Alaska
N1PPER EN PELLE
HET RAADSEL
AAN BOORD
Radioprogramma
Het minst bewoonde
land ter wereld
„Ketenen der knechtschap"
verbroken
Enqelsche bommen
op Zweedsch schip
Finsche vrijwilligers bij
de Duitsche weermacht
RUSLAND DEED HET VOOR EEN
KOOPJE IN 1867 AAN AMERIKA
OVER a
De „klasieke" vlsch-oorlog met
Japan.
Naar de „Kölnisclie Zeitung" me
dedeelt, qverweegt Roosevelt om
een autoweg te doen aanleggen
van de Ver. Staten naar Alaska.
(N.P.B.) Een autoweg van de Verèenig-
de Staten door Canada naar Alaska, zie
daar het plan dat Roosevelt zou opwerpen
en steunpunten en dat deel zal uitmaken
van de over verschillende punten loopende
Amerikaansch-Canadeesche besprekingen
te Montreal. Opnieuw valt het licht der ac
tualiteit hierdoor op het uitgestrekte schier
eiland van he vasteland van Amerika, het
land van goud, pelsdieren, steenkool en ijzer
ertsen, daarvan eerstgenoemde edele me
taal sinds 1881, dus zestig jaar geleden in
allengs toenemende hoeveelheden gewon
nen wordt. Het is niet oninteressant hier
bij aan te teekenen, dat Alaska tusschen de
jaren 1880 en 1911 voor een waarde van
meer dan 500 millioen gulden aan ertsen op
leverde; alleen aan goud voor 490 millioen,
terwijl de goud-productie in 1909 een waar
de van 51 millioen gulden beliep. De rijk
dom aan pelsdieren, ofschoon nog immer
belangrijk, (otters, robben, vossen, wolven,
marters enz.) verminderde de laatste jaren
sterk, daarentegen werd de vischvangst er
belangrijker, in het bijzonder de zalmvis-
scherij.
Het is met Alaska in zekeren zin als met
die vele andere gebieden, waarover zoove
le verhalen de ronde doen, omdatmen
er zoo weinig van weet. De lezer herinnert
zich wellicht, dat Alaska o.m. het land is,
waar de benoemde verhalen van Jack Lon-
don zich veelal afspelen. Het vreemde daar
van is, dat allerlei indrukken over Alaska
door deze en dergelijke lectuur een volko
men scheven indruk hebben gegeven van
dit land, waarover zooveel gefantaseerd is,
dat het ten slotte weinig doenlijk is om
„Wahrheit en Dichtung" van elkander ge
scheiden te houden!
Over de geschiedenis van Alaska het vol
gende. Het land werd ontdekt door de Rus
sen en het was Desjnew, die in het ((voor
Nederland zoo historische) jaar 1648 voor
het eerst door de Beringstraat zeilde; de
kust van Alaska zelf werd voor het eerst in
1730 bezocht door Gwosderd. Zijn ontdek
king werd 11 jaar later door Bering en Ti-
chirikow en in' 1778 door Cook bevestigd en
aangevuld. Rusland nam, gelijk te verwach
ten was, het nieuw ontdekte gebied in be
zit en in 1799 werd de Russisch-Amerikaan
sche Compagnie gesticht, die het monopo
lie van jacht en handel bezat, totdat het
land in 1867 voor ruim 7 millioen dollar,
aan Amerika werd afgestaan. De regeering
van het territorium, ingesteld in 1884, ze-
tejt te Sitka. Vooral het jaar 1896 was
voor Alaska belangrijk: de rijke goudvel
den werden ontdekt, aanvankelijk in het
Canadeescho gebied aan de wereldbekende
Klondyke, (cfat is een rivier en niet, zooals
dikwijls gezegd en gedacht wordt, een
stad!) later ook in Alaska zelf.
