Zwarte handel leidt tot den chaos
DAGBLAD VOOR
Slag bij Krementsjoeg duurt nog steeds voort.
Ook de ruilhandel is immoreel.
t
Uiteenzetting van
Ir. L Louwes.
Nederland importland.
EEN IEDER WERKE MEE.
Naar Duitschland?
Boter geruild tegen
margarine.
Levendige gevechtsactiviteit bij
de Volturno.
Belangrijke gevechts
driehoek.
Ernstige gevolgen.
RIJKSMINISTER RUST IN
NEDERLAND.
De inlevering van radio
toestellen.
LUILEKKERLAND IN
TILBURG.
Voor meer dan een ton
gehamsterd.
De buitenlandsche werkers
in Duitschland.
Rede van Sauckel.
ZEVENTIEN ZUSTERS
BEWUSTELOOS.
2y2 MILLIOEN DOODEN EN
GEWONDEN.
Verliezen van het Roode leger.
Uitgave:
Dagblad voor Noord-Holland N.V.
Alkmaar - Voordam C 8.
Bureau der Heldersche éditle:
Den Helder: Koningstraat 78.
Telefoon 2346 (8 lijnen).
Postrekening 449041.
DONDERDAG 21 OCTOBER 1943.
HELDERSCHE EDITIE.
NOORD-HOLLAND
Deae Courant verschijnt dageiQks
Advertentie-tarief.
Prijs der gewone advertenties in deze
Editie U et. per m.M. Bij oontract
binnen een jaar te gebruiken belang
rijke korting. Tarieven voor de geheele
oplage op aanvrage.
„Er wordt zeer veel over zwarten
„handel gesproken en bfl die discussie
beerscht wel eens eenige begripsver
warring. De één trekt het begrip
zwarten handel veel ruimer dan de an
der."
Aldus zeide 'ir. S. L. Louwes, direc
teur van de Voedselvoorziening, in
de dageliiksche persconferentie te 's-
Gravenhage.
Hij vervolgde zijn belangwekkende
uiteenzetting aldus:
Geen verschil van meening bestaat er
over. dat onder den zwarten handel
moet worden gerangschikt de verboden
koop en verkoop tegen de abnormale
zoogenaamde zwartehandelprijzen, maar
die één zal ertoe rekenen het meer en
meer toenemende goederenruilvérkeer
tusschen producenten onderling, produ
centen en handelaren, en zelfs tusschen
handelaren en producenten eenerzij ds en
consumenten anderzijds, terwijl er zon
der twijfel velen zijn, die den verkoop
tegen normale of vrijwel normale prijzen
buiten de gestelde regelingen, b.v. van
den boer aan stedelingen of zelfs van den
boer aan zijn eigen arbeiders als niet tot
den zwarten handel behoorende beschou
wen.
Tot goed begrip diene, dat In het bo
venstaande al deze vormen en misschien
nog andere wei worden gerekend onder
het begrip zwarten handel.
Het hoofdkenmerk van den zwarten
handel Is, dat met goederen, die voor de
verdeeling voor de geheele gemeenschap
bestemd zijn, bepaalde particulieren wor
den bevoorrecht.
Of dit nu al dan niet gepaard gaat met
weerzlnwekkenden woekerhandel of met
een zeer egoïstisch ruilsysteem, dat een
voudig de niet-bezittenden van de ge
meenschap uitsluit, is eigenlijk een vraag
van secundairen aard.
Nederland is een zeer dicht bevolkt
land; onze bevolkingsdichtheid per ha
cultuurland en daarop komt het aan
is alleen maar iets geringer dan de
Belgische en wij overtreffen de op ons
volgende landen, Duitschland en Enge
land, met meer dan 50 pet.
Nederland Is daarom in normale tijden
een importland; onze eigen graan- en
peulvruchtenproduetle bedraagt in gewo
ne tijden nog niet de Wuift van hetgeen
we aan granen, veekoeken e.d. importee
ren. Maar, zegt men, dan wordt er ook
zooveel uitgevoerd van onze dierlijke
veredelingsproducten. Zeker, er wordt
uitgevoerd. Wehadden in vredestijd een
netto uitvoer van vleesch: ruim 10 pet.
van onze productie; eieren: ongeveer de
helft van onze productie; kaas: niet hee-
lemaal de helft. En boter, zal men zeg
gen. Jat wij exporteerden meer dan de
helft vaAonze boter, maar importeerden
daartegenover bijna de dubbele hoeveel
heid aan vetten als grondstof voor spijs-
vetten, oliën en margarine.
Wij missen nu den invoer van granen
en veevoeder sedert Mei 1940. Wij hadden
toentertijd groote voorraden, die, dit
moge nog wel eens gezegd worden, wat
deze artikelen betreft, geheel in Neder
land zijn gebleven. Maar wat geeft dat,
zelfs al stellen we deze voorraden op on
geveer een binnenlandschen oogst? Se
dert Mei 1940 zouden we In normalen
tijd hebben Ingevoerd tusschen 9 en 10
millioen ton aan granen en veevoeder.
