IK PROEF KLAROEN K Als u een boet koopt KAHREL De Nederlandsche Omroep als volksvriend en volksopvoeder. KITSQH en KUNST. VIRGINIA Een VIVO-kruidenier zet steeds alle zeilen bij, om (J In dezen tijd een goede gezinsvoeding mogelijk te maken! ALKMAAR Niemeijer's Een ^Ueile P°k''' Ben Royaards fooneelleider in Amsterdam. DE PLOEGER. Dr Frederik van Eeden in hét dagelijksch leven VIRGINIA van. H-O of QUAKER T LEVENSMIDDELEN-WINKELS KOFFIESURROGAAT VAN n d« Waag, dia iqi onrerbrekclijk mat el kaar verbonden ea ronder elkaar ondenk baar. Evenmin alt do Nederlander zonder ign dagelykaeh kopje troott, waarvan hij ook nn nog genieten kan, dank zij koffiesurrogaat met het Oorlogsgevaar Daar komt het op neer, indien men nalaat in dezen oorlogstijd een molestverzekering te flui ten. Het is een „gok" en de „inzet" daarbij is dikwijls het geheele aardsche bezit van den speler. Gij sijt geen speler 1 Verzeker daarom zonder uitstel Uw bezit tegen oorlogsschade. Qndirl. Ntdtrlandseht Molestverzekirlng Ml]. Kant. A'dam, Keizarsgr. 399, Tel. 303J8 GOEDE RISICOVERDEELING R Heelt het zin, thans over de ver houding Omroep en Vollt,> over een oogenschijnlijk thana zoo op den achter grond staand begrip als „Cultuur" te spreken? Heeft het zin, thans te verwij len bU wat de groote geesten op muzi kaal en letterkundig gebied ons te zeg gen hebben; stil te staan bij den ster kenden. gtimuleerenden invloed, welke van hun grootsche en sprankelende wer ken kan uitgaan? Werken, wier klank en woordrijkdom de Nederlandsche Om roep ook nu nog, voor grooter audito rium dan wie en waar ook mogelijk is, lederen dag uitzendt? Heeft hét zin, nu, nu slechts voor ruim een derde van het oorspronkelijke aaijtal luisteraars een direct contact met den Omroep vle den luidspreker mogelijk is en bij de anderen het verdriet om het verlies van hun trouwe huisgenoot bet radio-toestel" nog niet geheel gestild is, ons bezig te houden met den Omroep als volksvriend? Een vriend, die Juist nü ons Volk op de hoogte zou kunnen hou den van wat de ontladingen van mili taire krachten tot resultaat hebben? Een volksvriend, die de spanning van het oogenbllk, welke ieder menschenkind on dergaat, zou weten te ontspannen door een gepast luchtigen toon in lied en muziek een tot verstilden glimlach en innerlijk evenwicht leidend warm, men- schelijk woord? Ja, heeft £et zin. nu de gedachten te wijden aan en feiten te stellen over de taak, welke de Nederlandsche Omroep niet alleen als volks vriend, maar ook als volks opvoeder heeft? Zeer natuurlijk is de reactie van dui zenden, die de vraag naar den zin van vele dingen, die buiten de eigen directe waarneembaarheid en belangensfeer plaatsvinden, ontkennend. Zeer begrijpelijk Is het, wanneer hon derden de hierboven gestelde vragen met betrekking tot „de radio" met een schou derophalen voorbij zouden gaan. omdat zij „toch niet kunnen luisteren". Wat het luisteren betreft; goede buren en burendienst is het, dat bewoners van huizen waar radio-aansluiting bestaat, buurtgenooten inlichten over de belang rijke dingen, die op korteren termijn dan via het Dagblad mogelijk is via den Omroep aan de burgerij moeten worden medegedeeld. En in ontwikkeling is het gebruik, dat kennissen en vrienden "it één buurt, bij een centrale-bezitter samenkomen om de belangrijke programma's te beluisteren. Ruimer kan de praktijk van het luiste ren naar de nieuws-, ontsoannings- en cultuurbron, welke de Omroep is, op het oogenblik niet liggen. Waar cijfers een taai kuntfen spreken, daar zwijgen ze niet. Het aantal centrale-aansluitingen dat langzaam maar zeker stijgt kan met de nog aanwezige toestellen thans op ongeveer 600000 worden geschat. Het gemiddelde Nederlandsche gezin overeenkomstig statistische gegevens op vier personen stellend en er daarbij van uitgaand, dat per 2 gezinnen gemiddeld 5 personen den leeftijd hebben om te kunnen luisteren, beteekent dit, dat nog steeds 1.500.000 