Zeer belangrijke
sociale maatregelen
Critiek op
confessioneele
bonden
Geldige bonnen voor voedingsmiddelen
Woudenberg kondigt aan
Zaterdag 9 Augustus 1941
Derde blad
zelf-
in de week van 10 Aug* t/m 16 Aug. J941.
Op gebied van: ziekenzorg, invaliditeits- en ouderdomsrente
De heer H. J. Woudenberg, commis
saris van het N.V.V. heeft gister iin
een bijeenkomst van functionaris
sen van het Nederlandsch Verbond
van Vakvereenigingen. in „Krasna-
polsky" te Amsterdam eenige ur
gente problemen van den dag be
handeld en tevens eenige zeer be
langrijke maatregelen van socialen
aard aangekondigd.
In deze bijeenkomst zeide de heer Wou
denberg verheugd te zijn, thans mededoe-
lingen te kunnen doen omtrent eenige ver
ordeningen, die van verstrekkende beteeke-
nis voor de werkende arbeiders en de
trekkers van de invaliditeits- en ouder
domsrente zijn en waarvan spr. de zeker
heid had. dat ze binnenkort in werking
zullen treden. Twee van deze verordenin
gen betreffen den uitbouw van de wette
lijke ziekteverzekering en een andere be
treft financieele verbeteringen voor rente
trekkers door het verleenen van toeslag op
de thans geldende wettelijke regeling.
Dat ik dit thans kan doen op een oogen-
blik, dat er eenige beroering onder con
fessioneel georganiseerde arbeiders is, is
's!tnij een groote vreugde, aldus spr. Nu dè
leiding der confessioneele bonden duidelijk
heeft bewezen, afwijzend te staan tegen
over elk constructief werk. verschijnt daar
mede wel in scherpe tegenstelling de hou
ding van het N.V.V., dat onder alle om
standigheden zijn taak met alle kracht
voortzet
Waar echter de actie, van confessioneele
zijde gevoerd, dezen positieven optoouwen-
den arbeid tracht te verbreken, acht ik mij
verplicht van tevoren eenige opmerkingen
te maken over mijn benoeming tot commis
saris der confessioneele vakcentrales en
vaktoonden
Dat alle Nederlandsche arbeiders deel
zullen uitmaken van één organisatie^ was
en is het ideaal van haast alle arbeiders,
die het ernstig met hun stand in het volk
meenen Het is duidelijk, dat er voor de
arbeiders maar één mogelijkheid bestaat,
om zich voor hun volle waarde te doen
gelden, d.w.z. een rechtvaardige plaats in
het volk te verkrijgen. Deze mogelijkheid is
een sterke en hechte organisatie ongeacht
politiek inzicht of religieuze overtuiging.
De praktijk heeft voldoende bewezen, dat
er op sociaal economisch terrein geen reli
gieuze botsingen ontstaan. Het kou de
dwaasheid ten top gevoerd zijn, wanneer
het mogelijk ware, voor katholieke, protes-
tantsche of anders denkende arbeiders ver
schillende arbeidsvoorwaarden te scheppen
of te bestendigen. Het geld hier immers
algemeene volks- en arbeidersbelangen.
Deze overtuiging heeft altijd in de bij het
N.V.V. aangesloten organisaties geheerscht,
al móet weliswaar worden erkend, dat de
nauwe verbintenis, die de moderne arbei
dersbeweging had met de sociaal-de/nocra-
tisöhe arbeiderspartij een belemmering was
voor confessioneele arbeiders om zich daar
bij aan te sluiten.
Nu echter het N.V.V. los geraakt, is van
<3ie politieke banden, kan ik zeggen, dat
een groot deel der bestuurders en zeker ook
der leden over deze verbreking niet rouwig
gestemd zijn. De goede vakvereenigingsiman
toch heeft zijn werkgebied steeds gevonden
op het terrein, waar hij de sociaal-economi
sche belangen van zijn leden kan behar
tigen en verbeteren.
Vanzelfsprekend kon de bezettende macht
niet toestaan en niet riskeeren. dat de vak
bonden als vijandig instrument tegen de
bezetting zouden kunnen gehanteerd wor
den. Op grond daarvan zijn maatregelen
genomen, zoowel voor de vakbeweging als
voor andere instellingen van algemeen
volksbelang.
