Technische revolutie.
DAGBLAD VOO
Dichtopeenvolgende Sovjet-aanvallen
bij de Sereth.
Landschapsschoon in Hollands Noorderkwartier.
Sterke opeenhooping van troepen en
materiaal van Sovjet-zijde.
En toch geen enkel
succes.
De strijd aan de Sereth.
De stem der S.S.
Keuring Germaansche
Weersportkampen.
Luchtaanval op Boedapest
en Belgische steden.
Varen ss mijn leven, varen is mijn lust!
Admiraal Koga gesneuveld.
Nieuws in 't kort.
Verduister v. 21.156.u.
Nederlandsche boeren en
tuinders.
Het uitgaansverbod
voor jongeren.
Er Stierf een man
De tweede boterbon.
Zee- en kustvisscherij aan
vergunning gebonden.
Uitgave:
Dagblad voor Noord-Holland N.V.
Alkmaar - Voordam C 9.
Buregu der Heldersche Editie:
Den Helder: Koningstraat 78.
Telefoon 2345 (2 lijnen).
Postrekening 449041.
III. (Slot)
jQOOR de in het vorige artikel ge
noemde, haast onafzienbare reeks
van technische uitvindingen waarvan
we slechts enkele hoogtfpunten aan
duidden. zijn de menschen er niet meer
op aangewezen, met hun honger naar
kracht op de geringe hoeveelheden
enerBi1?^! '.wachten, die hun als zon-
energie jaarlijks worden toegevoerd
5" waarvan de hun grijpbaar-recht-
stieeks ondergeschikte planten en die
ren slechts luttele stralen opvangen.
In een jaar worden thans energie-
voorraden gemobiliseerd, die in duizen
den, millioenen jaren opgespaard zijn.
De postkoets verdween. Oeroude han
delswegen vereenzaamden. Het, spin
rad moest wijken voor de machtige
turbines van groote fabrieken. Ook het
vertwijfeld verzet van werklooze En-
gelsche wevers, die eens de machines
bestormden, kon den zegetocht van de
techniek niet rheer tot staan brengen.
De geheele menschelijke levenshou
ding veranderde fundamenteel. Vruch
ten uit verre landen verschenen ter
tafel. Eenmaal ingeburgerd, werden ze
in kunstmatige cultures ook in het
Avondland geteeld. Zelfs de tijd ■*-
het schijnbaar eeuwig-onveranderlijke,
dat tot dusverre buiten alle bereik
lag werd in de strooming der revo-
lutionnaire omwenteling meegesleurd.
De afstanden verkortten zich en de le
vensduur der menschen steeg in nau
welijks honderd jaren van Jertig tot
zestig jaren. De aarde werd met, men
schen gevuld.
o
QOK de economie de kennisleer
van de bestaansbronnen der men
schelijke samenleving paste zich ge
leidelijk aan de nieuwe verhoudingen
aan. Doch even rationeel als zij voor
den opbouw van den menschelijken
welstand voorbestemd is? Het valt niet
te ontkennen, dat de kring van vrucht
dragers van de nieuwe technische aan
winsten beperkt bl^ef tot kleine groe
pen van bezitters. Terwijl rationeel
kan vastgesteld worden, dat niemand
ter wereld behoeft te hongeren en el
lende te lijden, is het feit aanwezig,
dat door een halsstarrig vasthouden
aan overleefde sociale dogma's slechts
een zeer klein percentage van men
schen de vruchten van de technische
revolutie geniet. Zooals in de oudheid
Pharao's en Romeinsche keizers slaven
aan zich onderwierpen en in de Mid
deleeuwen koningschap, geestelijkheid
en adel als een uitverkoren kaste zich
van het gewone volk afzonderde, zoo
waren in het voorbije en elders nog
voortvegeteerende tijdperk „captains
of industry" erop bedacht, een nieuw
slavendom van fabrieks-proletariaat te
vestigen, dat volkomen aan hen onder-
ho'orig was en naar willekeur kon uit
gebuit worden.
In sociaal-economisch opzicht bleef
men blind voor de reusachtige revolu
tie, die door de wereld gewoed heeft
en thans nog woedt, In de sociale eco
nomie gelden nog steeds de oude dog
ma's van vraag en afinbod, die eeuwen
lang deswege reguleerend gewerkt
hebben, omdat steeds de vraag het aan
bod overtrof. Het aanbod kon slechts
door over-arbeid verhoogd worden,
wanneer een groeiende vraag dit loo-
nend maakte. Door de technische revo
lutie de schepping van een haast
ongelimiteerd krachtoverschot ont
stond overproductie. Plotseling kon van
een zelfreguleering van de markt geen
sprake meer zijn. Uit winstbejag for
ceerden enkelingen-kapitaalbezitters
de economische Pharao's een aan
bod van producten, die de gemeenschap
echter niet afnemen kon omdat de
sociale achterstand hen maatschappe
lijk niet in staat stelde tot aan de vraag
naar de aangeboden producten te rei
ken. Daarop trachtten de ondernemers
de winst te handhaven door uitschake
ling van productieplaatsen en door
vernietiging van waren. Ook dat bracht
geen afdoende herstel van een zelf
regulerende markt.
