hollands Handel en wandel in distributietijd Verduister -n DAGBLAD VOOR Droeve nasleep van den Elfstedentocht Arbeidsdienst een gebiedende eisch WAARIN OPGENOMEN HEIDERSCHE COURANT VAN 1873 86ste JAARGANG No. 11729 SCHAGER COURANT VAN 1855 DONDERDAG 19 FEBRUARI 1942 NEDERLAND BESTEELT ZICHZELF fl kDe goedkoope sherry is op, meneer" ederland besteelt zich zelf.Het zijn de huis moeders die aan den groenten- wagen een paar dubbeltjes te veel betalen, het zijn.de lieden die buiten de deur eten en in de restaurants te weinig krij gen voor hun dure bonnen; het zijn de haastige reizigers, die bij den banketbakker vlug een paar gebakjes koopen en niet zien, dat het gewicht van de vier-taartjes-op-'ndjonmetje veel te laag is; het zijn de huisva ders die moeizaam een zakje brandstof naar huis sleepen, en voor het zwarte goud een gulden minder hadden kunnen J uittellen. f) E controleur heeft ons inder- daad den anderen kant laten zien, de keeren dat wij in het werk van den dienst der prijslberheer- sching werden ingewijd en in een volgend artikel zullen wij daar van vertellen. De situatie in Oost-Azië Japanners vorderen op Sumatra Duitschlaod strijdt voor Europa Vijandelijke formatie afgesneden en vernietigd v.m. o.4o uur n.m. Ook boterbon 07 verlengd Nienwe burgemeesters Voorloopige intcrncering van Engelschen op Singapore Tochtrijder uit Balk den rit met den dood bekocht „lek dien" zij het devies Rede van Mussert voor den Nederiandschen Arbeidsdienst f Redactie en administratie p SCHAGEN Telef. 444 (2 lijnen) Redactie en administratie DEN HELDER Telef. 2345 (2 lijnen) Uitgave: N V. Uitg. Mij. Hollands Noorderkwartier EEN REPORTAGE UIT DE PRAK TIJK VAN DEN DIENST VAN DE PRIJSHEHEERSCHING. V (Van onzen eigen verslaggever.) HET moet eens gebeurd zijn, dat meneer Pas Getrouwd on gemerkt een halve schoenzool naar binnen werkte, in de meening dat het een biefstuk was, omdat een biefstuk, door zijn teer bemin nende en beminde echtgenoote ge kookt, toch ook gewoonlijk, leer was.. En daarom is het goed dat er van die kook- en hiuehoudsoho- len zijn gekomen tot nut van het vrouw- en vermaak van het man- dom, koninkrijken waar de braad pan de rijksappel, het strijkijzer de scepter is en de dagelijksche troon rede slechts uit negen woorden*be staat: „het hart van den man gaat door den maag".' Eén ding is jammer. De toekom stige huisvrouwen leeren er wel uit hoeveel koolhydraten en hoeveel vet en hoeveel eiwit het mènu van den dag dient te bestaan, ze leeren óók, hoe een spruitje en een roode kool er uit moeten zien, willen ze lekker gaar gestoofd op tafel kun nen komen, maarze leeren niet het allervoornaamste: om het edele vak der kokologie goed goed en vooral zuinig te beoefenen: de krant lezen. Wat heeft de krant nu met de roode kool en de spuitjes te ma ken? En waarom mag moeder de vrouw zich niet houden aan de bur gerlijke stand, de feuilleton en al wat verder in het dagblad speciaal {domein der vrouw is? Omdat tegenwoordig de groente boer nog al eens bezig is de spul len in zijn winkel van den eenen hoek naar den anderen te brengen, juist als de vrouw om de roode kool of de spruitjes komt, het prijs je dan natuurlijk óók toevallig onder een kist terecht is geko men, de groenteboer op het gebied van prijzen erg vergeetachtig is, en als alle menschen een paar centen naar zich toe rekent. Dat kan. hij doen, omdat de vuouw ook nifet pre cies weet wat het allemaal kost. Omdat...... ze de krant niet leest, véaar het precies in staat. En als ze het wél gelezen heeft, het toch niet durft te zeggen omdat, alzoo spreekt de groenteboer met hart voor zijn ouwe klanten, de groenten zoo schaarsch is door nou ja je weet \yel, en hij alleen voor zijn ouwe klanten, alléén voojr de juf frouw nou toevallig buiten de vei ling om een partijtje op den kop heeft getikt. Dat natuurlijk een p^ar centep meer moet kosten EEN paar centen", vertelt de controleur van de inspectie voor de prijsbeheersching, een paar centen, zegt U dat wel... Kijk es meneer