dagblad voor
HOLLANDS
Verduister
Sumatra grootendeels afgesneden
HELDERSCHE COURANT VAN 1873
SCHAGER COURANT VAN 1855
WAARIN OPGENOMEN
86ste JAARGANG No. 11728
WOENSDAG 18 FEBRUARI 1942
Verlies van Palembang
een zware slag
Duitschland strijdt voor Europa
GROOTE VERNIETIGINGSSLAG
BIJ WJASMA
„Singapore'
heeft afgedaan
Rangoon weldra
Japansch?
Duitsche vlootactie
„voordeeligvoor
Engeland
„Breekt met het
Britsche verleden"
NIEUWE SCHOK
IN AMERIKA
Benoemingen bij den
Landstand
v.m. o.5U uur n.m.
Boter op bon 09
Nieuwe commissaris .voor
provincie Groningen
Vergoeding bij het
sneeuwruimen
Redactie en administratie
SCHAGEN Telef. 444 (2 Ujnen)
Redactie en administratie
DEN HELDER Telef. 2345 (2 lijnen)
Uitgave:
N.V. Uitg. Mij. Hollands Noorderkwartier
oorde
war tier
VOOR DE GEALLIEERDEN
NOG SLECHTS DE OLIE
VELDEN OP JAVA.
STOCKHOLM, 17 Febr. (D.N.
B.) De Britsche nieuwsdienst
noemt 't verlies van het Ned.
Indische oliecentrum Palem
bang „een zwaren slag".
Deze dienst meldt verder, dat
het grootste deel van Sumatra,
vooral de olievelden in het
Noorden, reeds zijn afgesneden.
Den geallieerden blijven mits
dien nog slechts de petroleum-
velden van Java, over die ech
ter, naar de Britsche nieuws
dienst constateert, niet toerei
kend zijn om hun behoeften te
dekken.
Naar de Britsche berichten
dienst meldt, heeft de bevol
king van Batavia van de au
toriteiten instructie gekregen
voor het geval, dat de Japan
ners verder oprukken. Onder
meer moet de bevolking in dat
geval haar rijwielen vernielen
en geen witte wasch te drogen
hangen, omdat die gemakkelijk
als doel voor de Japansche
vliegtuigen zou kunnen dienen"
Gisteren heeft de Japansche
luchtmacht buitengewoon hevige
luchtaanvallen gedaan van Palem
bang op Sumatra tot Port Mores-
by in het Zuidoosten van Papoea.
Overal 'werd aanzienlijke schade
veroorzaakt aan militaire installa
ties, haveninstallaties en olieop
slagplaatsen. Op de vliegvelden
van Soerabaja en Batavia zijn een
aantal vliegtuigen van den tegen
stander op den grond vernield.
Java in een tang.
Een inval der Japanners op Java
kan spoedig geschieden, zoo luidde
het oordeel van den bekenden Brit-
schen radiocmmentator Frazer.
De Japanners bevinden zich reeds
op Sumarta, Borneo, Celebes en
Amboina, zoodat Java door een
tangbeweging wordt ingesloten.
Den inval op Sumatra heeft men
niet kunnen verhinderen, naar Fra-
ïer voorts opmerkte. De geallieer
den zijn niet in staat geweest het
reusachtige convooi der Japanners
aan te vallen. De schaduwen van
Pearl Harbor, Manilla, de Repul-
se en de Prince óf Wales rusten
nog op de geallieerden.
Japan heeft zich door de bezet
ting van Palembang in het bezit
van groote olievoorraden gesteld,
welker verlies den geallieerden zeer
slecht uitkomt.
Japan heeft de gunstige omstan
digheden jn Oost Azië intensief ge
ëxploiteerd. De geallieerden moes
ten terugtrekken. Hun verliezen in
December en Januari zijn grooter
dan verwacht werd.
De Japanners kunnen van Singa
pore uit Sumatra, Java en Burma
aanvallen. Burma zal Japan groote
voordeelen bieden. De Chineesche
tegenstand zal verdwijnen en de
Indische Oceaan sfaat voor de Ja
pansche oorlogsschepen open. Ook
kunnen de Japanners oprukken
naar Voor-Indië.
Admiraal Hart.