o
T JIT socialen onwil willen de heer-
schers van de oude maatschappij
zelf van zich uit geen noodzakelijke
sociale revolutie doorVoeren of een
geleidelijke evolutie toelaten. Zij zien
over het hoofd, dat aanbod van door
hun overkapitaal gevormde producten
slechts dan afzet verkrijgen kan. in
dien de maatschappelijke levensomstan
digheden van het grootst mogelijke
aantal menschen eener zelfde markt-
gemeenschap, waarvoor hun producten
bestemd zijn, voldoende koopkracht toe
laten om zulke producten af te nemen.
Hand in hand met de overproductie
ging de uitsluiting van menschen uit
het productieproces gepaard. De werk
loosheid nam ongekende vormen aan.
De machine „mensch" zooals de kapi
talistische economie den mensch cynisch
beschouwt was onrationeel geworden.
Zij presteerde slechts 1/10 P.K., was
veeleischend, het kostbaarst van alle
hulpmiddelen. Het duurde vijftien jaren,
voordat zij op gang kwam. Veertig
jaren kon men ze hoogstens gebruiken.
Dan moest men ze tot den dood pensi-
onneeren. In het kapitalistische systeem
kan zulk een kostbaar werktuig niet
concurreeren met een motor, die in
plaats van een heel samenstel van
onderhoudskosten, met een handjevol
kolen hetzelfde presteert. Door mecha
nisatie en rationalisatie werd men
schelijke arbeidskracht uitgespaard.
Door het ontbreken van rechtvaardige,
sociaal verantwoorde maatstaven bij
de verdeeling der bestaansgoederen en
door dulding van asociale winstmarges
voor ondernemers ontstond uit een
ontwikkeling, die den menschen zegen
had kunnen brengen, een vloek, ont
stonden opeenhooping van kapitaal en
tentoonspreiding van luxe en over
vloed tegenover ariRpede, ellende, uit
buiting en gebrek.
o
rtP dit niveau staan we thans De
klok der technische revolutie kan en
mag men niet terug zetten. Dat wil het
volksche socialisme geenszins.
Het probleem is: een maatschappij
op te bouwen, waarin de technische
mogelijkheden ten volle benut worden.
Doel moet daarbij zijn: een volksge
meenschap op te bouwen, die het groot
ste aantal volksgenooten van de haast
onuitputtelijke aanwinsten laat profi-
teeren. Zij moet als doel voor oogen
hebben: instandhouding, constante ver
sterking en versteviging van het volks
organisme. Verruiming van den men
schelijken levensduur. Verbreeding van
het physieke levensgeluk door ver
betering van de volksgezondheid.
Voorkoming van verspilling van men
schelijke energie. Vermindering van
de arbeidstijden, verbetering van de
matcriec'e levenshouding. Verhooging
van het cultuurpeü door vrijmaking
ZATERDAG 8 MEI 1944.
HELDERSCHE EDITIE.
NOORD-HOLLAND
Deze Courant verschijnt dagelijks.
Advertentie - t a r I e l:
Prijs der gewone advertenties in deze
Editie 11 ct. per m.m. Bij contract
binnen een jaar te gebruiken belang
rijke korting. Tarieven voor de gebeele
oplage op aanvrage.
UIT HET HOOFDKWARTIER VAN
DEN FüHRER, 5 Mei (DNB). Het
opperbevel van de weermacht maakt
bekend:
Bij Sebastopol vielen Duitsche
slagvliegtuigen vijandelijke artille
riestellingen aan en vernietigden 26
bommenwerpers. In luchtgevechten
werden door jagers 14, door slag
vliegtuigen 15 vijandelijke vlieg
tuigen neergeschoten. Hierbij heeft
zich luitenant Lambert opnieuw bij
zonder onderscheiden.
Ten oosten van de Roemeensche
Sereth vielen de bolsjewisten tij
dens den geheelen dag over een
smal front in dicht opeenvolgende
golven aan. Zij werden in samen
werking met formaties Duitsche en
Roemeensche slagvliegtuigen in
harde gevechten afgeslagen en ver
loren daarbij talrijke pantser
wagens.
In den afgeloopen nacht vielen sterke
formaties Duitsche gevechtsvliegtuigen
verscheidene aanvoerstations der bols
jewisten in het noordelijk deel der
Oekraïne aan.
