SPOORWEGSTAKING
De-
stagneerde de Duitse oorlogsvoering
De taak van de
opsporingsdienst.
De opbouw
van het Nederlandse leger
Nieuws over onze marine
STERKE STAALTJES
Wat Helderse burgers tijdens
de Duitse bezetting deden.
Botsing.
1 20.000 Nederlanders
achter slot en grendel.
Marinepersoneel
mei verlof
Agrarisch nieuws
(Vervolg van het eerste artikel in ons
nummer van 19 Mei j.1.)
Het is aan de banken gelukt de
N.S.-saldi voor uitbetaling der pen
sioenen weer vrij te krijgen.
1 y2 millioen aan pensioen.
Door het N.S.F. waren ook de hia
ten in de pensioenbetalingen zo goed
mogelijk aangevuld en konden deze
betalingen geleidelijk weer op legale
weg worden gebracht. Per maand
werd voor rond anderhalf millioen
guldens aan pensioenen uitbetaald.
Verder is de bedrijfsleiding in samen
werking met de Personeelraad van
den beginne af werkzaam geweest om
de geest onder het stakende perso
neel goed te houden en zo nodig aan
te wakkeren. Aan het werk gebleven
personeelleden werden bezocht en
dikwijls met succes tot staken
aangezet, waarbij zij namens de be
drijfsleiding op de ernstige gevolgen
van volharden in hun onjuiste opvat
tingen werden gewezen en veelal aan
een onderkomen elders werden ge
holpen, waarbij de bedrijfsleiding en
de Personeelraad goede steun onder
vonden van de T.D., een illegale or
ganisatie, welke haar over het gehele
land verspreide orgaan in dienst der
staking heeft gesteld.
Grote steun van de bevolking.
Grote steun ondervonden de sta
kers van het Nederlandse publiek,
hetwelk aan een groot aantal der
stakers en aan vele gezinnen, welke
hun huis moesten verlaten, onder
dak heeft verleend en hen in na-
tura heeft gesteund.
Door de Duitsers is met Duits per
soneel en meestal met Duits mate
rieel het spoorwegbedrijf voor hun
doeleinden nog enigszins gaande ge
houden, maar het verkeer beperkte
zich tot een gering aantal langzaam
rijdende treinen. Alles wat voor dit
miniatuurbedrijf niet nodig was,
werd door de Duitsers weggevoerd of
vernield.
De grote diefstal.
Alle werktuigen, alle voorraden
gereedschappen, telefoontoestellen,
schrijfmachines, meubilair, alles is
weggevoerd. De gehele electrische
bovenleiding is weg, de electrische
onderstations zijn leeggehaald, de
niqt direct nodige rails zijn opge
broken en met de dwarsliggers
weggevoerd, waarbij het dubbel
spoor veelal tot enkelspoor is
teruggebracht.
Het rollend materieel, het elec
trische en diesel-electrische mate
rieel inbegrepen, is weggevoerd. De
stations, loodsen en werkplaatsen
zijn volkomen leeggehaald en deze
gebouwen zijn verder door het Ne
derlandse pubhek afgebroken en
geplunderd voor het verkrijgen van
brandhout, ruiten, enz. zodat er
van het fraaie spoorwegbedrijf,
hetwelk in de zomer van 1944 tot
nimmer bereikte topprestaties in
staat was, niets dan treurige
restanten zijn overgebleven.
Door de lange duur der staking
werd de last, welke de spoorwegman
nen in September zo dapper op zich
genomen hebben, steeds zwaarder;
het aantal arrestaties nam steeds
toe, meerdere huizen van spoorweg
personeel zijn moedwillig vernield,
vele inboedels zijn geroofd, terwijl
de lange scheiding van hun gezinnen
de spoorwegmannen steeds zwaarder
ging drukken, waarbij het steeds nij
pender tekort aan de eerstnodige
levensmiddelen de situatie nog ver
ergerde.
Duitsers vielen.
