De weg terug
JANUS KUIPER
Wie mogen er naar
Den Heider terugkeeren en
wie voorloopig niet
En nu aan de slag
Burgemeester Van Kinschot
hervat zijn ambt.
terug naar Nieuwediep!
streng gestraft worden, allen riie geheuld
hebben met de Duitschers, zullen zich heb
ben te verantwoorden, leder wachte zich,
totdat onze wettige overheid haar oordeel
velt. Geen volksgerichten dus en geen
wraakoefeningen.
De handhaving der orde in ons land is
opgedragen aan de Nederlandsche Binnen-
laudscbe Strijdkrachten, die, zoo noodig met
gebruik van wapenen, zullen optreden tegen
allen, die zich vergrijpen aan het leven of
aan de goederen van andere iandgenooten.
Viert dus uw vrijheid, maar viert haar
in gebondenheid en toont daardoor uw vrij
heid waard te zijn.
Kr zijn maar weinig Nieuwediepers, ook
ouder Ue ouderen, die zoo optimistisch zyn
om te denken, dat we een maand na de
oorlog, weer even genoegelijk met z'n allen
in Den Kelder zuilen zitten ais voor de
lüe Mei 1940.
bijna een vierde deei van Den Helder is
vermeld. Ken twefcduizendtai woningen wer
den dour den vijand afgebroken, een duizend-
lal werd weggebombardeerd of zo zwaar
bescnauigd, üat ze voor maanden met be
woonbaar zullen zijn. Dat beteekent dus,
dat pl.m. een vierde van het aantal inwoners
op lu Mei 1940, voorloopig met terug zal
kunnen keeren. In ronde cijters zijn dat
bijna 900U a 10.000 menschen.
De vraag is nu, wie mogen terugkeeren
en wie kunnen voorlopig niet naar hun
oude woonplaats terug
L»ie vraag is eenvoudig te beantwoorden.
De directeur van net Kvacuatieoureau, ue
beer v. d. Kluym, die straks ook de leiding
van de herevacuatie, heeft, zeide ons:
Het is dringend noodig, dat ieder blijft
in de woonplaats waar bij is. Op eigen
gelegenheid mag niemand verhuizen.
Niemand mag dit probleem op eigen
wijze oplossen. Tegen allen, die zonder
vergunning van het Evacuatiebureau
naar hun oude woonplaats vertrekken,
zal streng worden opgetreden.
.Natuurlijk zal men met langer, dan drin
gend noodig is, in zijn evacuatie-oord blijven.
Als er één instantie is, die van den nood
toestand, waarin vele evacué's verkeeren,
op de hoogte is, dan is het zeker het
i^vacuatieuureau. Men zg.1 dus mets onbe
proefd laten om aan deze toestand zo
spoedig mogelijk een einde te maken. De
medewerking Van de autoriteiten is toege
zegd, de piaunen voor een herevacuatie
zijn uitgewerkt, en liggen kant en klaar om
te woruen uitgevoerd.
De grote vraag is echter: Wie mo'geii
terugkeren? Dat zullen allereerst zijn de
mensen van de vitale bedrijven, gas
fabriek, waterleiding, electriciteitsbedrijf en
andere gemeentelijke bedrijven zijn. Zmdat
het gemeentelijke apparaat weer zo spoedig
mogelijk op gang komt. Kn dan zullen er
nodig zijn de mensen voor het herstel
en de opoouw van Den Heider.
Bouwvakarbeiders, veel arbeiders waar
schijnlijk, die geen ingezetenen van Den
Heider waren, doch die nodig zijn oih dé
stad weer bewoonbaar te maken.
Als al deze mensen een woning heb
ben, natuurlijk zijn hierin ook begrepen de
mensen van de Marine, dan zal bekeken
wórden, wie in de nog leegstaande huized
mogen trekken.
4 ,\Vij komen op ^en en ander zo spoedig
mogelijk terug, omdat we weten, dat iedere
Nieuwedieper popelt van verlangen om terud
te keeren naar de stad aan het MarsdiepA
Lezers, vijf jaar zijn we geknecht ge
weest. Vijf jaar lang hebben we gewacht
op ue uaD der bevrijding. Vijf jaar lang
hebben we met wrok en verbittering, de
zinlooze vernieling gezien, die de vijand ons
land heeft aangedaan en vijf jaar lang heb
ben we min of meer „gekankerd" tegen de
Duitse maatregelen. Vyf jaar lang zijn de
meesteu van ons passief geweest in hun
verzet, negatief in bun arbeid.
Die tijd van passiviteit is voorbij!
We moeten nu met meer praten maar
werken. We moeten aan de slag!
Ken van de meest karakteristieke eigen
schappen van onze voorvaderen was, dat
ze wei geslagen konden worden, maar met
verslagen, wel buigen konden maar met
breken.
Wij vergeten niet wat achter ligt, maar
beseffen, dat de gemeenschap met nakaar
ten over dat wat voorbij is, niet is gediend.
Het recht zal zijn loop hebben, maar wy
moeten met nieuwe energie werken aan de
opbouw van ons geteisterd vaderland. Her-
btellen wat vermeld, straks opbouwen, wat
afgebroken werd.
Den Helder moet weer levend worden,
Den Helder moet weer bevolkt. Nieuwediep
moet weer gezellig worden als voor de
Aan onze correspondenten.
Wij verzoeken onze correspondenten het
nieuws, in beknopte vorm, zoo snel moge
lijk te zenden aan onze redactie, Koning
straat 7Ö-Ö2 Den Helder of Voordam 9,
Alkmaar.
Zorg voor snelle doorzending!
Ked. Held. Crt.
sombere lüe Mei 1940. Kn daarvoor moeten
we ons allen inzetten.
