DAGBLAD VOOR
Walcheren verloren
Vergeldingswapen No. 2 (V2)
in werking
Geallieerde conferentie over de
Iraanse olie verwacht
-
Vijandelijke concentraties in Zuid-Beveland
doeltreffend onder vuur
Bolsjewistische doos braak
pogingen in Koerland
mislukt
De strijd in Nederland
Zware verliezen der
Geallieerden
HOOFDREDACTEUR H. M. C. 8CHRÖDER.
Tijdelijke redactiebureaux
N. V. „DE ARBEIDERSPERS",
HERELVELD 15, AMSTERDAM-C.
TELEFOON 38811, TOESTEL 58.
DONDERDAG 9 NOVEMBER 1944
146ste JAARGANG
Verschijnt voorlopig Dinsdag, Donderdag en Zaterdag
Uitgave Dagblad voor Noord-Holland N.V.
Alkmaar Voordam C 9.
Bureaux te Alkmaar, Den Helder, Schagen,
Hoorn, Beverwijk, Koog a.d. Zaan.
Postabonné's die in deze omstandigheden moei
lijk te bereiken zijn,, kunnen wij bun blad
thans nieit toezenden. Zij kunnen dit aan
vragen bij de verschillende bureaux.
Walcheren is niet meer. Engel
se bommen hebben de West-
kapelse zeedijk vernield, teneinde
de Duitse afsluiting van de toe
gangsweg tot de Antwerpse haven in
het nauw te brengen. Ruim twintig
duizend hectaren uitmondende cul
tuurgrond, bewoond door 50.000 men
sen, -zijn daardoor prijsgegeven aau
de Noordzee en dus aan de woelende
en ilitschurende werking van eb ery
vloed. Dat dit vruchtbaré en histori
sche eiland even groot als de Wie-
ringermeerpolder ooit weer zal
kunnen worden bedijkt en herwon
nen, is derhalve practisch onmoge
lijk, aldus lezen wij in het Alg. Han
delsblad.
Welke uitwerking eb en vloed zul
len hebben op duinen, dijken, lande
rijen en gebouwen, moge enigermate
duidelijk worden uit het feit, dat het
verschil tussen hoog en laag water te
Westkapelle gemiddeld 3.30 m. be
draagt, te Vlissingen 3.75 m. en te
Veere 2.96 m. Deze cijfers geven dus
aan het verschil tussen de gemiddelde
hoogwateis en laagwaters en wel ge
durende een peripde van tien jaren.
Zij geven dus niet aan het verschil
tussen hoog- en laagwater per dag,
want dit het zg. verval lpopt
uiteen naarmate van de maanstand.
Bij Vlissingen b.v. bedraagt het groot
ste verval 4.40 m. en het kleinste
3.00 m.
Deze regelmatig in- en uitstromende
watermassa's schuren en woelen wel
dra aan alles. Wat te zamen Wal
cheren vormde. Zoo zal dan dit wel
varende eiland, het werk van talloze
generaties, langzaam ten onder gaan.
Wij vestigen neg eens de aandacht
op Walcheren's treurige lot, omdat
het ons was ongevallen, dat in 't alge
meen uit politiek" wanbegrip
zeer weinig wordt gesproken over deze
catastrophe. Veel meer hoort men
over de inundaties, welke de Duitse
bezetter in verscheidene delen van
ons lage land heeft gesteld, waarbij
echter slechts snrake is van laag, zoet
en stilstaand water. Het spreekt van
zelf, dat daardoor een zekere schade
wordt veroorzaakt. Niet alleen, dat de
onder water gezette landerijen tijde
lijk uit de productie zijn uitgescha
keld, doch bovendien moet men er op
rekenen, dat, waar het weiland be
treft, de grasmat later vernieuwd zal
moeten worden. Schade aan de behui
zingen is in 't algemeen gering, om
dat de inundaties zich om begrijpe
lijke redenen beperkten tot. een klein
laagje water, dat de bodem dras, dwz.
onbegaanbaar en onbevaarbaar
maakt. Een vergelijking met het
rampzalige Walcheren gaat dus
niet op.
