Avonturen op Lauwerzee,
in 'tMolen gat en Oudeschild
preinhbeurteti
AFGEKEURD
DE WEEK
Tweede blad
Met mijnen meegesleurd in 't ijs en
naar open zee afgedreven
Precaire arbeid gedurende de ongunstigste weersomstandigheden
m.
Uitreiking
nieuwe aardappelkaarten
Distributie-nieuws
voor winkeliers
Een thee-praatje
met een staartje
lil Feiten en Fantasieën
Wat Philips thans brengt
op radio-gebied
DIE ZIJN GOED
Projectielen des doods
Zuid-Wester storm...!
De zee is als een op hol geslagen
horde wilde beesten, die wegvluchten
voor een verschrikking in panischen
angst. De golven donderen over elkaar
heen, grauwe golfdalen worden gevuld
door nieuwe lawines water, en dat alles
Stort zich op de dijken aan de kust.
Dan gebeurt het in deze dagen altijd,
dat bovenop de witgekuifde brekers
zwarte ballen drijven. Zware, zwarte
lichamen, die meerijen op de golven en
meegesleept worden naar het strand en
den dijk.
Dat zjjn de mijnen
Iedere mijn bezit enkele honderden
kilo's trotyl. Een enorme hoeveelheid ver-
nietigingsstof, ergens in een ver land
klaargemaakt voor een ander ver land,
waarmede men in oorlog is.
Mijnen zijn bestemd voor de schepen
van oorlogvoerende landen, 't Zijn de
stille soldaten van de zee, de lugubere
machine-menschen, die in den nacht en
overdag hun helsch werk verrichten.
De mjjnendien-
srten zijn er echter
om de burgers te
verlossen van deze
stalen duivels, die
het op hun bezit
tingen gemunt heb
ben. Zij hebben een
moeilijk en zwaar
werk in deze dagen
en het is goed dat
men weet, dat daar
in de komende maan
den weer veel ge
vaarlijk werk aan
onze kust verzet
zal moeten worden.
Wat bij Oude
schild gebeurde.
Het is de leider
van den mijnendienst,
de heer Van de Poel,
die oiis er van ver
haalde. Die vertelde
van 5 December 1939, toen hij, met een col
lega, op Oudeschild was. Het „regende" die
dagen-mijnen aan de kust. En waar er een
zware storm uit het Zuid-Westen stond, was
het verre van plezierig daar aan het Texel-
sche strand.
Enkele mijnen had men reeds weten te
overmeesteren. Na urenlang werk was men
er in geslaagd verscheidene der stalen mon
sters aan den kant te krijgen en onschade
lijk te maken. Enkele anderen waren gedeto
neerd en hadden in 't dorp zware ravage
teweeggebracht.
Dien dag naderde echter een mijn, die in
grootte alle voorgaande overtrof. Een beest
van 500 kilo, vertelt de heer Van de Poel.
Ineens was hij bij den dijk en ineens ook za
gen wjj tot onzen schrik, dat hij daar lag te
rijen en te slaan op de steenen. Ieder oogen-
blik kon hij springen en het kön niet anders,
of de reeds door enkel voorgangers zwaar-
beschadigde dijk zou ook dezen voltreffer te
incasseeren krijgen.
Wat moesten we doen...? Hem kalm laten
stooten op het bazalt en een aantal Texe
laars wéér zware schade berokkenen Dat
nooit! En dus wij er op af. De branding in,
ondanks dat het water vlijmend-koud was en
we zoowat driekwart bevroren.
't Viel niet meer. Want de storm
poogde ons op alle manieren neer te
slaan en In zee te doen verdwijnen.
't Bleek niet mogelijk zonder lijnen en
lijfseizings er bij te komen. Toen we die
omgegord hadden, en onszelf zoo aan de
mjjn konden binden, is het ons gelukt
het onwillige monster te temmen en het
mee naar den dijk te nemen. Dat het
echter was of we een mallemolen tot stil
stand poogden te brengen, daar in de
kokende zee, en dat we, eerlijk gezegd,
ieder moment een explosie verwachtten...
da's waar. Maar ook tóen lukte het!
