DAGBLAD VOOR
Hevige gevechten in het gebied ten Z. van Bjelgorod
AANVAL OP C0NV00I BIJ GIBRALTAR.
WEERMACHTBERICHT.
Op verscheidene plaatsen bolsjewistische
stormloopen afgeslagen.
Nieuwe terreuraanval
op Milaan.
Rome tot open stad verklaard.
De besprekingen in de
Ver. Staten.
Keuringen voor de Waffen S.S-
het Legioen en de Landwacht.
SSa SB»-*wa JSTS
•S&ïïTd reoTeaaMeet5denen
Zware schade aan convooi
toegebracht.
Boete voor arbeiders.
Mensch en Maatschappij»
STADSNIEUWS.
TABAKS-PLANTERS....
ATTENTIE!
Een stadgenoot ontdekt een
nieuw systeem.
Wieringen.
Uitgave:
Dagblad voor Noord-Holland N.V.
Alkmaar - Voordam C 9.
Bureau der Heldersche èditie:
Den Helder: Koningstraat 78.
Telefoon 2345 (2 lijnen).
Postrekening 449041.
MAANDAG 18 AUGUSTUS.
HELDERSCHE EDITIE
NOORD-HOLLAND
87e Jaargang, No. 189, 2 pagina's.
Dese Conrant verschijnt dagelijks.
Advertentie-tarief.
Prijs der gewone advertenties in deze
Editie 11 ct. per m.M. BU contraot
binnen een jaar te gebruiken belang
rijke korting. Tarieven voor de geheele
oplage op aanvrage.
UIT HET HOOFDKWARTIER VAN
DEN FÜHRER, 15 Aug. (D. N. B.)
Het opperbevel der weermacht deelt
mede:
Van den zuidelijken sector van het
Oostelijke front worden slechts plaat
selijke gevechten gemeld.
De groote worsteling In 't gebied ten
znlden van Bjelgorod duurt met on
verminderde hevigheid voort. Over
al, waar de bolsjewisten stormlie
pen, werden zij bloedig afgeslagen.
Op enkele plaatsen gingen onze
troepen tot den tegenaanval over
en sloegen zij, gesteund door sterke
formaties der luchtmacht, opgedron
gen vijandelijke stootformatles uit
een.
In het gevechtsgebied ten zuiden
van Orel en aan het front ten zui
den en zuidwesten van Wjasma mis
lukten eveneens talrijke aanvallen
der bolsjewisten in zware gevechten
en met zware verliezen voor den
vijand.
Ook ten zuiden van het Ladogameer
stortten gisteren alle aanvallen der
bolsjewisten ineen. De bolsjewisten ver
loren gisteren 86 vliegtuigen en 179
pantserwagens, waarvan alleen al 117
in den sector van een ten noordwesten
yan Jarzewo opereerend legercorps.
De strijd op Sicilië.
Op Sicilië leed de vijand bij vrij
krachtige aanvallen in den noordelijken
sector gevoelige verliezen.
Een Duitsche duikbootjager bracht in
de Middellandsche Zee een vijandelijke
duikboot tot zinken.
Boven Hoord-Duitsch gebied versche
nen in den afgeloopen nacht slechts
enkele stoorvliegtuigen.
Aan het Italiaansche legerbericht
van 15 Augustus ontleenen wij het vol
gende:
„In de nieuwe stellingen aan het Si-
ciliaansche front bieden de Italiaansch-
Duitsche troepen hardnekkig weerstand
aan den vijandelijken aanval. Bij ge
vechten met een numeriek sterkere
vijandelijke groep boven het slagveld
schoten onze jagers zes Spitfires neer,
vijf andere vliegtuigen werden door
Duitsche jagers vernietigd. Formaties
Italiaansche torpedovliegtuigen troffen
in de Golf van Palermo een koopvaar
der van- middelbare tonnage e»-voat
Bizerta een petroleumtankschip vjsn
meer dan 10.000 ton, dat, rechtstreeks
getroffen, explodeerde.
Vjjandel<jke vliegtuigen wierpen in den
afgeloopen nacht bommen op Milaan,
waardoor talrijke huizen instortten en
verscheidene branden uitbraken. Drie
bommenwerpers werden neergeschoten
door luchtdoelbatterijeh, 1 door nacht
jagers.
Bij aanvallen - met brandbommen op
plaatsen in de provincie Catanzaro ver
loor de vijand een vliegtuig. 2 Vlieg
tuigen zijn niet teruggekeerd van de
operaties der laatste twee dagen. In de
afgeloopen week hebben onze vloot-
eenheden en onze motorvlotten in de
Straat van Messina elf vliegtuigen van
verschillende types verniet<®d".
