DAGBLAD VOOR
Dr. H.M. Hirschfeld ter verant-
woording gedaagd
De toestand
Nede
in Zuidelijk
rland
Massale stormloop der Sowjets
in het Oosten
Strijd ,op zes ooflogstonelen
Winterslag in O. duurt voort
De voedselpositie in onze provincie
Nood ten top gestegen
'rf
Van hef Oostelijk front
Zwitserland en dè
Geallieerden
Grote groepen hebben bezwaar
tegen regeripg
Krachtig gezag .nodig
Hevige strijd op zeven sectoren
Dreigende economische
crisis in België
15000 gijzelaars in
handen der Elas
Grote verliezen aan beide kanten
Sneeuwjachten redden
Sowjet-groepen
Binnenstad van Boedapest gevechtsterrein
Zware strijd in Ardennen
Sneeuwstormen in Spanje
HOOFDREDACTEUR H. M. C. SCHRÖDER.
Tijdelijke redactiebureaux
N. V. „DE ARBEIDERSPERS",
HEKELTELD 15, AMSTERDAM-C.
TELEFOON 38811, TOESTEL 58.
DONDERDAG 18 JANUARI 1945
147e JAARGANG No. 7
NOORD-HOLLAND
Verschijnt voorlopig Dinsdag, DAderdag en Zaterdag
Uitgave Dagblad voor Noord-Holland N.V.
Alkmaar Voordam C 9.
Bureau* te Alkmaar, Den Helder, Schagen,
Hoorn, Beverwijk, Koog a.d. Zaan.
Losse nummers 7 cent
Poslaboiiiié'j die ln deze omstandigheden moei-
£rel.ken kunnen wij hun blad
ans niet toezenden. Zij kunnen dit aan
vragen bij de verschillende bureau*.
bezi
ian
Wij weten niet of het u bekend is,
aldus schrijft „De Telegraaf", ln welk
een ten hemel schreiende toestand het
overgrote deel van de bevolking van
onze grote steden in de laatste weken
is komen te verkeren. Ons is dat
wel bekend. Honderden vertwijfelde
brieven van onze lezers spreken er
van, brieven van huisvaders, van
moeders met zuigelingen, van ouden
van dagen en Invaliden, brieven, die
vragen van de steeds nijpender hon
ger in onze* steden, brieven, die vra
gen om redding en uitkomst, die
smeken om leiding en getuigen van
de bereidwilligheid om ten koste van
alles aan de slag te gaan om een nog
groter ramp af te wenden. Dagelijks
komen tientallen bezoekers bij onze
redactie om de inhoud van deze brie
ven met hun persoonlijke noden en
hun persoonlijke drang naar verlos
sende daden te onderstrepen. Wij
achten het nodig u oo grond daarvan
te verzekeren, dat de honger zwaar
drukt op Amsterdam en wij weten,
dat het er in Den Haag, in Rotter
dam, Utrecht en Haarlem niet anders
voor staat.
Wat wij thans meemaken, kan voor
niemand onverwacht gekomen zijn.
Wij weten allen, dat sedert de maand
September van het vorige jaar een
kunstmatige ontwrichting van het
vervoerswezen in ons land bestaat.
Wij weten, dat wij nog enige weken
na de fatale 18de September de nor
male rantsoenen hebben kunnen ont
vangen uit de voorraden,- die in onze
steden of in de onmiddellijke omge
ving daarvan aanwezig waren. Wij
hebben het meegemaakt, dat deze
rantsoenen gaandeweg minder wer
den in aantal en in omvang, totdat
wij in November genoegen moesten
nemen met 1000 grammen brood,
1000 grammen aardappelen en enkele
geringe hoeveelheden kaas en vlees.
Werkelijke hongersnood
Ieder van ons en wij spreken
niet slechts namens de tienduizenden
gezinnen, die onze bladen lezen, maar
ook namens de honderdduizenden, die
dat niet doen ieder van ons heeft
dit alles zien aankomen. En wanneer
wij u thans langs deze ongebruikelijke
weg een en ander onder het oog
moeten brengen, dan geschiedt dat,
omdat het water ons allen tot de
lippen is gekomen, nu ook de kleine
en zeer kleine huiselijke voorraadjes
zijn verbruikt, omdat wij nu op het
punt zijn aangekomen, waarop de
huiveringwekkende begeleidende ver
schijnselen van een werkelijke hon
gersnood tastbare werkelijkheid drei
gen te worden, niet binnen maanden
of over enkele weken, maar over
enkele dagen. Wij richten ons met
dit schrijven tot u. omdat u als secre
taris-generaal van het departement
van Landbouw en Visserij geacht
wordt de hpogste Nederlandse auto
riteit te zijn op het gebied van de
voedselvoorziening. Wij doen dat met
des te meer vrijheid, omdat het ons
bekend geworden is, dat de Duitse
bezettingsautoriteiten sedert de
rn^and September van het jaar 1944
voedselvoorziening Van het Neder
landse volk beschouwd hebben als
een zuiver Nederlandse aangelegen
heid, die door Nederlanders en dus
onder uw hoogste leiding verzorgd
diende te worden.
Enige vragen
De bevolking van de grote steden
in het Westen des lands heeft u te
dien aanzien enige vlagen te stellen.
Honderdduizenden wensen de redenen
te vernemen voor de volkomen on
draaglijke en bovendien onnodige
voedselnood in hun woonplaatsen.
