hollands
bBWipeniags productii
Verduister i
DAGBLAD VOOR
Remmen der
„PRINS VAN ORANJE" IN
DEN GROND GEBOORD
VAN 1873 SCHAGER COURANT VAN 1855_
SUCCESSEN BIJ LENINGRAD
Geen Nederlanders,
naar Davos
J
Wil Roosevelt
invasie in Europa
Premie Ziekenfonds-
besluit blijft 4°|0
WAARIN OPGENOMEN
86ste JAARGANG No. 11698
WOENSDAG 14 JANUARI 1942
Onwil en geeuwen in
Engeland
Duitschland strijdt voor Europa
Ned. Indische mijnenlegger
tracht vergeefs te
ontkomen
„Prins van Oranje"
Een japansche
verklaring
17.54 uur 1Febr
9.44 uur. lk
SCHAATSEN
Britsche koloniale politiek
in opspraak
Valscbe stuivers ia omloop
Dienst Enkhuizen'
Stavoren gestremd
Laatste tegenstand op de
Pbilippijnen 1
Redactie en administratie
SCHAGEN Telef. 444 (2 lynen)
Redactie en administratie
DEN HELDER Telef. 2345 (2 lijnen)
N.V. Uitg. Mij. Hollands Noorderkwartt
er
oorder
LISSABON, 13 Jan. (A.N.P.)
Onder het opschrift „Remmen der
bewapeningsproductie", houdt een
bijzondere correspondent van de Ti-
mee zich in twee uitvoerige artike
len zich bezig met de hindernissen,
welke de Engelsche oorlogsproduc
tie nog steeds ontmoet. Lord Beaver-
brook had gelijk, aldus de Times,
toen hij verklaarde, dat de Brit-
eche bewapeningsproductie nog
niet op volle kracht werkt, en
Bevin verlangde niets onmogelijks,
toen hij zeide, dat men de produc
tie nog met 40 procent kan opvoe
ren. De meening van deze twee mi
nisters wordt door breede kringen
der arbeiders en ook van hun lei
ders gedeeld. De reden voor dit fa
len der Engelsche bewapenings-
ondernemingeo is de omstandig
heid, dat niet alle machines volle
dig gebruikt worden. Ook ontbreekt
ln vele gevallen een zekere continu
ïteit der verdeeling van orders. Zoo
komt het voor, dat een fabriek vol
komen stilligt, terwijl een naburig
bedrijf met orders overladen is.
Hier ontbreekt het dus aan de juiste
organisatie. Hetzelfde geldt, wan
neer een- en hetzelfde wapenbedrijf
zich steeds moet omzetten op de
vervaardiging van ander oorlogs
materiaal, zoo b.v. vandaag torpe
do's maakt, morgen affuiten, en na
geruimen tijd weer heel iets anders.
Ook speelt de geldkwestie bij de ge
brekkige productie een zeer groote
rol, ja vele bedrijfsleiders, arbei
ders zelfs zeggen, dat die kwestie
de wortel is van het kwaad. Zij ver
klaarden, dat al te hooge loonen
veel tot de storingen in de produc
tie bijdroegen. In andere gevallen
werden arbeiders onwillig, omdat
zij zich het waandenkbeeld in het
hoofd gezet hadden, dat hun werk
gevers geweldige oorlogswinsten
maakten.
De winstkwestie houdt in het al
gemeen de gemoederen van vele ar
beiders bezig. Voortdurend gepraat
over den wederopbouw na afloop
van den oorlog en het maken van
plannen voor de toekomst belem
mert voorts de oorlogsindustrie en
werkt het verrichten van maximale
prestaties tegen. Een ander euvel
is het nog altijd niet in vollen om
vang functioneerende verkeerswe
zen. Onvermijdelijke opstoppingen
worden veroorzaakt door troepen
transporten, luchtaanvallen en
moeilijkheden in de organisatie.