Ten zuidwesten van Kowel stortten
hevige, door slagvliegtuigen gesteunde
plaatselijke aanvallen der bolsjewisten
in het geconcentreerde vuur van onze
wapens ineen. De vijand leed hier bij
zonder zware, bloedige verliezen.
In Italië vonden, behalve levendige
wederzijdsche verkennings- en stoot
troepactiviteit, geen groote gevechts
handelingen plaats.
In den afgeloopen nacht wierp een
vrij zwakke vijandelijke formatie bom
menwerpers brisant- en brandbommen
n^er op het stadsgebied van Budapest.
Vier der aanvallende vliegtuigen wer
den neergeschoten.
Bij het vliegen van Amerikaansche
formaties boven de bezette gebieden in
het Westen en naar Noordwest-Duitsch-
land werden gisteren overdag 11 vlieg
tuigen neergeschoten.
Enkele Britsche vliegtuigen wierpen
in den afgeloopen nacht bommen neer
in het gebied van Keulen en Mann-
heim.
Het hierboven geplaatste weer-
machtbericht van Vrijdag maakt
slechts in sobere bewoordingen
melding van den strijd aan dc
Sereth. De Berlijnsche correspon
dent van het ANP geeft echter een
meer uitvoerige beschrijving over
de gevechten aan deze rivier, ter
wijl hij tforendien het vermoede
lijke doel der Sovjet-leiding onder
de Ioupe neemt.
De correspondent schrijft:
Sedert 2 Mei is aan de Sereth, de ri
vier, die door de Roemeensche provin
cie Moldavië stroomt, een slag van bui
tengewone hevigheid aan den gang, die
wellicht de inleiding vormt tot het ver
wachte groote offensief van het Roode
Leger.
Opvallend is de buitengewoon sterke
opeenhooping van troepen en mate
riaal, vooral van tanks, aan Sovjet-
Russische zijde. Het front, waartegen
de bolsjewisten hun aanvallen richten,
is nauwelijks vijftig k.n_. breed en dit
wijst er volgens militaire waarnemers
op, dat zij zich ten doel hebben gesteld,
deer de Duitsch-Roemeensche linie te
breken en zich' zoo den weg naar Roe
menië te openen. Het concentreeren
van zulke sterke strijdkrachten op een
smal front is voor de Sovjet-Russen
een nieuwe tactiek.
Tot dusver heeft deze evenwel nog
geen succes geh<id, want het Duitsch-
Roemeensche front heeft tegenover de
overmacht nog stand gehouden. Een
groote rol bij de gevechten spelen de
siagvliegers, die aan beide zijden aan
den strijd deelnemen en die van de
door de Duitschers buiten gevechte ge
stelde tanks een groot aantal voor hun
rekening hebben genomen. De strijd
speelt zich af op beide oevers van de
Sereth. ongeveer tusschen Pascani en
Famos.
Afleidingsmanoeuvres.
Verder naar het noorden onderneemt
het Roode Leger minder krachtige aan
vallen. die wel als afleidingsmanoeuvres
bedoeld zijn.
De aanvallen, die de Sovjet-Russen
de vorige week bij Jassy hebben onder
nomen, hadden, naar men te Berlijn
thans aanneemt, hoofdzakelijk ten doel
de Duitsche leiding op een dwaalspoor
te brengen en haar ertoe te brengen
de in het zuiden staande reserve: in
dezen eenen sector in den strijd te
werpen, waarna de Sovjets in den van
reserves ontblooten sector tot den hoofd
aanval zouden overgaan. De aanvallen
aan de Sereth zijn thans van een veel
grootere hevigheid dan die der vorige
week in het gebied van Jassy.
Karpathenpassen het doel?
Vooralsnog spreekt men in Duitsche
militaire kringen nog niet van een Sov
jet-Russisch offensief. Weliswaar be
treft het hier een groot opgezotten aan
val, doch men wil eerst de ontwikke
ling hiervan afwachten alvorens een
oordeel te geven. Men houdt er intus-
schen van Duitsche zijde rekening
mede, dat de bolsjewisten, hun ge
woonte getrouw, op andere punten van
het front aanvallen op grootere schaal
zullen ondernemen. Zelf hebben zij over
hun nieuwen aanval nog met geen
woord gerept. Blijkbaar willen zij. zoo
als dit meestal het geval is, eerst het
resultaat ervan afwachten.
De aanvallen richten zich, zooals van
Duitsche zijde ook verwacht werd, in
hoofdzaak naar het zuiden. Kennelijk
is het de bedoeling eenerzijds zich
meester te maken van de Karpathen-
pas~en, anderzijds door te stooten naar
de Donaumonding. terwijl de strategi
sche opzet ten slotte schijnt te ?ijn,
het afweerfront aan het wankelen te
brengen om de Zuidoost-Europeesche
staten van Duitschland los te kunnen
maken.