Het ligt voor de hand d4t gansche legers
gelukzoekers en avonturiers over de Dyea-
en Whitepas naar de Boven-Joekon trok
ken, (de Klondyke is een zijrivier van de
Joekon) en verder naar een stadje, dat zich
door die toeloop snel ontwikkelde: Dawson
in Canada. Tal van nederzettingen ontston
den er in betrekkelijk korten tijd: Dyea,
Skagway, Ciscle, City. Ook nieuwe stoom
vaartlijnen werden er geopend en in 1899
kwam do eerste spoorweg over het gebergte
tot stand. In het jaar 1912 lagen er reeds
meer dan 500 km. spoorwegen, in 1939 totaal
1190 kilometer.
Overigens moet men zich van die spoor
wegafstanden geen al te verheven indruk
maken, omdat Alaska nu eenmaal een
„land van oneindigheid'\ is met weinig men
schen op veel grond.
Zestig duizend rendieren en evenveel
menschen, dat is zoo ongeveer de heele le
vende inventaris van Alaska, een land, dat
ruim anderhalf millioen vierkante kilome
ter groot is, dat wil zeggen, ongeveer zoo
groot als Duitschland, Frankrijk en Spanje
te zamen! Het minst bewoonde land ter
wereld, met de grootste klimatologische te
genstellingen (pool-temperaturen en een
297.
De volgende morgen.
1. „Het lijkt wel, of alles ons
moet tegenlopen. De boei,
waarmee we de plaats van
de meteoorsteen hebben
aangegeven, is losgebroken
en weggedreven
2. „Dan gaan we hier eens
een duik nemen en kijken
of we hem zo niet kunnen
vinden!!"
3. „Hij is spoorloos verdwe
nen! Anders hadden we
hem allang moeten vin
den!"
298.
Een redder in de nood.
1. „Ik kan er nog maar geen
vrede mee krijgen, dat we
de meteoorsteen nu moe-
te opgeven; maar op de
duur begint het gepoedel
op de bodem van de rivier
me toch ook de keel uit te
hangenR"
.2 „Hé daar, wat zijn jullie
daar aan het rondsparte-
len?"
3. „Ja, ziet U, de meteoor
steen is hier de rivier in
gerold er we zijn nu druk
bezig, hem weer op te zoe
ken!!"
praéhistorisch dalgebied met tropische tem
peraturen-) en een „grootste stad", waar de
regeering zetplt, met een inwoner-aantal
van rond vier duizend zielen. (Een Neder-
landsch plaatsje als Bergen-Binnen/ in
Noordholland telt zeven duizend inwoners!)
Trouwens in heel wat „steden" van Alaska
is het aantal dieren vijf- tot tienmaal zoo
groot als het aantal inwoners. De tijden
van de goudkoorts, waarover we straks
spraken, en toen Alaska overstroomd werd
door tienduizenden vreemdelingen, zijn nu
eenmaal al lang voorbij, niet ten laatste om
dat menige goudstreek in dit hooge Noor
den afgeroomd is. Zeker, er wordt nog he
den ten dage in Alaska goud gevonden,
maar van de voorstelling, als zou de rijk
dom van Alaska daaruit voortkomen, deugt
niet veel. De zalmvangst brengt altijd nog
een derde meer op, dat de opbrengst van
alle mijnen in Alaska bij elkander en bij
na een derde deel van de heele bevolking
leeft van dié zalmvisscherij.
Dat nu herinnert merkwaardig genoeg,
hu er zooveel andere belangen op het spel
staan aan de bijkans klassieke vischoor-
log tusschen Alaska en Japan. In 1936 nog
kwamen er regelmatig Japansche visschers,
die in de Bristolbaai met geestdrift de
zalmvischerij beoefenden. Dat was tegen
den zin van de visschers in Alaska, die op
het alleenrecht aanspraak meenden te mo
gen maken en daaruit notstonden reeds
heel wat verwikkelingen. Niet zelden ge
beurde het dan ook, dat Alaska zich tot
Washington wendde, ten einde definitieve
en officieele uitspraken te verkrijgen, in
verband met wat men in Alaska het vrij
postig optreden der Japanners noemde!
Ook in Tokio zat men nimmer stil en de
daar gevestigde „Maatschappij ter bevor
dering van de zeevisscherij" verdedigde ern
stig haar standpunt, dat de Beringzee min
stens zoo vrij voor de Japanners was als
voor de Alaska-bewoners.
