DAGBLAD VU OU
In O.-Pruisen vijandelijk verzet gebroken
Oorlogs-ongeloof
Aanvallen op Geertruidenberg afgeslagen
Amerikaanse aanvallen
bij St. Vïth
Maatregelen der Japanse
Regering
De historische betekenis
van de 30ste Januari
Duitsl and treft voorbereidingen tot wendin*
van de strijd
HOOFDREDACTEUR
H. M. C. SCHRÖDER.
Tijdelijke redactiebureaux
N.V „DE ARBEIDERS
PERS" IIEKELVELD 15,
AMSTERDAM-C.
TEL. 58811. TOESTEL 58.
DONDERDAG I FEBRUARI 194b
K/e JaakoANv? hO. i.
NOORD-HOLLAND
Uitgave Dagblad voor I
Noord-Holland N.V.
Alkmaar Yoordam C 9.
Bureaux te Alkmaar, Den
Helder, Schagen, Hoorn,
Beverwijk, Koog a.d. Zaan,
Losse nummers 7 cent.
Tot diep in het vijfde oorlogsjaar heeft
het Nederlandse volk deze grote wor
steling met ongeloof gevolgd. Ongeloof
niet slechts in de nieuwe waarden, die er
zich in aankondigden, maar ook ongeloof
in de oorlog zelf. Hoe vreemd het ook klin
ken moge, nu de davering van zwaar ge
schut voor honderdduizenden Nederlanders
binnen oor-bereik is gekomen: deze oorlog
scheen ons iéts op een andere planeet of
iets uit een romantisch vertelselboek. Men
kon er dagelijks van lezen. Men kon het
gebeuren zelfs, als gold het paardenrennen
of een boksmatch, van de tribune met
zekere spanning volgen. Maar men kon
zichzelf met geen mogelijkheid het inzicht
bijbrengen, dat men zelf een paard in de
renbaan kon zijn, veel minder een bok
ser in de ring, wien een „linkse directe"
tegen de kaak of zelfs een fatale knock
out beschoren kon zijn, aldus „Het Volk".
In rustiger tijden zullen kenners der
massa-psychologie de strijdvraag van het
„waarom" in deze houding van koppige
afzijdigheid mogen beantwoorden. Groeide
het Nederlandse oorlogs-ongeloof uit het
historische isolement, dat ons volk rond
anderhalve eeuw buiten elke werkelijke
oorlogservaring had gehouden, zó, dat het
eenvoudig de oorlog als verschijnsel niet
kende? Voelde het Nederlandse volk zich
zózeer ten onrechte uit zijn dierbare rust
in de wervelstroom meegesleurd, dat het
daarom (een bekend psychologisch ver
schijnsel) de oorlog niet wilde kennen?
Een feit is, dat de afzijdigheid aanwezig
bleef. Een feit is, dat ze bezig is in deze
dagen onwaarschijnlijke vormen aan te
nemen. De overgrote meerderheid der Ne
derlanders heeft er nog altijd geen werke
lijke voorstelling van, dat de oorlog mid
den in hun nationale woning staat. En
wanneer zij dit geloof al voorgeven te heb
ben gevonden, menen zij, dat het uiterlijk
overmorgen een onpleizierige droom zal
gebleken zijn, praten zij zichzelf voor
de zoveelste keer in, dat het immers al
„vijf minuten voor twaalf" is.
Thans gaat het echter om het naakte
leven. De rantsoenen in de westelijke pro
vincies bereikten een laagte-record, dat
zelfs de zwartste zwartkijker drie maanden
geleden niet voor mogelijk zou hebben ge
houden. De Nederlander, onverbeterlijke
individualist en onverbeterlijke Thomas,
sjouwt in stille verbetenheid zijn eigen
zakje hout of aardappelen aan, waar hij
het krijgen kan. Hij hongert even stil-ver-
Deten, waar hij het niet krijgen kan.Dat
de honger niet slechts hem persoonlijk,
maar het collectief van de Nederlandse
volksgemeenschap bedreigt en (daarop
komt het aan:) dienovereenkomstig slechts
door het collectief der Nederlandse volks
gemeenschap doeltreffend bestreden kan
worden, kan noch wil hij tot zich door
«ten dringen.