Ook heeft men in Engeland nooit
geleerd, goederentransporten met
een maximum aan economisch in
zicht uit te voeren. De meeste goe
derentreinen rijden, zooals dat in
vredestijd gebruikelijk is, niet met
volle lading. De propaganda die in
Engeland gemaakt wordt om de
productie op te voeren, is ook niet
erg doeltreffend en de verschillen
de slagwoorden, die van officieele
zijde worden uitgegeven, brengen
bij de arbeiders ofwel geeuwen of
onwil teweeg.
De laatste zes maanden, waarin
er slechts betrekkelijk weinig lucht
aanvallen hebben plaats gehad, zijn
voor de Britsche bewapeningspro
ductie zeer slecht geweest, omdat
de rechtstreeksche aansporing, wel
ke het gevaar en de strijd met zich
mee brengen, ontbraken. Steeds
nog wordt er geklaagd over een in-
voldoende aantal vrouwen in de
wapenbedrij ven. De tot de vrouwen
gerichte oproepen waren echter on
handig gesteld en hadden niet over
tuigend genoeg gewerkt. Daar komt
bij, dat men beroep deed op het ei
gen belang der vrouwen. Jonge
moeders zouden gaarne zoo werd
er gezegd bij duizenden haar ar
beidskracht in dienst van het va
derland willen stellen, maar de kin
derbewaarplaatsen, waar de klein
tjes tijdens afwezigheid der moe
ders verzorgd werden, ontbraken.
Een andere hindernis voor den
vrouwenarbeid wordt gevormd door
de moeilijkheden bij het verrichten
van inkoopen. De Times-correpo
dent meent ten slotte het volgende.
Wat aan de Engelsche bewapenings
productie ontbreekt, zijn cen
staatscontrolecommissies, die e
ter niet alleen adviseeren doch ook
bevelend zouden moeten ku
optreden.
DE LEIDER VAN DE N.S.B. NAAR
APELDOORN.
Mussert, de leider van
zal Zaterdag a.s. een t
Apeldoorn brengen m v«ll'a" ieu_
de officieele opening van
we kringhuis van de N.S.B. aan a
Deventerstraat. De leider „en
meentehuize officieel westaat
worden, terwijl ook het plan
dat hij de nieuwe streekkwtiei
van den Nationalen ?eu? j)PS
Apeldoorn zal ^.schouw
avonds zal hij in den 1 nkoinst
burg in een openbare
een rede houden.
Volendam op de schaats. De bewoners van het karakteristieke vis-
schersplaatsje hebben de Ijzers ondergebonden, om een baantje te ma
ken. (Pax-Holland-De Haan-m).
VERWOESTINGEN OP TARAKAN
NUTTELOOS GEACHT. - VLIEG
VELD BIJ MENADO INGE
NOMEN.
TOKIO. 13 Jan. (Domei). Het
keizerlijk hoofdkwartier heeft me
degedeeld, dat de Japansche marine
den Ned.-lndischen mijnenlegger
„Prins van Oranje", metende 1291
ton, die trachtte van Tarakan te
ontkomen, in den grond heeft ge
boord.
Intusschen hebben Japansche een
heden zich meester gemaakt van
het vliegveld Kakas nabij Menado
op Celebes, waar vier Lockheed
Hudsons, zware bommenwerpers,
en drie andere zware bommenwer
pers werden neergeschoten. In het
gebied van Tarakan hebben Japan
sche vliegtuigen een tweemotorigen
bommenwerper ven den tegenstan
der neergeschoten, benevens nog
een tweede machine.
Ten aanzien van de verovering
van het vliegveld van Kakas wordt
gemeld, dat de Japansche eenheden
die Menaco hebben bezet, opgerukt
zijn naar Tondano, waar zij zich
voegden bij eenheden, die te Kema
waren geland. De gezamenlijke een
heden rukten toen op naar het
vliegveld van Kakas.
