Verduister -n
DAGBLAD VOOR
In Kaukasus nieuwe heuvelreeksen en heistellingen veroverd
HELOERSCHE EDITIE
4 pagina's
Hoofdredacteur: A. R. JONKER Alkmaar
Voorts nog 16 andere OBtOrOCdCCrd
schepen tot zinken r
gebracht
Amerikaansch-Japansche
zeeslag
Italiaansch
Weermachtbericht
Een bijzonder huwelijk
De goede aarde
Een artikel van Dr. Goebbels
Dc komende winter
in Rusland
Eogelsche vliegtuigen
boven Duitsch'and
KEURINGEN VOOR DE
WAFFEN-SS EN HET
LEGIOEN
Iolandsche burgemeesters
op |ava
10Oct 18.48 uur
f,.k. 8.05 uur
Betaling luisterbijdrage
per giro
De vereenvoudiging
der Eindexamens
Uit*.N.V. Uitg. Mij. Hollands
Noorderkwartier.
Redactie- en Administratiebuieanx:
SCHAGEN: Laan 201. Tel. 444 (2
lijnen. - DEN HELDER: Konin^str
78. Tel. 2345 (2 lijnen!. - ALKMAAR:
Voordam 9. Tel. 3330.
NOORD-HOLLAND
Deze Courant verschijnt dadelijks.
Advertentie-tarief.
Gewone advertenties 11 ct n. m.m.
Bij contract, binnen een laar te ge
bruiken. belangrijke korting. Prij
zen worden od aanvraag verstrekt.
87ste Jaargang. No. 11928
DONDERDAG 15 OCTOBER 1942
2 Troepentransportschepen
UIT HET HOOFKWARTIER VAN DEN FütLRER, 14 Oct.
Het opperbevel van de weermacht maakt bekend:
Duitsche duikbooten hebben opnieuw snelle, kostbare vij
andelijke troepentransportsc'h epen vernietigd. Zij brachten
voor Kaapstad tot zinken het Britsche passagiersschip „Or-
cades" van 23.456 brt. en tusschen Freetown en Kaapstad
het Britsch-Canadepsche passagiersschip „Duchess of Atholl"
van 20.119 brt. Deze beide voor het vervoer van 9.000 tot
10.000 manschappen en wapens ingerichte snelle schepen
werden gebruikt voor het vervoer van troepen naar Egypte
en het Midden-Oosten.
In deizelfde wateren werden nog twee andere schepen van
17.425 brt. tot zinken gebracht, zoodat de vijand voor de
.Westkust van Zuid-Afrika weer 61.000 brt. aan scheepsruim-
verloren heeft.
Hoewel aanhoudende uiterst zware najaarsstormen de
operaties sterk belemmerden, brachten andere duikbooten in
ihet Noordelijke deel van den Atlantischen Oceaan in dagen
lange uiterst felle achtervolgingsgevechten 14 schepen tot
izinken, die deel uitmaakten van volgeladen en krachtig
beschermde voor Engeland bestemde konvooien. Deze veer
tien schepen hadden een ge>za menlijken inhoud van 82.000
brt. Voorts beschadigden deze duikbooten twee andere sche
pen door torpedotreffers.
Daarmede heeft de vijand de laatste vier dagen tus
schen New-Foundland en Kaap de Goede Hoop door Duit
sche onderzeebooten opnieuw 18 schepen verloren met een
totalen inhoud van 143.000 brt.
Bij de gevechten tegen de konvooien in het Noordelijke
deel van den Atlantischen Oceaan heeft de duikboot van den
luitenant-ter-zee tweede klasse Trojer zich bijzonder onder
scheiden. Uit een konvooi bracht deze duikboot acht sche
pen met een gezamenlijken inhoud van 47.000 brt. tot
zinken.
Het weermachtbericht
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FüHRER, 14 Oct. Het operbevel
der weermacht maakt bekend:
„In den Kaukasus, op den weg
van Maikop naar Toeapse, heb
ben onze troepen, gesteund
door formaties duikbommen
werpers en jachtkruisers van
het luchtwapen, nieuwe domi-
neerende heuvelreeksen en
hergstellingen bestormd en in
genomen. Hierbij werden al
leen in den sector van een di
visie ruim 100 versterkte steun
punten ingenomen.