Het antwoorden moge u gemakkelijk
gemaakt worden door een recapitu
latie van de feiten:
1. Nadat wij van bevoegde Duitse
•ijde de stellige verzekering hadden
kregen, dat voor de voedselvoOrzie-
g van de grote steden ten minste
- .000 en ten hoogste 200.000 ton
^Jrepsruimte van de binnenvaart
i beschikking was gesteld, hebben
aan u, alsmede aan den directeur-
heraal voor de voedselvoorziening,
heer Louwes, in onze uitgave van
sdag 19 December de vraag voor-
:gd. waarom de voorhanden moge
heden nog niet benut waren.
Op Zaterdag 16 December heeft
een persconferentie in Den Haag
edeling gedaan van het feit, dal
eeds gedurende enige weken over-
was gepleegd en dat op 1 Decem-
1944 in beginsel besloten was tot
richting van een Centrale Rederij
"selvoorziening. U heeft daarbij
lange opsomming gegeven van
glijke moeilijkheden, die n,og te
innen waren, moeilijkheden, die
samenhingen met het verkrij-
p materialen, brandstoffen en
(kngsstukken voor binnensche-
1 met de waterstand e.d.
Maandag 20 December wer-
tïentallen vrijwillige arbeids-
ten die zich óp het door u aan
ren 'adres in Amsterdam voor
e hulp kwamen aanmelden,
richter zake weggezonden en
enkele dagen later bereikten
ededelingen over de werkzaam-
van de nieuwe instelling,
p Woensdag 10 Januari heeft
e bladen een mededeling ge-
af kómstig van de meerge-
e Centrale Rederij, waarin be
rt wordt, dat meer dan 1206
n konden worden ingeschakeld
rte voedselvoorziening van het
n hetgeen bij een gemiddelde
van 125 ton, eveneens in dit
t aangegeven, een totaal van
50.000 ton geeft.
0 Zaterdag 13 Januari werd in
den een rantsoen van drie kilo-
en suikerbieten aangekondigd,
ieten, die. naar aan een ieder
moet zijn. reeds enkele maan-
ïeden op betrekkelijk geringe
van de grote steden aan
haren.
ennis van deze feiten noopt
geachte heer Hirschfeld,
•régen te stellen. Voorop ge-
ia dat iedereen begrijpt dat
-ige vorstperiode vertragingen
vervoer en daarmede in de
noodzakelijke verhoging der
nfI1 heeft veroorzaakt. Maar.
bescheiden mening, ligt
2. Waarom hebben de Nederlandse
voedselautoriteiten, onder uw hoog
ste leiding, weken en misschien zelfs
maanden lang een voedselpolitiek
van pot-verteren en laat-maar-
waaien gevolgd?
3. Hebben de Nederlandse voedsel
autoriteiten, onder uw hoogste lei
ding, misschien afgewacht, tot de
Anglo-Amerikaanse bevrijders de be
volking van westelijk Nederland eten
zouden komen brengen en hebben
zij de weg naar hun kantoren en
conferentietafels met-borrels-en-
zwarte-diners pas teruggevonden,
toen de Duitse afweer aan de grote
rivieren te sterk was gebleken?
4. U heeft in meergenoemde pers
conferentie veel gesproken over de
grote moeilijkheden. Hoe verklaart u
het dan, dat de drie weken oude
rederij plotseling met 1260 schepen
te voorschijn kan komen? Is u van
mening, dat dit in het begin van
October niet had kunnen gebeuren?
Indien niet, is u dan niet van me
ning dat het gevaar voor stoornissen
door koude en Ijs in October,* No
vember en December nihil zou zijn
geweest?
De thans hongerende bevolking
van westelijk Nederland heeft voor
zichzelf al lang een antwoord op deze
vragen gegeven. Wij kunnen u ver
zekeren, dat dit antwoord voor u en
uw ondergeschikten niet vleiend kan
worden genoemd. Het staat thans
nog in uw macht een eventuele ver
keerde mening van onze bevolking
te dien aanzien te doen herzien. Na
hetgeen over de gang van zaken be
kend is geworden, staat het voor den
doorsnee-Nederlander vast, dat de
Nederlandse instanties der voedsel
voorziening op zeker ogenblik ge
faald hebben.
De spoorwegstaking
Het staat vast, dat men de na het
intreden der spoorwegstaking ont
stane verhoudingen niet met zoveel
daadkracht en doorzettingsvermogen
tegemoet is getreden als noodzakelijk
geweest ware om te voorkomen, wat
wij thans hebben te ondergaan.
Het staat vast, dat men een ogen
blikkelijke noodtoestand met con
ventionele besprekingen, conferenties
en wat dies meer zij heeft trachten
op te heffen en dat men niet begre
pen heeft, dat men een noodtoestand
alleen met uitzonderlijke middelen
kan bestrijden doch nimmer langs
de eindeloze wegen der bureaucratie.
Of heeft men de levensbelangen
van ons volk opgeofferd aan een
politiek spelletje? Heeft men willen
meedoen met de tragische stakings-
kermis van de Londense regenten?
Heeft men willen voorkomen, dat
hier in het westen hogere rantsoe
nen zouden kunnen worden gegeven,
dan in het „bevrijde" zuiden?
Geachte heer Hirschfeld, wie Is
voor deze gang van zaken verant
woordelijk?
De nood is thans ten top geste-
Het Int. Informationsbüro meldt?
In de ochtendschemering van de
15de Januari hebben de bolsjewisten
aan de noordwestelijke uitlopers van
de Woudkarpathen, na hevige artil-
lerievoorbereidine. een nieuw offen
sief in het gebied ten oosten van Jaslo
ingezet. Zij werden met een razend
spervuur ontvangen en ln alle sec
toren teruggeslagen.