N De woordvoerder der Japansche
marine heeft verklaard geen beves
tiging te hebben van het bericht,
dat de Amerikaansche admiraal
Hart zou zijn omgekomen. Wel kan
bevestigd worden, dat de kruiser
Hoüston bij den slag in de Javazee
is gezonken. Indien Hart toen aan
boord van de Houston was, is hij
waarschijnlijk met het schip onder
gegaan.
KAART V4A RELT
RUIM 5000 SOVJET-SOLDATEN GESNEUVELD.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 17 Febr. Het opper
bevel der weermacht maakt bekend:
Bij de gevechten in den middensector van het Oostelijk front
had een groep vijandelijke strijdkrachten kans gezien 80 km.
ten Zuidoosten van Wjasma door onze linies heen te breken. Na
zwaren strijd werden zij in p>n tegenaanval ingesloten en ver
nietigd. Het overblijfsel van 1848 gevangenen benevens 17 tanks,
86 stukken gesehut, honderden machinegeweren, granaatwerpers
en bespannen sleden, alsmede een groote hoeveelheid ander oor
logstuig vielen ons in handen. Bovendien werden tot dusver meer
dan 5000 gesneuvelde vijanden op het gevechtsterrein geteld.
In de periode 'van 14 tot 16 dezer zijn bij de gevechten in
het Oosten in tótaal 78 tanks en 134 stukken geschut buitgemaakt
of vernietigd.
De Sowjet-luchtstrijdkrachten hebben gisteren 48 vliegtuigen
verloren. Vier eigen toestellen worden vermist,
Duitsche duikbooten zijn de Carabische Zee binnengedron
gen, hebben ter hoogte van de eilanden Aruba en Curacao drie
tankbooten van 17.400 ton in totaal in den grond geboord en de
olieraffinaderijen en haveninstallaties met artillerie beschoten.
In Noord-Afrika geen gevechtshandelingen van beteekenis.
Bij Alexapdrië viel een Duitsche duikboot een formatie Britsche
oorlogsschepen van een kruiser en drie torpedojagers aan. Twee
vijandelijke eenheden werden door torpedo's zwaar beschadigd.
Bij vluchteii van afzonderlijke Engelsche bommenwerpers
naar de Duitsche Bocht is in den afgeloopen nacht een vijande
lijk vliegtuig neergeschoten.
Wachtmeester Kirchner, stukscommandant, die in het weer-
machtbericht van 15 dezer is vermeld, heeft gisteren nog 7 vij
andelijke tanks stukgeschoten.
Vkw XOVKS OuM «coe* I**
NICUWI
-- (Folrr>«»-l-*emk*rt
Thans „Lichtende Zuidhaven".
TOKIO, 17 Felbr. (D.N.B.) Het
keizerlijk hoofdkwartier maakt be
kend, dat Singapore voortaan een
nieuwen naam zal dragen. De vroe
gere Britsche vesting zal van nu af
aan heeten Sjonanko (Lichtende
Zuid-haven).
Majoor Nakajima, van de pers-
afdeeling van het Japansche leger,
heeft Maandagavond in een radio
toespraak Singapore de beste basis
genoemd vpor de toekomstige Ja
pansche operaties.
Dinsdagochtend vroeg is een on
bekend aantal eenheden der Japan
sche marine de haven van Singa
pore binnengeloopen.
In een artikel, dat als opschrift
draagt: „Na Singapore" schrijft de
Times het volgende: De Japansche
overwinning brengt niet alleen de
veiligheid van Australië, Indië en
- nog directer van Nederlandsch
Indië in gevaar doch ook het ze
nuwstelsel van de geheele Allian
tie.
Het artikel in de Times wordt be
sloten met het naar voren bren
gen van de vrees, dat de vijand in
het zoo belangrijke gebied van den
Stillen Oceaan den omvang van.
zijn aanvallen in de naaste toe
komst waarschijnlijk nog wel zal
vergrooten.
VOORBEREIDINGEN VOOR
JAPANSCH OFFENSIEF.
Naar Exchange Telegraph uit
Rangoon meldt, zijn Japansche
voorbereidingen voor een offensief
tegen Rangoon reeds duidelijk
waarneembaar. Met het oog daar
op wordt de evacuatie der Bur-
maansche hoofdstad in versneld
tempo voortgezet. De Britsche ver
dedigingslinie is teruggetrokken
tot achter de rivier de Bilin en als
laatste natuurlijke verdedigingslijn
ligt daarachter de Sittang. Overal,
aldus Exchange Telegraph, hoort
men den roep: „Wij. hebben ver
sterkingen en nog eens versterkin
gen noodig en wel zoo snel moge
lijk."