Veel erger is het lot, dat onze
havens heeft getroffen, doch men
denke in dit verband terug aan wat
de Engelse verpielings-patrouillles de
enige geallieerde hulp In de Mei
dagen van 1940) deden of poogden te
doen: zij staken onze Amsterdamse
petroleumhaven in brand en het was
slechts aan hun gebrek aan tijd te
danken, dat het vernielen der IJmui-
dense sluizen met alle waterstaat
kundige gevolgen daarvan voor de
hoofdstad in de poging is blijven
staken.
Ook denke men aan de talrijke ge
allieerde bombardementen op Neder
landse steden In de afgelopen jaren,
waarvan het aantal slachtoffers, 'zo
wel als de schade, ver uitgaan boven
die van Rotterdam In de Meidagen
van '40.
Met bloedend hart denke men ook
aan de kolossale verwoestingen, die
thans in het zuiden van ons land als
gevolg van de gevechtshandelingen
worden aangericht en God alleen
weet, welke rampspoeden ons nog
verder staan te wachten, nog afgezien
van honger en koude.
Doch genoeg hierover: belangrijker
is de vraag: welke houding moeten
wij, benarde Nederlanders, tegenover
dit gebeuren aannemen?
Voorop in onze gedachten moet
staan, dat wij Nederlanders niet
„toevallig", doch wereldhistorisch
aan de orde gesteld, in deze revolu-
tionnaire oorlog zijn meegezogen en
dies zware slagen krijgen te incas
seren, ongeacht van welke zijde zij
komen. En om al deze rampspoeden
en hun langdurige gevolgen weer te
boven te komen, zullen wij een be
grijpende en werkende eenheid
moeten gaan worden. Slechts vereend
en hopende en vertrouwende cp onze
volkskracht, die wij vmet Gods hulp
zullen aanwenden iifc een beter ge
bouwde samenleving, zullen wij ons
kunnen handhaven en een nieuwe
toekomst funderen voor onze kinderen
en kindskinderen. Eendracht en een
heid. zekef, doch niet in het nega
tieve, maar in het positieve, de een
heid nl. ener organische samenleving
van in gemene nood beproefde volks
genoten, een samenleving, die noch
kapitalistisch, noch communistisch,
maar volks zal zijn. Dat is de diepere
zin van gans het vreselijke wereldge
beuren, dat werelddelen, volken en
gezinnen dooreenschudt als dorre
blaren.
Eden over de betrekkingen
met Finland
In antwoord op een vraag heeft
Eden In het Lagerhuis verklaard,
naar Reuter meldt, dat Engeland de
diplomatieke betrekkingen, met Fin
land niet heeff hervat, doch dat F.
M. Shephard tot vertegenwoordiger
in Finland is benoemd. Op een an
dere vraag antwoordde Eden, dat de
kwestie der houtleveranties uit Fin
land. reeds ln overweging ls genomen.
Uit het hoofdkwartier van den
Führer, maakt het opperbevel dei-
weermacht op 8 Nov. bekend:'
Nadat sinds de 15ile Juni het ge
bied van Groot Londen met slechts
korte onderbreking en met afwisse
lende kracht onder het vuur van de
V. 1 heeft gelegen, wordt deze be
schieting sinds enige weken door het
gebruik van een nog veel doeltreffen
der projectiel, de V. 2, versterkt.
Op de noordelijke punt van Wal
cheren hebben de eigen steunpunten
zieh ook gisteren gehandhaafd tegen
den van het westen en het oosten aan
vallenden vijand.
Het bruggehoofd Moerdijk werd in
felle gevechten tegen sterke tank-
aanvallen gehandhaafd.
Onze artillerie bestookte doeltref
fend vijandelijke concentraties en
voortdurende bewegingen in het ge
bied van Nijmegen en ten oosten van
Helmond. i
Tanks en grenadiers vernietigden
ten zuidoosten van Stolberg de daar
afgesneden Amerikaanse gevechts
groep en heroverden na zware ge
vechten de plaats Kommerscheidt,
ondanks verbitterde tegenstand.
