Felle stormlopen op de Duitse
verdedigingszone
•ver Christelijke naasten
liefde gespioken
^ode Kruis brengt hulp
voor het Westen
Tankslagen van ongekende omvang met
enorme Russische verliezen
Bij Schneidemiihl zekere
stagnatie
Oprichting „Friese Hulp
actie West"
Quisling door den Fiihrer
ontvangen
Zuster van Pandit Nehru
te Washington
Nieuwe Amerikaanse
landingen op Luzon
Aanval op Heinsberg
met keurcorps
adio „Oranje" heeft op 26 Januari om
v. 20 uur 15 het volgende bericht ver-
reid:
Mr. Burger is door H.M. de Koningin op
n verzoek eervol ontslagen van zijn
nctie van minister van Binnenlandse
deen met dankbetuiging voor zijn dien-
sn. De ontstane vacature wordt door den
inister van Algemene Zaken, Van
>eyen, waargenomen.
Verder wordt medegedeeld, dat het ont-
ig van Burger plaats vond wegens zijn
de op 14 Januari over de zender „Her-
zend Nederland" gehouden. Naar de me
ng van Gerbrandy heeft Burger op een
rgoelijkende wijze gesproken over de
yesties der zuivering van landverraders
i collaborateurs. Gerbrandy achtte dit
iverenigbaar met de door de regering
afgestelde richtlijnen en in tegenspraak
et de politiek van onverzoenlijkheid, die
regering steeds gevoerd heeft met be-
ekking tot de aan den vijand verleende
lip en steun.
Een afwijking van deze politiek kan
echts beschouwd worden als een „onder-
ijnend effect". Burger daarentegen is
in mening in geen enkel opzicht te zijn
geweken van de politiek der regering,
ij heeft zich in zijn radiorede slechts uit
sproken tegen excessen bij de zuivering.
Hierdoor is echter een gespannen ver-
luding met den ministerpresident ont-
aan. Als gevolg daarvan heeft Burger
n zijn ontslag verzocht.
(Radio „Oranje" voegt daaraan nog toe,
it de woordelijke tekst van de betrokken
nnen in de rede van Burger als volgt
idt:
A et gevolg van dit alles is, dat het zui-
;ringsprobleem in Nederland in beginsel
;n uitermate eenvoudig vraagstuk is. Het
een vraagstuk van recht, het vinden n.1.
in de juiste maatregelen tegenover hen,
e in tijden van nood het Nederlandse
>lk in de steek gelaten hebben, ja zelfs
ch tegen dat volk hebben gekeerd.
De vraag, of iemand in zijn houding te-
jnover den vijand van meer of minder
loed heeft blijk gegeven^ van meer of
Ainder tact of meer of minder succes
»eft behaald, is voor het vraagstuk van
e zuivering van geen enkele betekenis.
Jen kan n.1. weinig moedig zijn en toch
ationaal betrouwbaar, tactloos en toch
in goeden wille voor de vaderlandse zaak.
huwelijks is ook van betekenis de vraag
goedwillende en goedbedoelende Neder-
mders van tijd tot tijd niet geslaagd zijn
i het vinden van de juiste houding tegen-
}er den vijand en mede door henzelf be
keurde fouten hebben begaan. Een volk
estaat nu eenmaal niet uitsluitend uit
elden en niet uitsluitend uit diplomaten,
.aar voor het grootste deel uit gewone
censen met gewone zorgen voor het dage-
jkse bestaan van henzelf en de hunnen,
fanneer dan ook sommigen het zuive-
ngsvraagstuk tot stokpaardje kiezen en
iarmede willen treffen en verwijderen
ie Nederlanders die niet de meest vol-
aakte houding van moed en beleid heb-
tentoongesteld, dan acht ik dit uit-
[spunt ten enen male onjuist,
ant het gaat niet om het vinden van
hlde fouten, maar om het vinden van
fen, die fout zijn geweest.
Guatemala breekt met Spanje
Uit Guatemala wordt gemeld, aldus
adio Londen", dat de regering de be-
•ekkingen met de regering van Franco
eefl verbroken onder het motief, dat de
manoeuvres van de Falanx een bedrei-
ing vormen voor de veiligheid van het
merikaanse continent".