Nederlanders direct naar den Nederlandschen Omroep kunnen luisteren. Maar de werkelijke „actie-ra dius" van den Omroep grooter; door het meeluisteren en het doorgeven van nieuwsberichten en meeningen over uit zendingen blijft voor een belangrijk deel van ons Volk de inhoud en de strekking vap de Omroep-uitzendingen niet ver bórgen. Wie gemeend zou hebben, dat door het wegvallen van een groot deel van de lulstermogelijkheid ons volk zou vervreemden van zijn Nederlandschen Omroep, heeft zich vergist. De Invloed van de radio. En des te sterker spreekt dit, naar mate men duidelijker leert zien. dat de feitelijke doorwerking van de stem van den Omroep zeer diep is, dat de directe en indirecte invloed van „de radio" in het algemeen en van den Nederland schen Omroep in het bijzonder, op ons volk zóó groot is, dat zij den invloed van elk ander verspreidingsorgaan verre te boven gaat. Een invloed, dien alle Nederlanders, ook zU. die niet in het bezit van een In de plaats van Cor van der Ijugt- Melsert, die, naar wij reeds gameid hebben, met Ingang van 1 Aug. a.s. als intendant van den hoofdstedelijken stadsschouwburg zal aftreden, Is tot artistiek leider benoemd de heer Ben Royaards. De nieuwe functionaris is door vele en hechte banden aan het Nederlandsch tooneelleven verbonden. Zijn vader dr Willem Royaards, die een goede tien jaar geleden in het buitenland overleed, was geruimen tijd d e Ne derlandsche regisseur van grooten stijl' Zijn Shakespeare-voorstellingen o.a. worden nog heden ten dage met eere en bewondering genoemd. Hoewel de groote kracht van dr Royaards op het gebied van de regie lag, heeft hij toch ook als acteur en vooral in ka rakter- en. costuumrollen opmerke lijke creatie^ ten tooneele gebracht. De moeder van Ben Royaards, meVrouw Jacqueline RoyaardsSandberg, maak te vooral naam als de vertolkster van de Badeloch-figuür uit Vondel's Gijs- brecht van Aemstel, waarinzij vooral op het declamatorisch element den nadruk legde. Ben Royaards trad in he' huwelijk met de Nederlandsche actrice Georgette Hagedoorn, die reeds op de Amsterdamsche Tooneelschool een ta lentvolle en - veelbelovende leerlinge was. Zij heeft echter weinig de gele genheid gehad in Nederland op te treden. Dit was dan ook mede één der rédenen, dat Royaards en zijn jonge vrouw bèsloten naar België te trekken waar, onder Joris Diels, de Koninklijke Schouwburg te Antwerpen hun betere kansen bood. He' noodgedwongen ver trek van het echtpaar Royaards— Hagedoorn naar den vreemde was ken schetsend voor den toestand van ver val, waarin het Nederlandsch tooneel destijds verkeerde. Wat zal thans de taak vafj Ben Roy aards worden? Hij heeft niet den titel van intendant van den stadsschouw burg. dien zijn voorganger had; hij Is rtistiek leider. In feite blijken echter beide benamingen het zelfde begrip te dekken, Financieele verantwoordelijkheid zal Ben Royaards en dit Is uiteraard zeer gelukkig - niet behoeven te dragen. Hij kan zich onbelast met problemen van geldellj ken aard, rustig aan zijn kunstzinnige bedoelingen wijden. Zijn voornaamste arbeid zal bestaan in het uitkiezen van de te spelen stukken en het aanwijzen van de regisseurs. Ben Royaards staat op het van vele zijden reeds jaren verdedigde standpunt, dat de regisseur van een stuk zoo min mogelijk zelf moet optre den. Natuurlijk zal niet altijd aan dien gulden regel vastgehouden kunnen worden. En Ben Royaards kondig» zelf reeds de uitzondering aan, wanneer hij vertelt, dat hij voornemens is een geheel nieuwe opvoering van Gijsbrecht van Aemstel te brengen waarin hijzelf de hoofdrol zal spel;n. Voorts is hij voornemens Shakespeare, Goethe en Vondel te gaan spelen en ronduit ver klaart hij. dat het zijn streven is ook de jeugd een hehoorlijke kans op de planken te geven. H. P. VAN DEN AARDWEG. aansluiting zijn, b.v. kunnen vaststel len, ais zU zich realiseeren, dat vrijwel iedereen b.v. precies weet wat voor be langrijke