Opening Muziekfeest
Nederlandsche Radio
Verduister -n
Duitschc troepen dringen
Stalingrad binnen
Landdag van bet medisch front
Keuringen vnnr dn Mnn-SS
en het vrijwilligerslegioen
Nederland
Pril. Dr. T.
aAGBLAÖ VOOR HELDÉRSCHE ÉDITIE
86ste Jaargang. No. 11901
4 pagina's
Hoofdredacteur: A. R. JONKER Alkmaar
MAANDAG 14 SEPTEMBER 1942
18 Schepen tot 'zinken gebracht
Grpote slag tegen convooi op
Atlantischen Oceaan gaande
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 13 Sept. -
(D.N.B.) Het Opperbevel der Weermacht deelt mede:
„Duitsche duikbooten hebben op de St. Laurens,
aan de Canadeesche kust, op den Atlantischen Oceaan
en voor de kust van Afrika ih zware gevechten 18 in
convooi of alleen varende schepen met een gezamen-
lijken inhoud van 121.500 ton tot zinken gebracht.
Een ander schip werd door torpedo's getroffen. Bo
vendien wordt op het oogenblik een groote slag tegen
een convooi op den Atlantis\Aen Oceaan geleverd".
Italiaahsch
Weermachtbericht
Aanstelling politie en
beroepsbrandweer
Mussert sprak over de
volksgezondheid
Moskou wenscht en verwacht
„Tweede front"
4
Deze week Is de
▼erduisteringsweek
Uitg. t N.V. Uit*. Mij. Hollands
Noorderkwartier.
Redactie- en Administratiebureaux:
SCHAGEN: Laan 201, Tel. 444 (2
lijnen. - DEN HELDER: Koningstr.
78. Tel. 2345 (2 lijnen). - ALKMAAR:
Voordam 9. Tel. 3338.
NOORD-HOLLAND
Deze Courant verschijnt dadelijks.
Advertentie-tarief.
Gewone advertenties 11 ct p. mun.
Bij contract, binnen een jaar te ge
bruiken. belangrijke korting. Prij
zen worden op Aanvraag verstrekt
L,
y
Weermachtsbericht
van Zondag
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FüHRER, 13 Sept. D.N.B.
Het opperbevel der weermacht
deelt mede:
„Aan de Terek zijn Duitsche
troepen door verscheidene als ves
tingen versterkté vijandelijke stel
lingen gebroken. Voor Stalingrad
drongen 'de aanvallende troepen,
na talrijke stellingen stormender
hand te hebben genomen, in weer
wil van den hardnekkigen vijanda-
lijken tegenstand verder naar den
rand der stad door en, het zuide
lijke deel der stad binnen. Ont-
lastingsaanvallen, door den vijand
uit noordelijke richting onderno
men, werden afgeslagen. Sterke
afdeelingen der luchtmacht steun
den op de voornaamste punten
van den slag de gevechten van
het leger en bombardeerden de
stad overdag en de? nachts, waar
bij. uitgebreide branden werden
venporzaakl
In het gebied van Rzjef viel de
vijand opnieuw op verscheidene
plaatsen aan. Alle aanvallen wer
den in zware gevechten met groote
verliezen voor den vijand afge
slagen.
Aan het Wolchoffront werden
door een krachtige stoottroepope
ratie talrijke vijandelijke gevechts
stellingen vernield en een vijande
lijk bataljon vernietigd.
Ten Zuiden van het Ladogameer
delijke aanvallen door het Duitsche
en aan de Newa misluk te% vijan-
afweervuur. Daarbij werden 11
pantserwagens en 8 booten, be
stemd voor het oversteken van de
rivier vernield.
Zooals in een extraberidht is
medegedeeld, hebben Duitsche duik
booten op de St. Laurens^ian de
Canadeesche kust, op den Atlan
tischen Oceaan en voor de kust
van Afrika in zware gevechten
18 in konvooi of alleen varende
schepen met een gezamenlijken
inhoud van 121.500 ton tot zinken
gebracht. Een ander schip werd
door torpedo's getroffen. Op het
oogenblik wordt op den Atlantis
chen Oceaan een nieuwe groote
slag tegen een konvooi geleverd."