Weer was het geluk met ons mee ge
weest.
In de Lauwerzee.
Een ander, allesbehalve prettig, avontuur
hadden we in de Lauwerzee. Er was daar
ergens een mijn gerapporteerd en dus gin
gen we er heen. We kregen een bootje tot
onze beschikking en hoewel een visscherman
ons een paar maal waarschuwde om daar
niet heen te gaan in verband met den- ster
ken stroom, die in de Lauwerzee staat, gin
gen we toch onzen eigen weg. We gaan nu
eenmaal niet zoo héél gauw opzij voor een
beetje werk.
We roeiden er met de jol heen en lang
duurde het niet, of we kregen het beest in
't vizier en maakten 'm vast met een lijn.
Toen we evenwel terug wilden keeren, bleek,
dat dit niet meer noodig was, aangezien de
stroom ons al te pakken genomen had en
met een harde vaart regelrecht de Lauwer
zee uit en de Noordzee op trok.
Daar gingen we: twee man met een jol,
vastgebonden aan een mijn. En met een
stroom onder je van wat ben je me. We
hielden scheepsraad, maar niemand die wist
hoe we dit probleem moesten omzeilen. Te
gen den kanjer van een stroom viel niets te
beginnen en we moesten maar afwachten tot
er, op de een of andere manier, hulp kwam
opdagen.
Juist ten we veronderstelden, dat onze
uren geteld waren, en we eenzaam de
Noordzee zouden opdrijven, kreeg men
ons in de kijkert. En wel op Ootmarsum.
De reddingboot daar werd meteen in zee
gezet en toen duurde-het niet al te lang,
of we waren in veiligheid. De mijn heb
ben we echter niet laten schieten. Die
ging mee terug en hebben we later laten
detoneeren. Het was dus geen vergeef-
sche reis geweest.
In 't Molengat.
Op zee kom je voor
de meest onverwach
te sensaties te staan,
vervolgt de heer Van
de Poel. Zoo herinner
ik me uit den winter
van '39 een geval
dat we in het Molen
gat zaten te werken.
Het was hartje win
ter en het vroor dat
't kraakte.
Een mijn iat dicht
jnder de kust en wij
waren er met een
bootje heengevaren.
Nauwelijks hadden
we het projectiel
echter te pakken of
het drijf-ijs begon te
kruien en nam ons
mee. Dat was een
ongezellige ervaring
en we' deden al ons
best uit die precaire
positie te geraken.
Maar dat was ge
makkelijker gezegd
dan gedaan, want te-
Foto Crone.
G. M. van de Poel,
die in deze artikelen vertelt
van zijn ervaringen bij den
mijnendienst in Den Helder
gen kruiend ijs op zee doe je maar weinig.
Zoo werden we voortgesleurd met bootje
en mijn en wie weet waar we terecht, geko
men zouden zijn in die woestenij van klom
pen en schotsen drijfijs, als ze in Nieuwediep
geen lont geroken hadden en in een hurry
een M-bootje van de Marine naar ons toe
Ook schriftelijk kan het geregeld
worden.
Zooals men in een advertentie in dit num
mer kan lezen, worden van 22 tot 27 Sep
tember a.s. nieuwe aardappelkaarten op het
Distributiekantoor uitgereikt.
Welke kaarten er uitgereikt worden leest
men in genoemde officieele publicatie. Het is
van het grootste belang, dat men die nauw
keurig leest, zoodat fouten vermeden worden.
Tevens leest men, wie voor extra kaarten in
aanmerking komen.
De uitreiking vindt plaats voor hen, wier
geslachtsnaam begint met:
A, B, C, D, Maandag 22 September.
E, F, G, H, Dinsdag 23 September,
I,- J, K, L, Woensdag 24 September, 1
M, N, O, P, Q, Donderdag 25 September,
B, S, T, U, Vrijdag 26 September,
V, W, X, V, Z, Zaterdag 27 September.
Koegras en Julianadorp komen aan de
beurt Maandag 29 September in café Doorn,
van 912.30 en van 25 uur.