Wanneer dan ook van kerkelijke zijde
een voorstelling van zalfen wordt gegeven,
waaruit men zou kunnen afleiden, dat der
gelijke maatregelen in het biizondcr tegen
katholieke instellingen zijn genomen, dan
is dit bewuste misleiding met het doel.
voor zich zelf een sfeer van martelaarschap
te scheppen.
Ik herhaal: Het N.V.V. ïs geen mantel
organisatie van eenige politieke beweging.
Ziin eenige ideëele ondergrond is het ver-
lampen naar een srrnote alles om vattinne,
organisatie van arbeiders, die. hoe wil ons
de toekomst ook denken, in elke nieuwe
ordening een noodzakelijkheid zal ziin.
Daartoe ben ik als commissaris -van het
N.V.V. benoemd en onlangs ook tot com
missaris van het R.K. Werkliedenverbond
en van het Christelijk Nationaal Vakver
bond
Niet de rijkscommissaris en niet ik, maar
ieder, die in deze dagen met geestelijke
dwangmaatregelen den arbeiders aanraadt,
om niet langer lid te blijven van hun orga
nisatie, berooft den arbeider van alles, wat
hij in lange jaren moeizaam tot stand heeft
gebracht. De arbeider.' die er gevolg aan
geeft er^ voor dwangmiddelen zwfcht, be
rooft zich zelf. Wie wegloopt, verbeurt zijn
deel.
Het N.V.V. heeft nu nu maandenlange voor
bereiding en talrijke verhandelingen en be
sprekingen het zoover weten te brengen,
dat de goede gedachte, die al in art 50 van
de Ziektewet tot uiting komt, in die daad
kan worden omgezet
Art. 50 van de Ziektewet bepaalt: „dat
recht op ziekengeld niet bestaat, \vanneer de
verzekerde geen lid^is van een door de
ziekenfondswet erkend ziekenfonds."
De tegenstand is overwonnen en met de
komende verordeningen, die wij dezer da
gen kunnen verwachten en die binnenkort
in werking zullen treden, is de weg gebaand
voor een goede geregelde wettelijke ziekte
verzekering.
De inhoud van deze beide 'verordeningen
is in het kort de volgende:
Van de in werking treding der verordening
af moet de verzekeringsplichtige arbeider
(werknemer) naar de voorschriften van de
Ziektewet lid zijn van. een erkend zieken
fonds. Is hij geen lid van zulk een zieken
fonds, dan kan hij in de toekomst'ook geen
ziekengeld krijgen, mgar in tegenstelling met
den huidigen toestand behoeft de werknemer
de kosten voor het ziekenfonds niet alleen
te betalen. Ook de werkgever heeft zijn deel
bij te dragen, doordat hij wettelijk verplicht
wordt de helft van de premie, dat zijn de
halve kosten voor het ziekenfonds te betalen.
De contributie of de premie worden niet
meer naar het aantal verzekerden per ge
zin berekend, maar in procenten van het ar
beidsloon daardoor wordt bereikt, dat de eco
nomisch zwakkere in verhouding niet meer
belast wordt dan de beter gesitueerde.
Dit contributie-systeem belast iederen ver
zekerde naar zijn economisch vermogen en
is daarom sociaal rechtvaardiger. Door het
feit, dat de werkgever mede moet betalen,
wordt de werknemer ontlast, d.w.z. hij zou
voor de verzekering voor zich en zijn ge
zin minder betalen, dan tot nog toe het ge
val was.
De ongetrouwde arbeider moet hetzelfde
betalen als de getrouwde en deze weer even
veel als de arbeider, die een groot gezin te
onderhouden heeft.
De contributies in dezen zin vast te stel
len, spruit voort uit de, bij de sociale ver
zekering ten grondslag gelegde gemeen
schapsgedachte, die in één zin samen te vat-
ten-is, één voor allen en allen voor èèn.
Het is toch billijk en juist) dat de onge
huwde arbeider niet minder betaalt dan de
gehuwd, die met hetzelfde of dikwijls met
minder loon een gezin te onderhouden heeft.
Hier mede te helpen is de ethische plicht van
kameraadschap en sociale solidariteit van
de werkende menschen.