Het grote offensief tussen het Lvsa
Gora-eebergte en de samenvloeiing
van Weichsel en Nida wordt thans
dus ook het. Zuiden geflankeerd, ter
wijl de ondersteuning uit het Noor
den van de bruggenhoofden Poelawy
en Magnoeszef komt. Na de diepe
penetraties, die de Sowjets op het
bruggenhoofd ten westen van Bara-
nof met numeriek veel sterkere strijd
krachten konden bereiken, heeft de
geweldige materiaalslag zich verder
naar het Westen verplaatst. De ge
vechten behoren tot de hevigste, die
ooit aan het Oostelijke front zijn ge
leverd. *-
Kielce is na bloedige hulzengevech
ten door de Duitse troepen opgegeven.
Langs het gehele front zijn Duitse
reserves en pantsertroepen de bolsje
wistische tankwig in de flank geval
len. Wederom werden 94 Sowjettanks
stukgeschoten.
In de Boeit van de Naref werden
de Sowjetaanvallen, die dè gehele
dag voortduurden, afgeslagen, met
uitzondering van plaatselijke penetra
ties, die werden afgegrendeld.
In Oost-Pruisen hebben de Duitse
troepen tussen Ebenrode 'Stallupoe-
nen) en Schlossberg (Pillkallen) weer
een volledig afweersucces behaald.
Naar aanleiding van de herhaalde
aanvallen der Geallieerden op Zwit
serland schrijft de „Tat" onder het
opschrift „Zwitserland als bliksem
afleider" o.a-: De huidige faze van
de oorlog toont op drastische wijze
aan, dat porlogen niet steeds ver
lopen volgens plannen, voorspellin
gen en wensen. Daar de Sowjet-Unie
op het moment terughoudend moet
zijn met zijn critiek op de Westelijke
Geallieerden zoekt men naar andere
mogelijkheden om het volk de onaan
gename dingen te verklaren. Zo komt
Zwitserland zowel de Sowjet-Unie als
AMerika gelegen en moet ons kleine
land het voor de tegenslagen aan het
front ontgelden.
gén. Een aanhoudende vorst zal zeer
bijzondere hulpacties eisen om het
allerergste te voorkomen. U zult het
ons en onze bevolking niet euvel
duiden, dat wij onder deze omstan
digheden slechts prijs kunnen stel
len op een leiding van ons voedsel-
apparaat, die getuigt van meer daad
kracht, grotere besluitvaardigheid en
groter doorzettingsvermogen dan in
de laatste vier maanden door de
onder uw hoogste leiding staande
diensten is betoond.
Voor het enig mogelijke antwoord
houden vijf grote steden in het
westen des lands zich beleefd
bevolen.
aiet
hou
het kernpunt van deze
rterdduizenden zo pijnlijke
SPfjSn hebben de Nederlandse
*;l7?toriteiten, onder r.w hoog-
>v e in September niet onmid-
VC«atregelen genomen i t de
tn het vervoerswezen ten
'gj, de voedselvoorziening
te* vullen?
onze vragen:
In het Helmondse Dagblad van
2 Januari schrijft de Capucijner pater
Simon over de geest in het bevrijde
gebied. Hij herinnert aan andere be
vrijde landen, waar een „duidelijke
neiging tot- revolutie en miskenning
van het gezag" valt te bemerken en
constateert: ,.Er zijn ook ln ons ge
bied stromingen merkbaar, die duide
lijk die richting uitsturen, bewust of
onbewust."
Dit vervult pater Simon met grote
zorg en hij poogt de revolutionnairen
aldus te bezweren: „Men behoeft in
democratisch Nederland niet enthou-j
siast „Sieg Heil" te roepen bij allé
besluiten van de regering, Ja zelfs
niet voor het regeringsbeleid als zo
danig. Men mag bezwaren uiten en
de mogelijkheid zal zo spoedig moge
lijk dienen te worden geschapen, dat
dit kan in een wettige volksvertegen
woordiging.
Hef is geen geheim...
„Het is geen geheim, dat groti groe
nen onder de bevolking bezwaren heb
ben tegen de regering, zowel tegen
haar werkwijze als tegen haar samen
stelling Bij alle moeilijkheden, die
hier zijn. had ongetwijfeld een en
ander meer, beter, sneller en afdoen-
der kunnen gebeuren en er moest een
meer centrale leiding zijn, zodat men
niet telkens van het kastje naar de
muur gestuurd werd. Maar al heeft
men de grootste hoogachting voor de
helden van het verzet en de grootste
bezwaren tegen de regering, toen
blijft het zo, dat de regering het wet
tige gezag vormt, waaraan de onder-
danen eerbied cn gehoorzaamheid
verschuldigd zijn. Voor gelovige men
sen blijft het gezag iets heiligs, daar
volgens Paulus' woorden alle gezag
van God komt. God wil de statenge
meenschap. Hij heeft den mens in
hulpbehoevendheid geschapen, welke
vraagt om samenwerking van velen
in gemeenschap. Overgelaten aan ons
zelf, zouden wij spoedig op een lager
niveau komen. Willen wij onze reli
gieuze en culturele taak 'ot uitvoering
brengen, dan kan dit slechts in een
geordende samenwerking geschieden.
Deze samenwerking is onmogelijk
zonder gezag. Een zal er moeten be
slissen, waar verschillende wegen
naar hetzelfde doel leiden. Men kan
naar Eindhoven fietsen over Mierlo
of Nunen, maar men zal er niet
komen, als men bij de splitsing ruzie
gaat maken, of men komt er nooit
gezamenlijk, als ieder zijn weg gaat.
De meest eenvoudige fanfare behoeft
een dirigent, die het spel van de
muzikanten verenigt tot een behoor
lijke harmonie. Al speelt ieder van
hen nog zo in de perfectie, zonder
leiding ontstaat een cacophonie.