Weermachtsbericht
van Zaterdag
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FüHRER, 12 Sept. (D.N.B.) Het
opperbevel van de Weermacht
maakt bekend:
„Ten Zuiden van Noworossiisk ver
overde infanterie in hevige gevech
ten het laatste kustfort. In den
Terek-seetor doorbraken Duitsche
Duitsche wacht aan de Wolga. Ken
machinegeweer-stelling op den hoogen
Westelijken oever van de Wolga ge
richt tegen den vijand, die zich op den
vlakken oever aan de overzijde van de
rivier bevindt.
PK Heine-Ho-St-P H m
troepen vijandelijke stellingen en
vernietigden zij batterijen.
Voor Stalingrad duren de hevige
gevechten om de^ verdedigingsin
stallaties voort. Ontlastingsaanval-
len van den vijand werden afge
slagen. Het vijandelijke ravitaillee-
ringsverkeer was opnieuw het doel
van zware luchtaanvallen, boven
dien werden des nachts Stalingrad
en vliegveldinstallaties ten Noor
den van de stad gebombardeerd.
Ten Zuidoosten van Rzjef misluk
ten nieuwe aanvallen van vrij ster
ke vijandelijke strijdkrachten door
dén taaien tegenstand van de Duit
sche troepen.
Ten Zuiden van het Ladogameer
en uit Leningrad deed de vijand
vergeefsche aanvallen welke hem
zware verliezen opleverden. Duit
sche .en Kroatische gevechtsvliegers
brachten den vijand reeds bij de
voorbereiding zware verliezen toe.
In het hooge Noorden bestookte
de luchtmacht vijandelijke troepen
kampen en steunpunten voor vlieg
tuigen. De bolsjewistische lucht
macht verloor op 10 en 11 Septem
ber in luchtgevechten, waaraan
ook Italiaansche, Roemeensche,
Spaansche en Hongaarsche jagers
deelnamen en door de luchtdoelar-
tiïlerie 171 vliegtuigen. Veertien ei-
geA vliegtuigen worden vermist.
In de eerste tien dagen van Sep
tember verloren de Britten aan het
Egyptische front in totaal 170 tanks
en gepantserde verkenningswagens.
yAan de Engelsche Zuidkust en in
het Zuidoosten van het eiland
plaatsten Duitsche vliegtuigen gis
teren overdag met bommen van
zwaar kaliber voltreffers op indu-
strieele- en verkeersinstallaties.
Aan de kust van de bezette gebie
den in het Westen werden twee
vijandelijke vliegtuigen neerge
schoten.
In den nacht van 10 op 11 Sep
tember hadden Duitsche en Engel
sche motortorpedobooten in 't Ka
naal geyechtscontact. Een vijande
lijke boot zonk onmiddellijk. Ande
re booten keerden na talrijke tref
fers deels met zware rookontwikke
ling om.
ROME. 13 September. (Stefani):
Het 839ste communiqué van het Ita
liaansche hoofdkwartier luidt:
„De gewone verkenningsbedrij
vigheid aan het Egyptische front.
In een gevecht met Duitsche jagers
werden twee Spitfires neergescho
ten. een derde vliegtuig werd neer
gehaald door het luchtdoelgeschut
van de vesting Tobroek. Het vlieg
tuig. dat gisteren in het weermacht-
bericht ais vermist werd opgegeven
is binnen onze linies gedaald.
Onze formaties hebben nachtelij
ke bomaanvallen op het vliegveld
Mieabba gedaan. Mitrailleurvuur.
door vijandelijke vliegtuigen ge
richt op eenige boerenhuizen in de
omgeving van Ragusa. veroorzaak
te geen schade. Een vrouw werd
gewond".