Tenslotte kan de ongehuwde arbeider, wan
neer hij later hoofd van een gezin is gewor
den, de juiste oplossing^yan dit vraagstuk
zelf ondervinden.
De uitkeeringen zijn in de verordening
duidelijk omschreven; zij bevatten zieken
verpleging en uitkeering bij sterfgeval.
1) Ziekenverpleging:
Dokters met inbegrip van specialisten en
tandartsbehandeling, verloskundige hulp
van dokter en vroedvrouw, ziekerohuis-sana-
toriumverpleging;
2. De*benoodigde geneesmiddelen en hulp
middelen tot genezing, met inbegrip van
alle middelen, die noodig zijn ter voorko
ming en behandeling van ziekte of gebre
ken en dié tot herstel van de arbeidsge
schiktheid dienen;
3. Bij overlijden ontvangt de verzekerde
of zijn nabestaanden een bepaald bedrag.
Tegenover den tot stand gekomen rechts
toestand brengt deze nieuwe regeling voor
de werknemers een werkelijk socialen po-
litieken vooruitgang, dien wij in het kort
als volgt kunnen formuleeren:
1. De verzekerden hebben tegenover de
ziekenfondsen zonder meer recht op afslui
ting der verzekering.
2 De verzekering moet alle bedoelde uit
keeringen omvatten, die het doorvoeringsbe-
sluit naar maat en omvang vaststelt
3. Kostenvergoeding in de plaats van daad
werkelijke levering der voorgeschreven be-
noodigdheden, uitgezonderd gevallen, waar
in levering in natura niet mogelijk is, is
niet geoorloofd.
4. De verzekering moet alle leden van het
gezin omvatten.
5. Alle leden van het gezin hebben dezelfde
rechten en aanspraken als de verzekerde
In aansluiting daarop is het noodig geble
ken, de geldelijke uitkeeringen, zooals wij
die kennen uit de ziektewet, te vergrooten.
De Nederlandsche wet bepaalt, dat vrou
welijke verzekerden bij bevalling minstens
zes weken vóór en zes weken na de beval
ling ziekengeld tot het wettelijk vastgestel
de bedrag ontvangen. De echtgenoote van
een verzekerden werknemer krijgt in zulk
een geval thans echter niets.
In par. 1 van de nieuwe verordening is
echter bepaald, dat de echtgenoote van den
verzekerde bij bevalling een bedrag ineens
van f 55.ontvangt. Deze wettelijke .maat
regel spruit voort uit de gedachte, het ge
zin zooveel mogelijk te beschermen.
Organisatie.
Ook de organisatie-opbouw wordt in de
verordening geregeld.
Het ziekenfondswezen in ons land is tot
een ontwikkeling gekomen, waarbij niet
meer de zekerheid aanwezig is, dat de fond
sen hun oorspronkelijk gedachte taak kun
nen vervullen. In den loop van den tijd is
het aantal van deze fondsen door nieuwe
oprichtingen zoo buitengewoon groot gewor
den, dat een sterke centraliseering van de
thans bestaande instellingen van dezen aard
onvermijdelijk is geworden en wel daarom,
omdat de overwegende meerderheid van
deze fondsen op den duur niet in staat zou
zijn, aan de eischen, die de nieuwe tijd stelt,
te voldoen. Tegelijkertijd wordt in de ver
ordening ook de noodige voorzorg getroffen,
dat tot verzekering van den werknemer wel
een naar verhouding klein, maar des te
daadkrachtiger aantal van zulke zieken
fondsen de wettelijke taak zal vervullen.
Invaliditeits- en ouderdom s-
r en t e.
Er is nog altijd een aantal ouderdoms
rente-trekkers, die bij het begin van de in
werking-treding van de invaliditeits- en ou
derdomswet den 65-jarigen leeftijd bereikten
en op grond daarvan kosteloos ouderdoms-
rechten genieten, en die door de verordening
ook van de verhooging zullen genieten.
Het is in den loop van den tijd gebleken,
dat alle rente-betalingen onvolkomen zijn en
sedert langen tijd geeft dit reeds tot gerecht
vaardigde- klachten aanleiding.