Luistert op Zondag 7 Mei van 11.30
tot 11.45 uur over den zender Hil
versum I, op golflengte 415 meter,
naar de stem der SS. Onderwerp:
Rijksgedachten.
De eerstvolgende keuring voor de
Germaansche Weersportkampen is
vastgesteld op Woensdag 10 Mei 1944
van 9—14 uur, Plein 1813 nr. 3, te
Den Haag. In aanmerking komen alle
gezonde jongens, die den leeftijd van
16 jaar bereikt hebben. Profiteer ook
eens van deze 4 weken ontspanning
sport, velddienst, enz. in de prachtige
bergstreken van Duitschland.
Inlichtingen: Aanmeldingsbureau
voor Germaansche Weersportkampen.
Koningslaan 9, Utrecht.
In den nacht van Donderdag op Vrij
dag is Boedapest vanuit de lucht ge
bombardeerd en het Hongaarsche
legerbericht meldt daarover het vol
gende:
In de late avonduren van den 4en
Mei vlogen vele vijandelijke vliegtui
gen ons luchtruim van zuidwestelijke
naar noordwestelijke richting binnen.
Het waren stoorvluchten. Nog tijdens
deze stoorvluchten vlogen vrij groote
vijandelijke formaties uit het zuiden
komend het land binnen en vielen
uit verschillende richtingen de hoofd
stad aan. Tijdens den nachtelijken ter-
reuraanval ontstonden te Boedapest op
verscheidene plaatsen branden en schade
aan gebouwen. Onze jachtvliegtuigen
dwongen den vijand tot den strijd en
ook de luchtdoelartillerie was met goede
uitwerking werkzaam. Tot nu toe is
gerapporteerd, dat verscheidene vlieg
tuigen, werden neergeschoten.
In de vroege ochtenduren van den
p5en Mei vlogen vijandelijke vliegtuigen,
uit het noorden komend, in zuidelijke
richting over Hongaarsch gebied.
Luchtaanval op Mechclcn.
Maandagmiddag werd de reeds zwaar
geteisterde stad Mechelen opnieuw door
Anglo-Amerikaansche bommenwerpers
aangevallen. Hierbij vielen 99 dooden
te betreuren.
Laat in den avond werd ook alarm
gemaakt, en toen kwam zonder onder
breking een ware bommenregen op de
stad neer. Te Mechelen zelf werd de
historische Onze Lieve Vrouwkerk van
Hanswij ck- getroffen. De ernaast gele
gen pastorie is in een puinhoop her
schapen. Een groote onderwijsinrich
ting werd totaal verwoest. In een schuil
kelder, die een voltreffer opliep, wer
den 23 personen gedood. In totaal zijn
waarschijnlijk 3 a 400 burgers gedood.
Luchtaanval op Leuven.
Een groot aantal plaatsen in Vlaan
deren en Walenland zijn Maandagmid
dag en in den nacht van Maandag op
Dinsdag 'gebombardeerd. Vooral Leu
ven heeft vele slachtoffers te be
treuren.
van tijd, kracht en schepping van
ontvankelijkheid voor de hooge waar
den der geestelijke cultuurgoederen.
De middelen tot dit doel zijn: Be
nutting van alle technische mogelijk
heden ter verhooging van omvang en
afzet van een zoo geschakeerd moge
lijke productie. Bevordering van de
techniek en haar grondslagen, het
wetenschappelijk onderzoek, in ver
houdingsgewijs veel grooteren omvang
dap- gebruikelijk was. Oprichting van
dienovereenkomstige instituten en
scholing van begaafden.
Alles wat de menschheid bezit aan
weermiddelen en wapenen, aan fabrie
ken en ateliers schiepen ondernemen
de, moedige, knappe koppen, wier
geest, uitvindingsgenie en onderne
mingslust in deze machines, werktui
gen en chemicaliën stof geworden zijn.
Zonder dezen stroom van geest en
begaafdheid kan-een volk, dat op mo
dern cultuurpeil wil leven, niet be
staan.
Tegenover iedere uitbreiding van
het bevolkingsaccres staat als dwin
gende noodzaak verhooging van de
productie aan bestaansgoederen. Ont
sporingen (overproductie aan de eene,
gebrek aan de andere zijde) moeten
vermeden worden door de leiding van
bekwame technici, die daarbij beslis
singen hebben te nemen naar gemeen
schapsgezichtspunten. onder beper
king van leiding tot het strikt nood
zakelijke.
Door toelating van voordeelen. die
de ondernemingslust prikkelen, moe
ten initiatieven in stand gehouden en
vermeerderd worden. De prestatiestrijd
moet dermate elastisch ingericht wor
den, dat naar het voorbeeld van de
natuur een selectie der bekwaamsten
volgt. Het beginsel, loon naar prestatie,
komt daarin tot zijn recht.