Dan wil dit zeggen, dat wij sedert dien
tijd voor menschelijke voeding en vee
voeding minder ter beschikking hadden
pl.m. 8.5 millioen ton of ongeveer de op
brengst van ruim 6 binnenlandsche oog
sten. Sedert Mei 1940 hebben we het
moeten doen met ongeveer rond bere
kend 5.5 é"6 millioen ton, terwijl we nor
maal ter beschikking zouden hebben ge
had pl.m. 15 millioen ton. Of voor
iemand, die van groote cijfers houdt: wij
hebben gemist in dien tijd ongeveer
achtduizend vijfhonderd millioen kg
graan en krachtvoeder.
Men wil aan de hand van deze cijfers
nu misschien wel gelooven, dat dit in de
structuur van onzen landbouw en van
onze voeding ingrijpende wijzigingen
TEGEN HET BOLSJEWISME.
Meldt U voor de Waffen-SS
en den Landstorm.
Het SS-Ersatzkommando deelt mede:
Iedere gezonde Nederlander, op den
leeftijd van 17—45 jaar, kan zich vrijwil
lig bij de hieronder vermelde adressen
vervoegen, ten einde gekeurd te worden
voor de Waffen-SS of den Landstorm.
Tijdens de keuringen worden alle In
lichtingen verstrekt met betrekking tot de
verzorging van familieleden, duur der
opleiding, extra levensmiddelen, etc.
Vrijwilligers, die om bepaalde redenen
in Nederland moeten blijven, kunnen
dienst nemen bij den Landstorm of bij
het SS-Wachtbataljon in Amersfoort.
Ook vrijwilligers vóór de Duitsche
Kriegsmarine kunnen zich aanmelden. Zij.
die tot de Germaansche SS in Nederland
toetreden willen, kunnen zich eveneens
aanmelden.
Personen, tusschen 1830 jaar, die aan-
meldingsplichtig z«n voor de tewerkstel
ling kunnen zich eveneens aanmelden en
worden gedurende hun verbintenis van de
tewerkstelling vrijgesteld.
Officier in desÉVaffen-SS kan leder wor
den, die na minstens een jaar diensttijd
zijn geschiktheid voor de officiersoplei
ding heeft bewezen. Zijn schoolopleiding
ls niet doorslaggevend. Beslissend voor
bevordering zijn: karakter, gedrag, pres-
22.10.43, 912.00 uur, Assen, Concerthuis,
d d Vaart' 1518.00 uur, Groningen,
Concèrthuis. Poelestraat; 23.10.43, 9—12.00
uur, Leeuwarden. Huize Schaaf, Breed
straat; 24.10.43, 9-14.00 «ur. Amsterdam
Dam 4; 25.10.43, 9-13.00 uur. Utrecht N.V.
huls. Oudegracht 245; 26.10.43, 9-14.00 u1.,
Amersfoort. Pol Durchgangslager. Leus-
derweg; 27.10.43, 9-14.00 uur. Den Haag
Café den Hout, Bezuidenhoutscheweg.
De Direoteur-Gcneraal van de Voed
selvoorziening, Ir. S. L. Louwes,
heeft een uiteenzetting gegeven van
onze voedselvoorziening.
Hij heeft in deze belangrijke be
schouwing laten uitkomen, hoezeer
een eerlijke distributie van wat voor
allen bestemd is, door den zwarten
handel ondermijnd wordt.
Na een algemeen overzicht van onze
voedselpositie te hebben gegeven,
heeft de Directeur-Generaal laten
uitkomen, dat er geen sprake van is,
dat deze door gedwongen export of
levering voor het bezettingsleger in
ernstige mate benadeeld wordt.
Na verklaring van verschillende
noodgedwongen genomen maatrege
len heeft hij ten slotte in het licht
gesteld dat onze voedselpositie niet
slechter behoeft te worden, mits
iedereen er toe medewerkt den zwar
ten handel terug te dringen, daar
deze in welken vorm darf ook -
een gevaar voor ons volk beteekent.
moest brengen en dat dit hier en daar
groote beperkingen tengevolge moest
hebben. Zal ieder van hetgeen er nu nog
ter beschikking kan komen nog een
eenigszins dragelijk deel krijgen, dan is
een uiterst nauwkeurige verdeeling nood
zakelijk.
Nu behoeven niet veel woorden gewijd
te worden aan den wel eens zoo ge
noemden „echten" zwarten handel, n.1.
den zwarten hnadel, „die met het vragen
van woekerprijzen gepaard gaat. Dege
nen, die zich hieraan schuldig maken,
die dus niet schromen den nood hun
ner medeburgers op schaamtelooze wij
ze te exploiteeren, behooren tot de al
lergevaarlijkste misdadigers, die ons volk
in zijn midden telt.
Heel gevaarlijk en toch in wezen ook
heel erg immoreel is de steedstoene
mende ruilhandel. Het moge dan niet
zoo'n grove stuitende wijze van hande
len zijn als die van den woekerhandel,
in wezen verschilt hij er toch niet zoo
heel veel van.