een en twintig centen mag een roode kool van ander half kilo kosten, ze vroegen er in Amster dam tachtig voor, vier en twintig centen is de prijs van de prei, een gulden, zei een grapjes van een groenteboer; vier en dertig centen de spruitjes volgens het lijstje? Ziet U ze maar te krijgen, negentig centen meneer-> „Wat zijn die groenteboeren dan toch schooiers, mijnheer de contro leur." „Bekijk het ook eens van n an- OO* l* rtasTAuRA#*» mocnH Zu*** 16 Z»)«! Menschen die zichzelf beste len dat zijn allen die de waarschuwingen van den dienst van de prtjsheheersching in den wind slaan, die daar- Idoor den zwarten handel be vorderen en vergeten dat tus- schen Nederland en den hon ger slechts de voedselvoorzie ning staat. Een onzer reporters vertelt in eenige artikelen over den dienét van de Prijsbeheer sching en haar werking. W,.5 «i.t o~rev».D«N «rr ER- >*'f M Utu ttt DIKTE TAFtu.EN CIKH °">K ÖCC (Tolrioo!, deren kant, meneer de verslaggever, of liever, laat ik U den anderen kant maar laten zien „Ober twee sherry..." „Kom bij U meneer..." „Meteen afrekenen..." „Blieft meneer... eendertig alstu blieft meneer..." „En op je dagkaart staat vijf en dertig cent per glas?" „JA&M dat was van die goed- kóópe sherry .dat hebben we al lang niet meer meneer „O, nou hier heb je zeventig cen ten, een dubbeltje voor jou, zoo is 't pas hoor „Meneer maak nou geen gek heid wie koopt ar vandaag de dag voor zeven stuivers een glas éhecry „Staat op je kaart man, zet het er dan niet op „Nou ja, da's voor de contróle maar daar kan je je toch niet aan houwe „Zoo, nou ik ben toevallig van de contróle man, roep je baas maar, je bent zuur Na de sherryepisode, waarvan het slot zich gemakkelijk laat raden, moesfen we nog altijd het verhaal hoorem van wie de ergste schooier nu eigenlijk is. Die groentenboer de grossier, de "teler, ofhet publiek zelf En dan begint de controleur af te tellen: De teler maakt een redelijken, nee een besten prijs voor zijn produc ten. Hij raakt alles kwijt, óók bloemkooltjes van een kindervuistje groot, de grossier maakt gemiddeld 12 percent en de groentenboer 30 percent winst. Renteverlies en be derf speelt tegenwoordig een héél kleine rol. Als er niet veel aanvoer is op de veiling en dat komt nogal eens omdat de teler het vertikt, koopt de grossier van hem buiten de vei ling om, ;tegen zooveel meer, de groentenboer, tegen zooveel meer van den grossier en de huisvrouw tegen zooveel meer van den groen tenboer. Als de teler begint wel aan te voeren en de grossier jaagt de prij zen niet op, koopt de groenteboer niet duurder en de huisvrouw ook niet. Draai het om: Als de huisvrouw tegen den groenteboer zegt: Man ik moet dat dure. spul niet, is de aar digheid er voor den grossier en den teler ook af. Wie is de grootste schooier? Het is moeilijk te zeggen, maar dat de huisvrouw moest beginnen met bet te vertikken meer te beta len dan ze moet, staat vast. Dan was er veel gewonnen, dan zou de dipnst van de prijsbeheersching ook eens wat meer op ander terrein kunnen gaan snuffelen. De Zeenwsche kantkloster aan haar knnstzinnlgen arbeid op de tentoon stelling „Ambacht en Sierkunst in Beeld en Bedrijf' te Amsterdam. (Pax-Holland-De Haan-m). VAN KLEFFENS VRAAGT ON MIDDELLIJK HULP VOOR JAVA. STOCKHOLM, 18 Febr. (D.N.B.) - Volgens een United Press-bericiht uit Batavia in „Nya Dagligt Alle- handa" rukt de Japdnsche voorhoe de van het op Sumatra gelande le ger van Palembang uit op lan$s de spoorlijn naar Telok Betong 'ge legen op de Zuidpunt van het ei land. Red.) Volgens hetzelfde bericht hebben Japansche bombardementsvliegtui gen een aantal aanvallen gectaan op verschillende plaatsen op de Kleine Soenda-eilanden. Naar het A.N.P. uit Batavia meldt zijn vele vluchtelingen uit Palem bang aldaar aangekomen. Zij deden aangrijpende verhalen over de branden, welke in de olie installaties woedden. Volgens de mededeeling van Eu- ropeesche vluchtelingen bleven de inheemschen nagenoeg onverstoor baar onder de bezetting van Palem bang. De