Dezelfde volksche machten, die in
de oudheid Pharao's en Romeinsche
keizers van hun .voetstuk stieten en in
de Middeleeuwen de macht van
koningschap, geestelijkheid en adel
breidelden of geheel vernietigden, zij
zullen thans het klassenbevoorrechte,
kapitalistisch-feodale, asociale systeem
der maatschappelijke wanorde weg
vagen Het inhalen van den socialen
achterstand op den voorsprong dei-
technische revolutie der twee laatste
eeuwen moet het resultaat van dezen
oorlog zijn. Anders stierven millioenen
vergeefs, werd voor niets honger en
ellende geleden werd het offer van
onnoemelijk leed te vroeg gebracht."
HAMA.
VOORPOSTENBOOTEN DER KRIEGSMAR1NE LOOPEN UIT,
NEERLANDS JEUGD STRIJDT VASTBERADEN'
NAAST HAAR DUITSCHE KAMERADEN,
EN VROOLIJK KLINKT VAN BOORD TOT BOORD
WIJ VAREN UIT ROND ZUID EN NOORD;
VOORUIT NU JONGENS, VLUG IN 'T WANT
HET IS VOOR VOLK EN VADERLAND!
Indiensttreding bij de Kriegsmarine is mogelijk voor iederen Nederlander
tusschen 17 45 jaar. Aanmelding» en inlichtingen bij de Marineannahme-
stelle West, Plompetorengracht 24, Utrechtalle Hafen- en Ortskomman-
danturen en hij de verschillende -Meldestellen in Nederland.
De opperbevelhebber der Vereenigde
Japansche vloot, admiraal Koga, is in
de uitoefening van zijn militaire plich
ten in de eerste frontlinie gesneuveld.
De mededeeling van het Keizerlijke
hoofdkwartier omtrent den dood van
den admiraal vermeldt o.m.:
Admiraal Mineitsji Koga, opperbe
velhebber der Vereenigde vloot, is in
Maart 1944 op zijn post overleden, toen
hij aan het front uit een vliegtuig de
operaties leidde. Admiraal Soëmoe To-
joda is benoemd tot zijn opvolger en
heeft zich reeds belast met het opper
bevel over de Vereenigde vloot.
Barnsteenklomp gevonden. Naar uit
Limfjord wordt bericht, heeft een jon
gen daar een stuk barnsteen gevonden,
dat een kilogram woog en van voor
treffelijke kwaliteit bleek te zijn.
Stalin „eereburger". De marxistische
burgemeester van Napels heeft Stalin,
Roosevelt, Churchill. Eisenhower, Mont-
gomery en Clark het eereburgerschap
van Napels aangeboden.
Opbrengst van vruchtboom. - In Vor-
arlborg heeft een 100-jarige appelboom
in een tijdperk van 15 jaar 18.750 kg. ap
pels opgeleverd, wat een jaargemiddelde
van 1250 kg. beteekent. De grootste oogst
was 2600 kilogram.
Secret Service in Peking. In Peking
heeft men verscheidene agenten van de
Secret Service in hechtenis genomen. De
razzia's op vijandelijke agenten worden
nog voortgezet.
Zware verliezen voor partisanen. De
zuiveringsactie op den Balkan heeft se
dert September van het vorige jaar de
communistische benden 70.952 dooden en
63.654 gevangenen gekost. Alleen in de
maand April al verloren de benden
11.224 dooden en 4228 gevangenen.
7 Mei.: Zuu op 5.58, onder 81.16 uur.
Maan onder 6.11, op 20.10.
8 Mei: Zon op 5.56, onde.' 21.18 uur.
Maan onder 6.3S, op 21.24 (9.28 v.m.) I
Naar het Oosten vertrokken.
Dinsdagavond is opnieuw een aantal
Nederlandsche boeren en tuinders naar
het Oosten vertrokken. Ditmaal waren-
het 40 man, allen Nederlanders, die reeds
hun plicht in het Oosten vervulden.
Deze boeren en tuinders vormden in
zeer korten tijd het derde contingent,
dat naar de landbouwgebieden in Oost-
Europa is uitgetrokken, zoodat er thans
in totaal meer dan honderd man op
nieuw zijn vertrokken.
De Nederlandsche boeren en tuinders
zullen thans worden ingezet op bedrijven
van 100 tot 400 ha, dicht bij elkander
gelegen, zoodat weldra gesproken zal
kunnen worden van een Nederlandsch
landbou w-centrum.
Door de Nederlandsche Oost-Compag
nie is met het oog daarop een klein z.g
Betreuungs-Kommando uitgezonden, dat
belast is met de behartiging van de be
langen dezer Nederlanders.
