Duitsche oorlogsschepen
Communistische aansiag op
telefooncentrale
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
SJAH VAN IRAN AFGETREDEN
Overvloedige
palingvangsten
Mr* Duys overleden
- Verduisteren -
19.51 uur
Gezond verstand
Teheran zal worden bezet
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEPl '2,345 (2 LIJNEN)
WOENSDAG
17 SEPIEMBER 1941
Hoofdredacteur: J. BIJLSMA. Den Helder.
Oudste zoon volgt hem op
Duitschland strijdt voor Europa
18 BOLSjEWISTISCHE
DIVISIES VERNIETIGD
in de Finsche golf
De nieuwe sluis te Broek op Langendijk
HOUDT DEN BODEM GEZOND
Wieringen
Kroatië
MMeüe&
Onderlinge wedstrijden
der Duitsche weermacht
en duurt tot morgenochtend
7.18 uur
VERMOGEN
Huis van Oranje Nassau
VERBEURD VERKLAARD*
VRIJWI
EGIOEN
HELDERSCHE COURANT
Uitgave der Uitg.-Mjj. „Hollands Noorderkwartier" N.V. te Den Helder 69e JA ARC». No. 9338
Instanboel, 16 Sept. (DNB). De
zender van Teheran heeft heden om
12 uur 10 medegedeeld: „De Sjah is
hedenochtend afgetreden."
De zender-Teheran meldt over het
aftreden van den Sjah, dat naar ver
luidt diens oudste zoon hem zal op
volgen. Dit besluit werd heden in
een buitengewone zitting van het
parlement genomen.
Britsche en Sovjet strijdkrachten
rukken op naar Teheran.
Berlijn, 16 Sept. (DNB.) De Britsche be
richtendienst meldt uit Teheran, dat de En-
gelsche en Sovjet strijdkrachten besloten
hebben Teheran te bezetten en dat zij reeds
naar de hoofdstad oprukken. De Sovjets
hebben Kratsj, dat op 28 mijlen van de Per
zische hoofdstad ligt, reeds bereikt.
Na de bezetting van Iran.
Kaboel, 16 Sept. (DNB). Volgens hier
ontvangen berichten bereidt de Sowjet Unie
de bolsjewiseering in zeer snel tempo voor
van de door Sowjettroepen bezette deelen v.
Iran en van geheel Noord Iran. Daarbij
wordt een zelfde tactiek gevolgd als des
tijds in Finland. De Moskousche radio laat
sedert verscheidene dagen steeds weer de
zwaarste verwijten hooren jegens de tegen
woordige regeering van Iran en vooral te
gen het Iraansche leger. Zij wordt beschul
digd van sabotage der voorwaarden van den
wapenstilstand en roept de „arbeiders en
boeren" van Iran op tegen het tegenwoor
dige systeem op te staan en een nieuwe re-
volutionnaire regeering te vormen. De Sow-
jetiseering van het bestuur der groote en
kleine plaatsen rond Tebris, die door de
Sovjettroepen zijn bezet, is reeds in vollen
gang.
Zijn de kroonjuweelen veilig?
Teheran, 16 Sept. (b.N.B.) ln het parle
ment van Iran heeft een afgevaardigde aan
den minister van financiën, Colchayan, een
vraag gesteld betreffende geruchten omtrent
de kroonjuweelen en omtrent de dekking
Hoofdkwartier van den Fuehrer, 16
Sept. (D.N.B.) Het opperbevel van de
weermacht maakt bekend:
ln de Oekraine hebben formaties van
het Duitsche leger op doeltreffende wijze
ondersteund door de luchtmacht in dap
pere aanvallen op de belangrijkste plaat
sen bruggehoofden over den benedenloop
van den Dnjepr gevormd. Nadat de brug
gehoofden in gevechten, welke verschei
dene dagen hebben geduurd, tegen verbit
terde, sterke vijandelijke aanvallen, wel
ke deels ondersteund werden door pant
serwagens, in bezit gehouden en uitge
breid konden worden, zijn thans de Duit
sche divisies van daar over een breed
front zegevierend verder naar het Oosten
opgerukt.