ambtenaren van het binnen- landsch bestuur in Palembang en omliggende streken zijn op hun post gebleven. Volgens Radio Mu-ndial wijdt het „Nieuws van den Dag van Neder- landsch-Indië" een hoofdartikel aan de Amerikaansche hulp in den Pacific. Daarin wordt o.a. gescihre- ven: „Het geheele Amerikaansche leger staat klaar om naar een Tro pisch front te worden gezonden. Het lijkt echter onwaarschijnlijk dat dit Java zal zijn. De verovering van Sumatra door de Japanners wordt reeds als een feit beschouwd, waarop met in ie der geval moet rekenen. Dinsdagavond heeft de minister van buitenlandsche zaken der uit geweken Nederlandsche regeering. Van Kleffen, per radio het Ameri kaansche volk om onmiddellijke hulp voor Java verzocht. Volgens een beriöht uit Canberra, heeft de Australische regeering me degedeeld. dat met ingang vin Za terdag het radio-telefonische ver keer met de Vereenigde Staten en Nederlandsoh-lndië gestaakt wórdt Want de groen ten handel is niet de eenige zondaar tegen de prij zen, onder de slagers, de brandstof fenhandelaren, de banketbakkers, kortom in bijna alle branches van distributiegoederen wordt ge knoeid. En steeds: omdat het publiek zelf niet meewerkt, omdat het doodsbe nauwd is, als het zijn mond open doet, niets meer te krijgen, omdat de eene leverancier de andere waar schuwt, omdat het zich als kooper aan handen en voeten aan den ver- kooper gebonden voelt.. Omdat het gék is, zegt de contro leur. „En nu gaan we op stap, onder weg vertel ik U zoo en en ander van den dienst zelf, dan zult U ook wel zien, wat er nog noodig is om het kwaad van de zichzelf beste lende menschen uit ,te roeien. (Wordt vervolgd). GROOTE HOEVEELHEDEN OORLOGSMATERIAAL BUITGEMAAKT. HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜWRER, 18 Febr. In den centralen sector van het Oostelijk front werd wederom een vijan delijke formatie van haar verbindingen afgesneden en vernie tigd. Talrijke gevangenen, 11 kanonnen, vele machinegeweren en groote hoeveelheden ander oorlogsmateriaal vielen ons in handen. Meer dan 1000 dooden vèn den vijand werden op het slagveld geteld. D>e luchtmacht bracht ter ondersteuning van het leger vooral in den centralen en den Noordelijken sector van het Oostelijk front sterke formaties gevechtsvliegtuigen, duikbommenwerpers en jachtvliegtuigen in den strijd. Zij dreef verscheidene vijan delijke colonnes uiteen en vernietigde' groote hoeveelheden rol lend materiaal. Bij de gevechten van gisteren werden 28 vijan delijke pantserwagens vernield en 51 vliegtuigen van den vijand neergeschoten. Voor de E-ngelsche Oostkust beschadigden gevechtsvliegtuigen óverdag een* klein koopvaardijschip. Andere luchtaanvallen wa ren gericht tegen ravitailleringsinstallaties in de haven Great Yarmouth. In Noord-Afrika verkenningsactie in het gebied ten Z.O. van El Mekili. Tien Britsche «p'antserverkenningswagens werden bui ten gevecht, gesteld. Formaties van de Duitsche en de Italiaan- sche luchtmacht bombardeerden Tobroek, alsmede een Britsch vliegveld en vielen vijandelijke colonnes met bommen en boord- wapens aan. In de wateren rond Kreta werd een Britsche duikboot waar schijnlijk tot zinken gebracht. Enkele Britsche bommenwerpers ondernamen in den afgeloo-, pen nacht vrucbtelooze storingsaanvallen op N.W. Duitsch ge bied. Maan Maan op vanavond om onder 10.36 l O ff o 23.54 2? Feb 'Ö.3V UUr joMrt. E K. tot morgenochtend L.K. 3 Mrt. q a q 17 Mrt» In aansluiting op ons bericht, waarin wij gisteren den nieuwen boterbon bekend maakten, doelen wij nog mede, dat naast bon „08" ook bon „07" van de boter- en de vetkaart tot 27 Febr. a.s. verlengd 's-GRAVEfrHAGE, 18 Febr. Het Rijkscommissariaat maakt bekend: De Comm.