Ook Japansche landing aan
de Oostkust van Celebes.
Volgens een officieel communiqué
zijn speciale landingscorpsen der
Japansche marine ook aan de Oost
kust van Celebes succesvol ont
scheept en hebben op de noordoos
telijke punt van het eiland de stad
Kema bezet.
In hooge militaire kringen levert
men commentaar op een radiobe
richt uit Singapore, volgens hetwelk
alle olievoorraden en -bronnen op
De Mijnenlegger
Bemanning: 46 Europeanen an
75 inlanders.
Wij laten hier enkele bijzon
derheden volgen omtrent de
mijnenlegger „Prins van Oran
je", die getorpedeerd is. Deze
mijnenlegger werd op 29 Janua
ri 1932 in dienst genomen, na
"■ebouwd te zijn bij de Rotter,
damsche Scheepsbouwmaat
schappij „De Maas". De beman
ning, zooals die volgens de
laatste gegevens werd opgege
ven, bedraagt 46 Europeanen
en 75 inlanders.
De „Prins van Oranje bezat
een machinevermogen van
1750 P.K.
Wat de bewapening betreft,
het schip voerde 2 kanons van
75 c.m., nr. 9, 2 mitrailleurs
van 40 m.m. nr. 2, 2 mitrail
leurs van 12,7 m.m. nr. 2 en 2
mitrailleurs nr. 4 l.k. Voorts
bezat het een dubbele lanceer-
inrichting voor torpedo s. De
lengte van de „Prins van Oraa"
je" bedroeg 66 meter, de breed
te 11 meter.
Tarakan waren verwoest, alvorens
de Japanners dat eiland verover
den. Bewezen is, dat deze verwoes
tingstactiek in het geheel geen mi
litaire voordeelen oplevert, maar
uitsluitend inheemsche bewoners
doet lijden. Hoe grondig deze tac
tiek ook wordt toegepast, dit zal de
verdediging van Nederlandsch-Indië
tegen de Japansche aanvallen niet
mogelijk maken, aldus zegt men in
deze kringen.
Onder verwijzing naar het feit,
dat de oliebronnen uit Britsch-Bor-
neo, dat vorige maand is veroverd,
al bijna normale productie vertoo-
nen, verklaarden waarnemers, dat
de zinnelooze verwoesting kennelijk
nutteloos is.
Volgens mededelingen van ver
schillende zijden staat nog niet
vast, dat de petroleumbronnen van
Tarakan onbruikbaar gemaakt zijn.
Wel waren hiervoor maatregelen
genomen.
Het .wordt mogelijk geacht, dat
de bezetting der Japanners te snel
in haar werk is gegaan, om uitvoe
ring van alle maatregelen mogelijk
te maken. Althans is te Batavia
hierover geen definitief bericht ont
vangen.
Admiraal Hart, de bevelheb
ber der verbonden marinestrijd
krachten in het zuidwestelijk
deel van den Stillen Oceaan,
is een week geleden „ergens op
Java" aangekomen. United
Press meldt, dat hij de reis ge
maakt heeft in een onderzee
boot
GEEN VIJANDELIJKE VOORNE.
MENS TEGEN ONSCHULDIGE
BEVOLKING VAN NED-INDIë.
TOKIO, 13 Jan. (D.N.B.) Met
betrekking tot het Ingaan van den
staat van oorlog tusschen Japan
en Nederlandsch Indië heeft het
inlichtingenbureau der Japansche
regeering gisteravond een officieele
verklaring uitgegeven, waarin o.a.
gezegd wordt:
Ofschoon de Japansche regeering
aan de Ver. Staten en het Britsche
rijk den oorlog verklaard heeft,
heeft zij ervan afgezien, tot vijan
delijke maatregelen tegen Neder
landsch Indië over te gaan. Zij
heeft dit gedaan in het oprechte
verlangen, zoo mogelijk te vermij
den, dat ook de bewoners van Ne
derlandsch Indië door de verschrik
kingen van den oordlog zouden
worden geteisterd. De regeering
van Nederlandsch Indië heeft ech
ter aan de Japansche regeerins
meegedeeld, dat zij zich genood
zaakt zag, et het oog op de begin
nende vijandelijkheden van de zij
de van Japan tegenover de Ver.