In het begin van 1945 meenden de
Duitsers dat het ogenblik gekomen
was om de staking te kunnen breken
en werden aan de toezeggingen van
dubbel loon en extra voedsel- en
brandstofvoorziening voor werkend
N.S.-personeel fraaie beschouwingen
mondeling en in de couranten, toe
gevoegd, waarbij de staking als on
schadelijk voor Duitse belangen als
noodlottig voor het Nederlandse be
drijfsleven en de voedselvoorziening
werd geschetst. De bedrijfsleiding
heeft als tegengif een beschouwing
voor opname in de illegale pers inge
zonden, welke om niet opgehelderde
redenen nimmer werd geplaatst. Aan
de hogere ambtenaren en personeel-
vertegenwoordiging was bij de jaar
wisseling reeds een aanmoedigend
woord toegezonden, maar bovendien
voor daadwerkelijke hulp aan het
personeel door de bedrijfsleiding in
samenwerking met de personeelraad
een organisatie voor extra voedsel
voorziening in het leven geroepen.
Hierbij mag niet uit het oog ver
loren worden, dat door de staking de
toen lopende extra voedselvoorziening
door de bedrijfsleiding was vervallen
verklaard en alle andere bedrijven
einde September bijzondere zorg aan
de voedselvoorziening van hun per-
soneeli hadden besteed. In alle be-
langrijkes plaatsen zijn voedsecom-
missies samengesteld, welke door een
centrale commissie in Utrecht over
koepeld werden.
Veel steun is hierbij van verschil
lende leveranciers ondervonden en
het is gelukt door extra voedselvoor
ziening de nood van een groot deej
van het personeel te verlichten en
hen daardoor moreel te steunen en
de greep van de Duitsers op het sta
kende spoorwegpersoneel te verzwak
ken, zodat de Duitse pogingen volle
dig faalden.
En zo hebben de spoorwegmannen,
die in September de staking zo dap
per begonnen zijn, deze gedurende 7
zware maanden, totdat eindelijk de
bevrijding kwam, dapper volgehou
den. Zij hebben hierdoor de geallieer
de oorlogvoering krachtdadig ge
steund en een voorbeeld gegeven van
discipline, onbaatzuchtigheid en va
derlandsliefde, waardoor zij een ere
plaats in de rijen van het Nederland
se verzet tegen den overweldiger in
nemen.
Massa-arrestaties. Het ver
trouwen moet teruggewonnen
worden.
In een persconferentie op Huize
„Voorhout", aan de Kennemerstraat-
weg te Alkmaar, heeft de luit. Noord-
hoff, belast met de taak van de op
sporing in het gewest Alkmaar, een en
ander meegedeeld over het werk van
deze dienst.
Men behoort een onderscheid te
maken tussen het begrip opsporing en
zuivering. Opsporing betreft personen,
die zich. door hun samenwerking met
den vijand, de laatste jaren buiten de
Nederlandse volksgemeenschap hebben
geplaatst en die ,nu in werkelijkheid,
door het Militair Gezag, buiten de ge
meenschap zullen worden geplaatst.
De zuivering bepaalt zich tot die
groepen van ingezetenen, hetzij in
overheids- of particuliere dienst, die
het vertrouwen van de bevolking; daar-
meer genieten- Tegen deze mensen
worden maatregelen genomen door b.v-
Militair Gezag heeft van den mi
nister van Oorlog de mededeling
ontvangen, dat de opbouw van het
Nederlandse leger ten spoedigste ter
hapd»wordt genomen, om de strijd
tegen Japan voort te zetten.
Bovendien zal Nederland aan de
bezetting van Duitsland deelnemen.
Er zijn plannen in voorbereiding
om zo spoedig mogelijk ongeveer
200.000 man in de Nederlandse strijd
krachten op te nemen. Het is de be
doeling vroegere officieren en re
serve-officieren te herscholen.
Het aantal lichtingen, dat voor de
dienst zal worden opgeroepen, zal
later vastgesteld worden.