Weken achtereen hebben afzonderlijke
Nederlanders voor zichzelf gezorgd, ze
zijn „de polder in" en „den boer op" ge
gaan. Tot polder en boer overal binnen
nun bereik leeg en kaal waren. Maar
individuele voet- en fietstochten kunnen
m net gunstigste geval slechts een uitge
breide nabuurschap leegschrapen. Ze
Kunnen nooit het stilgelegde spoorweg
verkeer vervangen. En die waarheid krijgt
j~h afschuwelijke actualiteit, nu de indi
viduele tochten allengs minder opleveren,
nu tot overmaat van ramp de uitweg
wer binnenscheepvaart door de felle vorst
juist in de kritieke fase gestremd blijkt,
«et is pijnlijk-duidelijk geworden: hulp
me zich werkelijk in behoud of uitbrei
ding der rantsoenen voelbaar maakt, kan
«neen tot stand komen, wanneer de voor
de voedselvoorziening onmisbare treinen
weer gaan rijden.
„Nederlands ongeloof in de oorlog. Ne
derlands ongeloof in de honger, scheen
r®a.00k aan deze waarheid bijna voorbij
J? doen leven. Tot opeens een klein be-
tnt 111 nauwelijks tien simpele regels
dat rf openbaarheid deed doordringen,
j D u.i t s e spoorwegmannen een paar
«vensmiddelen-transporten naar de grote
onaT rl het westen hebben gebracht,
lrrrat althans de centrale keukens zouden
5fdnon koken. Zou het dan tóch waar
Sr?, dat die Duitsers door het stilleggen
jt rf Nederlandse treinen niet zozeer ont-
oiti o£ 2,3 hebben nog wel reserve
Voor cynische Nederlandse monden
aardappels te rijden?
.J^sschien zijn er andermaal Thomas-
■«n, die het heten liegen. Of Thomassen.
wno.een doorslaande reden bedenken,
m n Ioa? Duitsers die aardappels wel
er brengen. Maar misschien zijn
de,iun''aam-aan óók heel wat Nederlan-
lanri- het een weldaad voor het Neder-
rnnjf? zelfrespect en voor de Nederlandse
la na zouden vinden, wanneer Neder-
se oo !le sPoorwegmannen de Nederland-
zourt„dappels naar Nederlandse monden
wiiibS, u ,engen- En die (of zij het hardop
"en bekennen of niet) die paar Duitse
rfyorwegmannen dankbaarder zijn dan
V/eermachtbericht
Uit het Hoofdkwartier van den Führer maakt het Opperbevel van de Weer
macht op 30 Jan. bekend:
„In Hongarije zette de vijand zijn
en de D o n a u van het zuiden en het
Duitse en Hongaarse formaties wierpen
plekken. Veertig tanks en twintig stukl
een legercorps vernietigd.
aanvallen tussen het Plattenmeer
noorden uit voort. Tegenaanvallen van
de Bolsjewisten uit enkele penetratie-
l ken geschut werden in het rayon van
Het garnizoen van Boedapest sloeg
in het burchtterrein hevige, door slag
vliegtuigen gesteunde aanvallen van
het westen en noorden uit af.
Tussen de bovenloop van de W e i c h-
sel en de Oder verhinderden onze di
visies in harde gevechten de doorbraak
pogingen van sterke Sowjetstrijdkrachten.
Bij O h 1 a u probeerde de vijand van
zijn bruggenhoofd uit verder naar het
westen op te dringen. In het gebied van
S t e i n a u sloegen onze formaties vrij
sterke strijdkrachten van den vijand
uiteen en herstelden zij de verbinding
met het zich taai verdedigende garnizoen
van de plaats.
In de Obrasector en ten noorden
van de Netze bij Driesen viel de
vijand met sterke tankstrijdkrachten in
westelijke richting aan. Zware gevechten
zijn aan de gang.
Tussen Schneidemühl en Kulm
dringt de vijand verder naar het noorden
op.