dingen de radio gezegd heeft over den stand der oorlogvoering, ter wijl van diezelfde „iedereen" slechts een deel naar den Omroep kan luiste ren. Ook de algemeens bekendheid van melodieën, zangers en persoonlijkhe den, die alleen via de radio be kendheid verworven kunnen hebben, spreken boekdeeien over den werkelij- I ken invloed van den In zUn mogelijk heden thans zoo beperkten omroep op het volk. Om nog niet te spreken over de be langrijke bijdrage, die de radio levert tot het vormen van het volksoordeel over de groote vraagstukken van den dag. Aan het einde van dezen oorlog zal de volledige bijdrage van de radio tot het eindresultaat van den oorlog eerst in vollen omvang bekend engewaar deerd worden. Maar slechts in de laatste plaats zijn het deze feiten, die een duidelijk „Ja!" rechtvaardigen op de vraag, of het zin heeft ons Juist nü bezig te houden met den Nederlandschen Omroep als volksvriend en volksopvoeder. Temidden van de gigantische worste ling der militaire grootmachten der we reld vindt nog een andere, niet minder geweldige worsteling plaats. Het is de worsteling in hart en geest van lederen Nederlander, Ja van iedereen, die uit eindelijk Europa zijn moederland kan noemen. Ongekende millioenen behooren hiertoe. Iedere blanke, hier in Europa en in ^mertka, in Australië en in het Oosten, aan Noord- en Zuidpool waar ook blanken leven en strijden zij heb ben. vaak door verre voorouders, het avondland Europa als moederland als gebied waaruit hun bloed stamt. Onweerstaanbaar zal zich in de harten van al die millioenen de niet loslatende vraag nestelen naar het „waarom" van dezen in wezen waarzinntgen oorlog, waarin het meest waanzinnige is, dat het nu juist de hoofdzakelijk uit menschen van uiteindelijk Eurppeesche afkomst gevormde Engelsche 'en Amerikaansehe' legers zijn, die dit oorspronkelijke moe derland trachten te vernietigen, terwijl in het Oosten een aan ons vreemde Aziatische macht, met haar uit diepe oer- gebieden samengetrokken millioenen-)e- gerscharen, dit Europa aan den anderen kant onder den voet dreigt te loopen. „Is dit .nu een probleem, dat past in de beschouwing over den Omroep?", zal menig lezer vragen. ■Ta! Dit ls een probleem, dat wezen lijk in een Omroepbeschouwing past. Want waar het besef van het onwe zenlijke van den oorlog ln het Westen doordringt en het gevaar van het Oos ten herkend wordt, daar groeit na tuurlijkerwijze het besef van en de waardeering voor het eigene. Het na tuurlijke instinct tot zelfbehoud dringt door en doet de lang met het stof der onachtzaamheid bedekte waarden van ons eigen wezen zien in den glans van het dierbare, het onvervangbare, het levensnoodzakelijke. De hunkering naar de zelfherkenning, naar het zichzelf worden, Is de basis waarop de taak van den Nederlandschen Omroep als vriend en opvoeder van het Neder landsche volk rust. Omroep-taak. Ons volk vóór te gaan ln de herken ning 'van het eigene, het inzicht te ge ven tn de waarden, die ons heilig zijn, omdat zij onzen levenszin en levensmo gelijkheid bepalen, is de opgave welke de Nederlandsche Omroep te vervullen heeft. Talloos zijn de wijzen, waarop de Om roep in dezen geest zijn taak volbrengt. Bekend is bijvoorbeeld ln ons volk het gebrek aan muzische opvoeding, welke tot resultaat heeft, dat té veel menschen een zekeren „angst" bezitten voor de klassieke, In den volksmond „zwaar" ge noemde muziek. Het is zeker niet in de laatste plaats de verdienste van den Ne derlandschen Omroep, dat thans een merkbare kentering intreedt. Anderzijds is het streven, de ln ontaarde vormen geraakte vermaaks- en ontspanningsmu- ziek weer in natuurlijker, bij onzen aard en aanleg passende, banen terug te leiden, een algemeen bekende activiteit van den Omroep. Een ook buiten de di recte luisteraarskringen bekend gewor den serie uitzendingen (waar binnenkort de 100ste van gegeven wordt! zijn de uitzendingen „Nederlandsche Volksklan ken". In