Daarbij werden 15 Amerikaanse
tanks stukgeschoten, twee buitge
maakt en meer dan 300 gevangenen
binnengebracht.
Na sterke voorbereiding door artil
lerie ging de vijand in de vroege
ochtenduren tussen Pont a Mousson
en Chateau Salins tot de daar ver
wachte grote aanval over. Er zijn
zware "gevechten ontbrand. Eigen
stoottroepen drongen ten zuiden en
Zuidoosten van Chateau Salins en in
de noordoostelijke hoek van het woud
van Parroy diep in de vijandelijke
stellingen door, bliezen 25 kazemat
ten op en keerden met gevangenen
en grote buit naar de eigen linies
terug.
In de Etruskische Apennijnen wer
den vijandelijke aanvallen in de
frontbocht ten noorden van Rocca
San Oasciano in de diepte van hiet
hoofdgevechtsterrein door de daar
strijdende divisie infanterie opgevan
gen.
Van het Balkanfront wordt op
nieuw melding gemaakt van leven
dige gevechtsactiviteit zonder j be
langrijke verandering in de toestand.
In het dal van de zuidelijkije Mora-
va zijn sterke aanvallen der Bulga
ren mislukt. Op tde Egeïsche Zee
heeft een eigen torpedoboot een duik
boot van den vijand tot zinken ge
bracht.
Voor Boedapest en ten noorden
van de spoorlijn Cegled—Szolnok
hebben onze tanks en grenadiers
sterke aanvallen der bolsjewieken af
geslagen. Door' tegenaanvallen wér
den de bolsjewieken uit verscheidene
p'aatsenverdreven. Aan de Midaen-
Thelss zijn Duitse en Hongaarse for
maties in felle gevechten gewikkeld
met vrij sterke vijandelijke aanvals-
groqpen. Slagvliegers ondernamen
overdag en des nachts doeltreffende
aanvallen op de Sowjet-Russische
'ravitaillering.
In het Oostpruisische grensgebied
ontstonden slechts plaatselijke ge
vechten. De kracht van de bolsjewis
tische aanvallen op ons noordelijke
front is gisteren ook in het gebied
van Autz verminderd. Waar de
vijand verder aanvalt, werd hij ten
dele in tegenaanvallen verdreven.
Daarmede is de door de bolsjewieken
beoogde doorbraak in Koerland mis-
lukt. In een verbitterde afweerslag
van 12 dagen hebben onze divisies
stand gehouden tegen de stormloop
van overmachtige bolsjewistische
strijdkrachten en daarmede een
groot deel van de bolsjewistische
aanvalsformaties, vooral van de op
gestelde pantsertroepen, uiteengesla-
gsn. Van 26 October tot 7 November
werden 602 vijandelijke'tanks vernie
tigd, 239 bolswistische vliegtuigen bo
ven het strijdgebied neergeschoten,
waarvan 110 door luchtdoelartillerie
van de luchtmacht.
In Finland ontstonden ten noord
westen vanIvaJo en ten westen van
de Varangerfjlbrd plaatselijke ge
vechten met Finnen en bolsjewieken.
Bij aanvallen van Amerikaanse
terreurvliegers op het zuidelijke
rijksgebied werden door luchtdoelar
tillerie van-de luchtmacht 7 viermo
torige bommenwerpers neergescho
ten. In de woonwijken van Marburg
aan de Drau en van Wenen ont
stond geringe schade aan gebouwen.
"Tet opperbevel van de Weermacht
maakt verder bekend:
De georganiseerde opstandige be
weging ln Slowakije is ineengestort
en uiteengeslagen. In moeilijke, meer
dan 2 maanden geduurd hebbende
Het „Dagblad voor
Noord-Holland"
Onze lezers ontvangen ..hier
mede weer een exemplaar van
ons dagblad. Nadat de uitgave
idoor ve_schiller.de omstandighe
den gestaakt is moeten worden
is thans de medewerking tot her
uitgave Verkregen.
Waar de eigen drftkkerij niet
in staat is tot het drukken van
het blad. heeft de N.V. „De Ar
beiderspers", Hekelve'd 15 te Am
sterdam, de zorg voor de uitgave
op zich genomen.