Staten en het Britsche rijk. waar
mede Nederlandsch Indië onof-
scheidelijk verbonden is. te eon-
stateeren, dat tusschen Japan er
Nederlandsch Indië den staat van
oorlog bestaat. Daarenboven heb.
ben de Ned.-Indische strijdkrach
ten sindsdien de meest uiteenloo-
Dende vijandelijke handelingen ie-
gens Japan begaan.
Japan koestert ten opzichte
van de onschuldige bevolking
van Nederlandsch Indië geens
zins vijandelijke voornemens
Met het oog echter op de nood
zakelijkheid, het vijandige op-
GERINGE ACTIVITEIT OP DE KRM.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 13 Jan. (D.N.B.)
Het opperbevel der weermacht deelt mede:
Op de Krim en in de bocht van den Donetz slechts geringe
gevechtsactie. In het gebied ten Oosten van Charkof hebben
onze troepen geslaagde verkenningsaanvallen op vijandelijke
steunpunten ondernomen. De vijand verloor 219 dooden en 93
gevangenen. In de centrale zone en in het gebied van Waldai
duren de gevechten voort. Bij een operatie van een stoottroep
aan het omsingelingsfront van Leningrad werden 22 vijan
delijke kazematten met de bezetting vernietigd.
Sterke afdeelingen gevechtsvliegtuigen, stuka's en jagers
grepen in de gevechten te land in. De bolsjewisten leden bijzon
der bloedige verliezen en verloren veel krijgsmateriaal. In tal
rijke garnizoensplaatsen en treinen werd brand veroorzaakt.
ln Noord-Afrika werden heftige Britsche aanvallen in het
gebied van Solloem afgeslagen. De zware gevechten duren
voort Ten Zuidwesten van Agedahia mislukte een vijandelijke
pantseraanval. Duitsche gevechtsvliegtuigen en stuka's bom
bardeerden concentraties van Britsche auto's en pantsenvagens
in het gebied van Agedabia, alsmede havenwerken en vliegvel
den in Cyrenaica. Bij luchtgevechten werden drie vijandelijke
vliegtuigen neergeschoten.
Overdag en des nachts zijn de luchtaanvallen op vliegvel
den op Malta met succes voortgezet.
Maan
op
6.50
16 Jan
N.M.
24 Jan
E.K.
Maan
vanavond om onder
tf SA 1551
tot morqenochfend V.M.
fl AA 8 Fehr
REISMOELIJKHEDEN
GROOT.
TE
Houding der Inheemsche
vorsten diepe teleurstelling.
STOCKHOLM, 13 Jan. (DNB). -
De Britsche openbare meening
critiseert het feit, dat men eerst op
het laatste moment probeert het
gekleurde deel der bevolking door
concessies voor de Engelsche zaak
te winnen.
Een diepe teleurstelling is het
optreden der Inheemsche vorsten
geworden, met wie de Britsche ver
tegenwoordigers ijverig vriend
schappelijke betrekkingen hebben
onderhouden. Thans is b.v., aldus
merkt het Engelsche publiek op, de
zoon van den maharadja van Keda
(op Malakka) een der voornaamste
sprekers van de Japansche radio
Andere maharadjas hebben de Ja
panners vriendelijk ontvangen en
voor hen partij gekozen.
Als er geen wonderen gebeuren, is
het straks noodig de volksmassa's
van Voor-Indië en Burma te mohi-
liseeren, een maatregel, die slechts
na wijziging van de geheele koloni
ale politiek mogelijk is.
