elelbogen op de
tafel.
„Het is sedert lang bekend, Paul," begon
zij, dat Frankrijk het karkas geweest is.
waarmee een aantal van zijn zoogenaamde
staaslieden zich gevoed hebben. Zij bestalen
het land voor groote sommen, zogen het uit,
en bedienden zich daarbij van individuen, zoo
als de man, dien zij in Genève doodschoten,
uit vrees dat hij verraden zou wie zijn mede
plichtigen waren. Die mannen zijn nog in
leven. Zoover wij weten, zijn zij nog betrok
ken bij het grootste finantieele schandaal, dat
de wereld ooit gekend heeft. De aristocraten,
wier hoofden onder de guillotine vielen en
wier bloed de goten rood kleurde, zijn onschul
dige kinderen, bij hen vergeleken. Deze man
nen, die door de Communisten gehaat worden,
noemen zich de mannen des volks. Ze regee-
ren door en voor het volk, zeggen zij. Zij noe
men zich eerlijke burgers. Zij houden de hoog
ste ambten bezet. Hun maitres3en, met juwee-
len behangen, rollen in hun limousine door
Parijs en verpesten er de atmosfeer. Hoor
eens, Paul en zjj greep hem stevig bij een
schouder indien wjj in een positie verkeer
den om de waarheid openbaar te maken, zou
geheel Frankrijk zich aan onze zijde scharen,
de revolutie zou als een vernietigende orkaan
over het geheele land gieren. Sovjet-Frank
rijk zou daaruit verrijzen, in het bezit van de
hoogste macht. Wij zouden die niet langzaam
behoeven te verwerven, ten koste van het
bloed onzer nagels. Frankrijk, het ware Frank
rijk, zou de wereld regeeren. Toon je een wei
nig lankmoedig, smeek ik je! Zij nam een teug
champagne, en het glas beefde in haar vin
gers.
Welnu, hoor nu naar mij antwoordde hij.
Dat is allemaal mooi voor propaganda-
vergaderingen. Daar, tusschen zooveel ande
ren, mag je dat gerust zeggen, maar hier zijn
wij alleen en je kunt nooit weten. Houd je dus
bedaard, kleintje!
Zij zweeg eenige oogenblikken, om dan voort
te gaan: Ik was met Berthold, een paar mi
nuten voor hij op het schavot stierf. Een com
pagnie gendarmes en een commissaris van po
litie waren er ook bij. Zij dachten dat ik zijn
zuster was. Bertholds laatste woorden werden
door al die menschen gehoord ook door den
priester maar deze was slim. Berthold wist
waarom ik daar was en bij het eerste recht-
streeksche woord van hem tegen mij, zou een
kogel uit den revolver van het Hoofd der gen
darmes een einde aan zijn leven gemaakt heb
ben. Hij zei mij dat ik in zijn kamer een wei
nig geld zou vinden. Verlaat Parijs, ried hij
mij, ga naar Marseille. In Parijs is geen toe
komst voor je. Zoek dadelijk werk in een van
die aardige plaatsen langs de kust Cannes,
Juan, Nice. In die lustoorden van de wereld
zullen ze je met rust laten, en leer jij misschien
vergeten. Toen werd het teeken gegeven. Hij
stierf.
En wat had hij daarmee willen zeggen?
vroeg Chicotin vol spanning.
Met deze laatste woorden vertelde Bert
hold mij, dat de waarheid in deze streken ge
zocht moe3t worden, antwoordde zij. Daar
om kwam ik hier. Kun je mij daarbij helpen,
mijn minnaar, die mij in zijn armen heeft ge
houden en dat misschien weer mag doen?
Paul Chicotin rilde, hoewel de nacht zwoel
was, en vroeg: En werd het geld door je In
zijn kamer gevonden?
Ja een paar honderd francs, meer niet.
Er was ook een brief geweest. Die was ver
dwenen. Dat had de politie gedaan. Zij wist
zeer goed, wat hij mij daarin te zeggen had.
Zij wenschte dat hij zijn geheim met zich zou
nemen in het graf.
Chicotin stak met bevende, geel bevuilde
vingers eeif nieuw sigaret op. Een twaalftal
eindjes lagen reeds op de tafel.
De heele zaak is misschien een fabeltje,
zei hij. Er is niets mee te beginnen geen
aanvangspunt. Naar wat zou je aan deze kust
moeten uitkijken, vraag ik je? Berthold be
hoorde den moed gehad te hebben, om één
naam, één wenk te geven. Die kogel zou hem
een aangenamer dood bezorgd hebben.
Berthold was verstandier dan jij, beet zij
hem verachtelijk toe. Hij wist, dat indien
hij mij één wenk gegeven had, ik de zon nooit
weer zou hebben zien opgaan.
Chicotin rilde opnieuw. Hij was zeker van
zichzelven, maar in zijn hart was hij senti
menteel.
Is er iets, dat je hier vasthoudt? vroeg
hr).
Niets, antwoordde zij. Ik bezoek al
deze plaatsen op goed geluk af. Ik heb tien
francs te vorderen voor mijn zang en mijn
dans van vanavond. Ik betaal zijn kamer per
dag. Mijn kleeren bestaan uit vodden.
Zij stonden op en hjj nam haar arm.
Ik heb een auto, zei hij. Zal het Nice
zijn of Juan?
Zy gingen den cafétuin uit en de donkere
straat op. Zy hing aan zijn arm.
Waarheen jij wilt waarheen jij wilt,
lispelde zjj zoo zacht, dat het bijna onver
staanbaar voor hem was. Zij bleef hem vast-
houden en volgde hem gedwee waar hjj gtof'
Wordt vervolgd.)