Het is hier geen bevoordeeling van
de eigen portemonnaie, maar men maakt
van zijn door omstandigheden nu een
maal veal gunstiger positie gebruik om
"zich nog meer te bevoordeelen. Men
gaat geen rijkdommen opstapelen, ver-;,
kregen uit den nood van anderen en
in zooverre doet het niet zoo weerzin
wekkend aan, maar het is een beeld van
egoisme, dat in dezen tijd ook allesbe
halve fraai aandoet.
Een voor velen wel aantrekkelijke, ja
zelfs van Verschillende zijden aangepre
zen, clandestiene handeling, is het be
schikbaarstellen aan anderen, kennissen,
familieleden en ook vreemdelingen, die
öf op aanbeveling dan wel op eigen ini
tiatief komen vragen om tarwe, kool
zaad, rogge, melk of aardappelen, omdat
ze thuis te kort komen en dat tegen de
normale prijzen.
Ieder moet gevoelen, dat dit in we
zen tot hetzelfde resultaat leidt als de
andere vormen van clandestiene handel.
Er wordt onttrokken aan de gemeen
schap om een particulier te bevoordee
len. Een. gevaar is, ook in de oogcm van
degenen, die dit anders wel goed vinden,
dat de bevoordeelde de waar gebruikt
voor den zwarten handel of ruiltrinsac-
ties, die ook dikwijls op den echten zwar
ten handel uitloopen. Dit komt meer
voor dan men wel eens denkt. Ik geloof,
dat een veel grooter percentage van de
goederen, die tegen de echte zwarte
handelprijzen verhandeld, worden, dan
men denkt, in eersten aanleg afkomstig
is van deze schijnbaar toch zoo onschul
dige transacties.
Het groote motief, waarom men dezen
clandestienen vorm van verkoop in vele
kringen niet erg vindt en hij zelfs door
ondergrondsche. propaganda sterk wordt
aanbeyolen, is dat men zegt, dat de
waar anders toch naar Duitschland gaat.
Wat is daarvan nu waar? Ik zal mij
nu bepalen tot ongeveer de ..ratste twee
jaar, wijl dit de ttjd is, dat wij voor
het overgroote deel van onze eigen pro
ductie hebben moeten leven.
Er ls gedurende dien tijd geëxporteerd
en er ls beschikbaar moeten worden ge
steld voor de bezettende macht.
Het ls moeilijk om in één cijfer uit
te drukken, hoeveel dit nu voor onze
voeding beteekent. Misschien ls de vraag
die de menschen het meeste interesseert
nog: hoeveel zou de voedingswaarde van
ons rantsoen hooger hebben kunnen zijn,
als er geen export was en als er niets
voor de weermacht beschikbaar was ge
steld.
Dit cijfer meen ik naar beste we
ten te kunnen vaststellen op onge
veer 7 a 9 pCt. Dit wil zeggen, dat,
als er in 't geheel niets geëxpor
teerd was en als er niets voor de
weermacht was beschikbaar gesteld
en we alles hier hadden kunnen op
eten, wat aan voedingsmiddelen er
uit is gegaan, we 7 i 9 pCt. méér
voedingswaarde hadden gekregen.
Van sommige artikelen hadden we niets
of vrijwel niets méér gekregen, b.v. van
brood en boter. Van andere artikelen was
het percentage wel van beteekenis, wat
het laatste jaar betreft zouden we b.v.
pl.m. 10 pet. meèr kaas hebben kunnen
geven. Van vleesch was dit in het laat
ste jaar zelfs 25 pet. en ook van peul
vruchten heeft export plaats gehad en
wel het laatste jaar pl.m. 20-25 pet. van
onzen oogst. Van groente zou het nog
meer beteekend hebben, als we alle nu
geëxporteerde groentep werkelijk hadden
kunnen opeten. Dit was van verschillende
groenten zeker niet het geval (komkom
mers, tomaten, andijvie, kool, koolrapen
e.d.) Niemand kan evenwel ontkennen, dat
onze groentepositie in dezen zomer vrij-
wat gemakkelijker geweest was, als we
geen export hadden gehad.
Op dit lijstje ontbreken twee onzer
voornaamste exportproducten, n.1. boter
en eieren, wijl die nu niet meer worden
geëxporteerd, evenmin als consumptievet-
ten. Van onzen in 1939-1940 gevormden
voorraad vet heeft een belangrijke export
plaats gehad (ruim één derde), terwijl tot
Juni 1941 ook regelmatig boter is geëxpor
teerd, zij het dan niet in zulke groote
quanta als normaal.
Sedert dien heeft de vet- of liever olie
export zich bepaald tot technische olie
(speciaal lijnolie) en heeft de boterexport
opgehouden. Wel moeten wij een klein
deel onzer productie beschikbaar stellen
voor onderhoud van het bezettingsleger.