ENGELSCHE STRIJDKRACHTEN
ZOUDEN GEBRUIKT WORDEN.
WASHINGTON, 13 Jan. (ANP)
Uit de gebeurtenissen na de verkla
ring van Roosevelt, dat de Ver. St.
troepen naar Groot Brittannië wil
len zenden blijkt, dat het program
ma voor de invasie in Europa bijna
gereed is gekomen. Men is hier van
meening, dat de sterke strijdkrach
ten, die zich in Engeland bevinden,
voor een aanval op Europa moeten
worden gebruikt, terwijl de Ame-
rikaansche troepen in hun plaats
Engeland zullen verdedigen. De in
Engeland aanwezige legers hebben
reeds met de Duitschers gestreden,
zoodat zij het geschikst zijn den
zwaarsten last van den strijd te
dragen. Bovendien heeft men ze
sedert maanden daarop voorbereid,
zoodat ze ook gezien van een stand
punt der moraal logischerwijze
vóór de Amerikaansche troepen
voor een invasie moeten worden
gebruikt.
treden van Nederlandsch In
dië te onderdrukken en leven
en eigendom der daar wonen
de Japanners te beschermen,
hebben het leger en de mari
nestrijdkrachten van Japan
den llen Januari de militaire
operaties tegen de strijdkrach
ten van Nederlandsch Indië
ingeleid.
Jomieori Sjimboen schrijft, dat
Japan oorspronkelijk slechts den
Anglo-Amerikaanschen invloed b)
Oost-Azië wilde vernietigen en
geen nieuwe plannen had tegen
andere mogendheden. On onver
standige wijze echter heeft de Ne-
derlnadsche emigrantenreeepr''1
zich door Engeland en Amerika
tot een oorlog tegen Japan laten
verleiden en Nederlanric-v» Indi
heeft thans zelfs de vestine Soere
baja ter beschikking gesteld alc
hoofdkwartier van den Engelschen
operbevelhehber. Ook de overblijf,
selen van de Britsche vloot in O.
Azië te Singapore zijn te Soerabaja
gestationneerd. Engeland en de
Vereenigde Staten probeeren thans
na het verlies van belangrijker
steunpunten, in Nederlandsch In
dië de laatste verdedigingsstellin
gen te betrekken.
's GRAVENHAGE. 13 Jan. In
de Ned. Staatscourant van heden is
opgenomen een besluit van deu
secretaris-generaal van sociale za
ken, waarbii de premie, bedoeld l^J^*-
artikel 9, tweede lid, van het Zie-
kenfondsenbesluit, voor het/Jaar
1942 wordt vastgesteld op vier pro
cent van het loon ln den zin der
ziektewet.
Het nieuwe stuivertje is reeds
thans vervalscht. Een bewoonster
van de Planetenstraat heeft giste
ren zulk een valsch stuiverstukje
ontvangen, van welk feit zij aan
gifte bij de politie heeft gedaan.
Het vervalsohte stuivertje is
slecht nagemaakt. Het is dunner
dan het echte en er zijn ook enkele
andere waarneembare verschillen.
Bit Informatie vernamen wij van
het presidium van den Nederland,
schen Schaatsenrijdersbond, dat dit
jaar geen Nederlandsche ploeg zal
deelnemen aan den landenwed.
strijd, welke in Februari a.s. te Da.
vos zal worden gehouden.
Een clfioieele uitnoodiging werd
ook niet ontvangen, daar de Neder,
landsche Schaatsenrijdersbond tij.
dens de voorbereidende besprekin.
gen aan de organisatoren reeds te
kennen had gegeven, dat de treis.
moeilijkheden onoverkomelijk wa.
ZIJN SCHOONVADER.
In een woning aan de Amstelka-
de te Amsterdam heeft gisteravond
een rijwielhersteller zijn schoonva
der met een zwaren ijzeren stang
een slag op het hoofd gegeven,
waardoor de laatste 'n groote hoofd
wonde bekwam en in een zieken
huis moest worden opgenomen.