Een haast griezelige stilte^ heerscht
in de eens drukke straten van Ran
goon, zoodat de stad een halfver-
laten indruk maakt, meldt het of-
ficieele legerbericht van Rangoon
en vervolgt, dat het Britsche iront
aan den benedenloop van de Sel-
wien is terug geschoven, waardoor
de Japansche troepen thans een
zeventig K.M. noordwaarts via Mar
taban zijn opgerukt en Rangoon
rechtstreeks bedreigen.
Ia miniatuur Is de Wieringermeer vertegenwoordigd op de tentoon
stelling, welke de Rijksarbeidsdienst en de Nederlandsche Arbeids
dienst in het Jaarbeursgebouw te Utrecht houden.
(Pax-Holland-De Haan-m)M
RUIM 3000 LUCHTAANVALLEN
OP „SCHARNHORST" EN
„GNEISENAU."
LISSABON, 17 Febr. (DNB.)
Naar de Britsche berichtendienst
meldt, is officieel medegedeeld, dat
de Britsche luchtmacht de slpg
schepen „Scharnhorst" en „Gnei-
senau." toen deze in een Fransche
haven lagen, 3299 mapl rriët vlieg
tuigen heeft aangevallen en daar
bij 4000 ton bommen heeft gewor
pen. De Britten verloren daarbij
naar uit de offieieele mededeeling
verder blijkt, 247 man en 43 vlieg
tuigen.
CHURCHILL OVER DEN SLAG
IN HET KANAAL.
STOCKHOLM, 17 Febr. .(A.N.P.)
Volgens een bericht van den En-
gelschen berichtendienst, heeft
Churchill vandaag in het Lagerhuis
ten aanzien van de succesvolle
doorbraak der puitsche oorlogssche
pen „Scharnhorst'' en „Gneisenau"
en' „Prinz Eugen" door het Kanaal
en aangaande den val van Singa
pore zijn standpunt uiteen gezet.
Hij verklaarde, dat de Duitsche
vlootacties voor Engeland beslist
voordeelig zijn. geweest en de Brit
sche positie in den Atlantischen
Oceaan hebben' verbeterd. Hij deel
de verder mede, dat op voorstel van
de admiraliteit en het ministerie
van luchtvaart wordt onderzocht,
waarom de beweging der vijandelij
ke oorlogsschepen zoo laat ls ont
dekt.
Woordelijk verklaarde Churchill
het volgende: Dit onderzoek zal in
het geheim ingesteld worden en ik
twijfel ten zeerste, of het resultaat
voor publicatie geschikt zal zijn. Ik
ben niet bereid een mededeeling
over het onderzoek te doen of de
verzekering te geven, dat het resul
taat openbaar gemaakt zal worden"
Ten aanzien van Singapore ver
klaarde Churchill geen verdere me-
dedeelingen te kunnen doen en gaf
hij den raad zich te onthouden van
„opgewondenheid en beschuldigin
gen".
Churchill's troon wankelt.
STOCKHOLM, 17 Febr. (D.N.B.)
De Londensche correspondent va%
de Dagens Nyheter schrijft, dat
Churchill zich bevindt in de ern
stigste^ politieke crisis, die hij ooit
heeft meegemaakt. De tegenslagen
van het Britsche rijk hebben in alle
'politieke kringen nervositeit ver
oorzaakt. Men heeft, aldus vervolgt
de correspondent, den indruk, dat
Churchill nog steeds niet tot toege
ven bereid is en van meenirtg is.
dat de hooge oorlogsleiding het best
in zijn persoon vereenigd kan blij
ven. Bij het publiek echter wint de
meening veld, dat Churchill zijn
taak met anderen moet deelen.
OPROEP AAN ALLE INDIËRS.
TOKIO, 17 Febr. (D.N.B.) Boo-
se, leider der Voor-Indische onaf
hankelijkheidsbeweging in Japan,
heeft alle Indiërs in Japan, Thai
land, Mandsjoekwo," China en el
ders in Groot-Oost-Azië opgeroepen
tot deelneming aan een massale
bijeenkomst, die binnenkort te
Tokio zal worden gehouden. Op
deze bijeenkomst, aldus zegt de
oproep, zal beraadslaagd worden
over maatregelen om het in nood
verkeerende vaderland te helpen
en het Britsche juk af te schud
den.