Krachtig gezag
„Hoe moeilijker het te bereiken
doel, des te noodzakelijker is lei
ding, vooral als de samenleving of
fers gaat vragen. Dan heeft men
een krachtig gezag nodig, dat de
zelfzucht weet terug te dringen. Zo
is een stevig staatsgezag in de
nieuwe gemeenschap een onvoor
waardelijke eis. Ook hier echter lei
den vele wegen naar Rome. Doch
slechts één weg kan men gezamenlijk
gaan en iemand zal daarover te be
slissen hebben. Hier vooral is het
beoogde doel vaak zeer ingewikkeld
en alleen scherpe geesten, die de mo
gelijkheden en moeilijkheden over
zien, kunnen hier een beslissing ne
men.
„Bovendien worderf vaak zeer grote
offers van de onderdanen gevraagd,
zelfs tot het'in de waagschaal stel
len van het eigen leven toe. Dit al
les zou gezien de kortzichtigheid en
de soms grote onwil van de massa,
zonder een stevig gezag niet bereik
baar zijn. Zonder gezag is gemeen
schapsleven onmogelijk en ontaardt
dit in een wilde anarchie. God heeft
de gemeenschap gewild: dan wil hij
ook, dat door héf*gezag alle krach
ten op het gemeenschappelijk doel
gericht worden. Daarom is imen het
naar geweten verplicht aan het
staatsgezag te gehoorzamen, mede
om de allerhoogste belangen van
het gehele volk.
Bestuif ii besluit
„Dit geldt ook als men een ander
inzicht heeft in regeringszaken. Het
gezag is er juist, opdat niet iedereen
zijn eigen inzicht zou volgen. Het is
dus helemaal niet onmogelijk, dat
men een betere oplossing in be
paalde kwesties ziet. Het kan zelfs
mogelijk zijn, dat bepaalde maat
regelen indruisen tegen het alge
meen belang. Een ieder kan dan
zijn bezwaren kenbaar maken, maar
aan het besluit heeft men zich te
houden. Als het iedereen vrij stond
de gehoorzaamheid op te zeggen, als
hij meende, dat een maatregel ver
keerd is, zou iedere gemeenschap
veranderen in een chaos.
„Wil er van een goede samenwer
king sprake zijn. dan is iedere lei
ding, hoe gebrekkig ook, te verkiezen
boven anarchie. Een gebrekkige sa
menwerking is beter dan een onbe
suisd naast elkaar werken. Eerst
wanneer het gehele bestuursappa
raat misbruikt wordt tegen het alge
meen belang in en wanneer alle an
dere wegen uitgesloten zijn. zou een
revolutionnaire actie gewettigd zijn,
als er tenminste een kans op sla
gen zou bestaan."
Schrijver vervolgt zijn beschou
wing met te zeggen: „het gaat niet
aan om in deze moeilijke tijd, nu
twéédracht vermeden dient te wor
den. om op welke wijze dan ook te
dreigen, als men zijn zin niet krijgt.
Wij behoren loyaal mede te werken
met het gezag en zolang de verhou
dingen nog niet geregeld zijn, te
waken tegen onenigheid, wil men de
Nederlandse zaak en de zaak van
de wereldvrede geen erristige schade
toebrengen.
Tot zover de schrijver in het Hel
mondse dagblad. Hij geeft een dui
delijk beeld van* de onenigheid en
spanning in de verzetsgroepen.
De gigantische worsteliing in het
Oosten, waar de Duitse troepen
stand hielden tegen de stormloop
van talrijke op dé beste wijze uit
geruste bolsjewistische legers, schijnt
nog in hevigheid toe te. zullen nemen.
Tot dusverre hebben de Sowjets hun
algemene winteroffensief verdeeld
over zeven oorlogstonelen,'nJ. het ge
bied rondom Boedapest, het Hon
gaarsSlowaakse grensgebied, de
westelijke sector van het Weichsel-
bruggenhoofd ten westen van Bara-
nof, het Weichselbruggenhoofd wes
telijk van Poelawy en westelijk van
Magnuszef, het Naref-bruggenhoofd
bij Se rock en Rozan en Oost-Pruisen,
tussen Ebenrode en Schlossberg. Op
14 Januari hebben zij bovendien
plaatselijke afleidingsaanvallen onder
nemen tussen de Beskiden en de
Weichsel, om hun operaties op het
Weichsel-bruggenhoofd van Baranof
te steunen. In dit gebied maken zij
zich voorts ten noorden van Grosr.o
gereed voor een actie van grotere
omvang, met het doel over Jaslo naar
het westen op te rukken. Tenslotte
zijn troepenconcentraties waargeno
men ten zuiden van het huidige ge
vechtsterrein in Oost-Pruisen, aan
weerszijden van de Rominter Heide.
Het Bowjet-commando heeft dus
besloten alle beschikbare strijdkrach
ten voor de beslissende botsing in
het vuur te brengen. Met uitzonde
ring van het Weichsel-bruggenhoofd
van Baranof, waar het gros der Söw-
jetstrijdkrachten met grote hevig
heid stormloopt en tengevolge van
zijn overmacht aan mensen en mate
riaal het Duitse front achteruit kon
drukkeh, hebben de Duitse troepen
zich overal met succes te weer ge
steld en operatieve doorbraken in af
weer en tegenaanval verijdeld. Zelfs
zetten zij hun krachtige aanvallen
ten oosten van de Hongaarse stad
Komoron voort, waarbij zij den Sow
jets vernietigende slagen toebrach
ten.