Hoe het zij, thans zijn er andere vraag
stukken aan de orde, dan kibbelarijen over
elkander beconcurreerende zalmvisschers.
De Ameriltaansche president spreekt thans
over een autoweg naar Alaska, maar wij
betwijfelen sterk of die er spoedig komen
zal. Voor en aleer men van plan tot daad
gekomen is, zal er nog heel wat water (en
zalm) door de Beringstraat stroomen
Rede van den Bulgaarschen mi
nister van binnenlandsche zaken.
Sofia, 10 Aug. (DNB). De Bulgaarsche
minister van binnenlandsche zaken, Gabrofs-
ki, heeft vandaag het zestiende congres van
den nationalen Bulgaarschen studentenbond
te Assenowgrad met een politieke rede ge
opend.
Het dictaat van Neuilly en de ketenen der
knechtschap, zoo verklaarde hij, zijn verbro
ken dank zij de wijze politiek van Koning
Boris, den velen bioedoffers van het Bul
gaarsche volk in het verleden en de inspan
ning en den offers der groote bondgenooten
van Bulgarije
In den strijd voor een nieuwe orde en
gerechtigheid in Europa is het Bulgaarsche
volk thans van den Donau tot de Aegische
Zee en van de Zwarte Zee tot Ochridaver-
eenigd in eeuwige dankbaarheid jegens zijn
koning, de strijders voor een reorganisatie en
hun groote leiders, Adolf Hitier en Benito
Mussolini. Nu heeft het de groote taak het
Vereenigde Bulgarije op te bouwen.
In den geweldigen strijd, die thans ge
voerd wordt tegen plutocratie en bolsjewis
me, is de plaats van het Bulgaarsche volk
helder en duidelijk bepaald. Bulgarije kan
niet aan de zijde van Engeland en de pluto
cratie staan, daar deze tegenstanders dei-
reorganisatie van Europa en doodsvijanden
van het Vereenigde Bulgarije zijn. Het Bul
gaarsche volk is ook beslist tegen het bolsje
wisme, daar dit het hart van de Bulgaarsche
natie en den Bulgaarschen staat, den boe
renstand, tracht te vernietigen. Het bolsje
wisme is de doodsvijand van het dorp. Dat
heeft zijn heerschappij van twintig jaar in
de Sowjet Unie overtuigend bewezen. Daar
om is de strijd tegen het bolsjewisme een
strijd vopr de reorganisatie, een strijd tot
handhaving van de Bulgaarsche natie en
den Bulgaarschen boer. Voor Bulgarije be
staat thans slechts dat eene hoogste belang:
de Bulgaarsche natie en de Bulgaarsche
staat.
der Duitsche troepen, doch zijn ook jeug
dige Finsche vrijwilligers in Duitschland bij
Duitsche troepenformaties ingelijfd. In een
divisie der Waffen-S.S. strijden thans talrij
ke Finnen uit alle lagen der bevolking teza
men met de Duitsche kameraden aan het
Oostelijk front. Een geheele formatie van
Finnen met onderbevelhebbers en officieren
wordt thans in Duitschland gevormd.
Deze formatie heeft zich ten doel gesteld
de roemrijke traditie van het 27e bataljon ja
gers, dat in den wereldoorlog in den strijd
tegen Rusland aan de zijde der Duitsche
troepen optrok, voort te zetten en te ver
nieuwen. Ondanks ale moeilijkheden van
faal zijn de Finnen reeds geheel thuis in de
WaffenS.S., waarmee zij opnieuw bewijzen,
dat een aaneengesloten Europa tegeri de
bolsjewisme terreur is opgestaan.
Drie leden der bemanning ge
dood.
Kopenhagen, 10 Aug. (D.N.B.) Ritzau
meldt, dat het Zweedsche g.s. Wenersborg
in den nacht van Donderdag op Vrijdag
fn Deensche wateren door een Engelschen
vlieger is aangevallen.