Als een specht kleeft de artillerie-
waarnemer aan den boomstam om,
ongezien voor den vijand, die zich op
nauwelijks ZOO meter afstand tegen
over hem bevindt, het vuur van zijn
batterij, welke meerdere honderden
meters achter hem is opgesteld, te
leiden. PK Rehe-BPZ-R-P H m
Concert in het Concertgebouw
AMSTERDAM. 11 Sept. Met
een concert door het omroep Sym-
phonie Orkest is vanavond in het
Concertgebouw te Amsterdam het
2e Nederlandsche radio muziekfeest
van den Nederlandschen omroep
officieel geopend.
Het podium was voor deze plech
tigheid met groen, bloemen en vlag-
gdn smaakvol versierd.
Op het balcon hadden tal van
autoriteiten plaats genomen.
Voor den aanvang van het con
cert hield prof. dr. T. Goedewagen
een toespraak, waarin hij er op
wees. hoe de belangstelling thans
steeds weer terug gaat naar de mu
ziek van de 15e. 16e en 17e eeuw.
Dit is niet toevallig. In Nederland
was toen een muziekleven van zoo
oorspronkelijke kracht, dat de Vla
mingen en Nederlanders over heel
de Germaansche cultuurruimte en
zelfs daarbuiten uitzwermden als
wegwijzers en leermeesters van
volkeren, die in de muziek hun
eigen toon nog niet gevonden had
den.
Na Obrecht kwamen Ockeghem.
Joosken. van der Weyden, Hendrik
Isaac. Later komt de Deventenaar
Sweelinck. de „Duitsche organisten
maker" gelijk hij werd genoemd,
die zijn leerlingen in heel Duitsch-
land telde, invloed op Buxtehude en
Reinken heeft gehad, en daarmee
niet minder dan Johan Sebastiaan
Bach middellijk heeft gevormd en
zoo de ^groote barokmuziek in
Duitschland in sterke mate heeft
beinvloed.
Zoo was eenige eeuwen lang de
Nederlandsche muziek aan heel Eu
ropa ten voorbeeld.
De negentiende eeuw heeft ons
volk vooral als een volk van schil
ders gezien, waarbij zij een stuk
cultuur van eeuwen geheel uit het
oog heeft verloren.
In die eeuwen was ons volk nog
niet zooals sinds de gouden eeuw tot
heden, geworden, ja verworden, tot
een afzijdig en receptief randge
bied der Germaansche cultuurruim
te. Wel was er een neiging tot af
scheuring. maar zeker op cultureel
gebied voelde men zich een inte
greerend bestanddeel niet alleen,
maar zelfs een maatgevend orgaan
in het organisme der Germaansche
cultuurwereld.
Spr. ging vervolgens na hoe na
Sweelinck onze muziek twee en een
halven eeuw lang zweeg.
De musici zullen zelf de Neder
landsche muziek uit haar isolement
moeten verlossen. Zoolang de ver
keersmoeilijkheden beletten, onze
muziek buiten de grenzen bekend te
maken heeft de radio op dit gebied
een verantwoordelijke taak.
Prof. Goedewaagen uitte ten slot
te de hoop. dat dit muziëkfeest er
toe zou bijdragen onze Nederland
sche muziek een zending in Europa
te doen vervullen.
Na deze toespraak volgde het
feestconcert. Onder leidirfg van
Pierre Remgrds speelde het Om
roep Symphonie Orkest achtereen
volgens „Intrade en Hymne" van
Dr. Joh. Wagenaar, „Die Nacht" van
dr. Alhp. Diepenbrock en de
Brueghel-suite van Maurice Schoe-
maker.
Na de pauze speelde het Omroep
Symphonie Orest onder leiding van
Toon Verhey voor de eerste maal
het Triple Concert voor piano, viool
cello en orkest van Henk Badings.
Het concert werd besloten met
een magistrale vertolking van de
ouverture Gysbreght can Aemstel
van Bernard Zweers.
Tijdens de pauze sprak de heer
J. P. Goverts, hoofd van de afdee-
ling muziek van het departement
van Volksvoorlichting en Kunsten,
voor de microfoon een rede uit.
welke per radio werd uitgezonden.
Hij wees er op. hoe te midden
van den doqd een nieuw leven op
bloeit. jong en krachtig, een jong
leven dat zijn eigen wereldbeschou
wing en beschavingsvorm moet ma
ken.