Verder wordt gemeld:
Op het grote bruggenhoofd ten
westen van Baranof. waar de Sowjets
met zes legers en drie zelfstandige
pantsercorpsen over een breedte van
70 kilometer aanvallen, woedt de slag
met een herigheid, die nauwelijks
overtroffen kan worden. Minstens zes
divisies hebben de Sowjets opge
offerd, alvorens zij op enige plaatsen
dieper in het. Duitse hoofdgevechts
terrein konden - binnendringen. Uit
de ontwikkeling van de situatie kan
men afleiden, dat de zuidelijke aan-
vaisvleugel, bestaande uit een pant-
serleger, twee infsnterielegers en
twee pantsercorpsen, in de richting
van Krakau opereert.
De Duitsers hebben zich gedistan-
cieerd op de Nida, tussen de samen
vloeiing met de Weichsel en de stad
Binczolf, en yoor hun nieuwe stellin
gen de opdringende bolsjewisten on
der een geweldige vuurregen bedol
ven. Alleen bij Wislica drong een vrii
gro^e Sowjet-groep eer de rivier. Zij
trachtte in zuidwestelijke richting
terrein te winnen. Duitse reserves
hebben den vijand hier in zware ge
vechten verwikkeld. Enige Sowjet:
tanks, die in Skalbmierz waren door
gedrongen. werden vernietigd.
De noordelijke Sow jet-vleugel in dit
gebied beoogt zuidelijk van het Lysa-
Goragebergte op te rukken naar het
gebied van Kielce, om vandaar naar
het noorden te zwenken. De forma
ties, die van de bruggenhoofden van
Poelawy en Magnussef in zuidweste
lijke richting aanvallen, moeten zich
met deze aanvalswig verenigen, om
zo de bij Opa tof staande Duitse
strijdkrachten af te snijden. Sterke
Duitse pantserformaties hebben dit
voornemen verijdeld, van het noor
den uit de vijandelijke aanvalswig
doorbroken en aanzienlijke strijd
krachten van haar operatiebasis ge
scheiden. Thans worden concen
trische aanvallen ondernomen om
den omsingelenden vijand te vernie-
gen en een geweldige tankslag is hier
ontbrand. Volgens gedeeltelijke rap
porten zijn gisteren 136 tanks ver
nield, zodat sedert het begin van het
offensief meer dan 400 Sowjet-tanks
buiten gevecht gesteld zijn.
Ook op de bruggenhoofden Boe-
lawy en Magnuszef. waar de Sowjets
opnieuw aangevulde formaties heb
ben aangevoerd, werd verbitterd en
wisselvallig gestreden. In talrijke
tegenaanvallen werden de penetratie-
gebieden stevig afgegrendeld.
Van de noordelijke vleugel van het
Oostelijk front verneemt „Interinf":
Sedert het begin van het nieuwe
Sowjet-offensief op de Naref-brug-
genhoofden ten noorden van War
schau wordt op twee slagvelden om
Oo6 MP ruisen gestreden. Want deze
grote aanval, die in de vroege och
tend van de 14de werd ingeluid met
een trommelvuur van een uur, staat
in onmiddellijk operatief verband
met de strijd bij Ibenrode en Schloss
berg, terwijl het einddoel van deze
De „Tat" schrijft in een eigen be
richt uit Londen omtrent de hui
dige toestand in België: de zwen
king naar links in de openbare me
ning valt niet te miskennen. Als
gevolg van de toenemende spannin
gen vertoont de regeringscoalitie hier
en daar scheuren. Het is de vraag
hoe lang het zal duren aleer de te
genstellingen openlijk tot uitbar
sting komen. De oude Vlaams-Waal
se tegenstelling begint te herleven.
Het grootste gevaar dreigt van de
economische kant. De transportcri
sis brengt de voorziening van de bur
gerbevolking met levensmiddelen en
kolen ernstig in gevaar. Alle trans
portmiddelen zijn door Geallieerden
voor militaire doeleinden in be
slag genomen. De levensmiddelen-
rantsoenen worden, zo zij al wor
den verstrekt, toch met maanden
lange vertraging gedistribueerd. Ko
len, gas en electriciteit worden zien
derogen schaarser. Zelfs de gepro
duceerde kolen kunnen vaak niet
naar de verkopers worden* vervoerd.
Electrische stroom in België
Met ingang van gisteren werden
ln België alle uitzonderingen voor
het betrekken van electrlsche stroom
buiten werking gesteld, teneinde tot
een verdere beperking van het ver
bruik te geraken. De beperking werd
nodig in verband met het feit, dat
de kolenproductie momenteel nog
slechts ongeveer 25 pet. van de voor
oorlogse productie bedraagt.
aanval Koningsbergen en de afslui
ting der Duitse troepen aan de Me
mel is, is de stoot aan de Naref op
Danzig gericht De Sowjets streven
dus naar een dubbele omsingeling.
Minstens 21 bolsjewistische infan
teriedivisies en ainzienlijke pantser
strijdkrachten stonden in de ochtend
schemering gereed toen een woedend
artillerieduel de s'riid aan de bocht
van de Naref aankondigde. De Duit
se kanonnen en nevel werpers beant
woordden het vuur binnen enkele
seconden en jaagden duizenden gra
naten in de troepenconcentraties van
den vijand. Volgens verklaringen van
gevangenen werden gehele regimen
ten in korte tijd uiteengeslagen en
talrijke batterijen tot zwijgen ge
bracht. Voor de stormloop hadden
de bolsjewisten reeds zo enorme ver
liezen geleden, dat hun stootdivisies,
hoewel door een dichte nevel be
schermd. slechts op enkele punten
voorbij het niemandsland kwamen.