deze uitzendingen die overal slechts Instemming verwerven en waar bij de luisterdichtheid recordhoogten be reikt ls het streven naar het terug leiden van den volkssmaak tot het eigene zeer consequent waar te nemen. Ook met de uitzendingen onder den titel „Het jonge Hart" is bewust den weg ingeslagen, welke leidt tot verhef fing van het smaakgevoel van onze jeugd boven het niveau, waarop het zich vóór dezen oorlog bevond. Talloos zijn de tastbare bewijzen van de resultaten van het opbouwende cultuurwerk, dat de Omroep doet. Nog een enkel voorbeeld: ieder kent het beruchte lied ..Ouwe Taaie" Een dergelijk onzinnig, inhoudloos deuntje zou In de jaren vóór den oor log zonder slag of stoot, zonder eeni- gen weerstand van het volk uit, zijn „zegetocht" door steden en dorpen ge maakt hebben. Maar het ls mede een gevolg van de muzische opvoeding van den Omroep, dat deze „zegetocht" overal hindernissen vond en nu reeds is „doodgeloópen" De grootste en belangrijkste hindernis lag in 'het hart van het volk zélf dat instinctief voelt, dat een dergelijk „lied" ons volk niet waardig is. omdat het in zijn wezen nog steeds het sterke en hoop gevende bewustzijn van innerlijke grootheid voelt. Éénmaal zal deze oorlog voorbij zijn Dan zal geheel Europa en dus ook ons Und óf ondergaan ln een totalen chaos, öf het zal zich. na zich od den rand van den afgrond bezonnen te heb ben, ln een trotsche zelfherkenning op heffen en zijn waarde als cultuurcen trum der wereld op Indrukwekkende wijze bevestigen. Overal ln Europa staan radiozenders. Ieder van hen vertolkt de stem van het eigen volk. Éénmaal zal het, naar wij vertrouwen, zoover zijn, dat hun samen klank een machtige, sterke symphonie van levenswil en levensdurf aan de we reld zal doen hooren. Een symphonie, opklinkend uit de dan tezamen ge brachte volken, die elkaar ln den bitter- sten nood van den strijd om het zijn of niet-zijn gevonden hebben en met el kaar een grootere eenheid zullen schep pen. Eén van die radiozenders die van den Nederlandschen Omroep ver spreidt de uit ons volk gegaarde klan ken. Radtomenschen nijvere. Immer be zige werkers scheppers op allerlei ge bied, bewegen zich ln een zeer ruim geestelijk gebied. Hun gezichtseinder is ruim, reikt ver ln de toekomst En ln die toekomst zien zij hun volk voort gaan op den weg van zijn geschiedenis. Zij zien het als hoogwaardig volk ver der groeien, verlost van alle leegheid en franje, welke het zoolang ontsierd heeft De taak van deze menschen, die als arbeidsgemeenschap den Nederlandschen Omroep vormen, ls zwaar. Maar juist nü zijn zij zich meer dan ooit bewust van hun grootsche opgave. En daarom kan gezegd worden, dat het zin heeft om thans stil te staan bij het werk van den Nederlandschen Omroep. Een werk dat hem onzen Nederlandsehen Omroep eenmaal door het gansche volk zal doen erkend worden als volksvriend en volks opvoeder. door A. Roland Holst. Ik vraag geen oogst; ik heb geen schuren, ik sta in uwen dienst zonder bezit. Maar ik ben rijk in dit: dat ik den ploeg van uw woord mag besturen, en dat gij mij hebt toegewezen dit afgelegen land en deze hooge landouwen, waar als in het uur der schafte bij de paarden van mijn wil ik leun vermoeid en stil de zee mij zichtbaar is zoover ik tuur. Ik vraag maar een ding: kracht te duiden dit besef, dat ik geboren ben in 't najaar van een wereld en daarin sterven moet. Gij weet hoe, als de ritselende klacht van die voorbije schoonheid mij omdwerelt, weemoed mij talmen doet tot ik welhaast voor u verloren ben. Ik zal de halmen niet meer zien noch binden ooit de volle schoven, maar doe mij in den oogst geloven waarvoor ik dien Opdat, nog in de laatste voor, ik weten mag dat mij uw doel verkoor te zijn een ernstig ploeger op de landen van een te worden schoonheid; eenzaam tegen der eigen liefde dalend avondrood die ziet beneden aan den sprong der wegen de hoeve van zijn deemoed, en het branden der zachte lamp