S'-GRAVENHAGE," 12 Sept.
Van officieele zijde wordt de aan
dacht erop gevestigd, dat weder
om de gelegenheid is opengesteld
tot dienstneming bij de Nederland
sche politie en de beroepsbrand
weer. Na de aanneming van ge
gadigden voor de politie, ontvan
gen deze hun eerste opleiding in
een politie-op^idings-bataljon.
Na de schonng, die ongeveer 6
maanden duurt, worden zij bij een
der Nederlandsche politiecorpsen
tewerk gesteld.
Voor verdere bijzonderheden ver
wijzen wij naar de desbetreffende
„officieele publicatie" in dit blad.
Huisvljjt kent geen tijd. De .beer J. Dubbe te Utrecht heeft in zijn vrije
uren een natuurgetrouw model vervaardigd van de „Neeltje Jacoba", de
reddingboot van de N.Z. Holl. Redding Mij. Het scheepje, dat door één
schroef wordt voortbewogen, kan voor en achternit varen.
VNP-De Keijzer-Pax Holland m
UTRECHT, 13 Sept. In de gis
teren gehouden middagvergadering
van den tweeden landdag van het
medisch front in het N.V.-huis te
Utrecht, heeft Mussert, een rede
gehouden over de volksgezondheid.
Aan deze rede, die de installatie
inleidde van de leden van den
„Raad voor Volksgzondhekl der
N.S.B.", liet de leider een 'uitvoe
rig overzicht voorafgaan over de
huidige situatie op het terrein der
binnen- en buiteniandsche politiek.
Daarin zeide hij o.m. da het diep
tepunt waarin ons volk zich be
vindt, alleen nog verergerd zou
kunnen wordfcn door 'n geallieerde
landing.
Alvorens over te gaan tot de
installatie van den Raad voor
Volksgezondheid, schetste Mussert
in groote lijnen het werk dat zal
moeten worden gedaan.
Alle volksgenooten zullen ge
steld worden op plaatsen waarvoor
zij het beste geschikt zijn. Daarom
zullen er zes groote arbeidsge
meenschappen zijn: landsstand, ar
beidsfront, volkszorg, overheids
dienaren, cultuur en opvoeding en
onderwijs.
De «volkszorg laat zich onder
scheiden in de volksgezondheid in
engeren zin en in .het werk van
den Nederlandschen Volksdienst.
Zij omvat allen, die werken voor
de gezondheid van het volk en
voor' sociale verbeteringen in' de
toestanden: doktoren, verpleegsters
apothekers en alle sociale werkers
en werksters. Het doel is, de so
ciale toestanden van het volk om
hoog te brengen. De toestand is
betrekkelijk goed, hij had echter
veel beter kunnen zijn en moet
veel beter worden.
Er is in ons land op het gebied
van de volksgezondheid veel ge
presteerd en wij hebben daarvoor
groote achting en waardeering. Er
b«n dus veel bedorven worden en
daarom zal de verdere opbouw met
groote zorgvuldigheid moeten ge
schieden. Bovendien heeft men on
der' democratisch regiem gewerkt
niet groote moeilijkheden. De
krachten waren versnipperd en er
werd van de overheid weinig
steun ontvangen.
VRIJSTELLING VAN TEWERKSTEL
LING VAN JODEN EN JODINNEN.
Van officieele zijde wordt medege
deeld:
Ten einde te kunnen nagaan of er
redenen bestaan, om vrijstelling te ver-
leenen van tewerkstelling kunnen de
navolgende categorieën van personen
bij het bevolkingsregister van de plaats
hunner inwoning een daartoe strek
kend verzoek indienen:
A. Joden en jodinnen, voor zoover er
uif een tegenwoordig of vroeger huwe
lijk met een niet-jood nakomelingen
zijn, die niet als joden beschouwd wor
den.
B. Jodinnen, die thans nog met een
niet-jood gehuwd zijn.
Desbetreffende verzoeken moeten
tusschen 15 en 25 September 1942 (in
Amsterdam tusschen «15 September en
1 October 1942) ingedfend worden.
Eventueel zullen nadere uren door de
bevolkingsregisters bekend gemaakt
worden.