De uitgezohden boeren en tuinders zijn
bijeengekomen in hotel Hof van Holland
te Den Haag. Deze bijeenkomst was be
legd door de afdeeling Oostzorg van het
Nederlandsch Oost-Instituut en had ten
doel de Nederlanders van voorlichting te
dienen en hen op de hoogte te brengen
van de maatregelen te hunner behoeve
genomen. Voorts was gelegenheid om
over den inzet van gedachten te wisse
len en onderling ervaringen uit te dra
gen.
Op het station zijn de Nederlanders uit
geleide gedaan.
Het afscheid was hartelijk en de stem
ming uitstekend, hetgeen weer eens be
wijst, dat de pioniersgeest in ons volk
nog niet uitgestorven is.
BLIJF NIET OP STRAAT STAAN OM
NAAR VLIEGTUIGEN TE KIJKEN'. HET
KAN V HET LEVEN KOSTEN.
Wij hebben er onlangs op gewezen
hoe door een uitgaansverbod voor de
jeugd de goeden met de kwaden wor
den getroffen en de straf voor enkelen
het overgroote deel der goedwillenden
treft.
Men straft hier niet allen omdat men
op deze manier slechts de daders kan
treffen, noch kan men verwachten, dat
de jeugd daardoor diegenen zal aan
wijzen door wier ledrag op straat,
in ijssalons, kroegen of cafétaria's
het overheidsoptreden hoofdzakelijk
werd geoordeeld.
De politie kent de obscure gelegen
heden. kent ook de jeugdige paria's te
gen wier optreden de maatschappij be
schermd moet worden en heeft tot op
sporing en bestraffing daarvan de me
dewerking der betrouwbare Holland-
sche jeugd niet noodig.
x
Toch treft al deze jongens en meisjes
het bevel, dat zij met zonsondergang
binnen moeten zijn, een straf, welke
jongeren veel zwaarder drukt dan
ouderen en die zij als onverdiend en
daarom als onrechtvaardig beschouwen.
Men kan opmerken, dat zij thans ook
niet in de verleiding kunnen komen om
slechte voorbeelden na te volgen, maar
men bedenke, dat door onpsychologi
sche straffen aan de goeden vaak meer
wordt bedorven dan aan de slechten
verbeterd
Wanneer men de jeugd tot verzet en
daardoor tot ontduiking prikkelt, legt
men de kiem voor een misprijzing van
overheidsmaatregelen in de latere ja
ren. welke niet anders dan funest zal
kunnen zijn.
x
Men ziet nu reeds in gemeenten met
een uitgaansverbod voor de jeugd hoe
in do lichte voorjaarsavonden de stra
ten vol vroolijk spelende kinderen zijn,
die op een waarschvnvingssein plotse
ling links en rechts in tuinen verdwij
nen en lachend weer te voorschijn ko
men als het gevaar een agent op een
fiets voorbij is.
Deze kinderen zijn door de. verorde
ning niet „beschermd." maar reeds be
dorven. omdat zij het niet alleen toe
laatbaar. maar vanzelfsprekend achten,
de politie op deze wijze om den tuin te
leiden.
Zal hun respect voor de voorschriften
der overheid later dieper en ernstiger
zijn?
Er is alle reden om daaraan te twij
felen.
x
De jeugd, die in dezen tijd zoo heel
veel moet missen, die opgroeit in een
milieu van zorg en gebrek en in het
drukkend bewustzijn van voortdurend
levensgevaar, heeft meer dan ooit be
hoefte aan sport en spel. aan vrijheid
van beweging, aan een blij en onge
dwongen samenzijn.
In plaats daarvan werden bijna vol
wassen jongens en meisjes om negen
uur naar binnen gestuurd 's zomers
naar warme en vaak ongezellige ver
trekken waar zij van achter de rui
ten naar de wandelaars mogen kijken
x
Vier jaren woedt reeds deze oorlog
en niemand kan voorspellen hoe lang
het nog kan duren eer allerlei verbods
bepalingen niet meer van kracht zullen
zijn.
In deze jaren gaat voor talloos velen
de mooiste tijd van hun jeugd voorbij
en als zij later terugkijken op hun le
ven, zal juist het tijdperk, dat het zon-
Vandaag is het twintig jaar ge
leden. dat Adama van Scheltema in
Bergen stierf.