van een gelaten dood. Uit „Voorbij de wegen". film, de radio en de persen (voor het drukken van een nummer van een Ame- rikaansch Zondagsblad, dat na een week waardeloos wordt weggeworpen, moet een bosch van 30 H.A. gekapt worden om voor het drukken voor zoo'n blad het benoodigde papier te verschaffen) brach ten een sensatie, die de spankracht van den geest te boven gaat. Het behoeft dus geen verwondering te wekken, dat de groote massa niet in staat is kitsch van kunst te onderscheiden. De tijd om in stilte eigen ziel te beluisteren en de na tuur te leeren verstaan, ontbreekt door de sensatiebevrediging te eenen male en wanneer er nog eens een enkele maal een boek ter hand genomen wordt, dan wordt er naar een of ander prul gegré pen, dat slechts uit winstbejag werd ge drukt ln plaats van naar een werk. waardoor men het rhythme van de taal kan leeren verstaan. Massa en Kunst. Het is vaak beschamend met hoeveel gemak de massa w.o. ook de weten schappelijk gevormden over kunst oor deelt, eenvoudig, omdat ze niet wenscht te erkennen, geen gevoel voor een werk van kunst te bezitten. Voor een groot deel is dat het gevolg van het feit, dat wij te veel naar het koele verstand zijn opgevoed en daardoor niet begrijpen dat fn tien kunstenaar kwaliteiten van hóoger orde aanwezig zijn, die zijn werk be- heerschen. Een lichtpunt is, dat vele eenvoudigen uit ons volk toegankelijk blijven voor het werk van de scheppende kunstenaars en tot de erkenning komen «van het groote verschil tusschen kunst, het pro duct der gevoelsfeer en het product dei- techniek, het voortbrengsel der denk sfeer, om over kitsch maar te zwijgen. Want het product der techniek, dat zijn glorie ontleent aan het moment, waarop het aan de tijdelijkheid wordt geschon ken om die reeds weer bij de verschijning van het* volgende verbeterde product te verliéken, ls nog geen kitsch, maar kan voor een korte stonde zijn schoonheid uitstralen. Men denke maar eens aan een nieuwe auto die reeds na een paar Jaar door de verschijning van volmaakter wa gens haar schoonheid heeft ingeboet Kitsch nu is niets, omdat het bedrie gelijk op kunst poogt te gelijken en de ziel van den schepper mist. Wij wezen ln een vorig artikel reeds op het gevaar, dat thans door de gemakkelijke verkoop baarheid dreigt, waardoor zelfs kunste naars. in staat om goed werk te maken zich laten vjrleiden tot het vervaardigen van ziellooze „verkoopertjes." Wanneer wij bedenken hoe groot de strijd in het leven voor den kunstenaar is. dan hebben wil zelfs niet het Techt hem daarover hard te vallen, maar die nen wij tot het besef te komen, dat de samenleving aan den kunstenaar meer verschuldigd is dan ze hem tot nog toe bood. Een volk toch leeft door zijn kun stenaars voort en reeds daardoor dienen zij de gemeenschap. Het is dan ook ver blljdend. dat steeds weer uit ons volk de ionge kunstenaars naar voren komen bezield met een machtige drift uit hun zieleleven en een energieke overtuigings- I kracht om de in hen sluimerende gave in een daad om te zetten en het gansche leven ln hun werk te weerspiegelen. Ons volk heeft aan zijn kunstenaars veel goed te maken en daarqm moetei wil hen om hun talenten eerën en hei zeker niet, omdat zij vaak voor hun kunst hongeren, geringschatten. door DIRK KLOMP. Wat ls kitsch? Deze vraag wordt thans, nu ons volk weer in breede lagen belang stelling voor kunst toont, zeker wel door velen gesteld. In het algemeen zal men op deze vraag wn antwoord krijgen, dat kitsch gelijk is aan ersatz en dus geen kunst, want kunst komt van kunnen: levend zijn. Een geestig man, die men eens een definitie vroeg van kunst, antwoordde: ..Kunst is wat je niet kunt, want als je iets kunt is het geen kunst meer." Hoewel er in beide antwoorden een kern van waarheid ligt, komt men er toch niet verder mee en dit is wel even zeer het geval met de definitie: „Kunst ist was die groszen Künstler machen." al valt tegen de juistheid