De aanval op Milaan.
OvA den nieuwen luchtaanval op
Milaan wordt nader gemeld.
De Britsche luchtmacht heeft gister
nacht de stad Milaan op hetzelfde uur
aangevallen als de vorige maal. De
aanval was vooral gericht op het zuid
westelijke deel der stad, alsmede tegen
een voorstad, waar daklooze gezinnen
een toevlucht hadden gezocht. Stefani
voegt hieraan toe, dat uit alles blijkt,
„dat de vijand er uisluitend naar
streefde de bevolking te vermoorden en
te terroriseeren'
Zwaar getroffen Werd de wijk tusschen
het centrum en de Porta Ticinese. de
Porta Genova, de Porta Magenta en de
Porta Sempione. De rechtervleugel van
het koninklijk paleis werd een prooi
der vlammen. Voorts werden de ge
heele Via Torine, de Corso Genova. de
Piazzo Cordusio en de Largo Cairoli
verwoest. Onder de getroffen zieken
huizen en andere humanitaire instellin
gen noemt Stefani het instituut voor
oorlogsinvaliden aan de Piazzo Giovan-
n| Hol'e 'RonHenpro
De verliezen in Rome.
Bekend is gemaakt, dat de verliezen
die tot dusver zijn geteld onder de bur
gerbevolking van het Vrijdag gebom
bardeerde Rome, bedragen: 218 dooden
en 560 gewonden. Het aantal slacht
offers in Terni bedraagt: 304 dooden en
503 gewonden.
Stefani deel medt: De Italiaansche
regeering had reeds op 31 Juli door be
middeling van den H. Stoel haar be
sluit medegedeeld om Rome tot open
stad te verklaren en 'was in afwach
ting van de voorwaarden waarop deze
verklaring kon worden aahvaard.
Gezien de herhaling van de lucht
aanvallen op Rome, het centrum van
de katholieke wereld, heeft de Italiaan
sche regeering het besluit genomen om
zonder langer te dralen formeel en
openlijk de verklaring af te leggen dat
Roiqe een open stad is en dat zij bezig
is de noodzakelijke maatregelen te ne
men in overeenstemming met het in
ternationale techt.
Churchill weer in Quebec.
Churchill is, volgens een bericht van
den Engelschen nieuwsdienst, naar
Quebec teruggekeerd.
Huil over de besprekingen.
„Alles wat ik over de houding van
Stalin ten aanzien van de besprekingen
te Quebec kan zeggen, is, dat ik geloof
dat Roosevelt en alle andere staatslie
den der geallieerden elkaar over alle
phases van hun houding wederzijdsch
op de hoogte hebben gehouden," zoo
verklaarde minister Huil op de pers
conferentie.
Verwondering te Londen.
Een communiqué van Tass, waarin
gezegd wordt dat Stalin niet tot de
conferentie tusschen Roosevelt en
Churchill is uitgenoodigd, heeft te Lon
den groote verwondering gewekt, zoo
meldt de Londensche correspondent van
Stockholms Tidningen.
In de Engelsche hoofdstad, zoo con
stateert het blad, is men den geheelen
tijd ervan uitgegaan, dat Stalin, resp.
de Sovjetregeering. tot deze conferen
tie was uitenoodigd. Beoordeelaars van
den politieken toestand in Londen be
stempelen in dit verband den toestand
als uiterst onduidelijk en onbevredi
gend. De conservatieve „Evening News"
schreef in dit verband: Op dit tijdstip
van den oorlog is vooral voor Engeland
een harmonische verhouding tot de
Sovjetunie van de grootste beteekenis.
Daarom kan de onduidelijkheid die over
de conferentie Churchill-Roosevelt
hangt, eenvoudig niet over het hoofd
"erjen worden.
De Manchester Guardian
schrijft als volgt: Ook het feit, dat het
voor Stalin, als opperbevelhebber bui
tengewoon moeilijk is, zich" geruimen
tijd lyt de Sovjetunie te verwijderen,
is nauwelijks een rechtvaardiging voor
een „dubbelzinnige verklaring" die den
indruk achterlaat, dat de Sovjetunie op
zettelijk bij de Engelsch-Amerikaansche
besprekingen is verwaarloosd.
Zal Churchill nog naar Moskou
gaan?