Toch is er in dezen zomer nog weer bo
ter geëxporteerd, maar dit is een gevolg
geweest van een op ons verzoek gedane
ruiltransactie. Toen In dezen winter de
melk- en daardoor de boterproductie
enorm tegenviel, was het slechts mogelijk
om de distributie van spijsvetten eenigs
zins te blijven regelen zonder rantsoc..
verlaging, doordat we van Duitschland
een zekere hoeveelheid spijsvetten en olie
leenden, die als margarine in de consump
tie zijn gebracht en die we riu weer als
boter moeten terugleveren.
De eieren, die verplicht moeten worden
ingeleverd door de pluimveehouders, wor
den niet geëxporteerd. Ze worden onge
veer voor 1/5 deel ter beschikking gesteld
van het bezettingsleger en de rest blijft
voor zieken, ziekenhuizen enz., terwijl de
meeste eieren, die nog worden geprodu
ceerd, vrij\ zijn. Men vergete niet als men
over eieren praat, dat wij vroeger wel on
geveer de helft onzer eieren exporteerden,
maar dat onze pluimveestapel tot op 1/10
van zijn vroegeren omvang is geslonken
en dat de voedingstoestand van dezen
pluimveestapel ongunstiger is èn een kip
kan, ook geen eieren produceeren, als ze
niet behoorlijk wordt gevoed. Onze vroe
gere pluimveestapel consumeerde naar
schatting ong. 800.000 ton graan, dit is bij
na onze oogst aan broodgraan. Toen onze
voorraden op raakten, stonden we dus
voor het vraagstuk: of aan den mensch
aan wel aan de kip. en hetzelfde geldt
zij het niet in zoo'n scherpe verhouding
voor het varken, den voorrang te ge
ven. Waar het nuttig effect van de gra
nen voor den mensch direct zoo enofm
veel grooter is dan wanneer we deze aan
de kip en het varken geven en in den
vorm van 'eieren en vleesch ter beschik
king krijgen, daar is de keuze niet moei
lijk. Kippen en varkens moesten verdwij
nen.
Hoe lijkt het nu in de toekomst? Met
Bolsjewisten vorderen niets
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FüHRER, 20 Oct. (D.N.B.)
Het opperbevel der weermacht
maakt bekend:
Ten noorden van de Zee van Azof
hebben de Sovjets opnieuw ons
front aangevallen.
Ten zuidoosten van Krementsjoeg
duren de zware afweergevechten
met onverminderde felheid voort.
Tusschen Kiew en Gomel zjjn op
verscheidene plaatsen uitgevoerde
vijandelijke doorbraakaanvallen na
verbitterde, den geheelen dag aan
houdende gevechten afgeslagen.
Aan het overige oostelijke front heb
ben zich alleen ten zuidwesten van We-
iikije Loeki en ten noorden van het
Ilmenmeer plaatselijke, en voor ons suc
cesvolle gevechten voorgedaan.
In de wateren van Vardö hebben
formaties jagers en jachtkruisers op
nieuw een vijandelijken luchtaanval op
een Duitsch ravitailleeringsconvooi'ver
ijdeld. Zonder eigen verliezen werden
14 vijandelijke vliegtuigen neergescho
ten.
In Zuid-Itaiië is het in de bocht
van de Volturno en in het gebied
van Campobasso tot levendige ge
vechtsactiviteit gekomen. Na wisdbl-
valligen strijd werden Amerikaan-
sche strijdkrachten uit een tijdelijk
verloren gegane plaats ten noorden
van Capua teruggeworpen. Uit de
andere frontsectoren worden weder-
zjjdsch artillerievuur en succesvolle
eigen stoottroepactiviteit gemeld.
Beveiligingsvaartuigen der marine
hebben boven het Nederlandsche kust
gebied gisteren zes Britsche vliegtuigen
neergeschoten.
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben
in den afgeioopen nacht doelen in het
gebied van Londen aangevallen.
De militaire correspondent van het
D.N.B. schrijft, dat de slag bij Krement
sjoeg zich heeft uitgebreid tot de groot
ste krachtsinspanning, tot dusver door
de bolsjewisten ontplooid, zonder dat zij
er in geslaagd zijn het gebied van
penetratie te vergrooten
Door de diepe Sovjet-penetratie in
de Duitsche stellingen tusschen Kre
mentsjoeg en Dnjepropetrofsk op den
westelijken oever van den Dnjepr is een
gevechtsdriehoek* ontstaan, waarvan de
basis ongeveer wordt gevormd door de
lijn KrementsjoegDnjepropetrosfk en
waarvan de top Z.-W. van die lijn
ligt. Nog steeds vallen de bolsjewisten
met de grootste hevigheid aan. Na hun
aanvankelijke successen zijn zij er ech
ter niet meer in geslaagd, den slag ver
der naar het ztïiden of westen uit te
breiden.
Dit moet worden toegeschreven
aan de bliksemsnelle reactie van het
Duitsche commando, dat met het oog
op de buitengewone numerieke
meerderheid van den vijand in men
schen en materiaal de Duitsche di
visies heeft teruggenomen, om zoo
den eersten hoofdstoot te kunnen
opvangen. Volgens alle berichten,
die beschikbaar zijn, is dat ook ge
lukt.