daarvan, niets in te brengen. Kitsch nu heeft in ieder geval niet met de kunst gemeen, dat het uit den inner- lijken drang om te scheppen vervaardigd is. Maar aangezien het zich aan de massa voordoet als kunst is het voor velen moeilijk kitsch van kunst te onderschei den. Door alle tijden heen is gebleken, dat slechts een deel der menschheid ontvan kelijk is voor kunst. Slechts zij die de verschijning van de kunst als iets eigens, iets ongemeens in het leven aanvaarden, zijn toegankelijk voor kunst. Het begrij pen van kunst gaat minder langs den in- tellectueelen weg van het denken dan wel langs den emotioneelen weg van het gevoel. De kunst is meer dan de bewerkte ma terie. De bewerkte materie is nas kunst als de bewerker van het levenlooze ding iets van zijn eigen leven heeft kunnen geveft. Kunst is ook afhankelijk van den algemeenen maatschappelijken bloei. Radio en Film. Ons leven is voor een groot gedeelte met kitsch gevuld. De radio neemt een belangrijke plaats in, voldoet in hooge mate als uitzender van mededeelingen, doch wie bekend is met de muze der muziek weet, dat op dit terrein de radio slechts ersatz is, al was het alleen maar omdat men bij het uitzenden van een concert door de radio de bindende kracht mist, die uitgaat van bet tezamen komen in de concertzaal. In de middeleeuwen bestond een syn these tusschen de groote bindingen in de samenleving; Godsdienst. Economie en Staatkunde. Daardoor hadden de men schen toen begrip van stijl en was het handwerk, dat toen gemaakt werd, goed In onzen tijd is dit verloren gegaan De Lodewijk van Deijssel schrijft in „De Gids" zijn herinnerin gen aan den dichter-prozaïst In het Juni-nummer van „De Gids geeft de nestor der Nederlandsche let terkundigen, Lodewijk van Deijssel, zijn herinneringen aan wijlen dr. Frederik van Eeden. Herinneringen is misschien wat weids gezegd. Want Van Deijssel, die eenmaal met Kloos, Verwey en Van Eeden in innige wapenbroederschap stormgeloopen heeft tegen de „predi kantenpoëzie" van vóór 1880, zal stel lig meer. en wellicht ook gewichtigere, herinneringen hebben aan Van Eeden dan die, welke hij thans in het genoem de Gids-nummeï gepubliceerd heeft. Tóch- werpt Van Deijssel in enkele regels een merkwaardig, en voor velen nog onbekend, licht" op den idealist van Walden. Men kent Van Eeden en ik spreek op het oogenblik zeer huiselijk uit zijn werk en ook wel van de van hem bestaande portretten als een ern stig, een „gerimpeld" man. Van Deijs sel verhaalt ons hoe de schepper van den „kleinen Johannes" en het trieste, maar melodieuze „Ellen" met zijn licht grijze zomerpak en de bloem in het knoopsgat „lichtelijk neigend was naar het dandylike" Hij vertelt, dat Fre derik van Eeden een man was. niet alleen in staat fot het schrijven van gevoelige verzen en wijsgeerig en we tenschappelijk proza, maar evenzeer tot het verrichten van behoorlijke sport prestaties, hockéy, tennis. Voor Van Eeden begon /de dag dikwijls met zwemmen in de open lucht vtat hij een tijdlang deed in gezelschap van dr. Herman Gorter en daarna begaf hij zich naar Amsterdam, waar hij. teza men met dr. Van Renterghem, in de Van Breestaat een kliniek voor ziels zieken leidde, 's Avonds zat hij te Bus- sum aan clen maaltijd met logé's en één-dags-gasten en bracht verder den avond tot half tien met hen door; om streeks dien tijd trok Van Eeden zich terug in zijn studeerkamer, nam de pen op en vervolgde zijn roman of drama met dezelfde dadelijke gemakkelijk heid, waarmee men volgens Van Deijssel even een klein briefje zou hebben geschreven. Zooals ik reeds aanduidde, gaat Van Deijssel niet diep in op de persoonlijk heid van den waarschijnlijk veelzijdig- sten auteur, dien wij ooit gehad heb ben. maar hij onthult hem ons wel in enkele zeer menschelijke trekken. v. d. A. PROVINCIALE PUBLICATIE VAN HET DEPARTEMENT VAN LANDBOUW EN VISSCHERIJ. Inschaling rundvee. De Provinciale Voedselcommissaris voor