Aan de benedenloop van de Weich-
sel mislukten vrij zwakke vijandelijke
aanvallen, terwijl in een eigen tegenaan
val via de benedenloop van de Weichsel
naar het oosten de N o g a t tussen M e-
riënburg en ten westen van E1 b i n g
werd bereikt. Het garnizoen van Elbing
verdedigt zich hardnekkig tegen sterke
vijandelijke aanvallen.
In Oost-Pruisen braken onze in weste
lijke richting aanvallende divisies het
vijandelijke verzet en wonnen ongeveer
dertig kilometer terrein. Verkennings
strijdkrachten bereikten in een dappere
aanval het bruggenhoofd van Elbing en
brachten daarbij den vijand zware verlie
zen toe.
Ten noorden van Koningsbergen
werden de vijandelijke aanvallen in ver
bitterde gevechten, tijdens welke ook
Duitse vlootstrijdkrachten zich met dui
delijke uitwerking in de strijd mengden,
opgevangen. Bij de gisteren gevoerde ge
vechten in Oost-Pruisen werden 53 tanks
en 24 stukken geschut vernietigd.
Aan het front in Koerland ontstonden
slechts plaatselijke gevechten.
In het westen werden ook gisteren aan
vallen der Canadezen op ons Maasbrug
genhoofd Geertruidenberg door
artillerievuur uiteengeslagen. Zware ge
vechten met den vijand, die zijn aanval
len 's avonds en 's nachts voortzette, du
ren voort.
Aan het Roerfront werden verscheidene
vijandelijke aanvallen afgeslagen, ten
noordwesten van Linnich werden tij-
In een plenaire zitting der begrotings
commissie van het parlement heeft Min.-
President Koiso medegedeeld, dat ge
weldige maatregelen in voorbereiding zijn
voor een verdere intensivering van de
regionale autarkie in Japan, China en
Mandsjoekwo. De programma's voor deze
maatregelen zullen gemeenschappelijk
worden opgesteld door het ministerie van
Handel en Landbouw en het ministerie
voor de Bewapening, in zeer nauw con
tact met de Chinese en Mandsjoerijse in
stanties.
De minister van Buitenlandse Zaken,
Sjigemitsoe, die tevens (minister is voor
de aangelegenheden van Groot Oost-
Azië, verklaarde, dat met de Chinese
autoriteiten maatregelen besproken wor
den, die ten doel hebben een bevredi
gende regeling te verkrijgen van de eco
nomische problemen van beide landen.
Japan zal in China aankopen van be
langrijke goederen verrichten die zullen
bijdragen tot verhoging van de strijd
kracht. Aan de andere kant zal Japan
de Chinese regering helpen bij de uit
voering van haar monetaire en prijspo
litiek. De Japanse regering hoopt op die
manier een nog nauwere economische
samenwerking tussen beide landen te be
werkstelligen.
delijk verloren plaatsen in een tegenaan
val heroverd.
Aan weerszijden van S t. V i t h lever
den onze formaties een zware strijd met
de over een breed front aanvallende Ame
rikaanse divisies. Ten noordoosten der stad
drong de vijand na hevige gevechten in
onze stellingen binnen, in de zuidelijke
sector werd hij afgeslagen of in ons hoofd-
gevechsterrein bedwongen.
In de Boven-Elzas zette de vijand de
aanvallen van zijn Ill-bruggenhoofd ten
noorden van K o 1 m a r uit voort. Hij
slaagde er in in een sector op de zuide
lijke oever van het Kolmarkanaal voet aan
land te zetten. De in het gebied van
Than en Sennheim aanvallende vij
andelijke formaties bleven met zware, bloe
dige verliezen steken.
In midden-I ta 1 i werden ten noord
oosten van F a e n z a door stoottroepen
verscheidene sterk bezette vijandelijke
geveohtsstellingen opgeblazen. In
Herzegowina sloegen onze troepen
den vijand uit het gebied van M o s t a r
ver naar het zuiden terug. Ook aan de
Drina en bij Virovitica aan den
midden D r a u zijn succesvolle operaties
tegen strijdkrachten der benden gaande.