Clementie verzocht voor moordenaars
van Lord Moyne
Naar Reuter uit Cairo meldt, hebben
merikaanse Zionistische organisaties
onderden telegrammen gericht tot den
tef van het Egyptische kabinet, waarin
clementie voor de moordenaars van
*d Moyne vragen. Zij verzoeken koning
ioek het vonnis te veranderen in levens-
'/nge tuchthuisstraf „met het oog op de
eugd van de daders en het lijden der
pden in de gehele wereld".
Te Delfzijl zijn twee Zweedse sche
pen aangekomen met levensmiddelen,
die het Zweedse Rode Kruis aan het
(Nederlandse Rode Kruis beschikbaar
T»*wft gesteld voor de noodlijdende
'westelijke provinciën van Nederland.
De levensmiddelen zijn bestemd voor
uitdeling aan kinderen tot en met 14
jaar en aan ziekenhuizen. De beide
schepen hebben tezamen 3600 ton
taangevoerd. Zij hebben meel, erwten,
(gedroogde groente, margarine, lever
traan en melkpoeder gebracht, dus
voor een groot deel levensmiddelen,
'die in het bijzonder ook voor de voed-
1 selbehoeften van kleine kinderen ge
schikt zijn.
Volgens het oorspronkelijke plan
zou het vervoer van Delfzijl naar de
Westelijke provinciën over water ge
schieden. Doordat echter de watcr-
.„n dichtgevroren zijn. is deze wijze
Fronten-overzicht
verloren, doch ten noorden daarvan wer
den de Bolsjewistische tankformaties zo
zwaar geteisterd, dat zij hun aanvals-
kracht verloren. Ook aan weerszijden
van de Pregel werden de Bolsjewisten ge
dwongen in dekking te gaan.
Aan het Koerlandse front zijn de Duit
se troepen ten zuidoosten van Libau de
Bolsjewisten voorgekomen en hebben zij
grote gereedstaande tankformaties ver
rast en uiteengeslagen. Ten zuiden van
Frauenburg gingen de bolsjewisten na een
trommelvuur van een uur met geconcen
treerde infanterie- en tankstrijdkrachten
vergeefs tot de aanval over. Zij werden
in afwisselende gevechten zesmaal terug
geslagen en staakten bij het vallen van
de duisternis hun actie.
De gevechten in West-Pruisen
Aan weerszijden van Schneidemühl valt
een zekere stagnatie waar te nemen. Na
de zware verliezen, die de Sowjets bij hun
aanvallen op Schneidemiihl van het oos
ten uit hebben geleden, zijn zij gisteren
iets kalmer geworden.
In Bromberg werden de Duitse verde
digers naar de noordelijke rand der stad
teruggenomen. Ten noorden van Brom
berg is een Sowjet-voorhoede in noord
westelijke richting op weg gegaan om de
spoorweg SchneidemiihlDantzig af te
snijden. Zij werd in een hevig gevecht
gewikkeld. De aanvoer van versterkingen
en benzine werd verhinderd. Massale
aanvallen met steun van artillerie op het
bruggenhoofd Graudenz werden door ver-
sperringsvuur uiteengeslagen. Doorgebro
ken Sowjet-formaties werden vernietigd.
In Marienburg hebben de Duitse troe
pen ook gisteren zich met succes verde
digd en zowel de Nogatbrug als ook het
oude kasteel in zeer zware worstelingen
verdedigd, die voor beide partijen vele
verliezen opleverden.
Ten zuidoosten van het industriegebied
van Oppersilezië hebben de bolsjewisten
de gehele dag door aanzienlijke strijd
krachten laten stormlopen op de Duitse
verdedigingszóne. teneinde vooral de
doorbraak in de richting Moravisch Ost-
rau af te dwingen en tevens de omsinge
ling van het Oppersilezische fabrieksge-
bied van het zuiden uit te voltooien. Na
dat verscheidene nieuwe formaties volko
men uiteengeslagen waren, brachten de
Bolsjewisten sterke reserves naar voren
en konden zij des avonds ondanks taai
Duits verzet de oostelijke randgebieden
van de steden Andrichau en Auschwitz
binnendringen. In veertien sterke tegen
aanvallen hebben de Duitse troepen de
tactische ontwikkeling van de bolsjewisti
sche acties dermate verzwaard dat ten
slotte in de gehele frontsector de toe
stand weder volkomen gestabiliseerd was.