In het gebied ten zuiden van het Ilmen-
meer zijn, zooals reeds in extrabericht is
medegedeeld, de laatste weken sterke
vijandelijke strijdkrachten van het 11de,
27ste en 34ste bolsjewistische leger door
troepen van het Duitsche leger onder be
vel van Generaloberst Busch met steun
van formaties van de luchtvloot van Ge
neraloberst Keiler op beslissende wijze
verslagen. Negen vijandelijke divisies
werden vorkomen vernietigd. Negen an
dere divisies werden met de bloedigste
verliezen voor den vijand verslagen. Meer
dan 53.000 gevangenen vielen in onze
handen. 320 pantserwagens, 695 stukken
geschut van allerlei aard, alsmede een
•groote hoeveelheid oorlogsmateriaal wer
den buitgemaakt of vernield.
In den strijd tegen de Britsche ravitail-
leeringsscheepvaart vernietigde de lucht
macht overdag ten Westen van de Hebri-
den een tankschip van 7300 brt. In den
afgeloopen nacht werden in het zeegebied
rondom Engeland uit convooien twee
groote koopvaarders, waaronder een
transportschip, in brand geworpen.
In Noord-Afrika hebben Duitsche troe
pen aan het front van Solloem een suc
cesvollen verkenningsaanval met pantser
wagens uitgevoerd. Bij Tobroek werd na
harden strijd een belangrijke heuvel geno
men. Tijdens luchtgevechten en door de
luchtdoelartillerie werden op 14 Septem
ber in Noord-Afrika zonder eigen verlie
zen acht Britsche vliegtuigen neerge
schoten.
Pogingen van Britsche vliegtuigen om
gisteren overdag de Duitsche bocht en de
Nederlandsche kust aan te vallen, bleven
zonder uitwerking. Jagers schoten twee
vijandelijke vliegtuigen neer.
Britsche vliegtuigen wierpen in den af
geloopen nacht op verschillende plaatsen
in Noordwest-Duitschland bommen neer.
De burgerbevolking leed, vooral in Ham
burg, eenige verliezen aan dooden en ge
wonden. Nachtjagers en luchtdoelartille
rie schoten negen der aanvallende bom
menwerpers neer.
der bankbiljetten. De minister antwoordde:
„Zooals wij reeds verklaard hebben, bevin
den de betrokken juweelen zich in een ver
zegelde kluis. Het ministerie van financiën
beschikt over een volledige lijst van de ju
weelen. De kroonjuweelen zijn even gaaf als
toen zij in een museumzaal van het paleis
Golestan tentoongesteld werden. Daar er
echter onlangs in de omgeving van het pa
leis gebouwd is. heeft men de juweelen op
26 Augustus jl. tijdelijk overgebracht naar
de kluis van de nationale bank".
Een andere afgevaardigde zeide: „Wij heb
ben volledig vertrouwen in de regeering
en in de betrouwbaarheid van de Bank. Ik
verzoek den minister een dag te willen be
palen, waarop alle afgevaardigden die daar
belangstelling voor hebben, zich naar de
bank kunnen begeven om de kostbare voor
werpen te zien". De ministerpresident steun
de dit voorstel.
Sovjetstrijdkrachten bij Reval
teruggetrokken
Berlijn, 16 Sept. (D.N.B.) Forma
ties der Duitsche marine zijn, naar
het D.N.B. verneemt, na den met
zware verliezep gepaard gaanden te
rugtocht der bolsjewistische zee
strijdkrachten uit het gebied rond
om Reval in ononderbroken aan
vallen het binnendeel van de Fin
sche golf binnengedrongen. Des
dags en des nachts werden, ondanks
de moeilijke omstandigheden van
zee en weer met succes mijnen ge
legd, ondanks krachtige bolsjewisti
sche luchtaanvallen. Intusschen
werd binnen het bestek van de ver
overingen van de Estlandsche kust
door het leger de kustverdediging
verder uitgebreid en nieuwe batte
rijen werden opgesteld.
De strijd rond Leningrad.
Berlijn, 16 Sept. (D.N.B.) Tjjdens de ge
vechten in het versterkte gebied rond Le
ningrad heeft den 14en September een
Duitsche divisie infanterie een door de
Sowjets op hafdnekkige wijze verdedigde
bunkerstelling doorbroken en een stadje ver-
(Foto M. Kuiper).