De Wenersborg kreeg schade en werd
door een ander Zweedsch schip een Deen
sche haven binnengesleept. Bij den aanval
werden drie menschen gedood, nl. de kapi
tein van het schip, een lid der bemanning en
de Deensche loods. De Wenersborg heeft een
inhoud van 1200 ton en behoort tot de
scheepvaartmaatschappij Svea Bolaget.
Vorming van een Finsche forma
tie in Duitschland.
Berlijn, 10 Augustus (D.N.B.)
Krachtens het inzicht in de onverbreek
bare lotsgemeenschap van alle Europeesche
cultuurvolken met Duitschland in zijn strijd
tegen het bolsjewisme strijdt niet slechts de
Finsche weermacht als geheel aan de zijde
DINSDAG 12 AUGUSTUS 1941.
Hilversum I. 413.5 m.
6.45 Gramofoonmuziek.
6.50 Ochtendgymnastiek.
7.00 Gramofoonmuziek.
7.45 Ochtendgymnastiek.
8.00 BNO: Nieuwsberichten.
8.15 Schriftlezing en meditatie (Voorbereid
door de Christelijke Radio Stichting).
8.25 Gramofoonmuziek.
9.15 Voor de huisvrouw.
9.25 Gramofoonmuziek.
11.00 Declamatie.
11.20 Zang 'met pianobegeleiding.
12.00 Orkest Malando.
12.25 Kwartier van den Arbeid.
12.40 Almanak.
12.45 BNO: Nieuws- en economische ber.
1.00 Gramofoonmuziek.
I.30 Sprankelende middagklanken.
3.00 Ensemble Bandi Balogh.
3.30 Vipol en piano.
4.00 Cursus „Als een schoon boek" (Voor
bereid door hfet Vrijzinnig Protestantsch
Kerkcomité).
4.20 Gramofoonmuziek.
4.45 Voor de jeugd.
5.15 BNO: Nieuws-, economische- en beursb.
5.30 Orgelspel.
6.00 Causerie „Alleen voor mannen".
6.15 Gevarieerd programma.
7.00 Actueel halfuurtje.
7.30 Omroeporkest en solisten. v
8.30 Dansmuziek (gr.pl.).
8.45 Voor den boer.
9.00 Reportage.
9.300 Berichten (Engelsch).
9.45 BNO: Nieuwsberichten.
10.00 BNO: Engelsche uitzending:
„Economie News from Holland". Hierna
Sluiting.
Hilversum H 301.5 m.
6.45 Gramofoonmuziek.
6.50 Ochtendgymnastiek.
7.00 Gramofoonmuziek.
7.45 Ochtendgymnastiek.
8.00 BNO: Nieuwsberichten.
8.15 Gramofoonmuziek.
10.20 Hobo en piano.
10.40 Declamatie.
II.00 Ensemble Jonny Ombach en gramo
foonmuziek.
12.00 Gramofoonmuziek.
12.15 Klaas van Beeck en ztjn orkest.
12.45 BNO: Nieuws- en economische ber.
1.00 Gerard Lebon en zijn orkest.
1.45 Gramofoonmuziek.
2.00 Arnhemsche orkestvereeniging en solist,
en gramofoonmuziek.
3.30 Voor de zieken.
4.00 Gramofoonmuziek.
5.15 BNO: Nieuws-, economische- en beursb.
5.30 De Ramblers.
6.00 Pianovoordracht.
6.30 Causerie „Ons planeta'rium".
6.45 Pianovoordracht.
7.00 BNO: Vragen van den dag.
7.10 BNO: Nieuwsberichten.
7.20 Gramofoonmuziek.
8.00 Luisterspel.
9.00 Causerie „Sport en lichamelijke opvoe
ding voor de vrouw".
9.15 Gramofoonmuziek.
9.45 BNO: Nieuwsberichten.
10.00 Avondwijding.
10.05—10.20 Politiek weekpraatje.
Feuilletor
door
E. Philips Oppenheim
42
Lucienne keek weer over haar schouders
heen naar de kanonneerboot, welker kanon
nen als het ware op de „Paradijsvogel" ge
richt waren, waarvan Hamer zich nu voor het
eerst rekenschap gaf.
-Ha, zei hij, met een zweem van woede,
dus daarvoor ligt die hier?