Zij, die een verzoek indienen, moeten
in persoon verschijnen en kunnen zich
slechts in gemotiveerde gevallen door
hun echtgenoot (echtgenoote) doen ver
tegenwoordigen.
Medegebracht moeten worden: het
persoonsbewijs en gedocumenteerde
bewijsstukken betreffende de huwe
lijksvoltrekking en de nakomeling
schap.
Elk verzoek wordt schriftelijk be
vestigd.
De commissaris-generaal voor de
openbare veiligheid of een daartoe
door dezen aangewezen instantie be
slist later over de ingediende verzoe
ken.
Reisvergunningen moeten op de ge
bruikelijke wijze worden aangevraagd.
De kosten voor de behandeling van
een ingediend verioek bedragen f 2.
te voldoen bij het plaatselijke bevol
kingsregister.
Mussert besprak vervolgens de
volksgezondheid in verband met
den nieuwen tijd, die onder de
meest ongunstige omstandigheden
begint. Deze oorlog past een selec
tie toe in de verkeerde richting,
Want niet de zieken en zwakken
en ouden van dagen, maar de
sterke jonge kerels vallen met
tienduizenden en honderdduizen
den Daarnaast worden de materi-
eele omstandigheden steeds moei
lijker. omdat alles er op moet
worden gezet den oorlog te winnen.
Laten wij onze gedachten con-
centreeren op dit ééne: hoe zorgen
wij dat wij de jeugd van Neder
land, als toekomst van ons volk,
zoo onbeschadigd mogelijk door de
zen, tijd heensleepen?
Er zal scherper toezicht moeten
komen op de zwem- en zonneba
den, die een heilzame werking
kunnen hebben, maar die hier en
daar ernstige, vooral geestelijke
schade toebrengen aan de volksge
zondheid.
.Voor de woningpolitiek en de
huwelijkszorg is het van beteeke-
nis, dat vroege huwelijken en groo
te gezinnen worden bevorderd. Bui"
tenechtelijke geboorten moeten
niet worden aangemoedigd,
omdat de gezonde huwelijkspolitiek
daardoor wordt geschaad.
De sociale zorg voor moeder en
kind zal door den volksdienst
worden behartigd, in samenwer
king met de N.S.V.O.
Mussert drukte tenslotte aan
zijn toehoorders op het hart dat er
in oorlogstijd twee gevaren zijn:
de toename van de t.b.c. en de
toename van de venerische ziek
ten. Beide moeten zoo krachtdadig
mogelijk worden bestreden.
De leider ging vervolgens over
tot de installatie van de leden van
den raad voor de volksgezondheid.
Na de rede van den leider werd
de landdag besloten met het zin
gen van het zesde couiplet van het
Wilhelmus.
Tot leden van den Raad voor de
Volksgezondheid zijn benoemd: dr.
Bruvning, directeur-generaal van
de volksgezondheid, dr. Croin. lei
der van de artsenkamer, dr. Kool,
medisch adv. van de rijksarbeids
bureaus, dr. van Roon, hoofd van
de medische afd. van den Ned.
Volksdienst, dr. Siestrop, van den
Nationalen Jeugdstorm, Nachenius
van de Nederl. S.S. en verder de
artsen van 't Hoek, v. d. U<pwieh
en Hardenberg.
DE STRIJD OP MADAGASCAR.
LISSABON, 12 Sept. (A.N.P.)
De Britsche berichtendienst meldt
omtrent den Britschen aanval op
Madagascar: de Zuidelijkste co
lonne heeft Vrijdag van Morondava
uit het gebied van Mahabo bereikt,
waar de operaties met succes wor
den voortgezet Op den weg naar
Majoenga bereikten de Britsche
troepen de groote brug over de ri
vier Botaibok, ongeveer vijftig ki
lometer van Majoenga verwijderd.
De opmarsoh van de colonnes naar
het Zuiden langs de kust werd
den geheelen dag door de vernielde
bruggen vertraagd.