'overd. In totaal werden door de troepen de
zer divisie 91 Sowjet bunkers buiten ge
vecht gesteld. Meer dan achthonderd Sow-
jetsoldaten werden gevangen genomen. Bo
vendien vernietigden de Duitsche troepen
verscheidene Sowjet pantserwagens en ver
nielden zij talrijke stukken geschut en lich
te wapens der infanterie.
Duitsche luchtactie in'het hooge
Noorden.
Berlijn, 16 September (D.N.B.) Duitsche
vliegtuigen hebben gisteren met succes Sow-
jetstellingen in den noordelijken sector aan
gevallen. Sterke afdeelingen Stuka's bom
bardeerden in de streek van Moermansk
de bolsjewistische stellingen.
Gevechtsvliegtuigen hebben gisteren met
goed gevolg Sovjetschepen in de noordelijke
IJszee gebombardeerd. Twee transport
schepen, een van 2000 en een van 1000 ton,
werden tot zinken gebracht. Een ander
schip van 100 ton werd ernstig beschadigd.
HET OOGSTFEEST DER AGRARISCHE
JONGEREN.
Assen, 16 September: Op den door de
Agrarische jongeren beweging van het Ned.
Agr. Front, Zaterdag 20 September te elf uur
v.m. in het oude, bekende dorp Rolde te hou
den, grooten landdag,' zal een drietal spre
kers het woord voeren. Verder wordt door
een groep agrarische jongeren uit de omge
ving van Norg een historisch Drentsche boe
renbruiloft opgevoerd, de z.g. „Wasschop" en
verder een oogstspel gespeeld, dat als titel
draagt: „Maar de akkers geven brood". Tal
van schoone boerengedichten van den
Zeeuwschen dichter Martien Beversluis, zijn
in dit spel opgenomen.
VAH t»37 TOT 1940 WERDEN OP 19X139 BEDRIJVEN
NIEUWE ME5TBEWAARPCAATSE» EN «JtERKELDEftS AANGELEGD.
KUNSTMESTVEREkRUIK:
1958/53 8AM1U.I06N TON
1958,59 A7HIIUOENTON
(Foto Polygoon v. Bilzen).
Het eerste donker is goed.
De palingvangsten in het eerste donker
blijven naar wensch verloopen. Zoo om de
twee dagen gaat de visscher de fuiken lich
ten en de aanvoer was de laatste dagen
overvloedig.
Donderdag was er. zooals wij meldden,
plm. 15000 pond. Vrijdag de enorme hoe
veelheid van omstreeks 25000 pond. Daarna
weer iets minder. Zaterdag plm. 17000 pond
en Maandag j.1. beteekenend minder. Kwam
men de eerste dagen bij normale vangsten
0p 7001000 pond1, thans plm. 400 A 500
pond per bedrijf. Voor den contanten maxi
mumprijs van 51 ct. p. p. worden daarmede
echter nog uitstekende besommigen ge
maakt. waarvan de op z.g. „deel" visschen-
de bemanning haar aandeel naar rato
krijgt.
Een visscher bracht als vangst van twee
dagen 5000 pond binnen. Eén zijner fuiken
bevatte 900 pond. I>e maximum capaciteit
per fuik is pl.m. 1000 pond.
Ook aan de Oostzijde van den Afslutidijk
schijnen de vangsten eroot te zijn. In Mak-
kum worden ndg grootere hoeveelheden aan
den afslag (Kornwerderzand) aangebracht
Het is alles prachtig gelijkmatig soort,
waarin selrhts weinig zwaarder goed van 61
en 77 ct. p. p. wordt aangetroffen. Het sor-
teeren levert dus geen moeilijkheden op.
Tot einde dezer week worden nog ruime
aanvoeren verwacht, Bii nieuwe maan loopt
de vangst direct zey terug, maar niette
min kan het bedrijf dan nog loonend zijn
Het wachten is dan weer op het tweede
donker, omstreeks half October. döt even
eons zeer goed kan zijn.
Ag ram, 16 September (D.N.B.)Zondag
middag is van communistische zijde een
aanslag gepleegd op de telefooncentrale van
Agram, waarbij eenige schade werd aange
richt. Naar verluidt, wijst het onderzoek er
op, dat de daders betrekkingen onderhielden
met Engelsche agenten, die in het Britsche
consulaat te Agram een opslagplaats van
ontplofbare stoffen bezaten.