De voorlopige zuivering van de
Haagse politie heeft tot resultaat, dat
tot dusver 32 rechercheurs zijn ge
arresteerd en ontslagen. 75 geünifor
meerde politie-officieren ondergingen
hetzelfde lot. Enige honderden man
schappen zijn geschorst. Het betreft hier
de ergste gevallen. De zuivering wordt
voortgezet. De zuiveringscommissie,
bestaande uit leden der verzetsbewe
ging, politiemannen en leden van de
rechterlijke macht, heeft besloten, on
danks het feit, dat ook „goede" poli
tiemannen te Schalkhaar werden op
geleid, al deze personen uit het corps
te verwijderen.
een verlaging in hun functie of door
een uitschakeling uit hun betrekking.
In normale tijd zou het politie-
orgaan met deze opsporing en arresta
ties belast zijn. Dit orgaan mist echter
het vrtrouwen van de bevolking, daar
bij komt, dat door hef" grote aantal
van de arrestaties, het poktie-orgaan
te klein zou zijn. Wel is de bedoeling,
dat de politie na zuivering de taak
van het Mil. gezag overneemt, maar
dan moet het publiek eerst het ver
trouwen in het korps terug hebben.
De opsporing geschiedt nu door de
z.g. politieke opsporingsdienst, die in
nauwe samenwerking met de gebun
delde illegaliteit, de leiding van de
opsporingsdienst heeft samengesteld uit
mensen, die het algemene vertrouwen
en de achting van het publiek ge
nieten.
De grondslagen van de opsporing
zijn:
le. de dringende noodzakelijkheid,
dat het publiek het gevoel van rechts
zekerheid terug krijgt, welk gemis in
de achterliggende jaren een belang
rijke factor voor het verzet is ge
weest;
2e. dat door snel en doortastend in-
De marinevoorlichtingsdienst deelt
mede, dat marinepersoneel, dat ge
durende de oorlog buiten Nederland
is geweest en thans in Engeland ver
toeft, zodra de omstandigheden zulks
toelaten, met verlof naar Nederland
zal worden gezonden, alvorens dit
personeel naar het Verre Oosten zal
worden uitgezonden-
De Schout bij Nacht, maritiem com
missaris in Zeeland, deelt mede, dat
al het uit het buitenland teruggekeerde
marinepersoneel, ook officieren, dat in
vijandelijke handen is geweest (dus
gewezen krijgsgevangenen en politieke
gevangenen), behorende tot de Ko
ninklijke Marine, moet worden door
gezonden naar het marinekamp te
Sluiskil. Aldaar zullen ze worden
voorzien van militaire kleding en geld,
om daarna met verlof gezonden te
worden.
De hoofdofficier van administratie
der 2e klasse, vertegenwoordiger van
den hoofdintendant der Zeemacht,
maakt bekend, dat het postadres van
marinepersoneel buiten Nederland is:
Netherlands Navy Headquarters, 4
North Row, London W. 1- De afzender
moet naam. voorletters, rang of stand
en stamboeknummer van den geadres
seerde, alsmede eigen naam en adres
op de post vermelden.
Bij een familie in Huisduinen werd
huiszoeking verricht. Een onderduiker
bevond zich in de kamer, terwijl onder
de tafel_een radiotoestel stond, gereed
om gebruikt te worden. De onderdui
ker nam de benen naar een schuurtje,
dat achter in de tuin stond.
Tijdens het doorzoeken van de wo
ning was het radiotoestel het eerste,
wat de Duitsers vonden- Vervolgens
begaven zij zich naar de schuur, waar
onze onderduiker verscholen zat. Deze
rende, voor men hem gegrepen had,
naar buiten, ontsnapte, doordat een der
Duitsers zijn maat. die juist tussen
hem en den onderduiker stond, niet
overhoop wenste te schieten, aan de
kogel, bereikte het huis, greep daar in
vliegende vaart het radiotoestel en
verdween daarmee door een luik on
der de grond.
De Duitsers doorzochten anderhalf
uur lang het huis van de zolder tot de
kelder, maar slaagden er niet in den
onderduiker en zijn radio te vinden.