Noord-Holland maakt bekend, dat circa 15 Juni a.s de controle op het inge- schaarde rundvee volledig zal plaats vin den. zoodat een ieder, die geen vergun ning tot inscharen heeft aangevraagd, in moeilijkheden zal geraken. Daarom wordt geadviseerd, dat zij. die eenig rundvee dus zoowel -jongvee, melkvee als ander rundvee, al of niet uit het inundatie-ge bied afkomstig, zonder vergunning, bil derden hebben ondergebracht, zich on middellijk tot den Plaatselijken Bureau- houder wenden, waaronder zil ressor.tee- »*en. om alsnog een zoodanige aanvrage in te vullen en te onderteekenen. Doo^ den Plaatselüken "RTreauhouder zal een ontvangstbewijs worden afgegeven, waar uit blijkt dat de goedkeuring op de in- «•oharine ie aangevraagd. INLEVERING FNOTTr-rFFORMULIEREN SUIKER. Detaillisten, die geregeld consumenten bonnen voor suiker inlAveren dienen bn de inlevering in het tiidvak van 12 tot en met 1fi Juni 1944 een enoueteformuliev MD 283-02 van de distributiediensten ontvangst te nemen Aan de hand va de aan de achterziide van bovengenoemd^ formulieren geplaatste toelichting, moeten de detaillisten deze formulieren invullen en gelijktiidig met.de inlevering van bon nen van 19 tot ennnet 23 Juni 1944 bij de distributiediensten inleveren. Onder con sumentenbonnen worden ook begrepen "antsoenbonnen en Duitsche bonnen. D^ distributiediensten zullen aan detaillisten die verzuimen bedoelde enaueteformulie ren in bovengenoemd tiidvak in te leve ren, geen toewüzineen suiker meer uit reiken OFFÏCIEELE PUBLICATIE. Wijzigingen systeem inneming granen, zaden, peulvruchten. In het sedert 1939 geldende stelsel van Inlevering voor de akkerbouwgewassen zullen voor den oogst 1944 eenige wijzi gingen worden gebracht. De hoofdWiizi- gingen zijn. dat het zwaartepunt der contróle. dat tot nu toe lag bij het dor- schen. zal worden verlegd naar een taxa tie van den oogst en dat aan den teler meer belang wordt gegeven om a?n de uitvoering der maatregelen zijn algehee- le medewerking te geven De groepen, waarover deze mededeeüng handelt, zijn* Groep 1: oliehoudende zaden: groen 2: tarwe, rogge, erwten: groen 3: gerst haver, veldboonen: eroep 4: stamboonen Later zal een mededeeling verschijnen over de regeling voor aardappelen. Plaatseliike deskundigen uH de distric ten zullen de bedrilven. óf in hun ge heel. soms ook voor elk gewas afzonder lijk. in klassen indeelen Hierbli wordt rekeping gehouden met de bodemkwali teit. verhouding tusschen kadastrale en gemeten maat. stand var» opwassen e.d. Zoodra. ongeveer ten tiide van bet oogsten, is vastgesteld hoe boog in een beoaald gebied de normale opbrengsten zullen liggen, zal voor do klasse, waarin de gemiddelde bedrijven worden ee- nlaatst (klasse KM in kilogrammen per ha. een hoeveelheid worden beoaald die de teler tenminste zal moeten leveren Voor de hoogere en lagere klassen zul- 'en deze hoeveelheden ner kiese*» ino kg hooger of lager worden gesteld Nada» de klaesifioatie aan d®n teior Is bekend gemaakt, zal deze na verffcluking met fl® bedrilven uit zon district hiertegen in beroep kunnen komen, waarvoor formu lieren bü den p B.H zullen zün te ver krijgen. De herklassificatie kan worden gevraagd van de gewassen van groep 1 en^of-'van die vMÏ groenen 2. 3 en 4 sa men. De kosten hieraan dlr f 10 Der ha. of gedeelten van een ha. be- teeld met gewassen uit de groen of gro*> Den. waarvoor bet beroen is aangevraed 'Dit bedrag wordt gerestitueerd »nd*A?- de teler in het gelük wordt tTo<ft>irl Tn- dien het bedriif méér opbrengt dan dn vastgestelde minimümhoeveelhrdnn. zat de teler van dit meerdere de helft mogen behouden en voor zijn hulsgenooten, zijn arbeiders en zijn bedrijf mogen gebrui ken. Voor de gewassen van groep 1 geldt dé bepaling, dat de geheele gedorscht* hoeveelheid moet worden ingeleverd Voor de helft van het boven het mini mum geleverde ontvangt de teler bonnen voor geraffineerde soüsolie terug. Als 'n teler bij een benaald product niet aan zijn verplichting kan voldoen, zal bij van een ander product uit dezelfde groen bet ontbrekende kwantum mogen bijleve ren Deze verwisseling is toegestaart voor ten hoogste 1/5 deel. De gewassen van groep 2. 