Personen, die op genoemde dagen en uren
niet instaat zijn de kaarten af te halen, kun
nen op een anderen dag komen. Ook deze
dagen vindt men in de advertentie genoemd.
Is het iemand heelemaal onmogelijk de
kaarten af te halen, dan dient hij, als
hij in Den Helder In het bevolkingsregis
ter ingeschreven staat, zijn distributie
stamkaart aangeteekend op te zenden
aan het Distributiekantoor, waarna voor
toezending van de kaarten zorggedragen
wordt.
Van belang is tenslotte nog het volgende:
indien men verzuimt op den goeden dag z'n
kaarten af te halen, berokkent men zichzelf
niet geringe moeilijkheden. Het is namelijk
niet mogelijk, dat men enkele dagen daarna
nog de kaarten verstrekt. Dit beteekent, dat
zij, die niet verschenen zijn, eerst veel later
instaat gesteld worden hun aardappelkaarten
af te halen. Op een tijdstip, dat de kaarten
dus reeds eenigen tijd geleden zjjn ingegaan.
Men houde hier rekening mede.
RIKS VERDWENEN.
Een bewoner van de Tuinstraat deed aan
gifte, dat door onbekende oorzaak een rijks
daalder uit de portemonnaie van z'n vrouw
was verdwenen.
De politie stelt een onderzoek in.
GESLAAGD. Onze stadgenoote, Mej. L.
N. Kwast, slaagde 17 dezer te Amsterdam
voor het examen voor apothekers-assistente.
gestuurd hadden. Dat zag kans het ijs te
doorboren en ons te ontzetten uit een vrij
netelige positie. Netelig vooral ook, omdat je
nooit weet wat dat kruiende jjs met de mijn
uitspookt. Enfin, dat is het risiko van den
arbeid.
Wat den heer Van de Poel bjj de Frie-
sche kust overkwam op een der zand
platen, vertellen wij in het laatste arti
kel, hetwelk wij over enkele dagen op
nemen.
Wel duidelijk treedt echter aan den
dag, wót er gevraagd wordt van een
mijnen-demonteur, wiens arbeid men zeer
zeker niet mag onderschatten en die,
juist in de komende weken en maanden
weer, zjjn leven ln de waagschaal stelt
ter beveiliging van de kust, en düs ter
beveiliging van de eigendommen der bur
gers.
Distributie van eieren
«fc
Met ingang van 15 September 1941 zal geen
nieuwe bon van de bonkaart „Diversen" voor
eieren meer worden aangewezen.
De g'ldigheidsduur van bon „33 eieren" is echter
verlengd tot 20 September 1941.
Na 20 September 1941 mogen uitsluitend eieren
worden verkocht tegen inlevering van rantsoen-
bonnen „Eén Ei", Wehrmachtsmarken „Ein Ei",
toewijzingen voor eieren, uitgereikt op of na
15 September 1941.
De rantsoenbonnen „Eén Ei" zullen uitsluitend
worden verstrekt voor zieken.
De Wehrmachtsmarken „Ein Ei" blijven even
eens galdig voor het koopen van eieren. De in
wisseling van Wehrmachtsmarken zal op de ge
bruikelijke wijze blijven geschieden. Deze Wehr
machtsmarken zullen in het vervolg ook slechts in
bijzondere gevallen (zieken e.d.) worden af
gegeven.
Inlevering bonnen en uitrei
king toewijzingen
Bon „33 eieren".
De inlevering van bon ,33 eieren", kan ook nog
geschieden gedurende het tijdvak van 22 t/m 26
September 1941. Bij de ingeleverde bonnen „33"
mogen peen.rantsoenbonnen „Een Ei" worden in
geleverd.
De bonnen „33" kunnen ingeleverd worden met
een minimum aantal van 10 stuks, daarboven uiter
aard in veelvouden van 10.
De bonnen „33" moeten met een afzonderlijk
ontvangstbewijs MD 201c worden ingeleverd,
waarvoor geen toewijzingen zullen worden uitge
reikt.
Rantsoenbonnen „Een Ei".