In het uitgebreide industriegebied is de
toestand in zoverre kritiek geworden, dat
aanzienlijke sowjettankformaties van het
zuidoosten en zuidwesten uit de buiten
wijken van Kattowitz zijn binnengedron
gen. Tussen de mijnen en de hoogovens
woeden talrijke verwoede gevechten om
fabrieksgebouwen en woonhuizen. Duitse
tankstrijdkrachten, die in de rug dei-
doorgebroken sowjetrussische tankvoor
hoeden doordrongen, brachten echter
reeds een merkbare verlichting voor de
verdedigers der stad. Tussen Kattowitz
en Ratibor pogen gepantserde strijd
krachten van beide partijen om de ver
sperringen heen te trekken en elkander
wederzijdsch in de flanken te vallen. De
grote tankslag, waarin totdusver 79 Sow-
jettanks werden stukgeschoten, is in vele
afzonderlijke gevechten uiteengevallen.
Ten noorden van Rybnik werd een voor
uitgeschoven Sowjetafdeling omsingeld en
op een klein gebied samengedrongen.
Terwijl in Hindenburg de bloedige hui
zengevechten aanhielden, botsten aan de
noordrand van Beuthen aanzienlijke in
fanterie- en tanksstrijdkrachten op elkan
der. die des nachts hevige gevechten le
verden.
In de Odersector ten zuidwesten van
Breslau werden enige bruggenhoofdbezet
tingen der bolsjewisten door slagvliegtui
gen en jagers dermate hevig met bommen
bestookt, dat de Duitse infanterie vervol
gens op twee plaatsen de westelijke oever
der rivier kon zuiveren. Sowjetrussische
tankaanvallen op Breslau werden gemak
kelijk afgeslagen. Ten zuidoosten van
Clogau werd een bolsjewistische troepen
contingent, dat over de bevroren Oder
wilde trekken, door Duitse grenadiers
teruggedreven.
Het garnizoen van Posen liet de bele
gerende Sowjetstrijdkrachten geen tijd
zich op te stellen voor een grotere aan
val. doch stichtte door krachtige uitvallen
verwarring onder de Bolsjewistische in-
fanterieformaties. In de gehele Warthe-
gau bevinden zich vele steden en dorpen
in de rug der Sowjettankvoorhoeden nog
in Duitse handen.
Ook gisteren was de actie der Duitse
luchtmacht buitengewoon krachtig. Slag
vliegtuigen en eskaders jachtvliegtuigen
vernietigden grote marcherende Sowjet-
colonnes volkomen, schoten talrijke tanks
stuk, vernietigden 14 batterijen en legden
de vijandelijke ravitaillering lam door
de vernietiging van 875 voertuigen.
De strijd in Oost-Pruisen
Terwijl de bolsjewistische stormcolonnes
aan de noordoostelijke rand van Elbing
ten dele in gevechten op korte afstand
werden teruggeslagen, worden sedert gis
teren vroeg in de westelijke sectoren van
het Oost-Pruisische front hevige gevech
ten gevoerd met aanzienlijke delen van
het vijfde Sowjetrussische gardepantser-
leger. Ten noorden van Allenstein hebben
de Duitse troepen bij een snijdende oos
tenwind en 18 graden koude wederom
Bolsjewistische aanvallen afgeslagen en
het gros van een sowjetregiment, dat in
het diep geëchelonneerde stellingsysteem
was binnengedrongen in een concentri
sche tegenaanval vernietigd.
De stormloop op Koningsbergen bleef
gisteren in het massale Duitse afweer-
vuur steken. Weliswaar ging na lang
durige gevechten de plaats Uderwangen
Dreigende metaalarbeidersstaking
in Zweden
Ondanks de inschakeling van een ver
zoeningscommissie der Zweedse regering
hebben de besturen der Zweedse organisa
ties van metaalarbeiders en arbeiders in
de gieterijindustrie besloten op, 5 Februari
het werk neer te leggen in verband met
niet-ingewilligde looneisen. Door de drei
gende staking, die betrekking heeft op on
geveer 115.000 arbeiders, worden belang
rijke fabrieken als de Zweedse kogellager-
fabrieken, de Asea-fabrieken en de Goeta-
werf betrokken, evenals talrijke andere.