In Stalingrad en aan het
front van den Don zijn tegen-
aavallen en oprukkende bewe-
gigen van de Sowjets afgesla
gen. Ten Oosten van de Wolga
hebben gevechtsvliegtuigen
overdag troepen- en materiaal-
transporten en des nachts vlieg
velden der Sowjets gebombar
deerd. Op de Wolga is een
koopvaarder van gemiddelde
grootte tot zinken gebracht.
Aan het front van den Don heb
ben Italiaansche jagers zonder zelf
verliezen te lijden twee Vijandelijke
vliegtuigen neergeschoten.
In den centralen sector van het
front werden bij de vernietiging
van een vijandelijk steunpunt 65
bunkers genomen en 'n aantal ge
vangenen binnengebracht.
Op de Finsche golf hebben ja
gers bij scheervluchten een bolsje
wistische kanonneerboot in brand
geschoten.
Bij de bestrijding van luchtsteun
punten op het eiland Malta door
Duitsche gevechtsvliegtuigen zijn
ook gisteren groote vernielingen
en branden teweeg gebracht. In
felle luchtgevechten schoten bege
leidende Duitsche jagers zonder
zelf verliezen te lijden 13 Britsche
jagers neer. Een eigen gevechts
vliegtuig ging verloren.
In Noord-Afrika zijn gedurende
den geheelen dag gemotoriseerde
groepen strijdkrachten en tenten
kampen van de Britten aan het
centrale en Zuidelijke front van
El Alamein blootgesteld geweest
aan felle aanvallen van Duitsche
viegerformaties. Duitsche jagers
hebben zes Britsche jagers bij een
verlies van twee eigen toestellen
doen neerstorten.
Britsche bommenwerpers hebben
in den afgeloopen nacht het Noord
Duitsche kustgebied aangevallen.
De bevolking leed verliezen. Door
brisant- en brandbommen onston
den vooral in de stad Kiel niate-
riëele schade en schade aan gebou
wen. Naclitjagers en afweergeschut
van het luchtwapen en de marine
schoten volgens tot dusver ontvan
gen berichten 10 vijandelijke toe
stellen neer. Lichte Duitsche ge
vechtstoestellen hebben gisteren bij
verrassende aanvallen voltreffers
geplaatst op voor den oorlog be
langrijke installaties op het Engel-
sche eiland in het Kanaal Wight.
In de wateren ten Oosten van het
eiland is een groot drijvend dok
door bommen beschadigd.
Verliezen aan beide zijden.
S. P: T. meldt uit Washington:
„Het afsnijden van de voortdurende
Japansche troepentransporten naar de
Salomons-eilanden was het doel van
een grooten aanval van Amerikaan-
sche vlooteenheden op Japansche zee-
strijdkrachten", zoo wordt in een of
ficieel bericht van het Amerikaansche
ministerie van marine meegedeeld. Het
is hierbij in den nacht van 11 op 12
October tot een zeeslag op grooten
schaal gekomen. De zeegevechten
speelden zich voornamelijk in de na-
DE JAPANSCHE OPMARSCH NAAR PORT-MORESBY
«•nBKsv riWlUGJCO wvr -up'
bv370m hoogten in meters
Kaart van Pelt
De kaart geeft een duidelijk overzicht van den strijd op Nieuw-Guinea.
Het voornaamste doel van de Japanners is Port-Moresby te veroveren. De
zelfde strijdtaktiek wordt hierbij toegepast als bij de verovering van Singa
pore, n.1. Port-Moresby te veroveren van af het land.
Na drie vlootoperatiebases te hebben aangelegd zijp de Japanners van
yit Boena den opmarsch via het Owen Stanley naar Port-Moresby begonnen.
Een felle strijd heeft zich ontsponnen om het plaatsje Kage dat ongeveer
100 km. ten Noorden van Port-Moresby ligt.
De Vereenigde Australische troepen hebben hun stellingen ten Zuiden
Van Kage liggen. In deze omgeving verwacht men den eindstrijd om Port-
Moresby.