Zij legde een hand op de zijne. Hamer,
luister eens. Jij bent de bezitter van een
twistappel. Wie er mee gaat strijken, gaat je
niet aan. Het eenige wat niet gebeuren mag,
is dat je Jeanne d'Arc die persoon is. De
zaak zal beslist woelen zooals mijn vader
het wenscht.
Hamer staarde over de zee en verbeeldde
zich bijna de zachte, smeekende stem van
Tanya te hooren, die, met terzijdestelling van
alle kleinigheden des levens zoo oprecht uit
haar hart gekomen was. Hij herinnerde zich
de onbewimpeldheid van haar woorden en
beweegredenen, die hem bijna zijn belofte had
den doen breken. Ieder ander argument, dat
de tegenpartij tegen hem aangevoerd had,
leek hem eensklaps minderwaardig. Zelfs
Lucienne liet zich alleen door haar vaders
materieel welzijn leiden. En bovendien,
scheen het hem dat de zending van Tanya
uit een andere en reinere wereld voortkwam.
Je aarzelt toch niet, Hamer? vroeg Lu
cienne zacht.
Hij probeerde niet, haar een verklaring te
geven. Er was geen mensehelijk wezen, voel
de hij, dat hem begrepen zou hebben. Het
antwoord werd hem evenwel voor 't oogen-
blik bespaard. Een bootje werd naar het
jacht geroeid. Auguste nam een telegram uit
de hand van den roeier aan.
Hamer wierp een verontschuldigenden blik
op Lucienne en scheurde het open. Hij las het
en las het nog eens. De inhoud ontnam
hem den adem Het telegram was dien mor
gen uit Parijs verzonden:
Ik moet je zoo spoedig mogelijk over
een dringende zaak spreken. Kom direct
over. Ned haalt je in Le Bourget af. Koop
vliegtuig, zoo noodig. Luke.
Hamer stikte van verbazing. Hij uitte
geen woord, noch een klank. Hij las den in
houd eenvoudig voor de derde maal over.
Toch geen slecht nieuws, hoop ik? vroeg
Lucienne, ernstig geworden.
Toen kwam hij tot zichzelven. Hij over
handigde haar het telegram.
Van wie komt het? vroeg zij.
Van lijn vader.
Ik meende, dat hij tegenwoordig nooit
meer naar Europa kwam
Hij is er in geen twee jaren geweest.
En in geen tien in Frankrijk.
Zijn boodschap is zeer dringend, merkte
zij nu op.
Er moet iets zeer buitengewoons ge
beurd zijn, gaf hij toe. Ik heb mijn vader
hooren zeggen, dat hij Frankrijk nooit meer
bezoeken zou, en hij is een man van zijn
woord.
Lucienne zuchtte. Maar nu schijnt hij
er toch overheen gestapt te zijn, zei zij. Je
zult naar hem toe moeten gaan.
Ga mee naar land, verzocht hij. Daar
kunnen wij beslissen of ik den Blauwen Trein
of een vliegtuig zal negien. /i
't Is slecht vliegweer, antwoordde zij.
Volgens de weerberichten is er te Greno-
ble sneeuw gevallen.
Ik heb toch al het land aan vliegen, zei
hij, maar als mij een tamelijken overtocht
gegarandeerd wordt, zal ik het maar doen.
Maar er is iets anders hoe met het jacht?
Ik zal er voor jou op passen, beloofde
Lucienne.
Dat zul je laten, verbood hij haar vast
beraden. Het zou mij niet verwonderen als
ik het bij mijn terugkeer indien ik terug
kom van de aardoppervlakte verdwenen
vond, evenals dien nacht dat flatgebouw in
Juan. Ik wil juist, dat je er mijlen vandaan
blijft, liefste.
Als je alles wilt laten zooals het is,
ging zij na eenige oogenblikken voort,
v/aarom dan niet met Commandant Bé-
rard gesproken?
Hij knikt-*. Dat is een verstandige raad,
antwoordde hij.
Commandant Bérard was terughoudend,
maar schappelijk.