Uit den aard der zaak zal het
niet moge'ijk ziin om de krant
\op dezph'ae dag der uitgave be
zorgd te krijgen, maar er wordt
getracht vervoersmogelijkheden
te scheppen om de lezers zoveel
mogelijk te gerieven. Waar het
niet waarschijnlijk is, dat alle
lezers naar behoren bediend kun
nen worden, zien wij er van af
om abonnementsgeld, dat nor
maal bij vooruitbetaling is, te
innen en stellen, wij daarom het
blad tegen de prijs van 5 ct. per
exemplaar beschikbaar. Wie van
geen directe bezorging aan huis
kan genieten, zal zich dan ten
kantore kunnen vervoegen om
een exemplaar tegen deze prijs
te bekomen.
bos- en berggevechten hebben troe
pen van de Waffen-SS en het leger
ónder bevel van( de SS-Obergrupper>-
ftihrer en generaals dpr Waffen-SS
Berger en Hoefle Westelijk en
Middenslowakije gezuiverd van een
onder bolsjewistische en Tsjechoslo-
waakse leiding, staanden arglistigen
vijand en zijn aanhangers. Generaal
Viest, lid van de uitgeweken rege
ring te Londen en bevelhebber van
het z.g. Tsjechoslowaakse nationale
leger en de chef van zijn staf werden
gevangen genomen. De poging om
ons oostelijk front in de rug aan te
vallen heeft den opstandelingen
meer dan 400 doden en bovendien
>meer dan 15.000 gevangenen gekost.
Volgens de voorlopige gegevens wer
den twee pantsertreinen, 267 vlieg
tuigen, 104 tanks, 309 stukken ge
schut en alle voorraden der opstan
delingen buit gemaakt. De volledige
zuivering des lands van de overblij
vende bendegroepen wordt voortge
zet.
Zon en Maan
10 Nov.: zon op 7.52 uur, onder
16.55 uur. Maan op 1.27 uur, onder
15.34 uur.
11 Nov.: zon op 7.54 uur; onder
16.53 uur. Maan op 2.32 uur, onder
15.51 uur.
12 Nov.: zon op 7.56 uur, onder
16.52 uur. Maan op 3.39 uur, onder
16.08 uur.
BERN, 8 Nov. De Lonöense cor
respondent van c'e „Nfue Zilricher
Zeiuuig" meldt, dat men in Engelse
oliekringen het Russisch-Perzische
olieconfllct als een zuiver politieke
aangelegenheid beschouwt.'/op .er on
middellijke economische eb' guen-
ties. Zelfs ingeval de reger ng van
Iran aan de eisen van de So et-Unie
zou toegeven zou deze laatste .oor het
einde van de oorlog moeilijk n staat
zijn eventue'e olieconcesr'es in Noord-
Iran intenskr te rr len, aan
gezien de Sow,,-U: m band piet
de verwoesting van een gedeelte
van haar trac toren en industriële In
stallaties in de eerste tijd na de oor
log vermoedelijk niet eens aiis haar
ter beschikking staande oite zal kun
nen gebruiken.
In vakkringen neemt men aan, dat
de regering der Sowjet-Ume van de
aangelegenheid der Iraanse ollecon-
cessies zoveel ophef maakt om zich
na de oorlog het voorkeursrecht aan
de ontwikkeling der Noord-Iraanse
oilegebieden te verzekeren en aan an
dere internationale olie'ielr.iiTen reeds
bij voorbaat de lust wil ontnemen om
op dit gebied activiteit te ontplooien.
Ket wordt dan^pok niet onwaarschijn
lijk geacht, dat de regering dor Sow-
jet-Unie deze aangelegenheid lang
zaam zal laten doodbloeden om dan
later met des. te meer nadruk haar
eisen te stellen. Het huidige oliecon
fllct toont echter wel aan. hoe moei
lijk het zal zijn de Engels-Amerikaanse
olieovereenkomst uit te breiden tot
een wereldovereenkomst, hetgeen ech
ter toch wei het doel is geweest van
de ln Augustus l.L door Engeland en
de Ver. Staten ondertekende overeen
komst.