Bü onze vrijwilligers. Een kijkje in een der vele magazijnen, dik
wijls direct achter het front. Van hieruit worden dagelijks de jongens
verzorgd en dat het goed is, toont de foto. SS-PK Altstadt-O-H-P H m
bijheid der Savo-eilanden af. Eenige
Amerikaansche kruisers zijn bescha
digd, een torpedobootjager is tot zin
ken gebracht. „Aan Japansche zijde",
aldus het communiqué, „bedragen de
verliezen een zware kruiser, vier tor
pedoboot jagers en een transportschip
van ongeveer 5000 ton." Na een strijd
die ongeveer een half uur duurde, zou
den de Japanners gedwongen zijn zich
terug te trekken. Op den morgen van
12 October hebben Amerikaansche tor
pedovliegtuigen en duikbommenwer
pers de terugtrekkende Japansche sche.
pen aangevallen. Een Japansche krui
ser is brandend achtergelaten. In den
namiddag van 12 October hebben Ame
rikaansche torpedovliegtuigen wederom
een aanval gedaan op een vijandelij
ken kruiser en een torpedoboatjager
ten Zuiden van Nieuw-Georgie. Een
volle treffer heeft den kruiser tot zin
ken gebracht. Men heeft nog kunnen
waarnemen, hoe de bemanning het
schip in reddingsbooten heeft verlaten.
BILBAO, 14 Oct. (D.N.B.) Te
Begona is een uniek huwelijk vol
trokken tusschen den 60-jarigen
ioofstommen kunstschilder Valen-
tino de Zubiaurre en een jeugdi
ge Spaansche.
Bij de kerkelijke plechtigheid
fungeerde de ruim tachtigjarige"
moeder van den bruidegom als
getuige. Ter wille van haar zoon
had zij zich destijds de onderwijs
methode voor doofstommen eigen
gemaakt. Op het bruiloftsfeest
werden speeches en toasts in ge
barentaal ten beste gegeven.
ROME, 14 Oct. Het Italiaansche
weermachtbericht van heden luidt als
volgt:
Aan het Egyptische front hebben
Duitsche jagers in harde gevechten
gevechten negen vliegtuigen neerge
schoten, nog twee andere werden door
onzen afweer op den grond ten valj
gebracht. Het vijandelijke luchtwapen^
heeft in den nacht van 12 op 13 Oc
tober een aanval ondernomen op To-
broek, in den loop waarvan een vlieg
tuig, getroffen door den afweer op den
grond, in zee stortte. Sterke formaties
bommenwerpers der spilmogendheden
hebben wederom de vliegvelden van
Miccabba en Halfer met zichtbaar suc
ces aangevallen. De begeleidende ja
gers leverden voortdurende luchtge
vechten met sterke formaties Spitfi-
res en schoten 19 van hen neer. Vier
onzer vliegtuigen keerden van hun
vluchten naar den vijand gedurende de
laatste twee dagen niet terug naar hun
steunpunten.
In den afgeloopen nacht hebben
vijandelijke vliegtuigen bommen ge
worpen op Catania en het plaatsje
Gerbini met hun boordwapens bescho
ten.
In het centrum van de Middelland-
sche Zee is een schip met 400 Engel-
sche gevangenen aan boord door een
Engelsche duikboot getorpedeerd en
tot zinken gebracht. Onze bemanning,
die alle krachten inspande bij de red
dingsactie, heeft tot dusver 271 overle
vende gevangenen gered. Een van on
ze op den Atlantischen Oceaan ope-
reerende duikbooten is niet op haar
basis teruggekeerd. Het staat vast, dat
een groot deel der bemanning door
den vijand gevangen is genomen. De
familieleden zijn op de hoogte ge
bracht.
BERLIJN, 14 Oct. (D.N.B.) Dr.