De uitkeeringen voor de invaliditeitsverze
kering waren berekend op de minimale en
allernoodzakelijkste kosten voor levensonder
houd en in deze dagen kunnen deze uitkee
ringen zelfs aan dit zeer bescheiden doel
niet meer beantwoorden.
Het was een zaak van sociale rechtvaardig
heid, deze betreurenswaardige ar{>eidsvete-
ranen te helpen.
Daar het niet mogelijk was, door de tegen
woordige tijdsomstandigheden een volkomen
omvorming van de geheele invaliditeitsver
zekering te organiseeren, werd de weg van
een voorloopigen maar direct werkenden
noodmaatregel gekozen, zonder daarmede de
gedachte aan een grondige herziening van
deze verzekeringstaak te laten varen.
Integendeel, de tot einde 1942 begrensde
maatregel mag in geen geval als een even
tueel nog te verlengen regeling worden be
schouwd, maar is genomen als een uitgangs
punt voor nieuwe plannen ten opzichte van
de verzorging van den werkenden mensch.
Bij deze nieuwe plannen deed zich de
vraag voor of hier de verzekerings- of de
verzorgingsgedachte den voorrang zou heb
ben.
In Duitschland is die,vraag reeds ten gun
ste van de verzorgingsgedachte beslist op
grond van de nationaal socialistische we
reldbeschouwing, die tot de erkenning voert,
dat de plicht van iederen volksgenoot moet
zijn, het zijne bij te dragen(om den ouden of
tot arbeid ongeschikten mensch, die zijn ge
heele arbeidskracht en zijn gezondheid aan
het welzijn van de volksgemeenschap gege
ven heeft, een van zorgen bevrijden levens
avond te verzekeren.
Deze gedachte, die op een daadwerkelijke
socialisme steunt, en die iedere volksgenoot
overeenkomstig zijn economische kracht tot
de middelen laat bijdragen, is zonder twij
fel ook de toekomst gedachte voor het Ne
derlandsche volk.
De verhooging van de rente geschiedt vol
gens de voorschriften in de verordening in
den vorm van toeslag. Overeenkomstig de in
validiteits- en ouderdomswet en overeenkom
stig de wet voor de vrijwillige ouderdomsver-
zekering en voor de invaliditeitsrente be
draagt de toeslag 25 procent op de wettelijk
vastgestelde rente, voor die rentetrekkers,
die het 65-jarige levensjaar hebben bereikt.
Voor trekkers van invaliditeitsrente, die
het 65-jarige levensjaar nog niet hebben be
reikt, bedraagt de toeslag 50 procent en voor
het geval de rentetrekker gehuwd is, komt
daarnog een toeslag van 25 procent bij.
Deze verhooging treedt dan ook in wer
king, wanneer de rentetrekker weduwnaar
geworden is of gescheiden en nog kinderen
te onderhouden heeft, die den vereischten
leeftijd nog niet hebben bereikt.
Voor ieder kind, dat aan deze eisch vol
doet, komt er bovendien nog een toeslag van
20 procent bij, met dien verstande, dat deze
kindertoeslag hoogstens voor zes kinderen
wordt gegeven.
Als maximum kan dus een totale toeslag
gegeven worden van 50 procent 25 procent
6 X '20 procent 195 procent boven de
wettelijk vastgestelde rente. Op het wedu
wen- en weezenpensioen wordt een toeslag
van 50 procent gegeven.
In het geval dat weduwen- en weezen-
rente gelijktijdig bestaan, wordt de toeslag
verhoogd voor iedere wees met 25 procent,
weer maximaal voor zes weezen. Wanneer
echter alleen weezenpensioen wordt uitge
keerd, wordt 50 procent toeslag gegeven.
Op grond van deze verhoogingen, kunnen
wij zeggen, dat de ouderdomsrente ver
hoogd zal worden met in doorsnee 40 pet.
de invaliditeitsrente met 65 pet.-en de we
duwen- en weezenrente met 52 pet.
Van belang is nog de bepaling, dat deze
toeslagen op de wettelijk bepaalde rente
buiten beoordeeling blijven bij een onder
zoek naar behoeftigheid.