Anglo-Amerikaanse terreurvliegtuigen
vielen gisteren overdag steden in West-
falen en in het dichtbij het front gelegen
gebied aan. Vrij grote schade ontstond in
de woonwijken van Krefeld en Kassei,
bovendien werden verscheidene zieken
huizen van het sanatorium Bethel op
nieuw zwaar beschadigd. Britse gevechts
vliegtuigen wierpen in de afgelopen nacht
bommen neer op de Rijkshoofdstad.
Londen ligt nog steeds onder ons ver-
geldingsvuur.
Dertig Januari, de dag, waarop he
Nationaal-Socialisme 12 jaar geleden c
macht overnam, staat in het middelpui
der persbeschouwingen.
De „Deutsche Allgerneine Zeitung-* wijs
er op dat deze dag nooit onder zo dn
matische omstandigheden herdacht is al
in dit jaar. Twaalf jaar na de macht;
overneming voert het Nationaal-Socialii
tische Duitse Rijk in een allerzwaarste b<
slissende strijd tegen den eigenlijke
vijand, het Moskovische Bolsjewisme. T(
midden van deze bedreiging zien wij du
delijker dan ooit de historische beteken
van de 30e Januari. Het Duitsland val
Weimar zou niet in staat geweest zijn. i
aanval en afweer de tegenstand te bieder
die het Rijk van Adolf Hitier voor Duits
land en Europa georganiseerd heef
Steeds duidelijker wordt het, dat er voo
ons slechts de keus is tussen Bolsjewism
of Nationaal-Socialisme en datzelfd
geldt voor geheel Europa met inbegri
van Engeland.
In de „Völkischer Beobachter" schrijl
Wilhelm Weiss o.m.:
„De huidige wereldoorlog is in ieder oj
zicht zo totaal, dat hij zelfs in de legei
organisatie aan beide zijden zijn ideolc
gische herkomst niet verloochent: Natie
naal-Socialistisch volksleger tegen Plutc
cratisch parlementsleger Hetzelfde geld
voor het oosten, want daar strijdt gee:
Russisch volksleger voor de vrijheid va
zijn vaderland, maar een BolsjewistiscJ
klassenstrijdleger, dat door de joden va
het Kremlin wordt misbruikt voor hu
wereldrevolutionnaire doeleinden. Ander
dan in de tijd van keizer Wilhelm i
thans de functie van staatshoofd ver
enigd met dat van oppersten bevelhebbe
en politieken leider der Natie. De Fiihre
als staatsman en veldheer is als het war
het geschenk van het lot, waarin eei
lange ontwikkeling van onze politieke er
militaire geschiedenis haai' voleindinj
vindt. De Nationaal-Socialistische oor
logsvoering zal geen November 1918 be
leven. Als de beide sterkste zuilen vai
de Duitse macht, Partij en Weermach
gemeenschappelijk het Duitse lot drager
zullen wij ook altijd meester van dat lo
blijven, in weerwil van alle stormen de
tijds."
Stijgend aantal lijken in Griekenland
In Griekenland zijn nog 68 lijken ge
vonden van lieden, die vermoord zijn, zo
meldt ,Radio-Londen". Hierdoor is het
aantal lijken, dat tot dusver is gevonden.
Opmars der Sowjets trager
BERLIJN, 29 Jan. Het Mammouth-
offensief der Sowjets overheerst hier op
het ogenblik alle andere thema's van ge
sprek, aldus de Berlijnse correspondent
van het „Alg. Handelsblad". Nieuwe maat
regelen en beperkingen in het kader der
totale oorlogvoering, die dezer dagen zijn
afgekondigd, worden alle in het licht van
de in het Oosten woedende beslissingsslag
gezien. Geheel Duitsland kijkt met groter
spanning dan ooit tevoren naar de ooste
lijke gouwen, waar naar zijn vaste over
tuiging om de definitieve wending in deze
oorlog wordt gevochten. Het verloop van
de slag in het Westen tot nu toe heeft er
toe geleid, dat de Duitser die toch reeds
neiging heeft aan zijn politiek in het Oos
ten een belangrijke plaats in te ruimen
het Westen aanzienlijk minder bedreigd
acht dan het Oosten. Overigens gelooft
men hier, dat niet alleen het lot van
Duitsland, maar dat van geheel Europa op
het ogenblik tussen Donau en Oostzee
wordt beslist.