Rede van Pawelitsj.
Agram, 16 September (D.N.B.): De
Kroatische staatsleider heeft ter gelegenheid
van de decoratie van leden der Oestasja een
rede gehouden, waarin hij zich scherp tegen
het bolsjewisme keerde en verklaarde, dat
Kroatië onwrikbaar aan de zijde van zijn
groote bondgenooten staat en er trotsch op is,
een bijdrage te kunnen leveren in den strijd
voor de nieuwe orde en zijn eigen vrijheid.
In den ouderdom van 66 jaar is, naar „Het
Vaderland" meldt, overleden mr. J. E. W.
Duys, sedert kort vrederechter en oud-lid
der Tweede Kamer, waarin hij vele jaren de
S.D.A.P. heeft vertegenwoordigd.
De heer Duys, die op 21 Februari 1875 te
Nijmegen is geboren, werd na aanvankelijk
als lichtmatroos te hebben gevaren, opge
leid tot candidaat-notaris. In die kwaliteit
was hij sinds 1900 op verschillende kantoren
werkzaam, totdat hij in 1903 adjunct-com
mies werd aan de Rijksverzekeringsbank.
Aldaar werd hij belast met het archief en de
bibliotheek. Intusschen had hij zich bij de
SDAP. aangesloten; hij trad als propagan
dist op. In 1905 vestigde hij zich te Zaandam,
waar hij in 1906 lid van den raad en in
1912 wethouder werd, wat hij tot 1923 is ge
weest. In 1909 werd hij in de Kamer gekozen
's-Gravenhage, 12 Sept. Onder leiding
van den bevelhebber van de Ordnungspoli-
zei in Nederland worden van 1821 Septem
ber a.s. in het Olympisch Stadion te Am
sterdam en verschillende aangrenzende ter
reinen athletiekwedstrijden gehouden door
de S.S.- en Polizeisportgemeinschaft Nieder-
lande. Deze wedstrijden hebben tot doel
naast de lichamelijke oefening der man
schappen op de Nederlandsche sportvelden
een duidelijke demonstratie te geven van
de in nationaal-socialistischen geest inge
richte Duitsche lichaamsoefeningen, om te
toonen, dat men door de lichamelijke op
voeding van het geheele volk komt tot een
breede en hechte grondslae. ter opvoering
van de individueele lichamelijke toppresta
ties.
De in Nederland aangetreden leden van
het leger, de S.S., de rijksarbeidêdienst en
van de politie, alsmede de hier op het rijks
commissariaat werkzaam zijnde Duitschers
zullen in een sportieven kamp getuigenis
afleggen van de onbedwingbare kracht en
den onbuigzamen wil van Duitschland om
te overwinnen. Naast de gebruikelijke wed
strijden zal ongetwijfeld de lange afstands-
marsch op Zaterdagmorgen 20 September
a.s. bijzonder interessant zijn en veel belang
stelling weten te trekken, daar de deelne
mers hierbij bijzondere moeilijkheden heb
ben te overwinnen, zooals schieten, het wer
pen met handgranaten en het nemen van
hindernissen.
Eveneens zullen de aan de athletiekwed
strijden nog toegevoegde demonstraties, als
voetbal en handbalwedstrijden tusschen spe
ciaal hiervoor samengestelde ploegen van
de S.S. en de politie, speciale demonstraties
met motoren en motorrijtuigen, alsmede
massale gymnastiekuitvoeringen zeer veel
belangstellenden weten te trekken. Reeds
hebben zich meer dan 900 deelnemers voor
deze wedstrijden opgegeven. In alle onder-
deelen kan men dus spannende ontmoetin
gen verwachten.
Vanavond gaat de
verduistering in om
's-Gravenhage, 16 Sept. Het Rijkscom
missariaat deelt mede:
Wilhelmina van Oranje-Nassau houdt,
zonder iets geleerd te hebben uit den loop
der gebeurtenissen, halsstarrig vast aan het
bolsjewistisch-kapitalistische front en
plaatst zichzelf daarmede buiten de ge
meenschap van het nieuwe Europa. Zij richt
tot het staatshoofd en de weermacht van
het Groot-Duitsche rijk verbazingwekkende
scheldwoorden. Zij spoort uit de verte de
Nederlanders op onverantwoordelijke wijze
aan tot het plegen van daden van geweld
tegen de bezettende macht, welke slechts
de hardste represailles tengevolge zouden
hebben.