Goebbels plaatst in een artikel in het
weekblad „Das Reich" onder het op
schrift „De zegen der aarde", het oor
logsdoel der plutocratische landen te
genover de problemen van het Duit
sche volk, dat zijn gebied moet uit
breiden om te kunnen leven. Het doet
bijna spookachtig aan onze plutocrati
sche tegenstanders te hooren spreken
van het einde van den oorlog en hun
oorlogsdoelen, zoo schrijft hij. Zij heb
ben in het geheel geen idee van de
problemen van een jong, groeiend volk
Zij spraken van zoogenaamde demo
cratische vrijheden, die voor ons bij
onze toekomstzorgen in het geheel
niets beteekenen. Wij hebben immers
niet de keuze democratisch of niet de
mocratisch te zijn. Wij staan eenvou
dig voor de keuze leven of sterven.
Dit alternatief geeft ons de kracht den
strijd met de wapenen zegevierend te
doorstaan. Onze vijanden hebben te
vergeefs getracht scheuren te maken
in de eenheid en vastbeslotenheid van
het Duitsche volk. Het streven naar
ruimte geeft den oorlog zijn zin. Langs
de uitgestrekte velden in het Oosten,
die het volgend jaar graan voor het
dagelijksch brood van ons volk zullen
dragen, liggen Duitsche soldatengra-
ven. Zij waken er over, dat uit het
bloedzaad van den oorlog voor gerui-
men tijd van vrede de zegen der aar
de voortkomt.
De meening van
„Scrufafor" in de Sunday Times"
GENEVE. 14 Oct. (DNB). Uit
Londen wordt gemeld: de militaire
mogelijkheden van de bolsjewisten
tijdens den komenden winter wor
den door Scrutator in de Sunday
Times besproken. De schrijver gaat
uit van het feit. dat de Sowjet-Rus-
sen hun voornaamste steenkoolge-
bieden in het Europeesche deel der
Sowjet-Unie en de belangrijkste
graangebieden verloren hebben. Om
deze reden, zoo schrijft hij. gaat de
Sowjet-Unie een kouden en honge-
rigen winter tegemoet, welke voor
de Sowjet bevolking nog grootere
ontberingen met zien zal medebren
gen dan de winter van 1941'42.
Ook de Duitsche legers moeten op
nieuw aan het Oostelijke front over
winteren. Men kan er echter zeker
van zijn, dat de Duitschers alle
voorzorgsmaatregelen genomen heb
ben om den tweeden winter aan
het Oostelijke front voor hun troe
pen zoo dragelijk mogelijk te maken
Men dient zich ook de vraag te stel
len of de Sowjet-Russen in den ko
menden winter in denzelfden om
vang tegenaanvallen zullen kunnen
ondernemen als in den afgeloopen
winter. Dit schijnt, zoo zegt Scru
tator hoogst twijfelachtig. Overigens
hebben de tegenaanvallen der Sow
jets in den afgeloopen winter van
de bolsjewistische legers zware of
fers gevergd. Hierbij moet gecon
stateerd worden, dat tijdens de
tweede helft van den vorigen win
ter door deze tegenaanvallen zoo
goed als geen militaire resultaten
zijn behaald. De Sowjet-Unie zal in
de komende maanden genoeg te
stellen hebben met de voedings- en
brandstofproblemen en zal niet aan
grootscheepsche tegenoffensieven
kunnen denken.
■m
Hei internationale middel, om zich
verstaanbaar te maken is ook in de
Egyptische woestijn de gebarentaal,
welke de brug slaat tusschen twee
volken.
PK Krempl H H-St-P H m.
BERLIJN. 14 Oct. (DNB). De
Britsche luchtmacht heeft, naar het
DNB van militaire zijde verneemt,
in den afgeloopen nacht bomaanval
len gedaan op het Noord-Duitsche
kustgebied. De Duitsche afweer
dwong het grootste deel van de aan
vallende vliegtuigen tot boven zee
terug te keeren. Lukraak neerge
worpen brisant- en brandbommen
richtten voornamelijk in woonwij
ken schade aan. De burgerbevol
king leed verliezen. Een krijgsge
vangenkamp brandde dit. Een pro-
centsgewijs belangrijk aantal van
de voor deze terreuraanvallen in
den strijd geworpen Britsche vlieg
tuigen werd door Duitsche nachtja
gers en de luchtdoelartillerie neer-
Beschoten.