Ik weet natuurlijk wel, dat u hier is om
peilingen te verrichten, sprak Hamer tegen
hem, dus mag ik niet verwachten dat u
zich bemoeit met zaken, die daar buiten val-
1- - \r een Fransch minister is hier dicht
in de buurt, en ''e chc" van de geheele Fran-
sche p-""tie —oont op den heuvel. Missch'en
heeft u van hen gehoord, dat zekere onge-
wenschte personen zich in het bezit van mijn
jacht wrenschen te stellen.
De uitdrukking van Bérard bleef onver
stoorbaar. Hij zei niets. Hg luisterde alleen.
Daar zullen wij over zwijgen, ging
Hamer voort. Ik ben genoodzaakt om
vandaag naar Parijs te vertrekken. Ik laat
mijn matroos achter, en den scheepsjongen
ook. Ik vraag u eenvoudig of u de om
standigheden in aanmerking genomen niet
een kleine wacht aan boord kunt plaatsen tot
ik terugkom. Die en uw kanonnen zullen vol
doende zijn.
Ik acht een dergelijken maatregel tot
zoover gerechtvaardigd, Mr. Wildburn, gaf de
commandant toe. Met dien verstande, dat
ik de wacht zal moet,en intrekken, indien Ge
neraal Perisol mijn handeling niet goedkeurt.
Dat wil ik er op wagen, antwoordde
Hamer.
HOOFDSTUK XXIV.
Hamer Wildburn stapte den volgenden mop
gen aan het Gare de Lyon uit den Parijschen
Blauwen Trein, en stak zijn hand toe aan den
gebrilden jongen man, die hem was komen
afhalen.
'Vel, Ned, kerel, begroette hij hem. Dit
is een aangename verrassing. Waar is al die
drukte voor?
"k kan je er niets van vertellen, Hamer.
Wij boorden pas dat de ouwe heer op weg
hierheen was. toen de boot een halven dag
van Cherbourg verwijderd was. Wjj moesten
zijn oude kamers in Hotel Meurice voor hem
bespreken en jou telegrafeeren om dadelijk
over te komen.
Ik heb zoo het land aan Parijs, zei Ha
mer, vooral flm dezen tijd van het jaar.
Het zou mij liever geweest zijn. indien de
ouwe heer naar m(j gekomen was. In ieder
geVal heb ik mg zooveel mogelijk gehaast.
Er woedde een storm zuidelijk van Lyon, en
er vertrokken geen vliegtuigen.
Hamer gaf zijn kaartje aan de contróle af
en vervolgde: Waar gaat het nu eigenlijk
om Hij had zich voorgenomen om nooit
meer in Frankrijk te komen.
Wij waren niet minder verbaasd dan jij,
antwoordde Ned Foster, toen zij bij den uit
gang gekomen waren. Hij heeft ons nog
geen syllabe gezegd.
Kan het misschien iets met de krant
uitstaande hebben?
De ander trok zijn schouders op. Dat
zou mij niet verwonderen. Wij moeten de
krant redigeeren zooals ons gezegd wordt,
maar dat komt ons op een verlies van vele
vele millioenen francs .e staan, door onze
politiek. Als ik des morgens naar het bureau
ga, verwacht ik altijd dat ze het in de lucht
hebben laten vliegen."
Zij stapten in de wachtende auto en Hamer
keek misnoegd om zich heen. Het was een
grauwe ochtend en de atmosfeer was druk
kend en zwaar.
N-, ik hoop dat hij mij niet lang hier
zal laten houden, merkte Hamer op. Ik
amuseer mij daar uitstekend en ontmoet een
paar interessante lui voor het meerendeel
Frans.-he politici. En ik heb mij juist ver
loofd met het liefste en aardigste meisje, dat
je buiten de i taten ooit gezien hebt.
Ned Foster schrok op. „Weet de ouwe dat?"
vroeg hij.
„Het zal geen welkom nieuwtje zijn, ver
moed ik. maar ik zal het hem dadelijk mee-
deelen. Ik heb nog geen tijd gehad om het hem
te schrijven. Hoe is zijn stemming ongeveer?"
Wordt vervolgd.