Boose heeft verder een oproep
gericht tot zijn landgenooten in
Britsch-ïndië, waarin hij hen aan
spoort, de gelegenheid niet onge
bruikt te laten, welke door den
heiligen oorlog van Japan aan In
dië wordt geboden tot het verkrij
gen van zijn onafhankelijkheid.
„Breekt met het Britsche verleden"
aldus deze oproep, „de hemel zendt
deze hulp."
De Duitsche duikbooten in
Caralbische Zee.
BERLIJN, 17 Febr. (D.N.B.) De
Berlijnsche pers levert commentaar
op de mededeeling, dat Duitsche
duikbooten bij Curac;ao en Aruba
drie tankschepen tot zinken hebben
gebracht en raffinaderijen en ha
venwerken op" deze eilanden be
schoten hebben.
De Lokal-Anzeiger ziet in dezen
aanval een nieuwe uitbreiding yan
het operatiegebied der duikbooten.
De aanval is ondernomen midden
in het petroleumgebied, dat in de
eerste plaats Engeland verzorgt en
waar Engelschen en Amerikanen
zich veilig konden gevoelen, tot de
Duitsche granaten hun installaties
vernielden.
De Deutsche Allgemeine Zeitung
schrijft, dat de Amerikanen even
zeer geschokt zijn door het binnen
dringen der duikbooten in de Ca-
raibische Zee als de Engelschen
door het passoeren van Duitsche
oorlogsschepen door het Kanaal. De
Vereenigde Staten hebben op de
DE INSTALLATIE IN NOORD
BRABANT.
ROSKAM EN JANSEN SPREKEN.
- 0
Het was gistermorgen druk in
hot Casino te Den Bosch, waar de
installatie van den Nedenandschem
Landstand in Noord-Brabant plaats
vond.
En geen wonder, want deze dag
was een der groote historische ge
beurtenissen voor het Brabantsche
hoerendom.
Er hing een recht feestelijke, echt
Brabémtsche stemming in de zaal,
die zeer smaakvol Was versierd.
Maar bij dit feestelijke en bij deze
gemoedelijkheid overheerschte de
ernst en de voelbare verwachting
van: nu eerst gaat de groote strijd
voor boerenrecht en hoereneer be
ginnen.
Het hoofd van den Nederland
se hen Landstand, boerenleider E. J.
Roskam, hield een rede in den geest
als bij de installatie in Nodrdhol-
land gehouden. Ook 'den boerenlei
der in Noordbrabant Jansen sprak.
Benoemingen.
De boerenleider, hoofd van den
Nederlandschen Landstand, heeft
benoemd te rekenen met ipgang
van 1 Februari 1942, tot voorman:
E. Z. Oldenbanning te de Wijk, tot
hoofdstadleider O. F. J. Damave te
Voorburg, tot hoofd der hoofdafd.
1. T. E. Bontkes te Finsterwolde,
tot stafleider der hoofdafdeeling 1.
Mr. H. Reydon te Voorschoten, tot
hoofd der hoofdafdeeling 2. KI. de
Vries Jr. te Groote IJpolder, tot
staf(eider der hoofdafd. 2. Ir. W. F.
Gerhardt te 's-Gravenhage, tot
hoofd der hoofdafd. 3. D. Koudijs
te 's-Gravenhage, tot stafleider der
hoofdafd. 3. T. Koopman te Oegst-
geest, tot stafleider der hoofdafd. 4
W. Slob te Hoofddorp, met de be
paling dat de voorman en de hoof
den der hoofd-afdeelfngen hun taak
als een eereambt vervullen.
Installaties.
Offieieele installaties zullen plaats
hebben:
In de provincie Drenthe op 21
Februari in het Concerthuis te As
sen. Sprekers de boerenleider E. J.
Roskam en zijn gevolmachtigde
voor Drenthe, boer B. Geerts.
In de provincie Groningen 24
Februari in Hotel de Pool te Gro
ningen. Sprekers boerenleider Ros
kam en zijn gemachtigde voor de
provincie Groningen, hoer J. IJ.
Zijlstra.