-Gen. voor Bestuur en Justitie heeft op grond van par. 3 der verordening 108/40 in Neder land benoemd: den bedrijfsleider a. J. M. Tendyck in Roermond tot burgemeester'van Haerlen en Bug- genum en den landeigenaar P. J. Bekker in Berg en Dal tot bur- •gémeester' van Oude Tonge. TOKIO, 18 Febr. (D.N.B.) Na ontwapening van de Britsche strijd krachten op Singapore, worden de ze thans, naar vandaar gemeld wordt naar de vesting Chiangi in het Noordoosten van 't eiland ver voerd, waar zij voorloopig geïnter neerd worden. Voor de gevangen officieren is voorloopig de ambts- 'woning van den vrqegeren Brit- schen gouverneur-generaal in de stad Singapore bestemd, terwijl al le-burgers, met inbegrip van vrou wen en kinderen, in een groot ho tel zijn ondergebracht. Naar de Do mei-correspondent uit Singapore meldt, is de verhouding tusschen de Britsche, Australische en Indi sche treopen zeer slecht. Nog voor de intemeering hebben zij zich van elkaar afgezonderd. Zelfs ontston den er soms hevige conflicten, daar de Engelschen hun vroegeren Au- stralischen wapenbroeders verwe ten, verantwoordelijk te zijn voor de ineenstorting, aangezien de voor naamste reden voor de nederlaag der geallieerden volgens hen gele gen was in den te vroegen aftocht der Australiërs, toen de Japanners hun eerste landingen verricht had den. Dé Australiërs daarentegen verwijten den Engelschen, dat de Britsche strijdkrachten nooit recht streeks aan het front zijn opgesteld, en dat zij zelf steeds in de voorste linies hebben moeten strijden. VELE ANDEREN ZITTEN NOG MET BEVROREN LE DEMATEN. Enkele weken na het verrijden van den Elfstedentocht loopen in Friesland wonderlijke geruchten over ziekenhuizen, welke vol lig gen met mannen, die van den tocht ernstige gevolgen ondervin den. In een plaats in het Noorden van Friesland heeft, zooals in een pro vinciale courant is bekend gemaakt één der tochtrijders zijn deelname met den dood moeten bekoopen. terwijl uit datzelfde dorp andere deelnemers ledematen of gedeelten daarvan zullen moeten verliezen. Wfj hebben de moeite genomen, eens hier en daar ons licht op te steken en dan valt het niet moeilijk te constateeren, dat er velen nu nog met de gevolgen van den tocht zit ten. Bevroren voeten, beenen; vin gers, ooren komen veel voor en er zijn wel eens gevallen bij, welke zich niet best laten aanzien. Een ge val, dat de dood ten gevolge had, kwam ons ook nog ter oore. Twee broers uit Balk, welke aan den tocht deelnamen, hebben namelijk bevroren beenen opgeloopen. De eene scheen al spoedig we.er te her stellen en kwatn zelfs al weer op straat. Maar plotseling kwam er een inzinking en na nog in een zie kenhuis te zijn opgenomen is de jongeman overleden. Ook zijn broer lïgt nog in het ziekenhuis. Dit zijn zeer tragischë gevallen, welke niet zullen nalaten, dat ve- lén den Elfstedentocht zullen gaan beschouwen als iets „moordends", rteeds nu laten verschillenden zich na dezen zin uit. Daarom willen wij hier uitdruk kelijk verklaren, dat ons bij informatie is gebleken, dat ge vallen van bevroren ledematen te wijten waren aan een beslist iDnvoldoende kleeding. Er is tgeen sprake van, dat de laatste Rifstedentocht is gehouden bi] oen temperatuur, welke voor deelnemers indirect levensge vaar opleverde. Het tragische geval te Balk bijvoorbeeld is te -wijten aan onvoldoende klee- iling, zooals ook de andere ge- vpallen. I3et is te hopen, dat de Elfste dentocht, welke overigens weer zoo uitstekend slaagde, niet besmet woi'dt met de kwaadsprekerij, doch dat men inziet, dat de droevige ge- voljjren slechts aan onvoorzichtig heid zijn te wijten. Het is reeds jamimer genoeg, dat de tocht dit jaar zoo een onprettigen faasleep hee ft. 'S-GRAVENHAGE, 18 Febr. In de rijk versierde zaal van Pulchri Studio, sprak hedenmiddag Mus sert, de leider der N.S.B., voor het kader van den Nederiandschen Ar beidsdienst. Aanwezig waren, be halve het hooger en midden kader van den Arbeidsdienst, zoowel voor mannen als meisjes, o.m. een aan tal functionarissen van het hoofd kwartier der N.S.B. Mussert begon zijn rede met in het geheugen terug te roepen den tijd van meer dan tien jaar gele den, den tijd bekend als het begin van de ineenstorting der welvaart, maar tevens als het hoogtepunt van de geestelijke verwildering, den tijd, die den oprp&rsch