Het lid van de B.S., de heer R. de
Vries, botste Woensdagavond 23 Mei
j.1.. toen hij de Lorentzstraat uitreed
in dp richting van de overweg, met
zijn motorrijwiel tegen een Voorbij
rijdende Canadese auto. De heer de
Vries brak het linker sleutelbeen en
liep verwondingen aan het hoofd op
Later vernamen wij. dat de toestand
van het slachtoffer zeer bevredigend is.
grijpen het vertrouwen in het gezag,
dat ernstig geschokt was, wordt terug
gewonnen.
Hoe sneller deze zaken worden aan
gepakt, hoe eerder aan de opbouw van
ons land kan worden begonnen.
Bjjna 500.000 onder de loupe.
In een persconferentie op huize
„Voorhout", te Alkmaar, deelde
luit. Noordhoff, die belast is met
de opsporingsdienst in het Ge
west Alkmaar van het M.G.,
mede, dat in de komende weken
ongeveer 1% procent van de be
volking zal worden gearresteerd,
in verband met hun houding in
bezettingstijd. Dat betekent dus,
dat bij een bevolking van pl.m.
8.000.000, ongeveer 120.000 men
sen achter slot en grendel gaan
of in concentratiekampen worden
opgesloten. Onder deze arrestan
ten zijn N.S.B.ers, zwarthande
laren, collaborateurs en andere
elementen die met den vijand
hebben geheuld.
Verwacht wordt, dat het aantal
personen wier handelingen, on
derzocht zullen worden, onge
veer 3 maal zo hoog ligt, zodat
dus door de betrokken instanties,
die met de opsporing belast zijn,
ongeveer een half millioen men
sen onder de loupe zal worden
genomen.
De Minister van Marine draagt alle
beroeps- en reserve-officieren der Ko
ninklijke Marine, die op 14 Mei 1940 in
actieve dienst waren en die. na de
capitulatie, in Nederland zijn achterge
bleven, \pp, zich schriftelijk bij het
Commandement Zeemacht, Flatgebouw
Duinwijck, Ruijchrocklaan te 's-Gra-
venhage te melden. In dit schrijven
moeten naam, rang en volledig adres
worden vermeld.
Ook al het beroeps- en reserveper-
soneel der K. N. M. beneden de rang
van officier (hieronder begrepen het
hersteld actief personeel) moet zich
melden, óf aan bovengenoemd adres óf
bij den Marine-officier, met het bevel
in hun woonplaats belast.
DE COLORADO KEVER.
De colorado-kever is, naar wij van
de zijde van de Plantenziektenkun-
dige Dienst vernemen, op verscheide
ne plaatsen in Noord-Holland ge
vonden. Er wordt een dringend be
roep gedaan op alle kwekers van
aardappelen om naar dit schadelijke
insect te zoeken en het te doden.
De vindplaatsen der kevers dienen
aan den burgemeester en aan de
ambtenaren van de Plantenziekten-
kundige Dienst te worden opgegeven.
HET SPUITEN VAN VROEGE
AARDAPPELEN.
De Provinciale Commissie voor de
Veilingen in N.-Holland herinnert
de tuinbouwers aan de verplichting
om de vroege aardappelen vóór 1
Juni te sproeien tegen de gevreesde
aardappèlziekte.
Ter bestrijding van de Colorado
kever is het gewenst aan het sproei
middel kalcium arsenaat toe te voe
gen.
KOOLPLANTEN VOOR GEÏNUN
DEERDE GEBIEDEN.
De droog gekomen landerijen in de
ge nundeerde gebieden zullen o.m.
met kool worden beplant. Er wordt
nu een beroep gedaan op de tuinbou--
wers in de Langedijker koolstreek,
zoveel mogelijk koolplanten te telen,
opdat eventuele overschotten kunnen
worden aangewend voor de beplan
ting van de geïnundeerde gebieden.
ROOI VERBOD VROEGE
AARDAPPELEN.
Wij vestigen de aandacht op "et
bestaande rooiverbod voor vroege
aardappelen. Het gewas is dank öl
het uitmuntende weer zeer goed, z®"
dat er wel spoedig gerooid zal kun
nen worden. Dit rooiverbod is echter
ingesteld om de opbrengst te vergro
ten. Er worden pogingen gedaan, d*
rooiverbod zo spoedig mogelijk opg®"
heven te krijgen.