In de namiddag echter werden hun
aanvallen heviger daar de Sow'ets
zonder ophouden g'ereedgehouden er-
se strijdkrachten in het vuur brach
ten. Niettemin hebben Duitse bevei
ligingstroepen ten westen van Se-
rock diepe penetraties verhinderd en
de aanvallers op hun bëginstellingen
teruggeworpen. Ot> het bruggenhoofd
ten westen van Rozan was een vijan
delijke pantser?mep zuidelijk van
Mackeim doorgedrongen tot in de
nabijheid der artilleriestellingen, toen
zij door het afweervuur van alle
wapenen vrijwel geheel werd vernie
tigd.
Aan het front tussen Ebenrode en
Schlossberg, waar de Sowjets vijftien
infanteriedivisies en zeven pantser-
fa rigadfs in de strijd hadden gewor
pen, werden de stormcolonnes weder
om door het Duitse vuur vernietigd.
Voor de hoofdgevechtslinie liggen
reeds duizenden gesneuvelde bolsje
wisten. Zo zijn de Duitse formaties
ook op de tweede dag van deze grote
strijd overwinnaar gebleven.
Op de Rominter Heide hebben de
Sowjets aanzienlijke pantser- en in-
fanteriestrijdkrachten geconcen
treerd, zodat eeh uitbreiding van de
slag verwacht moet worden.
Volgens „Reuter" bereidt de Griek
se regering een wet voor, volgens
welke ambtenaren en emplové's in
openbare dienst ontslagen worden,
die bij de gevechten in Athene de
wapens hebben opgenomen tegen de
regeeringsstrijdkrachten. Ambtena
ren en employé's, die weliswaar poli
tiek links zijn georiënteerd, maar
niet aan de gevechten deelnamen,
kunnen in dienst blijven.
De discussie over de wapenstil
stand wordt nog steeds bepaald
door de kwestie der gijzelaars, die
de Elas-communisten mee naar het
gebergte hebben genomen. Het heet
thans, dat het ongeveer 15000 men
sen betreft. De Eias heeft zich tot
dusver niet bereid verklaard de gij
zelaars vrij te laten. In kringen van
de Elas meent men de Engelsen er
toe te kunnen bewegen van hun
eisen af te zien, daar Scobie op
dracht heeft ontvangen concessies
te doen, teneinde zo mogelijk voor
het debat in het Lagerhuis een
overeenkomst tot stand, te brengen.
Voor bijzondere wetten
De Inspecteur der Staatsrecherche
ie klasse, Korpscommandant van
Politie te Zaandam, maakt bekend,
'dat de Afdeling Bijzondere Wetten,
op het politiebureau alleen voor het
publiek geopend is elke werkdag tus
sen 14 en 17 uur. Zij, die op andere
dan de vastgestelde uren komen,
kunnen niet worden geholpen. Ter
verduidelijking wordt er op gewezen,
dat de Afdeling Bijzondere Wetten
behandelt alle aangelegenheden be
treffende Sonderausweisen, Distri
butiebescheiden, Drankwet enz.
Boter en kaas
Mensen, die vroeger zo eerlijk en
fatsoenlijk waren als de Eerlijk
heid en het Fatsoen zelve, doen
tegenwoordig vreemde en voor
-het geweten wel zéér bezwaren
de dingen, zodra er van boter
en kaas sprake begint te worden.
Waarlijk, velen zijn vandaag be
reid om voor deze ónvolprezen
producten hun ziel en hun zalig
heid te verkopen. Het zij zo...
Een Noord-Hollander en
thans een keerzijde van de me
daille moest zich in een zie
kenhuis een been laten afzetten.
Wat reeds geen pretje is, war.t
men kan zich. naar mijn gevoe
len, nog altijd beter op een an
dere manier laten afzetten. De
geamputeerde wenste een kunst
been. Hij kon ook Inderdaad een
kunstbeen k r Ij g e n, maar vóór
wat hóórt wat, redeneerde de
leverancier van het kunstbeen
en hij eiste als tegenprestatie
een hoeveelheid... boter en kaas!
Een kunstbeen voor boter en
kaas. Zo iets zal de koe zich stel
lig nooit gedroomd hebben. Ik
óók niet. En ik vraag mij af
hoewel ik er mij bewust van ben
niet vriendelijk te zijn of de
leverancier van het kunstbeen
niet verdiende, dat hij eens zo
behandeld werd, dat hij ook
enige kunstbenen van node kreeg.
Warempel, daarvoor zou ik mijn
laatste halve bekertje taptemelk
en mijn laatste vleugje smeer
kaas willen offeren.
Schreef Ibsen niet eens een
toneelstuk, dat hij ,De vijand
des Volks" noemde?
OVIDIUS
in Sowjet-Unie
De zware veldslagen, die tussen de
noordwestelijke uitlopers van de
Woudkarpathen en Oost Pruisen
thans op zes oorlogstonelen worden
gevoerd, zijn aan kracht en uitge
strektheid toegenomen. Van beide zij
den worden voortdurend nieuwe hoe-
i/ „.L„ r>oUx.;n0 veelheden tanks, stukken geschut en
upneming KarpatnO-weKraine mensen in de strijd geworpen. De
geweldige worsteling ten zuidwesten
van de Lysagora, waar het voornaam
ste gewicht van het bolsjewistische
offensief ligt, is in verscheidene gro
te gevechten gesplitst erf culmineert
reeds in de ctfsis. Om aan deze crisis
het hoofd te bieden, zijn van Duitse
zijde reeds de nodige maatregelen ge
nomen. Ook al zijn de Duitse verlie
zen aanzienlijk, toch hebben de Sow
jets minstens het achtvoudige aan
mensen en materiaal verloren.
Daarenboven bleef hun in de Naref-
bruggenhoofden alsmede vooral ln
Oost Pruisen elk operatief succes ont
zegd. Alleen al gisteren en volgens
nog onvolledige rapporten werden 379
Sowjettanks, stukken stormgeschut
en gepantserde verkenningswagens
vernietigd. Dit betekent de uitrusting
van twee complete pantsercorpsen.