Deze man was een mensch, die,
wanneer het moest, het minst mak
kelijke deel wist te kiezen. Toen
het ging om een eer vollen loopbaan
als geneesheer of een moeilijk be
staan als dichter, nam hij het
laatste, omdat zijn hart er hem toe
dwong en het leven van een
dichter is zwaarder dan van wifin
ook! Wij mogen hem er dankbaar
voor blijven. Zijn zuivere, vaak
kinderlijk-reine stem heeft door
ons land geklonken, en zij klinkt
daar nóg. Uiterlijke fraaiheid heeft
Adama van Scheltema niet gezocht;
hij heeft zijn rijke ziel weggeschon
ken. zooals zij was, zonder opsmuk,
zonder terughoudendheid. Hij had
bet leven de lucht', de wolken, de
sterren, da regen, de sneeuw, de
menschen en de dieren mateloos
lief en hij heeft daarvan op schoo-
ne en ontroerende wijze getuigd.
Hij was groot als dichter; hij
was bovenal echter groot in dat
gene, waarin een eenvoudig mensch
met een oprecht hart en een eerlijk
geweten groot kan z ij n.
Een man in de wereld te zijn is
goed. maar een „mensch" te zijn is
beter! Adama van Scheltema was
vóór alles een mensch.
OVIDIUS.
VJ
nigste en zorgelooste moest zijn een pe
riode vol angst en gebrek vol voor
schriften en verboden blijken.
In het korte leven van den mensch is
elk uur geluk dat in de jeugd gemist
wordt een verlies van onschatbare
waarde.
Wij hebben er vroeger reeds op aan
gedrongen de uitgaansverboden voor
da jeugd welke men in de eene ge
meente wel en in de andere niet treft
zoo spoedig mogelijk op te heffen,
en gelukkig is reeds een kentering ten
goede te bespeuren.
Troffen deze verboden tot dusver de
jongens en meisjes tot den 20-jarigen
leeftijd vele „meisjes" hébben op
dien leeftijd zelf al een baby' in di
verse gemeenten is een verzachting in
de Bepalingen aangebracht, waarvoor
met algemeene instemming is kennis
genomen.
In Schagen geldt het verbod slechts
tot den 15-jarigen leeftijd, in Utrecht
heeft de politiepresident thans een
nieuwe beschikking uitgevaardigd, zoo
dat de 18- en 19-jarigen niet langer
door de voorschriften worden getrof
fen. de jeugd tot zonsondergang ook
na 9 pur buiten mag zijn en aan
groepen van jeugdige personen collec
tief ontheffing van het verbod kan
worderi verleend.
Moge men ook in Alkmaar 'spoedt?
tot een verzachting der bepalingen ko
men.
Men zal daardoor de politie noodeloo-
zen arbeid besparen, de jeugd niet lan
ger tot verzet en ontduiking prikkelen,
men zal en dat is het voornaamste
de jongens en meisjes van deïetr-Wjet
in hun vrije avonduren nog wat zon
en wat buitenlucht, nog wat vreugde en
ontspanning kunnen geven.
De misdeelde jeugd van dezen tijd
kan daarop meer dan ooit haar rechten
laten gelden.
A.
De Zuidwestpolder.
n.
Om Hoorn.
Tegen de plannen in de omgeving van
Hoorn beslaan ernstige bezwaren, omdat
daardoor de schoonheid van Hoorn langs
het geheele waterfront verloren zou
gaan.- Hoorn, als historisch monument,
zou Hoorn niet meer zijn, wanneer de
thans gedaohte plannen werkelijkheid
zouden worden.
Algemeen wordt een groot meer vóór
Hoorn, waarvan de zuidelijke grens on
geveer loopt van Schardam naar De Nek,
noodzakelijk geacht. De afstand van
Hoorn tot den dijk zal minstens drie
kilometer moeten bedragen. Bij dit plan
moet er voor worden gezorgd, dat 500-
wel bij De Nek als bij Schardam goede
verbindingswegen met den polder ont
staan en dat in verband hiermede ook
rekening wordt gehouden met den we
genaanleg in den polder, wat mogelijk is,
omdat de indeeling van den polder nog
gemaakt moet worden. De regeling is
noodig voor Hoorn als centrumplaats.
Om de strakke eentonigheid der lange
dijken te breken moet getracht worden
om door opspuiting van bagger te be
vorderen, dat een goede bodem ontstaat
voor een begroeiing met houtgewas en
riet of met een ter plaatse geëigende,
juiste vegetatie, terwijl voorts hier en
daar ook door opspuiting eilandjes zou
den kunnen worden gevormd, die
voorzien van een passende beplanting
mede het landschapsschoon zeer zouden
kflnnen verhoogen.
Van Hoorn naar Enkhuizen wordt een
breed boezem- en vaarwater langs de
kust noodig geacht, met hier en daar
smalle meren tengevolge van de bochten
in den dijk. Ook dit kustgedeelte moet
met zorg. door aanplanting van passend
houtgewas, riet enz. tot een schoon ge
heel gemaakt worden
Om het geheele kanaal- en merenplan
tot volle schoonheid te brengen, wordt
het gewenscht geacht reeds nu een land-
schapsdeskundige aan te stellen, die zoo
wel voor de randen als voor de op te
spuiten eilandjes een grondige studie
maakt, zoowel van de indeeling als van
de latere beplanting. Deze arbeid moet
reeds nu worden begonnen, opdat
vanaf het begin der droogmaking aan dit
punt de volle deskundige aandacht kan
worden geschonken.