De hevigheid van de worsteling is
daarbij niet verminderd. Integendeel,
zij is nog toegenomen, waaraan ook het
weinig gunstige weer niets kan veran
deren. Bolsjewisten zoowel als Duit
schers concentreeren op groote schaal
nieuwe formaties en nieuw materiaal.
Interessant is het. dat de Duitsche
luchtmacht over het geheele gebied in
actie is gekomen, hoewel het weer dat
niet zou doen denken. Zij heeft blijk
baar tot taak, de uitwerking te neutra-
Nederlandtche Vrijwilligers bij de
Duitsche Oorlogsmarine. Tijdens den
vrijen tijd In het kamp. De mannen
op de kamer der 4de groep van de
2de aideeling behoeven voor een
bezoek aan den kapper niet ver te
gaan, want een van hen hanteert de
schaar op vakkundige wijze
Andres/Staof/Pax m
absolute zekerheid kan niemand die toe
komst voorspellen en zeker niet in oor
logstijd, maar voor zoover op dit moment
de vooruitzichten lijken,' zou ik zeggen,
dat de export zal afnemen.
Vermoedelijk is het bovenstaande niet
in overeenstemming1 met datgene, wat ve
len zich, in de war gebracht door allerlei
geruchten en veronderstellingen, van den
omvang van den export hadden voorge
steld.
Als men deze cijfers ziet, dan zal men
moeten concludeeren, dat, hoewel het cij
fer van 7-9 pet., waarmede we de voe
dingswaarde van ons rantsoen zouden
kunnen verhoogen, van beteekenis is,
vooral in een tijd, dat dit rantsoen de mi
nimumgrens genaderd is, het ook weer
niet zoo is, dat het alleen de export is,
die dp moeilijkheden veroorzaakt. Zeker
is, dit cijfer niet zoo, dat iemand zou
kunnen zeggen: „Laat de boel maar in 't
honderd loopen, dan gaat het tenminste
niet naar Duitschland," zooals nu van
verschillende zijden ter verdediging van
den zwarten handel wordt aangevoerd.
Zeven tot negen procent van onze totale
productie kan de bezettende overheid zich
altijd wel verschaffen, als ze dit- wil, en
gesteld, dat ze in dit geval niet méér nam,
dan zouden-wij net als nu 91-93 pet. over
houden, maar dan onder volkomen chaoti
sche toestanden.
Het maakt een geweldig verschil, of
we deze hoeveelheid eerlijk en gelijk
matig kunnen verdeelen over de bevol
king, zoodat ieder zijn deel krijgt, dan
wel of we voor de verdeeling den zwar
ten handel laten zorgen. In dit laatste
geval krijgt de een, die toevallig veel
geld of veel kennissen op het platteland
of onder fabrikanten of winkeliers heeft,
veel meer dan hem toekomt en de an
der krijgt minder of niets. Het zijn de
armen, de maatschappelijk weinig weer
baren, die de dupe worden. Als dit ge
beurde, dan zouden we den hongersnood
i^i grooten omvang zijn intrede zien doen
met zijn begeleiding van moreele en ma-
.terieele verwording. Men kan zich de
gevolgen hiervan niet ernstig genoeg
voorstellen. Het gevolg zou zijn een ver-
scheur d volk, verwildering op zedelijk
en geestelijk gebied, terwijl de gevolgen
voor de volksgezondheid, speciaal van
de opgroeiende jeugd, in ^een jaren
weer goed te maken zouden zijn.
Bij onze productie, al dan niet ver
minderd met den export in den om
vang als nuT kan het volk als geheel
zich niet voéden als normaal. Dit tekort
voor allen is niet aan *e vullen, wel
voor enkelen, maar als dit ge
béurt, wordt het tekort voor de eersten
grooter en de hongersnood is een schre
de dichterbij gekomen.
Dat is het gevoeg van den zwarten
handel, van den ergsten tot dien, door
velen beschermden, goedbedoelden.
Tot nu toe is het gelukt, hoewel wij
sedert ruim drie jaar onzen grooten im
port moesten missen,» hoewel wij een be
zettingsleger gedeeltelijk moeten voeden
en hoewel wij een deel van onze pro
ductie voor den export moesten beschik
baar stellen, het Nederlandsche volk te
voeden, .niet ruim, maar zoo, dat ernsti
ge gevolgen van ondervoeding konden
worden 'afgewend. Meer kunnen we niet
doen nu onze voorraden geheel op zijn,
nu de kunstmestvoorziening moeilijker
wordt: maar veel slechter behoeft het
ook niet te worden, in sommige opzich
ten kan het zelfs wat gemakkelijker
gaan, mits en dit is de absolute voor
waarde de verdeeling zoo goed moge
lijk blijft, dus dat de zwarte handel
zich niet glleen niet uitbreidt, maar
wordt teruggedrongen.
Meer dan ooit is waar. dat tusschen
ons volk en den honger alleen staat de
organisatie van de voedselvoorziening.