STOCKHOLM, 13 Sept. (D.N.B.)
Svenska Dagbladet meldt uit Lon
den: Een heel openlijk telegram
van den Times-correspondent te
Moskou heeft in Engeland groot
opzien gehaard. In dit telegram
wordt gezegd, dat het verlies van
Stalingrad catastrophale gevolgen
voor de geallieerden moet hebben,
vooral wanneer de Westelijke mo
gendheden èr niet in slagen nog
dit jaar eer} landing in West-Eu
ropa uit te voferen. In het telegram
wordt verder gezegd: het is gelei
delijk een bijna ondraaglijke mo-
recle last voor de Russen gewor
den, den geweldigen strijd tegen
Maan Maan
op vanavond om onder
11.29 i f*A 21.58
17Sept 19.59 uur 2Octi
E.K. tot morgenochtend L.K.
24Sept in ltt lOOct.
V.M. 1 AC UUr N.M.
•va liia
Nieuwe keuringen.
's-GRAVENHAGE.
Het SS-Ersatzkomman<3
mede. dat vrijwilligers
fen-SS en het legioen zich|p i,
staande data bij de genoemde
sen kunnen vervoegen teneinde ge»
keurd te worden:
15,9.42 10 uur Rotterdam
Deutsches Haus.
16 uur Tilburg
Werkliedenver.
16.9.42 10 uur Den Bosch
hotel Noord-Brabant
Markt 45
16 uur Eindhoven.
Huis Maria. Kruii
17.9.42 10 uur Roermond
N.S.D.A.P.. Swalmewtfc 01
16 uur Arnhem.
Weberstraat 16 B.
18.9.42 10 uur Hengelo
.Deutsches Haus.
16 uur Zwolle,
school Turfmarkt,
19.9.42 10 uur Assen.
Dienstgebouw, vaart 101
14 uur Groningen
Concerthuis. Poelestraat.
20.9.42 10 uur Leeuwarden
Huize Schaaf, Breedstraat,
21.9.42 10 uur Amsterdam,
school Iepenweg li
16 uur Utrecht
Wehrmachtheim Mariaplehï
22.9.42 10 uur Amersfoort.
Dienstgebouw. Kapehveg,
23.9.42 10 uur Den Haag.
café Den Hout. Bezoiden*
houtscheweg.
De nachten worden langer,
de avonden beginnen steeds
vroeger. Het is noodzakelijk
dat allen hnn woningen be
hoorlijk verduisteren, zoodat
nergens licht naar buiten
straalt.
Hij, die zich aan deze plicht
meent te kunnen onttrekken,
vergeet, dat hij hierdoor niet
alleen zichzelf, maar ook ande
ren in gevaar brengt.
Goed verduisterd, goed be
schermd.
Nederlandsche vrijwilligers bjj de Waf-
ten SS. Op het juiste neervallen komt
het aan. Daarbij moest in het bijzon
der rekening worden gehouden met
het geweer. Ieder onderdeel wordt
nauwkeurig beoefend.
SS Bildberichter Fritz-St-P H m
de Duitsche strijdmacht alleen te
moeten uitvechten. Het feit, zoo
voegt Scenska Dagbladet hieraan
toe', dat e«n dergelijk telegram de
strenge Sovjet-censuur is gepas
seerd, wordt in Engeland opgevat
als een bewijs, dat de inhoud van
dit telegram overéénkomt met de
opvatting van toonaangevende
kringen te Moskou. Men houdt het
voor een duidelijk signaal, dat
Moskou een Tweede Front wenscht
en venvacht.
■N.
16.000 BRITSCHE ZEELIEDEN
OMGEKOMEN.
STOCKHOLM, 13 Sept. (D.N.B.)
Op een bijeenkomst van opvaren
den van geallieerde koopvaardij
schepen, die er bij de konvooicata
strofes in de Middellandsche Zee
en de Noordelijke IJszee in slaag
den. de haven van bestemming te
bereiken, heeft admiraal Lord
Ghaffield verklaard.'dat meer dan
16.000 Britsche zeelieden voor En
geland het leven hebben verloren.