Uit Lissabon wordt gemeld: In En
gelsche kringen, die met de Brtische
ambassade te Lissabon in contact staan,
is men van meening, dat Churchill van
Amerika uit naar Moskou zal gaan. Dit
is 't eigenlijke doel van de heele Ame-
rikaansche reis. Het is noodzakelijk
geworden om Stalin, wiens' eischen
steeds dringender worden, daar Rusland
zich in den meest kritieken toestand
bevindt sedert het uitbreken van den
oorlog, te kalmeeren. Aan den eenen
kant worden de eischen van Stalin op
politiek gebied steeds brutaler. Zoo
heeft hij o.a. geëischt, dat een van zijn
vertrouwenslieden, waarschijnlijk een
Ttaliaansch communist, met het burger
lijk bestuur van Italië belast zal wor
den, zoodra dit land bezet is. Aan den
anderen kant heeft Engeland er juist
belang bij, zoo verluidt in vertrouwe
lijke gesprekken tusschen Engelsche
journalisten onderling, dat Rusland in
den oorlog tegen Duitsehland leeg-
bloedt.
Het sS-Erzatzkommando deelt mede
Waffen-SS of de Landwacht
lichtingen versUekt^me" TehekVng to,
de verzorging van familieleden duur der
ln Nederland moeten bl#ven
dlern nemen bij de Landwacht of bb bet
SS-Wachtb-aiaulon In Amersfoort
ZU die tot de Germaansche-SS in we
detland tottreden willen, kunnen
eveneens aanmelden
Personen tusschen 18—30 jeer, d'"a.a"'
meldingsplichtlg zjjn voor den Aröelds
inzet, kunnen zikb eveneens op een der
keurlngsdagen aaHmelden en worden
durende hun verbintenis van den Ar
beidsinzet vrügesteld.
17 Aug., 9—12.— uur, Breda, Restaurant
Modern, Markt.
17 Aug., 15—18.— uur, den Bosch. HOtei
Noord-Brabant. Markt 45. hM
18 Aug., 9.—12.— uur. Venlo, Deutscnes
Haus, Egmondstr. 16.
18 Aug., 15.—18.- uur, Arnhem. Café
RloaAug., 9.—12.— uur, Hengelo. Café Mo
dern, Spoorstraat 18.
19 Aug., 15.—18 uur. Zwolle, Hotel Gu-
te"0beAug., 9.—12— uur. Assen, Concert-
huls a/d Vaart
20 Aug.. 15.—18.— uur, Groningen, Con
certhuis. Poelestraat.
21 Aug., 9 12 uur, Leeuwarden, Huize
Schaaf, Breedstraat
Bij onze Vrijwilligers. Een der man
nen bij een veroverde tank. Hij hotsdt
zijn band in het gat, dat door sa
iranaat van den .Tijger" is geglagcn
SS PK ZschSckel-O-H-P m
22 Aug9.—14.— uur, Amsterdam,
Dam 4.
23 Aug-, 9.—13.— uur. Utrecht. N.V.-
Huls, Oudegracht 245.
24 Aug., 9.—14— uur, Amersfoort, Pol
Durchgangsiager, Leusderweg
25 Aug.. 9.—14— uur, den Haag. Café
Den Hout, Bezuidenhou» 11—18.
Op weg naar de hoofdstrijdlinie. Grenadiers van de divisie „Grosz-
deutschland" rukken op naar voren, om hun kameraden af te
lossen PK Kecipl PBZ-R-P m
170.000 br. ton vijandelijke scheepsruimte
tot zinken gebracht.
Vrijdagavond, zoo werd uit Madrid
door het agentschap Efe gemeld, werd
ter hoogte van Cabo de Palos aan de
Spaansche Oostkust een gevecht waar
genomen tusschen Duitsche bommen
werpers en 'n Engelsch—Amerikaansch
convooi, dat werd begeleid door tor
pedojagers en andere oorlogsschepen.
Men kon zien, dat van het convooi
alleen al tien schepen tot zinken wer
den gebracht.
Bijzonderheden.