Als die organisatie het niet meer kan
houden, is de ellende daar. Op enkele
oogenblikken heeft men al even gevoeld,
wat het beteekent. als de organisatie,
door welke oorzaak dan ook, niet regel
matig loopt en de verdeeling in de war
komt, zooals bij groente in den voor
zomer en bij boter in het voorjaar. Men
stelle zich eens voor, wat het beteekent,
als dit geen uitzondering, naar regel
wordt.
De Nederlanders hebben zich al
tijd zelve gaarne een nuchter volk
genoemd. Laat men nu deze feiten
nuchter onder oogen zien en men
^al t%t de conclusie komen, dat de^
zwarte handel, in welken vorm d*n
ook, een gevaar voor het volk betee
kent.
's-GRAVENHAGE, 20 Oct. Rijks-
minster Rust is ter bezichtiging van
Duitsche opvoedingsinrichtingen in Ne
derland aangekomen. Na een hartelijke
begroeting door Rijkscommissaris,
Rijksminster Seyss-Inquart, werd eerst
een bezoek gebracht aan de school voor
opleiding van onderwijskrachten te
Heer bij Maastricht. Vóór het schoolge
bouw inspecteerden de Rijksministers
met hun gevolg de in het uniform der
Hitlerjugend opgestelde jongemannen.
In een schoolplechtigheid sprak Rijks
minister Rust tot de toekomstige jon
ge onderwijzers over de verantwoorde
lijke taak van den onderwijzer, vooral
in den tijd van strijd, dien het Duitsche
volk nog te wachten sta^f. „Gij moet
met de menschen, die u in handen
worden gegeven een nieuwen tijd, een
nieuwe wereld opbouwen", zeide de
minister. Na de plechtigheid woonden
de minister en de Rijkscommissaris ver
schillende lesuren en den gemeenschap-
pelijken middagmaaltijd der jongelui
bij. Op de bezichtiging van de school
te Heer zullen bezoeken aan andere
opvoedingsinrichtingen in Nederland
volgen.
DE REDE VAN
MR. ROST fAN TONNINGEN.
In het verslag van de rede, door mr.
M. M. Rost van Tonningen dezer dagen
te Groningen gehouden, is een storende
fout geslopen, waardoor een misvatting
zou kunnen ontstaan. Daarom herhalen
wij hier, wat de spreker in werkelijk
heid heeft gezegd, n.1. „dat, «ooals een
Groninger in Holland steeds een Gro
ninger blijft, ook het Duitscher worden
niet mogelijk is".
De aandachtige lezer zal inmiddels
voor zich zelf waarschijnlijk reeds deze
rectificatie hebben aangebracht.
A. M. DE JONG OVERLEDEN.
's-GRAVENHAGE, 20 Oct. De schrij
ver A. M. de Jong is op- 18 October des
avonds in zijn woning te Blaricum door
onbekende daders overvallen en door
een revolverschot gedood.
De Jong werd op 29 Maart 1888 te
Nieuw Vosmeer (N.-B.) geboren. Hij be
zocht te. Delft de Rijksnormaalschool,
waarna hij van 1906 tot 1919 als onder
wijzer werkzaam was. In 1919 trad hij in
dienst van het dagblad „Het Volk".
Voorts werkte de Jong eenige jaren aan
letterkundige bladen. Den laatsten tijd
wijdde hij zich uitsluitend aan de lette
ren.
's-GRAVENHAGE, 20 Oct.
Op instructie van den Höheren S.St
uud Polizeifühxer wordt .de termtin
voor de inlevering van de radio-appa
raten, waarvoor een inleveringsplicht
bestaat, ln verband met den grooten
toeloop bi) de lnleverlngsbnreaux met
twee dagen, dus tot en met 22 October
verlengd.
De economische politie heeft een in
val gedaan in het café van P. v. d. Loo
aan den Korrelschen weg te Tilburg,
waar, naar men vermoedde, dingen ge
beurden, die het daglicht niet konden
zien. Het bleek, dat v. d. Loo in een ver
trek achter het kleine cafézaaltje een
soort gelegenheid voor duurdere"
klanten had ingericht. Een en ander
bleek echter een zoodanigen omvang
aangenomen te hebben, dat men werke
lijk van een „zwart" luilekkerland kon
spreken.
In het pand bleken honderden flee-
schen jenever, whisky, champagne,
rhum, wijnen en likeuren voorradig te
zijn, alsmede groote partijen echte kof.
fle, thee en cacao, blikken kip, ham en
andere vleeschwaren, een qnorme voor
raad boter, vet, kaas en eieren, kisten
toiletzeep, balen rijst en suiker en sta
pels dames- en heerenstoffen.
Een en ander mag, naar „zwarte"
prijzen gerekend, zeker op een totale
waarde van ver over de honderdduizend
gulden beroot worden.
Drie groote vrachtauto's waren noo-
dig om den inhoud van dit clandestiene
paradijs naar het politiebureau te trans
porteeren in afwachting van de beslis
sing die_ de prijsbeheersching en de
economische instanties in deze zaak
zullen nemen.