De schotten weg. De vensters open.
Middenstanders breng fleurigheid in uw
étalages. Ktaleer de goederen, die u nog
hebt. Toon uw klanten, dat de vijand u niet
alles heeft ontnomen.
Kn iaat ons inet spoed aan de slag gaan
om wat jarenlang weid voiwaarioosd aan
huizen en tuinen, te herstellen. Dan zuilen
onze winkelstraten hun aantrekkelijkheid
weer terugkrijgen. Daaraan mee te werken
moet voor ieder, die Den Heider een warm
hart toedraagt, een vreugde zijn.
Aan de slag dus!
in een Zaterdagmorgen verschenen extra
editie van „De vrije pers" is opgenomen een
proclamatie van burgemeester V an Kinscnot
tot de burgerij üjj beet in de volksmond
immers nog altijd, ondanks zijn afwezigheid,
„onze burgemeester" waarbij hy mede
deelt het bewind over de stad weer op zien
te bebben genomen. Hij herdacht de in het
land in de afgelopen jaren gevallenen en
sprak de wens uit, dat zy, die in gevan
genschap of arbeidsinzet verkeren, spoedig
gezond en wel terug keren. De bevolkiüg
der stad wordt opgewekt orde en rust te
bewaren en mede te werken aan de opbouw
van het land. De proclamatie eindigt met
een: „Leve het vaderland, leve de koningin!"
ln een onderschrift heten de medewerkers
van „de vrije pers" de burgemeester welkom
by zyn terugkeer en ?y spreken de wens
uit, dat hij Alkmaar zyn vroegere plaats
in het land zal mogen terug geven. 7
Verhuisverbod geldt niet voor
den Koning der Zeeridders.
„Niet direct naar bleu Heider terug"...
dat is net parool, dat door hel Kvacuatie-
bureau gegeven is en daaraan zal de be
volking van Den Heider zich hebben te
houden. Voor velen zal deze maatregel, hoe
noodzakelijk ook, een bittere nasmaak neb
ben. Nietwaar... men wil wei terug krui
pen Wie dat óók wildat is de hoog
bejaarde Koning der Blauwe Zeeridders,
Janus Kuiper, de groote held van Noorder-
haaks, Kazende Bol en alle andere oorden,
waar de naam van Hollands zeendders-bend"
groot gemaakt werd. Janus, die V rydag 11
Mei a.s. de ieeiiyd bereikt van negen en
tacntig jaar, beeft ook drie lange jaren in
zijn „bagno", dat Alkmaar neette, gezucht,
tty bad het goed. Zeker. Kijn docnter zorgde
voor hem, zooais men voor zoo'n ouden Koning
moet zorgen. Hij had een mooi, groot huis
aan do Nassaulaau tot zijn beschikking ge
kregen kortom, ieder ander zou het er
wel geklaard hebben.
Alleen by Janus vrat het heimwee naar
Den Helder, dat nabye stormnest, diep in
aan zyn hart. Hij kon het niet verzetten.
Hy rook nooit meer de zoute zeewind, hij
miste de koppen van zijn vrienden uit Jut-
terland, hy kon z'n braadje niet zélf ha
len van de buitenkant.
Hy treurde er al die jaren over en we
hebben het geweten.
V rydag a.s. wordt de Koning der Zee
ridders negen en tachtig jaar.
Dat wordt een schone verjaardag, lezers.
Zo schoon, als de stiefzoon van Dorus
Kijkers zich dat niet had kunnen deuken.
Want het zal zó zyn, dat hij wellicht op
die dag reeds in Nieuwediep zit. Hoe dat
mogelijk is? Omdat zowel het Helderse
gemeentebestuur ais het Kvacuatiebureau
Noord-Holland van mening zijn dat de
enige grote uitzondering op de regel
die „verhuisverbod" heet, aan Janus moet
worden toegekend en dat er in heel Neder
land geen sterveling zal zijn, die daaraan
aanstoot neemt.
Janus gaat, met eerste gelegenheid, terug
naar zyn geiiefd Jutteriand. Hy zal er by
een vriend van hem ondergebracht worden,
en daarnamaar daar hoort U nog over.
We houden U wei op de hoogte.
in ieder geval zal het zo worden, dat
Janus Kuiper een huisje toegewezen krijgt
en dat zowel gemeentebestuur ais evacuatie
bureau zich zyn belangen hebben aange
trokken.
Dat is niet meer dan biilyk. Dat heeft
de grote Kuiper, de overwinnaar van de
Noorderhaaks, met zyn werk verdiend,
werk, niet ten bate van oorlog en vernie
tiging, doch v re des-werk, het werk be
staande uit het redden van veie honderden
mensenlevens uit de kokende brekers van
een wiid-geworden Noordzee.
Janus was een gróót zeeman en een
gróót Jutter.
In Janus wordt de geest van Nieuwe
diep gesymboliseerd.
Hy is een schoon voorbeeld «n daarom
moet hij, ais nummer één, terug naar de
bakermat.
Dan zal hij weer kunnen lopen daar,
waar hij de wind, die van het Marsdiep aan-
gedaveid komt, kan horen en ruiken.
Kn eerst dan zal hij gelukkig zyn, deze
ras-Jutter.
Kn zo krijgt hij toch nog datgeue, wat
wy hem allen zoo innig toegewenst heb-
oen: een heerlijke, rustige levens-avond IN
Den Helder.
Geen schoner cadeau was mogelijk en
denkbaar by deze aanstaande negen en
tachtigste gebooitedag-herdeukiug.
Omtrent de nadere regeling van Janus'
terugkeer houden wy U op de hoogte. Die
zal waarschijnlijk met eenig ceremonieel
plaats vinden.