van het com munisme voorbereidde. Hoe ver het daarmede reeds stond blijkt uit het door de christe lijke regeerders toegelaten anti godsdienstige geschrijf van de Tri bune, uit het gebeurde met de „Ze ven Provinciën", uit de wijze waar op een man van formaat als gene raal Snijders, ondanks zijn onver moeiden strijd tegen den geest des tijds en de afbraak van alle geeste lijke en moreele waarden over boord werd gezet. In dezen tijd waarin de leuzen opgeld deden: „Liever bloojan dan doojan", „Lie ver lui dan moe", „Gods<Menst is opium voor het volk", „Proletariërs hebben geen vaderland", werd voor het eerst het woord „Arbeids dienst" temidden van het Neder landsche volk geworpen als een ge biedende eisch voor de hernieu wing van dat volk, n.1. op 14 Decem ber 1931 in het program der N.S.B. Zelf voortdurend naast zijn school opleiding, geoefend in handenar beid, Weeft spreker grondige min achting voor labzwansen, ligt de Arbeidsdienst, wiens eerste en meest ijverige propagandist hij is, hem zeer na aan het hart. Arbeidsdienst kweekt de voor den arbeid. lief- Spreker behandelt de moeilijke eerste schreden van den Arbeids dienst, als Opbouwdienst aange vangen met de resten van het vroe gere Nederlandsche leger met dui zenden die geen liefde hadden fot den arbeid en wier gevoel voor de volksgemeenschap totaal onvol doende was, maar toch doorgezet ondanks alle moeiten en teleurstel lingen. De leider der N.S.B. zette vervol gens de beteekenis uiteen van de revolutie, welke -zich in Europa voltrekt, niet alleen als reactie op de zgn. Fransche re volutie maar als een nieuw tijdvak in het leven der volkeren. Een tijd vak waarin klassenstrijd en klas- senwaan worden uitgeroeid om te komen tot de noodzakelijke volks eenheid een tijdvak, waarin elk volk weer wordt erkend als werk gemeenschap, gebaseerd op den ar beid en op het besef dat arbeid de grondslag is van 's menschen be staan. Hoe reeds in het grijs verle den bepaalde arbeid, n.1. eentonige en- zeer zware arbeid, dien men door slaven en later door hoorigen kon laten verrichten, werd be sohouwd als koopwaar, en hoe na de officieele afschaffing van de sla temij een nieuwe vorm van sla vernij ontstond doordat zij, die geen kapitaal hadden, verplicht waren hun' arbeidskracht aan den meest biedende te verkoopen, op straffe van aan den honger te worden prijs- gegoven. Maar de revolutie van he den heeft mede ten doel de af- sch.'u/fing van deze slavernij, door de etér van dei) arbeid te herstellen, en véen van de middelen daartoe is de Arbeidsdienst, waar het trotsche devies: „lek dien" komt, in plaats van het: Ik moet verdienen. Voorts behandelde Mussert de bedeekenis van den Arbeids- di enst als schakel in dtf opvoe ding van den modernen Jongen mensch, niet alleen voor den werklooze of voor de zonen van Jinn Boezeroen, met vrijstelling ynn. de vaderszoontjes, maar voor het gansche volk. Tam eerste door het bijbrengen van orde tucht en discipline, door de 'opvoeding tot netheid en frisch- hei'iï, ten tweede door de ontwikke ling van den eerbied voor den ar beid, het uitdrijven van de luiheid, de w fes voor het vuil maken van de ti ancien, tenslotte door de ont wikkeling tot gemeenschaps- mennch, tot-sociaal voelend wezen, tot z Don of dochter van ons volk, waai door men leert, zijn aangebo ren egoïstische instincten in toom te b ouden. IT c;l vinden van geschikte werk- ob i -eten voor den Arbeidsdienst zal moeilijkheden geven. Men mag da» rbij" den gewonen arbeid niet bec oncurreeren noch het natuur schoon aantasten, te veel keeds is dit laatste door een niets ontziende kapitalistische wereld gebeurd. 1 Zeker zal de Arbeidsdienst nog obj «eten kunnen vinden in land- onr fginning, en droogmaking, maar m« >er nog in verhooging van na- tir ur- en stedenschoon, in behoud va n monumenten, waardoor tevens d« liefde tot den bodem en voor de sc hoonheid van ons vaderland wrordt aangewakkerd. (Zie vervolg Pag. 2).

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1942 | | pagina 1