DE TECHNISCHE DAG.
Het programma voor den Technischen
Dag, welke 14 November a.s. wordt ge
houden, is als volgt samengesteld:
Groningen: NoordOost.
Tilburg: ZuidWest.
Rotterdam: RotterdamDen Haag.
Amsterdam: AmsterdamHaarlem.
Utrecht: UtrechtZwaluwen.
Gorinchem: BondselftalRotterdam-
sche tweede klassers.
Zutphen: BondselftalTwentsch «Ut.
Zaandam: Zaansch elftalAmster-
damsche 2e, 3e en 4e klassers.
liseeren van de .vijandelijke artillerie,
die hier op ongekende schaal optreedt.
In Berlijnsche militaire kringen
verheelt men niet, dat van den af
loop van dezen slag veel afhangt.
Het schijnt het doel van het Duit
sche commando te zijn, met zoo
klein mogelijke offers door uitwij
kende bewegingen en tegenaanval
len een linie te handhaven, van
waaruit de overgang van herfst-
naar wlnterveldtocht het gemakke
lijkste bewerkstelligd kan worden.
Ook in de andere sectoren zijn de
bolsjewisten actief. Blijkbaar willen zij
den Duitschers verhinderen, troepen
weg te nemen voor het gebied van
Krementsjoeg, doch deze overweging
berust op een verkeerde veronderstel
ling, aangezien de Duitschers over ge
noeg vrije krachten beschikken.
Tusschen de Zee van Azof en Melito-
pol en noordelijk en zuidelijk van den
weg naar Smolensk zijn de bolsjewisti
sche aanvallen verminderd, zoodat ze
nog slechts plaatselijk genoemd kunnen
worden. Daarentegen heeft de Duitsche
luchtverkenning in het gebied van Le
ningrad omvangrijke offensieve voorbe
reidingen der bolsjewisten waargeno
men, zoodat men binnen afzienbaren
tijd ook hier een nieuwe golf van Sov-
jetaanvallen moet verwachten.
Zij werken ook voor eigen volk.
BERLIJN, 19 Oct. (D.N.B.). In de
nieuwe aula van de universiteit te
Berlijn zijn vandaag op uitnoodiging
van den Reichsorganisationsleiter dr.
Ley de buitenlandsche rijks- en gouw-
verbindingslieden van het Duitsche Ar
beidsfront voor een werkvergadering
bijeengekomen. De bijeenkomst vond
plaats onder het motto: „Europa over
wint" en werd een demonstratie van
de socialistische solidariteit van de met
Duitschland samenwerkende Europee-
sche volken. Vlaggen van 21 Europee-
sche naties versierden de vergaderzaal.
Oberbefehlshaber Otto Marenbach
heette als zakelijk leider van het D.A.F.
de aanwezigen welkom, waarbij hij er
op wees, dat het D.A.F. in de buiten
landsche arbeiders niet alleen maar 'n
object van de tewerkstelling ziet, waar
mede een onbezette arbeidsplaats wordt
vervuld, doch nog veel meer dén
Europeeschen mensch en den medestrij
der voor het gemeenschappelijk doel.
In den strijd van de volken van Europa
tegen het bolsjewisme zijn de gecon
centreerde economische en arbeids
krachten van het continent even be
langrijk als de strijdende legers en de
wapens. De millioenen werkers uit ge
heel Europa dragen zoodoende op direc
te wijze ook bij tot de redding en be
veiliging van hun eigen vaderland en
volk. Ook al wordt in oorlogstijd ge
streefd naar een maximumprestatie, dit
geschiedt toch niet ten koste van de ge
zondheid, zooals spreker nader stipu
leerde. v
Wat het D.A.F. deed.
De leider van het bureau voor de te
werkstelling van het D.A.F., Ober-
bereichsleitér Mende, deelde mede, dat
het systeem van het verzorgen van de
buitenlandsche arbeiders prachtige re
sultaten heeft afgeworpen.
De vele millioenen buitenlandsche
arbeiders zijn in 22.000 door het D.A.
F. verzorgde kampen ondergebracht.
Eenentwintig wekelijks verschijnende
buitenlandsche bladen en tijdschrif
ten met een totale oplaag van 790.000
exemplaren staan hun ter beschik
king. Voor kampbibliotheken zijn al
leen in dit jaar 235.000 boeken en
350.000 brochures aangeschaft, 90.000
liederenbundels, 27.000 gramofoonpla-
ten, 5000 muziekinstrumenten, boven
dien instrumenten voor zestig volle
dige orkesten, 4940 radiotoestellen en
11.000 sporttoestellen zijn de laatste
maanden beschikbaar gesteld. 3800
taalcursussen met 167.000 deelne
mers, 4000 kampsportfeesten. 5760
grootere K.D.F.-uitvoeringen naast
18.000 eigen uitvoeringen van de kam
pen in de laatste maanden geven in
grove trekken het beeld weer van
de cultureele zorg.