Uit Berlijn meldt men nog de vol
gende bijzonderheden:
Een groot vijandelijk convooi is, zoo
als in een extrabericht is bekend ge
maakt, in de avonduren van 13 Augus
tus, door een eskader Duitsche torpedo
vliegtuigen aangevallen en uiteengesla
gen. Het convooi was, naar het D.N.B.
verneemt, in den loop van den dag uit
den Atlantischen Oceaan de Middelland"
sche Zee binnengeloopen. Het bestond
uit ongeveer 70 volgeladen vrachtsche
pen, transportvaartuigen en tankboo
ten en werd zwaar beveiligd door tor-
pedobootjagers en corvetten. Ongeveer
110 mijl beoosten Gibraltar, in de na
bijheid van het Spaansche eiland Albo-
ran, begon nog vóór het invallen der
schemering de aanval. Ondanks den
buitengewoon feilen afweer vielen de
Duitsche vliegtuigen aan, allereerst in
scheervlucht, op de grootste vrachtsche
pen en tankbooten, waarop de torpedo's
werden gericht. In steeds nieuwe aan
vallen zochten dë Duitsche toestellen
telkens nieuwe doelen voor hun torp.e-
do's. Reeds kort na het begin van den
aanval waren gevoelige bressen gesla
gen in het convooi. Talrijke schepen
stonden in lichterlaaie. Intusschen was
de schemering aangebroken, echter zon
der dat de Duitsche vliegtuigen van
hun aanval aflieten. In het licht der
brandende schepen zetten zij den strijd
voort, die weer bemoeilijkt werd door
de zware rookwalmen. Latere verken
ning wees uit, dat in totaal 32 vijande
lijke scheepseenheden met tezamen
170.000 bruto ton tot zinken gebracht of
vernietigend getroffen waren.
Latere verkenningen.
Het succes van den aanval is, naar
het D.N.B. verneemt, door verken
ningsvliegers, die den volgenden dag
EXTRA BERICHT VAN HET
DUITSCHE OPPERBEVEL.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER, 15 Aug. (D.N.B,) Het
opperbevel der weermacht deelt
mede:
In de avonduren van den 13den
Augustus heeft een eskader Duit
sche torpedovliegtuigen onder bevel
van majoor Kluemper ten Oosten
van Gibraltar een groot convooi, dat
de Middellandsche Zee binnenvoer,
bij verrassing aangevallen,
In kloekmoedig ondernomen aan
vallen plaatsten onze bemanningen
luchttorpedotreffers op 32 schepen.
Twee torpedojagers en vier groote,
volgeladen koopvaardijschepen,
waaronder een tankschip, zonken
onmiddellijk. Acht andere schepen
bleven brandend met zware slagzij
stilliggen.
Door de invallende duisternis en
den hevigen afweer van het lucht
doelgeschut kon het lot van de ove
rige getorpedeerde schepen aan
vankelijk niet worden waargeno
men. De voortdurend verrichte
verkenningen hebben echter beves
tigd. dat van dit convooi tenminste
170.000 ton tot zinken gebracht of
vernietigend getroffen is. Zeven
eigen vliegtuigen zijn niet terug
gekeerd.
over de rest van het convooi hebben
gevlogen, geheel bevestigd. Met onge
veer 70 eenheden was het convooi op
13 Augustus de Straat van Gibraltar ge
passeerd. Op 14 Augustus constateerden
de Duitsche verkenners dicht bij de
Noordafrikaansche kust nabij Kaap Te-
nes tusschen Oran en Algiers nog
slechts 40 varende schepen. Nabij Albo-
ran lagen nog schepen te branden. Niet
minder dan 21 groote eenheden konden
hier geteld worden. Groote olievlekken
lagen op het water.
ZUIDELIJK DEEL VAN NANKING
OVERSTROOMD.
Een taifoen met daaropvolgende wolk
breuken heeft den stand van het grond
water in Nanking zoo sterk doen stij
gen, dat het zuidelijk deel van de stad
overstroomd is. Ook de stand van de
Jangtseis tot dusver meer dan een
meter gestegen en bedreigt de voorstad
van de haven. Daar het water van de
Jangtse voortdurend stijgt, hebben de
autoriteiten last gegeven dat de dijken
onverwijld moeten worden verhoogd.
De laatste groote overstrooming van de
Jangtse was in den herfst van 1933.
VAKKUNDIGE KRACHTEN VOOR
SCHOUWBURGEN EN ORKESTEN
IN DUITSCHLAND.
's-GRAVENHAGE, 14 Aug. De
Beauftragte van de .Reichskulturkam-
mer für die Niedërlande" deelt mede:
De Duitsche schouwburgen en orkes
ten in Duitsehland kunnen vakkundige
krachten gebruiken. Orkestmusici, too-
neelspelers, zangers, dansers, ensce-
neerders alsmede technisch personeel,
tooneelmeesters en tooneelwerklieden,
die in hun beroep in Duitsehland te
werk willen worden gesteld, kunnen
zich daartoe aanmelden bij de 5(ederl.