Rentetrekkers, die naast de wettelijk vast
gestelde rente nog andere ondersteuning
genieten, behouden deze uitkeeringen on
verkort
Volgens de uiteenzetting, die ik hier ge
geven heb, aldus de heer Woudenberg, is
het boven eiken twijfel verheven, dat deze
nieuwe maatregelen op het gebied van de
sociale verzekering, den verzekerden en den
rentetrekkers belangrijk materiaal voordeel
brengt, die hun directe uitwerking hebben,
maar nog grooter is de ideele waarde van
deze maatregelen, want zij zijn opgebouwd
op de gedachte van de volksgemeenschap,
en brengen daardoor een rechtsidee in de
Nederlandsche sociale verzekering, die in de
toekomst als grondslag voor alle sociale ver
zekeringen moet gelden.
Tenslotte zou ik nog willen opmerken, dat
OFFICIEELE PUBLICATIE VAN DEN GEMACHTIGDE VOOR DE PRIJZEN.
VASTGESTELDE MAXIMUMPRIJZEN.
Bericht No. 18.
De volgende prijzen mogen in de periode van heden tot en met 31 Augustus ten
hoogste in rekening worden gebracht aan den gebruiker;
Aardappelen:
Sorteering 28 mm vierkantsmaat en grooter
Kleiaardappelen f0.08 per kg
Zand- en veenaardappelen (met uitzonde-"
ring van duinzandaardappelen) f 0.07 per kg
Duinzandaardappelen f 0.08 per kg
Bij thuisbezorging mag een cent per kg meer worden berekend.
HET VRAGEN VAN HOOGERE PRIJZEN IS STRAFBAAR.
BEWAAR DEZE OPGAVE EN GEBRUIK HAAR.
Nieuwe opgaven kunnen de vroegere ongeldig maken.
ELK DER
VOLGENDE
BONNEN
GEEFT RECHT OP HET
KOOPEN VAN:
10
10 Aug. t.m. 16 Aug. 1941
30-4 brood 4 rants.
30 brood 1 rantsoen
30 bloem Y2 rantsoen
30 vleesch y2 rantsoen
30 vl.waren 1 rantsoen
30 kaas 100 gram
30 eieren 1 stuks
30 melk I 1% liter
6 Sept. 1941
lKg.
250 gram
500 gram
250 gram
250 gram
250 gram
250 gram
100 gram
3 Aug. t.m. 20 Aug. 1941
|te>0 gram
1250 gram
Aug. tm.
107 algemeen
108 algemeen
109 algemeen
110 algemeen
B rijst
111 algemeen
B havermout
112 algemeen
26-27 boter
26-27 vet
jbrood of gebak
bloem, brood of gebak
j vleesch of vleeschwaren
kaas
eieren
melk
suiker
koffie-surrogaat
jam
rijst
(havermout of gort
vermicelli of maizena
boter
boter met reductie
Beschikbaar per persoon
0 t/m
3 jaar
4 t/m
13 jaar
14 t/m
20 jaar
vol
was
senen
eenheid
in tijdvak van één week
10
1
1
100
1
7
20
1
3
100
1
3
24
1
3
100
1
20
1
3
100
1
rants.
rants.
rants.
gram
stuks
liter
in tijdvak van vier weken
1
250
500
500
500
100
1
250
500
250
250
100
1
250
500
250
250
100
1
250
500
250
250
100
kg
gram
gram
gram
gram
gram
in tijdvak van 18 dagen
250
250
500
500
500
500
500
500
gram
gram
ÉÉN RANTSOEN
brood
100 gram
gebak
75 gram
140 gram
300 gram
400 gram
500 gram
600 gram
bloem
70 gram
rijst
250 gram
havermout
250 gram
gort
250 gram
vermicelli
100 gram
maizena
100 gram
1ÓÖ gram
vleesch
100 gram
vleeschwaren
75 gram
75 gram
100 gram
125 gram
150 gram
jam 500 gram
Voor de overige artikelen is
melde hoeveelheden.
brood
beschuit, wafels, biscuits, koekjes óf
speculaas, koek óf
cake óf
gevuld klein korstgebak, óf
gevuld groot korstgebak, óf
taart, gebakjes
tarwebloem,-meel, roggebloem, -meel, zelfrijzend
bakmeel
rijst, rijstemeel, -bloem, -gries, gruttemeel (gemengd
meel)
havermout, -vlokken, -bloem, aardappelvlokken
gort, gortmout, grutten.