Hierbij zijn de verliezen aan tanks
der Bolsjewisten in Hongarije niet
opgeteld.
Het belangrijkste Duitse afweer
succes werd weer behaald in het Oost-
Pruisische grensgebied tussen Schloss
berg en Ebenrode, waar de Sowjets
met voortdurende steun van artillerie
en slagvliegtuigen 's middags met ge
concentreerde tankstrijdkrachten vijf
uur lang pw>beerden door het diep
geëchelonneerde Duitse stellingssy
steem heen te brri-m. ZIJ werden vol
komen uiteenges r-fn. Enkele ge
vechtsgroepen, die tijdens sneeuw
jachten aan het Duitse versperrings-
vuur kondeS ontkomen, werden door
de Duitse grenadiers en pantsergre
nadiers met 'handgranaten en bajo
netten in de pan gehakt In de sedert
dagen fel omstreden stad Schlossberg
verdedigden Oost-Pruisische troepen
Jiun rt-cerond met de grootste
verbittering. Ten noorden van de
Rominter heide stortten aanvallen
der Sowjets ter sterkte van bataljons
'nog voor het bereiken van de Duitse
linies ineen.
Ook aan de Narew-bruggenhoofden,
waar de slag in alle hevigheid woedt,
heeft het Duitse front ondanks de
Sowjetdruk, stand gehouden. Ten
Sinds enige tijd bevindt zich ln de
Karpatho-Oekraine een speciale Sow-
Jetcommissie, die tot taak heeft de
aansluiting van dit landje bij de
Sowjetunie, resp. bij de Sowjet-
Oekraine voor te bereiden en uit te
voeren. Een delegatie van de ortho
doxe kerk der Karpatho-Oekraine is
onlangs naar Moscou vertrokken, ten
einde zich bij het patriarchaat van
Moscou aan te sluiten, als eerste stap
op de weg naar de politieke aanslui
ting. In de naaste toekomst zal ln
de Karpatho-Oekraine eerst een
eigen Sowjetreglem worden inge
voerd.
De Karpatho-Oekraine is ca. 15.000
vlerk. km. groot en wordt door ca.
740.000 mensen bewoond. Naast de
Dobroedsja behoort het tot de histo
rische invalspoorten uit het oosten.
De Duitse luchtactie
tegen Engeland
STOCKHOLM. 16 Jan. (D.N.B.)
Radio-Londen maakt melding van
Duitse luchtactie tegen Zuid-Enge-
land in de laatste 24 uur. Er vielen
slachtoffers en er is 6chade aan
gericht. ji
Lagerhuisdebat
Volgens Morgentidningen meldt
Associated^ Press, dat Churchill in
verband met het lagerhuisdebat over
de algemene
veel-gecritiseerdepolitiek jegens
Griekenland, gisteren besprekingen
heeft gevoerd met enige zijner felste
tegenstanders, onder wie den Labour-
man Bevan. Men ziet in Londen het
Lagerhuisdebat, dat Donderdag zal
worden gehouden en waaraan ook
Churchill en Eden lullen deelnemen,
met grote belangstelling tegemoet.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FUHRER, 16 Jan. - Het opperbevel
der weermacht deelt mede:
In de frontsaillant tussen
Malmedy en IWstogne leverden
onze troepen óok gisteren weer
succesvolle afweergevechten le
gen de concentrische doorbraak
pogingen van den vijand. I» he
vige tankgevechten werden ln dl' y
gevechtsgebied 75 vijandelijke
tanks vernietigd. Op de oostelijke
Moezeloever hebben sich
weerskanten van Remich heftige
tershofen in de Elzas stortten de
de gehele dag voortgezette Ameri
kaanse aanvallen weer bloedig
ineen.
Een vrij sterke gevechtsgroep van
hejt garnizoen van La Rochelle drong
bij een moedige uitval naar het
noordoosten door- tot aan de mon
ding van de Sevre en wierp daarbij
de in dit gebied Wende vijandelijke
belegeringsstrijdkrechten uit haar
stellingen.
In Italië kwam het ook gisteren
tekems' geveclltshandenpgen van be"
In Hongarije slopen onze troepen
aan de noordrand van het Vertes
gebergte en in het Pilisgebergte vijan
delijke aanvallen lf De verbitterde
gevechten in de straten van Boeda
pest duren voort uit het oostelijke
deel der stad hebhen de verdedigers
hun stellingen «aar het centrum
war^fLen°TeQ- Hongaars-Slcn
Tussen de Karpathen en de Memel
wierp de vijand nieuwe infanterie- en
pantserstrijdkrachten in de voor
naamste gevachtsgebieden van de
grote winterslag. In de grote bocht
van de Weichsel woeden hevige ge
vechten tussen de Nida en de Boven-
Pilica, bij Kielce, Radom en zuidwes
telijk van Warka.
In de driehoek tussen Weichsel en
Boeg en op de Narefbruggenhoofden
aan weerskanten van Ostenburg,
konden de met overmachtige strijd
krachten aanvallende Bolsjewisten
vrij diepe penetraties bewerkstelli
gen. Een doorbraak werd echter door
onverwijld onderromen tegenaanval
len onzer reserves verijdeld, hon
derd Sowjettanks werden stukge
schoten.
In het Oost-Pruisische grensgebied
mislukten talrijke vijandelijke aan
vallen tussen de Rominter heide en
de straatweg EbenrodeGumbinnen.
In de zware gevechten ging, in weer
wil van de verbitterde tegenstand
onzer troepen, een smalle terrein-
strook met Schlossberg verloren. De
samenhang van ons front werd ech
ter in alle sectoren gehandhaafd,
waarbij 102 vijandelijke tanks wer
den stukgeschoten.