In do provincie Friesland op
Woensdag 25 Februari te Leeu
warden. Sprekers de boerenleider
en zijn gemachtigde .voor Fries
land, boer B. J. Bierrna.
In de provincie Gelderland op 28
Februari. Sprekers boerenleider
Roskam en zijn gemachtigde voor
Gelderland, hoer H. Witieveen.
In de provincie Utrecht op Dins
dag 3 Maajt. Sprekers de boeren
leider en zijn gemachtigde voor
Utrecht, boer E: J. Blaauwendraad
Bahama-eilanden en de kleine An
tillen juist de vloot- en luohtbases
aangelegd, die zij door den ruilhan
del met de torpedojagers van de
Engelschen hebben verkregen. Het
feit, dat de duikbooten er in ge
slaagd zijn, na een reis van 4000
zeemijl Amerikaansche tanksche
pen vlak voor de bron der grond
stoffen tot zinken te brengen pleit
voor den geest der bemanning en
voor de kwaliteit van het materiaal.
Maan Maan
op vanavond om onder
10.12
22.45
23 Feb 15*57 UUr jflMrt.
E K. tot morgenochtend L.K.
3 Mrt. Q cn 17 Mrt.
t
Ook vet verkrijgbaar,
KAASBONNEN VERLENGD.
's-GRAVENHAGE. 18 Febr. De
Secr.-gen. van het Dep. van Land
bouw en Visscherij maakt bekend,
dat gedurende het tijdvak van Don
derdag 19 Febr. tot en met Vrijdag
27 Febr. 1942 elk'der met „09" ge
nummerde bonnen van de boter-
kaart recht geeft op het koopen
van 125 gram boter of 100 gram
randvet. Dit laatste kan uitsluitend
worden betrokken door hen, die in
de periode van 2 tot en met 5 Febr.
j.1. bon 09 bij hun slager hebben in
geleverd. Gedurende het tijdvak van
19 tot en met 27 Febr. a.s. geeft
voorts elk der met „09" genummer
de bonnen van de vetkaart recht
op het koopen van 125 gram boter
zonder reductie of margarine.
Voorts wordt de geldigheidsduur
der met „08'' genummerde bonnen
van de boterkaart en van de vet
kaart verlengd tot en met Vrijdag
27 Febr. 1942.
De geldigheidsduur der met ,.204"
tot en met „208" genummerde bon
nen van de bonkaart algemeen,
welke tot en met 21 Febr. a.s. elk
recht geven op het koopen van 100
gram kaas, wordt verlengd tot en
met Zaterdag 28 Febr. 1942.
Ten slotte wordt er de aandacht
op gevestigd, dat de bon van de
bonkaart algemeen, welke gewoon
lijk wordt aangewezen voor het
koopen naar keuze van havermout
of peulvruchten, gedurende het
vierwekelijksche tijdvak, hetwelk
op Zondag 22 Febr. a.s. begint,
uitsluitend recht zal geven op
het koopon van peulvruchten
'S-GHAVENHAGE, 17 Febr. Het
rijkscommissariaat maakt hekend:
De Rijkscommissaris voor het be
zette Nederlandsche -gebied be
noemde op grond van par. 1 zijner
verordening nr. 108-1940 (vierde
verordening over bijzondere be
stuursrechtelijke maatregelen) den
vroegeren regeeringscommissaris
voor de bëstuurshervorming in Ne-
derlandsch-Indië, C. P. Staar-
gaard te Laren tot Commissaris der
provincie Groningen.
10 cent per dag voor do
eigen schop.
De Secr.-Gen. van het Departe
ment van Sociale Zaken heeft be
paald, dat aan de arbeiders, die te
werkgesteld zijn bij het sneeuwrui
men in werkverruiming in plaats
van 1 cent per dag een vergoeding
van 10 cent per dag kan worden
uitbetaald voor h' gebruik van een
eigen schop, ziilks met het oog
op de groote slijtage der schoppen
bij het sneeuwruimen.
Deze verhoogde vergoeding mag
uitbetaald warden van 1 Febr. 1942
af, en heeft uitsluitend be
trekking op sneeuwruimingswerk-
zaamheden.
De Noorsche minister-president
Quisling inspecteert de eere-wacht
ter gelegenheid van zijn bezoek
aan Berlijn. (Hoffmann-Stapf)