Het plan. om ter vervanging v^n het
randkanaal van Hoorn naar Enkhuizen,
een groot boezem- en scheepvaartkanaal
door het zuidelijk deel van Drechterland
te maken wordt afgekeurd. Voor dit ka
naal zou een strook gronds ter breedte
van 107.90 meter noodig zijn; het kanaal
zelf zou 56.50 meter breed moeten wor
den; voor het geheele kanaal zou onge
veer 110 H.A. land vereischt worden. De
schoonheid van dat mooie gedeelte van
West-Friesland zou door een dergelijk
kanaal ernstig worden geschaad.
Aangaande de plannen voor den Zuid
westpolder, voorzoover deze betreffen 't
IJ-meer en de Gouwzee, sluiten boven
genoemde organisaties zich geheel aan bij
het door de Verbonden Nederlandsche
Watersportverenigingen aan den Dienst
der Zuiderzeewerken uitgebracht advies.
Vertrouwd wordt, dat het streven om
mede te werken tot het verkrijgen van
een schoon geheel overal waardeering en
medewerking zal genieten, omdat het
geen beoogd wordt van zoo groote waar
de is voor nu en voor de toekomst
van land en volk. Gezien de
kosten aan de droogmaking verbonden,
die door het Rijk moeten worden ge
dragen, mag op die waardeering en
medewerking ten -voile aanjpraak wor
den gemaakt. Te meer, omdat genoemde
kanalen en meren gelegen zijn in de
onmiddellijke nabijheid van het dichtst
bevolkte gedeelte van Nederland Am
sterdam en omgeving en daarom ook
van groote beteekenis als recreatie-oor
den en voor de beoefening van de water
sport.
De Commissie voor Landschapsschoop
in Hollands Noorderkwartier vraagt, voor
dit alles uw belangstelling en uw mede
werking.
Namens de Commissie,
G. NOBEL. Voorzitter,
te Lutjewinkel.
Th. P. H. WORTEL, Secretaris,
Bergerweg 78, Alkmaar.
Zooals op Vrijdag jl. werd gepubli
ceerd, zou op Zaterdag 6 Mei de tweede
boterbon voor het tijdvak van 30 April
tot en met 13 Mei '44 worden bekend
gemaakt. In verband hiermede wordt
thans de bon „Boter 19b" aangewezen.
Deze bon is geldig tot en met 13 Mei a.s.
en geeft, evenals de reeds aangewezen
bon „Boter 19a" recht op het koopen
van 125 gram boter of 125 gram mar
garine of 100 gram bak- en braadvet of
100 gram rundvet. Men houde er reke
ning mede, dat men genoegen zal moe
ten nemen met het artikel, hetwelk de
handelaar in voorraad heeft.
Zooals reeds is geschied met de IJssel-
rceervisscherij is thans ook blijkens
in het -Voedselvoorzieningsblad opgeno
men verordeningen van het Bedrijfschap
voor Visscherijproducten uitoefenen
van de zee- en kustvisscherij van een
vergunning van dit bedrijfschap afhan
kelijk gesteld. Aan de vergunning kun
nen voorwaarden verbonden worden. De
nieuwe verordeningen regelen tevens
den aanvoer van visch door zee- en
kustvisschers.
Belanghebbenden kunnen in een offi-
cieele publicatie nadere gegevens vinden.
ADRESVERANDERING COMMIS
SARIAAT VOOR DE BELANGEN VAN
DE V.M. NEDERL. WEERMACHT.
De Commissaris voor de Belangen
van de v.m. Nederlandsche Weermacht
te 's-Gravenhage, Lange Voorhout 7,
maakt bekend, dat met ingang van 1
Mei 1944. een gedeelte van zijn
Commissariaat is verhuisd naar Velp.
Het postadres is te rekenen van ge
noemden datum af: Waldeck Pyrmont-
laan 5 te Velp.
NIEUWE POSTZEGELS.
In de serie nieuwe frankeerzegels
met gfbeeldingen van zeehelden zullen
15 Mei as. verschijnen de zegels van
17'/, en 22cent. respectievelijk met
afbeeldingen van W. J. van Gent en
Corneiis Evertsen, in grijs-blauwe en
oranje-roode kleur, ontworpen door
Hubert Levlgne en Kuno Brinks. De
serie Is thans, op den zegel vpn 35 cent
na. volledig.