Kultuurkamer in Den Haag, 2c v. d.
Boschstraat 44.
Aangifte van
radio-ontvangtoestellen.
's-GRAVENHAGE, 14 Augustus.
Alle houders van een radio-ontvangtoe
stel moeten hun toestel opnieuw aan
geven met aen formulier, model A X,
dat van 16 Augustus e.k. af verkrijg
baar is op de postkantoren. Ook zij,
die, naast een aansluiting op de rijks-
radiodistributie een ontvangtoestel mo
gen houden, moeten dat aangeven.
Eveneens zij, die in het bezit zijn van
een verzegeld toestel; zij moeten in
punt 5 van het formulier achter het
woord .radio-ontvangtoestel" de aan
wijzing „verzegeld" schrijven.
De ingevulde formulieren moeten
binnen 14 dagen worden ingeleverd op
een {lostinrichting. Daarna zullen zij,
die nog geen luistervergunning hebben,
er een toegezonden krijgen. De luis
tervergunningen 1942 (blauw) zullen ge
leidelijk opgevraagd en door nieuwe
vervangen worden. De genummerde
luistervergunningen 1943/44 (grijs) moe
ten in de maand, welke in de „Be
langrijke Mededeelingen" op de achter
zijde is vermeld, worden ingewisseld
tegen een luistervergunning 1944/45.
Als houders van radiotoestellen zijn
te beschouwen diegenen, die op 't
oogenblik nog zulk een toestel in hun
bezit hebben, in welken staat dit ook
verkeert.
's-GRAVENHAGE, 13 Aug. De ge
machtigde voor den arbeid heeft een
beschikking uitgevaardigd, krachtens
welke de werkgever een boete kan op
leggen aan den arbeider, die geduren
de een werkweek zonder bepaalde en
gegronde redenen ter beoordeeling
van den werkgever werkuren heeft
verzuimd of den arbeid, waarvoor hij
is aangenomen, niet naar zijn beste
vermogen heeft verricht.
Deze boete bedraagt: a. voor arbei
ders, wier in geld vastgesteld loon 4
gulden of minder per dag bedraagt, ten
hoogste 4 gulden per week; b. voor ar
beiders, wier in geld vastgesteld loon
meer dan 4 gulden per dag bedraagt,
ten hoogste 25 procent van het in geld
vastgesteld loon per week.
De opgelegde boeten vervallen aan
den staat, tenzij voor boeten in de on
derneming een andere bestemming is
bepaald.
Deze beschikking treedt onmiddellijk
in werking. In de overweging en voor
de totstandkoming dezer beschikking
wordt gezegd, dat ieder lid van de Be-
triebsgemeinschaft verplicht is zijn bes
te krachten aan het Betrieb en, de ge
meenschap te geven. Aangezien het
echter herhaaldelijk voorkomt, dat de
Gefolgschaftsmitglieder zich aan hun
plichten als zoodanig trachten te ont
trekken door ongeoorloofd verzuim van
arbeidsuren of anderszins, moet het den
Betriebsführer mogelijk worden ge
maakt tegen dergelijk plichtsverzuim
op te treden door het opleggen van een
geldboete.
HOOGLEERAAR BENOEMD.
's-GRAVENHAGE, 14 Aug. Het
Rijkscommissariaat maakt bekend:
De Rijkscommissaris voor het bezette
Nederlandsche gebied heeft den com
missaris der provincie Zuid-Holland,
mr. dr. R. van Genechten, benoemd tot
gewoon hoogleeraar in het strafrecht
aan de rijksuniversiteit van Leiden.
VRIJSTELLINGSBEWIJZEN.
's-GRAVENHAGE, 14 Aug. Van ge
zaghebbende zijde werd heden medege
deeld, dat de bruine bewijzen, volgens
welke de houder van den arbeidsinzet
in Duitsehland is vrijgesteld, niet bij den
patroon behooren te berusten doch door
den vrijgestelde zelf bij zich moeten
worden gedragen.
Deze bewijzen immers gelden als het
ware als een paspoort voor alle moge
lijke gevallen.
GELDIGHEIDSDUUR
EXTRA-VERSNAPERINGSBON MET
TWEE WEKEN VERLENGD.
's-GRAVENHAGE, 14 Aug. De gel
digheid van bon Algemeen 621, welke
recht geeft op het koopen van een ex
tra rantsoen van 100 gram chocolade
of suikerwerk, is yerlengd tot en met
28 Augustus a.s.
ii.