Met ingang van 15 September 1941 dienen de
door detaillisten ontvangen rantsoenbonnen voor
eieren, op de voor iederen detaillist vastgestelden
dag, op aparte opplakvellen en met gebruikmaking
van een afzonderlijk ontvangstbewijs MD 201c te
worden ingeleverd, in veelvouden van 10 met een
minimum van 10 stuks.
Bevoorrading detaillist.
De detaillisten kunnen met ingang van 15 Sep
tember 1941 uitsluitend eieren betrekken op toe
wijzingen, welke een vervaldatum hebben, gelegen
vóór 15 October 1941, geen eieren meer kunnen
worden betrokken.
Indien de detaillisten niet voldoenden voorraad
hebben, om op de aangeboden rantsoenbonnen en
Wehrmachtsmarken voor eieren te leveren, dienen
zij zich te wenden tot de Nederlandsche Centrale
voor Eieren en Pluimvee, Utrechtscheweg 298, De
Bilt U.telefoon 28141, Utrecht.
Inlevering „diverse
distributiebescheiden"
Na 15 September 1941 mogen slechts verzamel-
toéwijzingen worden verstrekt voor toewijzingen
met een vervaldatum, gelegen op of na 15 October
1941 en toewijzingen voor eieren, door het Centraal
Distributiekantoor uitgereikt ten behoeve van
ziekenhuizen e.d.
De in het bezit van grossiers zijnde toewijzingen
met een vervaldatum vóór 15 October 1941 en
toewijzingen van andere instellingen dan zieken
huizen e.d. dienen in afzonderlijke enveloppen
MD 258, met een afzonderlijk ontvangstbewijs
MD 257, te worden ingeleverd.
Hiervoor zullen geen verzameltoewljzingen wor
den verstrekt.
In verband hiermede móeten de toewijzingen met
een vervaldatum op of na 15 October 1941 en toe
wijzingen van ziekenhuizen e.d. eveneens met een
afzonderlijk ontvangstbewijs MD 257 in een aparte
enveloppe MD 258 of 258c worden ingeleverd.
Bevoorrading grossiers
De grossiers dienen evenals tot dusverre eieren
te betrekken op de van den distributiedienst ont
vangen verzameltoewljzingen.
Indien een grossier niet in staat is te leveren,
of geen eieren op zijn toewijzingen kan betrekken,
kan hij zich in verbinding stellen'met de Neder
landsche Centrale voor Eieren en Pluimvee boven
genoemd.
Na al de kruimeldiefstalletjes van het
laatste jaar, na al de kleine gemeenheid-
jes en geniepige dieverijen, na de dui-
zend en één stiekeme inbraakjes en
kraakjes, en evenzoo vele verduisterin-
getjes, die voor de politie ondoenlijk zijn
op te lossen, juist omdat ze vaak zoo
onbenullig zijn, eindelijk dan weer eens
een gróóte affaire. Eindelijk 'weer eens
een cause célèbre, een zaak van formaat,
waaraan de politie de handen vol heeft
en waaraan de gezamenlijke gemeente
naren zich de vingers aflikken.
En dat is begrijpelijk. Want niet
glleen prees men zich gelukkig thans
eens te kunnen smullen van een der
mate omvangrijke zaak, daarnaast
schept de burger moed uit het feit, dat
er, ook in het goeddeels geëvacueerde
Nieuwediep, nog zoo wel een losse kor
rel thee aanwezig is. Thee, beschikbaar
dus voor den burgerman, en die thans
ut de grijpklauwen van de Steenwijker
''en Nieuwedieper!) theejakhalzen ge-
ed is. Het kostelijke genotmiddel gaat
'as niet de stad uit, doch blijft gereser-
eerd voor onszelf. Een nieuwe hoop
oor al diegenen, dié sedert lang op den
odem van hun theepot staren!
Zoo gezien beschouwt men de des-
betreffende grossier reeds nü als een
Sinterklaas-in-spé, die straks zal zorgen
dat we ons zoo bezwaarlijk te missen
„tassie thee" weeromme krijgen. Zoo
zij het!