3 en 4 mogen met toestemming van den Plaatselijken Bureauhouder ook onderling worden geruild, eveneens voor ten hoogste 200/0. Bij deze laatste verwis seling staat mo kg. nroduct van groep 2 gelijk met 125 kg van groep 3 en 80 kg van groep 4. Bij de klassificatie is 't natubrliik niet mogelijk, alles tot de laatste kilogram nauwkeurig te ramen. Het is zeer wel mogeliik. dat het eene nroduc.t iets fp hoog. bet andere iets te laag is gewaar deerd Doordat men echter in beperkte mate het eene product door een ander mag vervangen, is deze moeilükheid nractiscb voorkomen De in te leveren nroducten moeten marktschnon en droop ziin. Eventueel* onreinheden. evenals vocht boven 18*/« worden in mindering «Tfbracbt Zooals gebruikelijk worden de kosten van schoonen en drogen den te ler In rekening gebracht Wannéér een teler uiteindelijk niet ten volle aan ziin verplichtingen voldoet, worden hem auto matisch en zonder vorm van proces ver schillende gunsten onthouden. De voor naamste ziin wel: 1 »de vergunning tot huisslachttne wnrdt niet uitgereikt (in het algemeen zal men deze vergunning pas kunnen krijgen, nadat de teler ziin minimumte leveren hoeveelheden heeft ingeleverd): 2. hét houden van kinpen wordt ver boden. 3. Alle nmducfen moeten geheel worden ingeleverd, ook de nog aanwe- zoiêe hoeveelheden voor zelfverzorging wat betreft granen, zaden en peulvruch ten, alsmede de restanten van de telers- Maak er een Zelf tabak geplant? Behandel Uw tabak met de orrgineele Ten Have's Virginia-saus I Per pakje, met gebruiksaan wijzing, 20 ct (Voldoende voor 250 Gr. tabak). Ook geschikt voor Beka shag. TABAKS AU5 AIU«n wkrljgbur bij dtn wlnbtlltr.j Fa. K. TEN HAVE i TABAKSKERVERIJ SINDS 1828 kunt U vooraf den inhoud keuren. Bij verpakte levensmiddelen kunt U vooraf nielt keuren. Let dan op den naam w. a. scholten. Een kwaliteitsgarantie. Voorko mend o.a. op w. A. scholten's Albumona. Butaroma, Transpa- ranta. Sago en verpakt Aardap pelmeel. A ARÓM"1611 Geef uw groeiende kinderen voor extra energie het voed zame, smakelijke VRAAG UW WINKELIER Dremies. 4. Alle andere premies worden ngehouden. Dit laatste houdt in, dat bij voorbeeld de teler, die niet voldoende oliezaad inlevert, geen oliepremie ont vangt en ook voor zijn arbeiders geen olie zal krijgen toegewezen Eveneens ontvangt men dan bijv. noch voor zich zelf, noch voor zijn arbeiders suiker premies, linnenpremie e.d. Onverminderd de inhouding dezer gun sten zal tegen den teler, die zelfg £e minimum te leveren hoeveelheid niet heeft kunnen verantwoorden een proces verbaal wolrden opgemaakt. Heeft echter de teler in het desbetreffende oogstjaar een overtreding begaan, die direct of in direct in verband staat met de inlevering van oogstproducten (valsche opgave bij inventarisatie, frauduleus vervoer, frau duleus dorschen e.d.) waarvoor hij op normale wijze door den tuchtrechter is veroordeeld en levert hij minder in dan de minimum vastgestelde hoeveelheid, dan wordt hij voor dit laatst^ niet dooi den tuchtrechter berecht, doch krijgt hij een zeer hooge automatische boete op gelegd. waartegen geen beroep meer mo gelijk is. Door dezen maatregel wordt beoogd te bereiken, dat eenerztjds de telers, cfte zeer goed inleveren, méér dan tot nu toe op hun bedrijf kunnen behouden, ter wijl anderzijds degenen, die óf een abnor maal slechte productie hebben óf op il legale wijze een gedeelte van het geprodu ceerde aan de inlevering trachten te ont trekken, door het inhouden van vrijwel alle gunsten met daarnaast óf een tucht rechtelijke verklaring óf een automati sche boete, onaangename maatregelen te gen zich genomen zullen zien.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1944 | | pagina 3