Het definitieve en onverdelgbare ge
luk der menschheid, waarin het begrip
broederschap een volkomen levend be
ginsel geworden zal zijn, verrijst aan
den oever eener thans nog meetlooze
zee van tijd. En gedurende den tocht
over dien oceaan van eeuwen verkeert
het menschdom in een ononderbroken
evolutie en een gestadigen groei naar
de rijpe bezonnenheid.
Bij deze idealistische opvatting der
toekomstige samenleving en ik merk,
wellicht ten overvloede, op, dat „idea
listisch" hier allerminst begrepen mag
worden als „onbereikbaar" zooals dik
wijls gebeurt kan men zich uiteraard
twee vragen stellen. Heeft deze groot-
sche volgroeiing naar het goede plaats,
omdat de opeenvolgende menschenge-
slachten er meer of minder bewust naar
gestreefd hebben, of voltrekt zich het
proces o n d an k s de menschheid en
dus in feite buiten haar om?
Nam men het laatste als vaststaand
aan, dan zou aan een, m.i. uiterst on-
gewenscht, element van fatalisme niet
zijn te ontkomen en zou het „Gods
water over Gods akker laten stroomen"
voor den denkenden en naar zelfstan
digheid en vrijheid hakenden mensch
een beangstigend karakter aannemen.
Het behoort tot de groote en veelal
aantoonbare levenswijsheden, dat de
waarheid der dingen in het midden ligt,
en dat zal ook hier het geval zijn. De
ontplooiing der menschen tot de hoog
ste en edelste waarden zal eenerzjjds
verwezenlijkt worden door den bewus-
ten en scherp-gerichten wil naar het
goede ik sprak bij een vroegere ge
legenheid reeds over de exponenten der
menschheid, die er door alle tijden heen
hun talenten en zelfs hun leven voor
over gehad hebben om het bestaans-
peii te vervolmaken^) en anderzijds
omdat die ontplooiing het natuurlijke
doel der menschheid is, want ook als
zóódanig kan begrepen worden het
woord van den filosoof, die leeraarde:
„De bestemming der menschen ligt bij
God en niet ^n het slijk." De mensch
wil, louter en alleen omdat hij
mensch is, reeds het menschelijke,
dat is: het goede. Het is dus duidelijk,
dat de menschheid aan haar toekomst
moet werken, moet bouwen, en dat
eerst via tusschenvormen de eindvorm
van geluk en vrede bereikt kan wor
den.
Wanneer men bereid is de ontwik
keling der wereld in dit licht te zien,
worden alle beproevingen, die menschen
en Volken opgelegd worden, ver boven
zichzelf uitgeheven; zij worden als ra
dium, dat een, op den duur, genezen-
den invloed uitoefent. Er is hier een
merkwaardig parallelisme vast te stel-
Jen tusschen den mensch en de wereld,
want ook 's menschen karakter wordt
gevormd en geadeld in de eerste plaats
clqo r zijn smar t e 1 ij k e ervaringen;
.deze kunnen zijn als harde, snijdende
diamanten of gis robijnen met donke-
ren gloed om het even, maar fon
kelend en lichtend zijn zij steeds! De
beroemde Fransche dichter Alfred
de Musset zegt dan ook terecht in één
zijner onsterfelijke „Nachten": „L'hom-
me est un apprenti, la douleur est son
maitre" (De mensch is een leerling, zijn
meester is het lijden). Men kan den
mensch ik bedoel het Individu
zien als een kleine wereld en de wereld
kan men beschouwen als een mensch.
De inhoud hunner ontwikkelingsgangen
is, in wezen gelijk, alleen de tijdsduren
verschillen.
Wijsgeeren hebben het verkondigd,
dichters hebben het bezongen, menschen
hebben het geloofd en gehoopt: aan den
horizon der tijden ligt het paradijs op
aarde! Maar dit aardsche paradijs,
waarin vrede en broederschap zullen
heerschen, moet men zich nu ook weer
niet verkeerd voorstellen. Het zal stel
lig geen oord zijn, waar, volgens het
Testamentisch beeld, al het gedierte
des velds zich aan onze voeten zal
neerleggen of, om wat moderner en
huiselijker te spreken, de gebraden
kippen ons in den mond zullen vliegen
en de rozen driemaal per jaar in bloei
zullen staan. Zóó is het niet. Ook een
eerlijk ideaal heeft zijn grenzen, en
tusschen een eerlijk ideaal en dwaze
fantasterij gaapt een breede en onover
brugbare kloof. Wanneer het tijdstip
der menschelijke voldragenheid, dat in
een vèr verschiet ligt, aangebroken zal
zijn, zal het toch nog steeds om men
schen gaan. De aarde zal nimmer
een hemel worden en de menschen
zullen nooit in engelèn veranderen. Wij
kunnen slechts menschen worden in
de allerbeste beteekenis van het woord.