vermicelli, macaroni, spaghetti
maizena, sago, aardappelmeel, óf
zetmeel, verwerkt in puddingpoeder df/puddingsaus-
poeder
vleesch, gewicht van been inbegrepen
gerookt of gekpokt vleesch, óf
gerookte worstsoorten, óf
gekookte worstsoorten, óf
leverartikelen, tongeworst, nieftirood, óf
bloedworst
jam, siroop, honing, enz.
het rantsoen gelijk aan de in bovenstaande lijst ver-
ATTENTIE! DE VOLGENDE BONNEN ZIJN NA
MEER GELDIG
ZATERDAG 9 AUG. NIET
29 brood brood of gebak
29 vl.waren
29 vleesch vleesch of vl.waren
26-29 kaas kaas
29 eieren eieren
2? melk melk I
105 algemeen
104 algemeen
03
suiker
koffie-surrogaat
103 algemeen jam
10 bloem bloem, brood of gebak
algemeen rfjst
102
A
rijst
A havermouthavermout of gort
45 algemeen gort
54 algemeen vermicelli
55 algemeen maizena
N.B. De bonnen 30 voor KAAS blijven geldig t.m. 6 September 1941
De bonnen 29 voor AARDAPPELEN blijven geldig t.m. 16 Augustus 1941
De bonnen, welke van 10 Aug. 1941 af zijn geldig verklaard, met
uitzondering van die voor vleesch of vleeschwaren, mogen reeds
op Zaterdag 9 Aug. 1941 worden gebruikt.
Het koopen van vleesch of vleeschwapen in winkels op Maandag
en Dinsdag is niet geoorloofd.
deze verbeteringen in de bestaande sociale
toestanden, den aanmerkelijk verhoogden
uitkeeringen ten goede komen van alle Ne
derlandsche arbeiders, die daarvoor in aan
merking komen. Deze op sociaal terrein tot
stand gebrachte utibouw van de sociale ver
zekering was alleen mogelijk, omdat het
N.V.V., de grootste arbeiderscentrale in Ne
derland, zich daarvoor inzette en de volle
kracht van zijn aanhang deed gelden'.
Deze verbeteringen, die zooals ik zei
allen betreffenden, ook den niet-georgani-
seerden arbeiders, ten goede komen, waren
niet door te voeren geweest zonder organi
satie. En hieruit blijkt hoe nuttig en noo
dig het is, dat de arbeider in een zoo groot
mogelijke organisatie vereenigd is, om zijn
invloed uit te oefenen bij het tot stand ko
men van nieuwe sociale wetten. Hoe grooter
en omvattender deze organisatie is, des te
sterker is haar invloed en des te sneller
kunnen nieuwe sociale wetten, die bij het
N.V.V. reeds in voorbereiding zijn, worden
doorgevoerd. De vroegere vakbeweging kon
gezamenlijk niet meer tot stand brengen
dan de sterkste organisatie alleen.
De vakbeweging in Nederland zal meer
bereiken, nu de versplintering, en daardoor
haar verzwakking van haar krachten, is op-
geheven, mits de arbeider begrijpt, dat hij
de organisatie, die zijn eigen organisatie is,
mogt steunen.
De zeer belangrijke rede van den heer
Woudenberg werd met groote belangstel
ling aangehoord door de hooge functionaris
sen van het N.V.V., de afdeelingschefs. de
chefs, de districtsbestuurders van het NVV.
en de voorzitters van de vakbonden en hun
medewerkers.
De Rijkscommissaris was ter vergadering
vertegenwoordigd door Dr. Hellwig.
DE SLAG OP DEN ATLANTISCHEN
OCEAAN.
Berlijn, 8 Aug. (DNB). De eerste lordi
der Britsche admiraliteit, Alexander, heeft,
naar de Engelsche berichtendienst meldt,
gisteren in New Castle een redevoering uit
gesproken, waarin hij er voor waarschuwde
den slag op den Atlantischen Oceaan reeds
als gewonnen te beschouwen. Wat Groot
Brittannië dringend noodig heeft, dat zijn
meer snelle torpedobootjagers, corvetten en
andere schepen.