Na een heftige woordenwisse
ling greep eensklaps de
schoonzoon een ijzeren staaf en
deed dien met een hevigen slag op
het hoofd van zijn schoonvader
neerkomen. De dader werd korten
tijd later door de politie gearres
teerd.
Naar de Nederlandsche Spoor
wegen mededeelen, zal de
dienst Enkhuizen-Stavoren met
ingang van heden gestremd zijn
GEEF KINDEREN KLOMPEN
AAN!!!
Wij houden droge warme voeten en
sparen onze schoenen.
Polygoon-Leemker)
Versnelde Britsche
tocht op Malakka.
terug-
TOKIO, 13 Jan. (DNB.) De voor
naamste gevechten op het schier
eiland Balanga schijnen zich vol
gens de laatste berichten af te spe
len in het gebergte op omstreeks
20 km. ten zuiden van de Ameri
kaansche oorlogshaven Olongapo
Amerikaansche en Philippijnsche
strijdkrachten probeeren met alle
mifid, n de Oostzijde van dit schier
eiland i verdedigen.
In Japansche militaire kringen
neemt men aan, dat dit de laat
ste tegenstand op groote schaal is
en dat het lot van het eigenlijke
schiereiland beslist is, als de
doorbraak door deze vijandelijke
stellingen is geschied.
De oorlogscorrespondent der Nit-
sji Nitsji meldt van het front der
Philippijnen, dat, de Japanners
thans het schiereiland Bataan be-
heerschen en een Amerikaansche
strijdmacht van 50.000 man een
laatste wanhopige verdediging voert
in stellingen aan den voet van een
berg van 1280 m. en voorts langs
de kust. De Japanners treden nu op
tegen de Amerikaansche artillerie
stellingen, waar de Japansche in
fanterie met steun van de lucht
macht een krachtig offensief ontke
tent. Het kanongebulder is zelfs te
Manilla hoorbaar.
Uit de verklaringen van een ge
vangen genomen Amerikaansch of
ficier, blijkt volgens een Domeibe-
richt van de Philippijnen, dat er
een uiterst groote verwarring en
gebrek aan discipline bestaat onder
de Amerikaansche troepen.
De strijd op Malakka.
Als voorhoede der Japansche
strijdkrachten heeft gistermiddag
om vijf uur een tankafdeeling de
grens van den staat Negri Sembi-
lan overschreden bij de achtervol
ging van den vluchtenden tegen
standers. De Britsche strijdkrachten
trekken ijlings terug op de stad Ma
lakka.
Bij twee luchtaanvallen, die de
Japanners gistermiddag op Singa
pore ondernamen, hebben zij 15 Brit
sche vliegtuigen, voor het grootste
deel Buffalotoestellen, neergescho
ten zonder zelf verliezen te lijden.
De woordvoerder der Japansche
ambassade heeft in de persconfe
rentie verklaard, dat hij het juiste
tijdstip waarop de Engelschen Sin
gapore zouden opgeven, natuurlijk
niet kon noemen. Persoonlijk had
hij echter de overtuiging, dat dit
binnen twee maanden 't geval zou
zijn.
Gistermiddag hebben formaties
der luchtmacht van de Japansche
marine ondanks slechte weersom
standigheden opnieuw hevige bom
aanvallen op Singapore ondernomen
Daarbij werd zware beschadiging
van militaire installaties waargeno
men Alle Japansche vliegtuigen
keerden op hun basis terug.
Gevechten om den Burma-
weg.
Volgens berichten uit Rangoon
zouden aan de grens tusschen Noord
Thailand en Burma, waarheen
Tsjoengking troepen heeft gezonden
ter* verdediging van den weg door
Burma, de eerste gevechtshandelin
gen hebben plaats gegrepen.