Beperking van de zelfvoorziening
Het grote gebrek aan voedsel in West
en Midden-Nederland heeft tot gevolg ge
had. dat talrijke personen naar de Noor
delijke provincie gekomen zijn, voorzien
van de meest uiteenlopende transportmid
delen, om te trachten, voor zichzelf dan
wel voor bepaalde groepen van personen,
voorraden op te doen. Dit neemt een zo
danige omvang aan. dat het gevaar groot
is, dat de distributie van levensmiddelen
langs de daarvoor bestemde wegen in het
gedrang komt en dat degenen the niet in
staat zijn, levensmiddelen te halen of te
laten halen, steeds minder krijgen toege
wezen. Daarom gelden van heden af de
volgende regelen:
1. De instanties van de voedselvoorzie
ning werken er met alle kracht aan. om
zoveel mogelijk levensmiddelen naar de
Hollanden, Utrecht en Gelderland te zen
den. Deze levensmiddelen gaan dan naar
de officiële instanties. Deze bepalen de be
stemming.
2. Aan aanvragen tot beschikbaarstelling
van levensmiddelen voor bepaalde groepen
van personen kan geen gevolg meer wor
den gegeven.
3. Zij die uit eigen voorraad, dan wel
voor zover zij producent van akkerbouw
producten zijn uit de voorraden welke
zij krachtens de aanslagregeling mogen
behouden, een zekere hoeveelheid levens
middelen willen afstaan, kunnen dit doen
door beschikbaarstelling bij de „Friese
Hulpactie West". Dit comité heeft over de
gehele provincie verspreiding en wordt ge
vormd door kerkelijke en gemeentelijke
instanties. De goederen welke dit comité
verzamelt, worden onder officieel geleide-
biljet naar de andere provincies vervoerd
en daar beschikbaar gesteld voor de meest
noodlijdende groepen.
Er zij uitdrukkelijk op gewezen, dat
voor beschikbaarstelling aan genoemd co
mité niets mag dienen van de hoeveelheid
welke men verplicht is in te leveren bij
den voedselcommissaris, dan wel van de
hoeveelheid waarvoor men als handelaar,
opslaghouder of producent hoeveelneids-
verantwoording schuldig is aan bepaalde
overheidsinstanties. Men mag dus alleen
afstaan van wat men geheel voor zichzelf
ter beschikking heeft.
4. De controle vanwege de overheidsin
stellingen op voorraadsverantwoording,
productie, enz., zal weer op normale wijze
worden toegepast, zodat degene die zijn
voorraden of producten niet behoorlijk
verantwoorden kan, zich aan vervolging
blootstelt.
5. De controle op de wegen, zowel te wa
ter als te land, wordt aanzienlijk ver-
.scherpt. Wat zonder behoorlijk geleidepa-
pier wordt vervoerd, wordt in beslag ge
nomen.
6. Met personenauto's, per rijwiel of te
voet mogen alleen voor eigen gebruik le
vensmiddelen worden meegenomen, zijn
de: aardappelen tot ten hoogste 60 kg.,
granen en peulvruchten tot ten hoogste
1 kg., boter en vlees tot ten hoogste t kg.
De Führer heeft in zijn hoofdkwartier
den Noorsen minister-president Vidkun
Quisling voor een vertrouwelijke, harte
lijke gedachtenwisseling ontvangen.
Bij de besprekingen over alle Duitsland
en Noorwegen gemeenschappelijke inte
resserende kwesties werd volledig en op
rechte overeenstemming bereikt. De Füh
rer bekrachtigde opnieuw zijn in Septem
ber 1943 door Rijkscommissaris Terboven
reeds aan het Noorse publiek medegedeel
de besluit, dat Noorwegen, na de zegevie
rende afloop van de Europese lotsstrijd,
in volledige vrijheid en zelfstandigheid
zal hersteld worden met overneming der
verplichtingen welke voor de Noorse staat
voortvloeien uit de gemeenschappelijk in
acht te nemen beveiliging der Europese
volkengemeenschap.