Omtrent de uitdrukking „aardsch pa
radijs" dient men zich dus wel terdege
rekenschap te geven. Van dit .aardsche
pajadijs kan men zich echter een voor
steng maken wanneer men de beste,
nobelste en verdraagzaamste menschen
want de ééne mensch verkeert uiter
aard reeds thans in een beter stadium
van mensch-zijn dan de andere in
hun doen en laten gadeslaat. Ik zou op
den voorgrond willen stellen, dat in den
eindvorm der menschheid hetgeen
inmiddels niet zeggen wil, dat deze
eindvorm verstard en voor geen ver
dere ontwikkeling en vernieuwing vat
baar zal zijn het geluk vooral ge
legen is in samenleven en sa
menwerken. Men kan het kort,
doch allesomvattend aldus zeggen: „Al
le burgers zullen voor- of tegenspoed
ondervinden, wanneer één van hen
voor- of tegenspoed ondervindt." Er
moet gaaildeweg een menschheid ko
men en naar mijn overtuiging zal
deze er ook komen waarin één lei
dend motief de hoofdrol vervult: men-
schelijkheld! En binnen de begrenzing
dezer menschelijkheid vallen: weder
zijdsch begrip, vertrouwen, eerbied,
verdraagzaamheid, arbeid, vrijheid, doch
ook leed, al zou 't alleen reeds 't leed
bij ziekte en sterven zijn, en dat is
heel goed ook, want een samenleving
zonder de veredeling van het leed
dat als een wel pijnlijke, maar toch'
steeds verreinende vlam door ons hart
slaat zou waarlijk niet ideaal ge
noemd kunnen worden.
Zoo ziet men, dat het aardsche para
dijs een wereld bewoond door men
schen, die een tot mondigheid gerijpte
ziel bezitten weinig gemeen heeft
met het traditioneele paradijs, dat het
vïsionnaire genie van een Dante 'Ali-
ghieri ons in zulke betooverende verzen
geschilderd heeft. Ondanks het „idealis
me," waarop sommigen zoo Medelijdend
neerzien, wordt dus geen vlucht in de
wolken gemaakt, doch op den beganen
"rond eener gezuiverde wereld geble
ven.
Gij. lezer, zult mfl thans onder meer
kunnen vragen welke argumenten ik
kan aanvoeren om de voorspelling 'die-
komende maatschappïi aannemelijk te
maken. Mijn antwoord daarop ls twee-
'edig. In de eerste plaats bestaat ef
"en „weten." dat moeilijk onder woor
den gebracht kan worden, omdat het>
uit bijzondere bronnen 1k heb hier
mede, en men houde mii de waarschu
wing ten goede, natuurlijk geen „zwar-
V kunst" op het oog! geweld is en
dat men alleen eenieermate zou kunnen
benaderen met het citeeren van 'de fiere
"n bevriidende getuigenis: „Mijn seloof
!s het bewiis voor de 'dingen, d-e 'k
fbans nog niet kan aanschouwen". *tn
'n de tweede plaats zou ik U een reeks,
■"t de historie der menschen geputte.
'e!t.en kunnen noemen, die miin voo'-
"aande beweringen staven en naar mii-
overtuiging boenwiizen naar bet
rlscbo paradijs, dat aan den einder
van vele sch'oonen, menscbo-
'üken luister vpr-üzen gaat. Over «P®
'o'ten spreek ik U in een volgend op-
Wel.
TT Tl "A
Zie ons blad van 9 dezer.
Dezer dagen vervoegde zich ln Den
Helder op onze redactie een plaatsge
noot, die mededeeling kwam doen van
een systeem van tabaks-winning, dat
zoo eenvoudig is, dat men kan spreken
van het Ei van Columbus.
Talloos zijn degenen, die momenteel
een stuk.V tuin beplant hebben met het
kostelijk tabakskruid, om daar straks,
als de blaren gerijpt en gedroogd zijn,
hun tabaksdoos mede te vullen. Even
wel. de moeilijkheden van deze eigen
oogst zijn gelegen niet alleen in het
planten en verbouwen, het oogsten on
droogen, doch juist in het werk, wat
daarné. komt. Het rookbaar maken dus;
dit is een uitermate omslachtig werk,
hetgeen velen laten verrichten door de
fermenteurs, hetgeen echter een lang
durige en vrij kostbare geschiedenis is.