Zuid- en Zuidoost-Duitsland waren
gisteren overdag het aanvalsdoel van
formaties Amerikaanse terreurvlieg-
tulgen. Bovendien vielen de Engelsen
West-Duitsland aan. Er ontstond
schade, vooral in woonwijken van
verschillende steden, in het bijzonder
van Wenen, Augsburg en Reurtingen.
Bij een aanval van 16 Britse twee-
motorige bommenwerpers op een
havenstad aan de kust van West-
Noorwegen, werden 7 vijandelijke
waakse grensgebidOndernamen de vliegtuigen neergeschoten door 12
bolsjewisten gist«r dechts zwak- Duitse jagers en 2 door luchtafweer-
kere aanvallen du veen succes had- boten, zodat daar meer dan de helft
den. Westelijk va* trrneno ziin zware der aanvallers aan onze afweer ten
on^ merde Sowjets, offer viel,
die ook hier tot de aanval zijn over
gegaan.
Het lange-afstandsvuur op Londen
wordt voortgezet,"
westen van Rozan moesten de bolsje
wisten naar hun punt van uitgang
terugkeren. Een grote eenheid, die de
oostelijke rand van Mack bereikte,
werd in zware straatgevechten gewik
keld. Ten zuiden van deze stad
scheurden gepantserde Duitse stoot
troepen de Sowjetflank open en sne
den zij aanzienlijke onderdelen van
de bolsjewistische aanvalswig af. Ten
noordwesten van Serocke. waar het
zwaartepunt van deSowjetaanvallag,
werd een penetratie afgegrendeld.
Sowjetaanvallen in de driehoek
Weichsel-Boeg-Narew bleven zonder
resultaat.
Duitsers naar Sowjet-Unie
De regering te Boekarest heeft zich
bezig gehouden met kwesties die ver
band houden met de nakoming van
het verdrag van wapenstilstand met
de Sowjet-Unie, en besloten, de in
Roemenië wonende Duitsers van 18
tot 45 Jaar ln arbeiderscolonnes naar
de Sowjet-Unie te sturen. Van de
ca. 450.000 Duitsers in Roemenië
worden door deze maatregel ca.
120.000 getrojten. Hiermede wordt
de inlichting, bevestigd, dat tijdens
de wapenstilstandsonderhandelingen
te Moskou ook een geheime clausule
is overeengekomen, volgens welke de
Roemeense delegatie zich verplicht
heeft, overeenkomstig de eis van
Moscou 120.000 Roemenen voor
dwangarbeid in de Sowjet-Unie be
schikbaar te stellen. De veronder
stelling sohijnt nu gerechtvaardigd,
dat de regering te Boekarest zich
thans van deze verplichting tracht
te kwijten, door da in Roemenië wo
nende Duitsers voor dit doel te ge
bruiken.
De Spaanse spoorwegenhebben
zich genoodzaakt gezien wegens de
buitengewone sneeuwval het spoor
wegverkeer sterk te beperken. Noord-
Spanje is door het dagelijks dikker
wordende sneeuwdek, dat in de om
geving van Leon omstreeks zes meter
hoog ligt. zo goed als geheel van
Madrid afgesneden, daar de treinen
de passen niet kunnen passeren. Het
aantal door de sneeuw geblokkeerde
plaatsen is de laatste dagen nog ge
stegen. In Madrid kwamen Zaterdag
voor een nieuwe sneeuwstorm en ijzel
meer dan 200 ongevallen voor.
De a.s. ontmoeting van Stalin,
Churchill en Roosevelt
GENEVE, 12 Jan. (D.N.B.) Uit
Londen wordt gemeld: in verband
met de a.s. ontmoeting tussen Chur
chill, Stalin 'en Roosevek, beweert
het Britse tijdschrift „Cavalcade" op
grond van betrouwbare inlichtingen,
dat de politieke adviseurs van Stalin
de laatste 5 dagen een memorandum
hebben uitgewerkt ter oplossing van
alle hangende kwesties. Ten aanzien
van de militaire plannen heerst vol
komen overeenstemming. In politiek
opzicht berusten de plannen van Sta
lin op de vorming van invloedszones,
die rekening zouden houden met En-
gelands belangen bij Griekenland en
op de Middellandse Zee, evenals met
de Amerikaanse belangen op de Stil
le Oceaan. Als tegenprestatie eist
Stalin de Nanglo-Amerikaanse erken
ning der Russische invloedssfeer en
de vervulling vpn de eis, dat een pro-
Sowjetryssische Poolse regering moet
worden gevormd. Tevèns is Stalin
bereid in te stemmen met het plan
van Churchill en Roosevelt voor vei
ligheid op de wereld, dat inhoudt,
dat de kleine staten zouden staan
onder politiecontrole der grote mo
gendheden. Churchill en Roosevelt
zouden intussen hun eigen plannen
hebben gemaakt voor de ontmoeting
en het is niet zeei waarschijnlijk, dat
beiden elkander nog voor de bijeen
komst zouden spreken, aangezien
„zon bespreking het wantrouwen van
Stalin" zou kunnen welfken.
Geen personenstoomtreinen
in Frankrijk
Het gehele verkeer met stoom
treinen voor personen wordt met in
gang van heden in Frankrijk voor
lopig stopgezet. Alleen de electrische
treinen en de arbeiderstreinen op
korte afstand zullen blijven rijden.
Dlfensfweigerlng in Engeland
Het aantal valide mannen in Enge
land, dat in deze oorlog dienst wei
gert, „op grond van gewetensbezwa
ren", bedraagt rond acht per duizend,
zo deelt „Radio Londen" mede.