Aan de bespreking bij den Führer
namen deel de Rijksminister van Buiten
landse Zaken, von Ribbentrop. de rijks
minister en chef van de rijkskanselarij,
dr. Lammere, de leider van de partijkan
selarij, Reichsleiter Bormann en Rijks
commissaris Terboven. Minister-president
Quisling was vergezeld door den gezant
Stoeren en zijn adjudant, kapitein Sund-
berg.
De zuster van den Indischen nationalis
tenleider Pandit Nehru, een actief strijd
ster voor de onafhankelijkheid van Indië,
is als vertegenwoordigster van het In
dische Nationale Congres te Washington
aangekomen. Zaterdag heeft zij critiek ge
oefend op de plannen van Dumbarton
Oaks. Zij verklaarde, dat het „eenvoudig
een herhaling betreft van het oude ge
praat over onetwapening; en sancties" en
keerde zich tegen de neiging om „weste
lijke maatstaven toe te passen op de Stille
Oceaan voor het bereiken van de collec
tieve veiligheid". De veiligheid kan nooit
duurzaam zijn, wanneer deze wordt opge-
dwongen. Tegenover journalisten gaf zij
als haar mening te kennen, dat de sleutel
voor de oplossing van de problemen der
Stille Zuidzee bij Indië ligt. Wij achten
ons in staat onze problemen zelf tot op
lossing te brengen en wij hebben er recht
op, dit te doen zonder vreemde inmenging.
De volledige eenstemmigheid, die de on
derkoning Wavell en ministerpresident
Churchill als voorwaarde voor de Indische
onafhankelijkheid hebben gesteld, kan
slechts door een dictatuur bereikt worden.
Volgens berichten van het front in
de baai van Lingayen zijn nieuwe lan
dingen van den vijand ter sterkte van
ongeveer een tot twee divisies in de perio
de van 18 tot 24 Januari verricht. Des
ondanks zijn. volgens deze berichten,
geen belangrijke veranderingen ontstaan
in het gebied van de eerste en tweede
Japanse verdedigingslinie in het oostelijke
deel van de provincie Pangasinan. Slechts
een kleine gevechtsgroep ter sterkte van
enkele honderden soldaten, voorzien van
ongeveer tien tanks, die, zoals gemeld, de
zuidelijke rand van de laagvlakte van
Midden-Luzon heeft bereikt, drong 24
Januari 'savonds de stad Malablacat bin
nen. 25 Januari 's avonds werd een nieuw
door krachtige vlooteenheden beschermd
vijandelijk convooi in de wateren ten
noordwesten van Mindoro waargenomen
in de richting van Luzon. Japanse duik
boten vielen in de nacht van 24 op 25
Januari een convooi aan in de zee van
Mindoro en plaatsten torpedotreffera op
twee transportschepen en een oorlogs
bodem van onbekend type.
Na een zware voorbereiding door de ar
tillerie en zeven nachtelijke bombarde
menten zijn de Amerikanen gisteroch
tend overgegaan tot een concentrische
aanval op Heinsberg. gelegen in de drie
hoek Maaseik-Geilenkirchen-Roermond.
Reeds langer dan een week woedden tij
dens de koudste dagen en nachten van
deze strenge Europese winter gevechten
van ongelooflijke felheid. Montgomery
heeft met het beste keurcorps waarover de
Engelse weermacht beschikt, slechts een
terreinwinst van 15 tot 18 km. kunnen
behalen.
In het afgrendelinesgebied Wij Orscholz
houden bij Nennig de gevechten met alle
felheid aan. De Duitse aanval in de noor
delijke Elzas gaat krachtig voort. In de
voorsteden van Mülhsusen woeden hevige
tankgevechten.
De jevechten in Nederland
In het Nederlandse gebied zette het
tweede Enselse leger zijn aanvallen op
het Duit'0 bruggenhoofd over de Roer
opnieuw,n?et sterke afdelingen tanks en
slagvl^uigen voort. Zij probeerden
thar" ook aan de noordelijke flank ten
X.an Roermond met 20 tanks ter-
te behalen. Zij -drongen het