Het SS-Ersatzkommando deelt ons
mede. dat vrijwilligers voor de Waf-
fen-SS en het legioen zich op on
derstaande data bij de genoemde
adressen kunnen vervoegen tenein
de gekeurd te worden.
Tevens wordt er de aandacht op
gevestigd en wel speciaal voor hen.
die er bezwaar tegen hebben hun
dienst buiten Nederland te vervul
len. dat thans de mogelijkheid be
staat om dienst te nemen in een
speciaal wachtbataillon. De oplei
ding vindt in Nederland plaats ter
wijl de inzet van dit bataillon ook
in Nederland blijven zal.
Tijdens de keuringen voor de
Waffen-SS en het legioen kunnen
zich ook diegenen melden, die tot
de Germaansche SS Nederland (Ne-
derlandsche SS) willen toetreden.
16.10.42 11.00 uur Deventer.
NSDAP. Parkweg 2.
17.10.42 11.00 uur Arnhem. We
verstraat 16b.
18.10.42 14.00 uur Venlo, Deut-
sches Haus, Emmastraat.
19.10.42 11.00 uur Eindhoven. Huis
Maria, Kruisstraat.
20.10.42 11.00 uur Den Bosch. Ho
tel Noord-Brabant. Markt
45.
21.10.42 10.00 uur Tilburg. Werk
liedenver.. Tuinstraat 68.
21.10.42 17.00 uur Rotterdam.
Deutsches Haus.
22.10.42 10.00 uur Amsterdam.
school Iepenweg 13.
22.10.42 17.00 uur Utrecht. Wehr-
machtheim. Mariaplein.
23.10.42 10.00 uur Den Haag. Café
Den Hout. Bezuidenhout-
scheweg.
24.10.42 11.00 uur Amersfoort.
Dienstgebouw Kapelweg.
Het Japansche militaire bestuur
op Java heeft, naar wij reeds eer
der meldden, eenigen tijd geleden
inlandsche burgemeesters benoemd
te Batavia, Soerabaja en Bogor
(Buitenzorg). Thans zijn er in nog
6 andere Javaansche steden in
landsche burgemeesters benoemd
en wel te Malang, Soekaboemi,
Tekiri. Rilliton, Magelang en Che-
ribon. Binnen afzienbaren tijd zul
len in nog 9 andere Javaansche
steden inlandsche burgemeesters
worden benoemd.
Maan Maan
op vanavond om onder
14.04 o jê O
N.m. tot morgenochtend
17 Oct. o ff
22.49
V.M.
24 Oet.
1 Nov.
L.K.
De berichten over de betaling
per giro van de luisterbijdrage
schijnen bij een deel van het pu
bliek tot misverstand geleid te
hebben.
De zaak is, dat de bezitters van
een eigen ontvangtoestel de ver
schuldigde luisterbijdrage na 1
November a.s. niet meer per giro
zullen kunnen voldoen. Men zij er
dus op bedacht, dat het over het
jaar 1942 eventueel nog verschul
digde bedrag tot 1 November a.s.
nog kan worden overgemaakt op
postgironummer 400200. Dit num
mer wordt op dien datum opge
heven.
Uitdrukkelijk wordt erop gewe
zen dat voor de aangeslotenen bij
de rijksradiodistributie aan de wij
ze van betaling der contributie
niets verandert.
HELDERE METEOOR IN DEN
AVOND VAN ZONDAG 11 DEZER
Blijkens berichten, die in de
laatste dagen in het Nederlandsoh
Meteorologisch Instituut werden
ontvangen, heeft zich op Zondag
11 .dezer te 21.34 een bijzonder
hemelverschijnsel voorgedaan.
Het wordt beschreven als een
hel oplichten van den avondhe
mel gedurende eenige seconden
•door een meteoor, die een langen
staart van rood-geel licht achter
zich liet. Het licht wordt aan
geduid als dat van vollemaa-n;
het licht was zoo fel, d'at het in'
de steden, o.a. Amsterdam duide
lijk werd opgemerkt. De ontvan
gen berichten spreken alle van
een verplaatsing van den meteoor
van Zuid naar Noord of van
Zuidwest naar Noordoost en on
geveer in het zenith op de lijn
van den Melkweg.