In dit verband volgt men in diploma
tieke kringen te Berlijn met grote aan
dacht de reactie van Londen en Washing
ton op de snelle vorderingen der Sowjets,
en men meent in het enthousiasme, waar
mee in Engeland en Amerika de terrein
winsten der Sowjets worden gesignaleerd,
ook een bittere noot op te merken. Zeer
interessant is in dit verband ook het jong
ste aTtikel van dr. Goe'obels in ,Das
Reich".
Heeft men dus te Berlijn een helder
beeld voor ogen van de consequenties van
een verloren slag in het Oosten, deson
danks is in leidende kringen van nervosi
teit weinig of niets te bemerken. Integen
deel imponeert de openhartigheid, waar
mee men de stand van de slag ook in
zijn meest kritieke phase bespreekt. Men
wist hier, dat ook 1945 nog zeer moeilijke
ogenblikken zou brengen. „De moeilijke
uren, die de Führer in zijn Nieuwjaars
boodschap ook voor het jaar 1945 aankon
digde, zijn sneller gekomen dan de mees
ten van" ons op Nieuwjaarsdag konden
dromen", schrijft de zeer gezaghebbende
journalist Theod. Seibert in de „Vólk.
Beob." De stormloop van de Sowjets over
treft alle verwachtingen, en door de tot
nu toe opgedane ervaringen wordt duide
lijk, dat men ditmaal niet met een wille
keurig Sowjet-offensief te doen heeft,
maar met de generale aanval der Sowjets
het Oosten. De Sowjets hebben daarbij a
hun reserves in de strijd geworpen en a
les op één kaart gezet. Wij zijn er var
doordrongen, dat in de eerstkomend
dagen de eerste belangrijke befclissini
moet vallen: de indamming van de bols
jewistische springvloed. Daarenbover
weten wij, dat deze vóórbeslissing de be
schermende mantel moet vormen voor di
nieuwe opmars van onze stootdivisies
die het gezicht van de slag moeten ver
anderen. Het is ons vaste geloof, dat d
Führer en de ervarensten van zijn gene
raals, die hem op het ogenblik aan he
Oostelijke front ter zijde staan, ook ii
het Oosten het wonder zullen herhalen
waarvan de vijandelijke pers rondom d<
jaarwisseling was vervuld.
Dit alles is alleen een kwestie van ge
loof. Wij zijn niet alleen ooggetuige!
van de tragische stroom van vluchtelin
gen uit het Oosten, wij nemen ook ter
dege waar, met welk een niet in te to
men energie overal in Duitsland en ir
het bijzonder in de noordoostelijke pro
vincies, de voorbereidingen tot de wen
ding van de slag worden getroffen. Hoi
kort de tijd ook is, afgezien van de in
dammingspogingen direct aan het front
dragen onze voorbereidingen niet he
karakter van improvisaties of zenuwach
tige hulpmaatregelen. Wij denken er niei
aan, het woord te laten aan lichtvaardij
optimisme. Twintig jaar lang heeft hei
bolsjewisme gelegenheid gehad van d<
methoden van de Komintern over t<
schakelen op die van het Rode Leger. D<
geschiedenis zal eens verklaren, dat dez<
tijdwinst in werkelijkheid het beslissen
de tijdverlies is geweest waardoor Moscol
zijn einddoel niet heeft kunnen bereiken
Dit is onze ijzeren wil."
Tegelijkertijd wijst de „D. Allg. Ztg.'
er in zijn jongste nummer op, dat in d(
slag in het Oosten tot nu toe twee pha
sen aangewezen kunnen worden. Gedu
rende de eerste, die de eerste week var
het offensief besloeg, rukten de Sowjet
legers over een zeer gro:e afstand op. Zi
bereikten Warschau, Krakau en Lite
mannstadt. Sindsdien maken zij n~
steeds terreinwinst in westelijke en noor
delijke richting, doch volgens het Dui'
blad in een veel langzamer tempo.
Duitse weerstand is bemerkbaar gewor,
den, en terwijl een plaats van Litzman
stadt binnen 24 uur van bezetting ko
verwisselen, moesten de Sowjets r
om Op - In vijf dagen met gutu ve