Inmiddels blijft de pers ln de Sow-
Jet-Unie, naar Reuter meldt, heftige
aanvallen richten tegen de Iraanse
regering. In de „Iswestija" werd een
uiterst felle aanval op de regerlng-
Saed gedaan, waarin deze wordt ge
schilderd als een Instrument der
reactie. In. genoemd blad wordt er
verder op gewezen, dat de bewering
der regerlng-Saed. dat BIJ op de basis
der gelijkberechtigdheia handelt, niet
overtuigend genoemd kan worden. En
geland heeft reeds grote olieconces-„
sies in Zuid-Iran, waarom ontvangt
de Sowjet-Unlc een Weigering op Jiaar
voorstel ondanks de gunstige voor
waarden voor Iran? Ook aan Ameri
kaanse maatschappijen heeft de re
gering van Iran bereidwillig conces
sies verleend.
Naar United Press weet te melden
zullen zeer spoedig tussen Engeland,
de Verenigde Staten en de Sowjet-
Unle besprekingen over het probleem
der olieconcessies ln Noord-Iran wor
den gevoerd. Een officiële bevestiging
hiervan werd echter nog niet uit een
der drie genoemde staten ontvangen.
(Van den oorlogscorrespondent van
het D.N.B. in het y westen, Alex
Schmalfuss.)
Nu de kern van het 15e Duitse
leger onder de straffe, meeslepende
leiding van den generaal der infan
terie von Zangen in een golfvormige
distanciëringsbeweging naar de
noordkant van de Maas is terugge
bracht, waar hij zich voor nieuwe
tegenstahd heeft geformeerd, mag
men in een blik terug op zijn presta
ties het volgende vaststellen: aan
het 15de leger en zijn hardnekkige
strijdvaardigheid is het mede te
danken, dat de gealli'eerden uiterst
kostbare weken hebben verloren en
thans staan voor de noodzakelijkheid
om een winterveldtOQht vol verliezen
te voeren. Ruim twee maanden lang
hebben de divisies van dit Duitse
leger den vijand het gebruik van de
haven van Antwerpen, die voor hem
ten behoeve van de aanvoer van zijn
ravitaillering beslist noodzakelijk is,
ontzegd. Het is ongetwijfeld niet
overdreven, wanneer men de lang
durige gevolgen van deze harde
weerstand aldus taxeert, dat den ge
allieerden het gebruik van de Schel-
demonding ook nog geruime tijd
tenminste in de door hen verwach
te omvang ontzegd blijft.
Men moet zich, wanneer men recht
wil dóen wedervaren aan de tot dus
ver geleverde prestaties van dij. Duit
se leger, de door de Anglo-Amerika-
nen vaak gepropageerde bedoelingen
voor ogen houden, n.1. dat zij het 4
lade leger volkomen wilden vernieti
gen. Dit doel is geenszins bereikt,
ofschoon de vijand met de kern van
8 tot 10 divljies infanterie, drie divi
sies tanks en zes zelfstandige tank
brigades dit leger bestormde. Het
heeft ten noorden van de Maas
nieuwe stellingen betrokken en zal
ook verder standhouden tegenover
den opdringenden vijand.
De verliezen, die het 15de leger
heeft moeten incasseren, worden
door die van de Canadezen en de
met hen strijdende "hulpvolken verre
overtroffen. Sedert de zesde Sep
tember verloren de geallieerden ijl
het mondingsgebied van de Schelde
en de Maas 17 officieren, 1853 gevan
genen, in hoofdzaak Engelsen r Ca
nadezen, 883 t^nks, 247 gepantserde
verkenningswagens en andere ge
pantserde voertuigen, 26 landings-
boten, i25 vliegtuigen, 15 vracht-
zweefvliegtuigen en veel ander oor
logstuig.
Dr. Aljecliin speelde simultaan
De wereldkampioen in schaken dr.
Aljechin, speeldie in Valiadolid si
multaan aan dertig" borden. Hij wist
29 partijen te winnen. De séance
duurde bijna vijf uur.