De heldere sterrenhemel maak
te het verschijnsel in het geheele
land duidelijk waarneembaar.
Dezer dagen heeft men kunnen
lezen, dat opnieuw een aantal vrij
ingrijpende veranderingen is aan
gebracht in de dit jaar te houden
eidexamens voor gymnasia en de
hoogere burgerscholen A en B.
Verleden jaar gold de toen aange
brachte vereenvoudiging voorloo-
pig alleen voor 1942. Er waren
toen nl. reeds vele scholen, welke
niet op volle kracht hadden kun
nen werken in verband met de
vordering van gebouwen, dMi ko-
lennood en de minder goedP voe
ding, waardoor de onderwezen
stor minder goed wordt opgeno
men.
Op deze vereenvoudigingen heb-
de leerlingen bij de jongste exa
mens gunstig gereageerd. De exa
mencommissies maakten omtrent
dit punt geen algemeene opmer
kingen. maar aangenomen kan wor
den, dat men er in geslaagd is een
zeker evenwicht tot stand te bren
gen in dien zin, dat de verlich
tingen bij de examens evenredig
was aan de verzwaring, welke voor
de leerlingen voortvloeide uit de
omstandigheden.
De nieuwe wijziging van de
eischen dient met in 't zelfde licht
te zien, als die van het vorige
jaar. De omstandigheden zijn im
mers te dien aanzien nog siechter
geworden. Persoonlijk is de secre
taris-generaal van het' departe
ment van opvoeding, wetenschap
en kuituurbescherming daarbij van
meening, dat de hervorming van
het middelbaar onderwijs zal moe
ten aangeven, nl. een minder zwa
re belasting van geheugen en een
geringeren omvang der z.g. intel-
lectueele vakken, vooral van de
wis-, natuur- en scheikunde.
De molen aan den Rijksstraatweg
bij den ingang van het dorp Holten,
waarvan al sedert jaren twee wie
ken waren verwijderd, zal binnen
kort hersteld worden.
Hartgerink-Pax Holland m
DE DISTRIBUTIE VAN
INSULINE.
In verband met de invoering
per 15 October 1942 van een rijks
regeling ten aanzien van de dis
tributie van insuline komen de
bepalingen betreffende de ver
strekking van dit geneesmiddel,
die de commissaris, belast met
het toezicht op de ziekenfondsen,
op 24 Januari 1942 heeft uitge
vaardigd, te vervallen, behoudens
het voorschrift, dat de kosten van
het geleverde insuline, buiten de
normale receptuur der artsen om,
als bijzondere uitgaven ten laste
komen van het algemeen zieken
fonds. waarbij de patiënt is ver
zekerd.
SCHOOLINZAMELING VAN OUD
PAPIER EN ANDERE GROND
STOFFEN.
Aan die schoolinzameling van
oud papier en andere grondstoffen
georganiseerd op initiatief van
het rijksbureau voor oude mate
rialen en afvalstoffen, „Romea" te
Den Haag hebben in September
2228 scholen deelgenomen. Door
genoemd rijksbureau worden elke
maand prijzen uitgeloofd voor de
scholen, die de grootste hoeveel
heden afvalstoffen inleveren. De
eerste prijs in den wedstrijd in de
maand September (f 50.—) werd
gewonnen door de openbare lagere
school te Elhurg (hoofd de heer
C. Eegdeman), met een gemiddelde
van 23.64 Kg. per leerling.
SLAGERS MOETEN BIJ
LEVERING AAN HUIS
VERKOOPNOTA'S
AFGEVEN.
De gemachtigde voor de prijzen
heeft bepaald, dat slagers met in
gang van 13 November as. ver
plicht zijn goederen, welke zij aan
het huis van den kooper afleveren
te doen vergezellen van een nota,
welke ten minste de volgende ge
gevens bevat: datum van afleve
ring, naam en adres van den le
verancier en van den afnemer;
omschrijving van het goed met
aanduiding van de kwaliteit, hoe
veelheid en prijs per eenheid,
f