De algemeen gemachtigde voor de te
werkstelling, gouwleider en stadhouder
Fritz Sauckel, legde den nadruk erop
welke groote beteekenis het D.A.F. als
de grootste en geweldigste socialisti
sche instelling ter wereld toekomt voor
de overwinning van een nieuw en be
ter Europa. Wanneer Duitschland in
deze geweldige worsteling om 't voort
bestaan van het Europeesche cultuur
contingent niet alleen het bloed van
zijn eigen zonen moet eischen, doch
ook op zijn jeugd, zijn vrouwen en
moeders een beroep doet voor geweldi
ge arbeidsprestaties, dan volgt het des
ondanks niet het voorbeeld van de plu
tocratische staten, die den buitenland-
schen arbeider meedoogenloos exploi
teeren, verbruiken en tenslotte weg
werpen.
Hgt Duitsche volk, zoo zeide Sauckel
verder, brengt in zijn geheel overwel
digende offers om de Duitsche en daar
mede de Europeesche overwinning te
waarborgen. Het verlangt van de mil
lioenen buitenlandsche arbeiders niet
meer of nog lang zooveel niet als het
zelf in elk uur doet.
Deze tewerkstelling van vreemde na-
Geeft de koe de schillen
dan geeft de koe melk.
ties in het Rijk, zoo verklaarde Sauckel
onder stormachtige toejuichingen, be
lichaamt in zich reeds het nieuwe, on
herroepelijk komende zegevierende
Europa. Het zal den vijand nooit geluk
ken het Rijk te berooven van de nood
zakelijke Europeesche arbeidskrachten.
De medewerking van de volken van
Europa, 1 waartoe ook millioenen goed
willende arbeiders uit de sovjet-repu
bliek behooren, zal en moet de dood
steek zijn voor die joodsch-bolsjewisti-
sche wereldorde, die ondanks den rijk
dom van deze aarde de werkende men
schen laat verhongeren.
Uitgaande van de steeds herhaalde
bewering van Duitschland's vijanden
dat Duitschland met de buitenlandsche
arbeidskrachten het paard van Troje
zelf ln zijn land gebracht heeft, ver
klaarde Reichsorganisationsleiter dr.
Ley vervolgens, dat iedereen, die in
Duitschland leeft, kan bevestigen, dat
de beste verstandhouding met de bui
tenlanders bestaat. De buitenlandsche
arbeiders hebben gezien dat in Duitsch
land iedere volksgenoot de hoogere be
langen van de gemeenschap stelt boven
de persoonlijke belangen.
„Ik ben er van overtuigd", zoo ver
klaarde dr. Ley, „dat thans millioenen
der genen, die indertijd zonder eenigé
belangstelling zijn gekomen, vrienden
van Duitschland geworden zijn".
Kolendampvergiftiging in een
klooster.
AMSTERDAM, 20 Oct. Een groot
aantal religieuzen uit het St. Rosakloos-
ter aan het Hagedoornplein in Amster
dam-Noord, is op wonderbaarlijke wij
ze aan den dood ontsnapt. Maandag
avond gevoelden enkele zusters zich
onwel. Zij begaven zich daarom te bed
Later op den avond werd één van haar
wakker; omdat zij het benauwd had
wilde zij een raam openschuiven. Toen
zij echter uit het bed stapte, viel zij
plotseling neer. Enkele andere zusters,
die te hulp wilden komen, zakten even
eens ineen. Een der religieuzen wist het
raam te bereiken, terwijl een ander de
buitendeur kon openen. Op deze wijze
kon de priorin van het klooster wor
den gewaarschuwd, die onmiddellijk
geneeskundige hulp inriep. Toen de
dokter verscheen, waren reeds zeventien
zusters bewusteloos. Het bleek dat de
verwarmingsinstallatie van het ge
bouw, dat grootendeels door een bom
bardement is verwoest, niet normaal
functioneerde en dat de zusters door
kolendamp waren vergiftigd.
Zou de hulp enkele uren later zijn
gekomen, dan zouden de gevolgen
waarschijnlijk catastrophaal zijn ge
weest. De toestand van de zusters is
thans bevredigend.
Tot de sinds 1 October zwaar geteis
terde of bijna volkomen vernietigde
Sovjet-eenheden behoorde ook de 17e
divisie tirailleurs.
Volgens een relaas van den Sovjet
luitenant Andrei Oesjakof, beschikken
de twee nog opgestelde regimenten der
divisie, het 45e en 48e regiment tirail
leurs, tezamen nog slechts over 300 man.
Alle anderen zijn dood of gewond. Ook
de 23e Sovjet-divisie tirailleur» heeft de
laatste dagen zoo zware verliezen gele
den, dat zij practisch niet meer kan
worden opgesteld, nu 90 procent van de
bemanning is uitgevallen. De aanhou
dend felle gevechten en de blijvend
zware verliezen der Sovjets hebben het
Roode Leger alleen in de laatste 4
maanden ruim 2.500.000 man aan doo-
den en gewonden gekost