Prettig daarnevens is, zooals het
Donderdag terecht in de krant stond,
dat de politie hier zoo'n flink figuur ge
slagen heeft. Er zijn nu eenmaal van die
klassieke paaltjes, waartegen de ge
meenschap bij voorkeur aanp (laat
ons het woord, netheidshalve, niet ge
bruiken) U kent ze wel. nietwaar? De
kranten de trein en bovenal: de
politie. Nu kan zulks de politie gevoe
gelijk koud laten, maar het is verheu
gend. dat van de week een wapen uit
menige burgerhand geslagen is. waar
mee men onze plaatselijke politie en
recherche volgens geijkte gewoonte te
lijf pleegde te gaan.
Een woord van eerbiedige hulde aan
de Groninger Gemeenschap, die be
wezen heeft naast alleen Groninger
ook een algeméén-denkende Gemeen
schap te zijn. En die mede bewees te
bestaan uit mannen, die niet alleen ten
bate van het representatief baantje zit
ting namen, maar die waarachtiglijk den
naaste in nood wenschen te helpen.
Bravo Groningers! Wij zullen Uw
hulp in zware dagen niet vergeten en
het zal ons tot een oprechte vreugde
zijn eens de gelegenheid aan te vatten
dezen prachtigen dienst op de een of
andere wijze te vergoeden. Het kan wel
haast niet anders, of ook de giganteske
Groninger koek die de Groningers
onzen burgemeester aangeboden heb
ben, zal ter zijnertijd door den ontvan
ger terugbetaald worden met een ton
netje eqhte Nieuwediepsche „nieuwe",
of met eenige andere, specifiek Helder-
sche, delicatesse. Dat blijft dus in petto
voor n a den oorlog.
Besluiten wij deze regelen met een
enkele opmerking over het plotselinge
verscheiden van „Oome Jan", voorheen
major domo in 't Kegelhuis. 't Is inder
daad tragisch, dat hij aan 't einde van
z'n leven alleen maar op puinhoopen
mocht neerzien en in dit opzicht doet
denken aan den Bijbelschen Job. Zal
eenmaal de gouden morgenstond van
den vrede aanbreken, en zal daarmede
een gelukkiger periode in ons aller,
thans zoo grouwe, leven ingezet wor
den, dan zal ook „Oome Jan" behooren
tot de groep geboren en getogen Jutters,
wien het niet gegeven was den nieuwen
tijd te beleven. En dat stemt treurig!
ZONDAG 21 SEPTEMBER 1941.
Westerkerk (Helden der Zeeplein).
V.m. 10.30 uur, Mej. K. van Drimmelen.
Geref. Kerk (Bethelkerk).
•V.m. 10 u., Ds. Tollenaar.
N.m. 3 u., Ds. Veenhuizen.
Herst, Ev. Luth. Gem. (Weezenstraat).
V.m. 10.30 uur, Prop. J. L. J. Meiners.
Chr. Geref. Kerk, aan de Steengracht.
V.m. 10 u. en n.m. 5 u., de lieer J. Rebel.
Evangelisatie (Palmstraat).
V.m. 10.30 uur, de heer v. Dijl, te Am
sterdam.
Evangelisatiegebouw (Vijzelstraat)
V.m. 10.30 uur en n.m. 7 uur, Dienst.
N.m. 12.30 uur en 2.30 uur, Zondagsschool.
Woensdag n.m. 7.30 uur, Bijbellezing.
Leger des Heils (Zaal Spoorstraat 7).
V.m. 10 uur, godsdienstoefening.
V.m. 12 uur, Zondagsschool.
N.m. 7 uur, godsdienstoefening.
Leidster: S. R. Boogaard.
A.s. Dinsdag 7.30 uur, Schriftlezing.
A.s. Vrijdag, Maj. G. Claeijs, van Amster
dam.
Ned. Herv. Gemeente.
HUISDUINEN.
Geen dienst.
JULIANADORP.
Geen dienst.
DIENSTEN IN DE OMGEVING.
Ned. Herv. Kerk.
Schagen, voorm. 10 uur, Ds. Kapteyn.