Do persoon in kwestie nu deelde ons
mede, dat hij een oplossing gevonden
heeft, zóó eenvoudig, zoo simpel, dat
het eigenlijk verwonderlijk ls, dat nog
geen ander vóór hem op het idee ge
komen is.
Het systeem luidt als volgt: zoo
dra de bladeren van de tabaksplant
wlnddroog zijn. worden ze afgesne
den en verzameld. Vervolgens doet
men de gedroogde tabak ln een bus,
waarin met een spijker of ander
scherp voorwerp een aantal gaatjes
geprikt zijn. Deze bus, gevuld met
de tabak, wordt bevestigd op een
waterketel of iets dergelijks, en wel
zoo, dat, wanneer het water in den
ketel verhit wordt, de stoom vrij
kan toetreden via de gaatjes in de
bu3.
De tabak moet ongeveer een uur
op deze wijze „gestoomd" worden,
waarna men de vochtige substantie
in den oven van de kachel of op
papier in de zon te drogen ligt.
Uiteraard dient de tabak, voor ze
in de stoom-bus gaat, fijn-gesneden
of -gehakt te worden, hetzij voor
shag, hetzij voor de pijp.
Het product wat men verkrijgt ls,
wij konden ons daar persoonlijk van
overtuigen, niet alleen zeer rookbaar,
het is daarnevens belangrijk beter dan
de tallooze soorten surrogaten, die men
in deze tabakschaarsche tijden letter
lijk en figuurlijk onder-den-neus
In één opzicht is het bovenstaande
onvolledig en wel: het gewonnen pro
duct is ongesausd. De vriendelijke
raadgever, die zijn systeem kosteloos
eir zonder patent ten dienste van alle
lezers stelde, verzocht originecle gees
ten en denkers er hun gedachte eens
«bver te laten gaan, op welke wijze men
een saus-middel kan aanwenden en
wélk inidel dat moet zijn. Inlichtin
gen hierover kan men inzenden aan
onze redactie, Koningstraat, Den Helder
UIT HET POLITIERAPPORT.
Het verdwenen waschgoed. - Een da
me uit de Ooievaarstraat had dezer da
gen op een avond eenig waschgoed te
drogen gehangen aan de lijn achter het
huis. Den volgenden morgen bleken
echter verschillende stukken te zijn
verdwenen. Zij heeft daarvan aangifte
gedaan bij de politie. De recherche
heeft een onderzoek ingesteld.
De muzikale inbreker. - Een winkelier
aan de Kerkgracht heeft bij de politie
aangifte gedaan van een inbraak in zijn
pakhuis aan den Dijkweg. Men bleek
zich gelukkig slechts over een viool ter
waarde van f 25 te hebben ontfermd. Al
wa3 het geen Stradivarius, de recherche
vond de zaak niettemin belangrijk ge
noeg om een onderzoek ln te stellen.
Nog een Inbraak. In een winkel aan
de Weststraat werd dezer dagen, op een
avond, eveneens ingebroken. De eige
naar vermist een drietal tafelkleeden,
2 grijze molton dekens en een brulnle-
deren koffer met als inhoud eenigo do
cumenten. Ook deze inbraak was aan
leiding tot een recherche-onderzoek.
Het licht. - Dat we nog steeds den goe
den kant opgaan bewijst het feit, dat de
politie ditmaal slechts één waarschu
wing behoefde uit te reiken terzake van
lichtuitstraling.
Huur van woningwetwoningen. - Bij
het ontstaan van dubbelbewoning als
gevolg van onderverhuur van woning
wetwoningen, mogen woningbouwver-
eenigingen voortaan een evenredige
huurverhooging toepassen, als compen
satie voor de intensievere bewoning,
die tot hoogere onderhoudskosten leidt,
terwijl door het uitwonen met een kor-
teren levensduur van 't woonobject ge
rekend moet worden.
Een dergelijke huurverhooging, die
de goedkeuring behoeft van het Prijzen-
bureau, zou tot 20 pCt. van de bestaan
de huurprijzen mogen gaan.
Onderwjjs. - Aan mej. C. Schipper,
onderwijzeres aan de O. L.-school te
Oosterland, alhier, is op haar verzoek
eervol ontslag verleend.