In opdracht van den Rijkscommissaris
voor het bezette Nederlandsche gebied heeft
dientengevolge de commissaris-generaal
voor de veiligheid op grond van artikel 1
der verordening no. 33/1940 omtrent het ver
beurd verklaren van het vermogen van per
sonen, die een anti-Duitsch of tegen het
Duitsche rijk gericht streven bevorderen,
bepaald, dat die vermogenswaarden van de
levende leden van het Huis Oranje-Nassau
worden verbeurd verklaard, welke zich in
bezette Nederlandsche gebied bevinden.
De verbeurd verklaring wordt door hare
openbare bekendmaking van kracht (arti
kel 4, alinea 1 van de verordening no.
33/1940).
De verbeurd verklaarde vermogenswaar
den zullen krachtens artikel 4 alinea 2 van
de genoemde verordening voor doeleinden
ten algemeenen nutte in het bezette Neder
landsche gebied gebruikt worden, voor zoo
ver deze waarden niet voor den duur van
den oorlog voor de bezettende macht noo-
dig zijn.
Hij is lid gebleven tot 1936, dus 27 jaar.
In 1935 verliet hij de soc. dem. fractie we
gens hevige geschillen met de partij o.a.
door zijn brochure. „Ter oriënteering, eenige
beschouwingen naar aanleiding van enkele
vragen der democratie", welke zelfs tot voor
stellen tot royeering als lid der SDAP. leid
den. De voorstellen werden ingetrokken. De
heer Duys werd evenwel 7 December van dat
jaar door het Partijbestuur geroyeerd.
In 1923 had hij zich te 's-Gravenhage ge
vestigd, waar hij ook korten tijd lid van den
raad is geweest. De wijzigingen in het Aca
demisch Statuut maakten het mogelijk, dat
hij in de rechten kon gaan studeeren. In 1926
promoveerde .hij en hij werd pleiter in straf
en civiele zaken
Niet lang nadat hij de Tweede Kamer had
verlaten, is de heer Duys uit 's-Gravenhage
vertrokken. Hij vestigde zich toen in Lochem
In 1938 is hij lid» van de N.S.B. geworden
en nog pas kort geleden, 19 Augustus, toen
het vrederechterschap werd ingesteld, is hij
tot vrederechter te Arnhem benoemd.
Wie heeft er ooit aan durven denken, dat
men zou twijfelen aan het gezonde ver
stand van een groote groëp landgenooten?
Wie ter wereld zou het voor mogelijk ge
houden hebben, dat er landgenooten zouden
kunnen zijn, meenend dat het bolsjewisme
„niet-zoo-erg-is".
Wie zou het ooit in zijn hoofd hebben ge
haald, te verkondigen, dat er een tijd zou
komen, dat Nederlanders, zich christelijk
noemende Nederlanders, hopen op de over
winning van bolsjewistische misdadigers,
over hen, die onze godsdienst en onze be
schaving en onze cultuur verdedigen? Nie
mand.
Gezond verstand. Door de eeuwen heen
is dit een bezit van ons volk geweest. Hier
door heeft het zich een eereplaats in Eu
ropa kunnen veroveren. Dat deze plaats
niet verloren zal gaan, dat Nederland in het
nieuwe Europa met opgeheven hoofd kan
staan temidden van de anderen, daarvoor
zorgen duizenden en duizenden Nederland
sche mannen, die nu strijden aan het oost
front.
Nederlanders, uw gezond verstand zegt u,
dat dit de eenige weg is naar een betere
topkonjst.
Schouder aan schouder met de Duitsche
weermacht, met de daarmee verbonden le
gers. met de vrijwilligerslegioenen strijden
tegen het bolsjewisme en zoodoende een ge
lukkige toekomst verzekeren voor ons volk
en vaderland.
Uw gezond verstand zegt u, dat dit uw
plicht is en daarom: nogmaals op uw eep
en uw moed. Schaart u in de gelederen van,'
hen, die begrip hebben voor het gevaar, dat
dreigt, maar ook voor de gelukkige tooi
komst die ons deel kan zijn: Meldt u aam
bij het
Koninginnegracht 22, 's Gravenhage.