St. Maarten, nam. 3 uur, de heer Kalis.
Wieringërwaard, voorm. 10.30 uur, de heer
Kalis. 11.45 uur Zondagsschool.
Schagerbrug, voorm. 10.30 uur Ds. Witkop.
Noordscharwoude, geen dienst.
Oudkarspel, nam. 3 uur, Ds. H. Kreb, van
Hoogwoud.
Oude Niedorp, geen dienst.
Nieuwe Niedorp, geen dienst.
Heerhugowaard, geen dienst.
Oosterland, voorm. 10.30 uur, Ds. Van Beek.
Westerland, 's avonds 7 uur. Ds. Van Beek.
Groet, voorm. 10.30 uur, Ds. A. C. de Regt.
Schoorl, zie Groet.
Anna Paulowna, voorm. 10.15 u., Ds. Vorstman
Doopsgezinde Gemeente.
Nieuwe Niedorp, nam. 2.30 uur. Ds. Ooster-
baan.
Barsingerhorn, voorm. 10.30 uur, Ds. Ooster-
baan.
Hippolytushüef, géén diénst.
Broek op Langendijk, voorm. 10.30 u., Ds. R.
L. de Lange, van Aalsmeer.
Geref. Kerk.
Julianadorp 6 uur nam., Ds. Veenhuizen.
Anna Paulowna-polder, 5.30 uur n.m. Ds.
Tollenaar.
Schagen, voorm. 10 uur en nam. 2.30 uur,
Cand. J. v. d. Mye, hulpprediker.
Kolhorn, voorm. 10 uur. Ds. Visch.
Nam. 3.30 uur, Ds. Visch.
Evangelisatie.
Schagen, voorm. 10.15 uur, Cand. Beneder.
Breezand, voorm. 10 uur, de heer Boon.
Nam. 3.30 uur, de heer Boon.
Schagerbrug, voorm. 10.15 uur en nam. 2.30
uur, de heer F. van Rossum.
Nieuwe Niedorp (gebouw Ned. Herv. Kerk)
voorm. 10 uur samenkomst.
Schagerbrug, Chr. Jongemannenvereeniging.
Geen bijeenkomst wegens vacantie.
Vrij Evangelische Gemeente.
Alkmaar, Verdronkenoord 94, voorm. 10 u. en
's avonds 6.30 uur, Ds. Ruijs.
E. V. „Maranatha".
Bergen (Dr. van Peltlaan 1), voorm, 10.30 uur,
de heer Dun, van Alkmaar.
The Star of Hope Mission.
Julianadorp, 's avonds 7 uur, de heer A. Vries
van Den Helder.
Bij De Zeeuw opgesteld
Het is merkwaardig, dat een bedrijf als
dat van Philips, ondanks de ongunst der tij
den, niet bij de pakken neer blijft zitten,
doch, integendeel, ook thans tracht iets
nieuws en... iets beters aan de markt te
brengen.
Met niet minder dan 9 toestellen komt
Philips dit jaar naar voren en het is bij de
firma. P. A. de Zeeuw (de radio-dokter),
Weststraat 67, dat men deze nieuwe mo
dellen kan bezien en beluisteren. Enkele tech
nische verbeteringen mogen hier genoemd
worden. In de eerste plaats de toepassing van
een geheel nieuw type radiobuizen, de z.g.
Philips Sleutelbuizen. Voorts is daar het Mul-
tiblok Chassis, een geheel nieuwe uitvoerings
vorm van het chassis. Daarna de inclinator
stationsschaal, een uit glas vervaardigde sta-
tionsschaal van groote afmeting, draaibaar
gemonteerd op de bovenzijde van de kast.
Deze schaal wordt van de zijkanten verlicht.
Hierdoor lulafe het een zeer aesthetischen
kastvorm te verkrijgen.
Mogen wij voorts nog noemen de radio-
gramofoonkast (type 91 OA) met automa
tische platenwisselaar en kristal piek up, en
de Philips draagbare electrische gramofoon.
worden honderden Pj\SP0T0'S
Behalve van
WERNER CRONE, Koningstraat 29.
